Informacja pasażerska odgrywa bardzo ważną rolę w transporcie zbiorowym. Zachęca do podjęcia decyzji i ułatwia skorzystanie z komunikacji miejskiej, zwiększa jej atrakcyjność i jakość. Celem artykułu jest przedstawienie planerów podróży – aplikacji mobilnych i internetowych – jako źródła informacji pasażerskiej w komunikacji miejskiej. Analiza wyników przeprowadzonego badania marketingowego miała za zadanie charakterystykę i ocenę planerów podróży pod kątem ich przydatności dla pasażerów miejskiego transportu zbiorowego w Krakowie. W efekcie wykazano, w jakim stopniu aplikacje internetowe i mobilne są wykorzystywane oraz które informacje w nich zawarte są najważniejsze, najbardziej wartościowe i pomocne.
EN
Passenger information plays a very important role in public transport. It encourages decision making and facilitates the use of public transport, increases its attractiveness and quality. The purpose of the article is to present travel planners – mobile and internet applications as a source of passenger information in public transport. The results of the marketing research carried out presents the characteristics and evaluation of travel planners in terms of their suitability for passengers using public transport in Krakow. As a result it was shown to what extent Internet and mobile applications are used, and which information is the most important, the most valuable and helpful.
W zatłoczonych i zakorkowanych miastach coraz większą popularność zyskuje przemieszczanie rowerami. Pozwala omijać stojące w długich korkach pojazdy, przejeżdżać trasami „na skróty” niedostępnymi dla pojazdów mechanicznych, a jednocześnie sprzyja poprawianiu czy utrzymaniu dobrej kondycji fizycznej. Wypożyczalnie rowerów miejskich wychodzą naprzeciw tym, którzy nie posiadają własnego roweru. Pozwalają wypożyczyć rower na pewien czas konieczny do przejechania pewnego odcinka drogi do miejsca docelowego i pozostawienie go bez konieczności wykonania podróży powrotnej. Od momentu wdrożenia pierwszej koncepcji roweru miejskiego w latach sześćdziesiątych XX wieku systemy miejskich wypożyczalni, wychodząc naprzeciw potrzebom ich użytkowników, są coraz bardziej rozwijane i unowocześniane. W artykule przedstawiono zasady funkcjonowania wypożyczalni miejskich rowerów czwartej generacji (4G) w Krakowie oraz ocenę działania systemu na podstawie badań marketingowych wśród użytkowników tego systemu. Porównano również wyniki funkcjonowania obecnego systemu wypożyczalni (Wavelo) i poprzedniego (KMK Bike).
EN
In overcrowded and suffered from congestion cities, cycling is gaining more and more popularity. It allows everybody to avoid waiting in vehicles in long jams, pass shortcuts not available for motor vehicles, and at the same time it helps to improve or maintain good physical condition. City bikes rental systems are devoted for those who do not have their own bike. They allow you to rent a bicycle for a certain period of time necessary to travel, approach to the destination and leave it without having to make a return trip. Since the implementation of the first concept of a city bike in the 1960s urban rental systems, meeting the needs of their users, are more and more developed and modernized. The article presents the principles of the operation of the fourth generation (4G) city bike rental in Krakow and the assessment of the system's operation based on marketing research among the users of this system. The results of the current rental system (Wavelo) and the previous one (KMK Bike) have also been compared.
Węzły przesiadkowe w miejskim transporcie zbiorowym są istotnym elementem zwiększającym dostępność funkcjonalną transportu zbiorowego. W licznych projektach europejskich [1, 2, 3, 4] podejmowane są próby określenia warunków, jakie powinny spełniać węzły przesiadkowe, aby ułatwić pasażerom zmianę środka publicznego transportu zbiorowego. Dobrze zaplanowane i wykonane rozwiązania infrastrukturalne przystanków komunikacyjnych węzła przesiadkowego mogą pozwolić pasażerom na skrócenie czasu trwania całej podróży (zmniejszenie oczekiwania na połączenia bezpośrednie), zmniejszenie wysiłku fizycznego i poczucia niepewności czy zagubienia podczas zmiany środka transportu. W artykule wykorzystano metodę oceny węzłów przesiadkowych AMPTI do oceny trzech ważnych węzłów przesiadkowych w Krakowie: Rondo Mogilskie, Dworzec Główny i Borek Fałęcki. Zaletą tej metody jest z jednej strony kompleksowa analiza wielu aspektów dostępności węzła dla pasażerów: od odległości przejść pomiędzy przystankami komunikacyjnymi węzła, poprzez jakość wykonania i utrzymania infrastruktury przystanków i przejść, dostępność i kompleksowość informacji dla pasażerów oraz bezpieczeństwo osobiste i bezpieczeństwo w ruchu, a także wyposażenie dodatkowe przystanków, a z drugiej ilościowy wymiar tych wskaźników. Dzięki temu można je stosować do oceny węzłów istniejących i projektowanych. Ponadto przedstawiono wyniki badań marketingowych dotyczących ogólnej oceny jakości przesiadania się i poziomu informacji pasażerskiej w obrębie tych węzłów.
EN
Interchanges within urban public transport system are important elements in increasing the accessibility and availability of public transport. Numerous European projects attempt to determine the conditions that interchanges should meet in order to facilitate for passengers changing means of public transport. Well planned and executed infrastructure solutions within interchange areas may allow passengers to shorten the duration of their journey (reduce waiting time of direct connections), reduce physical strain and increase uncertainty or confusion when changing modes of transport. The AMPTI method for assessment of public transport interchanges have been used in the article to evaluate three important interchanges in Krakow: Rondo Mogilskie, Dworzec Główny and Borek Fałęcki. The advantage of this method, on the one hand, rely on the comprehensive analysis of many aspects of accessibility of the interchange for passenger: beginning from the distance to walk between the tram/bus stops, through the quality of execution and maintenance of the tram/bus stop and the quality of infrastructure elements, the availability and comprehensiveness of passenger information, level of personal safety and safety of traffic and ending at additional elements of stops’ equipment and, on the other, the quantitative dimension of these indicators. As a result the AMPTI indicators can be used to evaluate existing and planned interchanges. Moreover, the results of marketing survey on the overall quality of the transfer and level of passenger information within these interchanges have been presented.
