Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Ocena modelu dyspersji zanieczyszczeń powietrza OSPM: studium przypadku, Polska, Kraków

Rzeszutek M., Bogacki M.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2016

|

Tom 18, cz. 2

351--362

EN

The study represents the evaluation of the OSPM model on the basis of the simulation results carried out for the street canyon located in the Zygmunt Krasinski alley in Krakow. Road emission was estimated based on the data from 2012 in regard to the traffic volume and the types of vehicles. Meteorological data were acquired from the station located in the vicinity of the examined canyon. Ambient air quality was determined based on the monitoring data from the urban background station in Krakow. The calculation results were compared with the 1-hour concentration measurements from the traffic station located on the green belt between the two lanes of the analysed canyon. The analysis was restricted to the nitrogen dioxide (NO2) and the PM10 and PM2.5 particulate matter concentrations. Model evaluation was carried out according to the methodology of the air quality models assessment. Values of OSPM model statistical evaluation parameters fall within the range of “good models”, which indicates a very good quality of this model calculation results. A very strong correlation between the results of calculations and the observations was found, particularly for the particulate matter PM10 and PM2.5. Correlation coefficient values for these pollutants are 0.90 and 0.91, respectively. A detailed analysis revealed that the overall quality of the model is better with respect to nitrogen dioxide than for the analysed dust pollutants. However, this model is burdened with a tendency to underestimate 1-hour concentrations of particulate matter, which can be associated with: negligence of the lifting effect of the dust deposited on the road surface, the effect of removing the particulate filters from vehicles and the adequate ambient air quality for the analysed monitoring site. Very good agreement of the simulation results and observations indicates that the OSPM modelling system can be successfully applied to support the air quality management system in Krakow.

2

Assessment of chemical transformation modules for secondary inorganic aerosol formation in CALPUFF model

Oleniacz R., Rzeszutek M., Bogacki M.

Proceedings of ECOpole

|

2016

|

Vol. 10, No. 1

57--66

EN

Air quality impact assessment is usually carried out with the application of simplified stationary dispersion models, which omit the chemical transformation process of air pollutants. Omission of this effect in the calculation process increases the uncertainty of the obtained results, and hinders the decision making process, related to air quality management. The paper presents a comparison of atmospheric dispersion modeling related to pollutants emitted from high industrial emitters, performed with and without consideration of various chemical transformation modules pertaining to the formation of inorganic aerosols, available in the CALMET/CALPUFF modeling system. A mechanism of inorganic aerosol formation in a liquid phase, considered in the ISORROPIA/RIVAD+AQUA module was observed to exert strong influence on calculation results referring to concentration levels of some air contaminants. The following was found out: more than a double decrease of the annual average concentration of SO2, and even more significant increase (from 7 to 10 times) of the annual average concentration of PM10 (as a sum of primary and secondary particles) in comparison to other considered chemical transformation modules (MESOPUFF, RIVAD/ARM3, ISORROPIA/RIVAD), and a variant with a chemical transformation module switched off (without taking into account the secondary inorganic aerosol formation).

PL

Ocena wpływu źródeł emisji na jakość powietrza wykonywana jest zwykle przy użyciu uproszczonych stacjonarnych modeli dyspersji, pomijających procesy przemian chemicznych zanieczyszczeń powietrza. Pominięcie tych efektów w procesie obliczeniowym powoduje zwiększenie niepewności uzyskanych wyników oraz utrudnia proces podejmowania prawidłowych decyzji związanych z zarządzaniem jakością powietrza. Praca przedstawia porównanie wyników modelowania dyspersji atmosferycznej zanieczyszczeń emitowanych z wysokich emitorów przemysłowych prowadzonych bez uwzględniania i z uwzględnianiem różnych modułów przemian chemicznych tworzenia się nieorganicznych aerozoli, dostępnych w systemie modelowania CALMET/CALPUFF. Wykazano istotny wpływ mechanizmu tworzenia się wtórnego aerozolu nieorganicznego w fazie wodnej, uwzględnianego w module ISORROPIA/RIVAD+AQUA, na wyniki obliczeń poziomów stężeń niektórych zanieczyszczeń w powietrzu. Stwierdzono m.in. ponad 2-krotny spadek średniego poziomu stężeń średniorocznych SO2 i jeszcze większy (od 7 do 10 razy) wzrost średnich wartości stężeń średniorocznych pyłu PM10 (suma cząstek pierwotnych i wtórnych) w porównaniu z innymi rozpatrywanymi modułami przemian chemicznych (MESOPUFF, RIVAD/ARM3, ISORROPIA/RIVAD) oraz wariantem z wyłączonym modułem przemian chemicznych (bez uwzględniania tworzenia się wtórnego aerozolu nieorganicznego).

