Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Ocena uciążliwości akustycznej stacji elektroenergetycznych najwyższych napięć

Jaworski M., Szuba M.

Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej

|

2017

|

Nr 56

33--37

PL

W referacie przedstawiono główne źródła hałasu występujące na terenie stacji elektroenergetycznych. Zaprezentowano wyniki pomiarów poziomu mocy akustycznej jednostek transformatorowych pracujących na wybranych stacjach elektroenergetycznych, w tym zależności poziomu mocy akustycznej od ilości pracujących układów wentylatorowych. Omówiono trudności w poprawnym wykonywaniu pomiarów ciśnienia akustycznego w otoczeniu transformatorów oraz problemy w dotrzymaniu dopuszczalnych poziomów dźwięku na terenach chronionych akustycznie w przypadku rozbudowy stacji elektroenergetycznych. W referacie poruszono także problem szacowania hałasu skumulowanego.

EN

This paper presents the main sources of noise generated by high voltage power stations and the results of measurements of the sound power level of transformer units at selected power stations. The impact on the sound power level on the number of working fan systems is also presented. Difficulties in sound pressure measurements in transformer environment and difficulties in meeting acceptable sound levels in acoustically protected areas in the case of extension of power substations are discussed. The paper also demonstrated of some problems with estimating cumulative noise. The results of measurements in the environment of an autotransformer operating at the high voltage power stations showed that the operating conditions of individual sections of the autotransformer fan have no significant effect on the calculated acoustic power levels of the autotransformer. The main source of noise in the autotransformer is not the cooling fans but the sound produced in the core of the transformers and the sound accompanying the electromagnetic forces (magnetostriction).

2

Oddziaływanie linii i stacji elektroenergetycznych na środowisko. Cz.1, Wpływ pól elektromagnetycznych niskiej częstotliwości na organizmy żywe

Jaworski M., Szuba M.

Elektro Info

|

2017

|

nr 5

62--65

3

Oddziaływanie linii i stacji elektroenergetycznych na środowisko. Cz. 2, Czy pola elektromagnetyczne niskiej częstotliwości mogą wywoływać choroby lub przyspieszać ich rozwój?

Jaworski M., Szuba M.

Elektro Info

|

2017

|

nr 9

32--35

PL

Niniejszy artykuł jest drugim z zaplanowanej serii artykułów dotyczących oddziaływania linii i stacji elektroenergetycznych na środowisko. Prezentuje on dalszy ciąg rozważań poświęconych problematyce oddziaływania na zdrowie ludzi pól elektromagnetycznych niskiej częstotliwości 50/60 Hz (ELF), wytwarzanych między innymi przez instalacje elektroenergetyczne. W artykule przedstawiono wyniki najnowszych badań in vivo i in vitro, a także badań epidemiologicznych, określających przypuszczalny związek pomiędzy narażeniem na działanie pola elektromagnetycznego niskiej częstotliwości ELF (Extra Low Frequency) a chorobami nowotworowymi, zaburzeniami układu nerwowego oraz innymi efektami biologicznymi, które scharakteryzowano w raportach, artykułach popularnonaukowych oraz w wydawnictwach konferencyjnych.

EN

This article is the second of a planned series of articles on the impact of power lines and power stations on the environment. It presents a further series of reflections on the human health issues of low frequency 50/60 Hz (ELF) electromagnetic fields generated inter alia electroenergetic installation. The article presents the results of the latest in vivo and in vitro studies, as well as epidemiological studies, specifying the hypothetical relationship between ELF (Extra Low Frequency) and cancer diseases, neurological disorders and other biological effects, which was characterized in reports, popular science articles and in conference publications.

4

Narażenie na pole elektromagnetyczne w przestrzeni pracy podczas użytkowania systemów elektroenergetycznych i elektrycznych instalacji zasilających prądu przemiennego w energetyce : metoda pomiaru pola elektromagnetycznego in situ – wymagania szczegółowe

Szuba M., Hasiec I., Papliński P., Śmietanka H., Zajdler K, Zmyślony M., Gryz K., Karpowicz J.

