Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Kościół N.M.P. w Radomierowicach jako unikalny przykład ryglowego budownictwa na Śląsku Opolskim

Fiutak Marcin

Przegląd Budowlany

|

2021

|

R. 92, nr 4

35--37

PL

Celem artykułu jest przybliżenie ryglowego budownictwa na Śląsku Opolskim oraz jego unikalnych form na przykładzie kościoła N.M.P. w Radomierowicach. Pokazuje genezę pruskiego stylu kolonialnego, wpływ osadnictwa kolonijnego oraz rodzaje drewnianego budownictwa ludowego na terenach Śląska Opolskiego od XVII wieku. W artykule przedstawiono analizę konstrukcji szkieletowych na przykładzie kościoła N.M.P. w Radomierowicach autorstwa architekta Christiana Isemera stosowanych w budownictwie sakralnym okresu kolonizacji fryderycjańskiej. Omówiono problematykę bezpowrotnego przemijania substancji historycznej zabytków z sylwety krajobrazu wsi śląskiej.

EN

The article presents an overview of half-timbered construction in Opole Silesia. its unique forms on the example of the church of N.M.P. in Radomierowice. It shows the genesis of the Prussian colonial style. Influence of colonial settlements and types of wooden folk architecture in Opole Silesia from the 17th century. The article presents an analysis of frame structures on the example of the church of N.M.P. in Radomierowice by architect Christian Isemer. Which were used in religious architecture during the Friderite colonization. Was presented a result of the analysis, the problem of the disappearance of the historical substance of monuments from the landscape of the silesian countryside.

2

Fazy mineralne w skałach węglanowych warstw górażdżańskich obszaru Śląska Opolskiego

Stanienda K.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2016

|

T. 32, z. 3

67--92

PL

W niniejszym artykule zaprezentowano wyniki badań, które pozwoliły na określenie rodzaju faz mineralnych w skałach węglanowych wszystkich ogniw warstw górażdżańskich (utwory dolnego Wapienia Muszlowego – trias środkowy), obszaru Śląska Opolskiego. Próbki do badań pobrano w kamieniołomach w Ligocie Dolnej, Strzelcach Opolskich, Wysokiej oraz w obszarze Góry Św. Anny. W kamieniołomie Ligota Dolna, z warstw górażdżańskich pobrano w sumie 13 próbek, w Strzelcach Opolskich – 4 próbki, w niewielkim kamieniołomie Wysoka – 14 próbek, a w obszarze Góry Św. Anny – 5 próbek. W ramach badań dokonano opisu makroskopowego próbek oraz wykonano analizę mikroskopową w świetle przechodzącym spolaryzowanym, spektroskopię w podczerwieni FTIR, dyfraktometrię rentgenowską oraz mikroanalizę rentgenowską EPMA. Wyniki badań wykazały, że wapienie górażdżańskie obszaru Śląska Opolskiego nie wykazują zdecydowanego zróżnicowania pod względem zawartości Ca i Mg. Charakteryzują się czystością składu geochemicznego, a zatem dominacją niskomagnezowego kalcytu, przy mniejszym udziale faz wzbogaconych w magnez – kalcytu wysokomagnezowego (Mg-kalcytu, zwanego też magnezjo-kalcytem) oraz dolomitu. Najwięcej danych na temat faz węglanowych zawierających magnez dostarczyły wyniki FTIR oraz badań w mikroobszarach, w mniejszym stopniu wyniki analizy mikroskopowej. Wyniki dyfraktometrii rentgenowskiej wskazują na obecność w badanych próbkach jedynie niskomagnezowego kalcytu. Dolomit oznaczono w niektórych wapieniach warstw górażdżańskich, natomiast kalcyt wysokomagnezowy w próbce pochodzącej z ogniwa mikrytu z Wysokiej. Nieznaczny jest też udział w skałach warstw górażdżańskich faz niewęglanowych, takich jak kwarc, chalcedon, skalenie, miki i minerały ilaste. Niewielkie zróżnicowanie składu geochemicznego wapieni górażdżańskich może wynikać z warunków sedymentacji osadów tej formacji, reprezentują one bowiem typ utworów barierowych, których sedymentacja zachodziła podczas transgresji morskiej.

