Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Long-time effect of hard coal ash on the content of some elements in soil

Wyszkowski M., Chełstowski A., Ciećko Z., Szostek R.

Journal of Ecological Engineering

|

2014

|

Vol. 15, nr 1

55-60

EN

The aim of the study was to determine the long-time effect of meliorating doses of hard coal ash (0, 100, 200, 400, 600 and 800 t ha-1) on the content of some elements in soil with the application of different organic substances: manure, straw and bark. Nineteen years after the application of ash there was still an increase in the total content of all elements in soil. Its magnitude depended on soil horizon and it was highest in the humus horizon. The increase in the content of nutrients was, in general, proportional to the applied doses of ash. In the surface layer of soil, the increase was particularly high for sodium and subsequently for calcium, magnesium, sulphur, potassium and phosphorus, arranged in the order of decreasing values. The content of elements in deeper soil layers was significantly lower than in the 0–25 cm zone. A gradual reduction in the content, together with the increase in depth, was recorded only for magnesium and sulphur. The lowest concentration of phosphorus and calcium was detected in the 51–75 cm layer, while in the case of potassium it was in the 26–50 cm zone. The substances introduced into the soil in order to reduce the impact of ash generated by hard coal combustion did not exert any significant impact on the content of elements 19 years following their application.

2

Influence of Foliar Nitrogen and Magnesium Fertilization on Concentration of Ash Micronutrients in Potato Tubers

Ciećko Z., Mierzejewska A., Żołnowski A., Szostek R.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2012

|

Vol. 19, nr 7

677-688

EN

The paper contains a discussion of the results of an experiment concerning the effect of foliar nitrogen and magnesium fertilization on the concentration of ash macronutrients in edible potato tubers of a medium-early cultivar called Zebra. The trials were based on a three-year, two-factorial field experiment, carried out in 2005–2007 at the Research Station in Tomaszkowo, owned by the University of Warmia and Mazury in Olsztyn. The applied fertilization consisted of 80 kgN, 35 kgP and 100 kgK ha–1. The first experimental factor comprised foliar nitrogen fertilization in the range of doses 8–40 kgN ha–1 accompanied by simultaneously diminished doses of soil nitrogen fertilization. The second factor included three series: without magnesium, with magnesium introduced to soil in a rate of 24 kg ha–1 and with magnesium sprayed over potato leaves in a rate of 12 kgMg ha–1. Tuber samples were analyzed for the concentrations of phosphorus, potassium, magnesium and sodium. The content of these macronutrients tended to decrease under the influence of the increasing nitrogen fertilization, with the exception of phosphorus, whose concentration rose in the series unfertilized with magnesium under the effect of 8 and 16 kgN, and the concentration of sodium, which continued to increase in the Mg fertilized series up to the rate of 24 kg of N applied as a foliar fertilizer. The mean Ca : P = 0.28, Ca : Mg = 0.39 and K : Ca = 11.9 ratios suggest very poor calcium supply of the potato cultivar. In contrast, very broad ratios between K : (Ca + Mg) = 3.32 and K : Mg = 4.60 prove that the concentrations of potassium and magnesium were relatively high. The foliar application of nitrogen, tested in this experiment, had a significant effect on the ratios between ash elements in tubers. It has been demonstrated that as the top-dressing rate of nitrogen increased, the Ca : P and Ca : Mg ratios narrowed while the ratios of K : (Ca + Mg) and K : Ca were broader. The applied fertilization had no effect on the K : Mg ratio.

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczące oddziaływania dolistnego nawożenia azotem i magnezem na zawartość makroskładników popielnych w bulwach ziemniaka jadalnego średnio wczesnej odmiany Zebra. Za podstawę badań przyjęto 3-letnie, II-czynnikowe doświadczenie polowe, które realizowano w latach 2005-2007 na polu Ośrodka Dydaktyczno-Doświadczalnego w Tomaszowie, należącego do Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Zastosowane nawożenie wynosiło 80 kgN, 35 kgP ha-1 i 100 kgK ha-1. Czynnik I doświadczenia obejmował nawożenie dolistne azotem w zakresie (8; 40) kgN ha-1 zmniejszając jednocześnie doglebową dawkę azotu. Czynnik drugi uwzględniał trzy serie: bez magnezu, z magnezem stosowanym doglebowo 24 kgMg ha-1 oraz z magnezem stosowanym dolistnie w dawce 12 kgMg ha-1. Próby bulw analizowano na zawartość fosforu, potasu, wapnia, magnezu i sodu. Zawartość makroskładników w bulwach pod wpływem wzrastającego dolistnego nawożenia azotem generalnie ulegała obniżeniu. Wyjątek stanowiła zawartość fosforu, która wzrosła w serii nienawożonej magnezem pod wpływem 8 i 16 kgN oraz zawartość sodu, która w serii nawożonej Mg rosła do dawki 24 kgN stosowanego dolistnie. Średnie stosunki Ca : P = 0,28, Ca : Mg = 0,39 i K : Ca = 11,9 wskazują na bardzo słabe zaopatrzenie uprawianej odmiany w wapń, natomiast szerokie stosunki K : (Ca + Mg) = 3,32 i K : Mg = 4,60 świadczą o relatywnie wysokiej zawartości potasu i magnezu. Zastosowany dolistnie azot w istotny sposób wpłynął na kształtowanie stosunków pomiędzy składnikami popielnymi w bulwach. Stwierdzono, że raz ze wzrostem pogłównej dawki N następowało zawężanie stosunku Ca : P i Ca : Mg oraz poszerzenie K : (Ca + Mg) oraz K : Ca. Zastosowane nawożenie nie miało wpływu na stosunek K : Mg.