Komunikacja tramwajowa tworzy podstawową strukturę połączeń miejskiego transportu zbiorowego w Krakowie. Koncentryczny układ linii pozwala pasażerom na stosunkowo szybkie przejazdy do centrum miasta, ale nie jest odporny na zakłócenia w ruchu pociągów tramwajowych. Realizowana rozbudowa sieci tramwajowej przewiduje m.in. budowę odcinków pomiędzy istniejącymi liniami. Taka łącznica została oddana do użytku w 2015 roku, co równocześnie pozwoliło na stworzenie innowacyjnego rozwiązania w postaci zintegrowanego węzła przesiadkowego pomiędzy środkami komunikacji miejskiej, transportem kolejowym aglomeracyjnym i dalekobieżnym, dostępnego dla pieszych i rowerzystów. Znaczenie tego węzła trudno przecenić, szczególnie dla mieszkańców południowych dzielnic Krakowa, podobnie jak możliwości prowadzenia alternatywnych tras przebiegu linii tramwajowych stałych, jak i uruchamianych w okresie remontów i modernizacji odcinków sieci tramwajowej lub awarii. W artykule przedstawiono wyniki badań marketingowych dotyczących ogólnej oceny zadowolenia pasażerów z nowego połączenia tramwajowego, estymacji przez pasażerów zmiany czasu realizowania ich podróży, oceny wybranych cech jakości i oceny nowego połączenia i przystanku na estakadzie. Przedstawiono również propozycje wykorzystania przystanku w okresie przebudowy odcinka linii kolejowej pomiędzy stacją Kraków Główny i Kraków Płaszów.
EN
Tram communication network creates the basic structure of urban public transport connections in Krakow. Coaxial line layout allows passengers to travel relatively fast to the city center, but is not immune to interference in tram trains traffic. Planned extension of the tram network includes, among others: construction of sections between existing lines. This type of connection was launched in 2015 and enabled implementation of an innovative solution: an integrated interchange between urban public transport network, agglomeration railway and long distance railway transport which is also available for pedestrians and cyclists. The importance of this interchange is difficult to overestimate, especially for the inhabitants of southern districts of Krakow, as well as the possibility of conducting alternative routes of the tram lines fixed as well as run during the renovation and modernization of the tram network or breakdown. The article presents results of marketing survey on the overall satisfaction of this new tramway connection, estimation of passenger journey time, assessment of selected quality features and assessment of the new connection and tram stop on the bridge. There are also presented some proposals of using the connection and tram stop during the reconstruction of the railway line between stations: Kraków Główny and Kraków Płaszów.
Dynamiczny rozwój miast, ich atrakcyjność i warunki życia mieszkańców są silnie związane ze sprawnym funkcjonowaniem transportu, przede wszystkim publicznego transportu miejskiego. W Krakowie podstawową rolę w obsłudze komunikacyjnej mieszkańców pełni komunikacja tramwajowa. Sieć jest stale rozbudowywana i modernizowana, na podstawowych ciągach komunikacyjnych częstotliwość kursowania pojazdów jest wysoka, ale prędkość komunikacyjna, zwłaszcza w centrum miasta, jest niższa od komunikacji autobusowej. Ponadto każdego dnia występują zdarzenia powodujące zatrzymania ruchu tramwajów: jeden pojazd blokuje kolejne, które nie mogą ominąć miejsca zatrzymania pierwszego. Przyczynami zatrzymań są często zjawiska losowe jak wypadki, kolizje, zasłabnięcia pasażerów lub zerwanie sieci trakcyjnej przez silny wiatr, ale również zdarzenia wynikające z awarii tramwaju, infrastruktury tramwajowej lub braku napięcia w sieci trakcyjnej, którym w wielu przypadkach można było zapobiec, należycie dbając o stan techniczny tych elementów. W artykule przedstawiono wyniki analizy płynności ruchu pojazdów komunikacji tramwajowej na podstawie analizy liczby nieplanowanych zatrzymań tramwajów i czasu ich trwania w zależności od przyczyny zatrzymań, lokalizacji, podmiotów odpowiedzialnych za spowodowanie zatrzymania i liczby dodatkowych tramwajów uczestniczących w zatrzymaniu.
EN
Dynamic development of cities, their attractiveness and the living conditions are strongly bound up with the efficient performance of transport, in particular means of urban public transport. Fundamental role in transporting inhabitants in Cracow is played by tram transport service. The tram network is continuously expanded and modernized, the frequency of vehicles on the main tram traffic routes is high, but the speed of tram transport vehicles, especially in the city center, is lower than the speed of bus transport. In addition, there are events causing every day tram traffic stoppings which result with stopping of tramways following those which are blocked and can’t be passed round. The reasons of stoppings are often of random origin so as: accidents, collisions, fainting passengers or break the catenary by a strong wind, but the incidents also result from the failure of tram vehicles, tram infrastructure or lack of voltage in the catenary, which, in many, cases could have been prevented properly maintaining technical elements. The results of the analysis of tram traffic fluidity on the basis of analysis of number of tram stoppings and their duration, depending on the reasons of stoppings, their location, bodies responsible for stoppings and the number of additional trams involved in the stoppings have been presented in the article.
