Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Właściwości mechaniczne i morfologia folii piezoelektrycznych na bazie kompozytów z polipropylenu

Chylińska M., Kaczmarek H., Królikowski B., Klimiec E.

Przetwórstwo Tworzyw

|

2017

|

T. 23, Nr 1 (175)

6

2

Badanie wpływu struktury chemicznej na stabilność termiczną N-halaminowych pochodnych hydantoiny

Chylińska M., Kaczmarek H.

Przetwórstwo Tworzyw

|

2017

|

T. 23, Nr 1 (175)

5

3

Charakterystyka struktury materiałów przeznaczonych do wytwarzania piezoelektrycznych kompozytów na osnowie polipropylenu

Kaczmarek H., Królikowski B., Klimiec E., Bajer D.

Polimery

|

2017

|

T. 62, nr 7-8

539--547

PL

Potencjalnie piezoelektryczne kompozyty izotaktycznego polipropylenu (i-PP) napełnionego organofilizowanym montmorylonitem (MMT) otrzymano metodą wytłaczania bez dodatku kompatybilizatora. Krystaliczność wytworzonych materiałów badano za pomocą dyfrakcji rentgenowskiej (XRD), morfologię określano metodą skaningowej mikroskopii elektronowej (SEM), a właściwości mechaniczne oceniano na podstawie wytrzymałości na rozciąganie. Stwierdzono, że w kompozytach i-PP tworzy się struktura komórkowa i zwiększa się stopień krystaliczności osnowy polimerowej. Właściwości mechaniczne napełnionego montmorylonitem i-PP pogarszają się, ale zakres naprężeń, w którym jest spełnione prawo Hooke'a w wypadku kompozytów i-PP z dodatkiem 2,5 i 5 % mas. MMT jest podobny do zakresu odpowiadającego nienapełnionemu polipropylenowi.

EN

Composites based on isotactic polypropylene (i-PP) modified by organophilized montmorillonite (MMT) have been obtained, as potential piezoelectric materials, by extrusion without addition of compatibilizer. The crystallinity of these products has been studied using X-ray diffraction. The morphology and mechanical properties have been determined by SEM and tensile tests, respectively. The formation of cellular structure was observed in the i-PP composites. Also, they exhibit an increase in the degree of crystallinity of the PP matrix when compared to virgin polymer. The parameters characterizing the mechanical properties of montmorillonite-filled i-PP are decreased, but the range of stresses for which Hooke's law applies is similar for i-PP composites containing 2.5 and 5 wt % MMT as well as for neat PP.

4

Studies of plasma treated styrene-based ionomers

Kowalonek J., Kaczmarek H., Mikuła E.

Polimery

|

2015

|

T. 60, nr 4

232--241

EN

The aim of the work was to study changes in the surface polarity of styrene ionomers containing Li+, Na+, K+ and Cs+ acrylates after air plasma treatment and then to observe the hydrophobic recovery of these samples. Changes in the surface properties were studied by atomic force microscopy (AFM), by measuring contact angles and calculating the surface free energy and its components. The values of surface free energy and its polar component increased considerably after air plasma treatment, which indicated the presence of polar groups on the surfaces. However, these alterations in the sample surfaces were impermanent.

PL

Zbadano zmiany polarności powierzchni jonomerów styrenowych, zawierających akrylany litu, sodu, potasu lub cezu, wywołane działaniem plazmy wytworzonej w powietrzu w funkcji czasu. Do oceny właściwości powierzchniowych zastosowano mikroskopię sił atomowych (AFM) oraz goniometrię. Na podstawie pomiarów kąta zwilżania obliczono swobodną energię powierzchniową i jej składowe. Pod wpływem działania plazmy wytworzonej w powietrzu wartości swobodnej energii powierzchniowej i jej składowej polarnej znacznie wzrosły, co wskazuje na zwiększenie liczby grup polarnych obecnych na powierzchni badanych próbek. Duża hydrofilowość modyfikowanej powierzchni, wywołana działaniem plazmy, zmniejszała się w funkcji czasu.

5

Nanocząstki magnetytu powlekane polimerami do zastosowań biomedycznych. Cz. II. Nanocząstki Fe3O4 z powłokami z polimerów syntetycznych

Chełminiak D., Ziegler-Borowska M., Kaczmarek H.

