Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Ocena przekształceń piętrowego, ceglanego domu z dachem półpłaskim z przełomu XIX-XX pod wpływem termomodernizacji na przykładzie gminy Puck, woj. pomorskie

Szarejko Magdalena, Górka Anna

Wiadomości Konserwatorskie

|

2023

|

Nr 73

102--116

PL

Ceglane budynki mieszkalne z przełomu XIX i XX wieku, które stanowiły charakterystyczny element krajobrazu wsi pomorskiej, obecnie powszechnie poddawane są modernizacji w celu poprawy warunków cieplnych. Przedmiotem badania jest stan zachowania najmłodszego, historycznego typu domu w zagrodzie chłopskiej na Kaszubach – piętrowego, ceglanego domu z dachem półpłaskim. Badanie przeprowadzono na obszarze gminy Puck. Zidentyfikowano i opisano 42 obiekty w 16 miejscowościach. Ponadto zaproponowano metodę klasyfikacji i oceny zmian architektonicznych pod wpływem termomodernizacji. Rezultaty potwierdziły znaczną skalę przekształceń: zaledwie dwa obiekty zachowały się bez zmian, podczas gdy 67% jest częściowo lub znacznie przekształconych. Uzyskane wyniki dowodzą trwałości wiejskich, historycznych budynków ceglanych oraz potrzeby poszukiwania i popularyzacji rozwiązań termomodernizacyjnych spełniających warunki ich ochrony.

EN

Brick houses dating back to the turn of the nineteenth and the twentieth centuries, which were a distinctive component of the Pomeranian countryside’s landscape, are now commonly being transformed to improve their thermal conditions. This study analyzed the state of preservation of the most recent historical type of house in peasant homesteads in Kashubia, namely a two-story brick house with a semi-flat roof. The survey was conducted in the Puck County area. As many as forty-two sites in sixteen locations were identified and documented. In addition, a method for classifying and evaluating architectural changes under the influence of thermal efficiency improvement has been proposed in the study. The results confirmed the significant scale of transformation: only two buildings remained unchanged, while 67% of them were partially or significantly transformed. The results demonstrate the durability of rural, historical brick buildings and the need to search for and popularize thermal efficiency improvement solutions that meet the conditions for the preservation of such buildings.

2

The role of isolated farmsteads in the open landscape protection on the example of Kashubia

Górka Anna

Architectus

|

2023

|

Nr 3 (75)

49--59

EN

As a result of the social and economic transformation of rural areas, open landscapes are disappearing. Former farmsteads are being devastated or beginning to lose their landscape context due to the spread of residential building development. At the same time, in many places, the farmstead form is clearly legible and remains an element with which the view is structured and enriched. The article was aimed at drawing attention to the multidimensional importance of isolated farmsteads and the need to recognise their surviving resources. Being distinguishing features with which the attractiveness of an open landscape can be determined, they inspire the development of a multifunctional rural economy led by the local community. Isolated farmsteads can respond to the city’s problems and function in many non-agricultural areas, including education, tourism and recreation, nature protection and health protection. Protection of the building development of former farmsteads may provide a tool to effectively support the shaping of spatial order in large areas. The article presents a method for describing the preservation condition of single-manor buildings developed at the turn of the 19th and 20th centuries. It is proposed that the study analyses the architectural features of farmsteads that play an important part in the recognition of such building development in the open landscape. Observation areas were selected based on the results of remote identification of the location of historic farmsteads and buildings. The field study was conducted in the central part of Kashubia, along selected scenic routes. These routes comprised 26 solitary homesteads. In half of the cases studied, the exposure of the farmstead buildings deteriorated due to the proximity of modern residential building development. The spatial layout of the majority of farmsteads has changed, which most commonly resulted from expansion beyond the former outline of the farmyard. Numerous historic buildings have been rebuilt. Despite the above-mentioned modifications, in the study area, the farmstead has remained a distinctive feature of the landscape and retained the potential for transformation to be used in the sustainable development economy. The results encourage the study to be continued. The identified resources and architectural values of the traditional farmstead could support the management and protection of the heritage of agricultural landscapes.