3

Impact of Use of Chemical Transformation Modules in Calpuff on the Results of Air Dispersion Modelling

Oleniacz R., Rzeszutek M., Bogacki M.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2016

|

Vol. 23, nr 4

605--620

EN

Assessment of the impact on air quality for combustion sources should be carried out using advanced modelling systems with chemical transformation modules taken into account, especially for the facilities characterized by significant emission of gaseous air pollutants (including SO2). This approach increases the reliability of the obtained evaluation results by modelling the formation of secondary inorganic aerosol (SIA) in the air which can substantially contribute to PM10. This paper assesses in this regard selected chemical transformation modules (MESOPUFF, RIVAD/ARM3, ISORROPIA/RIVAD) available in the CALPUFF model (v. 6.42) and its application in the atmospheric dispersion modelling of air emissions from a coal-fired large combustion plant (LCP) not equipped with a flue gas desulphurization (FGD) system. It has been proven that consideration an additional mechanism of secondary sulfate aerosol formation in aqueous phase in the ISORROPIA/RIVAD module (AQUA option) causes a significant increase in the annual average concentration of PM10 in the air compared to the other considered options, along with the calculation variant which excludes chemical transformation mechanisms. Type of the selected chemical transformation module has no significant effect on the results of modelled NO, NO2 and NOx concentrations in the air. However, it can lead to different SO2 results, especially for annual averaged, and in some points, for the hourly averaged concentrations.

4

Modelowanie dyspersji zanieczyszczeń powietrza w kanionie ulicznym na przykładzie Alei Krasińskiego w Krakowie

Bogacki M., Rzeszutek M., Heba K.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2016

|

z. 63, nr 2/II

21--38

PL

W artykule przedstawiono ocenę wpływu na jakość powietrza emisji z transportu drogowego w kanionie ulicznym aleja Krasińskiego w Krakowie ze względu na poziomy stężeń dwutlenku azotu (NO2) oraz pyłu zawieszonego PM10 i PM2.5. Ocenę przeprowadzono na podstawie wyników obliczeń z zastosowaniem modelu OSPM (Operational Street Pollution Model). Wielkość emisji zanieczyszczeń do powietrza z transportu drogowego oszacowano zgodnie z metodyką CORINAIR opracowaną przez Europejską Agencję Ochrony Środowiska. W procesie obliczeniowym wykorzystano dane pochodzące ze stacji meteorologicznej zlokalizowanej w rejonie Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, a tło zanieczyszczeń pozyskano ze stacji monitoringu jakości powietrza zlokalizowanej przy ul. Bujaka w Krakowie. W pracy zawarto również porównanie wyników modelowania ze stężeniami mierzonymi na stacji monitoringu jakości powietrza zlokalizowanej w kanionie ulicznym alei Krasińskiego. Wyniki analiz potwierdziły znaczącą rolę emisji z transportu drogowego w kształtowaniu wysokich poziomów stężeń NO2 oraz pyłu zawieszonego PM10 i PM2.5 w powietrzu kanionu ulicznego. Stwierdzono, że wpływ transportu drogowego na poziom stężeń NO2, PM10 i PM2.5 w powietrzu zmienia się sezonowo, a największy wpływ obserwowany jest latem. W okresie tym udział emisji z transportu drogowego w kształtowaniu poziomów stężeń NO2, PM10 i PM2.5 w powietrzu w kanionie ulicznym wynosi odpowiednio 62, 35 i 31%.

