Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Effect of Varied NPK Fertilization on Catalase Activity of Amaranth (Amaranthus Cruentus L.)

Skwaryło-Bednarz B., Krzepiłko A.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2013

|

Vol. 20, nr 2

321-329

EN

A study was carried out on the effect of varied NPK fertilization on catalase activity per gram fresh weight of the leaves of two varieties of amaranth, Rawa and Aztek, at different developmental stages (seedling, five-leaf, flowering and mature seed), as well as in the seeds. Amaranth was grown in a field experiment in southeast Poland, at wide-row spacing on good wheat complex soil. The following combinations of macronutrient levels were applied: I - 50 kg N ? ha-1, 40 kg P ? ha-1, 40 kg K ? ha-1, II - 70 kg N ? ha-1, 50 kg P ? ha-1, 50 kg K ? ha-1, III - 90 kg N ? ha-1, 60 kg P ? ha-1, 60 kg K ? ha-1 and IV - 130 kg N ? ha-1, 70 kg P ? ha-1, 70 kg K ? ha-1. The study showed that catalase activity exhibited a downward trend during the vegetation period of amaranth. The highest catalase activity was noted in the leaves during the first stage, ie the seedling stage. Increasing levels of NPK led to an increase in catalase activity. Leaves of the Rawa variety had higher catalase activity than those of the Aztek variety at every stage of development. The level of catalase activity in the amaranth seeds was also significantly affected by fertilization and the variety of amaranth. Higher levels of the fertilizers caused an increase in catalase activity in the seeds.

PL

Badano wpływ zróżnicowanego nawożenia NPK na aktywność katalazy w świeżej masie liści dwóch odmian amarantusa (Rawa i Aztek) w różnych fazach rozwojowych (faza siewki, faza piątego liścia, faza pełni kwitnienia i faza pełni dojrzałości nasion) oraz w nasionach. W doświadczeniu polowym uprawiano szarłat w rozstawie szerokorzędowej na glebie kompleksu pszennego dobrego, w południowo-wschodniej części Polski. Zastosowano następujące kombinacje dawek makroskładników: I - 50 kg N ź ha–1, 40 kg P ź ha–1, 40 kg K ź ha–1, II - 70 kg N ź ha–1, 50 kg P ź ha–1, 50 kg K ź ha–1, III - 90 kg N ź ha–1, 60 kg P ź ha–1, 60 kg K ź ha–1 oraz IV - 130 kg N ź ha–1, 70 kg P ź ha–1, 70 kg K ź ha–1. Z przeprowadzonych badań wynika, iż aktywność katalazy wykazywała tendencję malejącą w okresie wegetacji amarantusa. Najwyższą aktywnością katalazy cechowała się świeża masa liści w pierwszej badanej fazie - fazie siewki. Wzrostowi aktywności katalazy sprzyjało nawożenie wzrastającymi dawkami NPK. Liście odmiany Rawa cechowały się większą aktywnością katalazy niż Aztek i to niezależnie od fazy rozwojowej. Na poziom aktywności katalazy w nasionach amarantusa istotny wpływ miało także nawożenie oraz odmiana. Większe dawki nawozów powodowały wzrost poziomu aktywności katalazy w nasionach.

2

Assessment of Content of Fat and Tocopherols in Seeds of Amaranthus in Relation to Diversified Fertilization with Macroelements

Skwaryło-Bednarz B.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2012

|

Vol. 19, nr 2

273-279

EN

This study is based on the field experiment carried out in the years 2007-2008, on an individual farmer’s field in Bodaczow, near Zamosc. The aim of the experiment was to determine the influence of different dosages of NPK on the content of fat and homologous tocopherols in the seeds of two varieties of amaranth: Rawa and Aztek. The experiment was started on brown soil made from loess, with high content of P, K and Mg, and slightly acidic reaction (pH in l mol KClźdm–3 - 5.8). The experiment was started with split-plot method in three repetitions, and involved: two varieties of amaranthus (Rawa and Aztek), and 4 variants of fertilization with macroelements NPK (kg ź ha–1) (1 - object without any fertilization, 2 - 70 N, 50 P2O5, 50 K2O; 3 - 90 N, 60 P2O5, 60 K2O; 4 - 130 N, 70 P2O5, 70 K2O). The content of fat was marked in the seed with Soxhlet’s method, and á-, â-, ă- and ä-tocopherol with high performance liquid chromatography (HPLC). The study reveals that the amount of accumulated fat in the seeds of amaranthus largely depended on the variety of the plant and variant of fertilization with macroelements. Significantly high content of fat in the seeds was found at the fourth (the highest) level of fertilization with NPK. Higher content of fat in the seeds was determined in Aztec variety than Rawa. The varieties of amaranthus varied considerably in the content of: á-, â-tocopherol and their total amount. Higher content of á-tocopherol and its higher total amount was found in the seeds of Aztek variety, rather than Rawa. The seeds of Rawa variety had significantly more â-tocopherol than Aztek variety. Fertilization with growing dosages of NPK had a significant, positive influence only on the amount of á-tocopherol and its total amount.