Polimery

|

2015

|

T. 60, nr 2

87--94

PL

Artykuł jest drugą częścią przeglądu literatury dotyczącej nanocząstek magnetytu stosowanych w biologii i medycynie. Omówiono układy nanocząstek Fe3O4 z powłokami z polimerów syntetycznych, m.in. z poliwinylopirolidonu, poli(glikolu etylenowego), polidopaminy. Przedstawiono przykłady trójskładnikowych układów magnetytu ze związkami krzemu, stabilizowanych polimerami.

EN

This article is a second part of literature review concerning magnetite nanoparticles used in biology and medicine. Fe3O4 nanoparticles coated by synthetic polymers such as polyvinylpyrrolidone, poly(ethylene glycol) and polydopamine are described. Examples of trilayer hybrids composed of magnetite, silicon compound and polymer are also presented. Particular attention is paid to biological and medical applications of polymers containing magnetic nanoparticles as contrast agents for magnetic resonance imaging, drug delivery systems, compounds used in separation techniques and in hyperthermic anticancer therapy.

6

Nanocząstki magnetytu pokryte polimerami do zastosowań biomedycznych. Cz. I. Otrzymywanie nanocząstek Fe304 z powłokami z polisacharydów

Chełminiak D., Ziegler-Borowska M., Kaczmarek H.

Polimery

|

2015

|

T. 60, nr 1

12—17

PL

Artykuł stanowi przegląd literatury z ostatnich lat dotyczącej nanocząstek magnetycznych powlekanych różnymi polimerami, wykorzystywanych w wielu dziedzinach, głównie w biologii i medycynie. Przedstawiono metody otrzymywania Fe3O4 w postaci nanocząstek, modyfikacje ich powierzchni za pomocą polisacharydów (chitozan, dekstran), właściwości oraz różne zastosowania takich układów.

EN

This article is a review of the literature from the last years concerning magnetic nanoparticles coated with various polymers, which are widely used in many reseach fields, mainly in biology and medicine. The methods of preparation and surface modification of Fe3O4 nanoparticles as well as the properties and applications of magnetic nanoparticles coated by polysaccharides (chitosan, dextran) are described.

7

Właściwości nanokompozytów poliakrylamidu z nanocząstkami srebra lub złota

Gniazdowska J., Kaczmarek H., Ściągalski F.

Elastomery

|

2015

|

T. 19, nr 1

15--22

PL

Nanocząstki srebra (Ag-MSA) i złota (Au-MSA), otrzymane przez chemiczną redukcję soli Ag i Au z zastosowaniem kwasu merkaptobursztynowego (MSA) jako stabilizatora, wprowadzono do poliakrylamidu (PASI). Otrzymane nanokompozyty PAM scharakteryzowano metodami spektroskopowymi (FTIR , UV-Vis). Zbadano wpływ promieniowania UV(o długości fali 254 nm) na cienkie filmy i wodne roztwory potiakrylamidu oraz kompozytów poliakrylamidu z nanosrebrem i nanozłotem. Wyniki badań spektroscopowych pozwoliły stwierdzić, że w układzie poliakrylamid/nanozłoto przemiany fotochemiczne przebiegają znacznie wydajniej niż w czystym polimerze. Natomiast wpływ nanocząstek srebra na foto-degradację poliakrylamidu jest nieznaczny. Wizualizacja nanocząstek i kompozytów polimerowych -ich rozmiary, kształty, jednorodność i właściwości nanomechaniczne - zostały zbadane metodami mikroskopii skaningowej (HR-TEM iAFM).

EN

Sifoer and gold nanoparticles (Ag-MSA, Au-MSA), obtained by chemical reduction of Ag and Au salts using mercaptosuccinic acid (MSA) as a stabilizer, were introduced to polyacrylamide (PAM) matrix. Obtained PAM nanocomposites were characterized by spectroscopic techniąues (FTIR, UV-Vis). The effect of UV radiation (wavelength of254 nm) on thin films and aąueous solutions of polyacrylamide and its composites with nanosilver and nanogold was examined. The results of spectroscopic studies revealed that the photochemical reactions in polyacrylamide/nanogold system run much more efficiently comparing to the pure polymer. In contrast, the effect of siver nanoparticles on the photodegradation of polyacrylamide is insignificant. Visualization of nanoparticles and polymer composites - their size, shape, uniformity and nanomechanical properties were examined by scanning microscopy methods (HR-TEM and' AFM).

8

Fotostabilność kompozytów poli(kwasu mlekowego) z poliakrylanami jako nowych materiałów dla przemysłu opakowaniowego

Vuković-Kwiatkowska I., Kaczmarek H.

