Celem artykułu jest próba identyfikacji oraz oceny stopnia wpływu najważniejszych czynników kształtujących ceny ropy naftowej WTI. Podjęcie takiej tematyki stanowi nawią- zanie do dyskusji prowadzonych przez innych badaczy rynku na łamach światowej literatury oraz podejmowanych przez nich prób określenia przyczyn silnych wahań cen surowca z lat 2007–2009. Z jednej strony w okresie tym obserwowano silne fluktuacje wielkości popytu na ropę naftową, tj. w latach 2000–2007 odnotowano ponadprzeciętny wzrost zapotrzebowania na surowiec (szczególnie w krajach azjatyckich), by w okresie kryzysu finansowego obserwować jego nagły spadek. Rosnący popyt i ceny surowca wpłynęły na zwiększenie przez firmy wydobywcze nakładów na rozpoznanie nowych złóż, czego wynikiem jest obserwowany na terenie Ameryki Północnej po 2013 roku silny wzrost wydobycia ze złóż niekonwencjonalnych. Z drugiej strony początek XXI wieku przyniósł rekordowy wzrost obrotu instrumentami finansowymi opartymi na cenach ropy naftowej. W pierwszej części artykułu zaprezentowano przegląd najważniejszych prac empirycznych w obszarze będącym przedmiotem pracy. Weryfikacja postawionego problemu badawczego opierała się na przeprowadzonej analizie kointegracji z wykorzystaniem metody Johansena oraz w drugim kroku estymacji modelu korekty błędem. Próba, na podstawie której dokonano oszacowania, to lata 2002–2014, a więc uwzględniono szczególnie istotny dla historii handlu ropą naftową okres tzw. trzeciego szoku cenowego z lat 2007–2008. Otrzymane rezultaty pozwalają wnioskować, że wpływ na procesy cenotwórcze na rynku czarnego złota mają zarówno czynniki popytowo-podażowe, jak i te związane z obrotem kontraktami terminowymi na ropę naftową. Co ważne, determinanty z pierwszej kategorii, a więc te o charakterze fundamentalnym, silniej rzutują na kształtowanie się cen. Dodatkowo można przypuszczać, że wzrost liczby transakcji futures zawieranych przez podmioty utożsamiane ze spekulacyjnymi (niezwiązane bezpośrednio z przedmiotowym rynkiem) może wpływać destabilizująco na zmiany cen ropy naftowej.
EN
The article aims to identify and evaluate the degree of influence of the most important factors determining the price of WTI crude oil. This theme of research is fully consistent with discussions in the world literature about the reasons of strong fluctuations of crude oil prices in the years 2007–2009. On the one hand, in that period we observed strong fluctuations in oil demand, especially years 2000–2007 are interesting because we noticed a strong increase in consumption (the highest growth in Asian countries) and other period is the financial crisis when it plummeted. Increasing demand and crude oil prices were the main factors considered by oil refineries as an incentive for boosting budgets for oil fields discovery. Clearly, it resulted with a growth of extraction from the unconventional oil resources. On the other hand 21st century has brought a record growth in the trading of crude oil futures. In the first part of this article a review of the most significant empirical research has been presented. Empirical investigation was conducted using cointegration analysis (Johansen method) and in the second step estimating an error correction model. In this study we have used the sample of years 2002–2014, which are particularly relevant because it covers the years 2007–2009, when we have observed third crude oil price shock. The results of this study show that impact on the price – setting mechanism have not only supply – demand factors, but also trade of crude oil futures. However, determinants from the first group have stronger influence on WTI prices. Furthermore, it can be confirmed that the increase in a number of futures transactions is reinforcing changes of oil prices. Especially when we consider these transactions, that are taken by organizations perceived as speculative.
