PL
 |
EN
Preferencje help
Polish version English version Język
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 48

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 3 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 3 next fast forward last
1
Content available Prognoza działania systemu melioracyjnego na terenach pogórniczych byłej kopalni siarki Piaseczno zagrożonych podtopieniem
Haładus A., Kulma R., Postawa A., Burchard-Piekutowska J., Bukowski P., Niedbalska K.
Górnictwo Odkrywkowe
|
2018
|
R. 59, nr 2
34--42
PL
Odkrywka „Piaseczno” po byłej kopalni siarki od prawie 40. lat pozostaje w stanie niezlikwidowanym. Utworzony zbiornik, w wyniku samonapełnienia wodami podziemnymi, spiętrzony jest obecnie do rzędnej 138,0 m n.p.m., której utrzymanie zapewnione jest poprzez odprowadzanie wód nadmiarowych do Wisły. Dalsze piętrzenie wody w odkrywce może prowadzić do podtopiania terenów w rejonie zbiornika, a tym samym spowodować ogromne szkody w stanie zagospodarowania i użytkowania tych terenów. Wykonane, na modelu numerycznym, wielowariantowe prognozy hydrogeologiczne umożliwiły, w zależności od wysokości położenia lustra wody w zbiorniku, wybór optymalnego sposobu w zakresie regulacji stosunków wodno-gruntowych na terenach znajdujących się w zasięgu depresyjnego oddziaływania likwidowanego wyrobiska „Piaseczno”. Osiągnięcie docelowej wysokości napełnienia zbiornika musi być jednak poprzedzone wykonaniem podstawowego systemu melioracyjnego uzupełnionego na wybranych fragmentach terenu melioracją szczegółową.
EN
The „Piaseczno” open pit of the former sulphur mine has been in an unliquidated state for nearly 40 years. The created reservoir, as a result of self-flooding with groundwater, is currently dammed up to an ordinate of 138.0 m above sea level, the maintenance of which is ensured by drainage of redundant water to the Vistula. Further damming up of the water in the open pit can lead to flooding of the areas in the surrounding of the reservoir, and thus cause great damage in the state of development and usage of these areas. The hydrogeological forecasts performed on a numerical model enabled, depending on the water table level in the reservoir, the selection of the optimal method for regulating water-ground relations in the areas within the depression range of the „Piaseczno” mine. The achievement of the target water level in reservoir must be preceded by the implementation of the basic drainage system supplemented with specific melioration on selected areas.
2
Content available Zastosowanie wybranych metod badań masywów skalnych do oceny warunków hydrogeologicznych kopalń węgla kamiennego GZW
Bukowski P., Niedbalska K., Augustyniak I., Haładus A., Kura K., Małaszuk T.
Przegląd Geologiczny
|
2017
|
Vol. 65, nr 11/1
933--937
EN
The paper characterizes selected methods of studying the sources of water hazard and solid rocks properties useful in the assessment of hydrogeological conditions of hard coal mines. Particular attention was paid to the measurement method of rock permeability using the unique PDPK-400 equipment in the assessment of filtration conditions and conditions of water flow in post-exploitation goafs and trough safety pillars. The possibilities of using an oedometer in the evaluation of permeability of post-exploitation goafs have been indicated. The usefulness ofsome investigation methods of the rock environment as sources of input data for numerical modelling of filtration have also been shown.
3
Content available Zagospodarowanie poeksploatacyjnych wyrobisk górniczych w złożach kruszywa naturalnego
Haładus A., Kulma R., Burchard-Piekutowska J., Bukowski P.
Przegląd Górniczy
|
2016
|
T. 72, nr 6
31--36
PL
W artykule przedstawiono zagadnienie zagospodarowania zlikwidowanej odkrywki kruszywa naturalnego i utrzymania w niej właściwego reżimu wodnego. Specyficzna sytuacja wyrobiska poeksploatacyjnego wynikała z zalegania złoża na nieprzepuszczalnym podłożu, mocno nachylonym w kierunku zgodnym z ruchem strumienia wód podziemnych. Dotrzymanie założeń projektowych likwidacji wymagało podzielenia zbiornika na mniejsze części, tworzące układ kaskadowy. Z badań wykonanych na modelu hydrogeologicznym obszaru złoża wynika, że samoczynne napełnienie zbiorników i utrzymanie w nich zakładanego poziomu wody wymaga uszczelnienia jednej ze skarp grobli ziemnych.