Chemik

|

2015

|

Vol. 69, nr 5

281--287

PL

Folie kompozytów poli(kwasu mlekowego) (PLA) z poliakrylanami o różnym składzie i proporcjach składników otrzymano metodą fotochemiczną. Celem pracy było zbadanie fotoodporności kompozytów w warunkach laboratoryjnych z wykorzystaniem komory klimatycznej Suntest, wyposażonej w lamy ksenonowe symulujące promieniowanie słoneczne. Na podstawie analizy spektroskopowej w podczerwieni próbek poddanych fotodegradacji stwierdzono zwiększenie fotostabilności kompozytów zawierających usieciowane poliakrylany w stosunku do czystego PLA.

EN

Composite films of poly (lactic acid) (PLA) with polyacrylates of varying composition and proportions of the components were obtained by photochemical reaction. The aim of the study was to investigate composites photostability in laboratory conditions using Suntest apparatus, equipped with Xenon lamp simulating sunlight. Increase of photostability composites containing cross-linked polyacrylate relative to the pure PLA was showed by infrared spectroscopic analysis of the samples.

9

Characterisation of Composites of Bacterial Cellulose and Poly(vinyl alcohol) Obtained by Different Methods

Długa A., Kaczmarek H.

Fibres & Textiles in Eastern Europe

|

2014

|

Vol. 22, no. 6 (108)

69--74

EN

Bacterial cellulose (BNC)/poly(vinyl alcohol) (PVA) composites of various component ratios were obtained by three different methods: in situ synthesis of cellulose by Gluconacetobacter xylinus using the modified Schramm Hestrin culture medium mixed with PVA and two ex situ methods. One of them was the impregnation of synthesised BNC with PVA solution at 80 ± 5 °C, and the second one was involved the additional sterilisation of BNC/PVA mixture at 120 °C in an autoclave. It was found that the highest polymer content and basic weight was obtained using the in situ method. Composites obtained by these three methods were characterised by intermolecular interactions of BNC and PVA, which confirmed the FTIR spectroscopy. SEM revealed the internal structure of the composites, where the BNC fibres were partially coated by PVA.

PL

Kompozyty celulozy bakteryjnej (BNC) z poli(alkoholem winylu) o różnym stosunku ilościowym składników otrzymano trzema metodami. Jedną była bezpośrednia synteza celulozy w obecności PVA (in situ) przez bakterie Gluconacetobacter xylinus na podłożu Schramma-Hestrina. Dwie pozostałe metody ex situ różniły się temperaturą i sposobem wprowadzania PVA do BNC. W jednej z nich zastosowano impregnację w temperaturze 80 °C, druga była połączona ze sterylizacją w autoklawie w 120 °C. Największą zawartość polimeru w kompozycie i gramaturę uzyskano metodą in situ. Na postawie badań w podczerwieni stwierdzono występowanie oddziaływań międzycząsteczkowych między BNC i PVA. Mikroskopia elektronowa (SEM) umożliwiła zobrazowanie struktury kompozytu, w której włókna BNC były częściowo pokryte PVA.

10

Innowacyjne kompozyty poli(kwasu mlekowego) do produkcji folii opakowaniowych

Vuković-Kwiatkowska I., Kaczmarek H., Dzwonkowski J.

Chemik

|

2014

|

Vol. 68, nr 2

135--140

PL

Otrzymano i zbadano podstawowe właściwości innowacyjnych kompozytów do produkcji folii opakowaniowych. Kompozyty otrzymano metodą fotochemiczną z poli(kwasu mlekowego) (PLA) i poliakrylanu o różnym składzie. Zbadano właściwości mechaniczne otrzymanych folii; przenikalność przez folie pary wodnej i ditlenku węgla; odporność folii na działanie promieniowania nadfioletowego, stosowanego w procesie sterylizacji oraz określono wpływ wymrażania w temp. -18°C na badane właściwości. Stwierdzono poprawę właściwości barierowych i mechanicznych otrzymanych kompozytów w stosunku do czystego PLA, ich dobrą stabilność fotochemiczną i odporność na niskie temperatury, co stwarza możliwość wykorzystania nowych innowacyjnych kompozytów do produkcji opakowań żywności.

EN

Innovative composite packaging films were obtained from poly (lactic acid) (PLA) and polyacrylate. Mechanical properties, permeability to water vapor and carbon dioxide through the composite films, as well as their resistance to ultraviolet radiation used in the sterilization process were studied. The influence of refrigeration -18°C on the properties was tested. An improvement in barrier and mechanical properties of the composites with respect to the pure PLA was found, as well as their good photochemical stability and resistance to low temperatures, which makes it possible to use these composites in the food packaging production.