Przewozy w strefie podmiejskiej Krakowa były i są ważne dla mieszkańców Krakowa i strefy podmiejskiej. Od 2007 roku kompetencje organizatora publicznego transportu zbiorowego na tym obszarze na mocy porozumień międzygminnych wykonuje jednostka miejska (ZIKiT). Pozwala to lepiej integrować komunikację w strefie miejskiej i podmiejskiej, a jednocześnie gminy są współodpowiedzialne finansowo za wielkość i planowanie oferty przewozowej. W artykule przedstawiono organizację obsługi komunikacyjnej w strefie podmiejskiej i liczbę linii obsługujących każdą z gmin. Scharakteryzowano ofertę przewozową przedstawiając przystanki początkowe linii aglomeracyjnych, liczbę uruchamianych kursów, wielkość i komfort autobusów, którymi kursy są wykonywane. Wielkość realizowanych zadań przewozowych pokazano na podstawie liczby przewiezionych pasażerów ogółem oraz z podziałem na korzystających z linii aglomeracyjnych wyłącznie na terenie miasta, przejeżdżających do strefy podmiejskiej i wyłącznie na terenie gmin, a także wielkości wykonanej pracy eksploatacyjnej wyrażonej w wozokilometrach i wozogodzinach. Przedstawiono wybrane wskaźniki charakteryzujące przewozy jak: średnia odległość przejazdu pasażerów, prędkość komunikacyjna czy wskaźnik produktywności linii. Omówiono również rozkład popytu na przewozy w kolejnych godzinach doby. Wszystkie analizy przeprowadzono dla każdego typu dnia tygodnia (dnia roboczego, soboty i niedzieli). Jednocześnie dokonano porównań do stanu i wielkości zadań przewozowych obserwowanych w 2009 roku.
EN
Passenger transport services in Cracow suburban area have been and still are very significant not only for Cracow residents but for people working or living in suburban area. Currently, the competences of public transport organizer within this area, according to agreements between city and every commune/municipality, belong to the municipal company (ZIKiT). Such solution is very functional and helps to integrate communication in the area while municipalities (gminy) are jointly responsible financially for the volume and framework of offered services. The organization of transport services in suburban area and number of transport lines providing services for inhabitants of all communes (gminy) has been presented in the article. The transportation offer has been characterized in terms of first bus stops, where lines start their running, number of rides, size and comfort of buses operating on lines. The volume of transportation work has been defined on the base of the total number of conveyed passengers as well as with reference to shares of passengers travelling only within area of the city, transferring to communes/municipalities or travelling only within area of communes. Characteristics includes also volume of exploitation work expressed in vehicle-kilometers and vehicle- hours. There were also presented coefficients characterizing transport services such as: average distance of passenger’s travel, average speed and coefficient of line productivity. Distribution of number of passengers in day hours has been discussed. All mentioned above analyses have been carried out for all types of weekdays (a typical working day, Saturday, Sunday). Additionally comparisons between current state and values of public transport services observed in 2009 have been made.
Idea roweru miejskiego powstała w Amsterdamie, w latach sześćdziesiątych ubiegłego wieku, a jej prekursorem był Luud Schimmelpennink. Obecnie na świecie istnieje ponad 140 systemów wypożyczalni rowerów, które zlokalizowane są w 165 krajach świata [1]. Ich znaczny rozwój wpływa na wykorzystanie roweru jako środka transportu w podróżach miejskich. Rower okazuje się zdobywać przewagę nad pojazdami silnikowymi zarówno pod względem ekologicznym, ekonomicznym, a także zdrowotnym. Przede wszystkim prędkość podróży rowerem w godzinach szczytu okazuje się bardzo konkurencyjna w stosunków do innych środków transportu, szczególnie w miastach, których władze skupiają się na rozwoju ruchu rowerowego poprzez wdrażanie odpowiedniej infrastruktury oraz rozwiązań, mających na celu poprawę komfortu i bezpieczeństwa podróży.Celem niniejszego artykułu jest ocena systemu bezobsługowej wypożyczalni rowerów miejskich w Krakowie, na podstawie ankiet przeprowadzonych wśród użytkowników, pod koniec sezonu rowerowego 2014.W pierwszej części artykułu wskazano zalety publicznych wypożyczalni rowerowych, a także określono atuty transportu rowerowego w przestrzeni miejskiej. Opisano również infrastrukturę rowerową w Krakowie, która ma na celu zachęcić mieszkańców do podróży tym środkiem transportu. Kolejną część artykułu poświęcono analizie ankiet, przeprowadzonych drogą internetową wśród użytkowników systemu KMK Bike, w listopadzie 2014. Na wstępie scharakteryzowano przeciętnego użytkownika systemu. Ponadto określono częstość wypożyczania rowerów miejskich, a także czynniki mogące zachęcić do częstszej jazdy rowerem. Następnie przeanalizowano cele oraz powody korzystania z systemu przez użytkowników. Istotna okazała się ocena wybranych cech systemu, dzięki czemu można było określić lukę jakościową. W ostatniej części zaprezentowano preferowane lokalizacje nowych stacji KMK Bike, wskazane przez respondentów.W podsumowaniu zwrócono uwagę na rosnące zainteresowanie rowerami miejskimi, a także wskazano zadania nowego operatora mające na celu usprawnić system.
EN
The idea of urban bike was arisen in Amsterdam in the 60s and its precursor was Luud Schimmelpennink. Nowadays, there are more than 140 self-service urban bike rentals in the world, located in 165 countries. The considerable development of those rentals results with the use of bicycle as a mean of transport in urban travels, which turns out to be more ecologic, economical and healthy way of travelling. First of all, speed of bicycle travel in peak hours appears to be very competitive in comparison to other means of transport, especially in cities, where bike infrastructure is being constantly developed and authorities implement new measures to rise comfort of bike travels. The main goal of this article is to analyze of self-service urban bike rental system in Cracow, on the basis of surveys among users conducted in the end of the cycling season 2014.In the first part of the article the advantages of public self-service urban bike rentals have been pointed out and the predominance of bike travels in urban space has been defined. Moreover, it has been also mentioned that Cracow bicycle’ infrastructure is designed to encourage citizens to use bicycles in their everyday travels.In the next part of the article, on the basis of the above mentioned surveys the analysis of evaluation of self- -service urban bike rental KMK Bike in the season 2014 has been carried out. The characteristics of the average system’s user has been described. Moreover, the frequency of bicycle hires and the factors, that can encourage to more frequent cycling have been mentioned. Then goals and reasons of using system has been analyzed. The assessment of selected quality features in terms of users preferences and satisfactions allows author to determine the quality gap. In the last part of article preferred locations on new bike rentals stations has been presented. In summary the growing importance of urban bike rentals has been highlighted and the task of the new operator in 2015 season has been pointed out.
