Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Breakdown of hoisting machine in mining shaft hoist installed in southern section of R-II shaft of KGHM Polska Miedź S.A. O/ZG Rudna

Rokita T.

Mining – Informatics, Automation and Electrical Engineering

|

2018

|

R. 56, nr 4

19--25

EN

This article applies to a one-of-its-kind case of the cracking of the main shaft of a hoisting machine that occurred in the southern section of the R-II shaft of KGHM Polska Miedź S.A. Oddział ZG “Rudna” in 2011. The mining shaft hoists installed in the R-II shaft are not only the basic extraction equipment in the Rudna mine but also throughout KGHM. The unscheduled standstill cases of these hoists generate huge losses for the mine. These reasons resulted in the necessity for the ad hoc repair of the damaged shaft and operational use of the hoist until a new shaft is completed and delivered. The article describes the works related to the preparation and execution of the repair of the shaft as well as the tests that were performed. The last stage was the preparation of the operational conditions of the shaft of the machine with the repaired shaft with limited kinematic parameters and under strict supervision until the execution of the new shaft.

2

Awaria maszyny wyciągowej górniczego wyciągu szybowego zainstalowanego w przedziale południowym szybu R-II KGHM Polska Miedź S.A. O/ZG Rudna

Rokita T.

Mining – Informatics, Automation and Electrical Engineering

|

2018

|

R. 56, nr 4

26--32

PL

Niniejszy artykuł dotyczy bezprecedensowego przypadku częściowego pęknięcia wału głównego maszyny wyciągowej, jaki miał miejsce w przedziale południowym szybu R-II KGHM Polska Miedź S.A. Oddział ZG „Rudna” w 2011 r. Górnicze wyciągi szybowe zainstalowane w szybie R-II są podstawowymi urządzeniami wydobywczymi nie tylko w kopalni Rudna, ale i w całym KGHM. Nieplanowane postoje tych wyciągów generują milionowe straty dla kopalni. Powody te zdecydowały o konieczności doraźnej naprawy uszkodzonego wału i eksploatacji wyciągu do czasu wykonania i dostarczenia nowego wału. W artykule opisano prace związane z przygotowaniem i wykonaniem naprawy wału oraz badania przeprowadzone po naprawie. Ostatnim etapem prac było opracowanie warunków eksploatacji wału maszyny z naprawionym wałem z ograniczonymi parametrami kinematycznymi i pod ścisłym nadzorem obsługi do czasu wykonania nowego wału.

3

Rozwiązania techniczne kolei linowych

Olszyna G., Rokita T., Wójcik M.

Inżynier Budownictwa

|

2018

|

nr 1

76--81

4

Awaria górniczego wyciągu szybowego szybu dwuprzedziałowego

Rokita T., Kiercz M.

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2018

|

nr 11

8--13

PL

W artykule opisano przebieg i skutki awarii górniczego wyciągu szybowego dwuprzedziałowego szybu z zabudowanym sztucznym dnem i zbiornikiem przepadu oraz analizę jej przyczyn. Awaria ta, polegająca na kolizji skipu z elementami zbiornika przepadu, miała miejsce w grudniu 2017 r. i spowodowała kilkunastodniowe wstrzymanie wydobycia szybem.

EN

The article describes the course, consequences and analysis of the cause of accident in the mining hoist with two-compartments-shaft, equipped with shaft plug and residue-collecting tank. This accident consisted in the collision of the skip with the elements of the residue-collecting tank and caused a long-term of shutting down the shaft. After the analysis of the course and causes of the accident, it was found that in order to prevent accidents similar to the described in the article, appropriate actions should be taken in the safe operation of residue-collecting tank in the shafts. Special attention should be paid to: – propriety of technical solutions for the construction of tanks in terms of their strength from loads from the output taking into account the possibility of the occurrence of waterlogged spoils and maximum level of their fulfillment, – establishing organizational and technical rules to control the residue-collecting tank, defining the scope of control activities as well as methods and ways of control, – identification of hazards and risks resulting from the filling the residue-collecting tank with waterlogged spoils.

