Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Urban Mentoring jako nowa technika współpracy w procesie planowania partycypacyjnego

Rembarz G., Martyniuk-Pęczek J.

Biuletyn Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN

|

2016

|

No 264

119--146

PL

Planowanie partycypacyjne uznaje się, zgodnie ze współczesnym paradygmatem rozwoju miast europejskich, za istotne narzędzie zarządzania, którego głównym celem jest generowanie endogenicznych potencjałów wzrostu społeczno-gospodarczego. Temat poprawy jakości przestrzeni publicznej w czterech dzielnicach Gdańska, posłużył jako wyzwanie dla próby przełamania nieefektywnej, polskiej praktyki w partycypacyjnym planowaniu miejskim. Uczestnictwo w dialogu publicznym upoważnia osoby do podjęcia pozytywnej i konstruktywnej postawy w planowaniu. Wskutek luk komunikacyjnych, wynikających z asymetrii wiedzy i doświadczenia, dochodzi często do konfl iktów, utraty porozumienia, manipulacji [Carmona et al. 2010]. Tej problematyce, wsparcia procesu niwelowania barier komunikacyjnych w realizacji partycypacyjnego modelu planowania miast, poświęcony został zrealizowany w latach 2014-15 projekt badawczo- -wdrożeniowy (QV) Quo vadis Gdańsku? Mieszkańcy planują swoje miasto. W pracy opisano mentoring urbanistyczny (MU) – innowacyjną technikę uspołecznienia planowania miejskiego. Nowy model pracy ze społecznością dzielnic miejskich, opracowany został z myślą o wzmocnieniu ich kompetencji niezbędnych do partnerskiego udziału w publicznej debacie nad miastem. W tekście zawarto odniesienia do uwarunkowań i wyzwań polskiej rzeczywistości planistycznej z odwołaniem do znanej zagranicznej praktyki. Zastosowanie modelu zilustrowano na przykładzie wyników uzyskanych w czterech dzielnicach Gdańska. Podsumowanie zawiera refl eksję na temat możliwości szerszych zastosowań.

EN

A decade of experience in implementation of numerous urban modernization projects in Poland resulted in a lively debate on socialization of the planning process, in which the matter of the public space quality has become the center of gravity. In those years, transformation from the classic administrative model of „bureaucracy planning” to the model of „management planning” has not been complete. The socialist primacy of the public interest in planning has been replaced by a neoliberal, progressive privatization of the public space and of the urban functions, which in reality means dominance of strong private investors’ interests over the local community. The modern National Urban Policy adopted in Poland in 2015 introduces legal bases for corrective reforms of the system, allowing the next step – entering the next phase of building another participative model of city management. This important political decision aimed at introduction of the rules allowing realization of modern developmental concepts, i. e. Smart City, faces numerous barriers associated with too low competencies of building a social consensus based on modern urban planning knowledge. The article describes experience gained through implementation of the Quo vadis Gdańsk? The residents plan their city project involving participatory, strategic planning for improvement of the of the public space quality in the districts Gdańsk. The innovative technique of co-operation between the planners and the local community – urban mentoring – has been an answer to the major contemporary need for modern methods of cohering (balancing) the knowledge about cities. Finding the middle ground between the primacy of public good and the private capital gain allows development of a predictable and reliable situation, lowering of the investment risk, prevention of destructive speculative practices. Urban mentoring facilitates formation of the platforms of permanent and satisfactory compromise for all the parties involved, based on conciliatory co-operation of the urban planning process’ participants. A reflection on the possibilities of applying the results of planning using the above mentioned technique for creative co-operation of the public sector with the local entrepreneurs and with external private investors constitutes the summary.

2

Rewitalizacja Berlina i Lipska jako źródło inspiracji dla polskich praktyk rewitalizacyjnych

Rembarz G.