Informacja pasażerska w komunikacji zbiorowej w dzisiejszych czasach to nie tylko tradycyjny rozkład jazdy umożliwiający sprawdzenie godzin odjazdów pojazdów poszczególnych linii z przystanków. Ciągły rozwój nowych technologii powoduje, że informacja pasażerska staje się nawigatorem towarzyszącym podróżnemu przez całą drogę i na bieżąco dostarcza niezbędnych informacji oraz istotnych wskazówek, aby pasażer mógł bez przeszkód dotrzeć do celu podróży. W sytuacji, gdy dominuje udział transportu indywidualnego, należy zwrócić szczególną uwagę na sposób przekazu i formę informacji pasażerskiej, aby klient czuł się bezpiecznie i miał pewność dotarcia do celu. Informacja pasażerska musi być jednocześnie zachętą do skorzystania z publicznego transportu zbiorowego. W artykule przedstawiono pojęcie informacji pasażerskiej, różne metody oraz formy przekazu na poszczególnych etapach podróży, czyli podczas jej planowania, podczas realizowania i po jej zakończeniu. Zaprezentowano także wyniki badania marketingowego przeprowadzonego na przystankach komunikacji miejskiej w Krakowie. Celem badania była ocena poziomu informacji pasażerskiej w Krakowie na podstawie opinii użytkowników komunikacji miejskiej. Przedstawiono ocenę jakości informacji dostępnej na etapie planowania podróży, na przystankach i w pojazdach. Wskazano również źródła i rodzaje informacji najczęściej wykorzystywanych i najistotniejszych dla pasażerów oraz propozycje usprawnienia zakresu informacji i sposobów jej przekazywania.
EN
Nowadays, passenger information system in urban public transport seems to consist not only of traditional timetable that provide passengers with information about departures’ times of buses and trams from tram/bus stops. The permanent development of new technologies causes that passenger information becomes a kind of navigator assisting passenger alongside his travel route and provides him necessary information or hints to help him reach goal of his travel. Taking into account that the share of private cars dominates over any other mode of urban transport it is especially essential to provide proper attention to the measure and to the form of passenger information system that should assure safe journey and reaching his goal. At the same time passenger information system need to encourage passengers to use public transport. Characteristics of passenger information as well as various methods and forms of transferring information at particular stages of travel such as: planning, progress and after its completion have been presented in the article. The finding of marketing survey carried out at bus/tram stops among passengers of public transport in Cracow have also been described. The survey has been aimed to assess the level of passenger information in Cracow based on the feedback of public transport users. The assessment of the quality of information available at the stage of travel planning and when passenger approaches the bus/tram stop or gets in the bus of tram have been evaluated. Moreover, sources and types of information which is the most frequently used and the most important for passengers as well as proposals of improvement of its transmission and expanding the range of information have been formulated.
Znajomość liczby przewożonych pasażerów w miejskim transporcie zbiorowym jest ważna z punktu widzenia właściwego planowania dostosowania podaży do popytu. Artykuł ma na celu ocenę zmian w liczbie przewożonych pasażerów w transporcie zbiorowym w Krakowie w latach 2004–2014, w związku z pracami przygotowawczymi do podjęcia decyzji o budowie pierwszej linii metra. Liczbę przewożonych pasażerów szacowano trzema metodami: metodą GUS, metodą badania struktury biletów wykorzystywanych przez pasażerów i metodą zliczania rzeczywistej liczby pasażerów korzystających z pojazdów transportu publicznego w reprezentatywnych dniach. Treść artykułu uzupełniono o charakterystykę przewozów na podstawie badań rzeczywistej liczby przewożonych pasażerów w 2014 roku (nierównomierności przewozów sobota – dzień roboczy, niedziela – dzień roboczy oraz nierównomierności przewozów w dobie). Z przeprowadzonej analizy wynika, że w roku 2014 przewieziono na terenie Krakowa 351 milionów pasażerów, co oznacza wzrost o około 16% w stosunku do roku 2004 (metoda badań struktury wykorzystywanych biletów) lub 5% (metoda pomiarów rzeczywistych). Są to wielkości pokazujące na potrzebę poszukiwania wydajniejszych środków transportu. Na koniec, dysponując szczegółowymi wynikami badań liczby wsiadających pasażerów na wszystkich przystankach miasta, zsumowano ich liczbę na wszystkich obecnych przystankach wzdłuż planowanej pierwszej linii metra, pokazując potencjalną liczbę pasażerów metra.
EN
Knowledge of the number of urban public transport’s passengers is significant in the reference to the planning of proper adjustment supply to the demand. The article is to evaluate the change in the number of public transport ‘s passengers in Cracow from 2004 to 2014 in connection with preparatory works before decision on the implementation of the first line of subway. The number of conveyed passengers has been assessed with three methods: the GUS method; method of research on the structure of purchased tickets and method of calculating of the number of passengers travelling by public transport in selected days. The article has been completed with characteristics of travels on the basis of researches on real number of transported passengers in 2014 (inequality of transport Saturday-working day, Sunday-working day, inequality of travels in twenty four hours). The analysis results with the information that 351 million of passengers were transported in Cracow in 2014 which is 16% increase comparing to 2004 (method of research on the structure of purchased tickets) or 5% (method of real measurement). Those numbers show the need to search for more effective transport means. Finally, having received detailed results of the research on the number of subway’s passengers (getting on at all stations of the planned 1st subway- ’s line) the prospective number of subway’s passengers has been presented.
