PL
 |
EN
Preferencje help
Polish version English version Język
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 24

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
1
Content available remote Ocena przydatności wybranych sorbentów do usuwania jonów Co2+ z roztworów wodnych
Bożęcka A., Surdek A., Bożęcki P.
Przemysł Chemiczny
|
2018
|
T. 97, nr 9
1565--1568
PL
Przedstawiono wyniki badań usuwania jonów Co2+ z roztworów wodnych za pomocą węgla aktywnego Norit SX2, zmielonych łusek ryżu oraz żywicy jonowymiennej C-160. Proces sorpcji opisano za pomocą modelu Langmuira. Największym powinowactwem do jonów Co2+ charakteryzował się jonit C-160. Wykazano, że łuska ryżowa i węgiel aktywny są skutecznymi sorbentami tylko w roztworach rozcieńczonych. Morfologię powierzchni sorbentów badano za pomocą skaningowego mikroskopu elektronowego.
EN
Activated C, com. ion exchange resin and shredded rice husks (grain size ≤ 150 μm) were used as sorbents (2 g to 200 mL of CoSO4·7H2O soln. with concns. 10-10 000 mg/L). The contact time of each sorbent with adsorbate soln. was 60 min. Concns. of Co2+ ions in adsorbate soln. were detd. using visible and near-ultraviolet light spectroscopy. The sorption was described by the Langmuir model. The tested materials were effective sorbents only in dild. solns., and a sorption capacity depended on the pH of the solns. In addn., the surface morphol. of the sorbents was examd. by scanning electron microscopy.
2
Content available Badania mineralogiczno-petrograficzne i geochemiczne rud żelaza i żużli historycznego hutnictwa : Dolina rzeki Kamp, Dolna Austria
Pawlikowski M., Karwowski M., Putzgruber G., Bożęcki P.
Auxiliary Sciences in Archaeology, Preservation of Relics and Environmental Engineering
|
2018
|
nr 25
15--34
PL
Wykonano badania rud żelaza i starych żużli pochodzących z historycznego hutnictwa żelaza rozpoznanych w terenie w rejonie miejscowości Hahn. Dodatkowy z zebranych podczas survey’u brył rud żelaza wykonano współczesne wytopy żelaza. Materiał historyczny (stare żużle), rudy żelaza i żelazo oraz żużle otrzymane podczas eksperymentalnego wytopu poddano badaniom mineralogiczno-petrograficznym i geochemicznym. Badania sugerują, że osadnictwo Celtów w dolinie rzeki Kamp mogło być związane z lokalnymi złożami rud żelaza.
EN
The article reports on the early results of studies on iron ores and slags originating from ancient iron production site discovered in the region of Eisengraberamt in Lower Austria. Additionally, an experimental iron smelting based on the locally collected iron ores was conducted. Iron ores, archaeological material (ancient slags) and experimentally produced iron and slags were subject of mineralogical-petrographic and geochemical examinations. The obtained results may indicate that the La Tène culture settlement in the valley of the river Kamp in Lower Austria could be connected with presence of local deposits of iron ores.
3
Content available remote Zastosowanie modeli izoterm sorpcji do opisu procesu usuwania jonów Pb²⁺ i Cd²⁺ z roztworów wodnych na sorbentach organicznych
Bożęcka A., Bożęcki P., Sanak-Rydlewska S.
Przemysł Chemiczny
|
2017
|
T. 96, nr 3
575--579
PL
Przedstawiono wyniki badań właściwości sorpcyjnych wybranych odpadów organicznych (łuszczyny słonecznika, łupiny orzechów włoskich i pestki śliw) w stosunku do jonów Pb²⁺ i Cd²⁺. Procesy sorpcji zostały opisane za pomocą modeli izoterm adsorpcji Langmuira, Freundlicha oraz Dubinina i Raduszkiewicza. Obliczona wartość wolnej energii przypadającej na cząsteczkę adsorbatu wskazuje, że na powierzchni badanych materiałów zachodzi adsorpcja chemiczna. Najlepszym sorbentem jonów Pb²⁺ i Cd²⁺ były łuszczyny słonecznika.
EN
Shredded husks of sunflower, walnut shells and plum stones with particle size less than 0.5 mm were used sep. for the removal Pd²⁺ and Cd²⁺ ions from solns. at 25°C. Initial concns. of both ions were changed in the range 0.3-109.4 g/L, resp. Sorbent mass ionic strength, time of adsorption and mixing rate were const. 0.5 g, 0.02 mol/L, 1 h and 120 rpm, resp. Sorption processes were described by Langmuir, Freundlich, Dubinin and Raduszkiewicz models of sorption isotherms. The husk of sunflower showed the best sorption ability.
