Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 17

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
PL
W artykule przestawiono wyniki badań, mających na celu rozpoznanie zjawiska jonizacji powietrza w wyrobiskach górniczych oraz przydatności tego typu obserwacji do oceny stanu górotworu. Jako źródła jonizacji powietrza wskazano powstawanie ładunku elektrostatycznego na powierzchni ośrodka skalnego oraz emanacje radonu obecnego w skalach złożowych, będące pochodną deformacji górotworu. Uzyskane wyniki pomiarów wykazały, że poziom jonizacji powietrza jest zmienny w czasie i zależy od danego pola eksploatacyjnego oraz miejsca pomiaru w tym polu. Zaistniały w trakcie prowadzonych obserwacji wysokoenergetyczny wstrząs sejsmiczny, poprzedzony był niewielkim, ale wyraźnie zauważalnym wzrostem jonizacji. Jednocześnie stwierdzono, że znaczący, zakłócający wpływ na wyniki pomiarów ma praca systemu wentylacyjnego kopalni oraz zapylenie powietrza w wyrobiskach kopalnianych.
EN
The article presents the results of research aimed at recognizing the phenomenon of air ionization in mining excavations and the usefulness of this type of observation to assess the condition of the rock mass. The formation of electrostatic charge on the surface of the rock medium and the emanations of radon present in deposit scales were indicated as sources of air ionization. Described processes are a derivative of rock mass deformation Obtained results of measurements showed that the level of air ionization is variable over time and depends on the given exploitation panel and the place of measurement in this field. The high-energy seismic event occurred during the observations conducted, preceded by a small but clearly noticeable increase in ionization. It was found that the ventilation system of the mine and the dustiness of air in mine workings have a significant, disturbing effect on the measurement results.
PL
Zagadnieniem dotąd nierozwiązanym w kopalniach rud miedzi LGOM jest określanie pionowej lokalizacji ognisk wstrząsów. Podejmowane próby w tym względzie, bazujące na parametrach czasowych i amplitudowych rejestrowanych zjawisk sejsmicznych nie przyniosły dotychczas zadawalających rezultatów. Dająca pozytywne wyniki lokalizacji metoda, oparta na rejestracji układem stanowisk zlokalizowanych na różnej głębokościach w szybach kopalnianych posiada natomiast ograniczony zasięg odległościowy. Zaproponowane przez autorów nowe podejście do wyznaczania pionowej lokalizacji ognisk wstrząsów polega na wykorzystaniu do tego celu, ich parametrów energetycznych określanych z rejestracji dołową siecią stanowisk sejsmicznych oraz siecią stanowisk powierzchniowych przeznaczonych do oceny oddziaływań sejsmicznych na obiekty powierzchniowe. Niepodważalną przesłanką dla przyjętego rozwiązania jest istnienie obiektywnych relacji pomiędzy umowną energią sejsmiczną określaną na poziomie złoża, względem umownej energii sejsmicznej wyznaczonej dla stanowisk powierzchniowych. Stosunek tych energii musi bowiem zależeć od wielkości tłumienia fali sejsmicznej na drodze przejścia od źródła wstrząsu do stanowisk pomiarowych, a tym samym od głębokości położenia ogniska wstrząsu. Przeprowadzona analiza na zbiorze danych pomiarowych potwierdziła poprawność przyjętego rozwiązania, którego końcową postać stanowi opracowany wskaźnik głębokości położenia ognisk wstrząsów. Uzyskane wyniki lokalizacji głębokościowej są zbieżne z pionową lokalizacją ognisk wstrząsów wyznaczoną na podstawie stanowisk sejsmicznych w szybach kopalnianych.
EN
The so far unsolved question in LGOM copper ore mines is to determine the vertical location of the tremor source. Attempts made in this regard, based on time and amplitude parameters of recorded seismic phenomena have not yielded satisfactory results so far. The location method, based on the seismic arrays located at different depths in the mine shafts which gives positive results, unfortunately has a limited distance range. The new approach proposed by the authors to determine the vertical location of foci is based on the use of energy parameters determined by the underground seismic network as well as the network of surface stations designed to assess seismic impacts on surface objects. A premise for the adopted solution is the existence of objective relations between seismic energy, defined at the level of the deposit, with respect to the contractual seismic energy determined for surface sites. The ratio of these energies must depend on the magnitude of the seismic wave damping on the path from the source of the tremor to the measuring stations, and hence from the depth of tremors source. The analysis performed on the measured data fully confirmed the correctness of the adopted solution, the final form of which is the depth indicator of the tremor source. The results of the depth location coincide with the vertical location of the tremors determined by the seismic stations in the mining shaft.