PL

Podstawę pracy stanowi doświadczenie polowe przeprowadzono w latach 2007-2008 na polu rolnika indywidualnego w miejscowości Bodaczów k. Zamościa. Celem doświadczenia było określenie wpływu różnych dawek NPK na zawartość tłuszczu oraz homologów tokoferolu w nasionach dwóch odmian amaranthusa: Rawa i Aztek. Eksperyment założono na glebie brunatnej wytworzonej z lessu, o dużej zasobności w P, K i Mg oraz lekko kwaśnym odczynie (pH w l mol KClźdm–3 - 5,8). Doświadczenie założono metodą split-plot w trzech powtórzeniach. W doświadczeniu przyjęto następujące czynniki: dwie odmiany szarłatu (Rawa i Aztek) oraz 4 warianty nawożenia makroelementami NPK (kgźha–1) (1 - obiekt bez nawożenia, 2 - 70 N, 50 P2O5, 50 K2O; 3 - 90 N, 60 P2O5 60 K2O; 4 - 130 N, 70 P2O5, 70 K2O).

3

Influence of Contamination of Soil with Copper on the Activity of Dehydrogenases in Areas where Amaranthus is Cultivated

Skwaryło-Bednarz B.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2012

|

Vol. 19, nr 1-2

155-160

EN

The pot experiment investigated the influence of various dosages of copper (0, 20, 40, 80, 120 mg kg–1 of soil) on the activity of dehydrogenases in the soils in which amaranthus, Rawa variation, was cultivated. The pot experiment revealed that the highest activity of dehydrogenases could be observed when no fertilization with Cu was applied, and the lowest activity of dehydrogenases occurred with the highest dosage of Cu in the experimental pot. An increase in the activity of dehydrogenases was found in the control objects and objects where the lowest dosage of copper was applied in the investigated period (June–August––October). Addition of increased dosages of copper resulted in the decrease of the activity of dehydrogenases in the investigated months, as related to the control objects. Significant high negative correlations was found between the dosage of Cu that was applied and activity of dehydrogenases in the investigated months.

PL

W doświadczeniu wazonowym oceniano wpływ różnych dawek miedzi (0, 20, 40, 80, 120 mg kg-1 gleby) na aktywność dehydrogenaz w glebie pod uprawą szarłatu odmiany Rawa. W warunkach przeprowadzonego doświadczenia wazonowego najwyższą aktywnością dehydrogenaz charakteryzowały się obiekty bez zastosowanego nawożenia Cu, a najniższą obiekty z najwyższą dawką tego mikroelementu. Stwierdzono wzrost aktywności dehydrogenaz w obiektach kontrolnych oraz wraz z zaaplikowaną najmniejszą dawką miedzi w badanym okresie (czerwiec-sierpień-październik). Dodanie większych dawek miedzi przyczyniło się do zmniejszenia aktywności dehydrogenaz w badanych miesiącach w porównaniu z obiektami kontrolnymi. Stwierdzono, że obiekty z tymi dawkami wykazują wysokie istotne ujemne zależności pomiędzy zaaplikowaną dawka Cu a aktywnością dehydrogenaz w badanych miesiącach.

4

Pobranie miedzi, cynku, manganu i żelaza przez Amaranthus cruentus L. jako roślinę energetyczną w zależności od odmiany, rozstawy i nawożenia

Brodowska M. S., Brodowski R., Skwaryło-Bednarz B.

Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe

|

2012

|

R. 13, nr 10

176-180

PL

Niniejsza praca obejmuje przeanalizowanie wpływu różnych dawek azotu, fosforu i potasu oraz rodzaju siewu dwóch odmian (Rawa i Aztek) szarłatu (Amaranthus cruentus L.) na pobranie mikroskładników (Cu, Zn, Mn, Fe) przez roślinę testową. Podstawę pracy stanowi trzyletnie doświadczenie polowe założone metodą losowanych podbloków (split-plot) w trzech powtórzeniach, w którym czynnikami zmiennymi były: odmiana rośliny i sposób siewu, zastosowane na dwóch poziomach oraz nawożenie NPK na pięciu. Uzyskane wyniki eksperymentalne weryfikowano statystycznie modułem ANOVA (dla układów czynnikowych) programu STATISTICA. Testem HSD Tukeya określono wartości NIR. W celu wzajemnego porównania wielkości udziału poszczególnych czynników doświadczalnych w wyjaśnieniu wariancji zmiennej zależnej obliczone zostały współczynniki η2p. Uzyskane wyniki badań wskazują, że zastosowane czynniki doświadczalne przyczyniły się do istotnego zróżnicowania pobrania miedzi, cynku, manganu i żelaza przez Amaranthus cruentus L. Ogólnie należy stwierdzić, że wyższe pobranie wszystkich analizowanych mikroskładników przez rośliny testowe odnotowano w przypadku odmiany Aztek. Biorąc pod uwagę wpływ siewu roślin na pobranie miedzi, cynku, manganu i żelaza przez amarantus w przypadku odmiany Aztek wyższe pobranie odnotowano przy siewie szerokorzędowym. W przeprowadzonym eksperymencie nie stwierdzono jednoznacznie ukierunkowanego wpływu nawożenia na kumulację mikroskładników w roślinie testowej.