11

Ocena odporności kompozytów z poli(kwasu mlekowego) i poliakrylanów na symulowane światło słoneczne

Vuković-Kwiatkowska I., Kaczmarek H.

Przetwórstwo Tworzyw

|

2013

|

[R.] 19, nr 3 (153)

286--291

PL

Współczesny świat w ogromnej mierze stosuje tworzywa sztuczne w prawie wszystkich dziedzinach związanych z ludzką aktywnością. Z systematycznym wzrostem produkcji tworzyw wiążą się problemy z ich utylizacją i ogromnymi ilościami odpadów stanowiących zagrożenie dla środowiska. Dodatkowo wzrasta cena podstawowego surowca do produkcji polimerów - ropy naftowej. Taka sytuacja wymusza opracowanie nowoczesnych materiałów wytwarzanych ze źródeł odnawialnych, a przy tym dających możliwość recyklingu bądź degradacji w stosunkowo krótkim czasie. Poli(kwas mlekowy) - PLA jest polimerem spełniającym wymienione oczekiwania [1,2]. Ważnym praktycznym aspektem dla użytkowych materiałów polimerowych jest ich odporność na działanie promieniowania UV które jest naturalnie obecne w środowisku. Przedmiotem pracy jest przedstawienie działania promieniowania UV na kompozyt otrzymany z PLA i poliakrylanów. Kompozyty otrzymywane są poprzez wprowadzenie do matrycy PLA akrylanowego monomeru wielofunkcyjnego i poddanie układu fotopolimeryzacji w celu usieciowania. Taka modyfikacja wpływa na stabilność fotochemiczną tworzywa. Stosunek wagowy PLA do akrylanu w otrzymanych kompozytach wynosił 40:60, 50:50 i 90:10. Zastosowano monomer dipentaerytrytol pentaakrylanu DPEPA, a jako fotoinicjator Darocur 1173 w ilości 5% względem monomeru [3,4]. Wszystkie próbki były poddane procesowi fotostarzenia w aparacie Suntest (ATLAS) przez około 1000h. Zmiany strukturalne były kontrolowane przez cały czas technikami spektroskopowymi FTIR. Przeprowadzone analizy wykazały wyraźny wzrost odporności PLA na działanie promieniowania UV w kompozycie z monomerem akrylanowym.

EN

The plastics have been used in almost all fields of human activity. However, the hudge amount of plastic waste is undesirable effect of increasing polymer production. The second serious problem is increase of price of raw material for polymer synthesis - crude oil. This situation has forced the development of new materials produced from renewable sources, and at the same time giving the possibility of recycling or degradation in a relatively short time. Poly(lactic acid) - PLA is a polymer satisfying the mentioned requirements. An important practical aspect of the usage of polymer materials is their resistance to UV radiation, which is naturally present in the environment. The task of this work is to present the UV radiation influence on the composites obtained from the PLA and polyacrylates. The composites were prepared by mixing of PLA and multifunctional acrylate monomer (DPEPA dipentaerythritol pentaacrylate) and curing by UV-light to perform the crosslinking photopolymerization. The ratio of PLA to monomer was 40 to 60%, 50 to 50% and 90 to 10% (% w/w). Darocur 1173 as the photoinitiator was used. All samples were then aged in laboratory conditions using Suntest apparatus (Atlas) for about 1000 hours. The changes in chemical structure during sample aging have been monitored by FTIR techniques. The results showed a significant increase of PLA resistance to UV radiation in a composite with acrylate monomer comparing to pure PLA aged in the same conditions.

12

Foto- i biodegradacja polistyrenu modyfikowanego trioctanem celulozy

Zielińska A., Kaczmarek H., Świątek M.

Przemysł Chemiczny

|

2013

|

T. 92, nr 10

1923-1928

PL

Próbki kompozytu polistyrenu (PS) z trioctanem celulozy (CTA) oraz czystych polimerów poddano działaniu krótkofalowego promieniowania UV (λ = 253,7 nm) oraz działaniu mikroorganizmów zawartych w osadzie czynnym. Zmiany, które zachodziły w strukturze polimerów i ich mieszaninach badano metodami spektroskopii FTIR i UVVis, a także chromatografii żelowej. Wyznaczono też zawartość usieciowanego żelu metodą wagową. Badania wykazały, że PS i jego mieszaniny z CTA ulegają procesowi fotodegradacji utleniającej, tworzenia grup chromoforowych i fotosieciowania z różną wydajnością. Dodatek TC do matrycy PS powoduje wzrost podatności próbek na biodegradację.

