Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wymagania wodne ekosystemów zależnych od wód jako podstawa określenia przepływów nienaruszalnych/środowiskowych. Część II: Przykłady z Narwi i Baryczy

Pusłowska-Tyszewska D., Rycharski M., Oświecimska-Piasko Z., Teodorowicz M.

Gospodarka Wodna

|

2016

|

Nr 2

48--60

PL

W pierwszej części artykułu („GW" 12/2015) przedstawiono koncepcję metody określania przepływów nienaruszalnych na podstawie wymagań w zakresie reżimu hydrologicznego ekosystemów wodnych i zależnych od wód. Koncepcja ta została przetestowana dla dwóch średniej wielkości zlewni nizinnych w Polsce - górnej Narwi i Baryczy, dla których trwają prace nad oceną wpływu przewidywanych zmian klimatu na zasoby wodne1). W niniejszym artykule, na przykładzie tych zlewni, omówiono kolejne etapy określania wielkości przepływów nienaruszalnych, przeanalizowano znaczenie parametrów metody, przedstawiono wyniki obliczeń i ocenę wpływu proponowanych przepływów nienaruszalnych na reżim hydrologiczny.

EN

In the first part of the paper (“GW" 12/2015) the authors present the concept of the minimum acceptable flows fixing method based on the hydrological regime requirements of water and water-dependent ecosystems. This concept was tested for two medium-sized lowland catchments in Poland - Upper Narew and Barycz - for which the works on the forecast climate change impact assessment on water resources are under way1). This paper, using the example of the aforementioned catchments, discusses further stages of fixing minimum acceptable flows, analyses the importance of the method parameters, presents the results of calculations and assessment of the impact of the proposed minimum acceptable flows on the hydrological regime.

2

Wymagania wodne ekosystemów zależnych od wód jako podstawa określenia przepływów nienaruszalnych/środowiskowych. Część I: Koncepcja

Pusłowska-Tyszewska D., Rycharski M.

Gospodarka Wodna

|

2015

|

Nr 12

371--376

PL

Celem artykułu jest przedstawienie koncepcji metody określania przepływów nienaruszalnych na podstawie wymagań w zakresie reżimu hydrologicznego ekosystemów wodnych i zależnych od wód oraz ocena możliwości jej zastosowania. W proponowanym podejściu wykorzystano dostępne w warunkach Polski dane o ekosystemach wodnych l zależnych od wód oraz wieloletnie obserwacje hydrologiczne. Podejście to należy więc do metod wykorzystujących analizy hydrologiczne i częściowo - funkcjonalne. Ze względu na niezbyt skomplikowaną procedurę określania, wykorzystanie wyłącznie dostępnych danych, a także łatwość wprowadzenia stosownych ograniczeń do pozwoleń wodnoprawnych l możliwość kontrolowania Ich realizacji, proponowana koncepcja ma znaczny potencjał do stosowania w bieżącym gospodarowaniu wodami. Proces określenia przepływów nienaruszalnych według proponowanego podejścia w dwóch średniej wielkości zlewniach nizinnych w Polsce (górna Narew i Barycz) oraz ocena efektów ich wprowadzenia zostaną przedstawione w drugiej części artykułu.

EN

The aim of the paper is to present the concept of the minimum acceptale flows fixing method based on the hydrological regime requirements of water and water-dependent ecosystems, as well as the assessment of its application possinilities. The proposed approach uses the data on water and water-dependent ecosystems, as well as long-term hydrolo¬gical observations available in Poland. It therefore belongs to methods using hydrological and partly functional analyses. Due to an uncomplicated procedure, the use of available data only, the easiness to introduce appropriate limitations to water permits and the possibility to control their implementation, the proposed concept is characterised with high potential for application in the current water management. The process of fixing the minimum acceptable flows according to the proposed approach in two medium-sized lowland catchment areas (upper Narew and Barycz rivers) and evaluation of its results will be presented in the second part of the paper.

3

Rozbudowa struktury geoinformacyjnej systemu "GIS Mokradła" na podstawie danych zawartych w dokumentacjach złóż torfu

Rycharski M., Piórkowski H., Ostrowski J., Oświecimska-Piasko Z.

Roczniki Geomatyki

|

2008

|

T. 6, z. 6

77-88

EN

GIS Mokradła is a Polish national database focused on natural and transformed wetland habitats and elaborated in the Institute for Land Reclamation and Grasslands Farming at Falenty in 2004. It was commissioned by the Ministry of Environment with financial support of the National Fund of Environmental Protection and Water Management. Currently, the most crucial issue both in cognitive and application aspect of the database development is introduction of peatland stratigraphy to the system. Such extention would enable to study peatland evolution in the Polish landscape during Holocene period, particularly in the regional, morphological and/or geological spatial contexts as well as to significantly widen the group of stakeholders interested in GIS Mokrad3a. The data integration process itself creates several important technical and substantive challenges.