EN
This paper presents the issue of management of liquidated natural aggregate open pit and maintenance of proper water regime in this area. The specific situation of the post-exploitation mine workings resulted from the deposit occurrence on impermeable bedrock, which is steep sloped in the direction of the groundwater flow. Keeping the assumptions of liquidation required the division of reservoir into two smaller parts, forming a cascade system. The research carried out on the hydrogeological model of the deposit area shows that automatic filling up of the reservoirs and maintaining the assumed water level, require the sealing of one of the scarp of the earthen dike.
4
Content available Rozwój i określenie przyczyn osuwiska na skarpie zbiornika wodnego po odkrywkowej kopalni siarki „Piaseczno”
Flisiak J., Frankowski Z., Haładus A., Majer E., Kowalski M., Pietrzykowski P., Rybicki S.
Przegląd Geologiczny
|
2014
|
Vol. 62, nr 4
190--197
EN
The landslide in the southern part of the western escarpment of the "Piaseczno" water reservoir was activated on 11th May 2011. The reservoir is a former open-cast sulphur mine and the landslide occurred in its internal dump. The volume of moved soil was estimated at 1 mln m3. The paper presents the development of the landslide that firstly occurred in the lower part of the escarpment and next moved to the upper parts far from the reservoir's boundaries. The landslide movement can be described as a regressive flow of saturated soil mass. The paper also discusses the research on the subject of the landslides and the stability analyses, as well as the influence of various factors.
5
Content available remote Ocena podatności wód podziemnych na zanieczyszczenia w obszarze GZW
Haładus A., Bukowski P., Krogulec E.
Przegląd Górniczy
|
2013
|
T. 69, nr 1
51--56
PL
W związku z oddziaływaniem górnictwa podziemnego w GZW na górotwór zaproponowano zmianę podejścia do defi niowania podatności wód podziemnych na zanieczyszczenia jako jej względnej lub bezwzględnej podatności naturalnej, traktowanej jako wrażliwość naturalna systemów wodonośnych na czynniki, które mogą doprowadzić do zanieczyszczenia wód podziemnych. Zwrócono uwagę na trudności i wymagania wobec dokumentowania hydrogeologicznego, analizy i defi niowania podstaw oraz uwarunkowań prowadzenia ocen podatności wód podziemnych na zanieczyszczenia na terenach górniczych. Uzasadniając zakresem i zasięgiem wpływ czynników górniczych (rys. 1, 2, 3), które mogą powodować eskalację zmian w warstwie i systemie wodonośnym, zaproponowano wyróżnienie obszarów wpływów górnictwa podziemnego jako „infl uatora” zanieczyszczeń wprowadzając nową jakość do defi niowania, tzw. ognisk zanieczyszczenia. Nakreślono tryb postępowania w ocenie podatności wód podziemnych na zanieczyszczenia na terenach górniczych. Wskazano potrzebę opracowania wymagań dla odrębnego typu dokumentacji hydrogeologicznych dla obszarów czynnych i likwidowanych zakładów górniczych.
EN
In connection with the impact of underground mining in GZW on rock mass the authors put forward a proposal which concerns the change in attitude to the defi nition of susceptibility to contamination of ground waters as relative or absolute natural vulnerability, considered aquiferous system natural sensitivity on factors which may lead to contamination of ground waters. Attention was paid to hurdlers and requirements on providing hydrogeological documentation, testing as well as fundaments and determinants of the assessesment of susceptibility to contamination of ground waters in mining areas. Basing on the scope and range of the impact of mining factors, which may be the reason for the escalation of changes in the aquiferous layer and system, the distinction of impact area in underground mining was proposed, as the ‘infl ator’ of contamination by introducing higher quality in the defi nition of so called focuses of contamination. A procedure for the assessment of susceptibility to contamination of ground waters in mining areas was outlined as well as a necessity for defi ning new requirements on a seperate type of hydrological documentation for active and closed mining enterprises was indicated.
6
Content available Prognozowanie warunków eksploatacji ujęć zaopatrujących w wodę aglomerację tarnowską
Haładus A., Kania J., Szczepański A., Zdechlik R., Wojtal G.
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
|
2012
|
nr 451 Hydrogeologia z. 13
73--80
PL
W widłach rzek Dunajec i Biała Tarnowska są położone ujęcia wód podziemnych i powierzchniowych zaopatrujących w wodę aglomerację tarnowską. Eksploatacja wód podziemnych z czwartorzędowego piętra wodonośnego spowodowała zmiany stosunków wodnych na prawym brzegu Dunajca. Obecne warunki hydrodynamiczne odwzorowano na zweryfikowanym jednowarstwowym modelu numerycznym, wykonanym przy wykorzystaniu programu Processing Modflow. Rozwiązania prognostyczne wskazują na duże możliwości poboru wód w omawianym obszarze, przy czym ich głównym źródłem są wody infiltrujące z Dunajca do ujęć.
