Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wawrzynkowiec złocisty

Czekalski M.

Zieleń Miejska

|

2018

|

Nr 1

35

PL

W krajach o klimacie łagodniejszym od naszego, gdzie temperatura zimą nie spada poniżej -15°C, Edgeworthia jest pięknym krzewem ozdobnym, kwitnącym wiosną przed rozwojem liści. Należy do tzw. zwiastunów wiosny, wraz z innymi wcześnie kwitnącymi krzewami i licznymi roślinami cebulowymi – tulipanami, hiacyntami, narcyzami itp. U nas może cieszyć miłośników roślin malowniczymi kwiatami, rosnąc naturalnie w najcieplejszych rejonach kraju, a także w pojemnikach. Ten sposób wykorzystania delikatniejszych krzewów ozdobnych jest obecnie modny, dlatego warto upowszechniać go także u nas. Umożliwia on poznanie wielu egzotycznych gatunków krzewów, których w naszym kraju nie można uprawiać w gruncie.

2

Tragiczny los polskich drzew

Czekalski M.

Zieleń Miejska

|

2018

|

Nr 10

16--18

PL

Niszczycielskie wiatry, złe prawo, masowe wycinki, szkodniki, postępująca urbanizacja i oszczędności na pielęgnacji – wszystko to sprawia, że żywot drzew we współczesnym świecie należy do wyjątkowo trudnych.

3

Rośliny mało znane. Wawrzynki

Czekalski M.

Zieleń Miejska

|

2018

|

Nr 1

34

PL

Wawrzynki należą do rodziny wawrzynkowatych (Thymelaeaceae). Naukowa nazwa rodzajowa Daphne wywodzi się od greckiej nimfy Dafne, ulubienicy Artemidy. Ścigana przez zakochanego w niej Apollina błagała bogów o ratunek. Zeus zamienił ją w drzewo laurowe – wawrzyn, poświęcone odtąd Apollinowi. Obecnie prawdziwy wawrzyn to Laurus nobilis L. Nazwa ta została odniesiona do wawrzynków ze względu na ich podobieństwo do wawrzynków zawsze zielonych, np. do wawrzynka główkowego (Daphne cneorum L.). Do rodzaju wawrzynek (Daphne) należy około 50 gatunków występujących w Europie i Azji, najczęściej w lasach lub wysokich górach. W Polsce naturalnie występują dwa gatunki: już wspomniany wawrzynek główkowy i wawrzynek wilczełyko (Daphne mezereum L.). W naszych ogrodach botanicznych i arboretach, oprócz gatunków już wymienionych, spotykanych jest sporadycznie łącznie około 16 innych. W czasie surowych rośliny te zim w różnym stopniu podmarzają lub wymarzają. Do uprawy na terenach zieleni przydatne są obydwa gatunki rodzime.

4

Rośliny mało znane. Tawulce

Czekalski M.

Zieleń Miejska

|

2018

|

Nr 9

40

PL

Tawulce (Stephanandra) należą do rodziny różowatych (Rosaceae). Są roślinami niskimi. Znane są cztery gatunki tych krzewów występujące we wschodniej Azji. W naszych ogrodach botanicznych, a rzadko na miejskich terenach zieleni, uprawiane są dwa gatunki. Warte są jednak większego rozpowszechnienia.

5

Rośliny mało znane. Runianka japońska

Czekalski M.

Zieleń Miejska

|

2018

|

Nr 2

41

PL

Runianka japońska (Pachysandra terminalis Siebold et Zucc.) należy do rodziny bukszpanowatych (Buxaceae), czyli jest spokrewniona z bukszpanem wieczniezielonym (Buxus sempervirens L.).

6

Rośliny mało znane, różanecznik ostrokończysty

Czekalski M.

