Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Ogrody historyczne Europy – wartości do zachowania – kultura, natura, dziedzictwo

Werner B.M.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2017

|

Nr 50

115--121

PL

Ogród historyczny czy ogród zabytkowy, określenia coraz bardziej popularne w społeczeństwie chociażby z racji wzrastającego zainteresowania sztuką ogrodową czy ekologią w rozumieniu funkcjonowania natury. Ogrody, czyli natura i kultura, a co za tym idzie, wyższy stopień wtajemniczenia w poznawaniu i funkcjonowaniu świata, towarzyszą nam na co dzień. Zdarza się, że w wartościowaniu i pytaniu co jest ważniejsze i dlaczego niekiedy natura zawłaszcza kulturę, ogród historyczny staje się niewygodnym „przedmiotem”, jeśli to on ma mieć większe znaczenie w wartościowaniu. Wspaniałe, zachowane ogrody XVII i XVIII wieku, jako niebywałe zjawiska kulturowe przyciągają rzesze turystów, choć nierzadko posiadają zakryte symbolami, nieczytelne dzisiaj znaczenie. Dopiero lektura odkrywania znaczeń przybliżyć może treść przesłania. Ale można także inaczej postrzegać piękno ogrodu poprzez znawstwo i rozumienie roślin czyli natury, bo w ogrodzie historycznym znaczenie roślin także jest niebagatelne. Trzy omówione przykłady z różnych krajów, Wersal, Het Loo i Łazienki Królewskie, posiadają niejedną wspólną cechę. Mieszczą się one w pięknie zakomponowanej przyrody, w doborze charakterystycznych dla stylu roślin i w obecnej na terenie ogrodu architekturze. Tu także znaczenie architektury i jej cechy charakterystyczne zależą oczywiście od miejsca, w którym powstała. Patrząc na zachowane, historyczne ogrody po różnych „przejściach”, możemy skierować swoje myśli na fenomen łączności natury i kultury i w tym upatrywać niezbywalnych wartości. Ochrona i utrzymanie tego dziedzictwa, jakim są ogrody historyczne, stosowanie metod konserwatorskich, właściwe zarządzanie, jak wiadomo, nie jest łatwe. Ale są do tego instrumenty, dzięki którym, jeśli będziemy z nich w należyty sposób korzystać, także przyszłe pokolenia będą mogły cieszyć się pięknem minionego czasu, gdzie utrzymana harmonia pomoże zawrócić z drogi dehumanizacji życia na drogę bogatszą – piękną w naturze, sztuce, kulturze, i nie zrażać się myślą, zapisaną już przez Platona, że prawda jest dla mędrca, piękno dla wrażliwego serca, a rzeczy piękne są trudne.

EN

Historical or heritage gardens are increasingly popular due to growing interest in the art of gardening or ecology, in relation to the functioning of nature. Gardens combine nature and culture to offer a greater intimacy and appreciation for the functioning of the world we live in. When making valued judgments and asking what is more important and why nature supersedes culture, the historical garden becomes an inconvenient ‘thing’ if it is to play a bigger role in determining value. Wonderful, conserved gardens from the 17th and 18th centuries, are unusual cultural phenomena, which attract crowds of tourists, even though they often include hidden symbols containing meanings that cannot be easily deciphered today. Only reading more deeply to uncover the hidden meanings can help understand the messages intended. But it is also possible to view differently the beauty of the garden by identifying and understanding plants or nature, as in an historical garden the meaning of plants is of great signifi cance. The three cases discussed are from different countries – Versailles, Het Loo and the Royal Lazienki Gardens – but share several common traits. They are all part of a beautifully composed nature, include characteristic plants and garden architecture. Of course, the meaning of architecture and its characteristics depend on the context within which it originated. Looking at conserved, historical gardens which have undergone various ‘transformations’, we can direct thinking towards the ways in which nature and culture are linked together, and recognise the outstanding value that lies therein. Conserving and maintaining the heritage of historical gardens, applying conservation methods and appropriate management is not easy. But there are instruments which, if applied properly, can ensure that future generations can enjoy the beauty of past times, where the sustained harmony can help bring us back from the road to dehumanisation onto a richer path of beauty in nature, art, culture – and we should not be put off by Plato’s dictum that truth is for the wise, beauty is for those of sensitive of heart and beautiful things are hard.

2

Piękno niespełnione. Idea mauzoleum Poniatowskich w warszawskich Łazienkach

Bernatowicz A.