EN

Polystyrene (PS) and cellulose triacetate (CTA) as well as their mixts. were exposed to short-wavelength UV-irradn. (253,7 nm) and subjected to action of microorganisms present in an activated sludge. The changes in structure of polymers were monitored by FTIR and UV-Vis spectroscopy as well by gel permeation chromatog. The amt. of crosslinked gel was estd. by gravimetry. Photooxidative degradn. of PS and its blends with CTA was obsd. The addn. of CTA to PS matrix enhanced its susceptibility to biodegrdn.

13

Symulacja widm absorpcyjnych azobenzenu i jego pochodnych

Połubok A., Kaczmarek H.

Inżynieria i Aparatura Chemiczna

|

2013

|

Nr 5

469--470

PL

Wykonano wizualizację widm absorpcyjnych azobenzenu i jego pochodnych na superkomputerze NOVA. Uzyskane dane: energia poszczególnych stanów wzbudzonych, energia pobudzenia i siła oscylatorów pozwoliły wnioskować o położeniu i intensywności pasm w widmie UV-Vis, Na podstawie częstości drgań harmonicznych wyznaczono widmo IR. Otrzymane widmo dobrze pokrywa się z danymi literaturowymi. Możliwość generowania kształtu widm jest użyteczna w przypadku trudności w ich rejestracji metodami tradycyjnymi.

EN

Visualization of azobenzene spectra and its derivatives using numerical simulation on the NOVA supercomputer was carried out. Data obtained, such as calculating energy of individual excited states, energy stimulation and oscillator strength enabled one to find a position and intensity of bands in UV-Vis spectra. The IR spectra were determined on basis of harmonic vibration frequency. The obtained spectra corresponded quite well with literature data thus offering alternative for the application of traditional methods.

14

Aktualny stan wiedzy o biocydowych polimerach na bazie N-halamin

Chylińska M., Kaczmarek H.

Polimery

|

2012

|

T. 57, nr 1

3-10

PL

Artykuł stanowi aktualny przegląd literaturowy na temat antydrobnoustrojowych polimerów opartych na N-halaminach. Omówiono właściwości i otrzymywanie surowców najczęściej stosowanych do produkcji biocydowych tworzyw polimerowych (pochodne oksozolidonu, imidazolidinonu i hydantoiny). Scharakteryzowano metody syntezy i modyfikacji polimerów biocydowych zawierających grupy N–Cl (polimeryzacja, szczepienie, adsorpcja powierzchniowa) oraz najważniejsze ich zastosowania. Przedstawiono mechanizm działania bakteriobójczego i możliwość regeneracji właściwości biocydowych polimerów N-halaminowych oraz prognozy rozwoju tych materiałów.

EN

This article constitutes a literature review on the biocide polymers based on N-halamines, macromolecular compounds in which oxidative halogen, Cl(I), is attached to nitrogen atom. The main raw materials most often applied to synthesis of these antimicrobial plastics have been described. There are derivatives of following organic compounds: oxazolidone, imidazolidinone and hydantoine (structures VI–VIII). The properties and methods of their preparation are shown (reactions 1–3). The next part presents the recent achievements in polymerization, grafting and physical modification leading to obtaining biocide macromolecular compounds. N-halamine polymers are applied in textile industry (clothes, gloves, socks, etc.), in production of water filters and air filters, as well as protecting coatings in different industrial and medical fields (e.g. hospital equipments, bathroom accessories, cover of hulls). The mechanism of disinfection, possiblity regeneration and perspective of developments of these polymers have been also reported.

15

Stacjonarne badania procesów egzogenicznych w strefie brzegowej Zbiornika Brackiego (południe Syberii Wschodniej)

Kaczmarek H., Mazaeva O. A., Kozyreva E. A., Khak V. A.