4
Content available remote Modyfikacja powierzchni wybranych sorbentów naturalnych metodami chemicznymi i fizycznymi
Bożęcka A., Bożęcki P., Sanak-Rydlewska S.
Przemysł Chemiczny
|
2017
|
T. 96, nr 8
1771--1774
PL
Przedstawiono wyniki badań dotyczących modyfikacji powierzchni "surowych" materiałów organicznych, takich jak łuszczyny słonecznika i łupiny orzecha włoskiego za pomocą chemicznych i fizycznych metod aktywacji. Do procesu modyfikacji chemicznej wykorzystano 1 M roztwory kwasów nieorganicznych oraz wodorotlenku potasu i wodorofosforanu(V) sodu. Modyfikacja fizyczna polegała na wstępnej karbonizacji materiału wyjściowego w atmosferze gazu obojętnego, a następnie zgazowaniu za pomocą CO₂ i powietrza. Wykazano, że zarówno chemiczne, jak i fizyczne metody aktywacji zwiększają zdolności jonowymienne badanych materiałów. Jest to m.in. związane z uaktywnieniem lub odsłonięciem grup funkcyjnych na ich powierzchni.
EN
Shredded husks of sunflower and walnut shells (particle size below 0.5 mm) were treated sep. with 1 M solns. of inorg. acids, KOH and Na₂HPO₄ for 24 h at 25°C, as well as subjected to preliminary carbonization under N₂ at 300°C (60 min, 12 L/h) and then treated with CO₂ at 300°C and with air at 600°C (30 min, 10 L/h). Chem. structure of untreated and treated surfaces was analyzed by IR spectroscopy. The modification resulted in activation of functional groups on surfaces of tested materials.
5
Content available The beidellite clays from the Bełchatów lignite deposit as a raw material for constructing waterproofing barriers
Ratajczak T., Hycnar E., Bożęcki P.
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
|
2017
|
T. 33, z. 2
53--67
EN
Disposal sites for both industrial and communal waste are hazardous for the natural environment due to the accumulated materials and their chemical, physical and biological transformations. The products of these processes migrating at a significant distance contaminate mainly underground waters, surface waters and soils. The spreading of the pollutants may be prevented by horizons of clay rocks that form natural geological barriers. The clay rocks of properly selected parameters may be used in the environmental engineering for constructing artificial water-sealing layers. The mineral, chemical, physico-chemical and physico-mechanical properties of the beidellite clays occurring within the lignite deposit in Bełchatów were studied to find out whether they meet the criteria of waterproofing engineering contained in the Polish recommendations and instructions. The results indicate that the beidellite clays of Bełchatów are rocks suitable for this kind of environmental engineering and may be used in constructing the barriers preventing the migration of effluents from landfills.
PL
Składowiska odpadów, zarówno przemysłowych jak i komunalnych, z uwagi na charakter zgromadzonych materiałów jak i zachodzące w nich przemiany fizyczne, chemiczne i biologiczne stanowią zagrożenie dla środowiska naturalnego, a przede wszystkim gleb oraz wód gruntowych i powierzchniowych. Produkty tych przemian ulegają rozprzestrzenieniu na znaczne odległości, powodując degradację środowiska naturalnego. Jedną z metod ograniczających te zjawiska są naturalne przesłony hydroizolacyjne. Zbudowane ze skał ilastych mogą pełnić funkcję naturalnych barier geologicznych. W pracy przedstawiono wyniki badań składu mineralnego i chemicznego, uziarnienia a także właściwości fizykochemicznych i fizykomechanicznych iłów beidellitowych ze złoża węgla brunatnego w Bełchatowie. Dokonano tego w celu wykazania ich przydatności do budowy przesłon hydroizolacyjnych. Dla określania tej przydatności stosowano kryteria stanowiące treść „Aprobaty technicznej…” (2002) oraz zaproponowane przez Wysokińskiego (2007). Uzyskane wyniki badań wskazują, że bełchatowskie iły beidellitowe spełniają stawiane wymagania i wykazują przydatność do budowy mineralnych barier hydroizolacyjnych w składowiskach odpadów.
6
Content available The impact of the mineral composition of Carboniferous claystones on the water-induced changes of their geomechanical properties
Małkowski P., Ostrowski Ł., Bożęcki P.
