Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Kierunki rozwoju dziedziny geoinformacji na podstawie badań piśmiennictwa polskiego

Gajos M.

PTINT Praktyka i Teoria Informacji Naukowej i Technicznej

|

2012

|

T. 20, nr 3-4

50--59

PL

Geoinformacja, określana też mianem informacja geograficzna, informacja przestrzenna, informacja geoprzestrzenna, informacja terenowa, jest informacją uzyskiwaną w drodze interpretacji danych geoprzestrzennych, dotyczących obiektów przestrzennych powiązanych z powierzchnią Ziemi. Geoinformacja jest wykorzystywana i odgrywa ogromną rolę w wielu dziedzinach życia. Celem artykułu jest określenie kierunków rozwoju dziedziny geoinformacji na podstawie analizy pioemiennictwa. Wyboru czasopism do badań dokonano biorąc pod uwagę charakterystykę profilu czasopisma oraz wskażnik prestiżu naukowego. Polskie czasopisma z zakresu geoinformacji: Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji; Geodeta Magazyn Geoinformacyjny; Roczniki Geomatyki były przedmiotem analizy w zakresie chronologicznym badań 2007-2009. Do badań wykorzystano metodę analizy i krytyki piśmiennictwa oraz metodę bibliometryczną. Przeprowadzone badania pozwalają określić zakres i strukturę tematyczną dziedziny geoinformacji, a dzięki badaniom bibliometrycznym wskazać kierunki jej rozwoju.

EN

Geoinformation (additionally termed geographic information, spatial information, geospatial information, land information) it is information acquired through interpretation of geospatial data pertaining to spatial objects connected with the Earth surface. Geoinformation is used and plays a substantial role in many walks of life. This article is designed to identify development directions in the field of geoinformation through a literature review. The selection of journals to be investigated is based upon journal profiles and scientific prestige, together with analyses of selected articles. The Polish journals: Archives of Photogrammetry, Cartography and Remote Sensing; Surveyor Geoinformation Magazine; Annals of Geomatics are studied for the period 2007 through 2009. Critical analysis has been used to determine thematic scope and structure, whilst bibliometric study identifies development directions.

2

Kierunki badań zastosowania technologii GIS w ochronie środowiska: analiza polskiego czasopiśmiennictwa naukowego

Gajos M., Sierka E.

Roczniki Geomatyki

|

2011

|

T. 9, z. 3

61-70

PL

Dzięki dostępowi (zwłaszcza on-line) do czasopism użytkownicy mają możliwość szybkiego poznawania stanu rozwoju poszczególnych dziedzin wiedzy. Badanie piśmiennictwa na bieżąco daje możliwość uzupełniania zakresu tematycznego dziedziny wiedzy. Pozwala również na wskazanie obszarów, w których badania (np. w zakresie wykorzystania technologii GIS) nie są wystarczająco rozwinięte, a mogą mieć wpływ na rozwój i kształtowanie się ochrony środowiska. Jak wynika z przeprowadzonej analizy bibliometrycznej, główne kierunki badań wykorzystania technologii GIS w ochronie środowiska odpowiadają wymienionym w założeniu badawczym podanym we wprowadzeniu. Problematyka poruszana w analizowanych pracach generalnie najczęściej dotyczy stopnia degradacji elementów środowiska przyrodniczego. Zjawiska te analizowane są w skali lokalnej lub globalnej. Kolejnym często reprezentowanym zagadnieniem jest problematyka wdrażania technologii prowadzących do poprawienia stanu środowiska przyrodniczego. Ponadto analiza artykułów pozwoliła wyróżnić tematykę dotyczącą powiązania problematyki technologii GIS (zastosowania metod teledetekcji, fotogrametrii, kartografii, geodezji) i ochrony środowiska. Uzyskane wyniki nie są odzwierciedleniem prawidłowości zastosowania metod GIS w ochronie środowiska w Polsce. Można je natomiast uznać za zestawienie głównych trendów zarówno prowadzonych badań, jak również potencjalnych zastosowań GIS. Mogą również być podstawą analizy rozwoju zastosowania metody GIS w badaniach z zakresu ochrony środowiska przez porównywanie zawartości czasopism publikowanych w kolejnych okresach czasowych.