Biuletyn Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN

|

2016

|

No 264

26--66

PL

Zintegrowane planowanie, opierające się na licznych narzędziach urbanistyki operacyjnej, charakteryzuje od lat 80. zeszłego stulecia niemiecką praktykę rewitalizacyjną, czyniąc z tego kraju głównego lidera kształtowania europejskiej polityki miejskiej. Niemcy podobnie do pozostałych krajów strefy competitiveness, w znacznym stopniu zakończyły procesy rewitalizacji historycznych dzielnic miejskich oraz cennego dziedzictwa poprzemysłowego. Można stwierdzić, że Berlin, Hamburg a nawet Lipsk, są miastami postrewitalizacyjnej fazy rozwojowej, przygotowanymi w pełni do realizacji kolejnych celów polityki unijnej, określonych w European Urban Agenda – Pact of Amsterdam 2016. Opracowanie zawiera wybrane przykłady rewitalizacji zrealizowane w Berlinie i Lipsku, w celu zilustrowania zasady działania zintegrowanego planowania w procesach odnowy struktur miejskich. W opisanych projektach zastosowano akupunkturę urbanistyczną. Przez kompleksowo zaprojektowane działanie punktowe uzyskano wzmocniony efekt synergii w realizacji złożonych celów rewitalizacyjnych. Wymiarem łączącym przykłady jest kwestia wykorzystania inwestycji publicznych do poprawy jakości przestrzeni publicznej i wzmocnienia tożsamości lokalnej odnawianych dzielnic.

EN

The article refers to the possibilities of using the German revitalization experience from the period of 1995-2015 under the current Polish conditions. A fragment of a synthesis of own research conducted in Berlin and Leipzig has been used (DASL, DAAD partners). The conclusions from the analysis of the Polish practice (co-operation with the city of Lodz) served the selection of the examples of good practice from Berlin and Leipzig, which were applied under distinct socio-economic conditions. The architectural-urbanist solutions are connected by the issue of integrating different dimensions of revitalization in one project. The first part describes the practice of Berlin. The proceedings completed in the Pankow – Prenzlauer Berg district create the canon of revitalization activity. The second part systematizes the achievements of Leipzig. Alternative models of revitalization, applied in the Leipziger Westen and Leipziger Osten regions, illustrate the innovative understanding of the revitalization solutions. The summary contains a commentary about the limitations in implementation of the strategies strengthening the effectiveness of the Polish revitalization process.

3

Nowa jakość komunikacji w Śródmieściu Gdańska

Rembarz G.

Wiadomości Projektanta Budownictwa

|

2010

|

nr 3

14--15

4

Przestrzeń publiczna dzielnic mieszkaniowych w strategiach rozwoju miast niemieckich na przykładzie Monachium i Lipska

Rembarz G.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2010

|

R. 107, z. 3-A

171-177

PL

W ostatnim dwudziestoleciu Niemcy doznały radykalnej zmiany uwarunkowań rozwojowych miast. Kwestia dzielnic mieszkaniowych łączy się nierozerwalnie z procesem rewitalizacji miast. Aspekt wysokiej jakości przestrzeni publicznej stał się osią podejmowanych działań zarówno w procesie odnowy istniejących zasobów (Lipsk), jak i budowy nowych dzielnic na terenach powojskowych, pokolejowych (potransportowych) czy poprzemysłowych (Monachium). Artykuł opracowano na podstawie badań wykonanych w ramach indywidualnego grantu badawczego MNiI: UMOWA Nr 3846/B/T02/2007/33 pt.: "Urbanistyka struktur mieszkaniowych na wybranych przykładach niemieckich zrealizowanych w latach 1980-2005".

EN

In last twenty years Germany has undergone radical change of development conditions. Issue of new housing districts became a part of the urban revitalization process. High quality of public space could be recognized as an important core orienting all decisions and activities which have been undertaken in that process towards better quality of housing environment: both existing and new housing districts which have been constructed on conversion areas (post-military, post-transportation or post-industrial). Paper was based on research in frame of individual scientific project MNiI No 3846/B/T02/2007/33 "Urban Planning of housing urban structures on case studies from Germany built between 1980 and 2005".

5

Niemiecki współczesny model kształtowania miejskich struktur mieszkaniowych

Rembarz G.

