Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Zagrożenie powierzchni terenu powstaniem liniowych nieciągłych deformacji w warunkach współczesnej eksploatacji górniczej węgla kamiennego w Polsce

Kowalski A., Kaszowska O., Polanin P.

Przegląd Górniczy

|

2018

|

T. 74, nr 3

26--33

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań liniowych nieciągłych deformacji prowadzonych w Głównym Instytucie Górnictwa. Objęto nimi szczeliny i progi, które powstały na powierzchni terenu w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym i zostały zarejestrowane przez przedsiębiorców górniczych. Uzyskano dane charakteryzujące około 400 tego typu deformacji. Analiza zgromadzonych materiałów pozwoliła na wskazanie warunków sprzyjających powstaniu liniowych nieciągłych deformacji powierzchni (LNDP). Pod uwagę wzięto m.in.: położenie względem eksploatacji i uskoków tektonicznych, krotność eksploatacji, kształtowanie się odkształceń poziomych powierzchni oraz rodzaj gruntu. Stwierdzono, że można wyróżnić dwa zasadnicze powody wystąpienia deformacji liniowych: duże wartości sumarycznych odkształceń poziomych oraz występowanie uskoków tektonicznych w zasięgu oddziaływania eksploatacji górniczej. Przy czym statystycznie znacznie częściej obserwuje się szczeliny i progi w strefach kumulacji odkształceń rozciągających. Wynikiem przeprowadzonych badań było opracowanie metod szacowania prawdopodobieństwa wystąpienia liniowych nieciągłych deformacji powierzchni. Umiejętność oceny zagrożenia terenu takimi skutkami prowadzenia eksploatacji górniczej jest coraz bardziej przydatna, ponieważ od lat 90. ubiegłego stulecia obserwuje się ich nasilenie. Należy dodać, że w warunkach współczesnej eksploatacji górniczej węgla kamiennego w Polsce liniowe nieciągłe deformacje powierzchni stanowią duży problem, gdyż nawet sporadyczne przypadki ich wystąpienia w rejonach szczególnych obiektów, mogą skutkować zagrożeniem bezpieczeństwa ich użytkowania oraz bardzo dużymi kosztami naprawy szkody. Przykładem mogą być uszkodzenia nawierzchni autostrady.

EN

This paper presents the study results for linear discontinuous deformation carried out in the Central Mining Institute. The study includes crevices and steps which were identified by mining entrepreneurs in the Upper Silesian Coal Basin. The received data describes 400 types of deformation. The analysis enabled to indicate favorable conditions for occurrence of linear discontinuous ground deformation (polish acronym LNDP). The following factors were taken under consideration: localization from exploitation and tectonic faults, multiplicity of seams extraction, distribution of horizontal strains and type of the ground. Two main factors cause the occurrence of linear deformation: high values of total horizontal strains and tectonic faults nearby the range of mining influences. Statistically more crevices and steps are observed in accumulation zones of tensile strains. The study result was the elaboration of a probability method for occurrence of linear discontinuous ground deformation. The ability of risk assessment for the mentioned results of mining activity is more useful because since the 90’s of the last century this kind of phenomenon is more common. In addition, linear discontinuous ground deformations are huge problem nowadays for hard coal mining in Poland. Even few cases of their occurrence nearby sensitive structures may reduce the safety of their use and generate high costs of covering damages. Damages of the highway surface can be the example.

2

Ryzyko wynikające z oddziaływania eksploatacji górniczej na powierzchnię terenu

Kaszowska O., Mika W.

