Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Influence of the anhydrite interbeds on a stability of the storage caverns in the Mechelinki salt deposit (Northern Poland)

Cała M., Cyran K., Kowalski M., Wilkosz P.

Archives of Mining Sciences

|

2018

|

Vol. 63, no. 4

1007--1025

EN

This paper presents a complex study of anhydrite interbeds influence on the cavern stability in the Mechelinki salt deposit. The impact of interbeds on the cavern shape and the stress concentrations were also considered. The stability analysis was based on the 3D numerical modelling. Numerical simulations were performed with use of the Finite Difference Method (FDM) and the FLAC3D v. 6.00 software. The numerical model in a cuboidal shape and the following dimensions: length 1400, width 1400, height 1400 m, comprised the part of the Mechelinki salt deposit. Three (K-6, K-8, K-9) caverns were projected inside this model. The mesh of the numerical model contained about 15 million tetrahedral elements. The occurrence of anhydrite interbeds within the rock salt beds had contributed to the reduction in a diameter and irregular shape of the analysed caverns. The results of the 3D numerical modelling had indicated that the contact area between the rock salt beds and the anhydrite interbeds is likely to the occurrence of displacements. Irregularities in a shape of the analysed caverns are prone to the stress concentration. However, the stability of the analysed caverns are not expected to be affected in the assumed operation conditions and time period (9.5 years).

PL

W artykule przedstawiono kompleksowe studium wpływu wkładek anhydrytowych na stateczność kawern magazynowych w złożu soli kamiennej Mechelinki. Rozważany był także wpływ wkładek anhydrytowych na kształt kawern magazynowych i koncentrację naprężeń. Analizę stateczności przeprowadzono z wykorzystaniem metod modelowania numerycznego. W symulacjach numerycznych została zastosowana metoda różnic skończonych i program FLAC3D v. 6.00. W celu wykonania symulacji numerycznych zbudowano model numeryczny analizowanego obszaru. Model numeryczny w kształcie sześcianu i wymiarach 1400 × 1400 × 1400 m obejmował część złoża Mechelinki oraz trzy kawerny magazynowe (K-6, K-8, K-9). Siatka modelu składała się z 15 milionów teraedrycznych elementów. Występowanie wkładek anhydrytowych w obrębie pokładu soli kamiennej przyczyniło się do redukcji średnicy i nieregularności kształtu analizowanych kawern magazynowych. Wyniki modelowania numerycznego 3D wykazały, że strefy kontaktu pomiędzy warstwami soli kamiennej i wkładkami anhydrytowymi są podatne na występowanie przemieszczeń. Ponadto, obszary koncentracji naprężeń są związane z nieregularnością kształtu komór magazynowych. Symulacje numeryczne wykazały, że stateczność analizowanych komór w przyjętych warunkach eksploatacji i analizowanym 9.5-letnim okresie nie zostanie naruszona.

2

Lithostratigraphy of Zechstein evaporites of the central and north-western parts of the Mogilno Salt Diapir, based on boreholes Z-9 and Z-17

Wachowiak J., Pawlikowski M., Wilkosz P.

Geology, Geophysics and Environment

|

2012

|

Vol. 38, no. 2

115-151

EN

This paper presents the results of comprehensive mineralogical and petrographic studies conducted on evaporite rocks of the Zechstein (Upper Permian) period, extracted from boreholes drilled in the Mogilno diapir. Based on the research results, the occurrence of rock salts, potash-magnesium salts (kieseritic sylvinites), clayey salts, zubers, and anhydrites was identified. Those formations were assigned to cyclothems PZ-3 and PZ-2. No presence of evaporites belonging to cyclothems PZ-1 and PZ-4 were discovered. The recognized rocks were mainly composed of halite, sylvine, kieserite and anhydrite. Smaller quantities of polyhalite, kainite, carbonates and clayey minerals were also found. A number of accessory minerals were identified, with their salt rock contents from several to about several tens of ppm.

PL

W artykule przedstawiono wyniki kompleksowych badań mineralogiczno-petrograficznych, przeprowadzonych na skałach ewaporatowych wieku cechsztyńskiego (górny perm) napotkanych w badawczych otworach wiertniczych w wysadzie solnym Mogilno. Na podstawie otrzymanych wyników stwierdzono w badanych otworach sole kamienne, sole potasowo-magnezowe (sylwinity kizerytowe), sole ilaste, zubry i anhydrytowce. Powyższe utwory przydzielono do cyklotemów PZ-3 i PZ-2. Nie stwierdzono obecności ewaporatów cyklotemów PZ-1 i PZ-4. Rozpoznane skały zbudowane są głównie z halitu, sylwinu, kizerytu, anhydrytu. W mniejszych ilościach występują polihalit, kainit, węglany i minerały ilaste. Zidentyfikowano wiele minerałów akcesorycznych, których zawartość w skałach solnych jest rzędu ppm.

3

Oxygen and sulphur isotopes of gypsum from the Mogilno Salt Dome cap-rock (Central Poland)

Jaworska J. K, Wilkosz P.