EN

GIS technologies have been widely applied in almost all scientific fields of work and practical human activities. In the case of environment management, their use is of broad spectrum, including, as a simplest formula, visualization of data on natural world, visualization of pollutant concentrations in the environment and their spatial distribution, site planning and managing environmental processes, hazard monitoring, land use modelling or forest protection. GIS is used for analysis and visualization of various sorts of data, such as flood risk, disease incidence, pest gradation etc. GIS technologies can serve as tools for comprehensive, advanced multi-factor analyses of past and present events, as well as allow to predict and examine future conditions, thus being of extreme importance to estimate natural hazards. The goal of this paper is to identify the research directions in application of GIS technology in environmental protection by reviewing Polish literature. The selection of journals to be investigated is based upon journal profiles and their scientific prestige. Two groups of journals are studied for the 2007-2009 period: those on GIS technology and on environmental protection. Critical analysis and bibliometric study have main been carried out. Due to high differentiation of environmental aspects, it is assumed that classification will be conducted to determine substance contents of articles published in selected journals (Archives of Photogrammetry, Cartography and Remote Sensing; Geomatics and Environmental Engineering; Annals of Geomatics; Archives of Environmental Protection, Ecological Questions, Polish Journal of Environmental Studies).

3

Badanie potrzeb i zachowań informacyjnych użytkowników geoinformacji

Gajos M.

Roczniki Geomatyki

|

2010

|

T. 8, z. 5

63-71

PL

W artykule omówiono zagadnienie potrzeb i zachowań informacyjnych użytkowników geoinformacji. Dokonana została analiza dotychczasowego stanu badań w zakresie potrzeb i zachowań informacyjnych użytkowników geoinformacji, na podstawie przeprowadzonych i opracowanych ankiet. Opublikowane wyniki wskazują, iż celem dotychczas prowadzonych badań ankietowych była raczej np. próba oceny jakości działania ośrodka geoinformacyjnego, bądź przedstawienie wymogów użytkowników w odniesieniu do geoportali, a nie faktycznie ich potrzeby. Zgodnie z definicją zawartą w .Słowniku terminów i pojęć filozoficznych. (Podsiad, 2000) potrzebą jest brak czego. powodujący zwykle aktywność, która zmierza do jego usunięcia (funkcja motywu), bądź napięcie wywołanie w organizmie przez brak. Zatem potrzebą informacyjną będzie odczuwalny brak informacji w określonym zakresie. Potrzeby informacyjne użytkowników można rozpatrywać w różnych aspektach, m.in. dostępu do informacji, ponownego wykorzystania informacji, usług informacyjnych, a także, o czym często się pisze w literaturze (Świgoń, 2006), barier informacyjnych (barier w dostępie do informacji, barier w komunikacji, barier w przepływie wiedzy), czyli różnego rodzaju przeszkód, które utrudniają, a niekiedy uniemożliwiają korzystanie z informacji i jej rozpowszechnianie. Jak podaje "Lexikon Information und Dokumentation" (1984) bariera informacyjna to przeszkoda, która zakłóca proces przepływu informacji od jej twórcy do użytkownika. Może oddziaływać na użytkownika informacji niezależnie od jego świadomości (bariery obiektywne) lub poprzez tę świadomość (bariery subiektywne). Bariera informacyjna powoduje, że istniejące informacje nie są wykorzystywane z dwóch powodów: 1) ponieważ użytkownik nie wie o ich istnieniu lub nie korzysta ze znanych źródeł informacji; 2) ponieważ użytkownik ma utrudniony dostęp do tych źródeł, z różnych przyczyn, np. finansowych, tajności danych i innych. Istotą artykułu jest charakterystyka zachowań informacyjnych użytkowników geoinformacji i analiza ich potrzeb, na podstawie wyników przeprowadzonej ankiety. Zapytania dotyczyły m.in.: źródeł potrzeb w zakresie geoinformacji; częstotliwości i zakresu korzystania z geoinformacji; oceny oferty szkoleniowej; dostępu do czasopism geoinformacyjnych; form i rodzajów wykorzystywanych źródeł geoinformacji; celu wykorzystania, oceny jakości, przydatności i satysfakcji uzyskanej geoinformacji; trudności w poszukiwaniu i barier w dostępie do geoinformacji. Ankieta została skierowana m.in. do ośrodków dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej w Polsce i innych ośrodków zajmujących się geoinformacją (i przeprowadzona wśród pracowników i użytkowników tych ośrodków) oraz studentów (wybranych uczelni kształcących w zakresie geoinformacji).