Geology, Geophysics and Environment
|
2017
|
Vol. 43, no. 1
43--55
EN
In this article, the authors describe the characteristics and changes of geomechanical properties of Carbonifeorus claystones as related to their mineral composition and the time of soaking in water. Geomechanical properties, including bulk density, Young modulus, Poisson ratio, unconfined compressive strength, durability index, and swelling index were examined in dry rock samples, and in water-soaked samples after 3 hours of soaking, and 6 hours of soaking respectively. Changes in the geomechanical properties of rocks were also examined as a function of their mineralogical composition. In particular, the properties of rocks were examined in relation to present aluminosilicates and layered aluminosilicates, respectively. Changes in the geomechanical properties were also examined relative to the presence of minerals anatase and siderite. Correlation coefficients between physical parameters and mineral composition were examined. It was determined that the total quantity of aluminosilcates is a better predictor of geomechanical properties after soaking, than only the content of layered aluminosilicates. Calculated correlation coefficients were generally higher for most samples after 6 hours of soaking than after 3 hours of soaking. It was also determined that the increase of bulk density correlates much better with the mineral anatase content, than with the siderite content.
7
Badania mineralogiczno-geochemiczne odpadów poflotacyjnych z KGHM Polska Miedź S.A. pod kątem ich wykorzystania oraz ochrony środowiska
Pawlikowski M., Bożęcki P.
Rudy i Metale Nieżelazne Recykling
|
2016
|
R. 61, nr 3
107--114
PL
Publikacja prezentuje wstępne wyniki badań mineralogiczno-petrograficznych i geochemicznych odpadów poflotacyjnych z kopalń KGHM Polska Miedź S.A. Badania miały na celu rozpoznanie składu mineralnego i chemicznego odpadów i na podstawie otrzymanych wyników zaproponowanie technologii wykorzystania tych odpadów. Stwierdzono, że wszystkie analizowane odpady są zasolone, a materiał poflotacyjny nadaje się do dalszej przeróbki (różnymi technologiami) wyłącznie po odsoleniu osadów. Odpady z zakładu ZWR Rudna mają charakter węglanowo-ilasty natomiast z zakładu ZWR Lubin są głównie kwarcowe. Wykonano wstępne eksperymenty dotyczące wykorzystania analizowanych odpadów. Prezentowane badania nie mają charakteru znamiennego statystyczne bowiem zostały wykonane na pilotażowej liczbie prób. Decyzje dotyczące dalszego postępowania z odpadami poflotacyjnymi z KGHM Polska Miedź S.A. muszą zostać podjęte na podstawie znaczącej liczby analiz ukazujących ich zmienność. Obok wniosków czysto mineralogicznych i technologicznych należy stwierdzić, że przetwarzanie badanych odpadów da szanse kontynuowania zatrudnienia wielu osób nawet po zamknięciu kopalń miedzi. Jest to niezwykle istotne z punktu widzenia społecznego, ekonomicznego, jak również ochrony środowiska naturalnego.
EN
The paper presents preliminary results of mineralogical, petrographic and geochemical research of flotation tailings from KGHM Polish Copper company. The study is aimed to identify mineral and chemical composition of investigated waste and on the basis of obtained results to propose technology of use it. It was faund that 011 analysed waste samples are salted and flotation material suitable for further processing (by different technologies) only after desalting of deposits. Waste sampies from "ZWR Rudna" are mainly carbonate-clay while from the "ZWR Lubin" are mainly quartz. Preliminary experiments were performed for use of analysed materials. The presented research hove not statistical significant due to they were performed on a pilot number of samples. Decisions on how to proceed with the flotation tailings from "KGHM Polish Copper company" must be taken on the basis of a significant number of studies showing their volatility. Along purely technological and mineralogical results it should be noted that processing of investigated waste eon give a chance to continue employment of many people even after copper mines closure. This is extremely important fram social, economic point of view as well as far the environmental protection.
8
Content available Kryterium mineralogiczne jako element oceny przydatności niektórych polskich surowców ilastych do budowy przesłon hydroizolacyjnych
Ratajczak T., Hycnar E., Bożęcki P.