EN

Present research includes analysis of the in fluence of varied nitrogen, phosphorus, and potassium rates as well as spacing type of two amaranth cultivars (Rawa and Aztek) (Amaranthus cruentus L.) on uptake of microelements (Cu, Zn, Fe, Mn) by the test plant. The paper was based on three-year field experiment established by means of randomized sub-blocks (split-plot) in three replicates and included three variable factors: plant cultivar, spacing (two levels each), and NPK nutrition (five levels). Results achieved during the experiments were statistically verified using ANOVA mode (for factorial systems) in STATISTICA software. LSD values were determined with a help of HSD Tukey test. In order to compare the shares of particular experimental factors in explaining the variance of dependent variable, η2p (partial eta-squared) coefficients were calculated. Achieved results indicated that applied experimental factors contributed to a substantial differentiation of uptake of copper, zinc, manganese and lead by Amaranthus cruentus L. It should be stated that higher uptake of all analyzed microelements by test plants were in the case of Aztek cv. Considering the in fluence of plant spacing on copper, zinc, manganese and lead uptake by amaranth, their higher levels were found at wide-spacing for Aztek cv. No univocally directed in fluence of fertilization on microelements accumulation at test plant was found in the experiment.

5

Plonowanie Amaranthus cruentus L. jako rośliny energetycznej w zależności od odmiany, rozstawy i nawożenia

Brodowska M. S., Brodowski R., Skwaryło-Bednarz B.

Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe

|

2012

|

R. 13, nr 10

198-201

PL

Mała popularność amarantusa jako rośliny energetycznej wskazuje na potrzebę podejmowania wielu badań ukierunkowanych na pełną ocenę jego plonowania oraz składu chemicznego decydującego o jego wykorzystaniu. Stąd też celem niniejszej pracy było przeanalizowanie wpływu odmiany, siewu i zróżnicowanego nawożenia NPK na plonowanie szarłatu (Amaranthus cruentus L.). Podstawę pracy stanowi trzyletnie doświadczenie polowe założone metodą losowanych podbloków (splitplot), w którym czynnikami zmiennymi były: odmiana rośliny (A),rozstawa (B), zastosowane na dwóch poziomach oraz nawożenie NPK (C) - na pięciu. Analiza uzyskanych wyników badań wskazuje istotne zróżnicowanie wielkości plonów łodyg i liści Amaranthus cruentus L. w efekcie działania czynników doświadczalnych. Spośród analizowanych odmian wyższe plony łodyg odnotowano w przypadku odmiany Aztek. Szarłat reagował istotną zwyżką plonów na nawożenie azotem, fosforem i potasem. Najwyższe plony amarantusa uzyskano przy nawożeniu NPK3 (90 kg N• ha-1, 60 kg P• ha-1, 60 kg K• ha-1). Najwyższa dawka azotu, fosforu i potasu (NPK4) wiązała się ze spadkiem plonowania rośliny testowej, bez względu na odmianę , czy rozstawę roślin.

EN

Poor popularity of amaranth as an energy plant indicates the need to undertake numerous studies upon the complete evaluation of its yield and chemical composition determining its utilization. Therefore, the aim of present research was to analyze the influence of cultivar, plant spacing, and diverse NPK nutrition on yielding of amaranth (Amaranthus cruentus L.). The paper was based on three-year field experiment established by means of randomized sub-blocks (split-plot) and included three variable factors: plant cultivar (A), spacing (B) (two levels each), and NPK nutrition (C) (five levels). Analysis of achieved results indicated some remarkable differentiation of Amaranthus cruentus L. yield size of stems and leaves as an effect of experimental factors. Among examined cultivars, Aztec cv. produced higher yields of stems. Amaranth reacted with remarkable increase of yields towards nitrogen, phosphorus, and potassium nutrition. The highest yields were produced at NPK3 fertilization (90 kg N• ha-1, 60 kg P• ha-1, 60 kg K• ha-1). The highest nitrogen, phosphorus, and potassium rates (NPK4) contributed to the decrease of the test plant yielding, regardless of the cultivar and spacing.