Zieleń Miejska

|

2018

|

Nr 12

40

PL

Różanecznik ostrokończysty (Rhododendron mucronulatum Turcz.) należy do rodziny wrzosowatych (Ericaceae) i zaliczany jest do gatunków półzawszezielonych. Liczba utrzymywanych liści zimą związana jest z jej surowością. Został opisany przez rosyjskiego botanika i pisarza przyrodniczego Nikolaia Stepanoviča Turczaninova (1796–1864) w 1837 r. W stanie naturalnym występuje w północno-zachodnich Chinach – w prowincjach Hebei i Szantung, na Półwyspie Koreańskim, w Japonii na wyspach Honsiu i Kiusiu, a północną granicę zasięgu osiąga na rosyjskim Dalekim Wschodzie. Rośnie tam w formie pojedynczych krzewów lub tworzy zarośla w lasach mieszanych i na ich obrzeżach, na skałach i w górach do wysokości około 1700 m n.p.m. Do uprawy został wprowadzony w 1882 r.

7

Rośliny mało znane - magnolia Wilsona

Czekalski M.

Zieleń Miejska

|

2018

|

Nr 5

40

PL

Magnolia Wilsona Magnolia wilsonii (Finet et Gagnep.) Rehd. należy do rodziny magnoliowatych (Magnoliaeae). W stanie naturalnym występuje w trzech prowincjach chińskich: we wschodnim Sikang, w północnym Junnanie i w zachodnim Syczuanie. Rośnie tam w lasach, zaroślach oraz na terenach otwartych, a w górach do wysokości 2000–3400 m n.p.m. W pierwszej z wymienionych prowincji odkrył ją w 1904 r. sławny „łowca roślin” Ernest Henry Wilson (1876–1930) i wprowadził do uprawy w Anglii.

8

Rośliny mało znane. Kruszyna pospolita

Czekalski M.

Zieleń Miejska

|

2018

|

Nr 11

44

PL

Kruszyna pospolita (Rhamnus frangula L.) i szakłak pospolity (R. cathartica L.) należą do rodziny szakłakowatych (Rhamnaceae) i tylko one reprezentują tę rodzinę we florze rodzimej. Kruszyna znana była także pod nazwą Frangula alnus Mill. Naturalnie występuje w całej Europie. W Polsce najliczniej rośnie na glebach świeżych i wilgotnych o odczynie kwaśnym do zasadowego (pH 3,5–8,0), a także okresowo zalewanych, w lasach łęgowych, olszynach, w świetlistych sośninach i na torfowiskach, spotykana jest również na stanowiskach suchych. Intensywne pozyskiwanie kory kruszyny dla celów leczniczych doprowadziło do wyeksploatowania jej zasobów w niektórych rejonach kraju. Dlatego m.in. została objęta częściową ochroną prawną, lecz nie jest gatunkiem zagrożonym wyginięciem. Dla ogrodnictwa ozdobnego, w tym dla zieleni miejskiej, większe znaczenie mają jej odmiany obecnie rozpowszechniane niż sam gatunek.

9

Rośliny mało znane. Irga różowa

Czekalski M.

Zieleń Miejska

|

2018

|

Nr 7-8

66

PL

Spośród ponad 100 gatunków irg, irga różowa (Cotoneaster roseus Edgew.), w Europie – w tym także w Polsce – uprawiana jest bardzo rzadko. W naszym kraju można ją oglądać w ogrodach botanicznych w Warszawie, Warszawie-Powsinie, Lublinie, Poznaniu, w arboretach w Rogowie i Bolestraszycach koło Przemyśla oraz w Ogrodzie Dendrologicznym Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. W stanie naturalnym występuje w Afganistanie, Kaszmirze (Północne Indie) i w Himalajach. Należy do rodziny różowatych (Rosaceae).

10

Rośliny mało znane. Irga Dammera

Czekalski M.

Zieleń Miejska

|

2018

|

Nr 6

37

PL

Irga Dammera (Cotoneaster dammeri Schneid.) należy do rodziny różowatych (Rosaceae). Wśród ponad stu gatunków irg jest rośliną zawsze zieloną i płożącą się na powierzchni gleby. W stanie naturalnym występuje w środkowych Chinach, zwłaszcza w zachodniej części prowincji Hupeh. Do uprawy została wprowadzona w 1900 r. w Wielkiej Brytanii przez E.H. Wilsona.

