Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Samofinansowanie gospodarki wodnej w Polsce - iluzja czy rzeczywistość?

Zaleski Janusz

Gospodarka Wodna

|

2023

|

Nr 12

17--21

PL

Reforma zarządzania gospodarką wodną w Polsce z 2018 r. wprowadziła scentralizowany system gospodarowania wodami przypisany Państwowemu Gospodarstwu Wodnemu Wody Polskie. Założeniem reformy było uzyskanie samofinansowania się tej jednostki w zakresie realizacji swoich ustawowych zadań na bazie systemu przychodów z usług wodnych. Na podstawie analizy skutków finansowych tej reformy, w oparciu o dane za okres 5 lat od jej wprowadzenia, wskazuje się, że reforma nie doprowadziła do osiągnięcia zakładanych efektów i tym samym konieczne są dalsze, tym razem ewolucyjne zmiany w kierunku decentralizacji zarządzania oraz stworzenia optymalnego dla Polski systemu finansowania bazującego na akceptowalnej społecznie i gospodarczo relacji taryf, podatków związanych z wodą oraz transferów z budżetu państwa i jednostek samorządu terytorialnego.

EN

The Polish water management reform of 2018 introduced a centralised system of water management assigned to the Polish Waters National Water Management Holding (Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie). The goal of the reform was to achieve self-financing of this entity in the scope of implementation of its statutory tasks based on the system of income from water services. The analysis of financial effects of this reform based on data for the period of 5 years following its entry into force indicates that it has not led to the assumed results and therefore further, more evolutionary, changes are required to decentralise the management and create an optimum financing system based on the socially and economically acceptable relationship between tariffs, water taxes and transfers from the state and local self-government budgets.

2

Omówienie wybranych, nowoczesnych metod modernizacji wałów przeciwpowodziowych

Radzicki Krzysztof, Tourment Remy, Zaleski Janusz

Gospodarka Wodna

|

2023

|

Nr 9

57--63

PL

W wielu krajach wały przeciwpowodziowe są jedną z podstawowych metod ochrony przeciwpowodziowej. W Polsce i we Francji, w każdym z tych krajów, mają długości łącznie rzędu kilku tysięcy kilometrów. Właściwe zaprojektowanie modernizacji wału przeciwpowodziowego jest istotnym wyzwaniem inżynierskim, wielokryterialnym, którego zagadnienia obejmują dziedziny takie, jak: hydrotechnika, hydraulika, geotechnika i hydrogeologia. Nowe techniczne rozwiązania i standardy modernizacji wałów zostały rozwinięte na świecie w nowym tysiącleciu, aby zwiększyć ich odporność i trwałość, jak również zminimalizować koszty ich modernizacji. Trzy główne rodzaje problemów pokazały, że stare rozwiązania techniczne i dotychczasowa odporność wałów nie są wystarczające. Po pierwsze, był to problem narastających zmian klimatycznych, generujących wyższe i dłużej trwające powodzie bardziej obciążające hydraulicznie wały. Po drugie, obserwowano postępujące starzenie się dużej części tych budowli, które w wielu przypadkach mają już po kilkadziesiąt lat i które często w jakimś momencie były zaniedbane. Po trzecie, w wielu krajach wystąpiły liczne katastrofy wałów i związane z tym duże straty powodziowe. Nowe standardy i nowoczesne rozwiązania techniczne są rozwijane przede wszystkim na poziomie projektantów, biur projektowych, użytkowników wałów i instytucji naukowych dla wybranych wałów. Następnie są weryfikowane i adoptowane w poszczególnych krajach. Ich przegląd i porównanie, jak również transfer wiedzy technicznej pomiędzy krajami oraz tworzenie ogólnoświatowego katalogu najlepszych rozwiązań jest jednym z zadań Komitetu roboczego ds. wałów przeciwpowodziowych Międzynarodowego Komitetu Wielkich Zapór (ICOLD), którego i członkami są także autorzy niniejszego artykułu. W oparciu o te doświadczenia i zebraną wiedzę w artykule przedstawiono najbardziej podstawowe zasady i nowoczesne rozwiązania techniczne, które należy uwzględnić przy projektowaniu rozbudowy wałów przeciwpowodziowych. Omówiono także kilka szczegółowych przykładów nowoczesnych rozwiązań modernizacji wałów przeciwpowodziowych, stosowanych w Polsce i we Francji.