6

Influence of the Contents of Total Forms of Lead on the Number of Selected Groups of Microorganisms in the Forest Soils of the Protected Zone in the Roztocze National Park

Skwaryło-Bednarz B.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2011

|

Vol. 18, nr 5-6

821-826

EN

The aim of the study was to determine the influence of the contents of total forms of lead on the number of selected microorganisms in the light soils situated in the protected zone in the Roztocze National Park. The experiment was carried out in spring in pine forest that belongs to Senderki Forest Sub-District. The total number of ten soil outcrops was done in the area. The samples were taken from humus levels and mother rock levels. The study reveals that the norms for protected zones concerning the contents of total forms of lead were not exceeded in the forest soils. Nevertheless, a significant enrichment in total lead was observed in surface levels, as compared with mother rock levels. The amount of total lead in humus levels influenced the number of marked colonies of bacteria, Actinomycete and fungi, which was also proved by the statistical analysis that was carried out. The amount of total lead in the humus level was significantly negatively correlated with the number of marked colonies of microorganisms. It should be noted, that this study should be treated as preliminary investigation. Further detailed investigation of the content of total lead in the protected soils of south-eastern Poland will allow to determine the influence of this element on the number of soil microflora.

PL

Celem badań była próba określenia wpływu zawartości ogólnej ołowiu na liczebność wybranych grup drobnoustrojów w glebach lekkich położonych w otulinie Roztoczańskiego Parku Narodowego. Badania przeprowadzono w okresie wiosennym na terenie lasu sosnowego Leśnictwa Senderki. Ogółem w terenie wykonano 10 odkrywek glebowych, z których pobierano próbki z poziomów próchnicznych i skały macierzystej. Z przeprowadzonych badań wynika, iż w glebach leśnych nie zostały przekroczone dopuszczalne normy zawartości ogólnych form ołowiu opracowane dla trenów chronionych. Stwierdzono jednak znaczne wzbogacenie w ołów całkowity poziomów wierzchnich w stosunku do skał macierzystych. Ilość ołowiu ogólnego w poziomach próchnicznych miała wpływ na ilość oznaczonych kolonii bakterii i promieniowców oraz grzybów. Prawidłowość tą potwierdza przeprowadzona analiza statystyczna. Ilość ołowiu ogólnego w poziomie próchnicznym istotnie ujemnie korelowała z liczebnością kolonii oznaczonych drobnoustrojów. Należy podkreślić, iż badania przeprowadzone w niniejszej pracy mają charakter badań wstępnych. Ich kontynuowanie pozwoli nie tylko na szczegółowe śledzenie zawartości ołowiu ogólnego w glebach chronionych południowo-wschodniej Polski, ale także na ocenę wpływu tego pierwiastka na liczebność mikroflory glebowej.

7

Contents of Forms of Lead in the Soils of the Protected Zone in the Roztocze National Park and Adjacent Production Areas

Skwaryło-Bednarz B.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2011

|

Vol. 18, nr 8

1131-1138

EN

The aim of the study was to determine the total contents of acid soluble and water soluble Pb in light soil profiles that belong to rusty soils in the protected zone in the Roztocze National Park and adjacent industrial areas. The investigated soils had a natural content of total Pb. In spite of that, the results revealed accumulation of the analysed metals in surface levels (Ap), as compared with parent rock levels (C ). Higher concentration [%] of lead, zinc and copper in Ap levels was found in the soils of the production areas than in the soils of the protected zone. It was observed that the contents of total forms of Pb, acid soluble forms of Pb and water soluble forms of Pb in the analysed soils were significantly correlated with chemical properties, soil reaction, contents of organic carbon, and soil absorbing capacity.

PL

Celem pracy było określenie zawartości ogólnej Pb i jego form rozpuszczalnych w kwasie solnym i w wodzie w profilach gleb lekkich należących do klasy gleb rdzawych położonych na terenie otuliny Roztoczańskiego Parku Narodowego i terenów produkcyjnych do niej przyległych. Badane gleby charakteryzowały się naturalną zawartością Pb ogólnego. Pomimo tego otrzymane wyniki badań świadczą o nagromadzeniu analizowanych metali w poziomach wierzchnich (Ap) w odniesieniu do poziomów skał macierzystych (C). Większą względną koncentracją [%] ołowiu w poziomach Ap charakteryzowały się gleby terenów produkcyjnych w porównaniu do gleb otuliny. Stwierdzono, iż zawartość ogólnych form ołowiu i jego form rozpuszczalnych w kwasie solnym i wodzie w analizowanych glebach była istotnie skorelowana z właściwościami chemicznymi, w tym odczynem, zawartością węgla organicznego i pojemnością sorpcyjną.