W ostatnich latach obserwuje się coraz częstsze wykorzystywanie roweru, jako środka transportu w codziennych podróżach. Zalety komunikacji rowerowej zaczynają być dostrzegane przez różne grupy wiekowe i sprawiają, że wiele osób decyduje się na ten alternatywny środek transportu. Wraz z rozwojem ruchu rowerowego, wzrosło również znaczenie miejskich wypożyczalni rowerowych. Dzięki nim, każda osoba, chcąca odbywać podróże, dostaje taką szansę, zazwyczaj pod warunkiem rejestracji na stronie operatora systemu oraz uiszczenia niewielkiej opłaty. Rower miejski jest bardzo dobrym rozwiązaniem, szczególnie dla osób nie mogących pozwolić sobie na własny sprzęt, a jego rosnąca popularność może mieć istotny wpływ na poprawę stanu środowiska oraz zatłoczenia na drogach. Celem niniejszego artykułu jest analiza funkcjonowania pierwszej otwartej w Polsce w 2008 roku bezobsługowej wypożyczalni rowerów miejskich w Krakowie, która rozpoczęła modę na rower miejski. W pierwszej części artykułu wskazano zalety podróży rowerowych oraz omówiono politykę rowerową Krakowa. Przedstawiono także działalność bezobsługowej wypożyczalni rowerów miejskich KMK Bike wraz z opisem jej rozwoju. Ponadto porównano system krakowski z innymi systemami wypożyczalni rowerów miejskich w Polsce. Kolejną część artykułu poświęcono analizie danych dotyczących wypożyczeń w sezonie 2014, uzyskanych od Zarządu Infrastruktury Komunalnej i Transportu w Krakowie (ZIKiT). Na podstawie analiz oszacowano charakterystyki dotyczące wypożyczeń w poszczególnych miesiącach, dniach tygodnia oraz godzinach doby, z rozróżnieniem stacji wypożyczeń i zwrotów, a także czasów korzystania z roweru. Wskazano również trasy, które są najczęściej wybierane przez użytkowników systemu KMK Bike. W podsumowaniu zwrócono uwagę na rosnące znaczenie miejskiej wypożyczalni rowerów oraz zaznaczono potrzebę ciągłego rozwoju systemu.
EN
Recently, increasing use of bicycle, as a mean of transport in everyday travels has been observed. Advantages of cycling have been appreciated by different age groups of users and made a lot of people decide to choose this alterative mean of transport. With development of cycling, importance of self-service urban bike rentals has also increased. Thanks them, anyone willing to travel by bike, has this opportunity usually after registration in the system and subscription. City bike is a very good solution, especially for those who cannot afford their own equipment. Moreover, growing popularity of the system may have a significant impact on improving the environment and reduction of the congestion. The article is aimed at analysis of self-service bike rental system in Cracow, opened in 2008 as a first one in Poland which launched trend towards city bikes. The first part of the article is devoted to the advantages of traveling by bike and Cracow cycling policy. Moreover, the operation of self-service urban bike rental – the KMK Bike with the information about its development has been presented. Additionally, Cracow system has been compared with urban rentals of several Polish cities. In the next part of the article, the analysis on rental operation characteristics in the season of 2014 based on the data of the Municipal Company of Infrastructure and Transport (ZIKiT) which is bike rental service provider has been carried out. The analysis includes characteristics such as: number of bike users per months, week days and hours, with reference to stations of rental origin and destination and rental durations. In addition, the most often used routes by the users of KMK Bike have been indicated. In the summary the growing importance of urban bike rentals and necessity for its further development in the nearest future has been pointed out.
Ważnymi z punktu widzenia pasażerów cechami jakości usług publicznego transportu zbiorowego w mieście jest obok punktualności regularność kursowania i komfort przemieszczania. Organizator transportu zbiorowego w mieście powinien systematycznie monitorować ważne dla pasażerów cechy jakości i podejmować decyzje zmierzające do dostosowania jakości świadczonych usług do oczekiwań pasażerów. W artykule przedstawiono zasady i wyniki oceny jakości usługi transportowej uzyskiwane w latach 1997-2005 ze szczególnym uwzględnieniem regularności i komfortu. Przedstawiono również wartości tych wskaźników obliczone dla okresów późniejszych, przy wykorzystaniu reguł stosowanych w systemie SKUT. Wyznaczono strukturę procentową wskaźnika względnego zapełnienia pojazdów komunikacji tramwajowej i autobusowej w dni robocze, soboty i niedziele.
EN
There are several characteristics of urban public transport service quality that are important from the point of view of passengers. One of them is punctuality, but regularity and travel comfort are very often stressed by passengers as well. The organizer of public transport in the city should regularly monitor especially these characteristics of quality that are the most important for passengers. Moreover, he should make decisions designed to adjust the quality of services provided to the expectations of passengers. The article presents results of evaluation of transport service quality obtained in 1997-2005 with particular emphasis on regularity and comfort. Additionally it presents values of these indicators calculated for later periods, using the rules used in the system SKUT. The structure of relative number of passengers in vehicles (tramways and buses) in relation to capacity of vehicles on working days, Saturdays and Sundays have been estimated.
Interchanges are key elements of the public transport system. Carefully planned and appropriately executed interchanges facilitate integration between different modes of public transport, allow passengers to shorten journey duration and reduce effort required to change the means of transport. The AMPTI method for the assessment of public transport interchanges has been used in the article to evaluate two important interchanges in Krakow: Rondo Mogilskie and Rondo Grzegorzeckie. The advantages of this method include a comprehensive analysis of many aspects of the accessibility of the interchange for passengers: from the distance to go between tram/bus stops within the interchange through the quality of the infrastructure maintenance of stops and footpaths, availability and comprehensiveness of information for passengers and personal safety and the safety of traffic as well as additional stop facilities, and, also the qualitative dimensions of these indicators. As a result, AMPTI indicators can be used to assess not only existing interchanges but those being planned, as well. The assessment shows that the level of spatial integration and the level of traffic safety for Rondo Mogilskie are greater than for Rondo Grzegorzeckie interchange. The basic infrastructure and equipment of both interchanges meet the technical and quality requirements. However, the marking of paths (branching footpaths and stairs) and the use of tactile markings for warning visually impaired or elderly people are insufficient.