5

Cierne urządzenie hamujące dla szybu B-1 LKAB Kiruna

Rokita T.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2017

|

nr 99

119--130

PL

Kopalnia rudy żelaza należąca do państwowego koncernu Luossavaara – Kiirunavaara AB-LKAB posiada kilkanaście górniczych wyciągów szybowych skipowych przeznaczonych do ciągnięcia rudy żelaza. Pomimo stosowania nowoczesnych systemów zabezpieczenia ruchu tych wyciągów w myśl szwedzkich przepisów na tzw. wolnych drogach przejazdu w wieży i rząpiu muszą być stosowane urządzenia do awaryjnego hamowania naczyń. W artykule omówiono główne wymagania, jakie zgodnie ze szwedzkimi przepisami odnośnie eksploatacji górniczych wyciągów szybowych muszą spełniać tego typu urządzenia oraz przedstawiono zaproponowane rozwiązanie konstrukcyjne urządzenia hamującego górniczego wyciągu szybowego zainstalowanego w szybie B-1 kopalni Kiruna. W przedmiotowym wyciągu postanowiono zastosować cierny układ hamujący w postaci ruchomych belek odbojowych opracowany w Katedrze Transportu Linowego w Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Działanie ruchomych belek odbojowych polega na tym, że belki te, usytuowane na początku wolnych dróg przejazdu, nie tylko wyhamowują rozpędzone naczynia wyciągowe ale też – dzięki wbudowanym urządzeniom wychwytującym naczynia – spełniają funkcję podchwytów. Zabezpieczają więc naczynia przed spadkiem do szybu po zakończonym procesie hamowania. Zaletą takiego rozwiązania jest to, że elementy konstrukcyjne: trzonu prowadniczego wieży, głowicy naczynia i belek odbojowych, w momencie uderzenia naczynia w ruchome belki odbojowe przenoszą wielokrotnie mniejsze wartości sił dynamicznych w porównaniu z siłami dynamicznymi powstającymi w chwili uderzenia naczynia w nieruchome belki odbojowe. W procesie projektowania ruchomych belek odbojowych ważnym etapem jest symulacja hamowania przeprowadzana przy wykorzystaniu programu komputerowego opracowanego w KTL AGH. Program ten umożliwia zamodelowanie lin nośnych i wyrównawczych jako elementów elastycznych o właściwościach sprężysto-tłumiących. Wyniki tych symulacji zwłaszcza w zakresie uzyskanych opóźnień hamowania naczyń, wartości dróg hamowania oraz sił w wartości lin nośnych są kluczowe dla potwierdzenia poprawności przyjętej koncepcji układu awaryjnego hamowania. Urządzenia hamujące w postaci ruchomych belek odbojowych zostały wykonane przez polską firmę Coal-Bud Sp. z o.o. i obecnie są zabudowywane w wieży i rząpiu szybu B-1 kopalni Kiruna w Szwecji.

EN

The iron ore mine owned by the state concern of Luossavaara – Kiirunavaara AB-LKAB state concern has several mining skip shaft hoists for drawing iron ore. Despite using modern systems to secure the travel of these hoists in line with the Swedish regulations, units intended for the emergency breaking of vessels must be used in the so-called free travel paths in the tower and in the shaft sump. The paper discusses the main requirements that, in accordance with the Swedish regulations as regards the operational use of mining shaft hoists, must be met by devices of this type and a solution was proposed for a structure design of the braking unit for the mining shaft hoist installed in the B-1 shaft in the Kiruna mine. The frictional braking system in the form of moving bumping beams was decided to be used in the said hoist, developed in the Cable Transport Department in the University of Science and Technology in Krakow. The action of moving bumping beams consists in these beams, placed at the beginning of free travel paths, not only braking the rushing hoist vessels but also (with the integrated units for vessel capture) performing the function of grips. They secure the vessels against falling down into the shaft after the finished braking process. The advantage of such a solution is that the structural elements: the guiding shank of the tower, the head of the vessel and the bumping beams, transfer many times lower values of dynamic forces at the time of the strike of the vessel against the moving bumping beams when compared with dynamic forces arising at the time of the hit of the vessel against the fixed bumping beams. In the process of designing moving bumping beams, braking simulation is an important stage conducted with a computer program developed in KTL AGH. This program enables the modelling of load-bearing and balance ropes as flexible elements with elastic and suppressing properties. The results of these simulations, especially in the scope of the achieved braking deceleration of the vessels, the values of braking distances and forces in the load-bearing ropes are crucial in confirming the correctness of the assumed concept of the emergency braking system. The braking units in the form of moving bumping beams have been executed by the Polish company Coal-Bud Sp. z o.o. and are now being integrated in the tower and in the shaft sump of the B-1 shaft of the Kiruna mine in Sweden.

6

Czy koleje dwulinowe maja przyszłość?

Olszyna G., Rokita T., Wójcik M.

Przegląd Komunikacyjny

|

2017

|

R. 72, nr 3

27--32

PL

W artykule zamieszczono zarys historyczny powstania i rozwoju napowietrznych kolei dwulinowych opisano też wady i zalety tego systemu kolei w porównaniu z kolejami jednolinowymi. W dalszej części artykułu przedstawiono dyskusję nad uwarunkowaniami budowy kolei dwulinowych w Polsce. W analizie uwzględniono wszystkie cztery funkcjonujące obecnie w Polsce koleje dwulinowe. Podjęto próbę odpowiedzi na pytanie czy system dwulinowy jest optymalnym rozwiązaniem dla tych kolei.

EN

The article contains a historical review of the origin and development bicable aerial ropeways. Describes the pros and cons of the ropeway system in comparison with the monocable aerial ropeways. The later in the article presents a discussion on the conditionality bicable aerial ropeway construction in Poland. The analysis included all four currently operated in Poland bicable aerial ropeways. We attempt to answer the question whether the bicable system is the optimal solution for those aerial ropeways. The article concerns the problem of research and evaluation of the results of these.

7

Badania elementów używanych kolei linowych przeprowadzane przed ponownym zainstalowaniem tych kolei

Olszyna G., Rokita T., Wójcik M.

Przegląd Komunikacyjny

|

2017

|

R. 72, nr 3

23--26

PL

Artykuł porusza problem zakresu badań i oceny wyników tych badań elementów i zespołów mechanicznych używanych kolei linowych sprowadzanych do Polski. Przedstawiono wymagania odnośnie badań i ocen oraz ogólne wymagania techniczne w stosunku do wybranych zespołów kolei linowych. Jako przykład zaprezentowano badania przeprowadzane w Katedrze Transportu Linowego Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, a także wykonywane prace remontowe i regeneracyjne zespołów kolei linowych przez Mostostal Zabrze Realizacje Przemysłowe S. A. Oddział Śląsk w Katowicach Zakład w Czechowicach (dawniej Zakład Montażowo-Produkcyjny „Czechowice").