Górnictwo Odkrywkowe
|
2016
|
R. 57, nr 4
19--25
PL
Zagadnienia ochrony środowiska związane z koniecznością ograniczenia szkodliwego oddziaływania na środowisko zgromadzonych na składowiskach odpadów są jednym z podstawowych wyzwań cywilizacyjnych XXI wieku. Zjawiska te można ograniczyć za pomocą przesłon hydroizolacyjnych. Wieloletnie doświadczenia związane z budową i funkcjonowaniem składowisk wskazują, że najlepsze efekty uzyskuje się poprzez wykorzystanie do ich budowy skał ilastych. Spośród wielu parametrów decydujących o takich możliwościach wykorzystania skał ilastych najważniejszy jest ich skład mineralny. W artykule dokonano charakterystyki zróżnicowanych litostratygraficznie skał ilastych występujących na terenie Polski w kontekście możliwości ich wykorzystania do budowy przesłon hydroizolacyjnych.
EN
The environmental issues associated with the need to reduce negative environmental impact accumulated in waste landfills are one of the major challenges of the XXI century civilization. These effects can be reduced using waterproofing barriers. Years of experience with the construction and functioning of the barriers show that the best results are achieved by the use of clay rocks for their construction. Out of the many parameters which determine the possibilities of using such clay rocks the most important is their mineral composition. The mineral composition of clay rocks is the most important out of the many parameters which determine such possibility of using. The article presents the characteristics of different lithostratigraphic clay rocks, occurring on Polish territory in the context of their use for the construction of waterproofing barriers.
9
Content available Mineralogical investigation of weathering of cretaceous limestone : an example of phenomenon : Prachodna Cave near of Roman, North Bulgaria
Pawlikowski M., Bożęcki P., Buszkiewicz U., Mandera S., Rędziak J.
Auxiliary Sciences in Archaeology, Preservation of Relics and Environmental Engineering
|
2015
|
nr 20
1--27
EN
Archaeological excavation of Prachodna and Temnata Cave conducted in 80tis of XX century had multidisciplinary character. The results of excavation are described in papers and books (Kozłowski, Laville, Ginter, 1992, Pawlikowski 1992, 2010, Sirakov 1992)). Presented publications is devoted process of weathering of limestone of mentioned caves and transformation of calcite into residuum called terra rossa. Mentioned investigation were conducted in field in 2014 and in lab. in 2015. Described phenomenon explain the formation of karstic forms as for example caves system of caves –Prachodna - Temnata. Results document various rate od chemical dissolution of various petrographic kinds of limestone as well as the presence of poorly crystalline kaolinite as mine secondary mineral present in terra rossa.
PL
Badania archeologiczne jaskiń Prachodna i Temnata prowadzone były w latach 80. XX wieku i posiadały charakter multidysciplinarny. Wyniki badań prowadzonych w trakcie ekspedycji zostały opublikowane w książkach i artykułach (Kozłowski, Laville, Ginter, 1992, Pawlikowski 1992, 2010, Sirakov 1992). Prezentowana publikacja jest poświęcona procesowi wietrzenia wapieni, w których występują wspomniane jaskinie oraz ich przeobrażeniu się w residuum zwane terra rossa. W 2014 roku prowadzono badania terenowe, natomiast laboratoryjne w 2015 roku. Na ich podstawie stwierdzono różne tempo chemicznego rozpuszczania różnych petrograficznych odmian wapieni, jak również obecność słabo krystalicznego kaolinitu jako głównego minerału obecnego w terra rossa.
10
Content available Interakcje wyładowania elektryczne - minerały
Pawlikowski M., Bożęcki P.
Auxiliary Sciences in Archaeology, Preservation of Relics and Environmental Engineering
|
2015
|
nr 20
1--24
PL
Wykonano eksperymenty polegające na bombardowaniu powierzchni kryształów przez wyładowania elektryczne. Kryształy umieszczono na elektrodzie w specjalnej rurce szklanej. Iskry wytwarzano przy pomocy specjalnego generatora. Powierzchnie kryształów w strefie wyładowań badano przy pomocy mikroskopu skaningowego z przystawką do analiz chemicznych (EDS). Stwierdzono powstawanie w bombardowanej powierzchni kryształów mikro kraterów. Uderzenia iskier spowodowały także w niektórych przypadkach powstanie ziarn czystych metali w pobliżu mikro kraterów.
EN
Interaction minerals artificial sparks were examined using pyrite, galena, hematite an pyrrhotite - bornite were examined using specially constructed generator. The surface of crystals was examines using SEM-EDS after strong bombing by artificial spark. The erosion of surface and formation of micro crater was observed. Moreover activity of sparks led to the formation of new secondary product represented sometime by pure metals.