Przegląd Górniczy

|

2017

|

T. 73, nr 4

70--77

PL

Przedmiotem rozważań jest ryzyko wynikające z oddziaływania podziemnej eksploatacji górniczej na powierzchnię terenu, które można nazwać ryzykiem szkód górniczych. Przedsiębiorcy, którzy prowadzą taką działalność muszą w planie finansowym ująć koszty naprawy szkód. Na etapie planowania eksploatacji górniczej te koszty można określić tylko w wyniku prognozy. Prognoza musi obejmować liczbę i rozmiary szkód oraz koszty ich naprawy. Przedsiębiorca podejmuje ryzyko spowodowane niedoszacowaniem tych wielkości. W artykule podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, na czym polega to ryzyko. W tym celu scharakteryzowano naturę ryzyka, mechanizmy jego rozwoju oraz stosowane miary. Dla wprowadzenia pojęcia ryzyka do problematyki szkód górniczych przedstawiono skutki eksploatacji w elementach zagospodarowania powierzchni, takich jak: budynki zabudowy mieszkalnej, obiekty przemysłowe, sieci infrastruktury technicznej, uprawy rolne i leśne oraz środowisko przyrodnicze. Wyszczególniono czynniki decydujące o powstawaniu i rozmiarach szkód oraz o kosztach ich naprawy. Do tych czynników zaliczono, oprócz uwarunkowań technicznych, także uwarunkowania prawne, społeczne i ekonomiczne. Zwrócono również uwagę na to, że kopalnie nie prognozują kosztów naprawy szkód górniczych, tylko je planują. Wskazano przyczyny rozbieżności pomiędzy planowanymi a ponoszonymi kosztami napraw szkód górniczych.

EN

The subject of discussion is the risk arising from the impact of underground mining exploitation on the surface of the terrain, which can be called a risk of mining damage. Entrepreneurs who conduct such mining activities must include the costs of repair of the damage in their financial plan. At the stage of planning the mining exploatation these costs can only be described as a result of the forecast. The forecast must include the number and size of damages as well as costs of their repair. An entrepreneur takes a risk related to underestimation of those figures. This paper attempts to answer the question what is the substance of this risk. To this end, the nature of this risk, its development mechanisms and measures used have been characterized. In order to introduce the concept of risk into the probematics of mining damage, effects of mining exploitation in the elements of the land surface, such as: buildings, industrial facilities, technical infrastructure networks, crops, forests and natural environment, have been presented. Factors determining formation and size of the mining damage as well as costs of repair have been specified. In addition to technical conditions, these factors include legal, social and economic conditions. Attention was also paid to the fact that mines do not forecast the costs of repair of mining damage, but plan them. Reasons for discrepancies between the planned and incurred costs of repair of mining damage have been pointed out.

3

Kryteria dopuszczania eksploatacji górniczej pod terenami zabudowanymi

Mika W., Kaszowska O.

Przegląd Górniczy

|

2015

|

T. 71, nr 3

44--49

PL

Artykuł dotyczy kryteriów dopuszczania eksploatacji górniczej z uwagi na ochronę obiektów zabudowy powierzchni, a w szczególności budynków, przed skutkami oddziaływania deformacji ciągłych podłoża. W artykule przedstawiono uwarunkowania prawne, stosowane w praktyce kryteria oceny możliwości i warunków eksploatacji pod obiektami zabudowy mieszkalnej, oraz propozycje zmian w tym zakresie. Artykuł ma na celu podjęcie dyskusji w sprawie optymalizacji działań podejmowanych przez zakłady górnicze w zakresie ochrony zabudowy powierzchni przed podjęciem eksploatacji górniczej, a także w trakcie jej prowadzenia.

EN

This paper describes the acceptance criteria for mining exploitation protecting the built-up areas, particularly buildings against the influence of ground continuous deformations. The paper presents the legal regulations, practical criteria for assessment of the possibilities and conditions of exploitation under built-up areas and the possible changes in this field. This paper has aimed at the discussion on the optimization of actions taken by mining plants in the framework of built-up areas protection against the beginning of the exploitation process as well as during this process.

4

Konferencje dotyczące bezpieczeństwa i ochrony obiektów budowlanych na terenach górniczych (BiOOBnTG)

Kaszowska O., Kowalski A., Mika W.

