Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Tectonics of the Chęciny Anticline (Holy Cross Mts., central Poland) in the light of new cartographic data and calcite vein analysis (discussion)

Mastella L., Konon A., Dwornik M., Ludwiniak M., Rybak-Ostrowska B., Śmigielski M.

Geological Quarterly

|

2013

|

Vol. 57, No. 1

175–-180

2

Budowa geologiczna doliny Białego Dunajca

Mastella L., Ludwiniak M., Klimkiewicz D.

Przegląd Geologiczny

|

2012

|

Vol. 60, nr 9

496--505

PL

The Biały Dunajec Valley is one of the large, meridionally oriented valleys cutting the Podhale Synclinorium. The tectonic origin of this valley has been suggested since the beginning of the 20th century. A large fault zone with an azimuth of about 20° has been recognized here. This zone extends to the north and cuts the Pieniny Klippen Belt, which is significantly lowered in its eastern side. The southern part of the Biały Dunajec fault zone (SBD) extends probably into the Tatra Massif (into the Mała Łąka Valley area and far to the south into the border of the Koszysta elevation and the Goryczkowa depression). The majority of faults constituting the SBD were formed during the initial phase as strike-slip faults; they were reactivated later as dip-slip faults with a prevailing dip-slip, mainly normal component. As a whole, the SBD is a scissor-like fault: in the northern part, near the Szaflary village, downfaulted is its eastern block, whereas in the southern part - its western block.

3

Tectonic control of tufa occurrences in the Podhale Synclinorium (Central Western Carpathians, southern Poland)

Mastella L., Rybak-Ostrowska B.

Geological Quarterly

|

2012

|

Vol. 56, No. 4

733–-744

EN

Tufas in the Podhale Synclinorium (southern Poland) occur as encrustations on moss and plant remains, crusts, porous, clastic and massive tufas. The tufas are almost entirely composed of calcite with small admixture of quartz, illite and chlorite. These deposits indicate the biotic and/or abiotic origin of calcium carbonate. The tufas occur in the vicinity of map-scale and minor fault zones. They precipitate near fissure springs linked with small faults and fault rocks or seepages along them. Exposures with tufas occur along several oblique and lateral zones. The oblique zones are related to Białka and Biały Dunajec faults that have normal components. The lateral zones of tufa occurrences are connected with lateral faults limiting the “zone of beds with gentle dips” and extensional brittle structures within the hinge of the synclinorium. The relationship of the tufa with brittle extensional structures suggests Quaternary tectonic activity of the Podhale Synclinorium that can be explained by continued uplift in the area studied.

4

Tektoniczne wygięcie łuku Karpat zewnętrznych w świetle analizy ciosu w płaszczowinie śląskie

Mastella L., Konon A.

Przegląd Geologiczny

|

2002

|

Vol. 50, nr 6

541-550

PL

W polskiej części płaszczowiny śląskiej, na podstawie badań własnych przeprowadzonych w 197 odsłonięciach stwierdzono obecność sieci spękań ciosowych złożonej z 5 zespołów ciosu, podzielonych ze względu na obecną ich pozycję w stosunku do regionalnych fałdów na: 2 zespoły SR, SL systemu skośnego, zespół poprzeczny T oraz 2 zespoły podłużne L, L'. Ze względu na przydatność do rekonstrukcji paleonaprężęń (Mastella & Zuchiewicz, 2000) opracowaniu poddano głównie zespoły ciosu SR, SL oraz T. W analizie paleonaprężeń zwraca uwagę kątowa różnica między kierunkami ó1 wyliczonymi z ciosu skośnego (SR , SL ) i poprzecznego (T). Ta kątowa różnica między kierunkami sugeruje, że jest ona wynikiem niewielkiego tektonicznego wygięcia badanego łuku płaszczowiny śląskiej miedzy etapem nasuwania się płaszczowin, a etapem jego postępującego wypiętrzania się tego fragmentu łuku Karpat Zewnętrznych.

EN

The joint network in theflysch strata of the Silesian Nappe is composed of a shear system (diagonal sets -Sg, SL) -striking in the present position at high angles to map-scale fold axes, a single extension set T-striking sub-perpendicular to these axes, fold-parallel joints L and L' striking parallel or at small angles to map-scale fold axes. Due to their usefulness (Mastella & Zuchiewicz, 2000) for palaeostress reconstructions penetrative Sg, Si and T joint sets were analysed from 197 outcrops. In the palaeostress analysis the angular difference between the ól directions calculated from shear (Sg, Si) and extension Tjoints is notable. The angular difference between these ól directions suggests that it is a result of a slight tectonic bending of the investigated Silesian Nappe arc. which took place between the nappe thrusting phase and the proceeding uplift phase of this part of the Outer Carpathians Arc.