PL
W artykule zaprezentowano eksperymentalne rezultaty wykorzystania inklinometrycznej metody pomiarowej do śledzenia deformacji wyrobiska górniczego, poddanego narastającym wpływom ciśnienia eksploatacyjnego. Wykazano, że w konkretnych warunkach geologiczno-górniczych wybranego pola eksploatacyjnego jednej z kopalń rud miedzi LGOM, o stabilności wyrobiska decyduje głównie reakcja skał piaskowcowych budujących złoże, przy czym, pionowa konwergencja wyrobiska jest bardzo dokładnie skorelowana z deformacją spągu.
EN
The article presents the experimental results of the use of inclinometric measuring method to follow deformation of the mine working, subjected to the growing influence of exploitation pressure. It has been shown that in certain geological and mining conditions of the mine out exploitation panel in one of the copper mines of LGOM, the stability of the working is determined mainly by the reaction of sandstone rocks forming a deposit, while the vertical convergence of the working is very closely correlated with the deformation of the floor.
PL
W artykule przedstawiono reakcje kotwi różnego typu i różnej długości na wpływy eksploatacyjne. Podstawę oceny tego oddziaływania stanowiły wyniki obserwacji inklinometrycznych dokonywanych na końcówkach kotwi wystających poza podkładkę oraz bezpośrednio na stropie wyrobiska. Wykazano różnice w zachowaniu się poszczególnych kotwi obrazowane rejestrowanymi zmianami katów nachylenia, na oddziaływania statyczne i dynamiczne ze strony górotworu. Wyniki potwierdzają skuteczność stosowania obudowy kotwiowej w warunkach kopalń Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego.
EN
The article presents the reactions of different type and different length rockbolts to the influence of mining operations. The basis for the assessment of the impact consisted of inclinometric observations results made at the end tips of the bohs protruding beyond the washers and directly on the roof of the working. A difference was shown in the behavior of individual bolts depicted by the recorded changes in the inclination angles against the static and dynamie impact of Ae rockmass. The results confirm the effectiveness of rock bolting in conditions rfmnes of the Legnica-Głogów Copper Mining Region.
PL
Wychodząc naprzeciw nowym kierunkom badań w dziedzinie sejsmologii, a sejsmologii górniczej (mikrosejsmologii) w szczególności, przeprowadzono wstępne rozpoznanie drgań o charakterze rotacyjnym od górniczych wstrząsów sejsmicznych. Odpowiednie obserwacje przeprowadzono na powierzchniowym stanowisku pomiarowym będącym w zasięgu oddziaływań wstrząsów sejsmicznych, indukowanych eksploatacją złoża rud miedzi w LGOM. Dokonywano równoległych rejestracji drgań za pomocą wysokiej klasy czujników elektrochemicznych, tj. sejsmometru szerokopasmowego EP-300 i sejsmometru rotacyjnego R-1. Badania zorientowane są na poszerzenie wiedzy o mechanizmie wstrząsów sejsmicznych przydatnej w ich prognozowaniu.
EN
In order to meet the new directions of research in the field of seismology and mining seismology (mico-seismology) in particular, a preliminary determination of a rotational vibration resulting from mining seismic quakes was conducted. Relevant observations were carried out on surface measurement stand being within the range of impact of seismic quakes, induced by copper ore mining operations in the LGOM. Parallel registering of vibrations was made with high-class of electrochemical sensors, i.e. a broadband seismometer EP-300 and the rotational seismometer R-1. The studies are oriented to expand our knowledge of the mechanism of seismic quakes useful for their forecasting.