EN

The article concerns the the problem of research and evaluation of the results of these tests components and mechanical assemblies used ropeway imported into Polish. The requirements regarding research and evaluation and general technical requirements in relation to the selected assemblies ropeway. As an example, we presented research carried out at the Department of Rope Transport University of Science and Technology in Cracow and also carried out repair and regeneration assemblies ropeway by Mostostal Zabrze Realizations Industrial S. A. Department of Silesia in Katowice Factory in Czechowice (formerly Department Assembly-Production "Czechowice").

8

Identification mechanical parameters of steel ropes for mining shaft hoists under dynamic loads

Rokita T.

Journal of Machine Construction and Maintenance - Problemy Eksploatacji

|

2017

|

no. 3

37--43

EN

The paper presents the results of the study of mechanical parameters of steel ropes for mining shaft hoists. Mechanical parameters understood as the modulus of elasticity of ropes and the damping coefficient are very important in the modelling of steel ropes and all numerical simulations of operating conditions of mining shaft hoists. One of the most important operating conditions of a mining shaft hoist is its braking. Knowledge of the values of the modulus of the elasticity of ropes and the damping coefficient allows one to determine the reliable braking parameters, such as the deceleration of the braking hoist conveyances, braking distance, tub oscillation after stopping, values of dynamic forces in hoist and balance ropes, etc. Results of computer simulations of the operation of the mining shaft hoist are very important for programming the drive system of the hoist machine and of the systems that power and brake this machine.

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań nad parametrami mechanicznymi lin stalowych górniczych wyciągów szybowych. Parametry mechaniczne rozumiane jako moduł sprężystości lin oraz współczynnik tłumienia są bardzo ważne przy modelowaniu lin stalowych i wszelkich symulacjach numerycznych stanów pracy górniczych wyciągów szybowych. Jednym z najważniejszych stanów pracy górniczego wyciągu szybowego jest jego hamowanie. Znajomość rzeczywistych wartości modułu sprężystości lin oraz współczynnika tłumienia pozwala na wyznaczenie wiarygodnych parametrów hamowania takich jak opóźnienie hamowanych naczyń wyciągowych, drogi hamownia, drgania naczynia po zatrzymaniu, wartości sił dynamicznych w linach nośnych i wyrównawczych itp. Wyniki symulacji komputerowych pracy górniczego wyciągu szybowego mają duże znaczenie dla zaprogramowania napędu maszyny wyciągowej oraz układu zasilająco-sterującego hamulcami tej maszyny.

9

Poprawa bezpieczeństwa górniczych wyciągów szybowych poprzez zastosowanie ciernych urządzeń hamujących

Rokita T.

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2017

|

nr 6

9--16

PL

W artykule przedstawiono podsumowanie prawie trzydziestoletnich doświadczeń związanych ze stosowaniem hamulców ciernych w górniczych wyciągach szybowych. Pozwoliły one na rozwinięcie teorii stanu awaryjnego hamowania wyciągów w ruchomych belkach odbojowych oraz zasad obliczania, konstruowania i budowy tych hamulców tak, aby spełniały funkcję podstawowego urządzenia zabezpieczającego ruch wyciągu w stanie awaryjnym, gdy naczynia z jakichkolwiek przyczyn przejadą krańcowe położenia technologiczne.

EN

The article presents a summary of almost thirty year experience of the use of friction arresting devices in the mine shaft hoists. These experiences led to the development of the theory on the state of emergency braking hoists in the movable fender beams and the principles of calculation, design and construction of these arrestors, so that they fulfill the function of the safety basic device of the hoist in emergency condition when the conveyances for any reasons will overwind. Despite the high level of safety supervision of mine hoists by the electronic devices, we don’t give up the security of the hoists in the emergency braking devices, mounted in the overwind travels in the headframe and the bottom of shaft. Movable fender beams and friction arresting devices, developed at the Department of Rope Transport AGH in Krakow successfully fulfill the tasks of securing the mine shaft hoists against emergency overwind.

10

Bezpieczeństwo pracy platform roboczych

Rokita T.

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2017

|

nr 9

27--34

PL

Artykuł dotyczy bezpieczeństwa pracy platform roboczych. Platformy tego typu wykorzystywane są przy różnych pracach wykonywanych zarówno na wysokości, jak i w szybach górniczych i stanowią zawsze zagrożenie dla bezpieczeństwa osób na nich przebywających. Właściwe zaprojektowanie tych obiektów oraz opracowanie zasad ich poprawnej eksploatacji to kluczowe aspekty ich bezpieczeństwa [3]. Artykuł powstał na bazie ekspertyzy wykonywanej dla ustalenia przyczyn wypadku platformy roboczej, w wyniku którego śmierć poniosło czterech pracowników obsługujących platformę.

EN

The paper deals with the safety of operation of work platforms. Platforms of this type used in various works executed both at height and in the mining shafts always constitute hazard for the safety of the persons present at these platforms. The proper designing of these structures and development of the principles for their proper operation is the key aspect of their safety. The paper was based on the expert opinion provided to determine the causes of an accident of a work platform, as a result of which four employees operating the platform were dead. The platform used to dismantle the chimney was to be pulled up to the crown of the chimney with four BYGGING hoists. In the developed technology, the methods of installation was used with the walking hoists by Bygging. Lifting up was to be executed on 4 ropes running with four lifting jacks. It can be concluded with high probability, that the direct cause of the disaster was slipping out of 2 ropes from the wedge symmetric thimble clamps. As it was proven during the test described in the paper, several simultaneous factors contributed to the wrong running of the ropes in the clamps, including the use of severely worn out clamps, the unconducting load tests for particular clamps after their installation and the lack of inspection of the clamps during a long-time operation of lifting the platform up.