W ostatnich latach odnotowano znaczny wzrost częstotliwości i intensywności występowania klęsk żywiołowych. Z tego względu wiele państw, w tym również Polska, zgłosiło akces do udzielania pomocy ratowniczej i humanitarnej w krajach dotkniętych różnego rodzaju katastrofami naturalnymi lub awariami technicznymi. Okoliczności te sprawiają, że obok wielu instytucji to właśnie Państwowa Straż Pożarna jawi się jako szczególnie predysponowana do zmagania się z zagrożeniami bezpieczeństwa powszechnego, zarówno w wymiarze krajowym, jak i międzynarodowym.
EN
A significant increase in the frequency and intensity of natural disaster has been detected in recent years For this reason, many countries, including Poland, have declared rescue and humanitarian support for countries affected by various kinds of natural disasters or mechanical failures. These circumstances led the State Fire Service, collectively with many other institutions, to be particularly predisposed to struggle with threats of public safety, both, nationally and internationally.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W pracy przedstawiono wyniki badań wpływu dodatku wybranych cieczy jonowych do kąpieli stanowiącej roztwór wodorotlenku sodu na strukturę anodowo utlenianych powłok stopowych Zn-Co. Do badań wykorzystano cztery ciecze jonowe zbudowane z tego samego kationu 2-metylopirydyniowego i różnych anionów, tj.: octanowego, trifluorooctanowego, ortofosforanowego(V) i siarczanowego(VI). Do określenia struktury powstających powłok tlenkowych wykorzystano skaningową mikroskopię elektronową. W celu określenia składu chemicznego powierzchni zmodyfikowanej powłoki wykorzystano metodę spektroskopii fotoelektronów (XPS) oraz spektroskopię fluorescencji rentgenowskiej (XRF). Określono także odporność korozyjną metodą potencjodynamiczną (LSV). Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że dodatek wszystkich zastosowanych cieczy jonowych powoduje powstawanie powłok tlenkowych bez widocznych pęknięć. Ponadto, powłoki te wykazują lepszą odporność korozyjną niż te, utlenianie w kąpieli bez dodatku cieczy jonowych.
EN
Results of investigations on effect of selected ionic liquids addition to the baths being solution of sodium hydroxide on a structure of anodically oxidized Zn-Co alloy coatings. Four ionic liquids consisted of the same 2-methylopyridinium cation and different anions, i.e.: acetate, trifluoroacetate, orthophosphate and sulfate were applied in the study. The X-ray photoelectron spectroscopy (XPS) and X-ray fluorescence spectroscopy (XRF) were used in order to determination of a chemical composition of the modified surface. A corrosion resistance by LSV potentiodynamic method was also determined. On the basis of the realized study it was found that the addition of ionic liquids results in formation the oxide coatings without cracks. Moreover, the coatings are characterized by better corrosion resistance that the ones oxidized in the bath without ionic liquid addition.
4
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Praca dotyczy badań nad anodowym utlenianie galwanicznych powłok stopowych Zn-Ni w kąpielach alkalicznych. Stanowiły je nasycone wodne roztwory trzech wodorotlenków metali ziem alkalicznych, tj.: Ca(OH)2, Sr(OH)2 i Ba(OH)2. W ramach pracy wykonano badania struktury powierzchni anodowanych powłok Zn-Ni za pomocą elektronowej mikroskopii skaningowej (SEM) oraz ich składu chemicznego metodą spektroskopii fotoelektronów (XPS). Przeprowadzono także badania odporności korozyjnej w roztworze chlorku sodu metodą potencjodynamiczną (LSV). Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że proces anodowego utleniania w tych roztworach prowadzi do powstawania powłok o charakterze tlenkowo-wodorotlenkowym wpływających na poprawę odporności korozyjnej.
