Każdy mieszkaniec Polski w swoim gospodarstwie domowym wytwarza w ciągu roku średnio 290 kg odpadów komunalnych. Jednak jak dotąd większość gmin przeprowadza tylko próby selektywnej zbiórki odpadów. W dalszym ciągu niewystarczająca jest informacja o potrzebie i zasadach segregacji odpadów, technologii recyklingu i wytwarzanych za ich pomocą produktów czy wykorzystywaniu określonej ilości surowców wtórnych przy wytwarzaniu danego wyrobu. Badania sondażowe wykazują, że wśród społeczeństwa polskiego istnieje wysokie deklarowane poparcie dla segregacji odpadów i recyklingu. Uzyskanie społecznej akceptacji dla segregacji odpadów, a także przygotowanie mieszkańców do jej wdrożenia można osiągnąć dzięki prowadzonym na terenie miast i gmin programom edukacyjnym, informacyjnym oraz promocyjnym. W artykule dokonano przeglądu czterech realizowanych w Polsce w latach 1993-1999 programów edukacyjno-informacyjnych. • Program Szkoleń i Podnoszenia Świadomości Społecznej w Dziedzinie Gospodarki Odpadami na przykładzie województwa katowickiego realizowany przez Firmy Haskonigng Royal Dutch Consulting Engineers and Architects oraz Citec S.A. • "Program edukacji ekologicznej w zakresie gospodarki odpadami" Miejskiego Centrum Edukacji Ekologicznej przy Zakładzie Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Zielonej Górze, • "Czysta Sprawa" - pilotażowy program edukacji ekologicznej miasta Rzeszowa i MB Rzeszów S.A., o zagospodarowaniu odpadów komunalnych, • Selektywna Zbiórka Odpadów Organicznych - Program Ochrony Środowiska Naturalnego Przed Odpadami (Pilotażowy Program Bielany) realizowany przez AGATOM Service.
EN
Annually, each resident of Poland produces by average 290 kg of wastes in their households. So far however, most of municipalities has made pilot projects of selective waste collection. Information on the needs and principles of waste selection, recycling technologies, products made out of recyclables or the share of recycled materials in production of specific goods is still insufficient. Questionnaire studies show that Polish society declares high approval for waste selection and recycling. Getting public approval for selection of waste and preparing communities to implement it can be achieved by means of educational, informative and promotion programs launched in cities and municipalities. The article presents an overview of four educational and informative programs carried out in Poland in the years 1993-1999: • Program of training and raising public awareness in the area of waste management on the example of the Katowice Voievodeship, carried out by Haskoning Royal Dutch Consulting Engineers and Architects and Citec S.A., • " Program of Ecological Education in Waste Management" of the Municipal Center of Ecological Education by the Municipal and Housing Management Enterprise in Zielona Góra • "Clean Business"- pilot ecological education program of the City of Rzeszów and MB Rzeszów S.A on waste management • Selective Collection of Organic Waste: A Program for Protecting Natural Environment against Waste (Pilot Bielany Project) - carried out by AGATOM Service.
Badania sondażowe wykazują, że wśród społeczeństwa polskiego istnieje wysokie deklarowane poparcie społeczne dla segregacji odpadów i recyklingu. Uzyskanie społecznej akceptacji dla segregacji odpadów, a także przygotowanie mieszkańców do wdrożenia selektywnej zbiórki odpadów można osiągnąć dzięki prowadzonym na terenie miast i gmin programom edukacyjnym, informacyjnym oraz promocyjnym. W pierwszej części artykułu dokonano przeglądu czterech realizowanych w Polsce w latach 1993-1999 programów edukacyjno-informacyjnych. W części drugiej przedstawiono opracowany w Instytucie Ekologii Terenów Uprzemysłowionych (IETU) na podstawie analizy zagadnienia roli komunikacji społecznej we wdrażaniu nowoczesnej gospodarki komunalnej, przeglądu realizowanych w Polsce programów edukacyjnych i informacyjnych opracowano modelowy program informacyjno-edukacyjny służący wdrażaniu systemu selektywnej zbiórki odpadów. Opracowany w IETU modelowy program podnoszenia świadomości społecznej na obszarze wdrażania nowoczesnego systemu gospodarki odpadami komunalnymi może zostać zastosowany w dowolnej gminie, bądź zespole gmin, realizujących wieloletni program gospodarki odpadami komunalnymi. Modelowy program informacyjno-edukacyjny określa miedzy innymi cele, które pragnie się osiągnąć za jego pośrednictwem, adresatów programu, główne treści przekazu, środki komunikowania się i działania edukacyjne, termin i fazy realizacji programu.