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2016

|

Nr 4 (90)

91--150

PL

Pole elektromagnetyczne (pole-EM) występuje w otoczeniu wszystkich instalacji i urządzeń zasilanych energią elektryczną, jest więc również nierozerwalnie związane z przesyłaniem energii elektrycznej przez sieć elektroenergetyczną, tworzoną głównie przez linie i rozdzielnie elektroenergetyczne: najwyższych, wysokich, średnich i niskich napięć, w których otoczeniu może występować pole-EM stref ochronnych. Obiekty takie zostały wymienione wśród typowych źródeł pola-EM jako „systemy elektroenergetyczne i elektryczna instalacja zasilająca” w rozporządzeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 czerwca 2016 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach związanych z narażeniem na pole-EM (DzU 2016, poz. 950, zm. poz. 2284; zał. 1., poz. 2.). W związku z tym, warunki narażenia pracujących w otoczeniu urządzeń lub instalacji sieci elektroenergetycznych wymagają okresowej kontroli, zgodnie z wymaganiami określonymi w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 2 lutego 2011 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, w którym określono, że powinna być ona wykonana „zgodnie z metodami określonymi w Polskich Normach, a w przypadku braku takich norm, metodami rekomendowanymi i zwalidowanymi” (DzU 2011, poz. 166). Celem takiej kontroli jest rozpoznanie zagrożeń elektromagnetycznych w przestrzeni pracy i podjęcie odpowiednich środków ochronnych (DzU 2016, poz. 950, zm. 2284). Ponieważ metody pomiarów pola-EM odpowiednie do realizacji tych wymagań prawa pracy nie są obecnie znormalizowane, celem przeprowadzonych badań było opracowanie metody rekomendowanej do pomiaru parametrów pola-EM in situ w przestrzeni pracy, podczas użytkowania sieci elektroenergetycznych. Rekomendowana metoda pomiarów została opracowana na podstawie przeglądu: parametrów konstrukcyjnych i elektrycznych infrastruktury energetycznej użytkowanej w Polsce, przeglądu danych literaturowych oraz wyników badań własnych wykonanych przez autorów w kilkuset obiektach elektroenergetycznych (najwyższych, wysokich, średnich i niskich napięć) o zróżnicowanej strukturze geometrycznej i funkcjonalnej, użytkowanych na terenie całego kraju. Przeprowadzone pomiary obejmowały pomiary wartości skutecznych natężenia pola elektrycznego i natężenia pola magnetycznego w przestrzeni pracy, z wyłączeniem narażeń występujących podczas prac wykonywanych wg procedur określanych jako praca na potencjale. Przeprowadzone badania obejmowały pomiary wartości skutecznej natężenia pola elektrycznego i natężenia pola magnetycznego w przestrzeni pracy, z wyłączeniem narażeń występujących podczas prac wykonywanych według procedur określanych jako praca na potencjale. Pomiary obejmowały następujące obiekty prądu przemiennego użytkowane w ramach krajowego systemu elektroenergetycznego: napowietrzne i wnętrzowe rozdzielnie elektroenergetyczne o napięciach znamionowych (110 ÷ 750) kV oraz linie elektroenergetyczne o napięciach znamionowych (110 ÷ 400) kV, określanych jako wysokie lub najwyższe napięcia (WN lub NN); linie elektroenergetyczne niskiego lub średniego napięcia (nn lub SN) o napięciach znamionowych (0,4 ÷ 110) kV (z wyłączeniem obiektów o napięciu 110 kV, zaliczanym do WN); rozdzielnie i transformatory nn lub SN o napięciach znamionowych (0,4 ÷ 110) kV (z wyłączeniem obiektów o napięciu 110 kV, zaliczanym do WN); generatory prądu wraz z torami prądowymi oraz aparaturą łączeniową i pomiarową o mocach powyżej 1 MW; instalacje potrzeb własnych na stacjach elektroenergetycznych; trójfazowe instalacje przemysłowe. Na podstawie wyników przeprowadzonych badań wykazano, że podczas użytkowania wspomnianych elementów sieci elektroenergetycznej są wykorzystywane prądy przemienne o częstotliwości 50 Hz i o stabilnym napięciu charakterystycznym dla jej poszczególnych obiektów, a obciążeniach prądowych zmieniających się w znacznym stopniu (o kilkaset procent), zależnie od zapotrzebowania odbiorców na energię elektryczną. W związku z tym, zarekomendowano metodę pomiarów, która obejmuje pomiar wartości skutecznej (RMS) natężenia pola elektrycznego i natężenia pola magnetycznego, których wyniki są oceniane bezpośrednio w odniesieniu do limitów narażenia, które określono w prawie pracy w stosunku do wartości równoważnych takich parametrów narażenia. W metodzie określono również zasady: przygotowania pomiarów i aparatury pomiarowej, wyboru punktów pomiarowych, wyznaczania zasięgu stref ochronnych oraz dokumentowania wyników pomiarów, a także warunki klimatyczne wykonywania pomiarów. Omówiono również najistotniejsze źródła niepewności wyników pomiaru pola-EM przy omawianych urządzeniach elektroenergetycznych.