EN

The paper discusses information needs and behaviour of geoinformation users. Information behavior is defined as an action of a user of geoinformation in a given communication situation, whose goal is to satisfy his communication or information need by participation in communication. Analysis of hitherto state of research is carried out concerning the extent of information needs and behaviour of geoinformation users, pursuant to realized and elaborated surveys. As resulted from initial research, the aim of hitherto studies was rather an attempt to assess quality of geoinformation centre.s action or presentation of users. requirements as regards geoportals, but not their actual needs. The essence of the paper is the specificity of information behaviour of users and analysis of their needs based on results of a survey. The survey was realized from January till May 2009. The printed and electronics version of the questionaire was addressed to centres of geodesy and cartography documentation in Poland and other centres which are dealing with geoinormation (and conducted among workers and users of these centres) as well as students of selected universities educating in to the area of geoinformation). The questions concerned among other: sources of needs in the area of geoinformation; frequency and the scope of geoinformation used; schooling offers; access to the geoinformation journals; forms, kinds and aims for using geoinformation sources; extent of satisfaction with the geoinformation obtained; difficulties in seeking and barriers in access to the geoinformation. Two hundred and ninety respondents answered the survey (144 students and 146 workers of administration, national forests and research institutes). For instance, 86% of respondents prefer Internet sources than traditional (printed). Although 71% respondents were satisfied with accessible geoinformation sources, they pointed out to many difficulties in seeking and barriers in access to geoinformation. The main source of needs in the area of geoinformation is educational need, then individual needs (e.g. tourists) and professional needs. There are no essential divergences in valuation of geoinformation importance between students and workers.

4

Ośrodki kształcenia akademickiego w Polsce w dziedzinie geoinformacji

Gajos M.

PTINT Praktyka i Teoria Informacji Naukowej i Technicznej

|

2010

|

T. 18, nr 2

37-43

5

The field of geoinformation within the systematics of sciences

Gajos M.

Roczniki Geomatyki

|

2008

|

T. 6, z. 1

73-79

EN

In connection with the dynamic development of methods and technology concerning geoinformation, an urgent need arises to separate and determine a branch of knowledge focusing around this important type of information. In Poland, next to the concepts geomatics and geoinformatics, a name geoinformation science and technology is also suggested, defined as a scientific-technological discipline dealing with assembling, analyzing, interpreting, popularizing and practical application of geoinformation. In connection with the evolution of a new discipline a kind of terminological disorder prevails. This article attempts to order the terminology concerning the field of geoinformation, by defining the terms. Moreover, it also tries to determine the position of geoinformation science in the systematics of sciences.