PL

Na skutek społecznej i gospodarczej transformacji obszarów wiejskich zanikają krajobrazy otwarte. Stare rolnicze siedliska ulegają dewastacji lub tracą kontekst krajobrazowy w związku z rozprzestrzenianiem się zabudowy rezydencjonalnej. Zarazem w wielu miejscach forma zagrody jest czytelna i pozostaje elementem strukturalizującym i wzbogacającym widok. Celem artykułu było zwrócenie uwagi na wielowymiarowe znaczenie samotniczych zagród i konieczność rozpoznania ich ocalałych zasobów. Jako wyróżniki decydujące o atrakcyjności krajobrazu otwartego inspirują one rozwój wielofunkcyjnej gospodarki wiejskiej kierowanej przez społeczność lokalną. Mogą odpowiadać na problemy miasta i funkcjonować w wielu pozarolniczych dziedzinach: w edukacji, turystyce i rekreacji, w ochronie przyrody i zdrowia. Ochrona zabudowy dawnych gospodarstw może stanowić narzędzie skutecznie wspomagające kształtowanie ładu przestrzennego na rozległych obszarach. W artykule przedstawiono metodę opisu stanu zachowania zabudowy jednodworczej ukształtowanej na przełomie XIX i XX w. Zaproponowano analizowanie cech architektonicznych zagród o istotnym znaczeniu dla ich rozpoznawalności w krajobrazie otwartym. Obszary obserwacji wytypowano, opierając się na wynikach zdalnej identyfikacji położenia historycznych zagród i budynków. Badanie terenowe przeprowadzono w środkowej części Kaszub, wzdłuż wybranych tras widokowych. Objęto nimi 26 samotniczych zagród. W przypadku połowy z nich odnotowano pogorszenie ekspozycji na skutek sąsiedztwa współczesnej zabudowy mieszkaniowej. Układ przestrzenny większości zagród uległ zmianie najczęściej na skutek rozbudowy poza dawnym narysem podwórza. Wiele historycznych budynków przebudowano. Mimo wymienionych modyfikacji zagroda na obszarze badania pozostała wyróżnikiem krajobrazu oraz zachowała potencjał transformacji do wykorzystania w gospodarce zrównoważonego rozwoju. Wyniki zachęcają do kontynuowania badań. Rozpoznane zasoby i walory architektoniczne tradycyjnej zagrody mogłyby wspierać zarządzanie dziedzictwem krajobrazów rolniczych i ich ochronę.

3

Krajobraz kulturowy wsi jako nośnik mitu

Górka Anna

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2011

|

nr 15

248--259

PL

Formy krajobrazu kulturowego przenoszą znaczenia. Są znakami i symbolami przeszłości, z którymi identyfikuje się wspólnota. Krajobraz kulturowy jest rodzajem przestrzennej ramy dla pamięci zbiorowej. Estetyczna degradacja krajobrazu wsi to wynik społecznej „utraty pamięci”. Jej przejawami są niezdolność wspólnoty do rozpoznania znaczenia własnych tradycji, nieumiejętność ich twórczej kontynuacji oraz wierne naśladownictwo form obcych. Współcześnie obserwujemy także narodziny wielu komercyjnych, inspirowanych przeszłością, funkcji obszarów wiejskich. Tożsamość i przeszłość współistnieją dziś w krajobrazie kulturowym na różnych poziomach. Ważne aby wyjaśnić, jak go kształtują i jak wpływają na stosunek społeczności do własnej tradycji. Poszukiwanie odpowiedzi na te pytania jest treścią artykułu.

EN

The objects of cultural landscape are inhabited by meanings, symbols and values recognized by the community. The cultural landscape is a spatial frame for the cultural memory. The progressive aesthetic degradation of the rural landscape results from the collective memory loss. It is indicated by the communities’ inability to recognise traditional forms and incapability of their creative continuity or loyal imitation of the extraneous patterns. Simultaneously a lot of new commercial rural land uses, inspired by concepts of the past, turn up. Identity and history coexist in the contemporary rural landscape on various levels. It is important to comprehend their development and contemplate their influence on community’ attitude towards its tradition.

4

Przestrzeń turystyczna w krajobrazie kulturowym wsi

Górka Anna

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2009

|

nr 12

257--264

PL

Celem artykułu jest badanie relacji pomiędzy krajobrazem kulturowym wsi a wzrastającą w jego obrębie przestrzenią turystyczną. Na obszary wiejskie wkracza przemysł turystyczny. Wykorzystuje on zasoby krajobrazu, uważając je za łatwo dostępne surowce do produkcji turystycznych atrakcji. Ułatwia to postawa samorządów i mieszkańców, którzy w rozwoju turystyki dostrzegają nowe źródła dochodów. Zarysowująca się nierównowaga czynników ekonomicznych i kulturowych grozi jednak zepchnięciem wiejskiego krajobrazu kulturowego w obszar wymiany towarowej, co w końcu może zniszczyć podstawy jego turystycznej atrakcyjności. W tej sytuacji niezwykle potrzebne jest określenie warunków kształtowania przestrzeni wsi dla potrzeb eksponowania przejawów wiejskiego życia i przyrody lub kreowania nowych atrakcji. Zadaniem planowania i projektowania ruralistycznego powinno być trwałe umocowanie przestrzeni turystycznej w wiejskiej kulturze.