PL
Dotychczasowy zakres stosowanych w górnictwie podziemnym metod pomiarowych na ogół pomija wykorzystanie do tego celu obserwacji inklinometrycznych. Tymczasem na ich podstawie dokonuje się pomiaru zmian kąta nachylenia warstw skalnych i odległości pomiędzy punktami pomiarowymi, co może być wykorzystane do śledzenia procesu deformacji górotworu. Dla sprawdzenia przydatności metody inklinometrycznej do monitorowania deformacji górotworu naruszonego procesem eksploatacji, na przestrzeni kilku ostatnich lat (od 2011 roku) przeprowadzono wiele pomiarów obiektowych w wybranych polach eksploatacyjnych kopalń LGOM. Obserwacjami objęto wszystkie elementy układu geomechanicznego, jakie na złożu rud miedzi stanowią: strop, filary i spąg. Rejestracje prowadzono za pomocą specjalnie wytworzonej aparatury, składającej się z czujników nachylenia CNS oraz terminali komunikacyjnych TK. Aktualnie uzyskane wyniki, dzięki dużej czułości i rozdzielczości pomiaru oraz quasi ciągłemu charakterowi rejestracji, dostarczyły nowych, bardzo ciekawych informacji odnośnie przebiegu deformacji ośrodka skalnego, niemożliwych do pozyskania obecnie stosowanymi metodami pomiarowymi. Przeprowadzone aktualnie badania wskazują, że inklinometryczna metoda pomiarowa może być użytecznym narzędziem identyfikacji i oceny procesów zachodzących w górotworze w trakcie prowadzonej eksploatacji złoża.
EN
Measurement methods currently used for monitoring rock mass deformation in underground mining omit inclinometer observations that could be used for this purpose. This method makes it possible to measure the angle of inclination of layers of rock and the distance between monitoring points, which may be used to describe the process of rock mass deformation. In 2011, test were carried out in selected operating fields located in LGOM mines, to verify the usefulness of the inclinometer method for monitoring the process of rock mass deformation. The observations encompassed all elements of the geomechanical system, i.e. the roof, pillar and floor. The measurements were conducted using special instruments consisting of the inclination sensor (CNS) and communication terminal (TK). Due to the high accuracy of measurement and the quasi-continuous nature of the registration the results obtained, the tests have provided new and very interesting information about the process of the rock's deformation. Other contemporary measurement methods used in that kind of research could not have provided such results. The study described in this paper indicates that the inclinometric measuring method can be a useful tool for identification and evaluation of the processes occurring in the rock mass during mining works.
EN
The article presents the suitability of the new measurement techniques for monitoring deformations of the technological pillars and fragments of the face in underground mining. The conducted observations concerned the mined pillar located in the lead of mining field G-3/4 of Rudna mine (mine belongs to KGHM Polska Miedź S.A.) in a situation of constant progress of mining works in its direction. The observations conducted underground provided results demonstrating the suitability of the applied observation techniques in this area. The obtained measurement data directly describe the volumetric changes which form the basis for assessing the stress of the rock formation. This issue is well recognised based on the tests on rock samples. Further studies should concern the transfer of these experiences to the results of in situ observations.
PL
W komorowo-filarowych systemach eksploatacji jednym z podstawowych zagadnień do rozpoznania jest właściwy dobór wymiarów filarów technologicznych i ich kształt. W danych warunkach geologiczno- górniczych filary te powinny zapewniać oczekiwaną efektywność procesu eksploatacyjnego przy zachowaniu maksimum bezpieczeństwa tego procesu i pracujących załóg górniczych. Wynikająca z wymiarów filarów i parametrów wytrzymałościowych ośrodka skalnego ich sztywność w istotny sposób wpływa na stan zagrożenia tąpaniami i zawałami. Do ograniczenia tego zagrożenia dąży się między innymi poprzez zachowanie wymaganej podporności filarów przy doprowadzaniu ich do stanu wytrzymałości pozniszczeniowej (resztkowej). Podstawą doboru wymiarów filarów technologicznych są głównie wyniki badań laboratoryjnych na próbkach skalnych (Lis & Kijewski, 1987, 2007; Lis et al., 1997; Kijewski et al., 2007) oraz rezultaty modelowania numerycznego (Pytel, 2002; Flisiak et al., 2003). W praktyce, w dużej mierze, na podstawie dołowych