PL
Węzły przesiadkowe są istotnym elementem systemu publicznego transportu zbiorowego. Dobrze zaplanowane i staranne wykonane węzły ułatwiają integrację pomiędzy różnymi środkami transportu, pozwalają pasażerom skrócić czas podróży i zmniejszyć wysiłek potrzebny na zmianę środka transportu. W artykule wykorzystano metodę oceny węzłów przesiadkowych AMPTI do oceny dwu ważnych węzłów przesiadkowych w Krakowie: Rondo Mogilskie i Rondo Grzegórzeckie. Zaletą tej metody jest z jednej strony kompleksowa analiza wielu aspektów dostępności węzła dla pasażerów: od odległości przejść pomiędzy przystankami komunikacyjnymi węzła, poprzez jakość wykonania i utrzymania infrastruktury przystanków i przejść, dostępność i kompleksowość informacji dla pasażerów oraz bezpieczeństwo osobiste i bezpieczeństwo w ruchu, a także wyposażenie dodatkowe przystanków, a z drugiej ilościowy wymiar tych wskaźników. Dzięki temu można je stosować do oceny węzłów istniejących i projektowanych. Przeprowadzona ocena pokazuje, że zwartość węzła oraz poziom bezpieczeństwa w ruchu dla Rondo Mogilskiego są większe niż węzła Rondo Grzegórzeckie. Podstawowa infrastruktury i wyposażenie obu węzłów spełniają wymagania jakościowe i techniczne. Występują jednak braki w oznakowaniu elementów przejść (rozgałęzienia chodników i schody) oraz w stosowaniu ostrzegawczych wypustek dla osób niepełnosprawnych i starszych.
Usługi publicznego transportu zbiorowego w miastach powinny stanowić dla mieszkańców miasta atrakcyjną alternatywę zachęcającą ich do rezygnacji z przemieszczania samochodami osobowymi. Właściwa organizacja obejmuje planowanie oferty przewozowej, zarządzanie realizacją przewozów, ale również stałe i systematyczne monitorowanie osiąganych wartości cech jakości usługi transportowej i dostosowywanie jakości tych usług do aktualnych preferencji pasażerów. Ocena cech jakości usługi transportowej powinna uwzględniać wiele aspektów, zwłaszcza te, które są wysoko cenione przez pasażerów, jak: punktualność i regularność kursowania pojazdów, komfort jazdy i czas podróży. W artykule przedstawiono zasady i wyniki oceny jakości usługi transportowej uzyskiwane w latach 1997-2005 oraz reguły wykonywania obserwacji, stosowane kryteria i wartości wskaźników punktualności uzyskiwane w okresie późniejszym. Porównano efektywność stosowanych metod.
EN
Public transport services in cities should provide for their inhabitants an attractive alternative to encourage them to abandon travels by their private cars. Proper organization consists of planning offered services service provision management, but also continuous and systematic monitoring of performance characteristics of transport service quality and adaptation the quality of these services to the current preferences of passengers. Assessment of quality characteristics of transport service should take into account many aspects, especially those that are highly appreciated by passengers as punctuality and regularity, comfort and travel time of services. On the one side the article presents the principles and results of evaluation of public transport service quality that have been obtained in 1997-2005 on the other hand it describes the rules of observation and punctuality indicators that have been carried out thereafter. The effectiveness of both methods has been compared.
Strefa podmiejska dużych miast jest coraz atrakcyjniejszym obszarem inwestowania i zamieszkania dla mieszkańców miasta. Równocześnie mieszkańcy strefy podmiejskiej korzystają z zasobów miasta w postaci miejsc pracy, nauki, edukacji oraz załatwiania spraw administracyjnych, związanych z ochroną zdrowia lub zakupami. Więzi pomiędzy tymi obszarami stają się coraz silniejsze. Sprawność powiązań jest uzależniona od możliwości przemieszczania się mieszkańców, którą powinny zapewniać nie tylko samochody osobowe, ale przede wszystkim środki publicznego transportu zbiorowego. W strefie podmiejskiej Krakowa publiczny transport zbiorowy jest organizowany w formie komunikacji autobusowej na mocy porozumień międzygminnych zawartych z 15 gminami położonymi w otoczeniu miasta. Ponadto marszałek województwa uczestniczy w finansowaniu połączeń kolejowych pociągami osobowymi na 5 liniach kolejowych. W artykule podjęto próbę oceny dostępności komunikacyjnej gmin położonych w strefie podmiejskiej Krakowa. Dostępność komunikacyjna może być opisywana z wykorzystaniem wielu czynników uwzględniających rozmieszczenie w przestrzeni, liczbę mieszkańców, do których skierowana jest oferta przewozowa, czas, w którym oferta jest dostępna, czas podróży i sposób realizowania oferty, poziom informacji oraz koszty związane z wykonywaniem przemieszczenia. Wymienione czynniki pozwalają sformułować ocenę dostępności przestrzennej, demograficznej, czasowej, funkcjonalnej, prawnej, technicznej i ekonomiczno-taryfowej. Analizę dostępności przeprowadzono dla 15 gmin strefy podmiejskiej Krakowa i 6 miast położonych na ich terenie.
EN
The suburban zone around large cities becomes increasingly attractive area to live and invest for city inhabitants. At the same time, residents of the suburb area use city resources like jobs science and education institutions, administration services as well as health protection or shopping. The ties between these areas become stronger and stronger. The efficiency of this relationship depends on possibility of mobility provided not only by private cars but most of all by public transport. Public transport – bus transport – in the suburban area around Krakow is organized on the basis of agreements with 15 neighbouringmunicipalities situated inside this zone. In addition, authorities of the Małopolska province co-finances rail connections on 5 rail lines. This article attempts to assess the transportation accessibility of municipalities located in the suburban area of Krakow. Public transport accessibility can be described using a number of factors, including distribution in the space, number of inhabitants, which are addressed with transportation offer, the period of time when the offer is available, travel time, level of information and costs of trips. These factors allow to formulate an assessment of spatial, demographic, temporal, functional, legal, technical, economic and tariff accessibility. The analysis of transport accessibility is curried out for 15 municipalities of the suburban area of Krakow and 6 cities located in their area.