Przegląd Górniczy

|

2014

|

T. 70, nr 8

38--47

PL

W artykule opisano cele dotychczasowych konferencji cyklu pn. „Bezpieczeństwo i Ochrona Obiektów Budowlanych na Terenach Górniczych”, scharakteryzowano ich tematykę oraz przedstawiono statystykę opublikowanych materiałów. Dokonano przeglądu referatów dotyczących oceny odporności obiektów budowlanych na deformacje i wstrząsy, prognoz deformacji, a także ich niezawodności. Przedstawiono także społeczne i prawne aspekty oddziaływania eksploatacji górniczej na powierzchnię i obiekty jej zagospodarowania. W zakończeniu przedstawiono założenia i tematykę V konferencji, którą zaplanowano w terminie 15 – 17.10.2014 r.

EN

The paper presents the objectives of current conferences on “Safety and Security of Built Features in Mining Areas”, characterizes the subject matter and provides statistics of the published studies. Moreover, the paper encloses a review of papers on building resistance level to deformations and tremors, deformation projections as well as their reliability. Additionally, it discuses social and legal aspects of mining works influence on the surface and structures located on them. The last part of the paper presents objectives and subjects to be introduced at the 5th conference scheduled on the 15-17 October 2014.

5

Uwarunkowania zagospodarowania terenu wynikające z dotychczasowej eksploatacji górniczej w Jaworznie

Kaszowska O.

Przegląd Górniczy

|

2012

|

T. 68, nr 8

124--129

PL

Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne wymaga uwzględniania uwarunkowań wynikających z przeprowadzonej eksploatacji górniczej. W przypadku wielu rejonów zagłębia śląsko-dąbrowskiego ich ocena jest trudna, co wynika przede wszystkim z długiej historii górnictwa. W artykule scharakteryzowano mapę, opracowaną dla miasta Jaworzno, której treścią są te elementy, które mogą stwarzać zagrożenie dla obiektów zagospodarowania powierzchni. Należą do nich wyrobiska mające kontakt z powierzchnią oraz dawna eksploatacja odkrywkowa i podziemna prowadzona na małych głębokościach. Ponadto określono sumaryczną miąższość wybranych pokładów węgla kamiennego.

EN

Planning and spatial management require to take into consideration the conditionings resulting from performed mining exploitation. In conditions of many regions of the Silesia-Dąbrowa coal basin their assessment is difficult, what results first of all from the long history of mining. In the article a map was presented, prepared for the city of Jaworzno, containing these elements, which can create hazard for objects of surface management. There belong to them excavations having contact with the surface and previous opencast and underground exploitation conducted at low depths. Moreover, the total thickness of mined out hard coal seams was determined.

6

Interpretacja wyników prognozy deformacji powierzchni spowodowanych eksploatacją górniczą

Jędrzejec E., Kaszowska O.

Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa

|

2008

|

Wyd. spec. nr 6

119-129

PL

Prognozy deformacji powierzchni spowodowanych eksploatacją górniczą są przeprowadzane głównie dlatego, że ocenie podlega możliwość ich przejęcia przez istniejące bądź projektowane obiekty zagospodarowania powierzchni. Różnorodność obiektów i ich zróżnicowana odporność powodują, że założenia, metoda i zakres obliczeń powinny być ustalane w porozumieniu ze specjalistą wykorzystującym ich wyniki. Często prognozy dotyczą konkretnej eksploatacji, albo wskazanego okresu jej prowadzenia. Wówczas wpływy eksploatacji sąsiednich i prowadzonych przed lub po analizowanej są uwzględniane w ograniczonym zakresie lub są pomijane. W takiej sytuacji konieczne jest właściwe interpretowanie wyników prognozy. W niniejszym artykule przedstawiono kilka przykładów obrazujących złożoność zagadnienia.

EN

Prognoses of surface deformation caused by mining exploitation are conducted mainly for the reason, that the possibility undergoes assessment of their receiving by existing or projected objects of surface land development. A variety of objects, and their diverse resistance cause, that assumptions, method and range of calculations should be established in agreement with expert using their results. Often, prognoses concern concrete exploitation, or indicated period of its preparing. Then, impacts of neighboring exploitations and these led before or after analyzed one are considered to limited degree, or they are omitted. In such situation, proper interpreting of the results of prognosis is necessary. In the paper, some examples illustrating complexity of the question were presented.