obserwacji procesu deformacji filarów dokonuje się korekty ich wymiarów. Różnice pomiędzy wynikami badań na próbkach skalnych a rzeczywistym przebiegiem deformacji filarów wynikają z ograniczonych warunków eksperymentu laboratoryjnego oraz tzw. efektu skali. Z tego też względu bardzo cenne są wszelkiego rodzaju próby określenia procesu deformacji filarów technologicznych w warunkach in situ. W artykule przedstawiono wyniki badań dotyczących rozpoznania reakcji filara technologicznego podanego wpływom ciśnienia eksploatacyjnego. Do wyznaczenia charakterystyki deformacyjnej filara wykorzystano dwie nowe metody pomiarowe zapewniające dużą czułość i dokładność pomiaru oraz quasi ciągły charakter rejestracji. Pierwsza z technik polega na pomiarze zmian ciśnienia oleju w specjalnych sondach pomiarowych umieszczonych w poziomych otworach wiertniczych wykonanych w części dolomitowej i piaskowcowej filara. Druga metoda pomiarowa realizowała pomiar zmian nachylenia specjalnego repera zastabilizowanego w filarze (Rys. 3). Obserwacjom podlegał filar usytuowany na wyprzedzeniu frontu eksploatacyjnego w sytuacji ciągłego postępu robót wybierkowych w jego kierunku. W takiej lokalizacji filara, postępujący wzrost obciążenia na filar znajdował swoje odzwierciedlenie w mierzonych zmianach ciśnienia oleju w sondzie i zmianach nachylenia wspomnianego repera. Obserwację filara technologicznego rozpoczęto w drugiej połowie listopada 2011 r., w sytuacji kiedy front robót wybierkowych był oddalony od niego o ok. 250 m, natomiast linia likwidacji - o ok. 390 m (Rys. 1). Na koniec okresu sprawozdawczego, odległości te wynosiły odpowiednio: dla frontu - 60 m, dla likwidacji - 265 m. Przeprowadzony eksperyment pozwolił wydzielić w zachodzących zmianach ciśnienia oleju poszczególne fazy jego wzrostu i spadku, które bardzo dobrze mogą być objaśnione przez zmiany objętościowe ośrodka skalnego, obserwowane w badaniach na próbkach skalnych. Występujący, gwałtowny spadek ciśnienia oleju, który wystąpił z chwilą zbliżenia się frontu eksploatacyjnego na odległość 65 m od stanowiska pomiarowego, można uznać za przejście filara w stan pozniszczeniowy (Rys. 10). Stwierdzono także, iż zachodzące zmiany ciśnienia oleju są dobrze skorelowane z rejestrowanym przebiegiem zmian nachylenia, które świadczy o wyciskaniu filara od spągu w kierunku wyrobiska (Rys. 5). Przeprowadzone w warunkach dołowych obserwacje dostarczyły wyniki świadczące o przydatności zastosowanych technik pomiarowych do śledzenia przebiegu deformacji filarów technologicznych. Uzyskane dane pomiarowe wprost opisują zmiany objętościowe, które są podstawą oceny wytężenia ośrodka skalnego. Zagadnienie to jest dobrze rozpoznane z badań na próbkach skalnych i kwestią dalszych badań jest przeniesienie tych doświadczeń na wyniki obserwacji obiektowych. Z oczywistych względów zapoczątkowane badania wymagają dalszego rozwinięcia poprzez poszerzenie zakresu prowadzonych obserwacji. Powyższe odnosi się do pojedynczego filara jak i danego rejonu obejmującego kilka wybranych filarów czy fragmentów calizny. Uzyskane wyniki dowodzą, że dalsze rozwinięcie i doskonalenie przedmiotowych badań może stanowić właściwą drogę do opracowania metody oceny wytężenia ośrodka skalnego (filarów, fragmentów calizny) w warunkach kopalnianych.
8
Content available remote Deformacja górotworu w trakcie eksploatacji złoża rud miedzi w LGOM
PL
W artykule przedstawiono charakterystykę deformacyjną górotworu dokonaną na podstawie wyników pomiarów uzyskanych termodynamiczną metodą pomiarową. Zgodnie z tą metodą, obserwowane zmiany ciśnienia powietrza w otworze badawczym i oleju w sondzie pomiarowej są następstwem zmian objętościowych masywu skalnego, w którym prowadzona jest eksploatacja złoża. Zmiany objętościowe zależną od stanu deformacji, który z kolei jest efektem procesu konsolidacji lub dekonsolidacji masywu skalnego i przejawiają się odpowiednio wzrostem lub spadkiem mierzonego ciśnienia. Szczególnie informatywny w tym względzie jest przebieg zmian ciśnienia powietrza w górnej części otworu badawczego (krzywa TCD), który ściśle odpowiada zakresowi i prędkości prowadzonych prac eksploatacyjnych. Przedstawioną, termodynamiczną metodę oceny stanu górotworu, należy traktować jako propozycję do zastosowania, w podziemnych zakładach górniczych, do bieżącego śledzenia przebiegu deformacji masywu skalnego, w którym prowadzona jest eksploatacja złoża. Wyniki obserwacji mogą być także wykorzystane do weryfikacji stosowanych parametrów eksploatacji górniczej pod katem ich optymalnego doboru.
