PL
 |
EN
Preferencje help
Polish version English version Język
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 20

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
1
Content available Zmiany reżimu wydajności i potencjału zasobności źródeł : implikacje do ich klasyfikacji
Buczyński S.
Przegląd Geologiczny
|
2017
|
Vol. 65, nr 11/2
1179--1183
EN
The paper presents the results of precipitation influence on the discharge regime changes of 6 springs located in south-western Poland and draining a variety of rocks differing in lithology and age. Calculations for the very wet (2010) and the extremely dry years (2015) have shown that the low spring discharges experienced the greatest variations, with the coefficient ofvariation falling between 3-141%. The coefficient of variation for the maximum and average discharges generally does not exceed 90%. The obtained values of the regression coefficient from 0.0016 to 0.1 d-1 and the coefficient of variation (0-33%) indicate a relatively low variability of groundwater resources and the low transmissivity and high storage capacity of the weathering cover. The spring discharge analysis indicates also the drainage of groundwater bodies of various capacity. The maximum values of the storage capacity are several hundred thousand cubic meters, whereas in the lowest spring resources it does not exceed several thousand cubic meters. Three springs have shown a low variability of the storage capacity (Cv = 4-32%), two have indicated a moderate variability (66 and 70%) and one has shown a large variability (135%). The large storage capacity and high hydraulic resistance of the weathering cover does not guarantee the spring recharge during longer periods (summer-autumn) without rain.
2
Content available Zastosowanie metod geofizycznych do rozpoznania warunków hydrogeologicznych w osadach czwartorzędowych na przykładzie Wrocławia
Olichwer T., Buczyński S., Sobczyk A., Kasprzak M.
Przegląd Geologiczny
|
2017
|
Vol. 65, nr 11/1
1134--1138
EN
In order to better constrain the hydrogeological conditions to the depth of 50 m in the area of water extraction for Wroclaw city, a multi-faceted geophysical survey has been applied. We have combined electrical resistivity tomography (ERT), ground penetrating radar (GPR) and magnetic resonance sounding (MRS) techniques. The results of geophysical investigations indicate the presence of three rock layers with different permeability. The first layer, up to 2 m below ground surface, represents a discontinuous horizon composed of impermeable rocks. The next one, a porous and permeable stratum (aquifer) with a thickness of approx. 5-10 m, comprises saturated sands and gravels. The observed aquifer is characterized by good hydrogeological parameters, wherein hydraulic conductivity (k) equals 5 X 10-4 m/s and porosity reaches 23%. The third layer, below 10 m, is composed of loamy impermeable sediments intercalated with moraine till. At greater depths (>20 m) they are still loamy rocks, but occurring with interbeds of sands (sandy loam). This is confirmed by the hydraulic conductivity in the order of 10-6 m/s, which is typicalfor semi-permeable rocks. Noteworthy, no additional aquifers have been observed to the depth of 50 m.
3
Content available Występowanie i reżim źródeł szczaw i wód kwasowęglowych w zlewni górnej Muszynki
Buczyński S., Modelska M., Wcisło M.
Przegląd Geologiczny
|
2017
|
Vol. 65, nr 1
23--31
EN
CO2-reach springs are the natural treasure of the Polish Carpathians, including the research region (ca. 11.5 km2) of the Muszynka River basin, located in the areas of Tylicz-Spa and Krynica-Spa with developed mineral water industry. Previous investigations suggest that springs arepar- tially vanishing or their hydrochemical and hydrodynamic regime is disturbed. To clear this problem, the authors analyzed periodical or stationary measurements made in the course of documenting, water producer operation, and own observations within a period of good data availability (1973-2014) for CO2-rich springs. The springs investigated in the Tylicz region are characterized by a variable and strongly time-dependent CO2 content (rangingfrom 352 mg/dm3 to 3 g/dm3). The discharge is relatively low and rarely exceeds 0.05 dm3/s. The research results show disappearance of two springs (T-10 and T-15) within the period of interest. Massive floods (in 1997, 1998, 2002-2004, 2010) are indicated as the probable main reason. In another three springs (T-13, T-14, T-17) the CO2 content dropped below 250 mg/dm3. The stationary measurements of two springs (Zdrój Główny and Bradowiec in Tylicz) allow concluding about poor correlation between investigated parameters (temperature, pH, CO2 content, electrical conductivity) and apparent influence ofmeteorological agents. Potential anthropogenic agents (borehole discharge, digging works) probably do not influence the CO2-rich spring regime or it has not been detected yet.
4
Content available Ekstremalne zdarzenia meteorologiczne i ich odzwierciedlenie w stanach wód podziemnych (przykłady z Dolnego Śląska)
Staśko S., Tarka R., Buczyński S.
