Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

System miar starożytnego Egiptu - miary długości, odległości, powierzchni, objętości i masy

Wollek A.

Pomiary Automatyka Kontrola

|

2014

|

R. 60, nr 5

333--336

PL

Jedną z cech starożytności jest duża różnorodność jednostek i systemów miar. Starożytny Egipt, na ogół kojarzy się nam z faraonami, piramidami w Gizie i Sfinksem. Czy jest to słuszne? Co jeszcze zawdzięczamy tej cywilizacji? W swoim artykule autor przedstawia egipski system miar. Ze względu na obszerność artykuł podzielono na dwie części. W pierwszej z nich poruszono kwestię źródeł informacji o dawnych miarach, oraz przedstawiono ich podział. Autor przytacza też legendę o oku Horusa, które stanowiło potężny amulet, faktycznie zaś było używane do zapisu części ułamkowych w tym także miar. Następnie przedstawiono kolejno: miary długości i odległości, pola powierzchni, masy i objętości.

EN

Ancient Egypt and its history and treasures had fascinated people of a long time. Until today the legend about them still stimulate the human imagination. This country was once one of the great powers of the ancient world. The remnants are still visible in ruins of monumental buildings, which in vain to look elsewhere in the world. The best example of this are of course pyramids in Giza, recognized even in ancient times as one of the Seven Wonders of the World. Not less admiration is also temples of Karnak, Luxor, Deir el Bahari, or Abu Simbel. The necropolis in the Valley of the Kings is associated with by Howard Carter and the tomb of Tutankhamen and its treasures. Creating such a developed culture would not have been possible without the existence of the measurement system. Without them there would be not only the buildings, but also the power of ancient Egypt. In the article the author presents the current state of knowledge about the ancient Egyptian measurement system. In Egypt the measure standards were divided into official and commercial ones. The official standards were stored in the main temples of the city. Access was limited since they were the symbol of power and independence. The commercial standards made with cheaper and more versatile materials such as: wood, clay, rocks, or lead. They were stored in special structures on the ancient all key sightseeing places. The ancient Egyptian measurement system consisted of length and distance, area, weight, volume and the calendar and time measurement. Often, the units were different for different goods. That was the most common measurement of weight and volume. Most other measures were used for dry and for liquid. The greatest merit of the ancient Egyptians was the invention of the decimal system and the solar calendar. Over time, measure the weight began to have symbolic meaning thereby start money.

2

System miar starożytnego Egiptu - kalendarz i miary czasu

Wollek A.

Pomiary Automatyka Kontrola

|

2014

|

R. 60, nr 6

410--413

PL

Starożytny Egipt był jedną z największych potęg w historii ludzkości. Swój rozwój, tak ja wszystkie cywilizacje, zawdzięcza między innymi własnemu systemowi miar, bez którego nie byłby on możliwy. Do największych osiągnięć starożytnej kultury egipskiej należy bez wątpienia odkrycie kalendarza solarnego, który w swojej udoskonalonej formie jest stosowany do dnia dzisiejszego. Właśnie o tym wynalazku oraz o pierwszych zegarach mówi niniejszy artykuł, będący drugą częścią zagadnienia dotyczącego systemu miar starożytnego Egiptu.

EN

Generally speaking, Egypt associate it instinctively with Nile, great river lazily through the desert water your ongoing. In ancient times, it was not always so peaceful. Once a year it passes through her great flood wave that flooded the land adjacent to the river wreaking havoc on them, but also bringing hope for a new life in the form of fertile silt, which ensure a rich harvest. Today, the matter is governed by the pronounced the Aswan High Dam and pump stations, electricity-powered provide enough water for the fields. In ancient times the regular floods of the Nile were a matter of life or death, therefore, so great the meaning and hope associated with them. It was this cyclicality of floods was the direct cause of the solar calendar, which can be considered, without a doubt, the greatest achievement of the ancient Egyptians. The oldest preserved to our time clocks or their parts come from Egypt. Just about this as well as the spiritual and religious aspects of life related to the measures, says the article on ancient Egyptian measurement system.

3

Wzorce i jednostki miar w antycznej Grecji

Wollek A.

Pomiary Automatyka Kontrola

|

2013

|

R. 59, nr 4

380--383

PL

Starożytni Grecy zostawili po sobie ogromne dziedzictwo kulturowe. W muzeach na całym świecie można oglądać tego dowody. Wśród licznych eksponatów niekiedy trafia się pojedynczy odważnik, waga lub jej pozostałości. Bardzo rzadko spotyka się wzorce objętości. Nie ma wśród nich ani jednego wzorca długości. W poszukiwaniu starożytnych greckich miar autor odwiedził wiele muzeów. Efektem tego jest zbiór fotografii i strzępy informacji pochodzące z ich opisów. W niniejszym artykule autor postara się je uporządkować.