Sprawny publiczny transport zbiorowy jest sposobem na zmniejszenie zatłoczenia ulic, skrócenie czasu przejazdu i zwiększenie atrakcyjności dużych miast. Niejednokrotnie inwestycje transportowe nie nadążają za szybką rozbudową osiedli mieszkaniowych lub rozwojem stref, w których lokowane są obiekty przemysłowe, usługowe, edukacyjne, dydaktyczne lub rekreacyjne. Przykładem działań, które spowodowały poprawę obsługi komunikacyjnej jest linia tramwajowa na osiedlu mieszkaniowym Ruczaj i III Kampusie UJ w Krakowie. W artykule pokazano, że budowa linii tramwajowej wzdłuż głównego ciągu komunikacyjnego osiedla oraz organizacja węzła przystankowego i parkingu „Park&Ride”, które są wynikiem efektywności organizacyjnej wpłynęła na poprawę efektywności technicznej przez zwiększenie liczby pasażerów korzystających z publicznego transportu zbiorowego w rejonie osiedla o 40-46 % oraz na 3-4 krotne potoku pasażerów na poszczególnych odcinkach międzyprzystankowych tego ciągu w stosunku do okresu poprzedniego. Zwiększenie liczby kursów linii tramwajowych o 115 oraz wykorzystanie na tych liniach pojazdów o zdolnościach przewozowych większych od wykorzystywanych dotychczas autobusów przegubowych jest przejawem efektywność technologicznej. Poprawa efektywności jakościowej została osiągnięta poprzez oferowanie, cenionej przez pasażerów, wysokiej częstotliwości kursowania wybranych linii komunikacyjnych (nawet co 5 minut) i linii w wiązce do Centrum miasta średnio co 2,5 minuty w godzinach szczytów komunikacyjnych. Innym efektem nowego sposobu obsługi komunikacyjnej osiedla jest poprawa komfortu przemieszczania pasażerów w pojazdach uzyskana dzięki zmniejszeniu wartości współczynnika średniego i maksymalnego wykorzystania miejsc w pojeździe oraz uzyskanie większej zgodności czasu trwania kursów z rozkładem jazdy.
EN
Effective public transport system is a way to reduce traffic congestion, shorten trip time and increase the attractiveness of life in a large city. Transportation investments do not keep up with the rapid expansion of housing estates or development of industrial zones. The new tram line along Ruczaj housing estate and towards the 3rd Jagiellonian University Campus in Cracow is a good example of activities to improve public transport service. It is shown that the tramway route construction along main traffic route and the organization of interchange hub and “Park&Ride” parking space impact on the number of passengers using public transport in the Ruczaj area and multiplication of passengers flows on each sections between tram stops in relation to the previous year. The increase of course number and the application of tram cars of capacity higher than capacity of buses used before allows for gaining preferred by passengers high frequency of vehicles at some lines (even every 5 minutes) and line beam approaching the city centre at the average every 2,5 minutes in peak hours. The other effect of the new way of public transport service is an improvement of passenger comfort in tram cars obtained by reducing the vehicle filling factor and the compliance of course trip times with timetable.
The article presents the outcomes of surveys conducted among passengers of public transport in Cracow devoted to the passengers’ perception of “punctual departure” and punctuality tolerance of public transport vehicle departures. The large size of the sample allowed us to collect information from passengers travelling by trams and buses in different parts of the city and to analyse the findings based on such factors declared by the respondents as the frequency of the use of public transport, the frequency of running of the most commonly used lines and the area of the city where passengers were waiting at bus/tram stops. The results of the analysis were compared with the results of studies carried out in the period of 2002-2012.
PL
W artykule przedstawiono wyniki badań ankietowych przeprowadzonych wśród pasażerów publicznego transportu zbiorowego w Krakowie na temat postrzeganie pojęcia “odjazd punktualny” i tolerancja punktualności odjazdów pojazdów publicznego transportu zbiorowego z przystanków. Duża liczebność próby pozwoliło na zebranie informacji od pasażerów podróżujących tramwajami i autobusami w różnych rejonach miasta oraz na analizę wyników w zależności od deklarowanej przez ankietowanych częstotliwości korzystania z publicznego transportu zbiorowego, częstotliwości kursowania najczęściej wykorzystywanej linii i rejonu miasta, gdzie pasażerowie oczekiwali na przystanku. Wyniki analiz zostały porównane z wynikami badań przeprowadzonych w latach 2002-2012.
W artykule przedstawiono krótką charakterystykę komunikacji miejskiej w Krakowie oraz wyniki badań marketingowych poziomu zadowolenia pasażerów korzystających z komunikacji autobusowej i tramwajowej. Przedstawiono strukturę procentową ocen poziomu zadowolenia pasażerów niezależnie dla komunikacji tramwajowej i autobusowej, zbadano zgodność obu rozkładów oraz przedstawiono ocenę zadowolenia za pomocą podstawowych miar położenia jak średnia, moda i mediana i miary zmienności w postaci odchylenia standardowego. Scharakteryzowano ocenę poziomu zadowolenia pasażerów ze względu na pleć ankietowanych, lokalizację miejsca ankietowania w Krakowie, częstotliwość kursowania linii autobusowych i tramwajowych oraz częstość korzystania z komunikacji miejskiej przez ankietowanych. Wyniki badań zostały również porównane z wynikami badań przeprowadzonych w latach 2001-2003.
EN
The article presents a brief description of urban transport in Krakow and the results of marketing research of the level of satisfaction among passengers travelling and commuting by bus and tram within city area. The passengers’ satisfaction structure with regard to tram transport service and to bus transport service have been devised, the compatibility of empirical distributions of passenger satisfaction towards tram service and bus service have been examined, an assessment of general satisfaction in terms of the key measures such as average, median and fashion and measures of variability in the form of standard deviation have been provided. Moreover the assessment of the general passengers’ satisfaction have been characterized based on sex of the respondents, the location of surveys in Krakow, frequency of bus and tram lines and the frequency of use of public transport by the respondents. The outcomes of 2013 have been also compared with the results of studies carried out in 2001-2003.
In big cities, such as Krakow, that are important economic and academic centres, urban public transport plays an essential role which is not to be overestimated. During the day, it integrates the areas of various economic nature and allows their inhabitants to commute to their obligatory destinations, but also enables them to travel by night and in this way increases the attractiveness of the city and the quality of life of its inhabitants. The night public transport system has quite a long tradition in Krakow. Permanent observations of the number of passengers using night public transport lines have been carried out for the last few years. They allow for making decisions to adjust not only the routes of night lines and their frequency but also to coordinate their timetables, size and comfort of vehicles operating on those lines to the expectations of passengers travelling by night. The organisation of night line services, spatial, time, functional, economic and tariff accessibility of public transport at night and the characteristics of performed tasks will be presented based on observations carried out in spring 2013. The organization of public transport and the number of passengers carried at night will be compared to the similar results obtained in 2007.