EN
This work is connected with anodic oxidation of galvanic Zn-Ni alloy coatings in alkaline baths which were saturated hydrous solutions of three hydroxides of alkaline earth metals, i.e.: Ca(OH)2, Sr(OH)2 i Ba(OH)2. Investigation of surface structure of the anodized Zn-Ni coatings by means of scanning electron microscopy (SEM) as well as their chemical composition by X-ray photoelectron spectroscopy (XPS) have been done within the framework of the studies. The corrosion resistance studies in sodium chloride solution by potentiodynamic method (LSV) have been also made. On the basis of the obtained results it was found that the process of anodic oxidation in the solutions leads to formation of oxide and hydroxide character coatings which influence the corrosion resistance improvement.
5
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W pracy przedstawiono wyniki badań składu chemicznego dotyczących anodowego utleniania powłok stopowych cynk – nikiel osadzonych galwanicznie na podłożu stalowym. Proces prowadzono w kąpielach, stanowiących roztwory wodorotlenku sodu lub wapnia. Do badań wykorzystano następujące metody analityczne: XRF, GDOES, XPS, XRD. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że w wyniku anodowej obróbki powłok stopowych Zn-Ni w roztworach wodorotlenkowych powstaje powłoka konwersyjna składająca się głównie z tlenku cynku. Wyniki badań wykonane metodą XPS wskazują, że na powierzchni powstaje także wodorotlenek cynku oraz tlenek i wodorotlenek niklu.
EN
Results of investigations on chemical and phase composition of anodically oxidized Zn-Ni alloy coatings electrodeposited on steel substrate have been showed in this work. The process was carried out in the baths which are sodium or calcium hydroxide solutions. The XRF, GDOES, XPS, XRD analytical methods have been used in research. On the basis of the realized investigations it was found that the conversion coatings consisting mainly of zinc oxide is formed in the result of anodic treatment of the Zn-Ni coatings in the hydroxide coatings. The results of the XPS studies indicated that zinc hydroxide as well as nickel oxide and nickel hydroxide were also formed on the coatings surface.
6
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Results of investigations on surface morphology (SEM), chemical composition (XPS) and corrosion resistance (LSV) of anodically oxidized Zn-Ni alloy coatings electrodeposited on steel substrate have been showed in this work. The oxidation process was carried out in the baths which are solutions of sodium hydroxide and ammonium fluoride. On the basis of the realized investigations it was found that the conversion coatings consisting of oxides and hydroxides of zinc and nickel as well as the fluorides of the metals are formed as a result of anodic treatment of the Zn-Ni coatings. The best coatings, which are characterized by the fine-crystalline passive layer without any cracks, significantly improve the corrosion resistance.
PL
W pracy przedstawiono wyniki badań morfologii powierzchni (SEM), składu chemicznego (XPS) oraz odporności korozyjnej (LSV) anodowo utlenianych powłok stopowych Zn-Ni elektroosadzanych na podłożu stalowym. Proces utleniania prowadzono w kąpielach, które stanowiły roztwory wodorotlenku sodu i fluorku amonu. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że w wyniku anodowej obróbki powłok Zn-Ni na ich powierzchni tworzą się powłoki konwersyjne składające się z tlenków i wodorotlenków cynku i niklu oraz fluorków tych metali. Najlepsze z nich charakteryzowały się drobnokrystaliczną warstwą pasywną bez spękań, która znacząco poprawiała odporność korozyjną.