EN

Electromagnetic field (EMF) occurs around all the installations and equipment powered by electricity, so it is also inextricably linked to the transmission of electricity through the power grid, created mainly by the power lines and switchyards of the highest, high, medium and low voltage. In their vicinity EMF of protection zones may occur. Such installations have been listed among the common sources of EMF as a "power systems and electrical power supply installation" in the Regulation of the Minister of Family, Labour and Social Policy on health and safety at work related to exposure to EMF(OJ 2016 item. 950, est. 1, pos. 2). The refore, the exposure conditions of workers in the vicinity of equipment or installation of power grids require periodic inspections in accordance with the requirements of the Regulation of the Minister of Health on the tests and measurements of health hazard factors in the working environment (Regulation ...., OJ 2011, pos. 166), which should be done "in accordance with the methods set out in Polish standards, in the absence of such standards, using recommended and validated methods". The purpose of such inspection is to identify the electromagnetic hazards in work space and take appropriate protective measures (OJ 2016 pos. 950). Because the methods of EMF measurement adequate to meet the requirements of labour law are currently not standardized, the objective of conducted research was to develop a method recommended for measuring parameters of the EMF in situ in the work space during the use of electricity networks. The recommended method of measurement was developed on the basis of the review of design and electrical parameters of energy infrastructure in Poland, the review of literature and own research performed by the authors in hundreds of power facilities (the highest, high, medium and low voltage)and installations of various geometrical and functional structures used in the whole country. The performed research included measurements of RMS value of electric field and magnetic field strength in the work space, with the exception of exposures occurring during the work performed according to procedures known as live-line work. The measurements included the following objects used in the national electricity grid: electrical switchyards with nominal voltage from 110 kV to 750 kV (outdoor and indoor); power lines of high voltage (HV) with nominal voltage from 110 kV to 400 kV; power lines of low or medium voltage (LV or MV) with rated voltage of 0.4 kV to 110 kV (with the exception of 110 kV); switchyards, LV or MV switchboards and transformers; generators with bus bars, cables etc., current transformers, switchgear and measuring equipment with capacity exceeding 1 MW, installations of own needs on electrical substations, three-phase alternating current industrial installations. On the basis of the results of the research it was demonstrated that during the use of these elements of the power grid alternating currents with a frequency of 50 Hz are used, with a stable voltage characteristic of the individual objects and the load current changing significantly (by several hundred percent), depending on customers’ demand for electricity. The measurement method was recommended which involves measuring the RMS value of electric field strength and magnetic field strength, which results are evaluated immediately with respect to the exposure limits set in the labour law to the equivalent value of such exposure parameters. The method also describes principles: measurements and measurement devices preparation, choice of measurement points, determining the ranges protection zones and document measurement results, as well a climatic conditions of measurements. It also discusses the most important sources of uncertainty of results of EMF measurement near discussed power devices.

5

Problemy bezpieczeństwa elektrycznego w kwestiach związanych z ustanawianiem służebności przesyłu

Szuba M.