11
Content available Badania mineralogiczne i technologiczne ceramiki z Lubietovej koło Bańskiej Bystrzycy, Słowacja
Pawlikowski M., Kvietok M., Bożęcki P., Babicz M., Sęk M., Buszkiewicz U.
Auxiliary Sciences in Archaeology, Preservation of Relics and Environmental Engineering
|
2015
|
nr 20
1--40
PL
Wykonano badania archeologiczne w pobliżu budynku starostwa w miejscowości Lubietova koło Bańskiej Bystrzycy- Słowacja. Wśród wielu zabytków wydobyto także ceramikę. Dziesięć typowych naczyń wykonanych poddano badaniom mineralogicznym i technologicznym oznaczając skład mineralny i ziarnowych mas ceramicznych ora oznaczając orientacyjne temperatury wypału ceramiki. Wykonano analizy chemiczne wybranych szkliw pokrywających ceramikę. Otrzymane wyniki zestawiono w tabelkach komputerowego programu POTTERY, a następnie porównano ze sobą ustalając stopień podobieństwa ceramiki do siebie. Wyniki badań podsumowano i omówiono wnioski.
EN
Archeological research was conducted in the area of the governor’s building in the town of Lubietova, near Banska Bystrica in Slovakia. Among many excavated relics was also pottery. Ten typical vessels underwent mineralogical and technological testing to analyze their mineral composition and grainy ceramic masses of the ores, and to determine rough temperatures of pottery baking. Chemical analysis of chosen enamels covering the pottery was conducted. Test results were entered into tables in the POTTERY computer software and compared to determine degrees of similarities between the vessels. Conclusions were drawn and discussed.
12
Content available Badania mineralogiczne bomb piroklastycznych z Polany koło Strelnik koło Lubietova. Słowacja
Pawlikowski M., Jeleń S., Bożęcki P., Buszkiewicz U.
Auxiliary Sciences in Archaeology, Preservation of Relics and Environmental Engineering
|
2015
|
nr 20
1--18
PL
Wykonano badania mineralogiczne bomb wulkanicznych występujących w kamieniołomie Polanka koło Lubietowej (rejon Bańska Bsytrzyca). Celem badań było rozpoznanie zmienności mineralogicznej i chemicznej źródła materiału piroklastycznego w Miocenie. Badania prowadzono z wykorzystaniem mikroskopii polaryzacyjnej, SEM i EDS. Badania wykazały zmienność lawy wyrzucanej przez lokalny stratowulkan. Stwierdzono także zmienność wielkości i mineralnego charakteru skłaników bomb. Otrzymane wyniki badań posłużyły rekonstrukcji aktywności wulkanicznej lokalnego stratowulkanu w Miocenie w pobliżu Lubietowej (rejon Bańska Bystrzyca). Opisano ponadto opalową mineralizację skamieniałych drzew występujących w badanym terenie.
EN
Mineralogical investigation of volcano bombs present in pyroclastic sediments of Polanka near Lubietova (area of Bańska Bystrzyca) was conducted. The aim of the investigation was to determine the mineral and chemical composition of pyroclastic material in order to reconstruct the mineralogical alternation of volcano activity in Miocene. Examination was conducted using polarizing light microscopy, SEM and EDS methods. Obtained results confirmed a variation of mineral composition of volcano bombs, i.e. local stratovolcano. Alternations in size of crystals as well as their chemical composition were also observed. All obtained data was used for reconstruction of volcano activity in Miocene near Lubietova, in the Bańska Bystrica district. Moreover, secondary silicification of local Miocene wood as a result of lahar activity was described.
13
Content available Badania mineralizacji septarii z Gnaszyna koło Częstochowy
Pawlikowski M., Bożęcki P.
Auxiliary Sciences in Archaeology, Preservation of Relics and Environmental Engineering
|
2015
|
nr 20
1--12
PL
Wykonano badania mineralogiczne i geochemiczne mineralizacji septarii z ciemnych iłów występujących w Gnaszynie koło Częstochowy. Reprezentują one dolną część środkowego batonu. Rozpoznana mineralizacja to piryt, sfaleryt, galena, syderyt i kalcyt, które lokują się we wnętrzu septarii. Spękania septarii mogą być związane z procesami diagenezy lub ze zjawiskami tektonicznymi, które w miękkich iłach są niewidoczne. Mineralizacja ma charakter wtórny. Obecność niewielkich ilości kruszców może być związana z siarczkami triasu i niższej części jury redeponowanymi do zbiornika jurajskiego. Roztwory mineralizujące septarie zostały po sedymentacji iłów i czasie ich diagenezy. Po spękaniu septarii roztwory te wnikały w powstałe w septariach szczeliny prowadząc do ich mineralizacji.