EN

The paper presents an impact assessment of the road transport emission on air quality in the street canyon within the Krasinski alley in Krakow with particulate matter (PM10 and PM2,5) and nitrogen dioxide (NO2) concentration levels taken into consideration. The assessment was based on the results of mathematical modelling using the OSPM model (Operational Street Pollution Model). The emissions of air pollutants from road transport were estimated accordingly to the CORINAIR methodology developed by the European Environment Agency, For the calculation process the meteorological data were derived from the station located in the region of AGH University of Science and Technology in Krakow and the background pollution data were obtained from the air quality measurement station at the Bujaka street in Krakow. Additionally, the paper presents a comparison between modelling results and measured concentrations from air quality monitoring station located in the street canyon within the Krasinski alley. The results obtained confirmed a significant role of the road transport emission in air quality within the street canyon area and an association with the occurrence of excessive NO2 and particulate matter (PM10 and PM2,5) concentrations in the air. It was found that the impact of road transport on the concentration levels of NO2, PM10 and PM2.5 in the air varies seasonally with the biggest influence observed in the summer. During this period, the road transport emission is shaping NO2, PM10 and PM2.5 concentration levels in the street canyon in 62, 35 and 31%, respectively.

5

Assessing the impact of wind speed and mixing-layer height on air quality in Krakow (Poland) in the years 2014-2015

Oleniacz R., Bogacki M., Szulecka A., Rzeszutek M., Mazur M.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2016

|

z. 63, nr 2/II

315--342

EN

The paper discusses the role of wind speed and mixing-layer height in shaping the levels of pollutant concentrations in the air of Krakow (Southern Poland). The hourly averaged measurements of concentrations of selected air pollutants and wind speed values from the period of 2014-2015, recorded at two of the air quality monitoring stations within Krakow (both industrial and urban background) were used for this purpose. Temporal variability of mixing-layer height in the area of the monitoring stations was determined using numerical modelling with the CALMET model and the measurements derived from, i.a., two upper air stations. It was found that wind speed and mixing-layer height are in at least moderate agreement with the concentration values for some pollutants. For PM10, PM2.5, NO2, NOx, CO and C6H6 correlation coefficient is of negative value, which indicates that the low wind speed and low mixing-layer height may be the dominant reason for elevated concentrations of these substances in the air, especially in the winter months. Moderate but positive correlation was found between O3 concentrations and analysed meteorological parameters, proving that the availability of appropriate precursors and their inflow from the neighbouring areas have an important role in the formation of tropospheric ozone. On the other hand, in case of SO2, a weak both positive and negative correlation coefficient was obtained, depending on the period and location of the station concerned.

PL

W pracy omówiono rolę, jaką pełni prędkość wiatru i wysokość warstwy mieszania w kształtowaniu poziomów stężeń zanieczyszczeń w powietrzu w Krakowie (Południowa Polska). W tym celu wykorzystano 1-godzinne wyniki pomiarów stężeń wybranych zanieczyszczeń powietrza oraz prędkości wiatru z okresu 2014-2015, realizowanych w obszarze miasta Krakowa w dwóch stacjach monitoringu jakości powietrza (stacji przemysłowej i tła miejskiego). Czasową zmienność wysokości warstwy mieszania w rejonie danej stacji monitoringowej wyznaczono metodą modelowania z wykorzystaniem modelu CALMET i wyników pomiarów pochodzących m.in. z dwóch stacji aerologicznych. Stwierdzono co najmniej umiarkowaną zależność pomiędzy prędkością wiatru i wysokością warstwy mieszania oraz stężeniami niektórych zanieczyszczeń powietrza. W przypadku takich substancji, jak PM10, PM2,5, NO2, NOx, CO i C6H6 korelacja ta jest ujemna, co świadczy o tym, że niska prędkość wiatru i mała wysokość warstwy mieszania może być główną przyczyną podwyższonych stężeń tych substancji w powietrzu, zwłaszcza w miesiącach zimowych. Dla O3 otrzymano korelację dodatnią z analizowanymi parametrami meteorologicznymi, świadczącą o tym, że w tworzeniu się ozonu istotną rolę odgrywa dostępność do odpowiednich prekursorów i intensywność ich napływu z sąsiednich terenów. Z kolei w przypadku SO2 uzyskano słabe korelacje dodatnie lub ujemne w zależności od rozpatrywanego okresu roku i lokalizacji stacji.

6

Modelowanie endoprotez – drukarki 3D i 5D w zastosowaniach medycznych

Leniowski R., Nitek S., Rzeszutek M., Ryk Ł., Tomecki K., Wroński M., Kucharczyk M.