11

Tests and examination of drive sheave in mine skip hoist

Rokita T.

Archives of Mining Sciences

|

2016

|

Vol. 61, no. 2

415--424

EN

This article describes a certain stage of work aimed at strength analysis of the structure of drive sheaves in mine shaft hoists. The work was initiated in connection with the emergence of cracks in those sheaves as a result of operation, and is an attempt to develop a new improved design of the drive sheave. The first stage involved several series of strain gauge measurements of stress in the drive sheaves of machines exposed to their rated load. Measurement technology and results are described in detail in (Rokita & Wójcik, 2013). The results of those measurements were the basis for FEM stress analysis and discussion of the changes in the structure of those sheaves. This article focuses on a description of the developed computational models for the currently used sheaves, and presents the results of strength calculations. As a result of those actions, a new drive sheave design was developed, for which a computational model was also prepared and FEM calculations were performed. Comparison of the results of calculations for both sheave models is, therefore, also an assessment of the impact of the proposed changes to the design of the drive sheave on its strength and durability. It was decided to adopt the results of strength analysis of the sheave assembly currently in service as the baseline for this assessment. This required not only the performance of a strength analysis on the basis of a specially developed drive sheave calculation model, but also identification and assessment of the allowable stress values for the analysed structure.

PL

Niniejszy artykuł opisuje pewien etap prac mających na celu analizę wytrzymałościową konstrukcji kół pędnych maszyn wyciągowych górniczych wyciągów szybowych. Podjęcie tych prac związane było z pojawiającymi się pęknięciami tych kół w wyniku eksploatacji i próbą opracowania nowej poprawionej konstrukcji koła napędowego. W ramach podjętych działań w pierwszym etapie przeprowadzono kilka serii pomiarów tensometrycznych naprężeń w kołach pędnych maszyn nominalnie obciążonych. Technologię pomiarów i ich wyniki opisano szerzej w (Rokita & Wójcik, 2013). Wyniki tych pomiarów stanowiły podstawę do analizy wytrzymałościowej metodą MES oraz dyskusji o zmianach w konstrukcji przedmiotowych kół. W niniejszym opracowaniu skoncentrowano się na opisie opracowanych modeli obliczeniowych aktualnie eksploatowanych kół oraz zaprezentowano wyniki obliczeń wytrzymałościowych. W wyniku tych działań powstał nowy projekt koła pędnego, dla którego również opracowano model obliczeniowy oraz wykonano obliczenia metodą MES. Porównanie wyników obliczeń dla obu modeli koła jest więc jednocześnie oceną wpływu zaproponowanych zmian konstrukcji koła pędnego na poprawę jego wytrzymałości i trwałości. Za podstawę do tej oceny postanowiono przyjąć wyniki analizy wytrzymałościowej aktualnie eksploatowanej konstrukcji. Wymagało to nie tylko przeprowadzenia w oparciu o specjalnie opracowany model obliczeniowy koła pędnego analizy wytrzymałościowej ale również ustalenia i oceny dopuszczalnych wartości naprężeń dla analizowanej konstrukcji.

12

Rope transport opportunity to improve urban public transport in agglomerations in the world

Olszyna G., Rokita T., Wójcik M.

Logistyka

|

2015

|

nr 4

1445--1452, CD2

EN

The problem of commuting of passengers is more and more apparent in large cities of the world. Decreased flow of overground public transport traffic at peak hours creates the need to search for new transport solutions. Cable railway systems are increasingly used in support of city transport systems. The paper presents typical cable railway solutions used in public transport. It describes their transport capacity and compares them with typical means of city transport (buses, tramways). The second part of the paper presents several selected examples of cable railway systems installed to provide public transport capabilities. Special attention has been paid to the advantages of this type of pub-lic transport mode in large city agglomerations.

PL

W dużych miastach świata coraz częściej pojawia się problem komunikacji pasażerów w ruchu miejskim. Utrata płynności ruchu naziemnego transportu zbiorowego w godzinach szczytu stwarza potrzebę poszukiwania nowych rozwiązań komunikacyjnych. Jako systemy wspomagające komunikację miejską coraz powszechniej stosowane są kolej linowe. W artykule przedstawiono typowe rozwiązania kolei linowych stosowanych w komunikacji zbiorowej. Opisano ich możliwości transportowe i porównano z typowymi urządzeniami transportu miejskiego (autobusy, tramwaje). W drugiej części artykułu przedstawiono kilka wybranych przykładów zainstalowania kolei linowych jako systemów komunikacji miejskiej w świecie. Zwrócono szczególną uwagę na zalety tego typu urządzeń stosowanych w transporcie publicznym w dużych aglomeracjach miejskich.

13

Modernisation of the Janikowo-Piechcin material ropeway

Rokita T.