PL
W dużych miastach takich jak Kraków, będących dużymi ośrodkami gospodarczymi i akademickimi, publiczny transport zbiorowy odgrywa szczególną, nie do przecenienia, rolę. W okresie dziennym integruje obszary o różnym charakterze wykorzystania i umożliwia przemieszczanie mieszkańców, szczególnie w celach obligatoryjnych, ale również w okresie nocnym pozwala na wykonywanie podróży i zwiększa atrakcyjność miasta i jakość życia mieszkańców. W Krakowie komunikacja nocna ma długą tradycję. W ostatnich latach prowadzone są stałe obserwacje liczby pasażerów korzystających z pojazdów publicznego transportu zbiorowego w okresie nocnym i podejmowane są działania w kierunku lepszego dostosowania zarówno przebiegu tras linii nocnych, częstotliwości ich kursowania, koordynacji rozkładów jazdy poszczególnych linii oraz wielkości i komfortu pojazdów obsługujących te linie do oczekiwań pasażerów. W artykule zostanie przedstawiona organizacja linii nocnych, dostępność przestrzenna, czasowa, funkcjonalna ekonomiczna i taryfowa oraz charakterystyka realizacji zadań przewozowych komunikacji nocnej w Krakowie na podstawie obserwacji przeprowadzonych wiosną 2013 roku. Organizacja komunikacji nocnej oraz wielkość obecnie wykonywanych zadań przewozowych zostaną porównane do wyników z 2007 roku.
W dużych miastach – ośrodkach gospodarczych, akademickich, chętnie odwiedzanych przez turystów, okres aktywności mieszkańców wydłuża się do późnych godzin nocnych. Komunikacja nocna publicznego transportu zbiorowego pozwala na swobodne i bezpieczne przemieszczanie bez konieczności wykorzystywania własnych samochodów lub przejazdów taksówkami. Zwiększa się tym samym możliwość dojazdu do pracy lub spędzania czasu wolnego, korzystając z imprez kulturalnych, sportowych lub rekreacyjnych czy kontaktów rodzinnych lub towarzyskich. W Krakowie komunikacja nocna ma długą tradycję. W ostatnich latach przeprowadzane są cykliczne obserwacje liczby pasażerów korzystających z publicznego transportu zbiorowego w porze nocnej i na ich podstawie oraz obserwacji rozwiązań stosowanych w innych miastach podejmuje się kroki w kierunku lepszego dostosowania do potrzeb i spełniania oczekiwań pasażerów. W artykule przedstawiono zmiany w organizacji linii nocnych i układzie ich tras wprowadzane w 2008 roku i kontynuowane w 2012 oraz ich wpływ na wyniki przewozów, czyli wykonanej pracy przewozowej w liczbie przewożonych pasażerów i wielkości pracy eksploatacyjnej. Na podstawie obserwacji zapełnienia pojazdów przeprowadzonych w latach 2007, 2008 i 2013 porównane zostaną również rozkład wielkości popytu na przewozy w kolejnych godzinach nocy i podstawowe wskaźniki charakteryzujące pracę przewozową jak średnia prędkość komunikacyjna, średnia odległość przejazdu pasażerów oraz wykorzystanie pojemności pojazdów oraz udział wpływów z biletów w kosztach przewozów ponoszonych przez organizatora publicznego transportu zbiorowego. Pokazana zostanie również wielkość i rozkład w kolejnych godzinach wymiany pasażerów na przystanku Dworzec Główny, na którym zaplanowano i zorganizowano warunki do dogodnego przesiadania się pasażerów pomiędzy liniami nocnymi.
EN
In big cities, that are important economic and academic centres and also frequently visited by many tourists, the period when inhabitants, students and tourists are vividly active extends towards late night hours. Night public transport service allows them to travel safely and comfortably without the necessity to drive their own cars or to take a taxi. This way the possibility to commute to their work place or to spend their free time enjoying cultural, sport or relaxation events or maintaining their social and family contacts is being extended. The night public transport system has a quite long tradition in Cracow. The permanent observations of the number of passengers using night public transport lines have been carried out for the last few years. Basing on the obtained outcomes and solutions implemented in other big cities some decisions have been taken to achieve the state of better adjustment to passengers’ needs and expectations. The changes in public transport lines organization and the layout of their routes implemented in 2008 and continued in 2013 as well as their impact on the number of carried passengers and the amount of exploitation work have been described in the article. Basing on the observations of the number of passengers in every vehicle of public transport, carried out in 2007, 2008 and 2013, the distribution of passenger demand per night hours and the basic coefficients characterizing transport work such as: average communication speed, average trip distance, capacity utilization of vehicles as well as the share of proceeds of the ticket in transport costs incurred by the public transport organizer in the city have been determined and compared. The number and the distribution of passengers getting in and off trams and busses at the Dworzec Główny stop where there are designed and implemented convenient conditions for passengers changing trains or buses between the night lines have been also presented.
Miasta i położone wokół nich obszary podmiejskie są silniej lub słabiej integralnie związane i wzajemnie korzystają z własnych zasobów. Powiązania i synergia współpracy przyczyniają się do kreowania wzrostu gospodarczego i rozwoju wspólnego obszaru. Miasto i strefa podmiejska mają różne charakterystyki i różne potrzeby, ale pozostają ze sobą w ścisłych powiązaniach społecznych, gospodarczych i przestrzennych. Zarówno miasto, jak i obszary podmiejskie spełniają różnorodne funkcje w zakresie administracji, gospodarki i finansów, turystyki, kultury, nauki i edukacji, komunikacji, opieki zdrowotnej oraz logistyki i informacji. Funkcje te są komplementarne względem siebie i nawzajem przyczyniają się do rozwoju, zwiększenia wartości i znaczenia poszczególnych płaszczyzn funkcjonalnych.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.