Acta Bio-Optica et Informatica Medica. Inżynieria Biomedyczna

|

2016

|

Vol. 22, nr 4

226--233

PL

Praca przedstawia autorskie podejścia do modelowania powłok oraz obiektów wolumetrycznych o porowatej strukturze, wytwarzanych za pomocą drukarek 3D i 5D, które mogą być wykorzystane jako endoprotezy w zastosowaniach medycznych. W pierwszej kolejności zaproponowano generowanie otwartych oraz częściowo zamkniętych powłok opartych na trzech rodzajach siatek: trójkątnej, czworokątnej i heksagonalnej. Dla tej ostatniej, korzystając z notacji Bravisa, podano trzy równania generujące struktury Armchair, Chiral, Zig-zag. Dla wolumetrycznych obiektów porowatych rozważano metody wytwarzania bazujące na strukturach krystalograficznych oraz parametrycznych funkcjach generacyjnych. Zaproponowano optymalizację kształtu przestrzennych łączników, które opisano analitycznymi powierzchniami czwartego rzędu, poprawiających własności mechaniczne struktury. Dla powłok przeprowadzono szacowanie kosztów wykonania przedmiotu biorąc pod uwagę ilość zużytego materiału. Opisano również etapy procesu przetwarzania danych od momentu wczytania pliku STL (niezwiązana lista trójkątów) do wytworzenia zapisu poleceń (w standardzie G-code) dla drukarki 3D. Zasygnalizowano również tematykę technologii druku 5D przewidzianą do realizacji na nowatorskiej drukarce 5D.

EN

The paper presents original modelling approaches to the shells and volumetric porous structures produced by the application of 3D and 5D printers. These devices can be used to create endoprosthesis for medical applications. Based on the three types of meshes: triangular, rectangular, and hexagonal, the problem of generating open and partially closed shells has been considered. For porous volumetric structures the parametric generative function uses BRAVIS notation and crystallographic structures has been formed. To improve the mechanical properties of the structure, the shape of the all nodes has been replaced by local fourth order analytical surfaces. Proposed modeling method takes into account the cost of manufacturing and amount of used material. The paper also describes the stages of the STL data processing starting from the file loading (unbound list of triangles) to generating control commands (standard G-code) for a 3D printer. Some problems referring to the innovative printing technology 5D has been also described.

7

Model of averaging traffic flow variability profiles based on the examples of selected streets in Krakow

Bogacki M., Kot A., Rzeszutek M.

Logistyka

|

2015

|

nr 4

8694--8702, CD3

EN

The work analyses daily, weekly and monthly distribution of traffic flow recorded in 2012 on selected streets of Krakow, belonging to different classes of public roads. Using statistical tests: Fisher’s LSD and Tukey’s HSD, 3 univariate analyses for mean values of traffic flow relative to different averaging periods (monthly, weekly and daily distribution) were carried out. Based on the results, averaged traffic flow profiles for each analysed road class (local models) and a joint one for the entire sample (global model) were developed. The models were compared with measurement values using appropriate statistical indicators. The results of the statistical analysis suggest that the global model of averaging traffic flow in relation to the analysed roads has a very high conformity. Thus, it can be applied to other roads of Krakow belonging to the same road class as roads with a known profile.

PL

W pracy przeanalizowano rozkłady dobowe, tygodniowe i miesięczne natężenia ruchu pojazdów zarejestrowane w 2012 roku na wybranych ulicach Krakowa, należących do różnych klas dróg publicznych. Wykonano przy pomocy testów statystycznych: LSD Fishera oraz HSD Tukeya 3 analizy jednoczynnikowe dla średnich wartości natężenia ruchu względem różnych okresów uśredniania (rozkład: miesięczny, tygodniowy, dobowy). Na podstawie uzyskanych wyników opracowano uśrednione profile natężenia ruchu dla każdej analizowanej klasy drogi (modele lokalne) oraz wspólny dla całej próbki (model globalny). Opracowane modele porównano z wartościami pomiarowymi za pomocą odpowiednich wskaźników statystycznych. Wyniki przeprowadzonej analizy statystycznej wskazują, że globalny model uśredniania natężenia ruchu w odniesieniu do analizowanych dróg wykazuje bardzo wysoką zgodność. Może być on więc transponowany na inne drogi krakowskie przynależne do tej samej klasy dróg, co drogi o znanym profilu.