Logistyka

|

2015

|

nr 4

1471--1478, CD2

EN

This article presents the only material ropeway in Poland – Janikowo-Piechcin. This ropeway, due to the long and intensive use, requires a serious upgrade, which must be spread over the next few years. This paper describes only two elements of the modernisation, namely modernisation of the propulsion (partly completed) and the remodelling of section No. 5 (currently in progress). The modernisation of the propulsion involves the use of a frequency inverter to power the ropeway’s motor. It should be emphasised that this was the first time this type of propulsion has been used in a ropeway in Poland. Remodelling of section No. 5 involves a new arrangement of the en-route supports, a new design of the supports, and accessories for guiding the ropes (saddles and sheaves). Also, a new design solution was introduced for the tensioning and anchoring stations. All of these actions are intended to enable safe and reliable operation of the ropeway over the next several years at minimum.

PL

W niniejszym artykule przedstawiono jedyną w Polsce kolej linową towarową Janikowo-Piechcin. Kolej ta ze względu na długą oraz intensywną eksploatację wymaga poważnej modernizacji, która musi być rozłożona na najbliższych kilka lat. W pracy opisano jedynie dwa kierunki modernizacji, a mianowicie wykonaną już częściową modernizację napędu oraz realizowaną obecnie przebudowę odcinka nr 5. Modernizacja napędu polegała na zastosowaniu przemiennika częstotliwości do zasilania silnika kolei. Należy podkreślić, że było to pierwsze w Polsce zastosowanie tego typu napędu do kolei linowej. Przebudowa odcinka nr 5 polega na nowym rozstawieniu podpór trasowych, zastosowaniu nowej konstrukcji podpór oraz ich wyposażenia do prowadzenia lin kolei (siodeł i krążków). Wprowadzono też nowe rozwiązania konstrukcyjne stacji napinająco-kotwiących. Wszystkie opisane działania mają na celu umożliwienie bezpiecznej i niezawodnej eksploatacji kolei przez najbliższe co najmniej kilkanaście lat.

14

Bezpieczeństwo chodników ruchomych przeznaczonych do transportu pasażeróww stacjach narciarskich

Oleksy W., Rokita T.

Transport Miejski i Regionalny

|

2014

|

nr 1

8--13

PL

W artykule poruszono problem bezpieczeństwa osób korzystających z chodników ruchomych eksploatowanych na stokach stacji narciarskich. Chodniki ruchome przeznaczone są przede wszystkim do transportu dzieci i początkujących narciarzy na stokach o niewielkim pochyleniu. Mogą stanowić również połączenie między stacjami przesiadkowymi wyciągów. Przyczyną podjęcia tematu bezpieczeństwa osób transportowanych chodnikami ruchomymi był wypadek, który miał miejsce w Polsce w 2013 roku i skończył się ciężkimi obrażeniami ciała pięcioletniego narciarza. Artykuł jest też próbą odpowiedzi na pytanie, czy stan techniczny urządzeń do zabawy na śniegu i do transportu w stacjach narciarskich powinien być kontrolowany przez uprawnione do tego jednostki dozoru podobnie, jak to ma miejsce w przypadku kolei linowych i wyciągów narciarskich. W artykule przedstawiono opis techniczny chodników ruchomych oraz zestawiono zakresy podstawowych parametrów technicznych produkowanych obecnie na świecie chodników ruchomych. W oparciu o materiały 58. Międzynarodowej Konferencji Dozorów Technicznych ITTAB w Lam w Niemczech zestawiono dane odnośnie liczby chodników ruchomych eksploatowanych na stokach narciarskich w kilkunastu krajach świata, w tym Polski. Statystyka jest bardzo niekorzystna: w Polsce jest tych urządzeń obecnie zaledwie 21 w stosunku do kilku tysięcy w Europie.Największy nacisk położono w artykule na opis wymagań technicznych stawianych chodnikom ruchomym. Przeanalizowano potencjalne sytuacje niebezpieczne, które mogą wystąpić podczas ich eksploatacji. Omówiono wymagania szczegółowe stawiane chodnikom ruchomym w zakresie doboru, projektowania oraz instalowania na stoku. Szczególny nacisk położono na wymagania dotyczące ruchu, jak zatrzymanie eksploatacyjne i awaryjne, wymagania dla układu hamulcowego, urządzeń bezpieczeństwa oraz sterowania urządzeniem. Przedstawiono również znaki ostrzegawcze informujące pasażerów o wymaganym zachowaniu podczas transportu chodnikiem ruchomym.

EN

This article raises the issue of the safety of passengers transported on travelators operated on the slopes of ski resorts. Travelators are intended first of all to transport children and beginner skiers on the slopes with low inclination. The origin of the subject of this article has been an accident in Poland in 2013 which resulted with serious injury to a five-year skier. This article is an attempt to answer the question whether the technical condition of installations for transport and snow play in the ski resorts should be controlled by an authorized technical inspection as it is in the case of the cableways and ski-tows. The article presents a technical description of travelators and summarizes the ranges of basic technical parameters of travelators produced presently all over the world. The stronger attention in the article is paid to the description of the technical requirements for travelators. The potential hazardous situations that may occur during their operation have been analysed. The specific requirements which should be met by travelators in the field of selection, design and installation on the slopes have been discussed. Particular emphasis is put on the operating safety requirements as service and emergency stops, requirements for brakes, safety devices and control elements.

15

Problem transportu rowerów kolejami liniowymi

Rokita T.