EN

This article presents the results of studies of carbonate rock samples that came from all members of the Górażdże Beds (Lower Muschelkalk – Middle T riassic), taken from the area of the Opole Silesia. Researches allowed the types of mineral phases which built the analyzed rocks to be determined. The limestone samples were collected in the Ligota Dolna Quarry, Strzelce Opolskie Quarry, Wysoka Quarry and the area of Saint Anne Mountain. Thirteen samples were taken from the Ligota Dolna Deposit, 4 samples – in the Strzelce Opolskie Quarry and 5 samples – in the area of St. Anne Mountain. Selected rock samples were examined using a microscope with polarized, transmitted light, FTIR spectroscopy, X-ray diffraction and microprobe measurements EPMA. The results of the study show that the limestone of the Górażdże Beds from the area of Opole Silesia do not exhibit diversified types according to the Ca and Mg content of. They are characterized by the Ca and Mg high purity of geochemical composition, as well as the domination of the low magnesium calcite. There are lower contents of carbonate phases rich in magnesium – high magnesium calcite (high-Mg calcite, which is also known as magnesio-calcite) and dolomite. The majority of the data was obtained through the results of the FTIR spectroscopy and microprobe measurements. Some information gave the results of microscopic analysis. The results of X-ray diffraction indicate the occurrence only low magnesium calcite in the studied samples. Dolomite was identified in some samples of Górażdże Beds and high magnesium calcite – in sample of the Wysoka Micrite Member. Smaller amounts of non-carbonate phases occurred in the analyzed rocks. Quartz, chalcedony, feldspars, micas and clay minerals were identified among the non-carbonate phases. The small diversification of the geochemical composition of the Górażdże limestones could be connected with their sedimentation environment conditions. These rocks represent the type of barrier sediments, which were formed during the sea transgression.

3

Małe miasto z widokiem na uzdrowisko

Rutyna H.

Przestrzeń i Forma

|

2015

|

nr 23/1

171--182

PL

Przestrzeń publiczna małego miasta o dominującej funkcji uzdrowiska wymaga troskliwego zagospodarowania i zaprojektowania. Stan tej przestrzeni świadczy o standardzie i atrakcyjności wypoczynkowo-turystycznej miejscowości. W artykule przedstawiono historyczne powiązania przestrzeni publicznej z obszarami uzdrowiskowymi miasta Głuchołazy leżącego na Śląsku Opolskim. Obszary o dominującej, specjalistycznej funkcji są tu wyizolowane ze śródmieścia i jednocześnie sprzężone z historycznym centrum za pomocą głównego ciągu komunikacyjnego – dawnej promenady. Rozpoznanie osiowego wiązania ma istotny wpływ na wieloletnie decyzje planistyczne i rewitalizacyjne.

EN

Public space of a small town with a dominant function of a health resort requires careful development and designing. The state of this space attests to the standard and attractiveness of a holiday and tourist town. Historical connections of the public space with health resort areas of Głuchołazy located in Śląsk Opolski have been presented in this article. The areas with a dominant, specialist function are isolated here from the town center and at the same time, they are connected with a historical center by means of the main traffic route. Recognition of an axial bond has significant influence on long-term planning and revitalization decisions.

4

Fazy mineralne w skałach węglanowych warstw gogolińskich obszaru Śląska Opolskiego

