Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Unique geological, palaeobotanical and archaeological site in Witów near Brzesko Nowe (southern Poland)

Bochnak A., Brud S., Gawlik A., Godlewski P., Worobiec G.

Polish Geological Institute Special Papers

|

2004

|

Vol. 13

125-130

EN

The study area near village Witów situated about 50 kilometres north-east of the Kraków city is famous for its exposed deposits called the "Witów Series" on which palaeobotanical, micro- and macrofaunistic, malacological, sedimentological and petrographical studies have already been performed. From deposits of the Witów Series, plant macroremains belonging to gymnosperms and angiosperms were reported. Pinus cf. palaeostrobus, Zelkova zelkovifolia and Spirematospermum wetzleri are particularly interesting. Results of investigations on fossil plant remains point to the Late Miocene to Pliocene age of the Witów Series. Plant communities that existed in the vicinity of Witów could be compared to recent warm temperate and humid forests of the Colchis and Talysh Lowland in Transcaucasus and to forests of Central China. Presence of remains of termophilous taxa point to warmer climate of the period of sedimentation of the Witów Series than recent climate of Poland. The Witów region is also famous for archaeological localities that has been known since the turn of the twentieth century. The site was being repeatedly settled beginning with the late Stone Age (the Neolithic Period). Traces of the most intensive periods of settlement come from the late Bronze and early Iron Ages (1000-600 BC) and are attributed to the so-called Lusatian culture. The site also yielded a medieval cemetery that can be dated to the turn of the twelfth century AD. This is the first confirmation of the presence of medieval settlements on this site. Location of Witów in the Vistula river valley may have allowed this settlement to control nearby routes and possibly river fords and also probably exercised political control over the surrounding areas. Considering scientific value of the Witów locality and necessity of their protection, creation of natural reserve on this area is suggested.

PL

Stanowisko w Witowie, położone ok. 50 kilometrów na północny wschód od Krakowa, jest znane z odsłonięcia osadów określanych mianem serii witowskiej. Były one przedmiotem badań paleobotanicznych, paleozoologicznych, sedymentologicznych i petrograficznych. W osadach serii witowskiej znaleziono oznaczalne makroszczątki roślin iglastych i okrytozalążkowych. Szczególnie interesujące są kopalne gatunki Pinus cf. palaeostrobus, Zelkova zelkovifolia i Spirematospermum wetzleri. Wyniki badań szczątków roślinnych wskazują na późnomioceński lub plioceński wiek serii witowskiej. Kopalne zbiorowiska roślinne, które występowały w okolicy Witowa można porównać do współczesnych podzwrotnikowych lasów wilgotnych obszaru Kolchidy i Niziny Tałyskiej na Zakaukaziu oraz środkowych Chin. Obecność szczątków roślinności ciepłolubnej wskazuje na cieplejszy niż obecnie klimat okresu sedymentacji serii witowskiej. Witów jest znany także ze stanowisk archeologicznych. Obszar ten od neolitu był wielokrotnie zasiedlany. Ślady najintensywniejszego osadnictwa pochodzą z końca epoki brązu i początków epoki żelaza (1000-600 BC) i są odnoszone do kultury łużyckiej. Na stanowisku w Witowie znaleziono także średniowieczny cmentarz datowany na koniec jedenastego wieku po Chrystusie, będący pierwszym dowodem na obecność średniowiecznego osadnictwa na tym terenie. Położenie Witowa na brzegu doliny Wisły zapewne dawało mu kontrolę nad okolicznymi szlakami oraz, być może, także nad brodami. Możliwe, że Witów sprawował także polityczną kontrolę na otaczających go terenach. Biorąc pod uwagę naukową wartość stanowiska w Witowie i wynikającą stąd konieczność jego ochrony, postulowane jest utworzenie na jego obszarze rezerwatu przyrody.

2

Palaeogeography of the western Sandomierz Basin in Late Neogene and Early Quaternary times (Carpathian Foredeep, South Poland)

Brud S.

Annales Societatis Geologorum Poloniae

|

2004

|

Vol. 74, No 1

63--93

EN

The sub-Quaternary topography of the western Sandomierz Basin has been compared to variable thicknesses of Quaternary sediments and geomorphology of the area. The lithology and age of the top of Miocene strata have been determined. The Witów Series has been interpreted as a sequence of a braided river that used to flow into the retreating marine basin, forming a fan delta whose age, according to macrofloristic determinations, has been assigned to the Late Miocene. Lower Quaternary gravels cap the remnants of a planated surface situated at 240-250 m a.s.l. The Błonie gravel horizon occurring at a similar altitude was deposited by a river active in Narevian and/or Nidanian glacial stages, and its top underwent reworking during the Sanian-2 stage. Deposits infilling the fossil sub-Carpathian Furrow have been mapped and dated to the Cromerian s.l. interglacial stage. The final alluviation of this segment of the furrow took place during the Sanian-2 stage. Reconstruction of the drainage pattern during the Eopleistocene, South-Polish glaciations, and Masovian inter- glacial stage has been proposed as well.

3

Wyniki badań makroszczątków roślin znalezionych w serii witowskiej (południowa Polska)

Brud S., Worobiec G.