Landform Analysis

|

2012

|

Vol. 20

51-63

PL

Strefa brzegowa Zbiornika Brackiego na rzece Angarze jest niezwykle ciekawym przykładem złożonego kompleksu procesów egzogenicznych z wyraźnym wpływem antropopresji, będącej wynikiem utworzenia zbiornika wodnego i jego eksploatacji. Badania monitoringowe, rozpoczęte jeszcze przed utworzeniem zbiornika, wskazują na transformację i intensyfikację przebiegu procesów egzogenicznych zachodzących na tym obszarze przed utworzeniem zbiornika (procesy osuwiskowe, procesy krasowe, erozja linijna), objęcie nimi kolejnych terenów, wcześniej pasywnych, jak również pojawienie się procesów nowych, przedtem nie występujących w tym regionie (procesy eoliczne, procesy abrazyjno-akumulacyjne). Badania te prowadzone są przez pracowników Instytutu Skorupy Ziemskiej RAN, a od kilku lat, w ramach dwustronnych umów, uczestniczą w nich również pracownicy Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN.

EN

The Brack Reservoir on Angara river was created in 1967. It is the second in terms of capacity (170 km3) and surface (5,500 km2) man-made lake on Earth. Monitoring tests, that started before the reservoir has been created, gives the information about transformation and intensification of exogenous processes occurring in this area, in comparison to state before reservoir creation (landslides, karst, erosion processes). Those processes have taken new areas. Additionally on this area new processes have appeared as result of reservoir exploitation (eolian processes, accumulation-abrasive processes).

16

The short-term changes of gully erosion forms in the context of the water level fluctuations in the Bratsk reservoir (Russia)

Mazaeva O., Kaczmarek H., Khak V. A., Kozyreva E. A.

Landform Analysis

|

2011

|

Vol. 17

117-123

EN

The results of investigations ascertain the influence of the water level regime on the erosion dynamics that was estimated according gullies volume change within the space-time between two measurements. The development of gullies in the shore zone is to a large extent influenced by the abrasion of shore slopes, which is intense at high water level in the reservoir. The minimum rate of gully development (4.5-54.7m3 yr-1) was due to the action of shore abrasion and eolian processes within the period of 2004-2007. A large positive dynamics can be attributed to the increasing number of erosion cuts. The maximum material loss from gullies (in total 627.66 m3 ) and the average volumetric retreat rate for all gullies (16.5 m3 yr-1) were recorded at the permanent lowering of the reservoir water level during the 2007-2008 period. Water level fluctuations cause cyclic changes in the dynamics of processes and initiate the new mechanism of erosion that is not typical of regular conditions.

17

Polimery z nanocząstkami srebra - wybrane układy - otrzymywanie, właściwości, zastosowania

Sionkowski G., Kaczmarek H.

Polimery

|

2010

|

T. 55, nr 7-8

545-551

PL

Artykuł stanowi przegląd literatury ostatnich 10 lat dotyczący nanokompozytów polimerowych z udziałem srebra. Przedstawiono właściwości i sposoby otrzymywania nanocząstek srebra, omówiono metody wytwarzania nanokompozytów polimer/Ag, rolę matrycy polimerowej oraz fizyczne, chemiczne i biologiczne cechy takich układów. Scharakteryzowano również najważniejsze techniki analityczne wykorzystywane w badaniach nanokompozytów polimerowo-srebrowych, a także główne ich zastosowania. Szczególną uwagę zwrócono na aktywność antybakteryjną cząstek srebra, która czyni omawiane nanokompozyty potencjalnie użytecznymi w medycynie i w gospodarstwie domowym.

EN

This paper constitutes a review of the literature over the recent ten-year period in the field of application of silver as a component of polymeric nanocomposites. The methods of preparation of silver nanoparticles as well as their properties have been presented. The synthesis of polymer/Ag nanocomposites, the role played by the polymeric matrix and the physical, chemical and biological properties of these composite systems have been discussed. The most important analytical techniques as well as their applicability in the characterization of polymer/silver nanocomposites were also discussed. Special emphasis was placed on the importance of antimicrobial activity of the modifying silver particles which enables the potential application of these nanocomposites in medicine and household appliances.

18

Analiza zdjęć lotniczych oraz wyników pomiarów geodezyjnych w badaniach dynamiki strefy brzegowej sztucznych zbiorników wodnych : zbiornik Jeziorsko, rzeka Warta

Kaczmarek H.