5

Budowa geologiczna jednostki łysogórskiej (Góry Świętokrzyskie) na podstawie analizy zdjęć radarowych

Mastella L., Mizerski W.

Przegląd Geologiczny

|

2002

|

Vol. 50, nr 9

767-772

EN

The paper is focused on the geological setting of the Łysogóry Range between the region northwards of Kielce to the eastern ending of the Truskolaska Hill based on the photointerpretation of radar images in the 1:200.000 scale at a resolution ofca. 30 meters. Side selection radar images, taken in concordance with the strike of the geological structures, were chosen for interpretation. The images remove part of the obstracles due to regetation cover and weathered debris. Therefore they are very useful for the recognition of the lithostratigraphy and tectonics of the Łysogóry Unit. Four lithological complexes, corresponding to the previously distinguished lithostratigraphic units, were recognised in the Middle and Upper Cambrian strata. Generally, the Łysogóry Unit is characterised by strata dipping monoclinally northwards. Southern dips occur sporadically within the shale-sandstone complex I, where they are linked with folding. The Łysogóry Unit is delimited bounded by a dislocation (Holy Cross Dislocation) not only from the south, but probably also from the north. Eastwards from Radostowa Hill and Nowa Słupia, the latter dislocation is cut by a series of NE-SW trending sinistral faults. This might indicate its strike-slip, dextral character. Similarly, a series ofNW-SE trending large dextral faults, lying at 25" in relation to the dislocation, accompany the Holy Cross Dislocation. This proves that they are low-angle Riedel shears (R). In this interpretation the presence of a dextral strike-slip component along with the dip-slip component should be assumed. Additionally, in effect of these fault the Łysogóry Unit was flaked, and the individual flakes were husted upon each other. Among the many large regional faults cutting the Łysogóry Unit, the only distinct fault is the Łysogóry Dislocation westwards of Nowa Słupia. The others are invisible in radar images. This is probably caused by the limitations of this method. In effect, the remote sensing method should be supplemented by fieldwork.

6

Non-planar strike-slip Gnieździska - Brzeziny fault (SW Mesozoic margin of the Holy Cross Mountains, central Poland)

Mastella L., Konon A.

Acta Geologica Polonica

|

2002

|

Vol. 52, nr 4

471-480

EN

Based on the analysis of detailed geological maps, air photos, radar images and tectonic mesostructures the geometry and mechanism of formation of the Gnieździska-Brzeziny fault have been determined. The fault represents a typical example of a dextral strike-slip fault occurring in the SW margin of the Holy Cross Mountains. The trace of the fault is curvilinear-sinusoidal, which produced restraining and releasing bends as well as restraining stepovers.

7

Structural evolution of the Gnieździska Syncline : regional implications for the SW Mesozoic margin of the Holy Cross Mountains (Central Poland)

Konon A., Mastella L.

Annales Societatis Geologorum Poloniae

|

2001

|

Vol. 71, No 3

189-199

EN

Basing on analysis of tectonic mesostructures, the structural evolution stages of the Gnieździska Syncline have been determined. The structure represents a typical example of folds occurring in the SW margin of the Holy Cross Mountains. The well-exposed syncline displays a wide variety of structures, including: shear and extension joints, stylolites, cleavage, strike-slip and dip-slip faults as well as master joints. Tectonic structures resulting from flexural slip indicate that the Gnieździska Syncline developed as a flexural-slip fold as a result of horizontal NE-SW compression. The subsequent deformation phase included mesostructures pointing to the increasing activity of a nearby Gnieździska-Wola Morawiecka dextral strike-slip fault of regional extent. In the terminal phase of the post-kinematic uplift of the Holy Cross Mountains, T joints and master joints appeared.

8

Jointing in the Dukla Nappe (Outer Carpathians, Poland) : an attempt at palaeostress reconstruction

Mastella L., Zuchiewicz W.