EN

In the paper the author presents the current state of knowledge about ancient, Greek standards of units of measures. It is possible to divide the ancient Greek standards of measures into official and commercial ones. The official standards were made of bronze. They were stored at main temples of cities. The access to them was limited, because they were symbols of the independence. The commercial standards were made of cheaper and more universal materials as: wood, clay, rocks or lead. They were stored in special buildings in the ancient agora. They were supervised, as a rule, by a town clerk called the metronome. Paradoxically, more commercial than official standards have survived to this day. A great diversity of measures is a common feature of ancient cultures, both considering the quality as well as the quantity. Apart from standards of the length there also existed measures of the distance. They used separate measures for measuring dry materials, different than those for liquids. The measures of mass often show diversity depending on the purpose (pharmacy or trade) or the value of measured goods (gold or common goods). In ancient Greece two systems of measures gained the greatest significance, namely: Aeginetic and Attic/Euboean. They differed in the absolute values of individual measures, while the division of measures was comparatively permanent.

4

Program komputerowy do wyznaczania niepewności pomiaru

Wollek A.

Pomiary Automatyka Kontrola

|

2013

|

R. 59, nr 1

28--30

PL

Program „LabMet” służy do opracowywania i gromadzenia wyników pomiarów. Umożliwia on wyznaczenie niepewności dla jednej lub wielu obserwacji w pomiarach bezpośrednich jak: napięcia, prądu, czasu i częstotliwości oraz pomiarze pośrednim – rezystancji. Do zalet programu należą: prosta obsługa, duża odporność na błędy użytkowania, możliwość tworzenia własnej bazy danych mierników, możliwość archiwizacji wyników obliczeń, możliwość rozbudowy programu o następne moduły.

EN

The program „LabMet” is a specialistic program for development and stockpiling of measurement results. It enables evaluating the measurement uncertainty for one as well as many observations, for direct measurements of: voltage, time and frequency, and indirect measurement – of resistance. The program was equipped with a serial decision model, which increased its fault tolerance. A legible graphical interface makes use of the program easy. The program has assisting functions: Help and Tutorial (available along with the main program as the text files in the RTF format). In the paper the way of using the program and its destination are described. Figs. 1 - 4 with individual options of the menu display the main screen of the program. In Fig. 5 an example of the effect of the serial decision-making structure is shown. Fig. 6 contains the computational zoom for the chosen measurement. The presentation of measurement results is depicted in Fig. 7. The Labmet program enables storing results of calculations on a disk as the text files. Moreover, the program cooperates with a system printer enabling the printing of results in the process. They are the advantages of the program. The other advantages are: the simplicity and great fault tolerance of the use, the possibility of creating the own database of meters, the possibility of archiving calculation results, the expendability of the program by next modules.

5

Gdy bogiem było Słońce - cz. IV - miary czasu

Wollek A.

Pomiary Automatyka Kontrola

|

2011

|

R. 57, nr 6

683-686

PL

Artykuł jest poświęcony dawnym miarom czasu. Zawiera opis powstania oraz przykłady wybranych kalendarzy starożytnych. Wśród nich: księżycowych, księżycowo-słonecznych i słonecznych. Podstawą pierwszych jest miesiąc synodyczny, zaś ostatnich rok zwrotnikowy. W drugiej części przedstawiono istniejące w starożytności podziały doby na godziny równe i nierówne, oraz opisano najstarsze zegary: słoneczne i wodne.

EN

This paper is dedicated to the time measure. In the first part the birth of the calendar was described. There are 3 kinds of the basic and most important for a time measure astronomical phenomenon: a day, a month and a year. None of them isn't an integer multiple of the others. For these reason ever calendar has his own accuracy. This is a number of years after which a date of this calendar will be one day late to the relation of the solar year. The ancient calendars would be: lunar, lunisolar and solar. The synodical month is the base of the first one and the solar year is the base of the last. The oldest calendar was a lunar. It was very simple and was counting months only. The lunisolar calendar was used in ancient Mesopotamian and Greece. The first and the oldest solar calendar was an Egyptian. It had exactly 365 days. The early Roman calendar was very complicated, but Julius Caesar had reformed it. The partition of a day and night is also in the second part of this paper described. That means equal and unequal hours. The first ancient clocks, solar and water, were described in this part too. All of the ancient clocks had a very small accuracy. They didn't take into consideration changes between day and night during the year.