EN

This article considers the issue of connections between the rural landscape of culture and the tourist space inside it. This item tries to describe the possibilities of integration and attempts to explain the consequences of it. The tourism often uses easy available resources of the rural landscape for the production of attractions. The local governments appreciate the economic chance of the culture tourism development but the increase of the rural tourism market is not always associated with the high quality of rural space. The lack of balance between the rural economic and culture might cause the commodification of the rural culture objects and consequently destroy their tourist attractiveness. In these circumstances the examination of the tourist space characteristics in rural area is bound to be useful. To put the tourist economy into the rural culture turns out to be the most important current goal for rural studies and planning.

5

Zarządzanie krajobrazem w czasach konsumpcji

Górka Anna

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2008

|

nr 10

560--566

PL

Zarządzanie przestrzenią było zawsze sposobem uprawiania polityki, kierowaniem, administrowaniem, rządzeniem w długim okresie, w obecności zdefiniowanej hierarchii wartości i celu oraz przy użyciu sposobów i środków umożliwiających podjęcie skutecznego działania. Staromodna polityka, także przestrzenna, zakładała postęp osiągany w drodze konsekwentnego wysiłku. Dopiero w przyszłości odnajdywała pełną realizację przypisanych ludzkiej naturze potrzeb. Dziś polityka i władza polityków nad przestrzenią ustępują przed rynkiem. Obserwujemy wycofywanie się polityki lokalnej i poddanie jej terytorium władzy globalnej ekonomii. Porządek nowoczesnego zarządzania nie mieści się w systemie konsumpcji. Konsumpcja rozumiana jako system komunikacji i wymiany, jako kod emitowanych, odbieranych i wynajdywanych na nowo znaków odbiera planistycznej aktywności wizję przyszłej, trwałej harmonii i zastępuje ją epizodycznymi wydarzeniami przynoszącymi zawsze jedynie chwilową satysfakcję (Baudillard, 2006). Nieskuteczność instancji zarządzających krajobrazem ma swoje źródło w systemowym pęknięciu, co do którego nie wiemy czy pozostanie trwałym elementem naszej rzeczywistości, czy też wyłoni się z niego jakaś nowa, rozwiązująca sprzeczności na wyższym poziomie kulturowej spirali, jakość. To zgiełk konsumpcji, która ogarnia nasze życie codzienne razem z jego polityką a nie wewnętrzne błędy systemu zarządzania, odpowiada za klęskę krajobrazu. Medialnie nośne hasło: „myśl globalnie, działaj lokalnie”, które wskazuje na możliwość kompromisu globalnych i lokalnych narzędzi działania, pozostaje wciąż tylko zręcznym oksymoronem. Wiele wskazuje więc na to, że w dziedzinie zarządzania przestrzenią powinniśmy przejść przyspieszony kurs jakiegoś nowego języka. Zasadnicza sprzeczność pomiędzy globalnością i lokalnością, epizodycznością i trwałością, między tym co prywatne i publiczne, pomiędzy konsumentem i użytkownikiem, znakiem przedmiotu i przedmiotem, zyskownym efekciarstwem i dążeniem do trwałych wartości wymaga przerzucenia spajającego wszystko pomostu. Jeśli tego nie uczynimy, potwierdzi się gorzkie przekonanie Jeana Baudrillarda, że nasze poznanie zostało okrojone do wiedzy o „rzeczach zagubionych”, bo ku naturze zwracamy się gdy ginie, ku wspólnocie – wtedy gdy się rozpada, przestrzeń zajmuje nas, gdy wypiera ją prędkość (Bauman, 2006).

EN

Our postmodern reality creates the new circumstances of the landscape forming. The principles of the market has dominated over land use politic. The revitalisation is forced out by the worthless actualisation based on unstable, transitory fashion. There are contradictions between the user’s and the consumer’s attitudes, between the landscape’s continuity and the episodic character of the fashion, between the worth of the culture heritage and the sighs without any substances. To resolve landscape management’s problems in the term of consumptionism we must look for new plane of discussion and considerations.