3

Impact of Foliar Nitrogen and Magnesium Fertilization on Concentration of Chlorophyll in Potato Leaves

Ciećko Z., Żołnowski A., Mierzejewska A.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2012

|

Vol. 19, nr 6

525-535

EN

The objective of the study has been to determine the effect of foliar nitrogen and magnesium fertilization on modifications in the concentration of chlorophyll in leaves of an medium-early edible potato cultivar called Zebra. Different rates of foliar magnesium fertilization were applied, from 0 % to 50 % of the full dose of this nutrient (80 kgN ha–1). The experiment was conducted in three series – without magnesium fertilization, with magnesium applied to soil (24 kgMg ha–1) and with magnesium sprayed over leaves (12 kgMg ha–1). The highest concentration of chlorophyll a and b was obtained in 2005: 137.6 and 53.4 mg 100 g of fresh mass of leaves. In the same year, the highest yield of potato tubers was produced: on average, 27.86 Mg ha–1. This relationship, however, was not confirmed in the subsequent years. In 2006 and 2007, the two years with the weather conditions unfavourable to potato cultivation, the volume of yields was positively correlated with the concentration of chlorophyll in leaves, a relationship which was not detected in 2005, when the yield was the highest. Soil or foliar application of magnesium determined the synthesis of chlorophyll and accumulation of yield, especially in the years characterized by unfavourable weather conditions.

PL

Celem badań było wyjaśnienie wpływu dolistnego nawożenia azotem i magnezem na kształtowanie się zawartości chlorofilu w liściach ziemniaka jadalnego średnio wczesnej odmiany Zebra. Zróżnicowane nawożenie dolistne azotem zastosowano w zakresie od 0 do 50 % pełnej dawki tego składnika (80 kgN ha-1). Eksperyment przeprowadzono w trzech seriach - bez nawożenia magnezem, z magnezem stosowanym doglebowo (24 kgMg ha-1) oraz z magnezem stosowanym dolistnie (12 kgMg ha-1). Największą zawartość chlorofilu a i b uzyskano w 2005 r. - 137,6 mg i 53,4 mg na 100 g świeżej masy liści. W roku tym uzyskano jednocześnie najwyższy plon bulw - średnio 27,86 Mg ha-1. W latach następnych nie potwierdzono tej zależności. Wzrastający udział N stosowanego dolistnie w ogólnej dawce azotu spowodował praktycznie liniowy przyrost ilości obu form chlorofilu. W latach niesprzyjających plonowaniu 2006 i 2007 stwierdzono, że ilość plonów była dodatnio skorelowana z zawartością chlorofilu w liściach, czego nie stwierdzono w roku 2005, w którym plon był największy. Zastosowany doglebowo, jak i dolistnie magnez miał decydujące znaczenie w syntezie chlorofilu i nagromadzaniu plonu szczególnie w latach o niesprzyjających warunkach pogodowych.

4

Soil Pollution with Arsenic Versus the Concentration of Magnesium in Plants

Ciećko Z., Najmowicz T., Wyszkowski M.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2011

|

Vol. 18, nr 11

1485-1496

EN

A study has been carried out in order to determine the effect of soil pollution with arsenic on the concentration of magnesium in plants. Soils under yellow lupine were contaminated with arsenic at the rates of 10, 20, 30 and 40 mg As kg–1 and those sown with maize, cocksfoot, spring barley and swedes received 25, 50, 75 and 100 mg As kg–1. The following substances were used to neutralize the effect of arsenic on plants: compost, lime, charcoal, loam and natural zeolite in the trials with maize and, additionally, synthetic zeolite in the experiments on cocksfoot and yellow lupine or peat, loam, pinewood bark, dolomite and synthetic zeolite in the trials with spring barley and swedes. The influence of increasing soil pollution with arsenic on the concentration of magnesium in particular organs of the test plants was varied. In general, the content of magnesium in plant parts tended to be positively correlated with the degree of soil contamination with arsenic. It also depended on the plant’s species and organ as well as the type of a neutralizing agent applied. Positive correlation was discovered for the roots and aboveground parts of maize, cocksfoot and yellow lupine as well as grain, straw and roots of spring barley. Changes in the magnesium levels caused by arsenic pollution were larger in the roots than in the aboveground parts of plants, especially in the case of spring barley. A decrease in the magnesium concentration in plant tissues caused by soil contamination with arsenic was noticed only in the roots and aboveground parts of swedes. The neutralizing substances produced the strongest positive effect on the content of magnesium in the aboveground parts of maize and roots of cocksfoot. With regard to the remaining plant species, this effect was much weaker.