Geological Quarterly

|

2012

|

Vol. 56, No 2

249-260

EN

The stable-isotope compositions of oxygen and sulphur from 30 gypsum samples obtained from three drill cores of the Mogilno Salt Dome cap-rock have been analysed; the Mogilno Salt Dome itself is composed of Zechstein evaporites. d344 184242418344182418181818218218218218182

4

Struktury hydratacyjne i deformacyjne w skałach czapy gipsowej wysadu solnego Dębiny w rowie Kleszczowa

Krzesińska A., Redlińska-Marczyńska A., Wilkosz P., Żelaźniewicz A.

Przegląd Geologiczny

|

2010

|

Vol. 58, nr 6

522-530

EN

The Dębina salt dome is situated in central part of the Tertiary Kleszczów Graben, central Poland. Cap rocks of the dome were characterized on the basis of analysis of core material from a well drilled in the northern part of that structure. The cap rock sequence may be subdivided into two parts. Its lower part with breciated structure represents residuum from dissolution of saline series whereas the upper comprises rocks developed by coalescence of shale cover with gypsum. Gypsum rocks of the cap form 6 lithotypes. In these lithotypes it is possible to distinguish: 1) recrystallizational structures developed during diagenesis and multiple hydration transformations, 2) structures developed in a local stress field related to displacements evoked by dissolution of the cap rocks and fluid circulation. Structures of the first type include microcrystalline gypsum with anhydrite relics and carbonate nodules, lenticular and acicular gypsum, porphyroblastic and even-grained gypsum as well as vein gypsum and first generation of stylolites. The other type of structures is represented by: gypsum showing shape fabrics and associated gypsum nodules, gypsum grains with geometry of -clasts, fibrous gypsum in pressure shadows, structures of the core-and-mantle type, subgrains developing in bigger crystals and second generation of stylolites and slickolites. Five sets of fractures were recorded. These fractures developed in the cape rocks under stress field with the vertical maximum stress axis and active shear planes. The normal faults of B, C and D sets could be formed during upward motion of the dome, its stagnation, or during gravitational collapse triggered by karst processes. Oblique striations on microfault B surfaces point to later reactivation under local normal-slip regime caused by ongoing subsidence of the cap rocks, or alternatively - a reactivation that occurred in response to external stress field which controlled evolution of the extensional Kleszczów Graben.

5

Definicja i elementy budowy tzw. czapy gipsowej na przykładzie badań czap struktur solnych Wapna i Mogilna

Jaworska J., Ratajczak R., Wilkosz P.

Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

2010

|

T. 36, z. 4

505-511

PL

Badania tzw. czap gipsowych wysadów solnych Wapna i Mogilna wykazały, że stanowią one złożone obiekty, zarówno ze względu na materiał (skład petrograficzny), jak i na późniejsze etapy ich formowania (ewolucja diagenetyczna, tektoniczna). W skład czap wchodzą: - materiał pochodzący z rozpuszczenia soli kamiennej (rezyduum), - porwaki skał - bezpośredniego otoczenia wysadu solnego oraz towarzyszących soli kamiennej, - zwietrzelina czapy, - brekcje gipsowo-ilaste (różnej genezy), - nowe składniki wytrącone z roztworów krążących w czapie. - dodatkowym problemem jest określenie wieku samej czapy.

EN

Cap-rocks of Wapno and Mogilno salt domes have been investigated. The cap-rock is a complex object, both because of the material (petrographic composition), and the later stages of its formation (diagenetic and tectonic evolution). The cap rock consists of: - material from dissolution of the rock salt (residuum), - detached blocks of rocks surrounding salt dome or accompanying rock salt, - weathering waste of cap-rock, - gypsum-clay breccia (of various genesis), - new minerals precipitated from solutions circulating with the cap-rock. Additional problem is to determine the cap-rock age.

6

Geneza i wiek deformacji glacitektonicznych w rejonie struktury solnej Mogilna

Wilkosz P.

Zeszyty Naukowe. Budownictwo / Uniwersytet Zielonogórski

|

2002

|

z. 129

183-194

PL

W ukształtowaniu podczwartorzędowej powierzchni erozyjnej (ryc. 3) zostały wydzielone dwoma wyraźne elementy paleomorfostrukturalne: depresja mogileńska-element wklęsły (Krygowski, 1952) i wał wydartowski-element wypukły (Bartkowski, 1965). Charakterystycznym elementem rzeźby terenu w rejonie Mogilna jest południkowo rozciągający się wał, który maksymalnie osiąga wysokość 166,6 m n.p.m. Prace kartograficzne wykonane w przekopach rurociągu jamalskiego i nitki rurociągu z PKMG "Mogilno" do wyżej wymienionego wykazały bardzo skomplikowaną budowę wewnętrzną tego wału (Wilkosz, 1999, 2001 a, b). W przekopach rurociągów odnotowano bardzo intensywne zaburzenia glacitektoniczne. Dokonana analiza strukturalna wykazała, że transport tektoniczny (glacitektoniczny) zachodził generalnie z kierunku E ku W. Przeprowadzone badania kartograficzne i analiza strukturalna wykazują na fałdowo-łuskową budowę wału wydartowskiego, którą zawdzięcza glacitektonicznej działalności lądolodów w plejstocenie.