PL

Niewątpliwie w związku z dynamicznym rozwojem metod i technologii dotyczących geoinformacji powstaje pilna potrzeba wyodrębnienia i określenia dziedziny wiedzy koncentrujacej się wokół tego ważnego rodzaju informacji. W Polsce, obok pojęć geomatyka, geoinformatyka, proponowana jest też nazwa nauka i technologia geoinformacyjna, definiowana jako dyscyplina naukowo-techniczna zajmująca się pozyskiwaniem, analizowaniem, interpretowaniem, upowszechnianiem i praktycznym stosowaniem geoinformacji. W związku z kształtowaniem się nowej dyscypliny panuje też pewien nieporządek terminologiczny. W artykule podjęto próbę uporządkowania terminologii dotyczącej dziedziny geoinformacji, poprzez zdefiniowanie terminów. Ponadto podjęto również próbę określenia miejsca nauki dotyczącej geoinformacji w systematyce nauk.

6

Międzynarodowe Konferencje GIS

Gajos M.

PTINT Praktyka i Teoria Informacji Naukowej i Technicznej

|

2007

|

T. 15, nr 3-4

61-64

PL

W związku z przygotowywaną w terminie 8-12 września 2008 r. XII Międzynarodową Konferencją i Wystawą dotyczącą "Geograficznych Systemów Informacyjnych", organizowaną gtównie w ramach współpracy chorwacka-polskiej, w artykule przedstawiono charakter, historię i organizację konferencji. Opisano również przykłady innej niż organizacja konferencji, współpracy chorwacka-polskiej, trwającej blisko 15 lat i realizowanej zwłaszcza w zakresie geoinformacji.

EN

The following paper presents the character, history and organisation of the International Conference & Exhibition "Geographic Information Systems", organised mainly within the scheme of Croatian - Polish co-operation. It also describes examples of another Croatian - Polish co-operation, which has been continued for almost 15 years, especially in the subject of geoinformation. It has been written in connection with organisation of XIIInternational Conference from 8th to 12th September 2008.

7

Geoinformacja w katalogach bibliotek akademickich

Gajos M.

Roczniki Geomatyki

|

2006

|

T. 4, z. 3

95-102

EN

Geomatics - the science and technology of gathering, analyzing, interpreting, distributing and using spatial information (geoinformation), i.e. information referred to the Earth . is an example of a branch which appeared as the result of computer science development. Partly because of broad proliferation of information technology, every discipline of life, science, technique and education, also geomatics, nowadays quickly fills with new information and terms. Terms such as geoinformatics, geoinformation, geographic information systems (GIS), spatial information systems, geographic information, spatial information are also connected with geomatics. These terms repeatedly appear in printed and electronic documents. The aim of this paper is to analyse their occurrence in computer subject catalogues in academic libraries (e.g. Warsaw University, Jagiellonian University in Kraków, Agricultural University of Cracow, University of Warmia and Mazury in Olsztyn, Maria Curie-Skłodowska University in Lublin, Adam Mickiewicz University in Poznań, Technical University of Łód., Warsaw University of Technology, Wrocław University of Technology, Military University of Technology in Warsaw, AGH University of Science and Technology in Kraków, University of Silesia in Katowice). The aim is also to analyse these terms occurrence in the National Union Catalogue (NUKAT), which is realised by scientific libraries, mainly academic, on the base of subject language KABA.

8

Aspekty ochrony własności intelektualnej w geomatyce

Gajos M.