8

Effect of Various Doses of NPK Fertilizers on Chlorophyll Content in the Leaves of Two Varieties of Amaranth (Amaranthus cruentus L.)

Skwaryło-Bednarz B., Krzepiłko A.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2009

|

Vol. 16, nr 10

1373-1378

EN

The effect of various doses of NPK. fertilizers on chlorophyll content in the leaves of two varieties of amaranth, 'Rawa' and Aztek, was investigated. In field experiments amaranth was grown at narrow spacing on good wheat complex soil in South-Eastern Poland. The following combinations of macroelement doses were applied: I - 50 kg N, 40 kg P and 40 kg K o ha-1, II - 70 kg N, 50 kg P and 50 kg K. o ha-1, III - 90 kg N, 60 kg P and 60 kg K o ha-1 and IV - 130 kg N, 70 kg P and 70 kg K o ha-1. Assessments were made of chlorophyll a, b and a+b content in fresh leaf tissue during the full bloom and seed formation stages. The chlorophyll a content in the 'Rawa' amaranth leaves was found to be higher than in the 'Aztek' leaves. In both varieties analysed, the values for this parameter were higher during seed formation than in the bloom stage. The highest chlorophyll a content in the 'Rawa' variety was found with combination III of NPK fertilizer, while for 'Aztek' it was highest with combination II. Chlorophyll b content was higher per unit fresh mass of 'Rawa' leaves than in the 'Aztek' variety. The highest chlorophyll b content per unit fresh mass of 'Rawa' leaves was found with combination II of macroelement fertilizers, while for 'Aztek' this value was highest with combination III. Statistically significant dependencies were found between the NPK. fertilizer doses used and the amount of chlorophyll in the fresh leaf tissue of both amaranth varieties.

PL

Badano wpływu zróżnicowanego nawożenia NPK na zawartość chlorofilu w liściach dwóch odmian szarłatu 'Rawa' i 'Aztek'. Szarłat uprawiano w doświadczeniu polowym w rozstawie wąskorzędowej na glebie kompleksu pszennego dobrego, w środkowo-wschodniej części Polski. Zastosowano następujące kombinacje dawek makroskładników. l - 50 kg N, 40 kg P i 40 kg K o ha-1, 11 - 70 kg N, 50 kg P i 50 kg K o ha-1, III - 90 kg N, 60 kg P i 60 kg K o ha-1 oraz IV - 130 kg N, 70 kg P i 70 kg K o ha'-. Oznaczono zawartość chlorofilu a i b oraz sumę chlorofili a+b w świeżej masie liści w stadium pełni kwitnienia roślin oraz na początku formowania nasion. Z przeprowadzonych badań wynika, że liście szarłatu odmiany 'Rawa' zawierały więcej chlorofilu niż liście odmiany 'Aztek'. Zawartości chlorofilu w liściach badanych odmian szarłatu były większe w okresie formowania nasion niż w okresie kwitnienia. Liście szarłatu odmiany 'Rawa' zawierały najwięcej chlorofilu a po zastosowaniu nawożenia NPK w dawce 90 kg N, 60 kg P i 60 kg K o ha-1 (kombinacja III), natomiast liście odmiany 'Aztek' po zastosowaniu 70 kg N, 50 kg P i 50 kg K o ha-1 (kombinacja II). Notowane ilości chlorofilu b były większe w świeżej masie liści odmiany 'Rawa' w porównaniu z odmianą 'Aztek'. Największą zawartość chlorofilu b stwierdzono w świeżej masie liści odmiany 'Rawa' po zastosowaniu II kombinacji nawożenia, a w liściach odmiany 'Aztek' po zastosowaniu III kombinacji nawożenia NPK. Stwierdzono statystycznie istotne zależności pomiędzy zastosowanymi dawkami nawozów NPK a zawartością chlorofilu w świeżej masie liści obu odmian szarłatu.

9

Reaction of amaranthus to pollution of soil with copper

Skwaryło-Bednarz B.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2008

|

Vol. 15, nr 9

979-983

EN

In the pot experiment the influence of various dose of copper (O, 20, 40, 60, 80, 100, 120, 140 mg . kg-l of soil) on cropping and contents of copper in stalks, leaves, seeds, and roots of amaranthus, Aztec, c.v. has been investigated. The crops of overground parts and roots were determined. Also, contents of copper were determined in the plant material. It was observed that copper at dose of 100 mg' kg-l of soil caused over 10 % decrease in the crop of the analyzed plants. Maximum dosage of copper applied in the experiment (140 mg' kg-l of soil) caused a decrease in the crop of overground parts as well as roots (stalks by 27.4 %, leaves by 28.6 %, seeds by 43.9 %, and roots by 26.1 %). Contents of copper in amaranthus depended on plant organ. Capability of the investigated plant parts to uptake this element can be described as follows: stalks < leaves < seeds < roots. The statistical analysis that was carried out revealed many significant negative correlations between the applied dosage of copper and the crop of different organs of amaranthus plants, and positive correlations between the applied dosage of copper and contents of copper in the analyzed parts of plant material. Due to high ability of amaranthus to accumulate copper it may be used for rec1amation of soils polluited with the metal.