PL

Przeprowadzone badania wykonano w celu określenia wpływu zanieczyszczenia gleby arsenem na zawartość magnezu w roślinach. Zanieczyszczenie gleby arsenem w dawkach 10, 20, 30 i 40 mg As kg-1 gleby testowano na łubinie żółtym, a w ilości: 25, 50, 75 i 100 mg As kg-1 gleby na kukurydzy, kupkówce pospolitej, jęczmieniu jarym oraz brukwi pastewnej. Do neutralizacji oddziaływania kadmu na rośliny do gleby dodano: kompost, wapno, węgiel drzewny, ił i zeolit naturalny - w doświadczeniach z kukurydzą, te same materiały i zeolit syntetyczny - w badaniach z kupkówką i łubinem żółtym oraz torf, ił, korę sosnową, dolomit i zeolit syntetyczny w doświadczeniu z jęczmieniem i brukwią. Oddziaływanie wzrastającego zanieczyszczenia gleby arsenem na zawartość magnezu w poszczególnych organach testowanych roślin było zróżnicowane. Zawartość magnezu w roślinach była przeważnie dodatnio skorelowana z poziomem zanieczyszczenia gleby arsenem. Jego zawartość w roślinach zależała ponadto od gatunku rośliny, rozpatrywanego organu, jak również od rodzaju zastosowanej substancji do neutralizacji arsenu. Dodatnią korelację wykazano w odniesieniu do korzeni i części nadziemnych kukurydzy, kupkówki i łubinu żółtego oraz ziarna, słomy i korzeni jęczmienia jarego. Większe zmiany stwierdzono w korzeniach niż częściach nadziemnych roślin, zwłaszcza w przypadku jęczmienia jarego. Jedynie części nadziemne i korzenie brukwi zareagowały spadkiem zawartości magnezu na zanieczyszczenie podłoża arsenem. Zastosowane dodatki neutralizujące najsilniej dodatnio działały na zawartość magnezu w częściach nadziemnych kukurydzy i korzeniach kupkówki. W przypadku pozostałych gatunków roślin ten wpływ był znacznie mniejszy.

5

Aluminium Concentration in Plants Depending on Soil Contamination with Cadmium

Ciećko Z., Wyszkowski M., Rolka E.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2011

|

Vol. 18, nr 12

1641-1650

EN

The aim of the study has been to determine the effect of soil contamination with cadmium (10, 20, 30 and 40 mg Cd ha–1 soil) on the concentration of aluminium in aboveground parts and roots of oats, maize, yellow lupine and radish. In order to neutralise cadmium, the following neutralising agents were introduced to soil: compost, brown coal, lime and bentonite. Apart from the plant species and type of organs, other factors which largely affected the concentration of aluminium were a rate of cadmium and type of a neutralising substance. Roots contained much more aluminium than aboveground parts of plants. The highest levels of aluminium were found in roots of yellow lupine and maize whereas the smallest concentrations of this metal were determined in grain and roots of oats. Soil contamination with cadmium caused bigger changes in the concentration of aluminium in aboveground parts of plants than in their roots, especially in the case of maize and yellow lupine. Cadmium applied at 20 mg (maize and yellow lupine roots) or 40 mg Cd ha–1 soil (aboveground parts of maize and yellow lupine) caused increased levels of cadmium in plant tissues. Any further increase in the rates of the pollutant caused depression in the content of aluminium in roots of the above crops. In the case of aboveground parts and roots of radish and grain of oats, less aluminium was observed in all cadmium contaminated objects. The range of effects produced by the test neutralising substances on the concentration of aluminium was varied. The neutralising agents tended to depress the content of aluminium in plant tissues. Brown coal, bentonite and lime caused larger changes in the content of aluminium than compost. The concentration of aluminium was correlated with yields of the crops. For most of the plants, these correlations were negative in the case of aboveground parts (except radish) and positive in roots (except yellow lupine). The concentration of aluminium in particular plant organs was correlated with a number of macro- and microelements, with the correlations being usually positive for manganese, iron, cobalt, lithium, copper and zinc but negative for sulphur and boron.

PL

Celem badań było określenie wpływu zanieczyszczenia gleby kadmem (10, 20, 30 i 40 mg Cd kg-1 gleby) na zawartość glinu w częściach nadziemnych i korzeniach owsa, kukurydzy, łubinu żółtego i rzodkiewki. Do neutralizacji kadmu wprowadzonego do gleby zastosowano: kompost, węgiel brunatny, wapno i bentonit. Na zawartość glinu w roślinach, oprócz gatunku i organu roślin, duży wpływ miała dawka kadmu, jak również rodzaj zaaplikowanej substancji neutralizującej. Korzenie zawierały zdecydowanie więcej glinu niż części nadziemne roślin. Najwięcej glinu stwierdzono w korzeniach łubinu żółtego i kukurydzy, a najmniej w ziarnie i słomie owsa. Zanieczyszczenie gleby kadmem spowodowało większe zmiany w zawartości glinu w częściach nadziemnych niż w korzeniach roślin, szczególnie w przypadku kukurydzy i łubinu żółtego. Dawki kadmu w wysokości 20 mg (korzenie kukurydzy i łubinu żółtego) lub 40 mg Cd kg-1 gleby (części nadziemne kukurydzy i łubinu żółtego) powodowały zwiększenie zawartości glinu. Dalszy wzrost dawek kadmu wywoływał zmniejszenie zawartości glinu w korzeniach tych roślin. W przypadku części nadziemnych i korzeni rzodkiewki oraz ziarna owsa odnotowano zmniejszenie zawartości glinu we wszystkich obiektach zanieczyszczonych kadmem. Zakres oddziaływania testowanych substancji neutralizujących na zawartość glinu był zróżnicowany. Dodatki neutralizujące na ogół obniżały zawartość glinu w roślinach. Węgiel brunatny, bentonit i wapno wywoływały większe zmiany w zawartości glinu w roślinach niż kompost. Zawartość glinu wykazywała skorelowanie z plonem roślin. U większości roślin wystąpiły relacje ujemne w częściach nadziemnych (oprócz rzodkiewki), a dodatnie w korzeniach (z wyjątkiem łubinu żółtego). Zawartość glinu w poszczególnych organach roślin była skorelowana z licznymi makro- i mikroelementami, w tym przeważnie dodatnio z zawartością manganu, żelaza, kobaltu, litu, kadmu, miedzi i cynku, a ujemnie z zawartością siarki i boru.