8

Zastosowanie systemu modeli CALMET/CALPUFF o wysokiej rozdzielczości do oceny wpływu na jakość powietrza spalarni odpadów komunalnych w Krakowie

Rzeszutek M., Oleniacz R.

Inżynieria i Ochrona Środowiska

|

2015

|

T. 18, nr 1

5--22

PL

W pracy przedstawiono kompleksową ocenę wpływu na jakość powietrza planowanego do uruchomienia pod koniec 2015 roku Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych (ZTPOK) w Krakowie, którego budowa ruszyła jesienią 2013 r. Modelowanie rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w powietrzu atmosferycznym przeprowadzono przy wykorzystaniu zaawansowanego wielowarstwowego gaussowskiego modelu obłoku CALPUFF, którego algorytmy uwzględniają m.in. zróżnicowanie ukształtowania terenu. Dane przestrzenne powierzchni terenu w przyjętej domenie obliczeniowej pozyskano z numerycznego modelu terenu Shuttle Radar Topography Mission (SRTM3) oraz bazy danych pokrycia terenu CORINE Land Cover 2006 (CLC 2006) o rozdzielczości około 100 m. Warunki meteorologiczne wyznaczono za pomocą diagnostycznego modelu meteorologicznego CALMET na podstawie danych meteorologicznych, pochodzących ze stacji naziemnych oraz sondaży radarowych. Wyniki obliczeń wykonanych w siatce o bardzo dużej gęstości wskazują, że emisja zanieczyszczeń z ZTPOK w Krakowie, przyjęta na maksymalnym dopuszczalnym poziomie, nie przyczyni się do istotnego pogorszenia jakości powietrza w Aglomeracji Krakowskiej i sąsiednich gminach.

EN

In this paper there was presented a comprehensive assessment of the impact on air for the Municipal Solid Waste Incineration (MSWI) plant in Krakow with the planned start of operation by the end of 2015. Construction of the plant started in autumn 2013 in the district of Nowa Huta in Krakow. Modeling of the spread of pollutants in ambient air was conducted using an advanced multi-layer cloud CALPUFF Gaussian model, whose algorithms include, among other things, diversity of terrain. Spatial data of land area in the admitted computational domain are obtained from digital terrain model Shuttle Radar Topography Mission (SRTM3) and land cover database CORINE Land Cover 2006 (CLC 2006) with resolution of about 100 m. Meteorological conditions were determined using a diagnostic meteorological model CALMET based on meteorological data from subsurface stations and radar surveys. Spatial variability of the hourly, daily and annual averages of air pollutant concentrations was obtained in computing grid with very high density. The results of calculations indicate that pollutant emissions from MSWI plant in Krakow adopted at the maximum allowable level will not cause exceedances of acceptable levels or reference values in the air and will not also contribute to a significant deterioration of air quality in the Agglomeration of Krakow and neighboring municipalities.

9

Impact Assessment of Road Transport on Air Quality in The Selected Area of Krakow

Rzeszutek M., Kasietczuk M., Bogacki M.

Logistyka

|

2014

|

nr 4

4864--4873, CD6

EN

The study involved researching the impact of emissions from road transport on the air quality conditions with respect to the concentrations of: NO2, C6H6, PM10 and PM2.5. The subject matter of the research was a street network located in the western part of the city of Krakow. Substance levels in the air were estimated based on the reference method and with the CALINE3 model. The greatest impact on the air quality conditions in the Krakow Agglomeration was exhibited by the NO2 and C6H6emissions, whose greatest maximum one hour concentrations (C1max) in the air reach 674.1 and 83.37 μg/m3 respectively.

PL

W pracy zbadano wpływ emisji z transportu drogowego na stan jakości powietrza ze względu na stężenia: NO2, C6H6, PM10 i PM2.5. Obiektem badań była sieć ulic zlokalizowana w zachodniej części miasta Kraków. Poziomy substancji w powietrzu oszacowano na podstawie metody referencyjnej i modelem CALINE3. Największe oddziaływanie na stan jakości powietrza w Aglomeracji Krakowskiej wykazują emisje NO2 i C6H6, których najwyższe stężenia maksymalne jednogodzinne (C1max) w powietrzu kształtują się odpowiednio na poziomie 674,1 i 83,37 μg/m3 References .