Elektro Info

|

2016

|

nr 6

64--68

PL

W artykule przedstawiono najistotniejsze problemy związane z ustanawianiem służebności przesyłu na terenach, przez które przebiegają funkcjonujące od wielu lat linie napowietrzne o różnym poziomie napięcia. Wskazując na obszar, na którym należy rozważyć ustanowienie służebności przesyłu, przeanalizowano możliwości wykonywania różnego rodzaju zabiegów eksploatacyjnych, w tym związanych z koniecznością usunięcia awarii linii.

EN

Articles presents most important issues associated with establishment of transmission easment along long operationg power lines of varying voltage levels. It nominates areas designated for transmission easment and analyses different options for line maintenance including line breakdown.

6

Analiza obciążeń napowietrznych linii najwyższych napięć w aspekcie wytwarzania pola magnetycznego

Jaworski M., Szuba M.

Przegląd Elektrotechniczny

|

2015

|

R. 91, nr 5

149-154

PL

W artykule przedstawiono metodę szacowania natężenia pola magnetycznego, wytwarzanego przez napowietrzne linie najwyższych napięć w oparciu o analizę ich obciążeń. Analizę oparto na podstawie danych z rocznych obciążeń czterech reprezentatywnych linii napowietrznych eksploatowanych na terenie kraju. Na podstawie średnich rocznych oraz dobowych obciążeń przedstawiono uśrednione wartości natężenia pola magnetycznego występującego w otoczeniu analizowanych linii napowietrznych.

EN

This paper presents a method of estimating of the magnetic field generated by high voltage overhead lines, based on the analysis of their loads. The analysis was based on data from four representative annual loads of operating in the country overhead lines. On the basis of the average annual and daily load, there have been shown average values of occurring around overhead lines magnetic field.

7

Lokalizacja obiektów budowlanych w sąsiedztwie napowietrznych linii elektroenergetycznych

Jaworski M., Szuba M.

Elektro Info

|

2015

|

nr 12

89--93

PL

W artykule przedstawiono możliwości budowy linii napowietrznych w otoczeniu obiektów budowlanych oraz budowy takich obiektów w sąsiedztwie istniejących napowietrznych linii elektroenergetycznych. Zawarto stosowne wymagania co do odstępów izolacyjnych według aktualnej normy dotyczącej budowy linii napowietrznych. Zawarto również wymagania sprecyzowane w innych przepisach techniczno-budowlanych.

EN

This paper presents construction possibilities of overhead lines in the neighborhood of buildings and construction building objects in the vicinity of the existing overhead power lines. The paper contains requirements for insulation distances according to the current standards for the construction of overhead lines and requirements specified in other technical and construction regulations.

8

Oddziaływanie na środowisko linii napowietrznych najwyższych napięć wyposażonych w przewody wysokotemperaturowe

Szuba M.

Przegląd Elektrotechniczny

|

2012

|

R. 88, nr 5a

143-146

PL

W artykule zaprezentowano skutki wymiany konwencjonalnych przewodów stalowo-aluminiowych typu AFL na przewody wysokotemperaturowe (niskozwisowe) w liniach napowietrznych 220 kV. Wskazano na korzyści wynikające z możliwego znacznego zwiększenia obciążalności linii bez konieczności ich gruntownej przebudowy, wymagającej przeprowadzenia długotrwałej procedury administracyjnej. Oszacowano spodziewane poziomy pól magnetycznych pod linią po dokonaniu wymiany przewodów i wykazano, że nawet po wymianie przewodów w obu torach linii dwutorowych, natężenie pola magnetycznego w sąsiedztwie linii nie przekroczy wartości dopuszczalnej ustalonej w przepisach środowiskowych.

EN

The article presents effects of replacing conventional steel-aluminium wires (ALF type), with a high-temperature (low-sag) wires in 220 kV overhead power lines. It demonstrates benefits of using high-temperature wires due to their ability to allow substantial increase of line load without the need of major line reconstruction which requires lengthy approval processes. Expected magnetic field under the line with high-temperature wires was also assessed and it has been demonstrated that even with the use of such type of wires in double-circuit overhead line maximum level of magnetic field will not exceed permissible level defined by environmental standards.

9

Identyfikacja pola elektromagnetycznego w otoczeniu linii napowietrznych najwyższych napięć na potrzeby sporządzania ekspertyz środowiskowych

Szuba M.