6

Gdy bogiem było Słońce - cz. III. Miary biblijne

Wollek A.

Pomiary Automatyka Kontrola

|

2010

|

R. 56, nr 10

1248-1251

PL

Niniejszy artykuł jest kontynuacją cyklu o starożytnych miarach zapoczątkowanego w ubiegłym roku. Autor przedstawia hebrajski, starożytny system miar. Tak jak inne, również miary hebrajskie dzieliło się na: długości i odległości, masy, oraz objętości przedmiotów sypkich i płynów. Najwięcej informacji na ich temat można znaleźć w Starym Testamencie. Innym źródłem jest Talmud, czyli komentarze do Tory. System talmudyczny różni się często od systemu biblijnego.

EN

This is a continuation of papers about the ancient measure units and systems. This part contains information about the Hebrew measure system, including biblical and Talmudic units. The basic source of information was a Bible, especially the Old Testament. However not full information about the measure system was including in Bible. The Talmud was the alternative source that the Author has used for this reason. The Hebrew system of measure could be divided to: length, weight and volume units. However the biblical and the Talmudic systems were different. The oldest system of measures was taken by Jews from Babylonia. Afterwards some foreign influences (especially: Egyptians, Greek, Roman) were indicated. The basic units of the length was the ell (hebr. ammah). The basic units of the weight was the shekel. There were two kinds: the shekel of sanctuary and the common shekel. There were different units for dry and liquid measures. The basic units were: the bath - for the liquid and the ephah for dry.

7

Gdy bogiem było Słońce - starożytne jednostki miar cz. II

Wollek A.

Pomiary Automatyka Kontrola

|

2009

|

R. 55, nr 12

1037-1040

PL

W artykule autor zabiera czytelnika w wędrówkę po świecie antyku przedstawiając wybrane jednostki miar używane przez największe cywilizacje świata starożytnego: Sumer, Egipt, Grecję i Rzym. W pierwszej części artykułu [1] opisano prawdopodobnie pierwszy przykład wykorzystania do pomiarów skali naturalnej, którym były tokeny. W drugiej części artykułu autor przedstawił jednostki miar masy, objętości oraz związane z nimi aspekty prawne i religijne.

EN

This part of the paper describes weight and volume units of measure. The Sumerian weight system was the most important for our civilization. It was taken by other civilizations like: Acadians, Babylonians, Assyrians and Greeks. Sumerian weight units were called (from the smallest to the biggest): še (grain), gin, mana, gun. This system was adopted by Greeks with small changes. Greeks units of weight were called: obolus, drachme, mina, talanton. The relationship between these units was constant. The value of units was changed through the time. Most important and popular were two systems: Aegean and Attica. Egyptians had his own independent units of weight: kite and deben. Deben was the basic Egyptian units of weight from the New Kingdom times (the Ramesses dynasty). Romans basic units of weight were called: libra or pondus (for that reason British pound short is lb). Sumerian volume units were: ka (or sila) and were the kinds of measured wares independent. In Egypt, Greece and Rome another units were for dry and another for liquid measure. The Egyptian units of volume were: hekat (the barrel) and henu (the jug), des (for beer), hebenet (for wine), meni (for oil). Greek basic unit for dry measure was medimnos. The biggest unit for liquid measure was metretes. Romans were taking volume units from Greeks. The basic volume unit measure in Rome was sextarius. There were many attempts of the measure unit standardization in the past. The Urnammu legal code was probably the first known us. In the Bible we have also some example of that.

8

Gdy bogiem było Słońce - starożytne jednostki miar (cz. I)

Wollek A.

Pomiary Automatyka Kontrola

|

2009

|

R. 55, nr 9

787-789

PL

W artykule autor zabiera czytelnika w wędrówkę po świecie antyku przedstawiając wybrane jednostki miar używanych przez największe cywilizacje świata starożytnego: Sumer, Egipt, Grecję i Rzym. Artykuł podzielono na dwie części. W pierwszej opisano prawdopodobnie pierwszy przykład wykorzystania do pomiarów skali naturalnej, którym były tokeny. Kolejne rozdziały zawierają opisy jednostek miar długości, odległości i pola powierzchni. W drugiej części artykułu autor przedstawił jednostki miar masy, objętości oraz związane z nimi aspekty prawne i religijne.