Przegląd Geologiczny
|
2017
|
Vol. 65, nr 11/2
1244--1248
EN
This article presents the impact of meteorological and hydrologic droughts on the groundwater level (so-called hydrogeological drought) based on selected examples from Lower Silesia (SW Poland). The reduction in discharge rate and size in springs, and the duration of low stages in relation to the selected river flows are presented. Groundwater level fluctuations in shallow and deeper aquifers are discussed. The study shows the length of delayed reaction of groundwater in deeper aquifers levels. Examples of effects due to flooding by surface water on the position of groundwater levels in river valleys are presented. Description of the reaction in groundwater, in terms of temporal and spatial extent, is also given. Both periods of hydrogeological drought and flooding events create significant problems for rational water management, especially in the areas of water intakes for individual, rural and large agglomerations.
5
Content available Hydrogeologiczne uwarunkowania intensyfikacji poboru wód na potrzeby miasta Wrocławia w rejonie Mokrego Dworu
Wcisło M., Buczyński S., Staśko S., Olichwer T., Tarka R.
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
|
2016
|
nr 466
301--311
PL
Nowa koncepcja poboru wód dla miasta Wrocławia zakłada znaczące ograniczenie dostępnej powierzchni terenów wodonośnych. W nowych uwarunkowaniach konieczna jest intensyfikacja eksploatacji wody. W celu określenia wpływu nowego poboru na warunki hydrogeologiczne stworzono model numeryczny przy zastosowaniu programu Visual ModFlow. Badaniami objęto północną część terenów wodonośnych o powierzchni 6,68 km2. Sumaryczny bilans modelu wyniósł 28,3 tys. m3/d. W celu określenia optymalnej wydajności systemu i zidentyfikowania źródeł zasilania przeprowadzono symulacje prognostyczne (SYM I, SYM II, SYM III, SYM IV). Prognozy polegały na coraz dalej idącej rozbudowie systemu, uwzględniając studnie działające w ramach poprzedniej symulacji (SYM I–SYM III) oraz wprowadzeniu nowych źródeł zasilania w postaci stawów oraz drenaży poziomych (SYM IV). Nowe bariery studni pozwolą zwiększyć wydajność maksymalnie z 25,9 tys. m3/d (obecnie) do 30,1 tys. m3/d. Dopiero nowe stawy oraz drenaż poziomy (65,3 tys. m3/d) pozwalają na zaspokojenie pożądanego poboru (61 tys. m3/d). W obliczu znacznej zmiany kierunków przepływu wód i wzrostu ich zagrożenia jakościowego, nowe bezpieczne rozwiązania wymagałyby rozbudowy obecnej sieci monitoringu oraz modyfikacji źródeł zasilania.
EN
A new concept of water abstraction is to reduce the available surface of water-bearing areas only to the municipality of Wrocław. Under the new conditions it is necessary to intensify exploitation. To determine the impact of the new abstraction on the hydrogeological conditions a numerical model has been developed using Visual MODFLOW. The study covered the northern part of the water-bearing area of 6.68 km2. The total model balance was 28.3 k m3/d. To determine the optimum system performance and identify the sources of recharge, prognostic simulations (SYM I, SYM II, SYM III, SYM IV) were carried out. The forecasts rely on both ever more far-reaching expansion of the system, taking into account the wells operating under the previous (SYM I–SYM III), and the introduction of new sources of recharge in the form of ponds and horizontal drainages (SYM IV). The new barrier wells will increase the total yield of up to 25.9 k m3/d to 30.1 k m3/d. Only new ponds and horizontal drainage (65.3 k m3/d) allow meeting the desired discharge (61.0 k m3/d). As a result, we expect significant deformation of the direction of water flow and an increase in water quality risk.
6
Content available Chemizm wód zlewni Kamieńczyka w Sudetach na tle badań systemów przepływu wód podziemnych
Modelska M., Buczyński S., Staśko S.
Przegląd Geologiczny
|
2015
|
Vol. 63, nr 10/2
950--954
EN
The present study has shown that in small, mountainous Kamieńczyk catchment (Sudety Mts.) is possible to identify hydrodynamical conditions and chemical parameters typical for different zones of local groundwater flow systems: spring discharge, discharge variability, relationships between bicarbonate and sulphate ions, pH and silica contents. Furthermore regional flow zone was clearly chemically identified through high groundwater mineralization and strongly metamorphosed hydrogeochemical facies. This proves that studies of groundwater flow zones in mountain catchments can be effectively supported by chemical analysis of groundwater.
7
Content available Wstępne wyniki badań hydrogeologicznych źródeł w Górach Orlickich (rejon Zieleńca i Zákouti)
Buczyński S., Rzonca B.