Landform Analysis

|

2010

|

Vol. 13

19-26

PL

W artykule przedstawiono możliwości zastosowania połączonej analizy zdjęć lotniczych, wyników terenowych pomiarów geodezyjnych oraz technik DGIS, z wykorzystaniem oprogramowania środowiska GIS, w badaniach przekształceń strefy brzegowej zbiornika zaporowego Jeziorsko na Warcie. Metoda ta pozwoliła zrekonstruować stan strefy brzegowej zbiornika w końcowym etapie jego napełnienia, a następnie monitorować dynamikę jej rozwoju w różnych okresach funkcjonowania. Zbiornik Jeziorsko na rzece Warcie został utworzony w latach 1986-1992. Jest to drugi pod względem powierzchni i czwarty pod względem pojemności sztuczny zbiornik wodny w Polsce. Przy maksymalnym napełnieniu akwen ten ma 16 km długości, a jego pojemność wynosi 202,3 mln m3 . W tych warunkach długość brzegów zbiornika wynosi 44,3 km. Zdecydowana większość brzegów nieumocnionych jest aktywna, 67% ma charakter abrazyjny, a 7% akumulacyjny (Banach, Grobelska 2003). Brzegi zbiornika rozwijają się w obrębie silnie zaburzonych glacjalnych i fluwioglacjalnych utworów zlodowacenia środkowopolskiego oraz punktowo w iłach plioceńskich. Zbiornik Jeziorsko cechują wysokie, około 5-metrowe, roczne wahania stanów wody. W badaniach wykorzystano dwie serie zdjęć lotniczych, wykonane w 1991 i 2004 r., przy maksymalnych stanach wody w zbiorniku, ortofotomapę w skali 1:10 000 z 1996 r. oraz mapy topograficzne w skali 1:10 000 przedstawiające stan otoczenia zbiornika przed jego utworzeniem. Prowadzone od 2008 r. pomiary terenowe obejmowały powtarzalne, 2-3 razy w roku: w okresie wczesnowiosennym przy niskim stanie wody, w okresie późnowiosennym przy maksymalnym stanie wody i ponownie przy niskim stanie wody w okresie jesiennym, precyzyjne pomiary geodezyjne za pomocą tachymetru elektronicznego Wild TC 500 firmy Leica, odbiornika DGPS firmy Trimble oraz taśmy mierniczej w obrębie sieci założonych reperów. Otrzymane wyniki opracowano w oprogramowaniu ArcGIS, co pozwoliło na ich doprowadzenie do jednego układu współrzędnych i skali. Dla materiałów fotogrametrycznych po przetworzeniu uzyskano dokładność poziomą 0,5 m. Analiza materiałów fotogrametrycznych oraz pomiarów terenowych pozwoliła na wyliczenie średniego rocznego tempa abrazji brzegu zbiornika Jeziorsko w latach 1991-2004, 2004-2009 oraz współczesnego natężenia tego procesu, tj. w latach 2008-2009. W całym okresie funkcjonowania zbiornika Jeziorsko (lata 1991-2009), krawędź klifu cofnęła się od 4,6 do 25,1 m, tj. od 0,26 do 1,39 m/r., średnio 1 m/r. W pierwszym okresie funkcjonowania zbiornika (lata 1991-2004), tempo abrazji brzegów wynosiło od 0,35 do 1,63 m/r., podczas gdy w latach 2004-2009 wahało się od 0,26 do 1,28 m. Obecne tempo przemieszczania klifu, określone na podstawie pomiarów geodezyjnych wykonywanych w obrębie założonej sieci monitoringowej, wynosi od 0,1 do 0,3 m/r. Punktowo tempo abrazji osiąga 1 m/r.!

EN

The paper aims at presenting the contemporary research methods based on the aerial photogrammetry and terrain measuring with used to Geographical Information Systems (GIS), which may be used for supporting and analyzing the morphodynamic processes (geomorphological and fluvial) of reservoirs. Due to the fact there had been no earlier research, it was necessary to use a method which would give a competent quality and credibility measure of the changes. Author have aimed to reconstruct the conditions of the bank dynamics since 1986. The Jeziorsko Reservoir was created between 1986-1992 on the Warta River, and it is one of the largest reservoirs on the Polish lowlands. The reservoir is 16 km long and its capacity exceeds 202.3 mln m3 , the coast line has over 44.3 km, of which more then 63% unreinforced reservoir shores is active, i.e. it has got abrasive (56%) or accumulative (7.0%) character (Banach, Grobelska 2003). The banks are built with Quaternary glacial sediments (tills, sands and clays), and in a few places with Pliocene clays. Since 1992, when the filling was completed, the coast line has started the evolution of accumulation, abrasion and erosion processes. The high water level fluctuations during the exploitation of the reservoir amount to 5 mźy–1. Additionally, they intensify the natural coast transformations. The following cartographic and photogrammetric materials were used: a topographic maps at a scale of 1:5000, 1:10 000 aerial photographs taken in 1991 and 2004 and an orthophotomap from 1998 at 1:1000 scale. Data from field studies were collected by means of the Global Positioning System (GPS). The changes in the reservoir coastal zone detected on the aerial photographs were mainly situated in the highest bank zone. Thanks to the use of the GIS, the achieved horizontal mean accuracy was below 0.5 m for photogrammetry. At present, the database makes use of a mobile as well as a desktop GIS. During the entire exploitation period of the Jeziorsko Reservoir, 1991-2009, the cliff edge has moved from 4.6 to 25.1 m i.e. from 0.26 up to 1.39 m annually, av. 1 m a year. In the first analysed period of the reservoir functioning, 1991-2004, the recession rate amounted from 0.35 to 1.63 m annually, whereas in 2004-2009 it oscillated from 0.26 up to 1.28 m. At present the rate of the cliff movement equals from 0.1 up to 0.3 m a year, locally it reaches 1 m a year. The main goal of the researchers is to create a model of the coastal line evolution on the reservoir high water fluctuations.