Geological Quarterly

|

2000

|

Vol. 44, Nr 4

377-390

EN

The joint network in the portion of the Dukla Nappe studied originated in two stages showing different orientations of the stress field axes. The older, compressive stage I was characterised by a N45°E-orientated (at present coordinates) horizontal s1, and formation of the diagonal, shear (SL and SR) joint system. The younger, extensional stage II was characterised by vertical s1 and horizontal, N35°E-orientated (also at present coordinates) s3, suitable for formation of the fold-parallel joints. At the turn of the first stage, under diminishing horizontal compression (s1 trending N35°E), the cross-fold T joints developed. The orientation of the maximum compression axis changed between stages I and II. The first stage probably commenced while strata which were not fully lithified underwent shortening, and lasted until the termination of nappe emplacement. The second stage, in turn, is associated with post-orogenic collapse of the Carpathians, whose onset in the study region began at least in Late Miocene times.

9

Duplex structures within the Świątkowa Wielka tectonic window (Beskid Niski Mts., Western Carpathians, Poland) : structural analysis and photointerpretation

Mastella L., Rubinkiewicz J.

Kwartalnik Geologiczny

|

1998

|

Vol. 42, nr 2

173-182

EN

A tectonic window within the Magura nappe, situated near the village od Świątkowa Wielka in the Western Carpathians, reveals the Grybów unit overthrust in turn on the Dukla nappe. The thrust-sliced folds exposed in the tectonic window make up a classical interthrust contractional duplex. Its origin is related to the presence of a step in the basement beneath the Magura nappe. The Magura nappe is folded and thrust-faulted and cut, together with the Grybów unit by right-lateral strike-slip faults oriented NNW and left-lateral ones, oriented NE and NNE. A part of these faults have been reactivated as dip-slip faults. The differences in the structural directions between the window series and the Magura nappe indicate that folds oriented E-W had originated and have been partly thrust-faulted during the first phase under the influence of the Magura nappe overriding from the south to the north. The first stage was concluded in early Sarmatian time. The second stage involved deceleration of the Magura nappe starting from its front and additional forward movement of the southern part, which changed the direction of its movement to SSW-NNE when it overrode the step in the basement, thus completing the formation of the interthrust contractional duplex. This stage terminated with the formation of the post-thrusting strike-slip faults. During the last stage, at the end of Neogene, the area was subject to post-orogenic uplift and related reactivation of the strike-slip faults as dip-slip ones.

PL

W Karpatach Zachodnich w rejonie Świątkowej Wielkiej występuje małe okno tektoniczne, w którym spod płaszczowiny magurskiej odsłania się jednostka grybowska nasunięta na płaszczowinę dukielską. Występująca w oknie jednostka grybowska składa się z siedmiu łusek o rozmiarach kartometrycznych. Łuski te mają postać obalonych na północ fałdów: w centralnej części okna - synklin, a przy jego brzegach wtórnie sfałdowanych - antyklin. Łuski te tworzą klasyczny, międzynasunięciowy dupleks kontrakcyjny. Przyczyną jego powstania był prawdopodobnie próg w podłożu płaszczowiny magurskiej. Płaszczowina ta po północnej stronie okna składa się z płaskiej synkliny, a od strony południowej - z kilku wewnętrznie sfałdowanych łusek. Duże uskoki przesuwcze - komplementarne: NNW prawoskrętne i NE (z opierzającymi je NNE) lewoskrętne tną zarówno płaszczowinę magurską, jak i okno. Są to uskoki w części odmłodzone jako zrzutowe. Różnice kierunków strukturalnych w obrębie okna oraz między S i N częścią płaszczowiny magurskiej, wskazują, że w pierwszym etapie pod wpływem nasuwającej się z S na N płaszczowiny magurskiej powstały, i częściowo były łuskowane, fałdy o kierunku równoleżnikowym. Drugi etap to wyhamowanie od czoła płaszczowiny magurskiej. Jej część południowa, przekraczając próg w podłożu, zmieniła kierunek nasuwania się na SSW-NNE, formując dupleks międzynasunieiowy. Etap ten kończy się powstaniem ponasunęciowych uskoków przesuwczych. W ostatnim etapie, postorogenicznego wypiętrzenia, część tych uskoków jest odmładzana jako zrzutowe. Na podstawie badań innych autorów (N. Oszczypko, A. Tomaś, 1985; M. Cieszkowski i in., 1992) można uznac, że procesy tektoniczne etapu [pierwszego zakończyły się we wczesnym sarmacie. Po tym okresie nastąpiło dopchnięcie płaszczowiny magurskiej (M. Cieszkowski i in., 1988), co odpowiadałoby etapowi drugiemu. Ze schyłkiem neogenu wiązać należy ( M. Cieszkowski i in., 1992) postorogeniczne wypiętrzenie badanego obszaru.