PL

W doświadczeniu wazonowym badano wpływ różnych dawek miedzi (0, 20, 40, 60, 80, 100, 120, 140 mg . kg-l gleby) na plonowanie i zawartość miedzi w łodygach, liściach, nasionach i korzeniach amarantusa odmiany Aztek. Określono plon części nadziemnych i korzeni. W materiale roślinnym oznaczono także zawartość miedzi. W wyniku badań stwierdzono, że miedź w dawce 100 mg . kg-l gleby powodowała ponad 10-procentowy spadek plonu analizowanych części roślin. Maksymalna dawka miedzi zastosowana w doświadczeniu (140 mg' kg-I gleby) spowodowała obniżenie plonu części nadziemnych i korzeni (łodyg 027,4 %, liści 028,6 %, nasion 043,9 % i korzeni 026,1 %). Zawartość miedzi w amarantusie uzależniona była od organu rośliny. Zdolność badanych części roślin do pobierania tego pierwiastka można uszeregować następująco: łodygi < liście < nasiona < korzenie. Przeprowadzona analiza statystyczna wykazała wiele istotnych ujemnych zależności pomiędzy zastosowaną dawką miedzi a plonem poszczególnych organów roślin amarantusa oraz dodatnich zależności pomiędzy zastosowaną dawką miedzi a jej zawartością w analizowanych częściach materiału roślinnego. Ze względu na dużą zdolność akumulacji miedzi przez amarantus jest celowe wprowadzenie tej rośliny do struktury zasiewów, głównie z przeznaczeniem na przemysłowe wykorzystania biomasy tej rośliny. Uprawa tego typu roślin może przyczynić się do zmniejszenia stanu degradacji chemicznej gleb zanieczyszczonych miedzią.

10

Influence of the way rendzinas are used in protective zone of Roztocze National Park on total contents of selected heavy metals in soil

Skwaryło-Bednarz B., Martyn W.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2008

|

Vol. 15, nr 9

985-990

EN

The aim of this research was to evaluate the influence of the way in which the soils are used (arable soil and grassland) on total contents and distribution of Pb, Zn, and Cu in rendzina profiles. The experiment was carried out in the eastern part of the protective zone in Roztocze National Park. In each outcrop samples were taken at horizons Aca, A/Cca, and Cca. Conducted statistical analysis revealed that contents of total forms of lead, zinc, and copper at the investigated horizons were within common norm for rendzinas. Despite this, the results obtained in the experiment show accumulation of Pb, Zn, and Cu in surface levels as comporable to parent rock levels. Rendzinas used as arable soils bad higher contents of zinc and copper, while grasslands contained more lead. The statistical analysis that revealed many significant correlations between the contents of the investigated total forms of metal s and chemical properties of rendzinas, regardless of the ways they were used.

PL

Celem niniejszych badań była ocena wpływu sposobu użytkowania (grunty orne i użytki zielone) na zawartość ogólną i rozmieszczenie Pb, Zn i Cu w profilach rędzin. Badania przeprowadzono we wschodniej części otuliny Roztoczańskiego Parku Narodowego. W każdej z odkrywek pobierano próbki z poziomów Aca, A/Cca i Cca. Przeprowadzone analizy wykazały, iż zawartość ogólnych form ołowiu, cynku i miedzi w badanych poziomach mieściła się w ogólnie przyjętych normach dla rędzin. Pomimo tego otrzymane wyniki badań świadczą o nagromadzeniu Pb, Zn i Cu w poziomach wierzchnich w odniesieniu do poziomów skał macierzystych. Rędziny użytkowane jako grunty orne cechowały się większą zawartością cynku i miedzi, a użytki zielone miały więcej ołowiu. Przeprowadzona analiza statystyczna wykazała wiele istotnych zależności pomiędzy zawartością badanych form ogólnych metali, a właściwościami chemicznymi rędzin, niezależnie od ich sposobu użytkowania.