EN
The article presents a description of deformation characteristics of rock mass made out on the basis of the measurement data obtained from the thermodynamic method. In this method the identified changes of air pressure within the test hole and oil in the measurement probe result from the volume changes of rock mass in the mining operations area. Volume changes of rock mass depend on its deformation condition which, in turn, is the effect of consolidation or deconsolidation process of rock mass. The changes manifest in the increase or decrease of the measured pressure. The course of air pressure changes in the upper part of the test hole (curve TCD), which depends on the scope and rate of mining operations, is particularly informative in this case. The presented thermodynamic method for rock mass condition evaluation should be treated as a proposition possible to apply in permanent observation of the course of rock mass deformation during mining operations in underground mines. The obtained results can also be applied in the verification of parameters used in mining operations in the aspect of their optimal selection.
PL
Na przykładzie eksploatacji prowadzonej w polu G-3/4 kopalni Rudna przedstawiono oddziaływanie strefy tektonicznej na przebieg deformacji górotworu w tym polu. Odpowiednie obserwacje obiektowe realizowano z wykorzystaniem termodynamicznej metody pomiarowej umożliwiającej określenie i ocenę zmian objętościowych masywu skalnego. Otrzymana z pomiarów, termodynamiczna krzywa deformacji masywu skalnego (TCD) pozwoliła na uzyskanie pełnej charakterystyki deformacyjnej górotworu na etapie ujawniania się wpływu nieciągłości tektonicznej, jak również reakcji górotworu po wystąpieniu zjawiska dynamicznego na tej nieciągłości.
EN
The mining operations carried out in G-3/4 panel of "Rudna" mine serve as an example of tectonic zone impact on the rock mass deformation. All the site observations were made using the thermodynamic method enabling defining and evaluation of volumetric changes of the rock-mass The resultant thermodynamic curve of rock mass deformation (TCD) allowed to obtain the complete deformation characteristics of rock-mass at the stage of disclosing the impact of tectonic discontinuity as well as the rock-mass reaction after the dynamic event along this discontinuity.
PL
Na podstawie dołowych obserwacji kopalnianych prowadzonych inklinometryczna metodą pomiarową określono charakterystykę deformacji skał stropowych oraz obudowy kotwowej, poddanych wpływom eksploatacyjnym. Wykazano przydatność pomiaru zmian nachylenia jako wskaźnika stabilności warstw stropowych. Zidentyfikowano jeden z mechanizmów prowadzących do uszkodzenia obudowy kotwowej.
EN
Assessment of roof fall risk in specific geological and mining conditions is based on identification of roof layers deformation prior to this phenomena. The lack of complete knowledge in this area arose due to the fact that the implemented research (laboratory or object) was performed merely on the displacements and deformations of vertical roof layers. Furthermore, the current status of rock-mass observation is based on periodic measurements therefore the deformation process could not be recognized in details. The new approach of roof layers stability assessment was proposed by authors in 2011. This method is based on measurements of inclination changes of exposed surface of roof and the protruding ends of the rock bolts. The researches have been performed in the “Rudna” mine as a continuous records with 20 minutes sampling rate. As a result of over a year on-site measurements, authors got the information on the impact of the forthcoming mining operation on the selected area of the mine. Collected data may significantly enhance the existing knowledge of the deformation processes occurring within the rock-mass and ground support and their mutual relations. During the measurements the moment of ground support destruction has been recorded and analyzed by the authors. The experiences gained during the research indicate that the measurements of changes of inclinations may be a useful method of the stability of roof layers assessment in terms of roof fall risk.
PL
W artykule omówiono realizowane w KGHM CUPRUM sp. zo.o. CBR prace nad opracowaniem termodynamicznej metody oceny deformacji górotworu, w którym prowadzona jest eksploatacja złoża rud miedzi. Przedstawiono wstępne wyniki pomiarów parametrów termodynamicznych fazy gazowej masywu skalnego stanowiących podstawę wnioskowania o przebiegu procesu deformacji. Poddano analizie ilościowej wielkość mierzonych zakresów zmian ciśnienia i temperatury wykazując, że obserwowane zmiany ciśnienia nie zależą od temperatury, a są efektem zmian objętościowych zachodzących w górotworze.