Stanienda K.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2014

|

T. 30, z. 3

17--42

PL

W niniejszym artykule zaprezentowano wyniki badań, które pozwoliły na określenie rodzaju faz mineralnych w skałach węglanowych warstw gogolińskich, głównie w wapieniach obszaru Śląska Opolskiego. Próbki do badań pobrano z kamieniołomów w Ligocie Dolnej oraz w Gogolinie. W kamieniołomie Gogolin pobrano 8 próbek – 5 z warstw gogolińskich dolnych, oraz 3 – z warstw gogolińskich górnych. W kamieniołomie Ligota Dolna pobrano do badań również 8 próbek, wszystkie z wapieni gogolińskich górnych. Wyniki badań wykazały, że wapienie warstw gogolińskich obszaru Śląska Opolskiego charakteryzują się zróżnicowaniem zarówno faz węglanowych, jak i faz niewęglanowych. W wapieniach obu formacji zidentyfikowano cztery fazy węglanowe, o różnym udziale magnezu: „czysty” kalcyt (niskomagnezowy), Mg-kalcyt (kalcyt magnezowy zwany również magnezjo-kalcytem), przypuszczalnie dolomit oraz fazę, którą uznano za huntyt. Występujące w badanych wapieniach fazy niewęglanowe to głównie kwarc, skalenie, minerały ilaste oraz muskowit. Minerały te zidentyfikowano zarówno w wapieniach gogolińskich dolnych jak i w gogolińskich górnych. Wyniki badań wykazały, że wapienie gogolińskie dolne obszaru Śląska Opolskiego wykazują większe zróżnicowanie faz węglanowych wzbogaconych w magnez niż wapienie gogolińskie górne, natomiast w skałach tej formacji nie zidentyfikowano faz węglanowych wzbogaconych w żelazo. Wapienie gogolińskie górne charakteryzują się natomiast wyższym udziałem faz niewęglanowych niż wapienie gogolińskie dolne. Może to wynikać z warunków sedymentacji skał węglanowych. Wapienie gogolińskie dolne reprezentują osady strefy litoralnej, które są uboższe w fazy niewęglanowe, natomiast zawierają bogatą faunę, natomiast wapienie gogolińskie górne to utwory lagunowe, które charakteryzują się niższą zawartością fauny, a wyższą – krzemianów i glinokrzemianów.

EN

The results of the study presented in this article made it possible to determine the types of mineral phases from which the carbonate rocks of the Gogolin Beds of Opole Silesia were built. The limestone samples were collected in the Ligota Dolna Quarry and the Gogolin Quarry. Eight samples were taken from the Gogolin Deposit – five from the Lower Gogolin Beds and three from the Upper Gogolin Beds. Eight samples were taken from the Ligota Dolna Deposit. These came from Upper Gogolin Beds. The results of the study show that the limestone of the Gogoglin Beds from the area of Opole Silesia exhibit diversified types of carbonate phases as well as non carbonate phases. In the limestone of both formations, the Lower Gogolin Beds and Upper Gogolin Beds, four types of carbonate phases were identified which present differing content of magnesium – “pure” calcite (low-magnesium calcite), Mg-calcite (magnesium calcite, also known as magnesio-calcite), dolomite, and huntite. Moreover, in the examined limestone, ankerite phase (carbonate calcium-iron phase) and siderite phase (carbonate iron phase) occurred. Carbonate phases rich in iron were also determined based on X-ray diffraction. Non-carbonate mineral phases identified in the examined rocks were mainly quartz, feldspars, clay minerals, and muscovite. These minerals were determined in the limestone of both formations: the Lower Gogolin Beds and the Upper Gogolin Beds. Potassic feldspars occurred in the limestone of the Gogolin Beds. The results of the study show that the limestone of the Lower Gogolin Beds from the area of Opole Silesia is characterized by a more diverse presence of carbonate mineral phases with differing content of magnesium than the limestone of the Upper Gogolin Beds. However, in the Lower Gogolin Beds, carbonate phases rich in iron were not determined. The limestone of the Upper Gogolin Beds presents a higher content of non-carbonate phases in comparison with the limestone of the Lower Gogolin Beds. This can be connected with the conditions of the carbonates’ sedimentation. The limestone of the Lower Gogolin Beds constitutes littoral sediments poor in non-carbonate mineral phases but rich in fossils. The limestone of the Upper Gogolin Beds represents lagoonal sediments which are characterized by a low amount of organisms but a higher content of silicates and aluminosilicates.