11

Rośliny mało znane. Ewodia Daniela

Czekalski M.

Zieleń Miejska

|

2018

|

Nr 10

40

PL

Ewodia Daniela (Tetradium daniellii (Benn.) Hartley) należy do rodziny rutowatych (Rutaceae). W stanie naturalnym występuje na Półwyspie Koreańskim i w północnych prowincjach Chin, aż po Mandżurię. Rośnie tam w lasach liściastych do 160 m n.p.m. Panuje tam klimat monsunowy z roczną sumą opadów około 600 mm, a termiczne minimum absolutne w niektóre zimy wynosi -22°C, zwykle jest wyższe. Została odkryta przez Williama Freemana Daniella (1818–1865) w 1860 r. i po raz pierwszy wprowadzona do uprawy w Arboretum Arnolda w Stanach Zjednoczonych. Do polskiego Arboretum Kórnickiego dotarła w 1928 r. z japońskiego Tokio.

12

Rośliny mało znane - Aralie

Czekalski M.

Zieleń Miejska

|

2018

|

Nr 4

45

PL

Rodzaj aralia (Aralia) należy do rodziny araliowatych (Araliaceae). Znanych jest ok. 40 gatunków bylin, półkrzewów, krzewów i małych drzew. W stanie naturalnym występują w południowo-wschodniej Azji i w Chinach oraz w Ameryce Północnej. W Chinach dziko rośnie 29 gatunków, w tym 17 endemicznych. Warto zaprezentować gatunki, które mogą być uprawiane w Polsce jako rośliny ozdobne.

13

Rośliny mało znane - aktinidie

Czekalski M.

Zieleń Miejska

|

2018

|

Nr 3

41

PL

Aktinidie (Actinidia Lindl.) należą do rodziny aktinidiowatych (Actinidiaceae). Znanych jest około 40 gatunków występujących w Azji. Są to pnącza wspinające się po podporach za pomocą pędów wijących się prawoskrętnie. Są roślinami dekoracyjnymi oraz dostarczającymi jadalnych owoców, zawierających znaczne ilości witaminy C. Niektóre mają również właściwości lecznicze. Przedstawiamy dwa gatunki o ozdobnych liściach.

14

Groźny czerwiec wiązowiec

Czekalski M., Piekarska-Boniecka H.

Zieleń Miejska

|

2018

|

Nr 7-8

63--64

PL

Na terenach zieleni poznańskiego os. Kosmonautów zaobserwowano w tym roku masowe pojawienie się szkodnika o nazwie czerwiec wiązowiec (Gossyparia spuria Mod., 1778). Znany jest on także pod polskimi nazwami – łysik wiązowiec i pilśnik łysy.

15

Drzewa wielopniowe

Czekalski M.

Zieleń Miejska

|

2018

|

Nr 6

38--39

PL

Typowe (klasyczne) drzewo jest zbudowane z systemu korzeniowego i jednego pnia zwieńczonego koroną. Korzenie mogą wrastać w glebę głęboko, tworząc system palowy, średniogłęboko – system mieszany i płytko – talerzowaty. Pień, w zależności od gatunku, może być wysoki, średniowysoki lub niski. Podobnie korona, której wielkość i kształt może być zróżnicowany.

16

Krzewy ozdobne mało znane. Urodlin trójłatkowy

Czekalski M.

Zieleń Miejska

|

2017

|

Nr 6

32

PL

Urodlin trójłatkowy (Asimina trilobata (L.) Dunal) należy do egzotycznej rodziny botanicznej flaszowcowatych (Annonaceae), w której znajdują się rośliny ozdobne oraz wydające jadalne, smaczne owoce na obszarach ciepłych. Spośród ośmiu znanych gatunków u nas można próbować uprawiać ten wymieniony w tytule. W naturze występuje w Ameryce Północnej – od stanu Nowy Jork na północy do Florydy na południu, na zachód do Nebraski i Teksasu. Do uprawy został wprowadzony w 1736 r. W Polsce może być uznany za unikatowy. W 1999 roku w Polsce był podawany z ośmiu arboretów i ogrodów botanicznych, znajdujących się w takich miejscowościach, jak Glinna k. Szczecina, Kórnik, Lublin, Rogów, Syców, Warszawa, Wrocław i Poznań – Ogród Dendrologiczny Uniwersytetu Przyrodniczego.