EN
The article discusses the work on developing the method for thermodynamic evaluation of rock mass deformation carried out in KGHM CUPRUM Ltd Research & Development Centre. Measurements were carried out in Polish copper mines. The initial results of measurements of thermodynamic parameters of the gas phase of rock mass are presented in the paper. These results provide the basis for the description of deformation process. The ranges of pressure and temperaturę changes that were measured, were the subject of quantitative analysis. The analysis showed that changes in pressure do not depend on temperature and are the result of changes occurring in the subsurface.
PL
W artykule przedstawiono wyniki pomiarów testowanej, nowej metody pomiarowej monitorującej proces deformacji masywu skalnego. Zrealizowane badania polegały na rejestracji parametrów termodynamicznych fazy gazowej górotworu stanowiących podstawę do wnioskowania o przebiegu procesu deformacji. Zgodnie z przyjętymi założeniami testowanej metody, pomiary były realizowane w otworach wiertniczych, gdzie rejestrowano zmiany ciśnienia medium gazowego w uszczelnionej części otworu oraz zmiany ciśnienia oleju w zbiorniku sondy uszczelniającej otwór. Dodatkowo wykonano pomiary wilgotności i temperatury medium gazowego.
EN
The article presents the results of tested, new measurement method monitoring the process of rock mass deformation. The accomplished investigations consisted in recording of thermodynamic parameters of the gaseous state of the rock mass constituting a basis for concluding of the course of deformation process. According to the assumptions of the tested method, the measurements were taken in boreholes, where the changes in gas medium were recorded in a sealed part of the borehole and changes in oil pressure in the tank of a probe sealing the boreholes. In addition, measurements of humidity and temperature of the gas medium have been carried out.
PL
W artykule omówiono zagadnienie wykorzystania obserwacji procesów termodynamicznych zachodzących w masywie skalnym do wnioskowania o stanie zagrożenia zjawiskami dynamicznymi. Przedstawiono sposób realizacji odpowiednich pomiarów za pomocą specjalnie wytworzonej w tym celu sondy otworowej. Zaprezentowano wstępne wyniki obserwacji uzyskane z rejestracji przeprowadzonych w wybranym polu eksploatacyjnym.
EN
The article describes the issue of utilization of thermodynamic process observation performed in rock mass in the inference about dynamic effect risk. A method of proper measurements realization with a hole measurement probe made uniquely to this end was presented. Also the preliminary results of observation performed in selected exploitation field were reported.
PL
W artykule przedstawiono podjęte w KGHM CUPRUM - CBR prace nad pomiarem zmian ciśnienia w górotworze naruszonym procesem eksploatacji. Zaproponowane rozwiązanie wykorzystuje zjawisko przepuszczalności ośrodka skalnego, która zależy od stopnia jego deformacji będącej z kolei pochodną ciśnienia eksploatacyjnego. Zjawiska przepływów filtracyjnych płynów w ośrodku skalnym oraz procesów sorbcyjno-dyfuzyjnych stanowią podstawę fizyczną opracowanej termodynamicznej metody oceny stanu górotworu. W metodzie tej, identyfikacja przepływów filtracyjnych gazu w ośrodku skalnym będzie odbywać się na podstawie pomiaru zmian ciśnienia powietrza w wydzielonej przestrzeni. Procesy sorbcyjno--dyfuzyjne będą identyfikowane na podstawie pomiaru zmian ciśnienia oleju hydraulicznego wprowadzonego pod ciśnieniem do sondy pomiarowej umieszczonej w otworze badawczym. Dla praktycznej realizacji termodynamicznej metody oceny stanu górotworu opracowano i wytworzono odpowiedni układ pomiarowy składający się z sondy pomiarowej, przetworników ciśnienia, aparatury rejestrującej i układu zasilającego. Opracowana metoda pomiarowa umożliwi obserwację i ocenę procesu deformacji całego układu geomechanicznego obejmującego warstwy stropowe, fragmenty calizny, filary technologiczne oraz skały spągowe. W pierwszej kolejności prace zostały ukierunkowane na rozpoznanie procesu odkształcania się warstw stropowych. Przedstawioną, termodynamiczną metodę oceny stanu górotworu należy traktować jako propozycję do zastosowania, szczególnie w podziemnych zakładach górniczych, w których występuje zagrożenie tąpaniami i zawałami.