7
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
From the time when the method of a monolayer graphene preparation was published the scientific activity concerning the properties, production and application of this special form of carbon is very intensive. Graphene is two dimensional (2D) crystalline material, stable in a wide temperature range, possessing unusual electronic,electrical, thermal and mechanical properties. Graphene and the graphene oxide properties may be used in the range of the metal matrix composites, in which case graphene particles may improve electrical and thermal conductivity or/and strength of the material. The paper presents results of the studies concerning application of the high pressure torsion, one of the method of intensive deformation of metals to the powders consolidation to the homogenous composite metal-graphene structure. The aluminum and copper - graphene compositions were investigated. It was found that mechanical alloying as the preliminary step increased density and microhardness of the samples achieved by the High Pressure Torsion. As a result small, thin and round samples of composites and similar metallic samples not containing graphene, about 10 mm in diameter were achieved. The X-ray diffraction (XRD), transmission electron microscopy (ТЕМ), Raman spectroscopy and X-ray photoelectron spectroscopy (XPS) were applied to study structure and analyze graphene content and atomic bonds. The Raman spectroscopy proved the presence of the multilayer graphene which could also be identified as the defected nano-graphitc as a component of the composite structure. In case of the Al-graphene composites small content of the aluminum carbides was detected as well. The metallic matrices of the samples revealed highly dispersed microstructures transmission electron microscopy show, in dependence on the number of rotations applied in the High Pressure Torsion process, leading to the increased plastic deformation of the consolidated material. The XPS method revealed increased amount of the carbon-metal and carbon- metal- oxygen atomic bonds in the case of the metal-graphene composites, suggesting partial transformation of the multilayer graphene in the graphene due to the high range of deformations applied.
PL
Praca przedstawia wyniki badań dotyczących próbek z proszku aluminium i kompozytów aluminium–grafen, wytworzonych w dwóch etapach: mechanicznej syntezy mieleniem i intensywnego odkształcenia metodą skręcania pod wysokim ciśnieniem. Wytworzono próbki w postaci okrągłej, o średnicy około 10 mm, charakteryzujące się znaczną jednorodnością mikrostruktury w przekroju. Zastosowanie wstępne mechanicznej syntezy podniosło mikrotwardość próbek i stopień kompresji. Dodatek grafenu nie miał wpływu na te parametry. Przeprowadzono badania metodami transmisyjnej mikroskopii elektronowej, spektroskopii Ramana i spektroskopii fotoelektronów XPS. Wyniki transmisyjnej mikroskopii elektronowej i spektroskopii Ramana wskazują na równomierne rozłożenie cząstek grafenu na powierzchni ziaren matrycy. Zwiększenie odkształcenia ścinającego w metodzie skręcania pod wysokim ciśnieniem prowadzi do silniejszego rozdrobnienia struktury matrycy i cząstek grafenu. Jak wynika ze spektroskopii Ramana, wprowadzony grafen może być zakwalifikowany jako grafen wielowarstwowy, zdefektowany. Konsolidacja przy pomocy intensywnego odkształcenia skręcaniem pod wysokim ciśnieniem zwiększa zdefektowanie i dyspersję grafenu oraz prawdopodobnie zwiększa zawartość grafenu o małej ilości warstw. Metoda XPS wskazuje na powstawanie wiązań atomowych węgiel–glin i zmniejszenie udziału wiązań węgiel-węgiel i glin-glin. Stwierdzono także tworzenie się niewielkiej ilości węglików aluminium.
Ropa naftowa i gaz ziemny postrzegane są jako bliskie substytuty, co w praktyce sprawia, że ceny tych surowców w długim okresie powinny podlegaæ określonej, stabilnej w czasie relacji. Na podstawie danych historycznych możemy wskazaæ, że stosunek cen ropy naftowej do cen gazu ziemnego kształtował się na poziomie około 10:1. Badania zależności cen ropy naftowej i gazu ziemnego wskazywały na istnienie równowagi między cenami tych surowców w długim okresie (m.in. Kirchene 2002; Brown i Yücel 2007; Shafiee i Topal 2010; Asche i in. 2012; Asche i in. 2013), choć prowadzone przez badaczy weryfikacje empiryczne dotyczyły okresu przed rokiem 2008, po którym obserwowaliśmy niespotykany w latach wcześniejszych wzrost zmienności na rynku ropy naftowej. Możemy zauważyć, że nagły wzrost cen ropy naftowej począwszy od 2009 roku sprawił, iż stosunek cen tego surowca do cen gazu ziemnego wzrósł z 10:1 przeciętnie w latach 2005–2008 aż do 34:1 w 2012 roku. Celem niniejszego artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie czy między cenami gazu ziemnego i ropy naftowej istniała zależność długookresowa w czasie zawirowań na rynku „czarnego złota”. W ramach weryfikacji empirycznej wykorzystano klasyczne narzędzia analizy szeregów czasowych, tj. test stacjonarnooeci ADF oraz analizę kointegracji z wykorzystaniem metod Engle’a–Grangera (1987) oraz Johansena (1988). W dalszej kolejności dokonano wizualizacji stabilności istnienia relacji kointegrującej między zmiennymi przy wykorzystaniu metody Hansena i Johansena (1999). Na podstawie wyników empirycznych możemy przypuszczać, że w czasie wahań cen ropy naftowej z lat 2008–2012 doszło do załamania równowagi między cenami ropy naftowej a gazu ziemnego, ale dopiero w 2009, a nie 2008 roku, gdy ceny ropy naftowej determinował silny trend wzrostowy, który wywindował cenę baryłki do poziomu przekraczającego 140 USD/bbl.