Przegląd Geologiczny

|

2003

|

Vol. 51, nr 5

392-401

PL

Opisano makroszczątki roślin znalezione w osadach serii witowskiej. Zachowały się one w postaci odcisków w słabozwięzłych piaskowcach i mułowcach. Rośliny iglaste reprezentowane są przez gatunek Pinus cf. palaeostrobus (Ettingshausen) Heer oraz szczątki, których nie udało się oznaczyć. Wśród szczątków roślin dwuliściennych oznaczono liść gatunku Zelkova zelkovifolia (Unger) Bůžek et Kotlaba, liście rodzajów Fagus i Populus oraz owoc z rodziny Juglandaceae. Część okazów roślin okrytozalążkowych, których nie udało się bliżej oznaczyć, opisano jako „Leguminosae” sensu Berger oraz Dicotylophyllum. Rośliny jednoliścienne reprezentuje gatunek Spirematospermum wetzleri (Heer) Chandler oraz odcisk fragmentu liścia Monocotyledonae gen. et sp. indet. Skład oriktocenozy wskazuje, że w czasie sedymentacji osadów serii witowskiej w okolicach Witowa występowały lasy łęgowe oraz mezofilne w warunkach bardzo łagodnego klimatu umiarkowanego ciepłego. Obecność szczątków Pinus cf. palaeostrobus (Ettingshausen) Heer, Spirematospermum wetzleri (Heer) Chandler, Zelkova zelkovifolia (Unger) Bůžek et Kotlaba i przedstawiciela rodziny Juglandaceae oraz wyniki analizy pyłkowej wskazują, że wiek tej części serii witowskiej, z której pochodzą omawiane szczątki roślin odpowiada młodszemu neogenowi (późny miocen-pliocen).

EN

Macroremains of plants (leaves, fruits, shoots) in the Witów Series at Witów us impressions preserved in poorly cemented occur and mudstones. Coniferous plants are represented by Pinus cf. palaeostrobus (Ettingshausen) Heer, and other, indeterminate remains. Remains of dicotyledons belong to species Zelkova zelkovifolia (linger) Buzek et Kotlaba, genera Fagus and Populus, and family Juglandaceae. There are also some dicotyledonous fossils ("Leguminosa" sensu Berger, Dicotylophyllum) whose systematic position is unclear. Monocotyledonous plant remains are represented by Spirematospermum wetzleri (Heer) Chandler and Monocotyledonae gen. etsp. indet. Composition of oryctocoenosis found points to presence of riparian and mesophytic forests, as well as mild, warm temperate climate during the period of origin of the Witów Series. Presence of taxa of Pinus cf. palaeostrobus, Spirematospermum wetzleri, Zelkova zelkovifolia and remains of Juglandaceae, as well as results ofpalynological investigations suggest Younger Neogene (Late Miocene-Pliocene) age of the Witów Series with plant remains.

4

Eemian Interglacial deposits at Haćki near Bielsk Podlaski : implications for the limit of the last glaciation in northeastern Poland

Brud S., Kupryjanowicz M.

Geological Quarterly

|

2002

|

Vol. 46, No 1

75-80

EN

Pollen analysis was conducted on organic deposits on a kame ridge at Haćki in northeastern Poland. The deposits are referred to the Eemian Interglacial. Slope sediments only covered these biogenic deposits. The glacigenic landforms therefore relate to the Wartanian Glaciation, and so this area has not been occupied by an ice sheet of the Vistulian Glaciation.

5

Interpretacja stratygraficzna osadów z otworu Kozły K-1 z wykorzystaniem stopnia ich eolizacji

Brud S., Mycielska-Dowgiałło E., Woronko B.

Przegląd Geologiczny

|

2001

|

Vol. 49 nr 8

683-687

PL

Interpretacja stratygraficzna osadów z otworu Kozły K-1, zlokalizowanego na arkuszu Bielsk Podlaski (1 : 50 000), została wykonana z wykorzystaniem oznaczeń ich cech litologiczno-petrograficznych, datowań 14C i TL, oraz analiz wybranych cech teksturalnych. Wyniki badań wskazują na stopień ich eolizacji (obtoczenie i zmatowienie ziaren kwarcowych frakcji piaszczystej, zawartość kwarcu, skład minerałów ciężkich). Uzyskane wyniki pozwoliły wyróżnić serię osadową, akumulowaną w czasie schyłku interglacjału mazowieckiego, która charakteryzuje się wysokim stopniem eolizacji osadów. Wskazuje to na wyjątkowo intensywne procesy eoliczne w okresie bezpośrednio poprzedzającym zlodowacenie Odry na badanym obszarze.

EN

Stratigraphic interpretation of deposits from borehole Kozły K-1 (Bielsk Podlaski map sheet, scale 1:50,000) includet determinations oflithologic and petrologic features, 14-C and TL datings, and analyses of selected textural features. The results obtained indicated eolization degree, which is evidenced by rounding and frosting of psammitic quartz grains,content of quartz grains,and heavy mineral composition. These enabled to distinguish a sedimentary series laid down in the late Mazowiecki interglacial. This series is highlighted by a high eolization degree of deposits. This indicates extremely intensive eolian processes that occurred in tin. study area prior to the Odra glaciation.