EN
The drinking water for the Tarnów city is supplied mainly by the intakes located near the Dunajec River. Groundwater exploitation from the Quaternary aquifer caused changes in water relations on the right bank of the Dunajec River. A single-layer model was constructed to produce the present hydrodynamic conditions as well as prognosis for possible water extraction.
7
Content available Model migracji jonu wskaźnikowego w poziomie wodonośnym czwartorzędu w widłach Dunajca i Białej
Kania J., Haładus A., Szczepański A., Zdechlik R., Wojtal G.
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
|
2012
|
nr 451 Hydrogeologia z. 13
137--144
PL
Modelowanie transportu zanieczyszczeń w wodach podziemnych poziomu czwartorzędowego w widłach Dunajca i Białej zrealizowano dla nieustalonych warunków migracji na bazie ustalonego, dwuwymiarowego pola hydrodynamicznego. Rozkład stężeń jonu wskaźnikowego odtworzony na modelu migracji zanieczyszczeń według stanu na 2009 r. uwzględnia wyniki opróbowań wód podziemnych w kilkudziesięciu punktach, jak też występujące długoletnie przesunięcie czasowe w odpowiedzi otwartego systemu zlewniowego na zmianę ładunku wprowadzanych zanieczyszczeń.
EN
Modelling of transient transport of contaminants in the Quaternary aquifer of the area between the Dunajec and Biała rivers was performed for the assumed hydrodynamic steady state conditions. Spatial distribution of chemical indicator for year 2009, calculated with the aid of the transport model, reflects the results of groundwater sampling at several points as well as time lag in the response of the groundwater flow system to the change in the contaminant load.
8
Content available Badania modelowe zmian stosunków wodnych w rejonie kopalni piasku podsadzkowego Maczki-Bór w związku z planami jej likwidacji
Niedbalska K., Bukowski P., Haładus A.
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
|
2012
|
nr 451 Hydrogeologia z. 13
185--189
PL
Model numeryczny warunków hydrodynamicznych w rejonie kopalni piasku podsadzkowego Maczki-Bór obejmuje obszar o powierzchni około 15,3 km2. Badania zrealizowano w oparciu o jednowarstwowy model hydrogeologiczny przy wykorzystaniu programu Processing MODFLOW Pro v. 7. Kalibracja i weryfikacja modelu przeprowadzona została w odniesieniu do zalegania zwierciadła czwartorzędowego poziomu wód podziemnych pomierzonego w piezometrach oraz ilości wód odprowadzanych z kopalni. W oparciu o uzyskane wyniki przeprowadzono symulację zmian w układzie hydrodynamicznym wynikającą z planowanej likwidacji wyrobisk i utworzenia zbiornika wodnego w obrębie pola Bór-Wschód.
EN
Numerical model of the hydrodynamic conditions in the Maczki-Bór sand pit space encompass an area of about 15,3 km2. The survey was fulfilled on a single layer hydrogeological model reconstructed with Processing MODFLOW Pro v. 7 software. Model calibration and verification was carried out with regard to the quaternary groundwater table measured in piezometers and amount of groundwater drained by the mine. Based on the results of the survey simulation of changes in the hydrodynamic system (resulting from planned closure of mining operations and forming water reservoir within the field Bór-Wschód) was accomplished.
9
Content available remote Wykorzystanie badań modelowych do oceny możliwości poboru wody w widłach Dunajca i Białej
Haładus A., Kania J., Szczepański A., Zdechlik R., Wojtal G.
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
|
2011
|
nr 445 Hydrogeologia z. 12/1
161--167
PL
Miasto Tarnów zaopatrywane jest w wodę w większości z ujęć zlokalizowanych w pobliżu Dunajca. Ujmują one wody podziemne z poziomu czwartorzędowego oraz infiltrujące wody rzeczne. Ze względu na płytkie występowanie i niewielką miąższość oraz brak skutecznej naturalnej izolacji, poziom ten jest podatny na wnikanie zanieczyszczeń miejsko-przemysłowych. Stworzono jednowarstwowy model hydrogeologiczny obszaru wideł Dunajca i Białej o powierzchni około 20 km2, odwzorowujący warunki krążenia wód w utworach czwartorzędu. Na zweryfikowanym modelu hydrodynamicznym wykonano prognostyczne symulacje eksploatacji ujęć. Analiza tych rozwiązań, przy uwzględnieniu perspektywicznego zapotrzebowania na wodę, wskazuje na duże możliwości poboru wód w rozpatrywanym rejonie.