Architecturae et Artibus

|

2016

|

Vol. 8, no. 4

5--13

PL

Przedmiotem artykułu jest niezrealizowane mauzoleum Poniatowskich w warszawskich Łazienkach – jego wizualizacja w projektach królewskiego architekta Johanna Christiana Kamsetzera oraz ideowa wykładnia tej koncepcji, ściśle związana z programem XVIII-wiecznych ogrodów krajobrazowych. Autorka stawia hipotezę, że sednem pomysłu Stanisława Augusta była koncepcja wzniesienia mauzoleum w Łazienkach, w symbolicznej królewskiej Arkadii. Śmierć w krainie szczęśliwości – do tego toposu, przypomnianego w XVIII wieku przez Jacquesa Delille’a i innych myślicieli, pragnął nawiązać król. Grobowce bowiem – zarówno fikcyjne, jak i te prawdziwe stały się ważnym elementem europejskich ogrodów krajobrazowych. W 1784 roku, gdy monarcha wysunął ideę zbudowania swojego mauzoleum, królewscy architekci zaczęli przeistaczać ogród łazienkowski w park krajobrazowy – nieregularny, z malowniczymi fragmentami. Brakowało w nim natomiast obiektu służącego zadumie nad przemijaniem. Plan Stanisława Augusta wydaje się więc spójny, podporządkowany idei arkadyjskiego ogrodu, w którym istotne miejsce zajmowała refleksja nad śmiercią.

EN

The article discusses the unexecuted mausoleum of the Poniatowski family in the Warsaw Royal Łazienki park – its visualisation in the designs of a royal architect Johann Christian Kamsetzer and the ideological interpretation of this concept, closely related to the programme of 18th century landscape gardens. The paper presents hypothesis, that the essence of Stanisław August’s idea was the concept of erecting the mausoleum in the Royal Łazienki, in the symbolic royal Arcadia. Death in the land of happiness – the King wished to refer to this topos, recalled in the 18th century by Jacques Delille and other thinkers. Tombs, both the fictitious and real ones, became an important part of European landscape gardens. In 1784, when the Monarch put forward the idea of constructing his mausoleum, the royal architects undertook transforming the Łazienki garden into a landscape park – irregular, with picturesque fragments. What it was missing, though, was a structure in which to reflect upon the passing of time. Stanisław August’s plan seems to be coherent, subordinate to the idea of an Arcadia garden where the reflection on death occupied a prominent place.

3

Diagnostyka, naprawa i konserwacja mostu w Łazienkach Królewskich w Warszawie

Terlikowski W., Krzemiński R.

Materiały Budowlane

|

2014

|

nr 2

22--23

4

Łazienki Królewskie w twórczości Zygmunta Vogla

Szendi A.

Architectus

|

2014

|

Nr 3(39)

23--40

PL

Jednym z najsławniejszych rodzimych przykładów ogrodowego stylu krajobrazowego stały się Łazienki Królewskie, ukochana rezydencja Stanisława Augusta Poniatowskiego. Wielokrotnie przedstawiana przez różnych twórców doczekała się bogatego zbioru ikonografi cznego prezentującego jej losy i rozwój. Pod względem liczby prac poświęconych temu ogrodowi znacząco wyróżnia się Zygmunt Vogel. W ten szczególny sposób przyczynił się on do poszerzenia dzisiejszego stanu wiedzy o wyglądzie Łazienek z początkowego okresu ich istnienia. Materiału porównawczego niezbędnego do oceny rzeczywistej wartości jego obrazów pod względem wiarygodności przedstawienia dostarczają dzieła innych artystów, m.in. Jana Piotra Norblina, Marcina Zaleskiego, Franciszka Smuglewicza. Żaden jednak z nich w swej aktywności zawodowej nie poświęcił tyle miejsca wspomnianej tematyce, ile Vogel. Stał się on autorem wielu niezwykle malowniczych widoków Łazienek, prezentując różne ujęcia zarówno głównych elementów ich kompozycji, jak i mniej popularnych zakątków ogrodu, które stanowić miały rodzaj przeznaczonej dla króla malarskiej dokumentacji o stanie założenia. Analiza porównawcza dzieł Vogla z pracami innych twórców potwierdziła tezę o jego rzetelności. Pozwoliła również dopatrzyć się w nim jedynego malarza, który pokazał, jak ta królewska rezydencja zmieniła się na przestrzeni 20 lat.

EN

The Royal Łazienki became one of the most famous examples of Polish landscape gardens, the beloved residence of Stanisław August Poniatowski. Repeatedly portrayed by various artists, it has a rich collection of iconographic material presenting its development. The important leader in the number of works devoted to this garden is Zygmunt Vogel. In this special way, he contributed to the extension of the present state of knowledge about the appearance of the Royal Łazienki from the time of their formation. Reference material needed to assess the real value of his paintings in terms of the credibility is provided in the works of other artists, including Norblin, Zaleski, Smuglewicz. However, none of them, in their professional activity, devoted as much space to this topic, as Vogel. He became the author of many highly artistic views of Łazienki, presenting various expressions of both the main elements of the composition, as well as less popular parts of the assumption. It was a kind of painting documentation prepared for the king showing him the garden’s transformations. Comparative analysis of Vogel’s works with the work of other authors confi rmed the thesis of his reliability. It also allowed us to see him as the only painter who showed how this royal residence changed over the 20 years.