Transport Miejski i Regionalny

|

2013

|

nr 4

12--17

PL

W ostatnich latach zwiększyło się zapotrzebowanie na wykorzystywanie kolei linowych również w okresie letnim. Jest to związane nie tylko z turystami pieszymi, ale również ze wzrostem popularności kolarstwa górskiego. W związku z powyższym pojawia się problem bezpieczeństwa osób podróżujących wraz ze swoimi rowerami, przy zapewnieniu jak największej zdolności przewozowej kolei. W niniejszym artykule przedstawiono problem wykorzystania kolei linowych do transportu rowerów. Zaprezentowano funkcjonujące w świecie sposoby przewożenia rowerów kolejami linowymi, zwracając uwagę na wady i zalety każdego z rozwiązań. Przeanalizowano rozwiązania umożliwiające transport rowerów bez montowania dodatkowych uchwytów do istniejących już krzeseł lub gondoli oraz warianty wymagające zastosowania specjalnych mocowań. Wskazano, że stosowane sposoby transportowania rowerów budzą zastrzeżenia ze względów bezpieczeństwa albo stwarzają utrudnienia dla obsługi kolei i obniżają jej zdolność przewozową. Przedstawiono też obowiązujące wymagania stawiane kolejom linowym przeznaczonym do przewozu osób, w przypadku kiedy planuje się ich wykorzystanie również do transportu towarowego (w tym rowerów). Wymagania te zebrano, analizując obowiązujące akty prawne, głównie Dyrektywę Parlamentu i Rady nr 2000/9/WE odnoszącą się do urządzeń kolei linowych przeznaczonych do przewozu osób, a także wymagania techniczne na podstawie norm zharmonizowanych z powyższą dyrektywą oraz Dokumentacji Techniczno-Ruchowych i Regulaminów Technicznych kolei linowych eksploatowanych w Polsce. W podsumowaniu zestawiono wnioski odnośnie uzupełnienia przepisów bądź wytycznych, odnoszących się do przewozu rowerów kolejami linowymi.

EN

In recent years, the demand for using ropeways also during the summer has increased. This is associated not only with hiking tourists, but also with the increasing popularity of mountain biking. Therefore, the problem has arisen how to ensure safety of people travelling with their bicycles, while obtaining the highest possible capacity of the ropeway. This paper presents the problem of using ropeways to transport bicycles. It presents ways of transporting bicycles by cableways found around the world, with attention paid to the advantages and disadvantages of each solution. The paper analyses solutions which enable the transportation of bicycles without the need to install additional handles to the existing chairs or gondolas as well as some options that require the use of special fastenings. It was demonstrated that the current methods of transporting bicycles are questionable in safety terms or hinder the operators in performing their duties and reduce the ropeway’s capacity. The paper also presents the requirements for ropeways designed to carry simultaneously passengers and to transport goods (including bicycles). Those requirements were collected by analyzing the relevant existing laws, in particular Directive 2000/9/EC of the European Parliament and of the Council relating to ropeway installations designed to carry persons, as well as the technical requirements on the basis of standards harmonized with the above Directive, and the Operation and Maintenance Manuals and Technical Regulations of ropeways operated in Poland. The summary recapitulates findings regarding the regulations or guidelines that need to be created in relation to the carriage of bicycles by ropeways.

16

Koleje linowe w systemach transportu miejskiego na przykładzie aglomeracji Medellin

Rokita T., Oleksy W., Wójcik M.

Transport Miejski i Regionalny

|

2013

|

nr 7

21--25

PL

W artykule przedstawiono zintegrowany system transportu miejskiego wykorzystujący różne środki transportu, w tym koleje linowe, na przykładzie aglomeracji Medellin (Kolumbia) liczącej około 3,5 miliona mieszkańców. Rozwój miasta Medellin związany jest z budową naziemnej sieci transportu miejskiego Metro de Medellin (MdM). Sieć MdM składa się z dwóch linii naziemnego metra o łącznej długości 32 kilometrów, linii autobusowej i trzech linii kolei linowej Metrocable. W artykule przedstawiono opis struktury MdM ze szczególnym uwzględnieniem Metrocable. System transportu Metrocable został zaprojektowany w celu poprawy warunków przemieszczania ludzi, zamieszkałych na przeludnionych zboczach gór otaczających miasto. Artykuł daje odpowiedź na pytanie, czy kolej linowa może być liczącym się środkiem transportu miejskiego. Dwie podstawowe linie napowietrznych kolei linowych Metrocable, o długości 2 i 2,7 kilometra połączone są bezpośrednio ze stacjami naziemnego metra i obowiązuje w nich jedna opłata za przejazd. Gondole 10-osobowe, poruszające się z prędkością 5 m/s, zapewniają zdolność przewozową każdej z nich 3000 osób na godzinę. Trzecia linia o długości 4,6 kilometra ma charakter turystyczny. Napowietrzne koleje linowe Metrocable z racji pełnionej funkcji transportu miejskiego pracują 20 godzin na dobę i pokrywają 20% rynku transportowego aglomeracji Medellin. Tak duże obciążenie kolei wielokrotnie przekracza obciążenie kolei linowych pracujących w europejskich ośrodkach narciarskich. Dlatego pojawia się poważny problem przyspieszonego zmęczenia elementów kolei i niebezpieczeństwo wystąpienia awarii podczas eksploatacji. Od czasu oddania kolei do eksploatacji obsługa i konserwacja prowadzone są zgodnie z zaleceniami producenta kolei. W badaniach eksploatacyjnych kolei Metrocable oraz konsultacji istotnych problemów związanych z bezpieczeństwem osobowego transportu koleją linową Metrocable brali udział autorzy niniejszego artykułu. Kolej linowa Metrocable Medellin stanowi unikalny na skalę światową pozytywny przykład transportu publicznego o dużym natężeniu ruchu.