EN
The drinking water for the Tarnów city is supplied mainly by the intakes located near the Dunajec River, which exploit groundwater from the Quaternary aquifer as well as the infiltrating river water. The Quaternary aquifer is vulnerable to pollution from the surface due to the shallow groundwater level and the lack of effective natural isolation. The main sources of groundwater pollution are industrial and urban areas. A one-layer flow model was constructed for present groundwater flow conditions in the area between Dunajec and Biała rivers using the Processing Modflow program. The modeled area covers 20 km2. The calibrated flow model was next used to simulate the prognosis of groundwater extraction. Analysis of these solutions indicates a high possibility of water abstraction in the area, taking into account the prospective demand for water.
10
Prognozy hydrogeologiczne dla potrzeb planowanej eksploatacji złoża siarki "Osiek" k. Tarnobrzega
Haładus A., Kulma R., Burchard T., Pantula Z., Bukowski P.
WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie
|
2009
|
nr 9
28-34
PL
Opracowanie modelu hydrogeologicznego rejonu kopalni „Osiek” i wykonanie na nim obliczeń symulacyjnych umożliwiły przedstawienie prognozy warunków wodnych w piętrze czwartorzędowym, spowodowanych planowaną eksploatacją części złoża siarki zalegającego pod Jeziorem Osieckim. Wydobycie rudy siarkowej prowadzone metodą podziemnego wytapiania stanie się możliwe po zmianie sposobu odwadniania obszaru górniczego, co przedstawia niniejszy artykuł.
EN
Elaboration of hydrogeological model of the "Osiek" mining palnt area and conducting of simulation calculations on that model allowed for the forecast presentation of water conditions in the Quaternary level caused by planned extraction od the part of sulphur ore deposited under Osiek Lake. Extraction of the sulfur ore deposit by underground melting will be possible after changing the drainage method of mining area.
11
Content available Prognoza zmian stosunków wodnych w rejonie planowanej eksploatacji złoża siarki zalegającego pod Jeziorem Osieckim k. Tarnobrzega
Haładus A., Kulma R., Pantula Z.
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
|
2009
|
nr 436, z. 9/1
147-152
PL
Opracowany model hydrogeologiczny i wykonane na nim obliczenia symulacyjne umożliwiły przedstawienie prognozy warunków wodnych w piętrze czwartorzędowym, spowodowanych planowaną eksploatacją części złoża siarki zalegającego pod Jeziorem Osieckim. Wydobycie prowadzone metodą podziemnego wytapiania stanie się możliwe po zmianie sposobu odwadniania obszaru górniczego. Zakłada on przegrodzenie jeziora groblą ziemną, sczerpanie wody z południowej części i utworzenie w niej kilku rząpi. Pompowana z nich woda, z sumaryczną wydajnością około 5000 m3/d, zapewni wymagane obniżenie zwierciadła wód gruntowych również w warunkach tworzącej się niecki osiadań. W pozostałej, północnej części jeziora zachowane zostaną dotychczasowe warunki środowiskowe, co jednak będzie wymagać doprowadzenia czystych wód powierzchniowych w ilości około 1400 m3/d.
EN
The hydrogeological model along with prognostic calculations allowed for presenting the prognosis of water condition changes within the Quaternary multiaquifer formation as a result of planned exploitation of the sulphur deposit situated under the Osieckie Lake. Sulphur extraction with use of underground melting will become possible after changing the way of deposit dewatering. It includes lake partition with the earth weir, water pumping out from the southern part of the lake and the creation of several mining sumps. Their total discharge of ca. 5000 m3/d will assure required depression of the groundwater table also under the conditions of land subsidence. In the northern part of the lake, the current environmental conditions will be retained. However, a supply of uncontaminated surface water with the rate of 1400 m3/d will be required.
12
Content available Naturalne warunki przepływu wód podziemnych w rejonie Leżajska, odtworzone na podstawie badań modelowych
Haładus A., Kulma R., Szczepański A.
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
|
2009
|
nr 436, z. 9/1
153-158
PL
Zapewnienie dostaw wody słodkiej dla celów komunalnych i przemysłowych prowadzi w niektórych regionach do nadmiernej eksploatacji istniejących zasobów. W takiej sytuacji znajduje się Leżajsk nad Sanem, którego gospodarka wodna wymaga racjonalizacji. Warunkiem jest ustalenie wielkości odnawialnych zasobów wód podziemnych na podstawie badań wykonanych na modelu hydrogeologicznym. Ich wynikiem jest m.in. odtworzenie naturalnego stanu hydrodynamicznego w holoceńskim poziomie wodonośnym i wskazanie skutków, jakie eksploatacja licznych ujęć studziennych z łączną wydajnością wynoszącą około 9500 m3/d powoduje w środowisku wodno-gruntowym.