EN

In his paper the Author is taking readers to the journey through the ancient world. He describes old units of measure used by the most famous ancient civilizations of the world such as: Sumer, Egypt, Greece and Rome. The paper is divided into two parts. The first one contains 7 chapters (including references), the second one 6. The first part includes information about tokens, the length, the distance and the area measure units. Tokens are small forms made from the clay. They were used for counting from about 8,000 B.C. to 1500 B.C in Mesopotamia. This is the first known usage of the natural scale to the measure. The length units were the first defined units of the measure (approximately 3,000 B.C.). In Sumer and Egypt the basic unit of the length was a cubit, in Greece and Rome it was a foot. The Sumerian cubit was divided into the 30 fingers, the Egyptian into the 28 (the royal cubit) or into the 24 (the small cubit). The foot was divided to the 16 fingers. The area measure were an agricultural or a life frequently dependent. The information about weight and volume units are in the second part of the paper including. The Sumerian weight measure units were taken by another civilizations like: Acadians, Babylonians, Assyrians and Greeks. The most kinds have the volume units. Another one was for liquids and another one for dry measure. The one of the lasts chapters describes the law conditions refer to the measure units. Some samples, including Urnammu legal code and the Bible, are available.

9

Geneza pomiarów - antyczne jednostki miar i wag

Wollek A.

Przegląd Elektrotechniczny

|

2008

|

R. 84, nr 12

318-322

PL

Jakie były początki mierzenia? Jakich miar używano przed wiekami? Kto je wymyślił i dlaczego? W swoim artykule autor postara się znaleźć odpowiedzi na te pytania.

EN

What was the beginning of the measure? What kind of measuring units were before centuries? Who has used it as the first? The author is trying to find answers to those questions.

10

Metoda usuwania straty próbek podczas filtracji wagowej sygnałów pomiarowych

Wollek A.

Pomiary Automatyka Kontrola

|

2004

|

R. 50, nr 5

45-47

PL

Filtracja wagowa jest jedną z metod ograniczania zakłóceń sygnałów dyskretnych. Jakość filtracji rośnie wraz z szerokością okna wagi. Skutkiem ubocznym filtracji wagowej jest utrata pewnej liczby próbek w stosunku do sygnału wejściowego. Wiąże się ona z samą ideą filtracji wagowej i jest tym większa im szersze jest okno wagi. Może to powodować znaczną utratę informacji o układzie pomiarowym. Powstaje więc konflikt pomiędzy jakością filtracji, a liczba traconych próbek sygnału. Proponowane przez autora podejście pozwala na ograniczenie strat liczby próbek w wyniku filtracji wagowej, a tym samym na uniknięcie wspomnianego wcześniej konfliktu.

EN

Weight filtration is one of methods which can remove noises from measure signals. The matter consists in multiple discrete samples by the weight function is called weight window. Summation obtained quotients along the width of the weight window. The quality of the filtration grows with the width of the weight window, but with the larger window the number of usable samples goes down rapidly. These two conditions are in opposition to each other. The author's resolve permits in making the weight filtration loss less.

11

Problematyka utraty liczby próbek wskutek filtracji wagowej sygnałów pomiarowych

Wollek A.

Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Elektrotechnika

|

2003

|

z. 25 [207]

375-380

PL

Filtracja wagowa jest jedną z metod ograniczania zakłóceń sygnałów dyskretnych. Polega ona na mnożeniu wartości próbek przez odpowiedni element funkcji wagi (zwanej też oknem wagowym}, a następnie sumowaniu otrzymanych iloczynów wzdłuż całego okna. Jakość filtracji rośnie wraz z szerokością okna wagi. Skutkiem ubocznym filtracji wagowej jest utrata pewnej liczby próbek w stosunku do sygnału wejściowego. Jest ona związana z samą ideą filtracji wagowej. Liczba traconych w wyniku filtracji próbek rośnie wraz ze wzrostem szerokości okna wagi i może powodować znaczną utratę informacji o sygnale pomiarowym. Powoduje to konflikt i sprzeczność pomiędzy jakością filtracji, a ilością próbek sygnału. Proponowane przez autora podejście pozwala na ograniczenie strat liczby próbek w stosunku do sygnału wejściowego, a tym samym na uniknięcie wspomnianego wcześniej konfliktu.

EN

The weight filtration is one of methods which can remove noises from measure signals. The matter consist in multiply discrete samples by the weight function called weight window. The weight filter is a low-pass filter without the cut-off frequency. The quality of the filtration is growing with the width of the weight window, but with the larger window the number of the usable number of samples is going down rapidly. Those two conditions are in opposition to each other. The author's resolve give the permission to make the weight filtration loss less.