EN
Mineralogical and geochemical examination of septaria from dark silts present in Gnaszyn near Częstochowa was conducted. They represent the lower part of the Middle Bathonian. Recognized mineralization includes pyrite, sphalerite, galena, siderite and calcite, localized inside the septaria. The cracks in septaria may be connected with the processes of diagenesis or with tectonic phenomena that are invisible in soft silts. The mineralization is secondary. Presence of small amounts of ores may be linked with the Triassic and lower Jurrasic sulphides redeposited in the Jurrasic pool. Mineralizing solutions were left after silts sedimentation and during their diagenesis. After the septaria cracked, the solutions were absorbed into the cracks, causing their mineralization.
14
Content available remote Badanie chemicznej i fizycznej struktury powierzchni sorbentów naturalnych wykorzystanych do usuwania jonów Pb²⁺ oraz Cd²⁺ z roztworów wodnych w układach jedno- i dwuskładnikowych
Bożęcka A., Bożęcki P., Sanak-Rydlewska S.
Przemysł Chemiczny
|
2014
|
T. 93, nr 3
374-383
PL
Przedstawiono wyniki badań chemicznej i fizycznej struktury sorbentów organicznych, takich jak łuszczyny słonecznika, łupiny orzecha włoskiego oraz pestki śliwek. Morfologię ich powierzchni badano za pomocą elektronowego mikroskopu skaningowego. Chemiczną strukturę użytych sorbentów naturalnych określono z wykorzystaniem metody spektrometrii w podczerwieni (FTIR) i analizy elementarnej. Korzystając z widm FTIR podjęto próbę identyfikacji grup funkcyjnych, obecnych na powierzchni badanych materiałów i określono ich wpływ na mechanizm procesu sorpcji jonów Pb²⁺ oraz Cd²⁺ z roztworów wodnych w układach jedno- i dwuskładnikowych. Wykazano, że udział procesu wymiany jonowej w badanych procesach jest znaczący.
EN
Sunflower hulls, walnut shells and plum stones were studied for their surface morphology, chem. structure and elementary compn. and then used for sorption of Pb²⁺ and Cd²⁺ from their aq. solns. The sorption mechanism was discussed.
15
Content available remote Sub-sea tailings deposition leach modeling
Rzepka P., Walder I.F., Aagaard P., Bożęcki P., Rzepa G.
Geology, Geophysics and Environment
|
2014
|
Vol. 40, no. 1
123--124
EN
Submarine deep-sea tailings deposition is an alternative method of the land-based mine-waste disposal, whereby mineral ore is converted into slurry and transported via a pipeline to processing plants located at the coast. The tailings are then discharged into very deep water offshore where they usually cover large parts of the sea bottom. This type of deposition is applied only in few countries: Norway, Papua New Guinea, Philippines, Chile and Turkey. It is, however, a controversial method of mine tailings disposal primarily due to the hazardous chemicals used during processing and deposited metal sulfides which may dissolve and affects the sea environment. The overall objective of this project is to evaluate the copper leaching potential from tailings on the example of the proposed submarine tailings disposal in Repparfjorden discharged from two hydrothermal copper vein type deposits - Nussir and Ulveryggen, exploited by Nussir ASA. The two deposits are 5 km apart and will be processed by the same processing plant. This experiment gives better understanding of the reactivity of sulfide minerals in a saline system during submarine deposition. Planned by Nussir ASA, processing the ore by a flotation system will produce two types of flotation tailings material. These two tailings streams will be mixed with the flotation water, possibly aided by a flocculent, which will be extracted in a thickener afterwards. Seawater will then be added to the material prior to being discharged via a pipeline into the fjord that is at least 90 meters deep. Four kinetic test set-ups containing 0.5 kg of material and 2 L of seawater were prepared for an experiment that runs for 100 days, by recirculation of the leachate (batch experiments). Seawater was routed through pipes at a constant flow rate of 1-2 m/h via a peristaltic pump which arose from about 4 L/h water exchange rate in the column. The columns were run at a temperature of approximately 10°C. The seawater leachate was saturated by oxygen up to 80-100% in order to maintain condition providing sulfide oxidation leaching. Nine leachate samples were collected from each column for analysis of dissolved constituents and physical parameters. Results show that there was a distinct increase in copper concentration while other hazardous elements did not show significant changes. Copper concentrations reached 0.025 mg/L after 100 days. Towards the end of experiments (from 70-100 days), the leaching rate leveled off with time. Subsequent Cu concentrations indicated that there no more copper was released. Reaction was halted likely because sulfide particles have been consumed or encapsulated by iron hydroxides. The leaching reaction rate observed in this test resulted in a much lower copper contamination than previous estimates (Akvaplan-NIVA, 2011). Following the experiment results the estimated reaction rate is approximately 12.7 mg/m2/year, what involves approximately 5.75 kg/year of Cu release for proposed 2.4 km2 of tailings deposition area or approx. 