10

Determination of Optimal Spatial Databases for the area of Poland to the Calculation of Air Pollutant Dispersion Using the CALMET / CALPUFF Model

Oleniacz R, Rzeszutek M.

Geomatics and Environmental Engineering

|

2014

|

Vol. 8, no. 2

57--69

EN

This paper presents a methodology for the preparation of three-dimensional spatial data and land use data for the purpose of modeling pollutant dispersion in the ambient air using a group of geophysical preprocessors of the CALMET / CALPUFF modeling system and the GIS software. Some space information data sources available to Poland were specified and their characteristics and availability were discussed. Particular attention was turned to the SRTM3 and GTOPO30 elevation data as well as the CLC2006 and GLCC land use data, for the preparation of computational grids of different resolutions. Groups of programs which can be used in order to form computational grids based on the above-mentioned databases were identified. The discussed spatial data preparation procedure was used for the area of the city of Krakow and the surrounding area. As a result of the conducted activities, processed information on the terrain in the adopted computational area, possible to be used in the calculation of a three-dimensional meteorological grid (CALMET) and in the calculation of pollutant dispersion in the ambient air (CALPUFF) was obtained.

PL

W pracy przedstawiono metodykę przygotowania trójwymiarowych danych przestrzennych i użytkowania terenu na potrzeby modelowania rozprzestrzenia się zanieczyszczeń w powietrzu atmosferycznym z zastosowaniem grupy preprocesorów geofizycznych systemu modelowania CALMET / CALPUFF i oprogramowania typu GIS. Wskazano niektóre dostępne dla terenu Polski źródła danych informacji o przestrzeni oraz omówiono ich charakterystykę i dostępność. Szczególną uwagę zwrócono na dane wysokościowe SRTM3 i GTOPO30 oraz dane użytkowania terenu CLC2006 i GLCC pod kątem przygotowania siatek obliczeniowych o różnej rozdzielczości. Wskazano grupy programów możliwych do zastosowania w celu utworzenia siatek obliczeniowych w oparciu o wyżej wymienione bazy danych. Omówiony sposób przygotowania danych przestrzennych został zastosowany dla obszaru miasta Krakowa i okolic. W efekcie przeprowadzonych działań uzyskano przetworzoną informację o terenie w przyjętym obszarze obliczeniowym możliwą do wykorzystania w obliczeniach trójwymiarowej siatki meteorologicznej (CALMET) oraz w obliczeniach rozprzestrzenia się zanieczyszczeń w powietrzu atmosferycznym (CALPUFF).

11

Assessment of the impact of spatial data on the results of air pollution dispersion modeling

Oleniacz R., Rzeszutek M.

Geoinformatica Polonica

|

2014

|

T. 13

57--68

EN

Advanced dispersion models, taking into account information on the relief and land cover, as well as temporal and spatial variability of meteorological conditions, are beginning to play an increasingly important role in the assessment of the impact on the air quality. There are numerous spatial databases which can be used in this type of a calculation process, however, there is no answer to the question of how the use of appropriate data set of terrain characteristics affects the results of the distribution of air pollutant concentrations at the surface of the ground. This paper presents two different sets of spatial data of the relief and land cover. Then, their impact on the results of modeling the propagation of pollutants in the ambient air was characterized, using the meteorological processor CALMET and the dispersion model CALPUFF. The obtained results of concentrations in the adopted calculation area were compared on the basis of statistical indicators used to assess pollution dispersion models contained in the statistical package BOOT Statistical Model Evaluation Software Package Version 2.0. The obtained results of calculations of the maximum 1-hour concentrations, the maximum 24-hour mean concentrations and annual mean concentrations for the prepared computational grids with a resolution of 1><1 km were analyzed.