EN

In many countries, levees constitute one of the basic flood protection methods. In Poland and in France, their total length amounts to several thousand kilometers in each of these countries. The proper design of a levee modernization constitutes a major engineering and multi-criteria challenge, encompassing such fields as hydro-technical engineering, hydraulics, geotechnical engineering and hydro-geology. In the new millennium, new technological solutions and levee modernisation standards were developed worldwide with the aim to increase their resistance and durability, as well as reduce the modernisation costs. Three main types of problems indicate that old technical solutions and the hitherto levee resistance are no longer sufficient. Firstly, the intensifying climate change generates higher and longer floods, exercising higher hydraulic pressure on the levees. Secondly, accelerated ageing of a large part of these structures was observed; some of them are several dozen years old and were neglected at one time or another. Thirdly, in many countries numerous levees collapsed, leading to important flood-related losses. New standards and contemporary technical solutions are being developed for selected levees mainly at the level of designers, design offices, levee users and scientific institutions. They are then verified and implemented in different countries. Their review and comparison, as well as transfer of technological knowledge between countries and creation of a global catalogue of the best solutions is one of the tasks of the Levees Working Committee of the International Commission on Large Dams (ICOLD), an organisation to which the authors belong. Based on this experience and on the collected knowledge, the article presents the fundamental rules and advanced technical solutions to be taken into the account while planning levees development. It also discusses several detailed examples of advanced levees modernisation solutions implemented in Poland and in France.

3

„Miasto odpowiedzialne za wodę” Dokument Programowy na podstawie wyników obrad uczestników” II Wodnego Okrągłego Stołu we Wrocławiu w dniu 22 czerwca 2022 r.

Nachlik Elżbieta, Januchta-Szostak Anna, Zaleski Janusz, Kundzewicz Zbigniew, Hausner Jerzy

Gospodarka Wodna

|

2023

|

Nr 2

23--32

PL

Formuła spotkań eksperckich Wodnego Okrągłego Stołu nawiązuje do otwartej debaty nad ważnymi kwestiami z domeny gospodarki wodnej bez podziału na dwie, spolaryzowane kategorie uczestników - MY i ONI. Wszyscy bowiem jesteśmy MY. Wszystkim nam leży na sercu pomyślność Polski, w dużej mierze zależna od wody, której niedobór, nadmiar i zanieczyszczenia powodują wielkie cierpienia i straty materialne i stanowią barierę rozwoju społeczno-gospodarczego.

4

ALERT WODNY 4 : Gospodarka wodna w strategicznych dokumentach programujących rozwój

Zaleski Janusz, Chudziński Paweł, Januchta-Szostak Anna, Kundziewicz Zbigniew, Kutek Krzysztof, Konieczny Roman, Nachlik Elżbieta

Gospodarka Wodna

|

2020

|

Nr 9

6--9

PL

Gospodarka wodna jest obecna w dokumentach strategicznych, przygotowywanych przez podmioty administracji rządowej i samorządowej. Dotyczy to zarówno strategii rozwoju kraju, Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju, strategii sektorowych, strategii rozwoju województw, planów zagospodarowania przestrzennego województw, gminnych studiów uwarunkowań i kierunków przestrzennych, strategii rozwoju gmin oraz innych dokumentów na poziomie krajowym i regionalnym. Zawarte w tych dokumentach zapisy tematykę gospodarki wodnej podejmują w szerszym aspekcie - rozwoju społeczno-ekonomicznego lub przestrzennego, ewentualnie z punktu widzenia danego sektora, którego dokument strategiczny dotyczy. Celem alertu jest dokonanie analizy istniejącego stanu, tzn. miejsca i znaczenia gospodarki wodnej w tych dokumentach, a także zwrócenie uwagi na sytuacje wymagające zmiany.

5

Criteria for identifying maximum rainfall determined by the peaks-over-threshold (POT) method under the Polish Atlas of Rainfall Intensities (PANDa) project

Burszta-Adamiak Ewa, Licznar Paweł, Zaleski Janusz

Meteorology Hydrology and Water Management. Research and Operational Applications

|

2019

|

Vol. 7, Iss. 1

3--13

EN

Determination of rainfall maxima from long-term series is one of the more important tasks in urban hydrology. These maxima are useful both in designing land drainage systems and for flood protection in a catchment. The identification of rainfall maxima for the hierarchy of rainfall durations from 5 min to 4 320 min is a fundamental stage of the creation of the first version of the Polish Atlas of Rainfall Intensities (PANDa), which will ultimately be a source of updated and reliable information on design rainfall intensities for designing and modeling rainwater drainage and retention systems in Poland. One of the methods for identifying extreme rainfall events is to use criteria for selecting rainfall based on their depth for a given rainfall frequency and duration. Existing national experience in this respect is based on the results of analyses usually conducted with regard to records from single weather stations. This article presents the results of a study designed to verify the usefulness of the literature-based criteria for identifying rainfall maxima using the peaks-over-threshold (POT) method at a much broader nationwide scale. The study analyzed data from a previously created digital database of rainfall series, which includes 3 000 stationyears (consisting of a 30-year measurement series from 100 weather stations of the Institute of Meteorology and the Water Management - National Research Institute (IMGW-PIB). The study results show that as far as the investigated measurement series are concerned, the criteria based on the literature sources have limited application and can only be used for identifying the largest short-duration rainfall events. To determine rainfall maxima for all of the time intervals analyzed (from 5 minutes to 3 days), it was necessary to develop our own criteria that would allow the methodology for identifying extreme rainfall events to be standardized for all 100 stations.