6

Soil Contamination with Arsenic Versus the Content of Zinc in Plants

Najmowicz T., Wyszkowski M., Ciećko Z.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2010

|

Vol. 17, nr 4-5

449-459

EN

The aim of the study has been to reduce the effect of soil contamination with arsenic (10, 20, 30 and 40 mg As o kg-1) on the content of zinc in plants by the application of several substances (lime, natural! zeolite, charcoal, loam, compost and synthetic zeolite in experiments on maize; lime, natural zeolite, charcoal, loam, compost and synthetic zeolite in tests on cocksfoot and yellow lupine; peat, pine bark, dolomile and synthetic zeolite in trials on spring barley and swede). The soil improvers which were added in order to mollify the negative effect of arsenic on plants, in addition to the plant species and organs, were determined as a factor which modified the influence of soil contamination with arsenic on the content of zinc in plants. However, the effect of arsenic in soil on the amounts of zinc in yields of the test crops was ambiguous. Both positive and negative correlations occurred, albeit limited to individual cases, between the increasing quantities of arsenic in soil and the amounts of zinc in the yields of plants. Regarding the trials where no soil improvers had been applied, negative correlation was determined for the aboveground parts and roots of maize, aboveground parts of cocksfoot, roots of yellow lupine as well as grain and straw of barley. Positive correlation was discovered in the case of aboveground parts of Swedish turnip and roots of spring barley. The influence of some of the soil improvers on the content of zinc in the crops was sometimes greater than that of arsenic. Loam, lime, charcoal and compost produced the most evident and typically negative effect on the content of zinc in plant tissues. The influence of the other soil neutralizing substances on the content of zinc in plants depended on the plant species or organs.

PL

Celem przeprowadzonych badań było zmniejszenie oddziaływania zanieczyszczenia gleby arsenem (10, 20, 30 i 40 mg As o kg-1) na zawartość cynku w roślinach przez stosowanie różnych substancji (wapno, zeolit naturalny, węgiel drzewny, ił, kompost w doświadczeniu z kukurydzą; wapno, zeolit naturalny, węgiel drzewny, ił, kompost i zeolit syntetyczny w badaniach z kupkówką i łubinem żółtym oraz torf, kora sosnowa, ił, dolomit i zeolit syntetyczny w doświadczeniach z jęczmieniem jarym i brukwią pastewną). Substancje zastosowane do złagodzenia wpływu arsenu na rośliny oraz ich gatunek i organ modyfikowały wpływ zanieczyszczenia gleby tym metalem na zawartość cynku w roślinach. Nie wykazano jednoznacznego oddziaływania zanieczyszczenia gleby arsenem na zawartość cynku w plonach badanych roślin. Odnotowano w pojedynczych przypadkach zarówno ujemne, jak i dodatnie korelacje pomiędzy rosnącym zanieczyszczeniem gleby arsenem a zawartością cynku w badanych organach roślin. W obiektach bez dodatków stwierdzono ujemną zależność dla zawartości cynku w częściach nadziemnych i korzeniach kukurydzy, częściach nadziemnych kupkówki, korzeniach łubinu żółtego oraz w ziarnie i słomie jęczmienia, a dodatnią w częściach nadziemnych brukwi pastewnej i korzeniach jęczmienia jarego. Wpływ niektórych dodatków neutralizujących na zawartość cynku był nawet większy niż arsenu. Najbardziej jednoznacznie i na ogół ujemnie na zawartość cynku w roślinach działały ił, wapno, węgiel drzewny i kompost. Wpływ pozostałych dodatków na zawartość cynku był często odmienny u różnych gatunków, a nawet organów testowanych roślin.

7

Long-Time Effect of Hard Coal Fly Ashes Application on Nitrogen Content in the Soil

Ciećko Z., Żołnowski A., Ostrowska E., Chełstowski A.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2010

|

Vol. 17, nr 7

747-755

EN

The paper discusses the long-term effect of hard coal fly ashes on the content of some nitrogen forms in soil. The study was based on a field experiment 19 years after it had becn established. Fly ashes were dosed at rates of O, 100, 200, 400, 600 and 800 Mg ha-1, in the following four series: without organic substance, with farmyard manure, with straw and with trec bark. The results seem to prove that hard coal fly ashes as well as organic fertilizers applied in addition to fly ashes had a significant influence on the long-term content of the analyzed forms of nitrogen in soil. The effect of fly ashes was particularly evident in the arable horizon of the analyzed soil. In deeper soil layers, fly ashes were found to have no influence on the content of the analyzed nitrogen forms. Among the organic amendments tested in the experiment, irrespective of the depth at which soil samples were taken, tree bark had the strongest influence on N-NO3. increasing its content. With respect to N-NH4, the strongest influence on its content was produced by straw.

PL

Pracę poświęcono wyjaśnieniu następczego oddziaływania popiołów z węgla kamiennego na zawartość wybranych form azotu w glebie. Badania wykonano, korzystając z doświadczenia polowego po 19 latach od jego założenia. Popioły stosowano w dawkach 0, 100, 200, 400, 600 i 800 Mg o ha-1 z uwzględnieniem czterech serii: bez dodatku substancji organicznej, z obornikiem, ze słomą i z korą drzewną. Uzyskane wyniki badań wskazują, że popioły z węgla kamiennego oraz wprowadzane wraz z nimi dodatki nawozów organicznych znacznie wpłynęły na długookresowe kształtowanie się zawartości badanych form azotu w glebie. Działanie popiołów uwidoczniło się przede wszystkim w warstwie ornej badanej gleby. W głębszych warstwach nie stwierdzono wpływu popiołów na zmiany zawartości badanych form azotu. Spośród zastosowanych dodatków organicznych niezależnie od poziomu pobrania próbek gleby na zawartość N-NO3 najsilniej wpływała kora drzewna, powodując wzrost jego ilości. W odniesieniu do formy N-NH4 najsilniejszy wpływ na zawartość tej formy azotu miała słoma.