PL

W ocenie wpływu na jakość powietrza coraz większą rolę zaczynają odgrywać zaawansowane modele dyspersji, uwzględniające informację o ukształtowaniu i pokryciu terenu, a także zmienność czasową i przestrzenną warunków meteorologicznych. Istnieje wiele przestrzennych baz danych, które można zastosować w tego typu procesie obliczeniowym, jednak brak jest odpowiedzi na pytanie jak użycie odpowiedniego zestawu danych cech terenu wpływa na wyniki rozkładu stężeń zanieczyszczeń w powietrzu przy powierzchni terenu. W niniejszym opracowaniu przedstawiono dwa odmienne zestawy danych przestrzennych rzeźby i pokrycia terenu. W następnej kolejności scharakteryzowano ich wpływ na wyniki modelowania propagacji zanieczyszczeń w powietrzu atmosferycznym, stosując procesor meteorologiczny CALMET oraz model dyspersji CALPUFF. Porównania uzyskanych wyników stężeń w przyjętym obszarze obliczeniowym dokonano opierając się na wskaźnikach statystycznych stosowanych do oceny modeli rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń zawartych w pakiecie statystycznym BOOT Statistical Model Evaluation Software Package Version 2.0. Analizie poddano otrzymane wyniki obliczeń stężeń maksymalnych jednogodzinnych, maksymalnych średniodobowych i średniorocznych dla przygotowanych siatek obliczeniowych o rozdzielczości 1 x 1 km.

12

Ocena efektów termomodernizacji budynków jednorodzinnych. 2. Ograniczenie wpływu na jakość powietrza atmosferycznego

Oleniacz R., Kasietczuk M., Rzeszutek M.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2014

|

z. 61, nr 3/I

197--215

PL

W artykule oceniono stopień zmniejszenia wpływu na jakość powietrza zespołu budynków jednorodzinnych opalanych węglem kamiennym wynikający z realizacji pewnych prac termomodernizacyjnych, skutkujących ograniczeniem zużycia paliwa i redukcją emisji zanieczyszczeń do powietrza. Oceny dokonano na podstawie wyników modelowania dyspersji wybranych substancji (SO2, NO2, CO, PM10, B(a)P i PCDD/F) w powietrzu atmosferycznym przy wykorzystaniu modeli CALMET/CALPUFF. Proces obliczeniowy składał się z przygotowania danych przestrzennych cech terenu, utworzenia trójwymiarowej siatki danych meteorologicznych, zdefiniowania parametrów geometrycznych emitorów zastępczych i wykonania obliczeń rozkładów stężeń zanieczyszczeń w powietrzu dla przyjętych wariantów emisyjnych. Uzyskane wyniki obliczeń wskazują na możliwość występowania przekroczeń dopuszczalnych stężeń w powietrzu SO2, PM10 i B(a)P w przypadku emisji tych substancji z 60 tego typu budynków mieszkalnych położonych blisko siebie, cechujących się niską izolacyjnością termiczną. Zdecydowane ograniczenie tego oddziaływania możliwe jest poprzez przeprowadzenie szeregu prac zwiększających efektywność energetyczną tych budynków (wymiana okien, ocieplenie ścian zewnętrznych, docieplenie stropodachu i wymiana instalacji grzewczej). Zaproponowane działania pozwalają na zmniejszenie stężeń ww. substancji w powietrzu powodowanych emisją z tych budynków zdecydowanie poniżej poziomu dopuszczalnego z wyjątkiem B(a)P, w przypadku którego dotrzymanie dopuszczalnych stężeń średniorocznych w powietrzu wymaga dodatkowo zmiany rodzaju stosowanego paliwa.

EN

The article assesses to what extent reduced the impact on air quality of a complex of detached coal-fired houses as a result of some thermal renovation works which lowered the fuel consumption and reduced emissions of pollutants into the air. The assessment was done on the basis of results of dispersion modelling for selected substances (SO2, NO2, CO, PM10, B(a)P and PCDD/F) in the ambient air with the use of CALMET/CALPUFF models. The calculation process encompassed preparation of the data on spatial features of the area, making a threedimensional grid of meteorological data, definition of geometrical parameters of substitute emitters and making calculations of distribution of pollutants’ concentrations for adopted emission variants. The obtained calculation results point to the possibility of exceedance of the permissible concentrations in the air of SO2, PM10 and B(a)P in case of emission of these substances from 60 residential buildings of the type situated close to each other and characterised by low thermal insulating power. It is possible to considerably reduce this impact by conducting a number of works increasing the energy efficiency of these buildings (replacement of windows, insulation of external walls, flat roof insulation and replacement of the heating system). The suggested measures will allow to reduce the concentrations of the aforementioned substances in the air resulting from emissions from these buildings, to the level definitely below the permissible level, with the exception of B(a)P, in case of which compliance with the permissible annual average concentrations in the air requires additionally to change the type of used fuel.