EN
In some regions the supply of fresh water for domestic and industrial use leads to excessive exploitation of existing groundwater resources. This is the case of Leżajsk town upon the San River. The water management in this area requires optimization. The principal factor is the determination of renewable groundwater resources based upon the hydrogeological modelling. Among others, the modelling results in reconstruction of natural hydrodynamic conditions within the Holocene groundwater horizon and reveals the impact of exploitation of numerous groundwater intakes discharging totally about 9500 m3/24h on the aquatic environment.
13
Content available Porównanie metod prognozowania zatapiania kopalń węgla kamiennego
Zdechlik R., Haładus A., Bukowski P.
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
|
2008
|
nr 431, Hydrogeologia
287--295
PL
W artykule porównano rezultaty obliczeń prognostycznych przebiegu zatapiania kopalni węgla kamiennego, wykonanych dwiema metodami: analityczną i z wykorzystaniem modelu matematycznego. Obliczenia analityczne oparto na szczegółowej ocenie pojemności wodnej górotworu, zrobów i wyrobisk korytarzowych oraz wielkości dopływów. Numeryczne badania modelowe, uważne za najnowocześniejsze narzędzie predykcji hydrogeologicznej, są rzadko wykonywane na potrzeby górnictwa węgla kamiennego. Głównym powodem są trudności związane z odwzorowaniem skomplikowanych warunków hydrogeologicznych, dodatkowo zaburzonych złożonymi czynnikami antropogenicznymi. Jako poligon doświadczalny do badań wybrano przeznaczony do całkowitej likwidacji ruch jednej z kopalń prowadzących eksploatację we wschodniej części Górnośląskiego Zagłębia Węgłowego, w obrębie krakowskiej serii piaskowcowej. Ruch ten stanowi odrębną jednostkę wydobywczą, odizolowaną hydraulicznie od reszty kopalni. Trwający od dłuższego czasu proces fizycznej likwidacji tej części kopalni umożliwił przeprowadzenie tzw. analizy post-audit, polegającej na zweryfikowaniu wcześniejszych prognoz przez porównanie ich wyników z faktycznym przebiegiem zatapiania.
EN
This article presents the prognoses of partial flooding of mine workings in hard coal mine. The prognoses in time were prepared on the basis of analytical and mathematical methods. Analytical calculations were made based on storage capacity and water inflow data. A mathematical model of hydrogeological conditions, consisting of nine layers, was verified in steady-state and transient conditions. The model shows that water inflow to mine workings and groundwater table is perfectly in line with the real measurements.
14
Content available remote Skutki hydrogeologiczne proponowanych sposobów likwidacji wyrobiska poeksploatacyjnego siarki Piaseczno koło Tarnobrzega
Haładus A., Kulma R.
Przegląd Górniczy
|
2007
|
T. 63, nr 7-8
71-81
PL
Spośród licznych działań kończących wydobycie siarki ze złoża w rejonie Tarnobrzega, sposób przeprowadzania likwidacji wyrobisk pogórniczego w Piasecznie stał się głównym problemem technologicznym wymagającym rozwiązania. Przesądzone zostało utworzenie zbiornika wodnego w miejsce wyrobiska pogórniczego. Czynnikiem decydującym o jakości wody w przyszłym zbiorniku rekreacyjnym jest ograniczenie dopływu zanieczyszczonych wód podziemnych z pietra neogeńskiego. Długoterminowe prognozy stanów wód podziemnych w Pietrach holoceńskim i neogeńskim oraz wielkości dopływów do zbiornika zostały oparte na wynikach badań wykonanych na modelu hydrogeologicznym Tarnobrzeskiego Zagłębia Siarkowego. Przyjęte założenia zakładają napełnienie zbiornika do wysokości 146,0 m n.p.m. oraz wykonanie systemu melioracyjnego (pięciu rowów sieci podstawowej) na terenach otaczających. Spośród możliwych działań osłonowych w otoczeniu wyrobiska rozpatrzono możliwość izolacji wychodni serii chemicznej na skarpach lub wykonanie pionowej przegrody przeciwfiltracyjnej.
EN
From among many activities ending sulphur output from the deposit in the region of Tarnobrzeg the way of liquidation of the post-mining working at Piaseczno became the main technological problem requiring solution. Creation of a water reservoir replacing the post-mining working has been settled. The factor deciding about quality of water in the future recreation reservoir is limitation of inflow of polluted underground waters from the Newer Tertiary system. The long-term forecasts of underground water levels in Holocen and Newer Tertiary stages as well as volumes of inflows into the reservoir have been based on the results of research carried out on the hydrological model of the Tarnobrzeg Sulphur Basin. According to accepted assumptions filing of the reservoir up to the height 146,0 m. above sea level as well as execution of melioration system (five ditches of the basic network) of the surrounding land. From among protection activities in the working surrounding posibility of isolation of chemical series outcrop on the slops or execution of anti-filtration membrane.