8

Effect of Foliar Nitrogen and Magnesium Fertilization on the Total, Protein Nitrogen and Nitrates(V) Content in Potato Tubers

Ciećko Z., Żołnowski A., Mierzejewska A.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2010

|

Vol. 17, nr 6

593-600

EN

The paper's aim has been to clarify the effect of foliar fertilization with nitrogen and magnesium on the content of total and protein nitrogen in tubers of medium-early potato cv. Zebra. The experiment was conducted in three series; in the first series, in which potatoes were fertilized only with nitrogen in the total dose of 80 kg N o ha-1, the contribution of foliar treatment steadily increased (O, 10, 20, 30, 40 and 50 %) at the expense of soil fertilization (80, 72, 64, 48 and 40 kg N o ha-1); in the other two series included additional magnesium fertilization. In the second series, magnesium at a rate of 7.5 kg Mg o ha-1 was sprayed over potato leaves; in the third series, 15 kg Mg o ha-1 was introduced to soil. The highest average content of total and protein nitrogen was determined in potato tubers which had received exclusive nitrogen fertilization, both as foliar sprays and to soil, whereas in the variants including addition of magnesium, a slight decrease in amounts of both nitrogen forms occurred. The highest increase in the total and protein nitrogen content in potato tubers was obtained at the 10 % contribution of foliar nitrogen application. Magnesium nutrition, either as foliar or soil treatments, did not have any significant influence on the content of total and protein nitrogen in tubers. Increasing share of foliar nitrogen fertilization led to a decreased content of nitrates(V) in potato tubers tested after harvest. A similar effect appeared under the influence of additional foliar application of magnesium, whereas the same nutrient added to soil produced a reverse effect. Magnesium sprayed over leaves tended to lower the concentration of nitrates in potato tubers. When introduced to soil, it raised the content of nitrates(V) in potato tubers.

PL

Pracę poświęcono wyjaśnieniu oddziaływania dolistnego nawożenia azotem i magnezem na zawartość azotu ogólnego i białkowego w bulwach ziemniaka średnio-wczesnego odmiany Zebra. Doświadczenie przeprowadzono z uwzględnieniem 3 serii: w pierwszej stosowano tylko nawożenie azotem - 80 kg N o ha-1, gdzie systematycznie zwiększał się udział nawożenia dolistnego (0. 10 %, 20 %, 30 %, 40 %, 50 %) kosztem doglebowego (80, 72, 64, 56, 48 i 40 kg N o ha-1), a w dwóch następnych seriach uwzględniono dodatkowo nawożenie magnezem. W drugiej serii magnez stosowano dolistnie w ilości 7,5 kg Mg o ha-1, a w trzeciej doglebowo w dawce 15 kg Mg o ha-1. Największą średnią, zawartość azotu ogólnego i białkowego stwierdzono w bulwach nawożonych samym azotem - dolistnie i doglebowo, a w wariantach z dodatkiem magnezu nastąpił nieznaczny spadek koncentracji obu tych form azotu. Większy wzrost zawartości N-ogólnego i N-bialkowego w bulwach ziemniaka uzyskano przy 10 % udziale nawożenia dolistnego azotem. Nawożenie magnezem zastosowane dolistnie jak i doglebowo, nie miało znaczącego wpływu na zawartość N-ogólnego i N-białkowego w bulwach ziemniaka. Zwiększający się udział dolistnego nawożenia azotem spowodował zmniejszenie zawartości azotanów(V) w bulwach ziemniaka po zbiorze bulw. Podobny efekt uzyskano podczas dodatkowej dolistnej aplikacji magnezu, natomiast składnik ten zastosowany doglebowo działał odwrotnie. Zawartość azotanów(V) w bulwach uległa znacznemu wzrostowi w okresie przechowywania. Magnez stosowany dolistnie przeważnie zmniejszał, a wprowadzany doglebowo zwiększał zawartość azotanów(V) w bulwach.

9

Response of Potato to Soil Contamination with Mercury Neutralised with Soil Improying Substances

Ciećko Z., Rolka E., Najmowicz T., Archacka A., Grzybowski Ł.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2009

|

Vol. 16, nr 5/6

523-529

EN

Holding in mind the negative effect of mercury on environment, an experiment has been conducted in order to determine the influence of this metal on yield and chemical composition of potato growh on soil treated with various neutralizing substances. The study consisted of a pot experiment, carried out in Kick-Brauckmann pots filled with 9 kg soil each. The soil materiał was subjected to simulated contamination with mercury sulphate added in the following doses: O, 50, 100 and 150 mg Hg - kg^-1. Another experimental factor comprised application of several inactivating substances, such as zeolite, lime and bentonite. Zeolite and bentonite were added in the amounts equal 3 % of the whole soil mass in a pot whereas the dose of lime corresponded to 1 Hh of soil. All the pots received identical NPK fertilization. Edible potato of a moderately early, 'Zebra' cultivar, was the test plant. Increasing soil contamination with mercury depressed the yield of tubers and mass of potato herbage. The largest yield decline was observed in the trials subjected to the most severe mercury contamination. As for potato tubers, a decline in their yield reached 63 % in the series with lime down to 31 % in the series with zeolite. The maximum potato herbage loss under the effect of mercury pollution was 48 % in the series with zeolite down to 23 % in the series with lime. Moreover presence of mercury in soil also affected the chemical composition of potato. Increasing rates of mercury in soil caused a rather regular depression in the content of potassium in potato tubers and herbage.