9.75 kg/year in 4.0 km2 after a year from disposal closure. This is significantly less than the annual copper discharge from a river naturally leaching deposits (500-600 kg/year). It was assumed that the copper is being leached only from the surface of the tailings deposit. This is primarily due the saturated condition of the sediments which prohibits oxygen supply through the deposit. Therefore available oxygen is quickly used up, thereby halting sulfide oxidation (Walder & Rzepka 2013). This research revealed that copper leaching is a two-stage process: (1) initial rapid dissolution of secondary Cu minerals formed from previous sulfide oxidation, related to the tailings material disposing period, and (2) long term slow surface-based leaching of sulfide from tailings material settled on the bottom.
16
Content available Results of microbiological research in the polish part of the Muskau Arch - the largest AMD environment in Poland - final report
Bożęcki P., Rzepa G., Ratajczak T.
Civil and Environmental Engineering Reports
|
2014
|
No. 12
17--26
EN
This work presents the results of microbiological investigations carried out in the Polish part of the Muskau Arch. In this abandoned lignite mining area highly acidified Fe-rich waters have been formed as a result of sulphide oxidation. Microbiological tests have shown that all studied groups of microorganisms exhibit both time and spatial variability. The most common group of microorganisms are bacteria Galionella sp.
PL
W rejonie Łuku Mużakowa prowadzona była eksploatacja m.in. węgla brunatnego. Działalność kopalń w tym rejonie trwała do końca lat 70. XX wieku. Po zakończeniu eksploatacji w obniżeniach terenu powstały liczne zbiorniki wodne, tworzące tzw. pojezierze antropogeniczne. W wyniku utleniania siarczków (głównie pirytu) występujące tutaj wody są bogate w żelazo oraz charakteryzują się bardzo niskim pH. W pracy przedstawiono wyniki badań mikrobiologicznych wykonywanych w polskiej części tej struktury geologicznej. Stwierdzono, że wszystkie badane grupy mikroorganizmów wykazują zmienność zarówno czasową (wynikającą z pór roku) jak i przestrzenną (wynikającą z miejsca pobrania próbki do badań). Wykazano, iż najliczniejszą grupą mikroorganizmów są nitkowate bakterie z rodzaju Gallionella. Stosunkowo liczne są ponadto bakterie Acidithiobacillus ferrooxidans. Ponieważ obie te grupy mikroorganizmów do swojego wzrostu potrzebują tych samych związków chemicznych ich populacje konkurują ze sobą – nawet kosztem ograniczenia tempa rozwoju populacji własnego gatunku.
17
Content available Dark minute nodules in andesite from the Fintice quarries (Eastern Slovakia), its character and possible origin
Kosuth M., Pawlikowski M., Bożęcki P.
Auxiliary Sciences in Archaeology, Preservation of Relics and Environmental Engineering
|
2014
|
nr 18
1--13
EN
Crystals of pyroxene, plagioclase and ilmenite, present at andesite from Fintice, Eastern Slovakia – were examined using the traditional chemical analysis, polarizing light microscopy, scanning electron microscopy with EDS detect or and R am an spectroscopy. Special attention was paid to geochemical determination of rock forming phases crystal growth and to stages of its crystallization. Obtained data were used for reconstruction of these phases crystallization i.e. phases of alternation because of magma chemistry.
18
Content available Study of chemical surface structure of natural sorbents used for removing of Pb2+ ions from model aqueous solutions (part II)
Bożęcka A., Bożęcki P., Sanak-Rydlewska S.
Archives of Mining Sciences
|
2014
|
Vol. 59, no. 1
217--223
EN
This article presents the results of the chemical structure research of organic sorbent surface such as walnut shells, plums stones and sunflower hulls with using such methods as infrared spectrometry (FTIR) and elemental analysis. Based on the IR spectra identification of functional groups present on the surface of studied materials has been done as well as determination of their effect on the sorption mechanism of Pb2+ ions from aqueous model solutions.