5

The historic city parks of Opole Silesia

Adamska M. E.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2014

|

R. 111, z. 5-A

237--254

EN

The first public parks in Opole Silesia were established in the 1st half of the 19th c. after the demolition of the city walls and the transformation of these grounds into public green areas. Other public parks were established in the 2nd half of the 19th c. along with the development of the bigger towns in the region, including planning public green areas for inhabitants’ to be able to relax. Parks in Nysa and Prudnik are among those founded in the 19th c., and at the beginning of the 20th c. parks in Brzeg, Kluczbork and Opole were established. Their landscape layouts are characterised by allées, trees and bushes, glades, ponds, and gazebos, pavilions and monuments preserved to a greater or lesser extent. In this paper selected monumental public parks in Opole Silesia are presented with an analysis of their state, historic values, contemporary functions, and the revitalization carried out.

PL

Pierwsze parki miejskie Śląska Opolskiego powstały w 1 połowie XIX wieku po likwidacji obwarowań miejskich i przekształcaniu tych terenów w zieleń publiczną. Następne parki zaczęto zakładać w 2 połowie XIX wieku wraz z rozwojem większych miast regionu, uwzględniającym planowanie zieleni publicznej służącej wypoczynkowi mieszkańców. Do parków założonych w XIX wieku należą parki w Nysie i Prudniku, a na początku XX wieku powstały parki w Brzegu, Kluczborku i Opolu. Ich krajobrazowe układy zawierają aleje, zieleń wysoką, polany, elementy wodne i w różnym stopniu zachowane altany, pawilony i pomniki. W artykule przedstawiono wybrane zabytkowe parki miejskie Śląska Opolskiego, analizując ich stan zachowania, wartości zabytkowe, współczesne funkcje oraz kierunki rewaloryzacji.

6

Średniowieczne układy urbanistyczne miast Śląska Opolskiego – stan zachowania i rewitalizacja

Adamska M. E.

Przegląd Budowlany

|

2013

|

R. 84, nr 3

15-19

7

Possibility of Huntite presence in the Triassic limestones of Opole Silesia

Stanienda K.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2013

|

T. 29, z. 3

79--98

PL

W niniejszym artykule przedstawiono wyniki badań próbek skał węglanowych pobranych z utworów triasowych, w obszarze Śląska Opolskiego. Przedmiotem badań była identyfikacja huntytu – fazy węglanowej, o podwyższonej, w porównaniu z kalcytem magnezowym i dolomitem, zawartości magnezu. Huntyt powstaje zwykle wskutek procesów hydrotermalnych, wietrzenia dolomitu lub w wyniku przeobrażenia, w warunkach wysokich temperatur, kalcytu magnezowego. W skałach osadowych występuje w utworach strefy wadycznej (aeracji). W celu stwierdzenia obecności huntytu, wybrane próbki skał poddano analizom FTIR, rentgenowskiej oraz badaniom w mikroobszarach. Minerał ten zidentyfikowano w skałach wapienia muszlowego, w wapieniach warstw gogolińskich, górażdżańskich, dziewkowickich i karchowickich. [...]

EN

This article presents the results of studies of Triassic carbonate rock samples taken from the area of Opole Silesia. The aim of the study was the identification of a huntite-carbonate phase characterized by a higher content of magnesium in comparison with magnesium calcite and dolomite. Huntite is usually formed during hydrothermal processes or weathering of dolomite. It could be also a product of magnesium calcite transformation under high temperatures. In sedimentary rocks, this mineral occurs in deposits of the vadose-water zone. Selected rock samples were examined using FTIR spectrometry, X-ray diffraction, and microprobe measurements. Huntite was identified in Muschelkalk rocks, in the limestones of the Gogolin Beds, Górażdże Beds, Dziewkowice Beds, and Karchowice Beds. [...]

8

Identyfikacja faz węglanowych w utworach warstw karchowickich i diploporowych (wapień muszlowy) Śląska Opolskiego

Stanienda K.

Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska

|

2005

|

z. 269

149-157

PL

W artykule przedstawiono możliwości identyfikacji faz węglanowych występujących w wapieniach triasowych Śląska Opolskiego. Wśród tych faz oznaczono kalcyt, Mg-kalcyt oraz dolomit. Wśród tych faz zdecydowanie przeważa kalcyt, pozostałe minerały węglanowe występują w mniejszej ilości. Ponadto zidentyfikowano również domieszki kwarcu i minerałów ilastych.

EN

The possibilities of the identification of mineral phases in the Triassic limestone from Lower Silesia were presented in this article. Three phases were found there: calcite, Mg-calcite and dolomite. Calcite dominates in the limestone, the other phases are present in smaller amount. Moreover a little addition of quartz and clay minerals were also identified.

9

The role of biotic elements of environment in inanimate nature conservation : an example of the Opole Silesia, SW Poland

Nowak A., Badora K.

Polish Geological Institute Special Papers

|

2004

|

Vol. 13

103-103

EN

Based on the investigation of 25 geosites, the authors determined the relationship between geomorphological and floristic values. They found that vegetation types and flora species were of crucial importance in strengthening of the geosite conservation effectiveness.

PL

Na podstawie badań 25 geostanowisk autorzy określili związek między walorami geomorfologii i flory. Ustalili, że rodzaje wegetacji i gatunków flory miały decydujący wpływ na wzmocnienie efektywności konserwacji geostanowisk.

10

O inicjatywie opracowania i realizacji Atlasu Śląska Dolnegi i Opolskiego

Pawlak J., Pawlak W.

Polski Przegląd Kartograficzny

|

2001

|

T. 33, nr 2

114-126

PL

Artykuł ma charakter autoreferatu redakcyjnego, w którym przedstawiono okoliczności powstania inicjatywy opracowania kompleksowego Atlasu Śląska Dolnego i Opolskiego. Atlas był opracowany w nietypowych warunkach, w specjalnie powołanej jednostce Uniwersytetu Wrocławskiego pod nazwą Pracownia Atlasu Dolnego Śląska. Autorzy przedstawiają sposób organizacji oraz przebieg wszystkich prac nad atlasem, z zastosowaniem nietypowych rozwiązań organizacyjnych, merytorycznych i finansowych.

EN

The authors present the history of preparation of the complex regional atlas elaborated by the Lower Silesia Atlas Lboratory at the Wrocław University, and put out in 1998. The atlas was jointly initiated by the Wrocław University and the Wrocław Branch of the Polish Academy of Sciences. The contract signed in 1985 between these two institutions established a special laboratory named Lower Silesia Atlas Laboratory, whose aim was to prepare the atlas. Władyslaw Pawlak was appointed Head of the Lab and the Editor-in-Chief of the Atlas. the forthcoming 50th anniversary of the Polish sovereignty over the Western and Northern Territories (incorporated in 1945) was the opportune time to prepare such a regional atlas. The atlas, as an anniversary publication, was projected to sum up the results of Polish research on the territory of the Lower and Opole Silesia. The incorporation of this territory into Poland in 1945, as well as the displacement of German settlers, in place of whom Polish inhabitants displaced from the eastem parts of the prewar Poland were settled down, created a totally new demographic and economic situation. The year 1945 turned out to be the only year in the whole history of Silesia, during which the modern Europe's largest operation of displacement of Polish and German inhabitants took place. The result of this process was that millions of new inhabitants of Silesia inhibited the area, Whose history and tradition was familiar only to the intellectual elite. Therefore, the problems of Silesia became one of the parts of the atlas. The atlas was initially planned to cover the Lower Silesia only, however it was later decided that it would also include Opole Silesia. That way the atlas covered the territory of five voivodeships: Jelenia Góra, Legnica, Opole, Wałbrzych and Wrocław. The concept of the atlas was prepared in the Lower Silesia Atlas Laboratory, and this is also where the entire atlas was prepared. The Editor-j -Chief was allowed to freely prepare both the atlas contents and structure, which resulted in certain modifications made to the initially projected character of the Atlas. The originally projected anniversary character of the atlas evolved toward a more educational publication. The authors decided to add a wholly new section devoted to the political and economic history of Silesia, including the processes of displacement of its inhabitants after the World War II and the economic and social integration of Silesia with the rest of the country. Atlas is based in whole on the results of Polish research after the World War II. The issues of natural wnvironment and its degradation were especially stressed in the atlas. Almost all maps included in the atlas are original ones based on official statistical data and on the results of research conducted in many academic institutions in Wrocław, other academic centers in Poland and also in nimerous research institutes. The Atlas was financed by the local authorities of this region, city authorities of Wrocław, the Wrocław Branch of the Polish Academy of Sciences and also by the University of Wrocław. All map titles, editorial notes and map descriptions and legends have been translated into English and German. The Atlas of Lower and Opole Silesia is currently the newest and largest regional atlas in Poland. Almost 100 map authors and collaborators contributed to the atlas, whose elaboration took almost 12 years. The atlas was prepared by means of both the traditional and computer technology.