10

Analysis of the fault pattern in selected areas of the Polish Outer Carpathians

Mastella L., Szynkaruk E.

Kwartalnik Geologiczny

|

1998

|

Vol. 42, nr 3

263-276

EN

Fault pattern was studied in selected areas of the Polish Outer Carpathians. The study was based on the author's own mapping data, radar images and the Geological Map of Poland 1:200 000. A dense and regular fault pattern is present in all studied areas. It consists of two sets of faults diagonal to the strike of the main tectonic structures. DR and DL, and a set of less common transverse faults T. The azimuths of the set T faults correspond approximately to the azimuths of the s1 axis of the DR and DL system. The azimuths change accordingly to the bending of the Carpathian arc, from ca. 40 in the east to ca. 175 in the west. All the fault sets dissect the regional structures and their overthrust planes, which indicates that the faults formed after folding and overthrusting of the nappes.

PL

Opracowanie dotyczy sieci uskokowej na wybranych obszarach polskiej części karpat zewnętrznych. Analizę oparto na własnych badaniach terenowych, interpretacji zdjęć lotniczych, w tym radarowych, oraz mapach geologicznych. Posługiwano się metodami klasycznymi, uzupełnionymi analizą strukturalną. Stwierdzono, że na badanym obszarze występuje gęsta i regularna sieć stromych uskoków. Składa się ona głównie z dwóch zespołów: Dr i DL - uskoków skośnych do rozciągłości struktur regionalnych - i zespołu T - poprzecznego do tych struktur. Wszystkie one wykazują regionalną zmienność azymutów: DR - od około 1o na wschodzie do około 150 na zachodzie, DL - odpowiednio od około 60 do około 25. Ich kierunki są niezależne od litologii przecinanych przez nie kompleksów skalnych. Uskoki DR i DL są uskokami przesuwczymi: DR - prawoskrętnymi, a DL - lewoskrętnymi. Tworzą one system ścięć sprzężonych równoczesnych o dominującym kącie 2O około 60. Lokalnie, w jednostce przeddukielskiej i jej północnym obramowaniu oraz w rejonie Myślenic kąt ten jest znacznie mniejszy - 35-48 i uskoki nabierają charakteru ścięć hybrydowych. Powstały one w trójosiowym polu naprężeń, w którym, w wyniku rozciągania zgodnego z przebiegiem struktur regionalnych, przyjmowała lokalnie wartość ujemną. Obliczony kierunek kompresji zmienia się regionalnie od około 40 na wschodzie do około 175 na zachodzie. Sieć uskoków T składa się głownie z dużych uskoków poprzecznych do rozciągłości struktur regionalnych tak, że w części wschodniej dominują uskoki o azymucie około 35, a w zachodniej około 165. Ich azymuty pokrywają się z kierunkami s1. Wynikałoby z tego, że uskoki T powstawały przy występującym już na całym obszarze rozciąganiu prostopadłym, do kierunku zanikającej już kompresji z etapu powstawania uskoków DR i DL. W tej sytuacji uskoki te są starsze od uskoków T. Zarówno uskoki DR i DL, jak T przecinają regionalne struktury w płaszczowinie śląskiej, dukielskiej i magurskiej oraz nasunięcia tych jednostek. Wskazuje to, że omawiana sieć uskoków powstała już po sfałdowaniu i nasunięciu tych płaszczowin. Analizując prace innych autorów (N.Oszczypko, A.Tomaś, 1985; M.Cieszkowski i in., 1992), można wnioskowac, że system uskoków DR i DL powstał we wczesnym sarmacie, kiedy to nastąpiło dopchnięcire płaszczowiny magurskiej (M.Cieszkowski i in., 1988). Prawdopodobnie dopiero od tego czasu zaczęły ujawniać się spękania ciosowe systemu ścięciowego (DL i DR - L.masella i in., 1997). Natomiast uskoki T (a zapewne i cios T) wiązać należy z postorogenicznym wypiętrzeniem badanego obszaru, co zgodnie ze zdaniem M.Cieszkowskiego i in.,(1992) wiązać należy ze schyłkiem neogenu.