PL
W artykule przedstawiono wyniki badań chemicznej struktury powierzchni sorbentów organicznych takich jak: łupiny orzecha włoskiego, pestki śliwek oraz łuski słonecznika z wykorzystaniem metody spektrometrii w podczerwieni (FTIR) oraz analizy elementarnej. W oparciu o uzyskane widma IR dokonano identyfikacji grup funkcyjnych obecnych na powierzchni tych materiałów i określono ich wpływ na mechanizm sorpcji jonów Pb2+ z modelowych roztworów wodnych. Analiza elementarna wykazała, że spośród badanych sorbentów, największą zawartość węgla (49,91%) i wodoru (5,93%) mają pestki śliwek. Najwięcej azotu (1,59%) zawierają łuszczyny słonecznika (tabela 1). Zawartość siarki we wszystkich badanych materiałach jest znikoma, dlatego nie udało się jej oznaczyć tą metodą. Obecność pozostałych pierwiastków może świadczyć o istnieniu zarówno alifatycznych jak i aromatycznych połączeń organicznych. Potwierdzeniem tego są również zarejestrowane widma IR (rysunki 1-3). W oparciu o uzyskane wyniki można przypuszczać także, iż udział procesu wymiany jonowej w sorpcji ołowiu z roztworów wodnych jest znaczący. Świadczą o tym m.in. intensywności pasm na widmach IR dla próbek badanych materiałów po ich kontakcie z roztworami jonów Pb2+ (rysunki 4-6).
19
Content available Usuwanie jonów ołowiu(II) z modelowych roztworów wodnych metodą wymiany jonowej
Bożęcka A., Bożęcki P., Kasprzyk P., Sanak-Rydlewska S.
Inżynieria i Aparatura Chemiczna
|
2013
|
Nr 3
152--154
PL
W pracy podano wyniki badań usuwania jonów Pb2+ z modelowych roztworów wodnych z wykorzystaniem procesu wymiany jonowej na jonicie C 160 firmy Purolite. Porównano trzy sposoby wykonywania procesu wymiany jonowej: metodę przepływową w biurecie, metodę dynamiczną z wykorzystaniem mieszadła mechanicznego oraz metodę dynamiczną z zastosowaniem wytrząsarki. Zakres badanych stężeń wyjściowych jonów ołowiu wynosił od 6 do 110 mg/dm3.
EN
Results of Pb2+ ions removal from model aqueous solutions are presented in the paper. Ion exchange resins C 160 made by Purolite were used in research. Three different methods of ion exchange process, i.e. flow method in the burette, dynamic method using a mechanical stirrer and dynamic method using a shaker are compared. Scope of initial concentrations of lead ions was 6-M10 mg/L.
20
Content available Możliwości wykorzystania kopalin towarzyszących z wybranych złóż surowców skalnych Polski jako komponentów do budowy przesłon hydroizolacyjnych
Bożęcki P., Rzepa G.
Górnictwo Odkrywkowe
|
2012
|
R. 53, nr 1-2
104-108
PL
W artykule przedstawione zostały wyniki badań dotyczące możliwości wykorzystania kopalin towarzyszących z wybranych złóż na terenie województw małopolskiego, dolnośląskiego, podkarpackiego, śląskiego oraz świętokrzyskiego. W sumie przebadanych zostało 18 próbek glin pochodzących z 12. złóż. Wyniki przeprowadzonych badań pokazują iż żadna z przebadanych próbek nie spełnia wszystkich wymagań stawianych komponentom do budowy przesłon hydroizolacyjnych, dlatego też nie mogą być one wykorzystane do tego celu. W większości przypadków wynika to z niekorzystnego uziarnienia i/lub składu chemicznego, zwykle niewłaściwa jest również kolejność kationów wymiennych.
EN
The paper presents the results of studies on the possibility of use of the accompanying minerals from selected deposits in the Małopolskie, Śląskie, Podkarpackie, Dolnośląskie and Świętokrzyskie provinces. In total, 18 samples were tested from 12 clay deposits in Poland. Results of this study show that none of tested samples did not meet all the requirements for components of hydro-isołation layer, and therefore cannot be used for this purpose. In most cases this is due to unfavorablegrain size and/or chemical composition, usually it is also wrong order of cation exchange.
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.