11

Architektura wiejskich kościołów drewnianych na Śląsku Opolskim

Trocka-Leszczyńska T.

Architectus

|

2000

|

Nr 2(8)

43-53

PL

Kościoły drewniane Opolszczyzny, jako jedne z najstarszych przykładów budownictwa drewnianego na tym terenie, świadczą o kulturze materialnej i tradycjach budowlanych miejscowej ludności, przejawiających się w stosowanych rozwiązaniach konstrukcyjno-materiałowych i funkcjonalno-przestrzennych, które przetrwały, mimo zmieniających się religii, ustrojów i nakazów administracyjnych. Zachowanie i kontynuacja tych cech, w trakcie remontów i modernizacji, powinna być podstawowym celem działania służb zajmujących się utrzymaniem tych obiektów w dobrym stanie technicznym i użytkowym, podobnie jak czynili to dawni budowniczowie. Wśród tradycyjnych budowli wiejskich Śląska na szczególną uwagę zasługuje drewniane budownictwo sakralne, a w jego obrębie kościoły wiejskie, które występują licznie w północno-wschodniej części województwa opolskiego.

EN

The oldest rural churches, dating from the turn of the 15th and 16th century, which occur numerously in the north-eastern part of the Opole District, are a testimomy to old traditions of material culture. The Opole District is characterized both by elements of material culture from the east (e.g. log constructions) as well as from the west (e.g. half timbered constructions, rafter gable roofs) with strong connections to the material culture of Małopolska (Little Poland) and Wielkopolska (Greater Poland). The building traditions of local inhabitants manifesting themselves in the solutions applied to constructions and the materials used as well as functional and spatial, survived, despite changing religions, political systems and administrative dictates. The preservation and continuation of these features, during renovations and modernization, should be the basic aim of the activities of services employed in maintaining these objects in a good technical state and in the state of use, similarly to the endeavours of builders in past times.

12

The Miocene holothurian sclerites from Wawrzyńcowice IG 2 borehole (Opole region)

Górka H.

Kwartalnik Geologiczny

|

1998

|

Vol. 42, nr 3

319-324

EN

Described holothurian sclerites represent two families: Synaptitidae and Caclamnidae. Basing on its mass occurrence Croneisites polonicus Górka et Łuszczewska has been considered an index taxon for the Miocene. Holoturian sclerites are accompanied by foraminifers belonging to the following genera: Elphiduium, Bulimina, Neobulimina and Triloculina. Their presecnce confirms a conclusion that the sediments were deposited in a warm and shallow-marine environment.

PL

Opracowano skleryty holoturii z osadów miocenu otworu wiertniczego Wawrzyńcowice IG 2 (region Śląska Opolskiego). Zaklasyfikowano je do dwóch rodzin: Synaptitidae i Caclamnidae. Na podstawie masowego wystepowania Croneisites polonicus Górka et Łuszczewska, takson ten uznano za wskaźnikowy dla miocenu. Sklerytom holoturii towarzyszą przedstawiciele otwornic z rodzajów takich jak: Elphidium, Bulimina, Neobulimina i Triloculina. Ich obecność potwierdza wniosek, że osady te powstały w warunkach ciepłego i płytkiego morza.