11

Influence of traffic on the content and forms of copper in the soils of the Roztocze National Park

Skwaryło-Bednarz B.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2007

|

Vol. 14, nr 9

1013-1018

EN

The aim of the study was to determine the content of total forms of copper and forms soluble in hydrochloric acid in the light soils of The Roztocze National Park (RPN) located at different distances from the road with the heaviest traffic (3, 10, 50, 100 meters). The highest content of total copper in surface levels was found in light soils located in the closest vicinity of the road. The content of copper decreased with an increase in the distance from the road. The content of total forms of copper in the soils under study exceeded or nearly exceeded (on one side at distances 50 and 100 meters from the road) the admissible norms for soils in protective zones. The investigated soil samples, regardless of the depth at which they were collected or the distance from the road, had high mobility indexes of forms of copper soluble in hydrochloric acid.

PL

Celem badań było określenie zawartości ogólnej miedzi oraz jego form rozpuszczalnych w kwasie solnym w glebach lekkich Roztoczańskiego Parku Narodowego (RPN) położonych w różnych odległościach od trasy samochodowej o najintensywniejszym nasileniu ruchu (3, 10, 50, 100 m). Największą zawartością miedzi ogólnej w poziomach wierzchnich charakteryzowały się gleby lekkie położone w najbliższym sąsiedztwie jezdni. Malała ona w kierunku oddalania się od trasy samochodowej. Zawartość miedzi całkowitej w badanych glebach przekraczała lub była bliska przekroczeniu (jednostronnie w odległości 50 i 100 m) stężeń dopuszczalnych dla gleb terenów chronionych. Badane próbki glebowe niezależnie od głębokości pobrania i odległości od jezdni cechowały się dużymi wskaźnikami ruchliwości form miedzi rozpuszczalnej w kwasie solnym.

12

Biological properties of soils flat-lying under the forest communities of the Roztocze National Park

Skwaryło-Bednarz B.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2007

|

Vol. 14, nr 11

1209-1214

EN

The study concerning biological properties of light soils was carried out in the area of pine forest flat-lying under 25-, 50- and 75-year-old trees growing in The Roztocze National Park The largest number of the investigated soil microorganisms and activity of dehydrogenase and catalase were observed in the soils under the oldest tree stands. The smallest number of the investigated soil microorganisms and activity of dehydrogenase catalase were observed in the soils situated under pine forest consisting of 25-year-old trees. The number of soil microflora was significantly correlated with the content of humus and the activity of the investigated enzymes.

PL

Podjęte badania dotyczące właściwości biologicznych gleb lekkich przeprowadzono na terenie boru sosnowego o zróżnicowanym wiekowo drzewostanie, tj. 25, 50 i 75-letnim położonym na terenie Roztoczańskiego Parku Narodowego. Stwierdzono, że największą liczebnością badanych drobnoustrojów glebowych oraz aktywnością dehydrogenaz i katalaz charakteryzują się gleby położone pod najstarszym z analizowanych drzewostanów. Najmniejszą natomiast charakteryzują się gleby lekkie położone pod borem sosnowym, którego drzewostan liczy 25 lat. Ilość mikroflory glebowej była istotnie skorelowana z zawartością próchnicy oraz aktywnością badanych enzymów.

13

Influence of sulphur-metallurgical railway line on contents and forms of nickel in light soils of the Roztocze National Park (RPN)

Martyn W., Skwaryło-Bednarz B.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2006

|

Vol. 13, nr 8

765-770

EN

The aim of this study was to determine total contents of nickel and forms of nickel soluble in hydrochloric acid in light soils of Roztocze National Park at different distances from the sulphur-metallurgical railway line (LHS) (3, 10, 50, 100 m). The highest contents of total forms of nickel in surface levels were found in light soils situated in the closest vicinity of the broad-gauge railway line, and the contents of nickel decreased with the increase in distance from the railway line (LHS). In the investigated soil material, humus horizons contained more nickel than deeper ones, no matter what the distance from the railway line. Soil samples that were examined, no matter what the depth or distance from the railway line was, bad high mobility indexes for forms of nickel soluble in hydrochloric acid.

PL

Określono zawartość całkowitej niklu oraz jego form rozpuszczalnych w kwasie solnym w glebach lekkich Roztoczańskiego Parku Narodowego położonych w różnych odległościach od torowiska (3, 10, 50, 100 m) Linii Hutniczo-Siarkowej (LHS). Największą całkowitą zawartość niklu w poziomach wierzchnich charakteryzowały się gleby lekkie położone w najbliższym sąsiedztwie linii szerokotorowej i malała w kierunku oddalania się od torowiska LHS. W badanym materiale glebowym stwierdzono wzbogacenie w nikiel poziomów próchnicznych w stosunku do poziomów niżej położonych i to niezależnie od odległości od torowiska. Badane próbki glebowe niezależnie od głębokości pobrania i odległości od torowiska cechowały się dużymi wskaźnikami ruchliwości form niklu rozpuszczalnych w kwasie solnym.