13

Ocena efektów termomodernizacji budynków jednorodzinnych. 1. Zmniejszenie zużycia ciepła i emisji zanieczyszczeń do powietrza

Oleniacz R, Kasietczuk M., Rzeszutek M.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2014

|

z. 61, nr 3/I

183--196

PL

Jednym z działań pozwalających na ograniczenie emisji zanieczyszczeń do powietrza z sektora mieszkalnego jest zmniejszenie zapotrzebowania na energię, co najprościej można uzyskać poprzez przeprowadzenie jego termomodernizacji. W pracy przeanalizowano kilka możliwych wariantów termomodernizacji budynku mieszkalnego charakterystycznego dla budownictwa jednorodzinnego z lat 70. i 80. XX wieku w Polsce (wymiana okien, docieplenie ścian zewnętrznych, docieplenie stropodachu i wszystkie ww. działania połączone z wymianą instalacji grzewczej). Każdy z rozpatrywanych wariantów oceniono pod kątem zapotrzebowania na ciepło oraz emisji podstawowych zanieczyszczeń powietrza. W ocenie uwzględniono zużycie ciepła na ogrzewanie, wentylację oraz przygotowanie ciepłej wody użytkowej przy założeniu, że analizowany budynek jest opalany węglem i znajduje się w III strefie klimatycznej (projektowa temperatura zewnętrzna - 20˚C, średnia roczna temperatura zewnętrzna +7,6˚C). W okresie pozagrzewczym przyjęto codzienne uruchamianie kotła na dwie godziny w celu wytworzenia ciepłej wody użytkowej. Obliczenia emisji zanieczyszczeń do powietrza wykonano dla SO2, NO2, CO, PM10, B(a)P i PCDD/F z wykorzystaniem odpowiednich wskaźników emisji rekomendowanych przez Europejską Agencję Ochrony Środowiska. Zmniejszenie całkowitego zapotrzebowania na ciepło w paliwie oraz emisji zanieczyszczeń do powietrza uzyskano na poziomie ok. 3 % w przypadku przeprowadzenia tylko wymiany okien, ponad 26 % w przypadku ocieplenia ścian zewnętrznych lub stropodachu oraz o ok. 59 % w przypadku realizacji wszystkich tych działań na raz w połączeniu z zastosowaniem bardziej sprawnego kotła.

EN

One of the measures allowing to reduce the emissions of pollutants into the air from the housing sector is decrease in the energy demand, which can be most easily achieved by thermal renovations. This paper analyses some possible variants of thermomodernization of a residential building typical for single-family housing construction of the 1970s and 1980s in Poland (replacement of window frames, insulation of external walls, flat roof insulation and all of the abovementioned measures together with heating system replacement). Each of the considered variants was assessed in respect to the heat demand and emission of basic pollutants into the air. The assessment also considered heat consumption for heating purposes, ventilation and preparation of domestic hot water assuming that the analysed building is coal-fired and situated in the 3rd climatic zone (the projected outside temperature -20˚C, the annual average outside temperature +7.6˚C). It was assumed that outside of the heating season the boiler runs daily for two hours to produce domestic hot water. The calculations of pollutant emissions into the air were made for SO2, NO2, CO, PM10, B(a)P and PCDD/F with the use of respective emission indicators recommended by the European Environment Agency. The achieved reduction in total heat demand in the fuel and in the emissions of pollutants into the air was at the level of ca. 3% for replacement of windows only, over 26% for insulation of external walls or the flat roof and ca. 59% for all of these measures done at the same time along with the use of a more efficient boiler.

14

System jakości a zarządzanie zasobami ludzkimi

Rzeszutek M.

Problemy Jakości

|

1998

|

R. 30, nr 6

7-14

PL

Wdrożenie i certyfikowanie systemu jakości według norm serii ISO 9000 jest procesem złożonym i długotrwałym, wymagającym zaangażowania kierownictwa i wszystkich pracowników przedsiębiorstwa, użycia odpowiednich środków oraz stworzenia organizacji, przy której możliwe będzie zaplanowanie celów i ich osiąganie w założonym czasie.