EN

This article presents an integrated urban transport system using various means of transport, including gondola lifts, on the example of the agglomeration of Medellin (Colombia) numbering approximately 3.5 million residents. The development of Medellin is related to the construction of ground based urban transport network Metro de Medellin (MdM). MdM network consists of two ground subway lines with a total length of 32 kilometers, one bus line and three aerial ropeway lines Metrocable. The article describes the structure of MdM with particular emphasis on Metrocable. Article provides an answer to the question whether an aerial ropeway can be an important mean of transportation. The two main lines of aerial ropeways Metrocable, 2 and 2.7 kilometers long respectively, are directly connected to ground subway stations. 10 person gondolas, moving at a speed of 5 m/s, provide the capacity for each 3 000 persons per hour. The third line is a tourist one. Aerial ropeways Metrocable from their position as public transport are working 20 hours a day, covering 20% of the transport market in agglomeration of Medellin. Due to heavy working loads there is a serious problem of accelerated fatigue of elements and the risk of failure during operation. Operation and maintenance are carried out in accordance with the manufacturer’s recommendations. The authors of this article participated in operational research of Metrocable and in consultation of essential issues related to safety of transport to carry persons by Metrocable. Aerial ropeway Metrocable de Medellin is a unique in the world and positive example of public transport with heavy traffic.

17

Hydrauliczne urządzenia napinające linę nośno-napędową w kolejach linowych

Rokita T.

Pneumatyka

|

2013

|

Nr 3-4

8--13

PL

W artykule przedstawiono czynniki związane z eksploatacją i bezpieczeństwem kolei, uzależnione od wartości siły napinającej linę nośno-napędową kolei jednolinowej. Zaprezentowano funkcjonujące obecnie rozwiązania układów napinających liny ze szczególnym zwróceniem uwagi na hydrauliczne układy napinające. Zwrócono uwagę na wskaźniki ryzyka i związane z nimi wymagania bezpieczeństwa dla tego typu urządzeń. Zestawiono również najistotniejsze współczesne wymagania funkcjonalne i konstrukcyjne stawiane różnym typom urządzeń napinających określone w normach zharmonizowanych z Dyrektywą 2000/9/WE odnoszącą się do urządzeń przeznaczonych do transportu osób. Na podstawie własnych doświadczeń w dziedzinie projektowania kolei linowych dokonano krytycznej analizy przedstawionych rozwiązań układów napinających stosowanych w kolejach jednolinowych w Polsce.

EN

The article focuses on factors related to the operation and safety of railways, which are dependent on the tensioning force acting on the suspension and propulsion rope in a singlecable railway. It presents rope tensioning system solutions currently in operation, with particular emphasis on hydraulic tensioning systems. Attention is drawn to risk ratios and the associated safety requirements for this type of equipment. Also, a summary of today’s key functional and design requirements imposed on different types of tensioning devices, as defined in standards harmonized with Directive 2000/9/EC relating to cableway installations designed to carry persons, is provided. Based on personal experience in the design of cable railways and ski lifts, tensioning system solutions used in single-cable railways in Poland are critically evaluated.

18

Role of cable transport in the management and development of the mountain areas

Olszyna G., Rokita T., Tytko A., Wójcik M.

Geomatics, Landmanagement and Landscape

|

2013

|

no. 4

63--74

EN

Cable transport has been used for a long time to move people in difficult terrain, mostly moutainous. Since the beginning of the 20th century, this means of transport is inextricably linked to mountain tourism, especially skiing. Cable cars and ski lifts have become the only means of transport for skiers in ski resorts. The article describes the development of cable transport in mountain areas and the benefits that followed. It also presents two examples of ski resorts, which had a significant contribution to development of tourism and skiing in mountain areas.

19

Studium osobowego transportu linowego w Gdańsku

Rokita T., Wójcik M., Olszyna G., Próchniak P.

Transport Miejski i Regionalny

|

2012

|

nr 12

16--19

PL

W niniejszym artykule przedstawiono wyniki prac nad projektem koncepcyjnym napowietrznej kolei linowej na Górę Gradową w Gdańsku. Na wspomnianym wzniesieniu znajduje się Fort Grodzisko, który ma ogromną szansę, aby stać się jednym z ważniejszych punktów na turystycznej mapie Gdańska. Na terenie Fortu, jak i w jego bliskiej okolicy realizowane są projekty mające na celu rozwój miasta na dużą skalę. Realizowany jest tu m. in. projekt Hewelianum, który obok upowszechniania wiedzy o gdańskich zabytkach architektury militarnej i obronnej, należy do zadań Parku Kulturowego Fortyfikacji Miejskich (PKFM) "Twierdza Gdańsk". W bardzo bliskiej odległości od Fortu ma powstać tzw. Młode Miasto, na którego pograniczu powstaje nowoczesne Europejskie Centrum Solidarności. Należy zauważyć, że następuje ciągły wzrost zainteresowania rejonem Fortu wśród turystów, a także mieszkańców Gdańska. Jednym z poważniejszych problemów jest dość słabe połączenie komunikacyjne pomiędzy ścisłym centrum Gdańska, a samym wzgórzem, na którym usytuowany jest Fort Grodzisko. Autorzy zaproponowali rozwiązanie powyższego problemu poprzez zastosowanie kolei linowej. Kolej ta oprócz funkcji transportu osób z okolic Starego Miasta, byłaby atrakcją turystyczną oraz umożliwiałaby podziwianie panoramy Gdańska. W artykule zaprezentowano miejscowe uwarunkowania budowy takiej kolei, proponowane rozwiązania techniczne i wybrane wyniki obliczeń oraz problemy związane z różnymi wariantami prowadzenia trasy kolei linowej. Zwrócono też uwagę na ważną sprawę jaką jest ewakuacja z kolei linowej.