Przegląd Elektrotechniczny

|

2010

|

R. 86, nr 5

288-292

PL

W artykule zaprezentowano najważniejsze problemy związane z pomiarową identyfikacją pola elektromagnetycznego, którego źródłem są linie napowietrzne wysokiego napięcia. Wskazano na trudności w przeliczaniu wartości zmierzonych na poziomy spodziewane przy najbardziej niekorzystnych warunkach pracy linii napowietrznej. Zwrócono także uwagę na celowość wyznaczania uśrednionych wartości natężenia pola magnetycznego w sąsiedztwie funkcjonujących linii napowietrznych.

EN

The article presents problems associated with measuring electromagnetic fields generated by high voltage overhead transmission lines. It demonstrates difficulties in calculating expected levels from those measured for the most unfavourable line operating conditions and emphasises benefits of using averaged rather than maximal levels of magnetic field intensity.

10

Linie kablowe wysokich napięć w systemie elektroenergetycznym

Szuba M., Stankowska A.

Elektro Info

|

2008

|

nr 1-2

76-81

PL

Stale rosnące zapotrzebowanie na energię elektryczną na świecie wymaga budowy coraz nowszych lub modernizacji starych elektrowni, a dostarczenie jej do odbiorców końcowych – rozwoju istniejącej infrastruktury przesyłowej oraz przesyłowo-rozdzielczej. O ile dobrze znana technologia budowy i eksploatacji linii przesyłowych najwyższych napięć nie przysparza obecnie problemów technicznych na obszarach niezaludnionych, o tyle problem pojawia się w przypadku obszarów miejskich i uprzemysłowionych. Brak możliwości przeprowadzenia linii napowietrznych wysokich napięć w bezpiecznej odległości od budynków mieszkalnych wymusza na projektantach poszukiwanie alternatywnych rozwiązań.

11

Pola elektromagnetyczne w środowisku człowieka - normy, przepisy i zalecenia w zakresie ochrony przed oddziaływaniem pól elektromagnetycznych w ekspozycji środowiskowej i zawodowej. Cz. 1

Szuba M.

Elektro Info

|

2007

|

nr 5

48-50

PL

Pierwsze próby ograniczania ekspozycji na pola elektromagnetyczne podjęto ponad 50 lat temu i dotyczyły one pracowników zatrudnionych przy eksploatacji źródeł silnych pól wielkiej częstotliwości (w.cz.), przede wszystkim z zakresu mikrofalowego. Od samego początku przy ustalaniu poziomów granicznych (dopuszczalnych) pól elektromagnetycznych powszechnie stosowano zasadę podziału populacji narażonej na dwie grupy. Pomimo często odmiennego nazewnictwa stosowanego do właściwego opisu obu grup, w rzeczywistości chodzi o dokonanie podziału na tzw. grupę narażoną w ekspozycji zawodowej (pracownicy – ang. workers, occupational exposure, controlled environment) i środowiskowej (ludność – ang. general public, uncontrolled environment).

12

Pola elektromagnetyczne w środowisku człowieka. Cz. 2 Przegląd polskich i zagranicznych przepisów dotyczących ochrony przed polami elektromagnetycznymi

Szuba M.

Elektro Info

|

2007

|

nr 6

75-78

PL

We wszystkich przepisach zagranicznych przyjęto podział widma elektromagnetycznego na kilka podzakresów częstotliwości, bez przypisywania im określonej nazwy, przy czym sposób podziału częstotliwości na pasma nie jest jednolity we wszystkich krajach. Przy ustalaniu wartości normatywnych dla pól wielkiej częstotliwości, w projektach norm, zaleceniach, standardach czy przepisach obowiązujących w niektórych krajach, za kryterium przyjęto dobrze rozpoznane efekty termiczne, które są wynikiem absorpcji energii pola elektromagnetycznego.

13

Wzajemna odległość pomiędzy budynkami mieszkalnymi a liniami napowietrznymi wysokiego, średniego i niskiego napięcia różnych typów w aspekcie oddziaływania pola magnetycznego

Habrych M., Jaworski M., Szuba M.