PL

Mając na uwadze negatywne oddziaływanie rtęci na środowisko przyrodnicze, wykonano doświadczenie, którego celem było określenie wpływu tego pierwiastka na plonowanie i skład chemiczny ziemniaka uprawianego w warunkach stosowania różnych substancji neutralizujących. Za podstawę badań przyjęto doświadczenie wazonowe, które wykonano w wazonach Kick-Brauckmanna, mieszczących 9 kg gleby. Materiał glebowy został symulacyjnie zanieczyszczony siarczanem rtęci w dawkach: O, 50, 100 i 150 mg Hg o kg^-1. W badaniach jednocześnie uwzględniono dodatek substancji inaktywujących rtęć, takich jak: zeolit, wapno i bentonit. Zeolit oraz bentonit zastosowano w ilości 3 % w stosunku do masy gleby w wazonie, a wapno w dawce odpowiadającej 1 Hh gleby. We wszystkich obiektach doświadczenia zastosowano jednakowe nawożenie mineralne (NPK). Rośliną testową był ziemniak jadalny odmiany średnio wczesnej 'Zebra'. Wzrastające zanieczyszczenie gleby rtęcią powodowało stopniowe zmniejszenie plonu bulw i masy łętów. Największy spadek plonu odnotowano w obiektach o największym zanieczyszczeniu gleby rtęcią. Zmniejszenie plonu bulw wynosiła od 63 % w serii z dodatkiem wapna do 31% w serii z zeolitem. Natomiast maksymalne obniżenie plonu łętów wynosiło od 48 % w serii z dodatkiem zeolitu do 23% w serii z wapnem. Ponadto rosnące zanieczyszczenie gleby rtęcią powodowało dość regularne zmniejszenie zawartości potasu w bulwach i łętach ziemniaka.

10

Oddziaływanie nawożenia stosowanego w uprawie ziemniaka na kształtowanie się zawartości mineralnych form azotu w glebie

Ciećko Z., Żołnowski A. C., Krajewski W.

Inżynieria Ekologiczna

|

2006

|

Nr 17

27-28

11

Zmiany zawartości miedzi w roślinach w zależności od zanieczyszczenia gleby kadmem

Ciećko Z., Kalembasa S., Wyszkowski M., Rolka E.

Inżynieria Ekologiczna

|

2005

|

Nr 12

260-261

12

Contamination of soil with cadmium and the nickel content in plants

Ciećko Z., Kalembasa S., Wyszkowski M., Rolka E.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2005

|

Vol. 12, nr 3

217-223

EN

This study aimed at determining the effect of the contamination of soil with cadmium (10, 20, 30 and 40 mg Cd . kg[to -1] of soil) on the nickel content in the above-ground portions and roots of oat, maize, yellow lupine, radish and phacelia when compost, brown coal, lime or bentonite was added to the soil. The nickel content depended both on the plant species and on the organ examined, and on the cadmium dose and other applied substances. Higher contents of the element were found in roots and above-ground parts of lupine and in the grain and roots of oat. High doses of cadmium caused an increase in the nickel content in the oat straw, maize roots and in the above-ground and roots of the yellow lupine. Cadmium was shown to have the opposite effect on the nickel content in the above-ground parts of maize and phacelia and in both above-ground and underground parts of radish. The application of compost, brown coal, lime and bentonite usually reduced the absorption of nickel by plants. Their effect on the nickel content was much larger in the above-ground parts of plants than in underground ones.

PL

Celem badań było określenie wpływu zanieczyszczenia gleby kadmem (l0, 20, 30 i 40 mg Cd . kg[do -1] gleby) na zawartość niklu w częściach nadziemnych i korzeniach owsa, kukurydzy, łubinu żółtego, rzodkiewki i facelii w warunkach stosowania dodatku kompostu, węgla brunatnego, wapna i bentonitu do gleby. Zawartość niklu w roślinach była uzależniona zarówno od ich gatunku i organu, jak i dawki kadmu oraz dodatkowo zaaplikowanych substancji. Większe jego zawartości stwierdzono w korzeniach i częściach nadziemnych łubinu oraz w ziarnie i korzeniach owsa. Duże dawki kadmu spowodowały wzrost zawartości niklu w słomie owsa, korzeniach kukurydzy oraz w częściach nadziemnych i korzeniach łubinu żółtego. Odmienne działanie kadmu na zawartość niklu wykazano w częściach nadziemnych kukurydzy i facelii oraz w częściach nadziemnych i korzeniach rzodkiewki. Zaaplikowanie do gleby kompostu, węgla brunatnego, wapna i bentonitu na ogół ograniczało pobieranie niklu przez rośliny. Ich wpływ na zawartość niklu był znacznie większy w częściach nadziemnych niż w korzeniach roślin.

13

Zmiany zawartości magnezu w osadach ściekowych podczas ich kompostowania z dodatkiem różnych substancji

Ciećko Z., Harnisz M., Wyszkowski M., Najmowicz T.