Roczniki Geomatyki

|

2005

|

T. 3, z. 1

51-58

EN

The legal concept of intellectual property and literature may be defined sensu stricto and sensu largo. The sensu stricto definition describes it as a complex of authorisations including copyright as well as so-called neighbouring rights. The sensu largo definition was included in the convention establishing the World Intellectual Property Organisation and covers laws referring to literary, artistic and scientific works (copyright), as well as laws concerning industrial property (as a complex of subjective rights, the object of which are the following non-material goods: inventions, utility models, industrial designs, trademarks and service marks, geographical indications, topographies of an integrated circuit, as well as the rights defined in regulations concerning repression of unfair competition). Aspects of legal protection, presented in this paper will refer to sensu largo intellectual property. Legal regulations relating to intellectual property in geomatics are applied in the same way as rules in other fields. Special intellectual property regulations concerning only geomatics do not exist. The question of intellectual property protection in geomatics, as a scientific-technical discipline, may be considered from many aspects: copyright protection, sui generis protection as well as the industrial property protection. Copyright protection is mainly regulated in Poland by the regulations of copyright law and neighbouring rights from 1994. The subject of copyright protection are works produced by a the creative activity of an individual person, in any form, independent of values, destination and mode of expression. It seems that the process of work formation appears very often in geomatics, which by definition concerns acquiring, analysing, interpreting, diffusing and the practical application of geoinformation. Deciding, however, whether a given study has the attributes of creative activity of an individual isn.teasy, this is also the case in geomatics. Recently qualifying the creative process is connected with technical progress, i.e. that the tools used in the creative process change. Doubtless the phenomenon of fast technical progress and computerisation of the means of expression now appears in geomatics. According to law cartographic and photographic composition are works. An example of a work in geomatics may be a map or a picture. What demands detailed analysis, however, is the problem of closer qualification of when maps and pictures, as well as other studies can constitute a work in terms of copyright law. In law a work can also be a computer programme or a database. Many computer programmes exist, created for the needs of geomatics especially within the range of GIS. Valid rules for their protection are the same as for all other computer programmes and they are defined in law, though it is worth mentioning that copyright protection of computer programmes in Poland is based on rules defined in the directive of European Communities Council 1991. A database, the source of information often created and used in geomatics, can be together with copyright protection an object of the sui generis right. Sui generis protection of databases was inaugurated by a Directive of The European Parliament and Council from 1996 dealing with legal protection of databases, which imposed on the Member States a duty to introduce its decisions in their domestic legal systems. In Poland the result of this requirement is a law of 2001 about database protection. The necessity of assuring the protection of databases for their producers became the reason for the introduction of this regulation. The sui gneris right lets the producer of the database forbid illegal data taking and/or the reusing the whole or part of the database as preparation of the database requires qualitative and/or quantitative preparation on the part of the compiler and verification or gathering of its content. The content of this law, in spite of both its positive and negative results, met with acceptance among database producers as well as among geomatists. Industrial property protection covers, in relation to geomatics, patent protection (patents for the invention and protective rights for a utility model), protection of trademarks as well as repression of unfair competition. The devices for spatial research may be patented if they meet the requirements of patentability. GIS products among others can be protected by trademark services connected with the distribution of these products by the service mark. However, acts are against the law or morality if they endanger or infringe the business of other businesspeople or customers and may be treated as acts of unfair competition. In the field of geomatics such a deed may be e.g. the situation in which a some one offers elements of a map, of which they are neither the manufacturer nor owner. The law about repression of unfair competition from 1993 regulates the problems of unfair competition. The foregoing aspects of intellectual property are a subject for detailed analysis. It must be mentioned, however, that there are many aspects of this issue. An example of which may be information property (defined as part of intellectual property, the nature of which constitutes information as well as the right of exclusive use of the information and its disposal).

9

Ocena skuteczności krioterapii i laseroterapii w stanach pourazowych stawów skokowych

Boerner E., Ratajczak B., Gajos M., Prystupa T.

Acta Bio-Optica et Informatica Medica. Inżynieria Biomedyczna

|

2005

|

Vol. 11, nr 1-2

39-42

PL

Krioterapię i laseroterapię można zaliczyć do najczęściej stosowanych obecnie metod fizykalnych po urazach stawów. W pracy porównano skuteczność tych metod w terapii przeciwbólowej oraz oceniano wpływ na zakres ruchu w stawach. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że obie terapie są skuteczne w leczeniu stanów pourazowych i mogą być stosowane jako metoda z wyboru.

EN

Cryotherapy and laser therapy are two of the most frequently used modalities applied after joint trauma. The objectives of this study were to compare both these methods in analgetic treatment and to assess their influence on the range of movement. Results of the study showed that both cryotherapy and laser are effective in post trauma disorders and may be treated as methods of choice.