EN
The article describes recent investigations performed by KGHM CUPRUM - Research and Development Centre on the subject of the new thermodynamic method addressed to the evaluation of rock mass effort level in the range of the mining operations influences. The presented solution is based on rock permeability effect which depends on its deformation state which in turn is a derivative of components of the pressure tensor. An effect of liquid filtration flow through the rock medium and sorbtion/dyfusion processes are the physical base for the development of a rock mass conditions thermodynamic evaluation method. The method permits identifying gas filtration flow in the rock medium, from the measurement data concerning the air pressure in/decrement within the separated borehole space. Sorbtion-dyfusion processes will be identified on the basis of measurements of hydraulic oil pressure changes due to the pressure of surrounding rocks acting on measurement probe which is placed within the test hole. For the practical realization of the thermodynamic method of the rock mass condition evaluation, there was developed the appropriate measurement system consisting of the measurement probe, pressure converters, storing equipment and supply system. The method allows the observation and evaluation of deformation process of a geomechanical system which contain roof layers, body fragments, technological pillars and floor rocks. At the beginning, the studies were devoted to recognizing the floor layers deformation process. The presented thermodynamic method of rock mass condition evaluating should be treated as a proposition to use, especially in underground mines where the risk of rockbursts and roof falls are likely.
PL
W artykule przedstawiono aktualny stan rozpoznania oceny amplitudowej wstrząsów sejsmicznych towarzyszących eksploatacji złoża rud miedzi w kopalniach Legnicko-Glogowskiego Okręgu Miedziowego. Wskazano na niedostatki interpretacji aktywności sejsmicznej dokonywanej wyłącznie na podstawie energii wstrząsów sejsmicznych. Zaproponowano sposób rozwiązania problemu oceny amplitudowej wstrząsów sejsmicznych w oparciu o budowę nowej sieci mikrosejsmologicznej.
EN
The article shows the current amplitude assessment discern of the seismic quakes that accompany the copper ore extraction in mining plants of the Legnicko - Głogoski Copper District (LGCD). The interpretation deficiencies of the seismic activity performed only on the basis of seismic energy are indicated. The problem solving method of the amplitude assessment is proposed that is based on the construction of the new microseismic network.
PL
Dokonano przeglądu zagadnień związanych z jakością świadczenia usług przez sieci pracujące z protokołem IP. Przedstawiono definicje pojęcia jakości usługi i sposoby określenia jakości świadczenia usługi w sieciach IP. Przedstawiono parametry opisujące właściwości sieci z protokołem IP istotne dla poprawnej realizacji usług przenoszenia sygnałów wizji i głosu oraz danych o gwarantowanej jakości. Wskazano kierunki rozwoju sieci pakietowych tworzących system transportowy dla usług o gwarantowanych parametrach jakości.
EN
Important aspects of Quality of Service (QoS) in IP networks are presented in the article. QoS term is defined and discussed. Many problems with QoS in IP networks related to voice, video and data transmission are shown and major parameters are analysed. New trends in overcoming problems with QoS in IP networks and with creating NGN solutions are discussed.
PL
Przedstawiono stosowaną w kopalniach rud miedzi LGOM metodę pomiarową służącą do oceny wytężenia górotworu w trakcie prowadzonej eksploatacji. Metoda ta wykorzystuje zjawisko wzbudzonej aktywności sejsmoakustycznej indukowanej przodkowymi strzelaniami urabiającymi. Szerokie zastosowanie metody w zmiennych warunkach geologiczno-górniczych pozwoliło ustalić rzeczywisty związek rejestrowanej emisji sejsmoakustycznej z występującymi zjawiskami dynamicznymi oraz zidentyfikować najważniejsze czynniki geologiczne i górnicze decydujące o wielkości tej emisji.
EN
A method, utilized in the LGOM copper mines for strata loading level evaluation, is presented. This technique utilizes a phenomenon of an induced seismoacoustic activity which follows blasting works in the excavation area. The broad application of the method in different geological and mining conditions permitted establishing the actual relationship between the monitored seismoacoustic emission and the associated dynamic events, as well as identification these geology and mining related parameters which govern the magnitude of that emission.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.