15
Content available remote Prognoza jakości wody w wyrobisku poeksploatacyjnym Piaseczno koło Tarnobrzega
Haładus A., Kulma R.
Przegląd Górniczy
|
2007
|
T. 63, nr 11
31-36
PL
Przeprowadzenie likwidacji odkrywkowych kopalń siarki w Machowie i Piasecznie, w sposób minimalizujący zagrożenie dla środowiska naturalnego, było dla rejonu Tarnobrzega najważniejszym problemem ostatnich lat. Program prac likwidacyjnych zakładał, że w miejsce wyrobisk pogórniczych powstaną zbiorniki wodne o charakterze rekreacyjnym. Powodzeniem zakończy się niebawem napełnianie zbiornika Machów, natomiast prace przy zbiorniku Piaseczno są znacznie opóźnione. Prognozowanie zmian jakości wody w zbiorniku Piaseczno oparto na wynikach badań symulacyjnych wykonanych na numerycznym modelu hydrogeologicznym Tarnobrzeskiego Zagłębia Siarkowego. Rozwiązania uwzględniały różne sposoby ograniczenia dopływu zanieczyszczonych wód z piętra neogeńskiego do zbiornika. Podstawą bilansu hydrogeochemicznego były wydatki strumieni filtracyjnych oraz koncentracje w nich jonów wskaźnikowych (chlorki i siarczany). Zarówno w 2006 r., jak i w prognozach największy ładunek zanieczyszczeń jest wnoszony przez strumień filtracyjny napływający do zbiornika od strony składowisk kopalnianych. Działania likwidacyjne w warunkach częściowej lub pełnej izolacji wyrobiska nie spowoduje zmiany ogólnej klasy jakości wód zbiornika według wskaźników zasolenia. Siarczany nadal, blisko dwukrotnie, będą przekraczać wartość graniczną dla klasy IV, a tylko stężenie chlorków będzie się mieścić w klasie II.
EN
To carry out liquidation of opencast sulphur mines at Machów and Piaseczno, in a way minimizing natural environment hazard, has been the most important problem for Tarnobrzeg region in the last years. Program of liquidation works assumed, that mining workings will be replaced by recreation water reservoirs. Filling of Machów reservoir will be finished soon, but the works at Piaseczno reservoir are considerably delayed. Forecasting of water quality changes in the reservoir Piaseczno has been based on results of simulations made on the numerical hydro-geological model of the Tarnobrzeg Sulphur Basin. Solutions took into consideration various ways to limit inflow polluted waters from the Newer Tertiary stage into the reservoir. The hydro-geo-chemical balance was based on discharge of filtration streams as well as concentrations of indicating ions (chlorides and sulfates). As well in the year 2006 as in the forecasts the biggest pollutants charge is brought by filtration stream flowing into the reservoir from the side of mine storage yards. Liquidation activity under partial or complete isolation of the working will not cause the change of the general class of reservoir waters quality according to salinity indices. Sulfates will still exceed twice the boundary value for the class IV, and only concentration of chlorides will be within class II.
16
Content available remote Badania modelowe zmian stosunków wodnych w obrębie złoża piasków na obszarze górniczym Szczakowa III
Haładus A., Kania J., Kulma R.
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
|
2007
|
T. 23, z. 1
139-152
PL
W warunkach złożonej budowy geologicznej oraz bezpośrednich i pośrednich połączeń hydraulicznych istniejących między piętrami wodonośnymi czwartorzędu, triasu i karbonu prowadzona jest działalność wydobywcza Kopalni Piasku Szczakowa. Grawitacyjne odwadnianie tej kopalni prowadzone rozbudowanym systemem kanałów i rowów odwadniających spowodowało znaczące zmiany stosunków wodnych, głównie w obrębie piętra czwartorzędowego. Zmiany te potęgowane są przez drenujące oddziaływanie podziemnych wyrobisk kopań rud cynku i ołowiu oraz studziennych ujęć wodnych. Aktualne warunki formowania strumieni wód podziemnych zostały odtworzone na numerycznym modelu obszaru filtracji. Model ten wykorzystano również do wykonania obliczeń symulacyjnych i przedstawienia prognozy hydrogeologicznej związanej z przewidywanym zakończeniem wydobycia piasków podsadzkowych i rekreacyjnym przeznaczeniem terenów pogórniczych. Określony został docelowy układ hydrodynamiczny w piętrze czwartorzędowo-triasowym oraz spodziewane przepływy w ciekach powierzchniowych, kanałach i rowach. Wskazano także obszary objęte depresją bądź impresją zwierciadła wód podziemnych.