EN
Questionnaire investigations prove a declared high public support for segregation and recycling of waste. Gaining public approval for selective collection of waste and preparing residents for implementation of the system could be achieved through educational programs and information as well as promotion campaigns launched in towns and municipalities. Part 1 of the article presents and overview of four information and educational programs carried out in Poland in the years 1993 - 1999. Part 2 of the article presents a model information an educational program for implementation of a selective waste collection system developed by the Institute for Ecology of Industrial Areas in Katowice. The program is based on an analysis of the role of public communication in implementing modern municipal management programs as well as an overview of information and educational programs already launchd in Poland. The IETU model program for raising public awareness in the area of implementing modern waste management systems may find application in any municipality or a group of municipalities, which realize a long term program of waste management. The model information and educational program defines the goals which are to be achieved, target audience, basic communicatioin contents, ways of communication as well as educational activities. Also projec timing and realization stages have been set up in the model.
Władze lokalne w warunkach wynikłych z przeprowadzonych reform samorządowych, jak i polityki ekologicznej zostały zobligowane do samodzielnego rozwiązywania większości problemów środowiskowych w sposób umożliwiający podejmowanie decyzji przy udziale społeczeństwa. Jest to sytuacja nowa wymagająca od wszystkich podmiotów na szczeblu lokalnym kreatywnego kształtowania wzajemnych relacji jako fundamentu zrównoważonego zarządzania w gminie. Oceniając, na podstawie badań własnych jak i innych autorów, stopień przygotowania do współuczestniczenia w zarządzaniu środowiskowym zarówno społeczeństwa, jak i władz lokalnych można odnotować niekorzystny obraz wzajemnych relacji występujących między partnerami procesów decyzyjnych. Jak wskazują przeprowadzone badania dotyczące uczestnictwa społeczeństwa w zarządzaniu środowiskiem, z jednej strony obserwuje się postawę deklaratywną charakteryzującą się biernym zainteresowaniem problematyką ochrony środowiska w miejscu zamieszkania, z drugiej strony jego aktywność przejawia się głównie w sytuacjach konfliktowych jako negacja podejmowanych przez administrację decyzji. W małym stopniu uwidacznia się podejście aktywne polegające na świadomym udziale w kształtowaniu środowiska mieszkańców, pełniących rolę kreatorów zarządzania środowiskowego. Badania wskazują również, że na taką sytuację ma wpływ wiele czynników w tym ogólna świadomość i aktywność polityczna zarówno społeczności lokalnych, jak i administracji. Współuczestnictwo w zarządzaniu ekologicznym na szczeblu lokalnym jest uzależnione od ogólnych warunków samorządności w gminie, klimatu współpracy we wszystkich dziedzinach życia społeczno-gospodarczego.
EN
In the conditions resulting from the launched local govemment transformations as well as environmental policy, local authorities have been obliged to solve most of their environmental problems by themselves in a way enabling public participation in the decision making processes. These new circumstances require a pro-creative approach from all local government entities in the development of mutual relations as a solid basis of sustainable development. Based on the data from own research as well studies carried out by other authors, the level of preparedness of both local communities and authorities to co-operation in environmental decision making was evaluated. A negative representation of the mutual relations has been observed among the partners of the decision-making processes. The studies on the public participation in environmental management show, that the communities usually represent two usually represent two attitudes: a declarative attitude characterized by passive interest in the locally occurring environmental protection problems; and an active attitude manifested mainly in conflict situations as a negation of the decisions made by the local administration. An active approach consisting in a conscious participation of the residents in environmental development is observed rather seldom.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.