7

Wpływ podziemnej eksploatacji górniczej na powierzchnię terenu

Kaszowska O.

Problemy Ekologii

|

2007

|

R. 11, nr 1

52-57

PL

Artykuł zawiera opis mechanizmu oddziaływania podziemnej eksploatacji górniczej na powierzchnię terenu. Scharakteryzowano w nim wszystkie formy przekształceń środowiska występujące na obszarach objętych takimi wpływami: deformacje powierzchni, zmiany stosunków wodnych i wstrząsy górnicze. Wymieniono czynniki warunkujące możliwości powstania szkód i decydujące o ich rozmiarach. Przedstawiono też skutki oddziaływania działalności górniczej na elementy zagospodarowania powierzchni, w szczególności na budynki. Ponadto scharakteryzowano możliwości minimalizowania szkodliwego wpływu eksploatacji górniczej poprzez stosowanie profilaktyki górniczej i profilaktyki budowlanej.

EN

The paper comprises a description of mechanism of underground mining influence on surface of terrain. All forms of environmental changes occurring on areas with such influences were characterised: surface deformation, changes in water relations and mining tremors. Factors were enumerated conditioning possibilities of damages occurrence and determining their range. Effects of influence of mining activities were also presented for elements of surface development, and in particular for buildings. The possibilities of minimisation of adverse influence of mining through applying mining prevention and building prevention were also characterised.

8

Współpraca zakładów górniczych z lokalnymi społecznościami w przypadkach eksploatacji pod osiedlami mieszkaniowymi

Kaszowska O.

Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa

|

2007

|

nr 3

13-25

PL

Przeanalizowano cztery przypadki konfliktów między zakładami górniczymi a lokalnymi społecznościami. Część z nich powstała na etapie planowania eksploatacji górniczej pod osiedlami mieszkaniowymi, część - na etapie jej prowadzenia. Przedstawiono działania podejmowane przez strony sporu oraz funkcjonujące dotychczas procedury stosowane w takich sytuacjach. Oceniono skuteczność działań podjętych przez przedsiębiorców górniczych i wskazano kierunki zmian koniecznych do poprawy ich relacji z

EN

Four cases of conflicts between mines and local communities were analysed. A part of them arose at the stage of planning of mining exploitation under housing estates, and a part - at the stage of its conducting. Actions undertaken by the parties of the dispute and currently functioning procedures in such situations were presented. The effectiveness of actions undertaken by mining entrepreneurs was assessed. The directions of changes necessary for the improvement of entrepreneur relations with local communities were indicated.

9

Zagospodarowanie obiektów poprzemysłowych i usuwanie szkód górniczych w zabudowie na terenach pogórniczych

Kaszowska O., Kalisz P., Kowalski A.

Przegląd Górniczy

|

2006

|

T. 62, nr 7-8

69-75

PL

W artykule omówiono zagadnienia związane z zagospodarowaniem terenów pogórniczych oraz obiektów poprzemysłowych likwidowanych kopalń. Przedstawiono w nim zagrożenia powierzchni wynikające z dokonanej eksploatacji górniczej, klasyfikację oraz ocenę ryzyka dla terenów pogórniczych w Polsce, w Niemczech i we Francji. Na wybranych przykładach omówiono możliwości zagospodarowania poprzemysłowych obiektów powierzchni zlikwidowanych zakładów górniczych. Na bazie doświadczeń polskich i niemieckich przedstawiono problemy związane z kosztami usuwania szkód górniczych po zamknięciu kopalni. Poruszono także zagadnienia monitoringu zagrożeń występujących na terenach pogórniczych.

EN

The problems connected with development of post-mining areas as well as industrial objects of Iiquidated mines are discussed. Hazards of surface resulting from executed mining, classification and evaluation of the risk for post-mining areas in Poland, Germany and France are presented. For the selected examples possibilities of development of surface objects of the liquidated mines are discussed. Basing on the Polish and German experience problems connected with the costs of mining damage removal after mine closing are presented. Also problems of hazards occurring on the post-mining areas are touched on.