17

Krzewy ozdobne mało znane. Różanecznik żółty

Czekalski M.

Zieleń Miejska

|

2017

|

Nr 1

26

PL

Różanecznik żółty (Rhododendron luteum Sweet), nazywany także azalią pontyjską (Azalea pontica L.), należy do rodziny wrzosowatych (Ericaceae). Wybitny polski botanik, profesor Władysław Szafer (1886-1970), uznał go za najpiękniejszą roślinę naszej flory, chociaż w obecnych granicach naszego państwa występuje tylko na jednym stanowisku – w Woli Żarczyckiej k. Leżajska, w woj. podkarpackim.

18

Krzewy ozdobne mało znane. Różanecznik Smirnowa

Czekalski M.

Zieleń Miejska

|

2017

|

Nr 3

34

PL

Różanecznik Smirnowa (Rhododendron smirnowi Trautv.) jest gatunkiem zawsze zielonym, którego liście raz rozwinięte żyją kilka lat, po czym opadają, ale co roku powstają nowe, dlatego krzew jest zawsze ulistniony, niezależnie od pory roku. W stanie naturalnym roślina występuje w północno-wschodniej Turcji (Lazistan) i w południowo-zachodniej Gruzji – w Adżari (Kaukaz), w górach na wysokości 800-2400 m n.p.m., w lasach mieszanych, krzewiastych zaroślach, na górskich pastwiskach i odkrytych zboczach. Różanecznik ten został odkryty przez M.N. Smirnowa i W.A. Massalskiego w 1885 r. w tureckim Lazistanie, a rok później opisał go E.R. Trautvetter.

19

Krzewy ozdobne mało znane. Różanecznik katawbijski

Czekalski M.

Zieleń Miejska

|

2017

|

Nr 2

24

PL

Różanecznik katawbijski (r. fioletowy) – Rhododendron catawbiense Michx. w Polsce znany jest przede wszystkim z nazwy, a nie z żywych roślin, bowiem takie spotykane są u nas sporadycznie. Gatunek, jego klony i mieszańce, do stworzenia których go wykorzystywano, a określane jako Rhododendron Catawbiense-Hybridum, są najważniejszymi różanecznikami zawsze zielonymi w uprawie w naszym kraju. Uprawiane na właściwym siedlisku wytrzymują mrozy do -34°C. Dzięki temu odegrał on wielką rolę w hodowli nowych odmian wielkokwiatowych o rozmaitych ich barwach. Wiele z nich jest u nas znanych. Do uprawy zaś warto wprowadzić gatunek sensu stricto. Odkryty został w dolinie rzeki Catawba (Karolina Północna), od której otrzymał nazwę gatunkową, a do uprawy wprowadzono go w 1809 r. w Ameryce Północnej.

20

Krzewy ozdobne mało znane. Różanecznik dekoracyjny

Czekalski M.

Zieleń Miejska

|

2017

|

Nr 4

28

PL

Różanecznik dekoracyjny (Rhododendron oreodoxa Franch.) w naszym kraju jest uprawiany bardzo rzadko, zaledwie w pięciu ogrodach botanicznych i arboretach: w Rogowie, Wojsławicach, Warszawie-Powsinie, Przelewicach i we Wrocławiu. Ojczyzną tego różanecznika są Chiny – zachodni Syczuan, Gansu i Hubei. Rośnie tam w górskich lasach mieszanych, w zaroślach oraz na odkrytych stokach, na wysokości 2100-3800 m n.p.m. Do uprawy w Europie wprowadził go sławny podróżnik i „łowca roślin” Ernest Henry Wilson w 1904 r.