EN

This paper presents the results of a concept project for an overhead ropeway on the Gradowa Mount (Góra Gradowa) in Gdańsk. On the top of the mount there is the Grodzisko Fort, which has a chance to become one of the most important points on the tourist map of Gdańsk. At the Fort itself as well as in its vicinity, large-scale projects aimed at development of the city are being implemented. For example, the Hewelianum project is being implemented there, which, in addition to promoting the knowledge about the military and defensive architecture of Gdańsk, is one of the responsibilities of the “Gdańsk Fortress” Culture Park of City Fortifications (PKFM). Within a very short distance from the Fort, the so-called Young City is to be created, on the border of which the modern European Solidarity Centre is being erected. It should be noted that the area of the Fort generates continuously growing interest from tourists as well as the inhabitants of Gdańsk. One of the major problems is quite poor transportation link between the centre of Gdańsk and the mount where the Grodzisko Fort is situated. As a solution for this problem the authors propose construction of a ropeway. The ropeway, except for transporting passengers from the area of the Old Town, would be also a tourist attraction and provide a great panoramic view of Gdańsk. The article presents the local conditions regarding the construction of such a ropeway, the proposed technology, and selected results of calculations, as well as the problems associated with the different variants of the ropeway route. The attention was also paid to the important issue of ropeway evacuation system.

20

Koncepcja modernizacji kolei linowej Goryczkowa

Rokita T., Wierzbicki P.

Transport Miejski i Regionalny

|

2012

|

nr 7

22-27

PL

W artykule przedstawiono wyniki prac nad projektem koncepcyjnym modernizacji napowietrznej kolei linowej w kotle Goryczkowym. Scharakteryzowano koleje linowe funkcjonujące obecnie w rejonie Kasprowego Wierchu, omawiając historię budowy, aspekty technologiczne oraz główne problemy eksploatacyjne. Szczegółowo przeanalizowano koncepcję modernizacji kolei w kotle Goryczkowym. Analizie, uwzględniającej aspekty technologiczne, ekonomiczne, ekologiczne (w tym położenie na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego) oraz wygodę użytkowania, poddane zostały cztery możliwe warianty tras kolei, jak również związane z tym lokalizacje stacji dolnej i górnej. Koncepcja uwzględnia również potencjalny przebieg tras narciarskich po przebudowie kolei. Dla każdego z wariantów przeprowadzono podstawowe obliczenia techniczne niezbędne na etapie tworzenia projektu koncepcyjnego kolei. Wyniki tych obliczeń zestawiono w tabelach. Przedstawiono również wizualizację koncepcji modernizacji kolei Goryczkowa. Jako optymalny wariant modernizacji wybrano wyprzęganą kolej 4-osobową o długości około 1770 metrów, pokonującą wysokość prawie 650 metrów. Koncepcja przewiduje trasę z 22 podporami, na której poruszać będzie się 127 krzeseł, z prędkością 5 m/s. Przeanalizowano poszczególne aspekty techniczne, między innymi z uwzględnieniem prędkości jazdy kolei, zdolności przewozowej i czasu przejazdu krzesełka między stacjami. Szczególną uwagę poświęcono zagadnieniom związanym z bezpieczeństwem użytkowników kolei i personelu obsługi zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie wymaganiami. Budowa nowej kolei w kotle Goryczkowym, mimo wielu trudności, wydaje się być uzasadniona, wychodząc naprzeciw oczekiwaniom potencjalnych użytkowników i udostępniając w szerszym zakresie unikalne w skali kraju tereny narciarskie.

EN

This paper presents results of conceptual work on the project of modernization of the Goryczkowa aerial ropeway. Ropeways currently operating in the area of Kasprowy Wierch have been characterized, referring to the the history of construetion, technological aspects and the main operational problems. The concept of modernization of the Goryczkowa ropeway has been detailed analyzed . Four possible alternative conceptions of ropeway routes, locations of upper and lower stations have been subjected to analysis taking into account the technological, economic, environmental (including the location on the area of the Tatra National Park) aspects and comfort of use. The conception also includes a potential course of the ski pistes after rebuilding the ropeway. For each variant the basic calculations were carried out which are necessary on the conceptual design stage. Also the visualization of the concept of the Goryczkowa ropeway modernization has been presented. As the optimal variant of the modernization of the Goryczkowa ropeway a four seat detachable chairlift was selected. Various technical aspects taking into account ropeway speed, capacity and travel time between stations have been analyzed. Particular attention was paid to the safety of ropeway users and staff in accordance with requirements in this regard. The construction of a new Goryczkowa ropeway, despite many difficulties, seems to be reasonable in order to meet expectations of potential users and to provide a wider range of ski areas, unique in our country.