Architecturae et Artibus

|

2010

|

Vol. 2, no. 3

43-51

PL

Referat dotyczy dominujących w urbanistyce niemieckiej tendencji w kształtowaniu nowych dzielnic mieszkaniowych powstałych w ostatnich dwudziestu latach jako wielkoskalarne projekty miejskie. Globalne zmiany kulturowe i demograficzne, postęp techniczny i ponowne zjednoczenie Niemiec spowodowały zasadnicze zmiany niemieckich głównych pól problemowych związanych z tematyką mieszkalnictwa i rozwoju miast. Procesy kurczenia miast i regionów w sposób radykalny określiły realny nowy paradygmat rozwoju struktur zurbanizowanych – wzrostu jakościowego, a nie ilościowego. Najważniejsze wielkoskalowe założenia mieszkaniowe, powstałe w Niemczech w ostatnich dwudziestu latach głównie na terenach powojskowych, pokomunikacyjnych i poprzemysłowych (Monachium, Stuttgart), wpisują się w te założenia jako element swoistego recyklingu miejskich struktur. Nowy model rozwoju dośrodkowego, alternatywne narzędzie w walce z suburbanizacją, wypracowano w L ipsku, realizując projekty mieszkaniowe w rewitalizowanych dzielnicach z początku XX wieku. W obu sytuacjach wprowadzono liczne strategie nastawione na budowanie zrównoważonego społecznie i energetycznie środowiska zamieszkania, zrywającego z modelem monofunkcyjnego osiedla mieszkaniowego i miasta funkcjonalnego doby modernizmu. Zastosowanie tych technik, będących dziś standardowymi rozwiązaniami proekologicznymi, stało się wyznacznikiem odrębności projektów z ostatnich dwudziestu lat od okresu lat osiemdziesiątych, w którym to czasie rozwiązania proekologiczne realizowano na zasadach eksperymentu.

EN

The paper concerns dominating tendencies in German urban planning of shaping new housing districts incurred in 20 last years as large-scalar municipal projects. Global cultural and demographic changes, the technological progress and the reunification of Germany caused essential changes of the German main problem fields associated with the subject matter of the housing industry and the development of cities. Shrinking processes of cities and regions in the radical way determined realistic new paradigm of the development of urbanised structures – qualitative rather than quantitative growth. The most important large-scalar housing establishments incurred in Germany in last 20. years mainly on post military, transportation and industry areas (Munich, Stuttgart) are becoming part of these assumptions as the element of the specific recycling of urban structures. The latest model of the centripetal development, alternative tool in the fight against suburbanisation, they worked out in Leipzig carrying alternative housing projects out in revitalised districts of begginings of the 20th century origin. In both situations numerous strategies set for building the environment balanced socially and energy of settling, breaking up with the monofunctional model of a housing estate and the functional city coming out from the modernism. Applying these techniques – nowadays standard environment-friendly solutions - became the indicator of the separatness of projects of last twenty years from period of the eighties – which time environment-friendly solutions were realized on principles of experiment.

6

Wielkie osiedla mieszkaniowe jako potencjalne obszary rozwojowe polskich miast

Gzell S., Rembarz G.

Środowisko Mieszkaniowe

|

2009

|

nr 7

56--57

7

"Serce dzielnicy" w stanie embrionalnego rozwoju - śródmieście reurbanizowanego wielkiego osiedla w polskim mieście metropolitalnym

Rembarz G.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2008

|

R. 105, z. 4-A

105-113

PL

W linearnym układzie aglomeracji historyczne centrum Gdańska położone jest skrajnie w stosunku do głównych dzielnic mieszkaniowych. Zniszczenia wojenne spowodowały, że dzielnica Śródmieście jest stosunkowo słabo zaludniona i posiada wciąż liczne tereny niezabudowane. Jednocześnie w monostrukturach wielkich osiedli nie powstają struktury o parametrach śródmieścia. W artykule podjęto kwestię konieczności zmiany strategii miejskiej Gdańska w celu przekształcenia istniejącego śródmiejskiego układu linearnego (CPU) w policentryczny. Nowo tworzone śródmiejskie struktury dzielnicowe powinny pełnić funkcję punktów krystalizacji w procesie reurbanizacji modernistycznych monostruktur mieszkaniowych.

EN

In linear configuration of the Gdańsk-Gdynia agglomeration the historical center of Gdańsk is located at it's SE edge far from the main dwelling areas. The core structures of Gdańsk are low populated and contain high number of conversion areas and smaller empty plots which remains after damages of the II WW. In the same time in the large monostructural housing estates endangered by the social destabilization, the structures of city core parameters are not going to be build. In following text the necessity of diversification the Gdańsk strategy concerning the city core structure has been described. The polycentric model instead of linear one is supposed to be better for the induction of the re-urbanisation process in the two biggest housing districts.

8

Wyspa spichrzów - nowy, dobry adres w Gdańsku w kontekście rewitalizacji historycznych struktur miejskich gdańska wyspa spichrzów w projektach studenckich

Rembarz G., Piątkowska K., Rembaza M., Martyniuk-Pęczek J., Magdalena W.