Inżynieria Ekologiczna

|

2004

|

Nr 9

95--101

PL

Celem podjętych badań było określenie zmian zawartości magnezu ogólnego i rozpuszczalnego podczas kompostowania osadów ściekowych lub z dodatkiem trocin, słomy, obornika i wapna. Zmiana zawartości ogólnych i rozpuszczalnych form magnezu w osadach ściekowych w czasie kompostowania była determinowana ilością i rodzajem zaaplikowanych substancji. We wszystkich kompostach podczas ich kompostowania wystąpił duży i wysoce istotny wzrost zawartości magnezu ogólnego wahający się od 35% (osad ściekowy + wapno) do 94% (osad ściekowy + 40% trocin). Zwiększenie zawartości magnezu rozpuszczalnego w 0,5M HCl po 24-tygodniowym okresie kompostowania stwierdzono tylko w kompostach z dodatkiem trocin i słomy. W pozostałych obiektach nie zanotowano istotnych zmian w zawartości tego składnika w miarę wydłużania się czasu kompostowania.

EN

The aim of the experiment was to determine the changes in the content of total and soluble magnesium in composted sewage sludge enriched with sawdust, straw, manure and lime. The change in the content of the total and soluble magnesium forms in the composted sewage sludge was determined by the amount and type of component applied. A large and highly significant increase in the total magnesium content was observed in all composts and ranged from 35% (sewage sludge + lime) to 94% (sewage sludge + 40% sawdust). An increase in the content of magnesium soluble in 0.5M HCl after a 24-week composting period was reported only for the composts enriched with sawdust and straw. No significant changes over time in the content of this element were found in the remaining composts.

14

Effect of Soil Contamination with Cadmium on the Proportions Between Macroelements in Oats

Ciećko Z., Wyszkowski M.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2002

|

Vol. 9, nr 11

1307--1312

EN

The effect of the artificial soil contamination with cadmium (0,5, 10 and 15 mg Cd. kg-1 of soil) on the proportions between macroelements in the above-ground part of oats was determined in a pot experiment carried out in the vegetation hall in University of Warmia and Mazury in Olsztyn. The experiment was completed in three series: 1) with no organic fertilization, 2) fertilized with bark and 3) with peat. Peat and bark constituted 2.66% of the soil in the pot. Artificial soil contamination with cadmium caused the broadening of the K : Na weight Talio and the K : Ca and K : (Ca + Mg) jonic ratios. At the same time, the Ca : P weight Talio and Ca : Mg jonic ratios were clearly narrowed. The effect of cadmium on the K : Mg jonic Talio was not clear. The supplementation of organic matter to the soil considerably modified the value of the propertians between same ions in the experimental plants. After the application of bark, the mean values of the K : Na, K : Ca, K : Mg and K : (Ca + Mg) ratios, and after the application of real, the mean values of the Ca: P and Ca : Mg ratios were the highest. The majority of the weight and jonic ratios was significantly, or even highly significantly, correlated with cadmium dose and the concentration of macroelements in the plants.

PL

Badania wpływu symulowanego zanieczyszczenia gleby kadmem (O, 5, 10 i 15 mg Cd . kg-I gleby) na proporcje makroelementów w masie nadziemnej owsa oparto na doświadczeniu wazonowym przeprowadzonym w hali wegetacyjnej UWM w Olsztynie. Doświadczenie obejmowało trzy serie: 1) bez dodatku substancji organicznej, 2) z korą i 3) z torfem. Zanieczyszczenie gleby kadmem spowodowało rozszerzenie stosunku masowego K : Na oraz ilorazów jonowych K : Ca i K : (Ca + Mg). Jednocześnie następowało wyraźne zawężenie stosunku masowego Ca : P i jonowych proporcji Ca : Mg. Wpływ kadmu na wartość stosunku jonowego K : Mg nie był wyraźnie ukierunkowany. Dodatek substancji organicznej do gleby w znacznym stopniu modyfikował wartość proporcji pomiędzy niektórymi jonami w roślinach. Po zastosowaniu kory drzewnej odnotowano najwyższą średnią wartość stosunku K : Na, K : Ca, K : Mg i K : (Ca + Mg), a pod wpływem torfu ilorazu Ca : P i Ca : Mg. Większość stosunków masowych i jonowych była istotnie lub wysoce istotnie skorelowana zarówno z dawką, jak i z zawartością kadmu oraz z koncentracją makroelementów w roślinach.

15

Effect of Sewage Sludge Composts on Arsenic Concentrations in Some Crops

Ciećko Z., Harnisz M., Najmowicz T.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2002

|

Vol. 9, nr 11

1301-1306

EN

The aim of this paper was to determine the likelihood of contamination of crops with this element introduced into soil with sewage sludge compost. Prior to composting, sewage sludge was supplemented with various components. The material for the experiment was mixed, fermented sewage sludge composted with straw, manure, sawdust and lime. The obtained composts had a relatively low concentration of total arsenic. Its concentration in dry matter ranged from 1.87 mg • kg-1 in pure sewage sludge to 3.08 mg • kg-1 in compost supplemented with 20% of manure. The soluble form of arsenic ranged from 2.14 mg • kg-1 in the dry matter in the compost supplemented with 20% of sawdust to 1.26 mg • kg-1 in the compost with 40% sawdust The obtained composts were tested in a pot experiment with wheat, maize and radish. The experimental crops were fertilized with composts which constituted 2% and 4% of the soil mass. The obtained composts applied in doses of 2 and 4% did not have a significant effect on the arsenic concentration in the cultivated crops and did not cause an excessive zinc accumulation in the crop yields. The results suggest that the introduction of organic matter to the soil had a greater effect on the arsenic concentration in the plants (resulting in reduced arsenic mobility) than the introduction of this chemical element to the soil with sewage sludge composts.