EN
The Szczakowa sand pit works the sand deposit in the area of complicated geological structure as well as direct and indirect hydraulic connections between the Quaternary, Triassic and Carboniferous groundwater horizons. Gravitational drainage of the pit, carried on with the dense systems of canals and ditches, caused significant changes in the aquatic environment, particularly in the Quaternary groundwater horizon. These changes are intensified by the influence of adjacent Zn-Pb ore mines and water wells. Current conditions of groundwater flows were reconstructed with the numeric model of filtration area. This model was applied to simulation and prognosing of hydrogeological conditions after the closure of mining operations and during the remediation of the pit towards the recreation purposes. The final hydrodynamic pattern was prognosed within the Quaternary-Triassic groundwater horizon together with the expected flow rates in natural surface flows, canals and ditches. Moreover, the areas of prognosed depression or impression of groundwater table were identified.
17
Content available remote Badania modelowe hydrogeologicznych skutków likwidacji odkrywkowej Kopalni Siarki Piaseczno koło Tarnobrzega
Haładus A., Kulma R., Burchard T.
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
|
2007
|
T. 23, z. 2
75-90
PL
Likwidacja kopalń siarki w rejonie Tarnobrzega osiągnęła końcowy etap. Wyrobisko w Machowie, odizolowane 25-metrową warstwą iłów, napełniane jest sukcesywnie wodą z Wisły. Na uporządkowanym terenie otworowej kopalni w Jeziórku trwają zabiegi rekultywacji gruntów i stopniowo wprowadzany jest system grawitacyjnego odprowadzania wód powierzchniowych. Opóźnienie prac likwidacyjnych wystąpiło na obszarze górniczym byłej Kopalni Siarki Piaseczno, gdzie mają powstać tereny rekreacyjne ze zbiornikiem wodnym spiętrzonym do wysokości 146,0 m n.p.m. Bezpieczne zakończenie prac likwidacyjnych w wyrobisku Piaseczno wymaga wykonania systemu melioracyjnego na terenach zagrożonych podtopieniem. Stan hydrodynamiczny istniejący obecnie (2006 r.) i etapowe prognozy możliwych zmian stosunków wodnych na terenach pogórniczych były przedmiotem badań na numerycznym modelu obszaru filtracji. Wyniki tych badań określają położenie zwierciadła wody w piętrach czwartorzędowym i trzeciorzędowym oraz dopływy do projektowanych systemów drenażowych.
EN
The closure of native sulphur mines in the vicinity of Tarnobrzeg has reached a final stage. The open pit in Machów, isolated with 25-meters-thick clay layer, is successively filled with water from the Vistula River. In the Jeziórko borehole mine land remediation is under way and gravitational drainage system is under construction. Delay in closure operations took place in the area of the Piaseczno Mine where recreational center has been designed around a water reservoir of water table altitude 146.0 m a.s.l. The safe closure and remediation of the Piaseczno open-pit requires the construction of drainage system in the area endangered by soaking. The current (data for the year 2006) hydrodynamic conditions and prognoses of future changes of aquatic environment possible in the post-mining land were analysed with the numerical filtration model. The results enabled the identification of the position of groundwater tables in Quaternary and Tertiary horizons along with the discharge of designed drainage systems.
18
Content available remote Hydrogeologiczne skutki zakończenia eksploatacji złoża piasków na obszarze górniczym "Szczakowa III"
Haładus A., Kulma R., Kania J., Bukowski P.
Przegląd Górniczy
|
2006
|
T. 62, nr 12
39-44
PL
Kopalnia Piasku "Szczakowa'" eksploatuje złoża piasków występujące w obrębie czwartorzędowego zbiornika wód podziemnych GZWP453 Biskupi Bór. Pozostaje on w bezpośrednie j i pośredniej więzi hydraulicznej z piętrami wodonośnymi triasu i karbonu. Grawitacyjne odwadnianie tej kopalni, realizowane rozbudowanym systemem kanałów i rowów odwadniających, spowodowało znaczące zmiany stosunków wodnych. Zmiany te nasilają się w wyniku drenującego oddziaływania podziemnych wyrobisk kopań rud cynku i ołowiu oraz studziennych ujęć wodnych. Obecnie istniejący stan hydrodynamiczny został odtworzony na numerycznym modelu obszaru filtracji. Model ten wykorzystano również do wykonania prognozy hydrogeologicznej związanej z przewidywanym zakończeniem wydobycia piasków i rekreacyjnym przeznaczeniem terenów pogórniczych. Określony został docelowy układ zwierciadła wód podziemnych w piętrze czwartorzędowo-triasowym oraz ilości drenowanych wód.