Prace Naukowe Wydziału Architektury Politechniki Wrocławskiej. Architektura Mieszkaniowa

|

2007

|

Vol. 7, nr 5

178-185

PL

Przywrócenie Wyspy Spichrzów Gdańskowi jest tematem intensywnie dyskutowanym nie tylko wśród gdańszczan, ale i na szerszym forum. Nie tylko obecność tematu w lokalnych mediach, ale i jego niepodważalna atrakcyjność skłoniły Zespól Autorski Zakładu Urbanistyki i Planowania Regionalnego do podjęcia zagadnienia rewitalizacji terenów Wyspy na zajęciach projektowych ze studentami Wydziału Architektury Politechniki Gdańskiej. Z uwagi na specyfikę zagadnienia, jego zasięg i poziom trudności, realizowany temat projektowy stanowił dla studentów duże wyzwanie. Jednocześnie, wyżej wymienione aspekty sprzyjały powstawaniu ciekawych, często nowatorskich rozwiązań projektowych, zarówno w kontekście przestrzennym, społecznym, jak i szeroko pojętej humanizacji przestrzeni miejskiej. Owa złożoność omawianego zadania projektowego stała się kwestią sporną i wywołała dyskusję, czy aby temat ten jest odpowiednim zadaniem projektowym dla studentów IV oraz V semestru. Obawiano się, że poziom skomplikowania zagadnienia rewitalizacji terenów Wyspy Spichrzów przysłoni podstawowe cele programowe urbanistycznego projektu osiedla mieszkaniowego. Z uwagi na budzące się wątpliwości, zakres prac studenckich ograniczono do południowej części Wyspy - obszaru znajdującego się pomiędzy ul. Toruńską a pasem historycznych umocnień w bezpośrednim sąsiedztwie Bastionu Żubr. Na taki wybór miało wpływ również to, że wybrany do opracowań teren jest pierwszym, niejako rozpoczynającym Wyspę, odcinkiem i jedynym osadzonym w tkance stałego lądu, wyrastającym z zachowanych tam struktur urbanistycznych.

9

Most, wiadukt, ulica nośnikami jakości życia w mieście

Rembarz G.

Wiadomości Projektanta Budownictwa

|

2006

|

nr 2

11--13

10

Nowa definicja przestrzeni publicznych dla dzielnic poosiedlowych

Rembarz G.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2005

|

R. 102, z. 9-A/2

193--200

PL

Monostruktury mieszkaniowe lat 60. kształtują obecny wizerunek miasta w naszej części Europy. Transformacja wielkich osiedli jest strukturalną przebudową miasta postsocjalistycznego. Jest to odmienne ujęcie problemu uznanego dotąd jedynie za domenę sektora mieszkaniowego. Potrzebne staje się stworzenie nowej wizji "miasta poosiedlowego". Władze lokalne powinny przystąpić do konstruowania interdyscyplinarnych programów rewitalizacji w ponad lokalnej skali. Stopniowa przemiana "blokowisk" następować powinna według planistycznego scenariusza. Zakłada on redukcję liczby wielkich osiedli, przełamanie ich skali i przestrzennego wyrazu. Należy przyjąć nowe rozumienie relacji śródmieście - osiedle. Przykład Niemiec wskazuje, że podnoszenie jakości przestrzeni publicznej stanowić może oś procesu transformacji. Motto "ku miastu" nie może stać się próbą zawracania koła historii. Reurbanizacja "blokowisk" wymaga redefinicji kwestii miejskich przestrzeni publicznych. Niezbędne jest opracowanie strategii transformacji polskich osiedli, by oddziaływać na zjawisko "spirali upadku społecznego" grożącego 35% polskich zasobów mieszkaniowych w miastach.

EN

Transformation of East European large-scale housing estates belongs to the field of structural urban renewal. This gives a wider perspective to the problem until now understood as a sector issue of housing refurbishment. Regional and interdisciplinary renewal programmes shall be defined by the local authorities. A modern vision for post socialistic city without large estates should be created. Its present image determined by the mono-structural housing areas of the 60ties, should be changed step by step following the planned scenario. Reducing the number of those estates and limiting their dimensions, breaking their architectural outlook. The new way of understanding relation between city core and large-scale estates must be established. The German case shows that interest on rising the urban public space quality could be the axis of a transformation process. A motto "towards urbanity" could not be a base for turning the urban history wheel backwards. Reurbanization of large-scale estates demands redefining of the urban public spaces issue. Development strategy for Polish large-scale estates is of urgent need to avoid social decline and structural further degradation concerning 35% of the Polish housing stock.