Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Sprawa katedry w Collège de France dla Alberta Einsteina - w świetle jego korespondencji

Piskurewicz J.

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki

|

2017

|

R. 62, nr 3

61--71

EN

The article discusses the affair of chair for Einstein, offered to him by the French government and French scientists in 1933, when Einstein was forced to leave Germany after Hitler’s accession to power. The article is based on Einstein’s correspondence with French scientists and representatives of the French government. Relations between Einstein and the French scientific circles are also presented in the article. Certain opinions referring to the affair of chair for him in France in 1933, as expressed by Einstein’s’ biographers, are corrected as well. The article constitutes a significant contribution to Albert Einstein’s biography and includes the description of the situation of German scientists of Jewish origin leaving Germany after Nazi accession to power.

2

Artur Wołyński - zapomniany historyk Polski w drugiej połowie XIX wieku

Piskurewicz J.

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki

|

2011

|

R. 56, nr 1

41-66

EN

Artur Wołyński (1844-1893) was, undoubtedly, one of the most interesting; personages of Polish émigrés after January Uprising. He belonged to these circles of Polish émigrés, who were able to reconcile their patriotic aspirations with realities and interest of the countries that entertained them. As far as Wołyński is concerned, it found its expression in the efforts that were made in order to assimilate two nations - Polish and Italian people - appealing to the common history and familiar cultural traditions. An important element of integrating all the above-discussed actions was his scientific activity. The mentioned activity included, first of all, his studies on Nicolaus Copernicus and Galileo Galilei. In the article were analyzed more comprehensive scientific descriptions dedicated to Copernicus and Galileo prepared by Wołyński and their significance and opinions on them of the learned, whose works treated on Copernicus and Galileo as well. Secondly, in the field of scientific activity of Wołyński, one can also observe his researches and the process of elaborating sources for Polish and Italian history, particularly concerning the 17th century. However, most of his attention Wołyński paid to collecting and working out the materials concerning January Uprising. Speaking a modern language, one can say that Wołyński in a way polled the insurgents of January Uprising sending to them an appropriate list of questions, additionally allowing for their biographies. In the paper was also included a detailed description of this broad initiative together with its results. Up till now, not much attention has been paid to this significant scientific activity and its contexts. So, the present article is to remind of meritorious personage of Wołyński, and particularly of his output within the realm of history science, history of Polish and Italian relationships, and of the role he played in bequeathing memory of January Uprising.

3

"Wyraźnie zbliża się". Profesor Bogdan Suchodolski pod lupą SB (1947-1953)

Piskurewicz J.

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki

|

2007

|

R. 52, nr 1

217-224

4

Współpraca Alberta Einsteina z Marią Skłodowską-Curie w Międzynarodowej Komisji Współpracy Intelektualnej przy Lidze Narodów (1922-1932)

Piskurewicz J.

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki

|

2005

|

R. 50, nr 3/4

7--24

PL

Przed I wojną światową międzynarodowa współpraca naukowa miała dość powierzchowny charakter. Oficjalnie podkreślano ponadnarodową solidarność ludzi nauki, złączonych wspólnymi zasadami, jak ich wymagało jej uprawianie. Nie brano jednak pod uwagę coraz większych różnic między nauką, mającą wymiar uniwersalny, a tymi badaniami, które nabierały charakteru szczególnego, stosowanego, będąc jednym ze źródeł potęgi państw, gdzie je prowadzono i stanowiąc czynnik ostrej rywalizacji o prymat nie tylko naukowy. Od 1899 r. najważniejsze towarzystwa naukowe z Europy i USA były zrzeszone w ramach Association Internationale des Academies, jednak I wojna b a rdzo obniżyła znaczenie tej organizacji bowiem w czasie wojny większość naukowców i stowarzyszeń oddała swe wysiłki na jej usługi - oczywiście w interesie własnych państw. Rozbita została w ten sposób wspomniana solidarność świata naukowego. Dotyczyło to przede wszystkim Niemiec, gdzie dziewięćdziesięciu trzech przedstawicieli nauki i kultury ju ż 4 października 1914 r. podpisało manifest popierający wojenne i pangermańskie cele państw centralnych. Dokument ten przez długi czas rzucał cień na całą naukę niemiecką, stanowiąc symboliczny przykład całkowitego podporządkowania się naukowców niemieckich władzy po lity cznej1. To polityczne uwikłanie nauki i naukowców stanowiło podstawową przeszkodą w podjęciu harmonijnej międzynarodowej współpracy naukowej po zakończeniu wojny. Obie strony - zarówno uczeni z krajów zwycięskiej Ententy, jak i naukowcy z państw centralnych - miały wiele do zarzucenia stronie przeciwnej. Niemcy uważali ponadto, że międzynarodowe kongresy naukowe będą po wojnie służyć przywłaszczeniu przez obcych wyników pracy uczonych niemieckich i ich wykorzystaniu poza granicami Niemiec. Ze swej strony Francuzi i inne nacje uważali, że Niemcy także po wojnie będą chcieli uzyskać dominującą pozycję w organizacjach międzynarodowych, m. in. w Association Internationale des Academies.

EN

The paper discusses the friendly ties and collaboration between two eminent scientists, Albert Einstein and Maria Skłodowska-Curie. The two collaborated not so much in strictly scientific matters, but rather in the field of scientists’ organizations on the international forum. Such a forum was provided by the League o f Nations, and in particular the International Committee for Intellectual Cooperation (Commission Internationale de la Cooperation Intellectuelle / CICI), a 12-member advisory body of the League. The task of the Committee was to work together with interested member-states in order to further ties of peaceful cooperation between them in the field of culture and science. The members of the Committee included eminent personalities, among them Maria Skłodowska- Curie and Albert Einstein. Very little is known about their work and collaboration within the CICI, but it is certainly a topic worth investigating, especially in view of the international importance of the scientific achievements of the two personages

5

Stypendia Carnegie-Curie, Maria Skłodowska-Curie i jej stypendyści

Piskurewicz J.

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki

|

2001

|

R. 46, nr 3

95--108

FR

L’article est consacre a l’origine des bourses Carnegie-Curie, aux moyens de leur administration et a leur signification dans la formation de jeunes scientifiques dans le domaine de radioactivite. En outre, il y a une presentation du groupe de boursiers de Carnegie-Curie, notamment ceux qui, dans l ’avenir, joueront un role important dans la sphere des recherches de radioactivite - entre autres:S. Rosenblum, M. Laporte, L. Kolowrat-Czerwinski, D. Jovanovic. L’auteur a donne aussi une ample presentation des boursiers polonais, par exemple: Ludwik Wertenstein, Zygmunt Klemensiewicz, Henryk Jędrzejowski, Cezary Pawłowski, Jerzy Starkiewicz, ayant des merites pour le developpement des recherches sur la radioactivite en Pologne. Marie Curie a profite des experiences rassemblees lors d ’administration des bourses Carnegie-Curie pendant son activite dans La Commission Internationale de Cooperation Intellectuelle aupres la Societe des Nations, specialement dans son Memorandum sur la question des bourses internationales pour l'avancement des sciences et le developpement des laboratoires, qui est devenu la base d ’une ample discussion sur le probleme des bourses internationales de recherches.