19

Wpływ nowego fotoinicjatora na przebieg reakcji fotochemicznych w poli(chlorku winylu)

Kaczmarek H., Gałka P., Wrzyszczyński A., Olszewski K., Janota H.

Polimery

|

2009

|

T. 54, nr 3

202-208

PL

Przedstawiono dwuetapową syntezę nowego fotoinicjatora degradacji polimerów, mianowicie 4-metoksybenzoesanu S-4-benzoilofenylu, którego użyto do modyfikacji fizycznej poli(chlorku winylu) (PVC). Przebieg procesów fotochemicznych przebiegających w tym modyfikatorze oraz w cienkich błonach samego PVC i PVC z 2-proc. zawartością inicjatora badano metodami spektroskopii absorpcyjnej (UV-Vis i FT-IR). Stwierdzono przyspieszające działanie dodanego związku w procesie dehydrochlorowania i utleniania PVC pod wpływem promieniowania UV o długości fali ?=254nm. Zaproponowano mechanizm reakcji fotochemicznych zainicjowanych w PVC przez omawiany fotoinicjator.

EN

A two-stage synthesis of new photoinitiator of polymer degradation, namely S-(4-benzoylphenyl)-4-methoxythiobenzoate, is presented [equation (1) and (2)]. The initiator was used for physical modification of poly(vinyl chloride) (PVC). The courses of photochemical processes going in thin films made of PVC itself or with addition of 2% of initiator were investigated by absorption spectroscopy (UV-Vis and FTIR, Fig. 1-7). It has been found that the initiator accelerated the processes of dehydrochlorination and oxidation of PVC under the influence of UV radiation of wavelength ?=254nm. The mechanism of photochemical reactions initiated in PVC by the initiator discussed was proposed.

20

The resistance of wood fibers-poly(vinyl chloride) composites to UV-irradiation

Kaczmarek H., Zielińska A., Sionkowski G., Bajer K., Stasiek A., Dzwonkowski J.

Polimery

|

2008

|

T. 53, nr 1

60-63

EN

Wood fibers-poly(vinyl chloride) (WF-PVC) composite and pure poly(vinyl chloride) samples, prepared by extrusion, were exposed to short wavelength UV-irradiation (?=253.7nm). Scanning Electron Microscopy (SEM) micrographs shows heterogeneity of WF-PVC composite but the effect of UV-irradiation on surface morphology of sample is negligible. The course of photochemical reactions occurring in samples studied has been monitored by attenuated total reflection Fourier transform infrared (ATR-FTIR) spectroscopy. The results obtained indicate the better photochemical stability of WF-PVC comparing to virgin PVC.

PL

Próbki kompozytu poli(chlorku winylu) z włóknami drzewnymi (WF-PVC) i czystego poli(chlorku winylu), otrzymane metodą wytłaczania, poddano działaniu krótkofalowego promieniowania UV (?=253,7nm). Metodą skaningowej mikroskopii elektronowej (SEM) wykazano heterogeniczność kompozytu WF-PVC (rys. 1), oraz stwierdzono, że wpływ promieniowania UV na morfologię powierzchni próbek jest nieznaczny. Przebieg reakcji fotochemicznych zachodzących w badanych próbkach monitorowano metodą odbiciowej spektroskopii w podczerwieni z transformacją fourierowską (ATR-FTIR) (rys. 2). Otrzymane wyniki wskazują na lepszą fotostabilność kompozytów WF-PVC w porównaniu z czystym PVC (tabela 1).