4

Analiza zmian warunków wodnych, szaty roślinnej i gleb bagna ławki w dolinie Biebrzy

Okruszko T., Wasilewicz M., Dembek W., Rycharski M., Matuszkiewicz A.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2003

|

T. 3, z. 1

107-128

PL

Celem pracy jest określenie warunków siedliskowych panujących w basenie dolnym doliny Biebrzy metodą transektów dolinowych, na podstawie szczegółowego rozpoznania stosunków wodnych, glebowych i fitosocjologicznych. W pracy zawarto charakterystykę siedliskową zabagnionej doliny rzeki, na przykładzie dolnego odcinka Biebrzy. Szczególną uwagę poświęcono warunkom hydrologicznym, które w decydującej mierze wpływają na siedlisko i zachodzące w nim procesy. Na podstawie rozpoznania stratygrafii złoża torfowego na przeważającej części przekroju dolinowego odtworzono prawdopodobny, historyczny przebieg procesu zabagnienia doliny. Na podstawie wierzchniej warstwy torfowiska można ocenić obecnie zachodzące procesy glebowe. Informacje o występujących zbiorowiskach roślinnych były podstawą do wyznaczenia pięciu stref ekologicznych różniących się rodzajem roślinności, sposobem zasilania hydrologicznego, dynamiką procesów sukcesji roślinnej. Na podstawie ponad pięćdziesięcioletnich obserwacji stanów wody w rzece ustalono dla każdej ze stref: długość trwania zalewu, częstość trwania zalewu o określonej intensywności, liczbę wystąpień zalewu w poszczególnych latach oraz czas trwania zalewu podczas okresu wegetacyjnego. Wyznaczono w ten sposób zasięg oddziaływania wód rzecznych na przyległe tereny zalewowe. W wyniku analizy danych hydrologicznych nie stwierdzono zmniejszenia się wielkości, częstości lub czasu trwania zalewów rzecznych. Przeciwnie, od lat 70. XX w. obserwuje się pewne wydłużenie trwania zalewów. Może mieć to związek ze zmniejszeniem retencji basenów środkowego i górnego na skutek przeprowadzonych prac melioracyjnych. W celu wytłumaczenia zmian w części zbiorowisk roślinnych i korzeniowej warstwie gleby, wskazujących na okresowe przesychanie siedlisk, należy przeprowadzić badania dynamiki zmian retencji śniegowej i zmian w zasilaniu Bagna Ławki wodą z tych zasobów.

EN

The paper presents results of the study along the transect through Bagno Ławki, part of the floodplain of the Biebrza River in its lower basin. The study involved organic soil analysis, sampling of plant communities and hydrological studies on flood phenomena. The main focus of the work was on identification of water conditions using surface hydrology analysis of fifty years data set, on peat soil characteristics describing in a qualitative way the historical water conditions and on vegetation in the late sixties and now which enabled description of ecological changes in the site. Stratigraphic data showed the way the valley had been inundated and colonised by wetland plant communities. The surface soil cover, which reflects current status of soil-water conditions, showed by a slight moorsh layer the decrease of water saturation in the soil profile. Changes of plant communities during the last thirty years proved the increase of water dynamics in some areas which allowed for the expansion of communities tolerant to water changes. In the meantime, however, significant changes of agricultural practices took place there i.e. part of the area was abandoned by farmers and only seldom mowed or (close to the river) grazed by cattle. So, the vegetation response is not only due to the hydrology. Analysis of hydrological data for the closest gauge station in Burzyn allowed to compare zonal location of plant communities with flood extension. Contrary to the general expectation, water heights, frequency and duration of waterlogged periods did not prove a decrease in flood magnitude. Flooding phenomena seem to occur longer since the seventies than before. Changes in the duration of snow cover might be responsible for the general decrease of water saturation. These phenomena will be analysed in details during further studies.

5

Wpływ warunków geologicznych i rzeźby terenu na zróżnicowanie siedlisk hydrogenicznych w wybranych mezoregionach strefy staroglacjalnej

Rycharski M., Piórkowski H.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2001

|

T. 1, z. spec. (3)

23--36

PL

Przedmiotem pracy jest wpływ warunków geologicznych i ukształtowania powierzchni na rozrząd wody, a pośrednio – na rozmieszczenie i zróżnicowanie rodzajowe siedlisk mokradłowych w strefie staroglacjalnej. Zagadnienie to rozpatrywane jest w różnych skalach przestrzennych – na poziomie makro- i mezoregionów fizycznogeograficznych oraz w odniesieniu do zwartych obszarów o określonej genezie i do form rzeźby. Za jednostki podstawowe przyjęto mezoregiony: Dolinę Białobrzeską, Obniżenie Węgrowskie, Równinę Raciąską i Równinę Łowicko-Błońską.

EN

This paper presents an analysis of the influence of lithology and morphology on water distribution and thus, on the differentiation of wetland sites in an old glacial morphological zone in Poland. The problem is presented in two spatial approaches based on macro- and meso regions (geographical units homogenous according to their origin) and within particular forms of relief. Four different mesoregions have been chosen as the study areas. They are: the Białobrzeska Valley, the Węgrowskie Depression, the Raciąska Plain and the Łowicko-Błońska Plain. In the macroregional approach, spatial structure of the landscape versus water circulation is analysed. Three main types of mesoregions are defined following geochemical concepts. The amount of wetlands and peatlands in the total mesoregion area are used as indicators and key factors for the analysis. At the mesoregional level, connections between morphology and wetlands are analysed within morphogenetic types of relief. The wetland surface area is defined for each type. The last step of the analysis comprises detailed wetland characteristics, in particular the type of a relief. Soil cover, lithology, habitat and the main type of water feeding are the most important features taken into account. Results of the complex spatial analysis revealed that types of mesoregions differ significantly according to the wetland structure that could be used as an indicator in the delimitation and characterisation of natural units. Detailed study also revealed that both single concave forms of relief and the spatial structure of those forms could be crucial for defining morphogenetic types of relief. Moreover, certain concave forms of relief have a unique, predominant type of wetland (e.g. small river valleys on outwash plains, melt-out depressions situated on morainic uplands).