10

Problemy społeczne wynikające z oddziaływania podziemnej eksploatacji górniczej na obiekty budowlane

Kaszowska O., Palka J., Koba M.

Geodezja / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

2003

|

T. 9, z. 2/1

337-344

PL

Przemiany, które rozpoczęły się w Polsce w latach 90., w znacznym stopniu ograniczyły dotychczasową swobodę działania przedsiębiorstw górniczych. Do jednej z ważniejszych należy zaliczyć znaczący wzrost świadomości lokalnych społeczności, wyrażający się wzmocnieniem poczucia własności oraz pozycji w sporach z zakładami górniczymi. Przykładem tego, jak dużą rolę w działalności górniczej może odgrywać opinia społeczna, jest eksploatacja pokładu 209 prowadzona przez Zakład Górniczo-Energetyczny Sobieski Jaworzno III pod dzielnicą Byczyna w Jaworznie. W wyniku protestu mieszkańców, spowodowanego wstrząsami górniczymi, kopalnia ograniczyła prędkość postępu frontu i podjęła szereg działań mających na celu rejestrację drgań budynków oraz ułatwienie dostępu do informacji o stanie robót górniczych. W referacie pokrótce scharakteryzowano warunki, w jakich odbywała się eksploatacja, jej przebieg oraz przewidywane i pomierzone wpływy na powierzchnię. Zrelacjonowano działania podjęte przez mieszkańców Byczyny oraz wymieniono ustalone w ich wyniku formy współpracy.

EN

The transformations that had begun in Poland in the nineties considerably limited the past liberty of action of mining enterprises. Among one of the most important, one can count considerable rise of consciousness of local communities, manifesting itself in the intensification of the sense of ownership and position in the disputes with mining plants. An example of how great role in the mining activity the social opinion can play, is the extraction of the N/o 209 seam conducted under the Byczyna district in the town of Jaworzno. In consequence of the protest of inhabitants, caused by mining - generated tremors, the mine reduced the front advancement rate and underlook a number of actions aimed at recording the vibration of buildings and facilitating access to the information on the condition of mining work. The paper briefly characterises the conditions in which the process of mining was conducted, its course and predicted and measured effects on the surface. An account was given of the actions undertaken by the inhabitants of Byczyna and the agreed forms of collaboration, as a result of this, where specified.

11

Metoda prognozowania kosztów usuwania szkód w budynkach na terenach górniczych

Kaszowska O.

Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa

|

2002

|

nr 3

69-81

PL

W artykule przedstawiono metodę prognozowania kosztów usuwania szkód górniczych w budynkach, opracowaną w Głównym Instytucie Górnictwa. Zaprezentowana metoda powstała w wyniku badań statystycznych, którymi objęto pięć rejonów z terenu Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Są to osiedla mieszkaniowe, o zróżnicowanych typach zabudowy; wielkomiejskiej - centrum dużego miasta, podmiejskiej jednorodzinnej i wiejskiej zagrodowej. W każdym z tych rejonów kilkakrotnie ujawniały się na powierzchni wpływy bezpośrednie eksploatacji górniczej. Analizą objęto wszystkie zdarzenia oddziaływania deformacji pogórniczych na budynek, co pozwoliło na uzyskanie próby o liczebności 1732. Zakres badań ograniczono do budynków o konstrukcji tradycyjnej i tradycyjnej ulepszonej. Wykorzystując materiały faktograficzne każdemu ze zdarzeń przypisano cechy charakteryzujące: warunki geologiczno-górnicze, przebieg eksploatacji górniczej, deformacje powierzchni, odporność budynków, szkody górnicze i koszty ich usuwania. Znaczną część danych umieszczono w komputerowej "Bazie Danych o Obiektach", zaprojektowanej przy zastosowaniu programu Access'97. Na podstawie dotychczasowych doświadczeń, wynikających z analizy wielu przypadków eksploatacji górniczej i jej skutków, sformułowano następującą tezę: koszty usuwania szkód górniczych w budynkach zależą od różnicy między kategorią odporności i kategorią terenu górniczego oraz od krotności oddziaływania eksploatacji. Różnicę między kategoriami budynku a terenu nazwano odpornością względną. Badania statystyczne zależności między powyższymi zmiennymi pozwoliły na wyznaczenie funkcji prawdopodobieństwa uszkodzenia budynku i wartości oczekiwanej kosztu jego naprawy. Na ich podstawie zbudowano model probabilistyczny kosztów usuwania szkód. Z przeprowadzonych badań wynika, że prawdopodobieństwo uszkodzenia budynku zależy od odporności względnej i krotności eksploatacji, natomiast koszty jego naprawy są zależne w istotny sposób tylko od kubatury. Zastosowanie modelu probabilistycznego umożliwia prognozowanie najbardziej prawdopodobnych kosztów oraz określenie przedziału ufności, w którym, na założonym poziomie prawdopodobieństwa, będą się mieścić rzeczywiste koszty. Zaprezentowana metoda prognozowania kosztów usuwania szkód w budynkach może być zastosowana do analizy ekonomicznej projektowanej eksploatacji górniczej. Jej wyniki będą stanowić składnik, tzw. kosztów środowiskowych przedsięwzięcia.