PL

Celem pracy było rozpoznanie kompostów z komunalnych osadów ściekowych pod względem zagrożeń skażenia roślin uprawnych arsenem. W badaniach wykorzystano mieszane, przefermentowane osady ściekowe, które kompostowano same oraz z dodatkiem 20 i 40% słomy, obornika i trocin. Ponadto uwzględniono obiekt z dodatkiem wapna w dawce równoważnej kwasowości hydrolitycznej osadu ściekowego. Uzyskane komposty stosowano w doświadczeniach wazonowych, w których uprawiano pszenicy jara, kukurydzę oraz rzodkiewkę. Doświadczenia wazonowe uwzględniały dwie serie. W pierwszej serii rośliny były nawożone kompostami w dawce 2% w stosunku do masy gleby, a w drugiej serii w dawce 4%. Wyprodukowane komposty charakteryzowały się niską zawartością, arsenu ogółem. Jego zawartość wahała się pomiędzy 1,87 mg • kg-1 s.m. w kompoście z samych osadów ściekowych do 3,08 mg • kg-1 w kompoście wytworzonym z mieszaniny osadów plus 20% obornika. Rozpuszczalne formy arsenu mieściły sic w granicach od 2,14 mg - kg w s.m. w kompoście z dodatkiem 20% trocin do 1,26 mg • kg-1 w kompoście z dodatkiem 40% trocin. Zawartość arsenu w plonach badanych roślinach była znacznie zróżnicowana. W odniesieniu do suchej masy średnio wynosiła: w ziarnie pszenicy — 0,013 mg • kg-1, w zielonce kukurydzy — 0,356 mg • kg-1, a w korzeniach rzodkiewki — 0,196 mg• kg-1 s.m. Zróżnicowane dawki kompostów w ilości 2 i 4% nie miały znaczącego wpływu na zawartość arsenu w uprawianych roślinach. Oddziaływanie poszczeg6lnych kompostów na zawartość arsenu w uprawianych roślinach było znacznie zróżnicowane. Porównywane komposty w przypadku ziarna pszenicy przeważnie podwyższały, a w korzeniach rzodkiewki obniżały zawartość arsenu w stosunku do obiektów kontrolnych —nie nawożonych kompostami. W przypadku zielonki kukurydzy nie wykazano większego związku zawartości arsenu od nawożenia kompostami. Jakkolwiek w części obiektów wykazano wzrost zawartości arsenu w roślinach pod wpływem stosowanych kompostów, to jednak ogólna koncentracja tego pierwiastka była niska. Z wyników doświadczenia można wnioskować, że na koncentrację arsenu w plonach badanych roślin większy wpływ miał fakt dostarczenia z kompostami do gleby dużej ilości substancji organicznej, która przyczynia się do zmniejszenia mobilności arsenu, niż ilościowe wniesienie tego pierwiastka.

16

Reakcja gorczycy białej na ziemię okrzemkową po filtracji soku z jabłek i marchwi

Ciećko Z., Łopieński W., Rzoska R.

Prace Naukowe Politechniki Szczecińskiej. Instytut Technologii Nieorganicznej

|

1998

|

Nr 547

270-273

PL

Przeprowadzono dwa doświadczenia wazonowe, w których badano działanie ziemi okrzemkowej na plonowanie gorczycy białej. W jednym doświadczeniu stosowano ziemię okrzemkową po filtracji soku z jabłek, a w drugim ziemię po filtracji soku z marchwi. Oba doświadczenia prowadzono z uwzględnieniem gleby lekkiej i ciężkiej. Do użytej w wazonach gleby po 8,5 kg dodawano ziemię okrzemkową w ilości odpowiadającej 0, 0,33%, 0,66% i 0,99% masy gleby. Obie ziemie okrzemkowe - po filtracji soku jabłkowego i po filtracji soku z marchwi ogólnie oddziaływały dodatnio bądź bez wyraźnego wpływu na plon gorczycy w warunkach gleby lekkiej. W przypadku gleby ciężkiej zastosowanie ziemi okrzemkowej po filtracji soku z marchwi nie wywierało wpływu na plon gorczycy, natomiast ziemia okrzemkowa po filtracji soku z jabłek powodowała jego obniżenie. Spadek rósł proporcjonalnie do wielkości dawki i maksymalnie wynosił 23%. Oceniane po filtracji ziemie okrzemkowe wykazywały częściowy wpływ na skład chemiczny zielonej masy gorczycy. Pod ich wpływem wyraźnie zwiększyła się zawartość fosforu w roślinach.

EN

Two pot trials were conducted to study the effects of addition of diatomite filters to soil medium on yield of white mustard. In the trials diatomite filters after apple or carrot juice filtration were applied. In two experiments light and heavy soils were used as growing media. To each pot 8.5 kg of the appropriate soil was put and diatomite at the rate 0, 33, 0.66 or 0.99% of soil weight was added. Generally, two used diatomites - after filtration of apple and carrot juice positively afftected or had no effect on the yield of white mustard grown on light soil. In the case of heavy soil addition of diaatomite after filtration of carrot juice did not affect white mustard yield whereas other studied waste caused yield decrease. This reduction was directly proportional to the rate and 23% was the highest reduction. Estimated diatomites had an influence of chemical composition of white mustard forage. Under their effects increase of phosphorus was found.