EN
Crude oil and natural gas are recognized as close substitutes, which means that in the long term their prices should be defined by a stable relationship. Historical data indicates that the ratio of the crude oil price to the natural gas price has been set at about 10:1. Previous studies on crude oil and natural gas indicated that a stable, long-term correlation was observed (i.e. Kirchene 2002; Brown, Yücel 2007; Shafiee and Topal 2010; Asche et al. 2012; Asche et al. 2013), but most of these studies were empirically verified in a sample before the year 2008, after which unprecedented volatility in the oil market was observed. As the crude oil price rocketed in 2009, the ratio of the oil price to the natural gas price increased from10:1 on average during the period 2005–2008 to 34:1 in 2012. The inspiration for this paper was to answer the question whether the relationship between crude oil and natural gas prices remained stable during a period of high oil price variability. To verify this hypothesis, time series analyses were employed – stationarity testing with the ADF test, and cointegration analysis with both the Engle–Granger (1987) and Johansen (1988) approaches. The Hansen and Johansen (1999) method was used to visualize the stability of cointegration. According to the results of empirical analysis, it could be argued that during the period from 2008–2012 a break was observed in the equilibrium between the crude oil and natural gas prices, but the moment of the break should be assigned to the year 2009, not 2008, when oil prices rocketed to the historically highest level of 140 USD/bbl.
Obserwowane po 2004 roku trendy na światowym rynku ropy naftowej pozwalają wskazać na szereg fundamentalnych zdarzeń, do jakich doszło w procesach kształtowania cen różnych gatunków ropy naftowej, tj. m.in.: załamania relacji cenowych między trzema benchmarkami ropy naftowej, próby ustanowienia nowych benchmarków cenowych (Oman DME, rosyjskie ESPO), odejścia niektórych państw–eksporterów od wyceny sprzedawanej ropy naftowej względem WTI czy Dubai Fateh. W niniejszym artykule starano się poddać analizie relacje między cenami wybranych gatunków ropy naftowej i wskazać, których gatunków tego surowca ceny stanowią przyczynę dla kształtowania się cen innych gatunków. Niedostateczna transparentność rynku oraz niewielka ilość gatunków ropy naftowej sprzedawanych w warunkach wolnorynkowych sprawiają, że badanie relacji cenowych może przybliżyć kierunek poszukiwania czynników, które powinny być uwzględnianie w analizach mechanizmów cenowych czy próbach prognozowania cen ropy naftowej. W ramach przeprowadzonej analizy zastosowano test kointegracji Engle’a Grangera, a następnie analizę przyczynowości w sensie Grangera dla określenia kierunku relacji przyczynowo-skutkowej między cenami poszczególnych gatunków ropy naftowej w okresie silnych zawirowań na rynku ropy naftowej 2004–2012 oraz w okresie poprzedzającym 1997–2003. Uzyskane rezultaty pozwalają uznać za wysoce prawdopodobną hipotezę tzw. broken benchmark w odniesieniu do ropy naftowej WTI. Widoczna jest również marginalizacja znaczenia innego benchmarku cenowego Dubai Fateh, który przed 2004 rokiem stanowił istotny punkt dla rozprzestrzeniania się zmian na rynku. Spośród gatunków ropy naftowej, których ceny uznawane są za referencyjne jedynie ropa naftowa Brent odgrywała istotną rolę w kształtowaniu światowych cen tego surowca. Uzyskane rezultaty pozwalają również skierować uwagę na rolę, jaką po 2004 roku pełniły niektóre gatunki ropy naftowej pochodzące z państw OPEC, tj.: Arab Light, Arab Heavy, K. Export czy Cabinda.