EN

The article presents the method of cost prediction of mining damage removal in buildings, developed at the Central Mining Institute. The presented method arose as a result of statistical investigations, which covered five regions in the Upper Silesian Coal Basin. These are housing estates, with diversified types of building development: buildings in centres of great citites, suburban one-family houses and country farm houses. In each of these regions several times appeared on the surface the direct impact of mining operations. The analysis covered all events relating to the post-mining deformation impact on the building, what enabled to obtain 1732 samples. The scope of investigations was limited to buildings of traditional and traditional improved construction. Taking advantage of fact-related materials, characterizing features were ascribed to each event: geological and mining conditions, course of mining operations, surface deformations, resistance of buildings, mining damages and costs of their removal. A considerable part of data one has placed in the computer "Data Base of Objects", designed when using the program Access'97. On the basis of hitherto gained experience, resulting from the analysis of many cases of mining operations and their effects, the following thesis was formulated: The costs of removal of mining damages in buildings depend on the difference between the resistance category as well as mining area category and the multiplication factor of mining impact. The difference between the categories of the building and the area was called relative resistance. Statistical investigations relating to the dependence between the above-mentioned variables enabled to determine the probability function of building damage and the expected cost of its repair. On their basis the probabilistic model of damage removal costs was constructed. From the carried out investigations it results, that the probability of building damage depends on the relative resistance and multiplication factor of extraction, whereas the costs of its repair depend in an essential way only on the cubature. The application of the probabilistic model enables to predict the most probable costs and to determine the confidence interval, where on an assumed probability level the real costs will be situated. The presented method of cost prediction of damage removal in buildings can be applied with respect to the economic analysis of planned mining operations. Its results will constitute the component of the socalled environmental costs of the undertaking.

12

Zależność kosztów usuwania szkód w obiektach kubaturowych od krotności eksploatacji górniczej

Kaszowska O.

WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie

|

2001

|

nr 6

24-30

PL

Badania przypadków wielokrotnej eksploatacji górniczej prowadzonej w 5 rejonach na terenie Górnośląskiego Zagłębia Węglowego pozwoliły na określenie zależności częstości uszkodzeń obiektów kubaturowych i kosztów ich naprawy od krotności oddziaływań górniczych oraz od odporności względnej. Wyniki badań wykorzystano do opracowania metody prognozowania kosztów usuwania szkód w budynkach.

EN

The conducted investigations of some cases of multiplicity of mining operation run in 5 areas of the Upper Silesian Coal-field have allowed to establish a relationship between the frequency of damages occurred in bulky surface structures, with the resulting costs of repair, and the multiplicity of mining operation as well as the relative resistance.