Elektro Info

|

2006

|

nr 3

106-108

PL

Projektowanie i budowa napowietrznych linii elektroenergetycznych do niedawna była prowadzona na podstawie zasad zawartych w normie PN-E-05100-1. Od 2005 roku wytyczne dotyczące projektowania, budowy i eksploatacji linii, o napięciu powyżej 45 kV, zawarte są w pierwszym arkuszu nowej, europejskiej normy PN-EN 50341-1:2005.

14

Oddziaływania środowiskowe stacji elektroenergetycznych WN/ŚN i ŚN/nN

Szuba M.

Wiadomości Elektrotechniczne

|

2004

|

R.LXXII, nr 11

27-35

PL

Omówiono czynniki fizyczne wytwarzane przez stacje elektroenergetyczne i ich wpływ na środowisko. W kontekście obowiązujących przepisów zwrócono uwagę na problemy związane z lokalizowaniem i ograniczaniem uciążliwości stacji elektroenergetycznych.

EN

Physical effects generated by electric power stations and their influence on • the environment are discussed. Problems of location of power stations and \ limiting of their noxiousness are raised in the context of regulations in force.

15

Lokalizacja, budowa i eksploatacja inwestycji elektroenergetycznych w środowisku

Szuba M.

Przegląd Komunalny

|

2004

|

nr 2

35-50

16

Oddziaływanie pól elektromagnetycznych na organizmy żywe

Szuba M.

Elektro Info

|

2004

|

nr 1-2

60-65

17

Ochrona środowiska przed oddziaływaniem pól elektromagnetycznych w procesie projektowania, budowy i eksploatacji elektroenergetycznych obiektów liniowych. Cz.1

Szuba M.

Elektro Info

|

2004

|

nr 5

48-51

18

Ochrona środowiska przed oddziaływaniem pól elektromagnetycznych w procesie projektowania, budowy i eksploatacji elektroenergetycznych obiektów liniowych. Cz.2

Szuba M.

Elektro Info

|

2004

|

nr 10

60-64

PL

Artykuł jest kontynuacją części 1 w 5. numerze "elektro.info". Zostały w nim omówione problemy budowy linii WN w pobliżu budynków i oddziaływanie pól elektromagnetycznych oraz zasady tworzenia obszaru ograniczonego użytkowania wzdłuż trasy linii napowietrznych wysokiego napięcia.

19

Pola elektromagnetyczne 50 Hz w środowisku człowieka

Szuba M.

Przegląd Komunalny

|

2003

|

nr 12

26-26

PL

W dniach 27-29 października w Poznaniu odbyła się, konferencja naukowo-techniczna pn. "Pola elektromagnetyczne 50 Hz w środowisku człowieka". Konferencję pod patronatem ministra środowiska Czesława Śleziaka zorganizowało Biuro Projektowo-Doradcze EKO-KONSULT oraz Biuro Wystaw i Konferencji TECH-EXPO przy współudziale Towarzystwa Wiedzy Powszechnej.

20

Określanie rozkładów pól elektromagnetycznych w otoczeniu linii elektroenergetycznych wysokiego napięcia na potrzeby ekspertyz ekologicznych

Wróblewski Z., Szuba M., Habrych M.

Energetyka

|

2003

|

nr 12

847-851

PL

Kontrowersje dotyczące oddziaływania linii napowietrznych wysokiego napięcia na środowisko skutkują wydawanymi na mocy ustawy Prawo ochrony środowiska decyzjami administracyjnymi zobowiązującymi właściciela linii do sporządzenia przeglądu ekologicznego istniejącej instalacji. W przeglądzie tym istotną rolę odgrywa wyznaczenie obszaru pod linią, w którym natężenie pola elektrycznego przekracza wartość 1 kV/m. Szerokość tego obszaru decyduje o możliwościach zagospodarowania terenu pod linią.

EN

Administrative decisions issued according to the Environment Protection Law being in forte cause controversies concerning the impact of the HV overhead lines on the environment. These decisions obligate the line owners to survey ecologically existing objects. In this survey a substantial role plays establishment of the area below the line with the electric field strength exceeding 1 kV/m. The wide of this area decides on possibilities of use the terrain below the line.