EN
Trends observed in the global oil market after 2004 allowed to point out a range of fundamental changes, which resulted in price movements of different grades of crude oil, i.e. shifts in relation between the three benchmarks of crude oil, activities to establish new price benchmarks (Oman DME, Russian ESPO), cessation of utilizingWTI or Dubai as a reference price in valuation processes by few oil exporting countries. In this article we try to analyze a long termrelations between prices of selected grades of crude oil and indicate which prices can be perceived as a cause for shift of other oil prices. Insufficient transparency of oil market and limited number of oil grades distributed in a free market could make use of analyzing price relations to highlight the determinants, which should be involved in price movements analyses or forecasts. In this analysis Engle – Granger test for co-integration was employed and after that test for Granger causality was utilized to check the direction of relation among different prices of crude oil in a period of strong price deviation 2004–2012 and period before that 1997–2003. Results indicate that the broken benchmark hypothesis for WTI crude oil could be accepted as a statistically probable. We also observe the marginalization of importance of another oil benchmark Dubai Fateh which before 2004 was a substantial point for other oil grades movement. Brent was the only one benchmark that could be perceived as an important factor for price shifts of other crude oil grades. Other crude oil grades, for which our attention should be drawn after 2004, are these produced in OPEC countries i.e. Arab Light, Arab Heavy, K. Export, Cabinda.
W artykule przedstawiono niezbędne działania techniczno-inwestycyjne, mające na celu przedłużenie działalności wydobywczej Kopalń i Zakładów Chemicznych Siarki „Siarkopol" S.A. w Grzybowie. Dokonano analizy żywotności Kopalni Siarki „Osiek", uwzględniając aktualny stan zagospodarowania złoża siarki „Osiek". W związku z problemem utrzymania wydobycia siarki rodzimej w dłuższym okresie uzasadniono celowość budowy nowej kopalni na złożu siarki „Rudniki", zlokalizowanym w bliskim sąsiedztwie złoża siarki „Osiek".
EN
Paper presents necessary technical activities and investments required for extending the life time and mining activities of Kopalnia i Zakłady Chemiczne Siarki „Siarkopol" S.A. w Grzybowie (Sulphur Mine and Chemical Works „Siarkopol" in Grzybów). Life time analysis of the Sulphur Mine „Osiek" was made, taking into consideration current utilization of sulphur deposits „Osiek". In order to maintain mining of natural sulphur in foreseeable future, the necessity of constructing new sulphur mine, located in „Rudniki" deposit, near „Osiek" deposit, was presented.
W artykule dokonano podsumowania 15-letniej działalności eksploatacyjnej Kopalni Siarki „Osiek". Omówiono budowę geologiczną złoża siarki „Osiek", przedstawiono historię budowy kopalni, sposób zagospodarowania złoża oraz dotychczasowe wyniki produkcyjne. Podkreślono również potrzebę ochrony środowiska podczas eksploatacji.
EN
Paper summarizes 15 years of mining activities of Kopalnia Siarki „Osiek" (Sulphur Mine "Osiek"). The following main items were presented and discussed: (a) geological structure of sulphur deposit, (b) history of constructing the sulphur mine, (c) utilization of sulphur deposit and (d) production results until now. Environmental aspects of the mining operations were also outlined.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.