EN
Sand Mine "Szczakowa" exploits sand deposits occurring in the limits of Quaternary reservoir of underground waters GZWP453 Biskupi Bór. It has direct and indirect hydraulic connections with the water-bearing stages of Trias and Carbon. Gravitational drainage of this mine, realized by means of developed system of channels and drainage ditches, caused significant changes of water system. The present hydro-dynamic state has been reconstructed on the numerical model of filtration area. This model has been also used for preparation of the hydrological forecast connected with the foreseen termination of sand exploitation and use of post mining area for recreation. The target layout of underground water level in Quaternary - Trias stage has been determined as well as quantities of drained waters.
19
Content available remote Badania modelowe prognozowania procesu zatapiania kopalni na przykładzie ZG "Janina"
Haładus A., Zdechlik R., Bukowski P., Świstak M.
Przegląd Górniczy
|
2006
|
T. 62, nr 7-8
57-68
PL
W pracy przedstawiono model cyfrowy złożonych warunków hydrogeologicznych na przykładzie rejonu Ruchu II kopalni "Janina". Do stworzenia modelu cyfrowego dla ustalonych warunków przepływu wykorzystano program Processing Modflow Pro ver. 7.0. Model składa się z dziewięciu warstw: czwartorzędowej, triasowo-karbońskiej i siedmiu warstw karbońskich. Model został zweryfikowany dla stanu z połowy 2003 r., tj. okresu przed rozpoczęciem pierwszego etapu zatapiania górotworu i wyrobisk Ruchu II. Na modelu uzyskano bardzo dużą zgodność dopływów do wyrobisk górniczych z rzeczywistymi pomiarami. Może on stanowić podstawę do stawiania prognoz hydrogeologicz.nych związanych z procesem zatapiania Ruchu II kopalni "Janina".
EN
Digital model of complex hydro-geological conditions is presented taking Coal Minę "Janina" II as an example. To create the digital model for steady conditions the program "Processing Modflow Pro ver. 7.0." has been used. The model consists of nine strata: Triassic, Triassic-Carboniferous and seven Carboniferous strata. The model has been verified for the state in the middle of the year 2003 i. e. the period before starting the first stage of the rock mass and workings of Janina II flooding. Very high conformity of inflows to the rock mass and mining workings on the model with the real measurements has been obtained. It can be a basis for the hydro-geological prognoses connected with flooding of the mine "Janina" II.
20
Content available remote Racjonalna gospodarka wodna na terenach pogórniczych Tarnobrzeskiego Zagłębia Siarkowego
Gołda T., Haładus A., Kulma R.
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
|
2006
|
T. 22, z. 2
27-37
PL
Likwidacja zakładów górniczych na obszarze Tarnobrzeskiego Zagłębia Siarkowego wymagała rozwiązania szeregu zagadnień związanych z ukształtowaniem nowej gospodarki wodnej. Dotyczyła ona zarówno terenów położonych wokół dwóch kopań odkrywkowych, jak i byłych pól górniczych kopalni otworowej. Brak jednoznacznej, przedeksploatacyjnej dokumentacji stosunków wodnych oraz niedostateczne wykorzystanie prognoz hydrogeologicznych spowodowało określone trudności i zwiększyło koszty likwidacji tak dużych przedsiębiorstw górniczych. Założenia i bieżąca kontrola skuteczności odwadniania terenów pogórniczych, prognozowanych zmian położenia zwierciadła wody w piętrach wodonośnych oraz wielkości przepływów wód podziemnych były treścią badań wykonanych na numerycznym modelu obszaru filtracji. Przedłużający się okres likwidacji wyrobisk pogórniczych siarki jest negatywnym przykładem trudności, jakie występują w przypadku braku wiążących decyzji dotyczących sposobu i warunków prowadzenia prac likwidacyjnych i niezabezpieczenia dostatecznych środków finansowych na ten cel.
EN
The closure of mines in the Tarnobrzeg Native Sulphur District required the solution of numerous problems concerning the new water management in the areas surrounding both the open pits and the fields mined with the underground melting method. The lack of precise documentation of pre-mining aquatic environment along with an inadequate application of hydrogeological prognoses resulted in significant difficulties and additionally rised the high closure costs of mining enteprises. The designed drainage of post-mining areas and the control of its current efficiency, the prognosed changes in groundwater table position within water horizons and the volumes of groundwater flows were studied with the numeric model of filtration area. The overextended period of mine closure in the district is a negative feature and illustrates difficulties which arise due to the lack of compulsory decisions concerning the methods and conditions of land reclamation, and due to insufficient financing.
first rewind previous Strona / 3 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.