14

Forms of zinc in light soils of Roztocze National Park (RPN)

Skwaryło-Bednarz B., Martyn W.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2006

|

Vol. 13, nr 8

799-805

EN

The aim of Ibis study was to determine the content of total zinc and its forms soluble in hydrochloric acid as wen as water-soluble forms in light soils of the Roztocze National Park. The investigation showed that the content of the total forms of zinc depended on the war the soil was used. Generally speaking, arable soils bad higher content of the total forms of zinc, as compared with forest soils. Also, arable soils tended to contain higher amounts of forms of zinc soluble in hydrochloric acid and water-soluble forms than forest soils. The investigated soils, no matter how they were used, bad high mobility indexes of forms of lead soluble in hydrochloric acid.

PL

Celem badań było określenie zawartości cynku ogólnego oraz jego form rozpuszczalnych w kwasie sol-nym i w wodzie w glebach lekkich Roztoczańskiego Parku Narodowego. Przeprowadzone badania wykazały, że na zawartość formy całkowitej cynku miał wpływ kierunek użytkowania gleb. Gleby uprawne były generalnie bogatsze w cynk całkowity w porównaniu do gleb leśnych. W glebach uprawnych również zaznaczyła się tendencja większej zawartości form cynku rozpuszczalnego w kwasie solnym oraz form wodorozpuszczalnych w porównaniu do gleb leśnych. Badane gleby niezależnie od kierunku użytkowania cechowały się wysokimi wskaźnikami ruchliwości form ołowiu rozpuszczalnych w kwasie solnym.

15

Formy miedzi w glebach lekkich Roztoczańskiego Parku Narodowego (RPN)

Martyn W., Skwaryło-Bednarz B.

Inżynieria Ekologiczna

|

2005

|

Nr 12

297-298

16

Forms of lead in light soils of Roztocze National Park

Martyn W., Skwaryło-Bednarz B.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2005

|

Vol. 12, nr 4

415-420

EN

Total contents of lead, its forms soluble in hydrochloric acid, and water-soluble forms of lead in light soils of Roztocze National Park have been determined. The research bas shown that the contents of total forms of lead depended on how the soils were used. Forest soils contained more total forms of Pb, when compared to arable soils. Also, in forest soils there was a tendency for higher contents of Pb forms soluble in hydrochloric acid, and water-soluble forms than in arable soils. Both forest soils and arable soils bad high mobility indexes of Pb soluble in hydrochloric acid.

PL

Określono zawartości form całkowitych ołowiu oraz jego form rozpuszczalnych w kwasie solnym i wodorozpuszczalnych w glebach lekkich Roztoczańskiego Parku Narodowego. Na zawartość formy całkowitej ołowiu miał wpływ sposób użytkowania gleb. Gleby leśne były generalnie bogatsze wołów całkowity w porównaniu do gleb uprawnych. W glebach leśnych również zaznaczyła się tendencja większej zawartości form ołowiu rozpuszczalnego w kwasie solnym oraz form wodorozpuszczalnych w porównaniu do gleb ornych. Badane gleby niezależnie od sposobu użytkowania cechowały się dużymi wskaźnikami ruchliwości form ołowiu rozpuszczalnych w kwasie solnym.

17

Comparison of biological activity of soils polluted by sulphur and soils reclaimed with sew age slugde in the area of sulphur mine "Jeziórko", Poland

Martyn W., Skwaryło-Bednarz B., Gardiasz Z.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2005

|

Vol. 12, nr 8

835-839

EN

The research, which aim was to compare biological activity, was carried out in the area of sulphur mine "Jeziórko" in degraded soil and soils reclaimed with sewage sludge and post-flotation lime which were later in agricultural use (grass growing). It was observed, that a greater number of soil microorganisms and greater activity of dehydrogenase and catalase were found in the soils directly reclaimed with sewage sludge and post-flotation lime than in degraded soils (with lower biological activity) and soils that were in agricultural use. The amount of soil microflora was correlated with the amount of humus and activity of the investigated enzymes.

PL

Porównano aktywność biologiczną w rejonie oddziaływania kopalni siarki "Jeziórko" na glebach zdegradowanych oraz zrekultywowanych osadem ściekowym i wapnem poflotacyjnym, a następnie użytkowanych rolniczo (obsiew trawami). Większą liczebnością badanych drobnoustrojów glebowych oraz aktywnością dehydrogenaz i katalaz charakteryzują się gleby bezpośrednio rekultywowane osadem ściekowym i wapnem poflotacyjnym niż zdegradowane, tj. wykazujące najmniejszą aktywność biologiczną oraz użytkowane rolniczo. Ilość mikroflory glebowej była znacząco skorelowana z zawartością próchnicy oraz z aktywnością badanych enzymów.