5

Modernizacja sieci ciepłowniczej na terenie Łazienek Królewskich w Warszawie. Wyzwania nie tylko techniczne

Ciepielowski P.

Instal

|

2013

|

nr 9

14--15

6

Układ przestrzenny Łazienek Królewskich w Warszawie jako przykład założenia krajobrazowego na skalę krajową

Janicka M.

Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych

|

2011

|

T. 7, nr 1

132--143

PL

Założenie pałacowo-parkowe Łazienki królewskie w Warszawie stanowi przykład ogrodu krajobrazowego w skali kraju. Niegdyś pozamiejska siedziba królów stała się dziś ogólnomiejskim parkiem wypoczynkowym, który dzięki bogactwu sztuki architektury stanowi jedno z piękniejszych muzeów. Wartość Łazienek królewskich wiąże się z ich niepowtarzalnym charakterem, na który wpływa zarówno świadomość historyczna, zabytkowa, jak i identyfikacyjna powstała na skutek integracji dzieł a rąk ludzkich z poszanowaniem dla piękna otaczającego krajobrazu. Układ przestrzenny to jedna z cech wyróżniających Łazienki królewskie. Swoboda, malowniczość parku łazienkowskiego jak również założenie urbanistyczne osi stanisławowskiej łączące dawną siedzibę królów z miastem tworzą z Łazienek królewskich unikatowy eksponat. Całość zespołu pałacowo-parkowego wyróżnia czytelna, inspirowana naturalnymi formami kompozycja przestrzenna łączą ca go z otoczeniem z użyciem powiązań widokowych i komunikacyjnych. Istotną rolę w układzie przestrzennym Łazienek królewskich odgrywa woda. Długie, wijące kanały, stawy eksponujące budowle, poszerzające perspektywę, prowadzące wzrok nad szeroka taflą wody niezaprzeczalnie wpływają na wartość całego układu przestrzennego Łazienek królewskich.

EN

The palace-park concept of „Łazienki Królewskie” in Warsaw is an example of a landscape garden in the country. Once the countryside seat of kings today has become a city wide park, which, thanks to the richness of art of architecture, is one of the most beautiful museum. Value of the „Łazienki Królewskie” is associated with its not repeatable nature, which affects both the historical and identifying consciousness caused by the integration of the work of human hands with respect for the beauty of the surrounding landscape. The spatial arrangement is one of the most important feature of the garden. Freedom, picturesqueness of the garden as well as urban setting of „Oś Stanisławowska”, which links the former seat of the kings with the city, makes an unique exhibit. The whole palace and park concept is distinguished by a clear, inspired by natural forms spatial composition, which combines the garden with the environment by the use of viewpoints and communication links. Water plays an important role in the spatial arrangement of „Łazienki Królewskie”. Long, winding canals, ponds exposing buildings, broadening view, leading eye over waterline undeniably affect the value of the spatial arrangement of „Łazienki Królewskie”.

7

Mała architektura – ważny akcent założenia przestrzennego Łazienek Królewskich

Janicka M.

Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych

|

2011

|

T. 7, nr 1

144--152

PL

Łazienki królewskie w Warszawie wyróżnia mnogość form małej architektury. Stanowią one umieszczony w sercu miasta zakątek historii polskiej kultury i sztuki wpleciony w scenerię krajobrazowego ogrodu. Przejrzysty, inspirowany przyrodą układ przestrzenny ogrodu silnie akcentowany jest przedstawieniami rzeźbiarskimi i formami małej architektury – mosty. Zarówno przedstawienia rzeźbiarskie, jak i formy mostów stanowią uzupełnienie kompozycyjne całości założenia. Czerpiący natchnienie ze sztuki antycznej, chińskiej najznamienitsi artyści tworzyli tu dzieła, które harmonizując z otoczeniem przemieniły park w miejsce posiadające niemożliwą do wydzielenia na poszczególne elementy całość o symbolicznym i duchowym wymiarze.

EN

“Łazienki Królewskie” in Warsaw are unique because of a multitude of small architectural forms. They form located in the heart of the city place of history of Polish culture and art woven into the scenery of the landscape garden. Clear, inspired by nature, spatial layout of the garden is heavily accented and sculptural representations of the small forms of architecture – bridges. Both the sculptural presentation and bridges are supplement of the whole compositional concept. Well known Artists inspired by ancient and Chinese art built a work of art, which with the harmonic connection to surrounding, turned the park into a place with symbolic and spiritual dimension impossible to separate.