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
|
2013
|
nr 456 Hydrogeologia z. 14/1
45--49
PL
W artykule zaprezentowano wyniki kartowania hydrogeologicznego oraz badań pH, przewodności elektrolitycznej właściwej i temperatury wód źródlanych pogranicza Polski i Czech w okolicach Zieleńca i Zákouti. Celem badań była charakterystyka krenologiczna źródeł występujących w sąsiadujących ze sobą zlewniach tj. górnej części zlewni Bystrzycy Dusznickiej w Polsce (kartowanie – VI 2004) i rzeki Bělá w Czechach (kartowanie VI 2011). Większość źródeł reprezentuje VI klasę wydajności według klasyfikacji Meinzera (0,1–1 dm3/s). Wyższe wydajności źródeł stwierdzono w zlewni Bystrzycy Dusznickiej, gdzie aż w 12 wypływach zanotowano wartości powyżej 1 dm3/s. W zlewni rzeki Bělá jedynie 3 wypływy miały wydajność powyżej litra. Również w źródłach zlewni Bystrzycy zanotowano wyższe wartości pH i przewodność elektrolityczną właściwą. Jednocześnie w wypływach na tym obszarze stwierdzono niższą temperaturę wód podziemnych. Wyniki badań wskazują, że źródła występujące po stronie polskiej są związane z głębszym systemem krążenia wód (przewyższającym głębokość pokryw zwietrzelinowych) niż źródła w sąsiadującej zlewni rzeki Bělá.
EN
The paper presents the results of hydrogeological mapping and research on pH, electrical conductivity and temperature of spring waters at the Polish-Czech border in the Zieleniec and Zákouti area. The purpose of the study was to characterise spring hydrology in the neighbouring catchments i.e. the upper part of the Bystrzyca Dusznicka River catchment in Poland (hydrogeological mapping in June, 2004) and the Belá River catchment in the Czech Republic (hydrogeological mapping in June 2011). Most of the springs represent Meinzer’s class 6 (0.1–1 L/s). However, higher spring discharge rates were found in the Bystrzyca catchment, where 12 springs yielded values more than 1 L/s. This catchmenr area was also characterized by higher values of pH and electrical conductivity of water. The water in the springs of this area was cooler, too. The research results indicate that the springs occurring on the Polish side are associated with a deeper water circulation system than the springs in the neighbouring Belá catchment 130.
8
Content available Wpływ opadu i infiltracji na zasilanie paleogeńskich poziomów wodonośnych w skałach fliszowych Beskidu Sądeckiego
Buczyński S., Wcisło M.
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
|
2013
|
nr 456 Hydrogeologia z. 14/1
57--62
PL
W artykule przedstawiono wyniki badań wpływu opadów i infiltracji na zasilanie paleogeńskich poziomów wodonośnych w skałach fliszowych. Badania wskazują, że wielkość zasobów eksploatacyjnych w rejonie Tylicza wiąże się ściśle z reżimem zasilania, dlatego też w pracy określono terminy występowania stanów charakterystycznych zwierciadła wód podziemnych oraz amplitud wzniosu i spadku zwierciadła na tle wielkości opadów i infiltracji.
EN
The paper describes research on the effect of precipitation and infiltration on the groundwater recharge of the Palaeogene aquifer. Since the safe yield in the Tylicz region is closely linked to the recharge regime, the dates of occurrence of specific groundwater levels and amplitudes of water table increase and decrease have been characterised. These data have been discussed on the background of precipitation and infiltration rates.
9
Content available Temperatura płytkich wód podziemnych na terenie Wrocławia
Buczyński S., Staśko S.
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
|
2013
|
nr 456 Hydrogeologia z. 14/1
51--55
PL
W artykule przedstawiono wyniki pomiarów temperatury płytkich wód podziemnych na terenie Wrocławia oraz ich związek z tzw. miejską wyspą ciepła. Wyniki pomiarów terenowych wykazują wzrost temperatury wód podziemnych o 20% w relacji do obliczeń teoretycznych klasycznym wzorem dla obszarów niezurbanizowanych. Wykazano przesunięcie maksymalnej temperatury wód o okres 3 miesięcy w relacji do temperatury powietrza. Przedmiotowe badania mają istotne znacznie dla projektowania pomp ciepła.
EN
The paper presents the results of measurements of shallow groundwater temperature in the territory of Wrocław City and the relation to the so-called „urban heat island”. Field measurements indicate a higher groundwater temperature by approximately 20% as calculated by the classic formula in relation to the theoretical value in non-urbanized areas. Shift of the maximum water temperature in relation to the air temperature by three months has been noticed. Such results are important for heat pump designing.
10
Content available remote Numerical model of the catchments of the Oziąbel and Wołczyński Strumień rivers - Wołczyn municipality
Olichwer T., Wcisło M., Staśko S., Buczyński S., Modelska M., Tarka R.
Studia Geotechnica et Mechanica
|
2012
|
Vol. 34, nr 2
73-89
EN
The article presents a numerical model designed for determining groundwater dynamics and water balance of the catchments of the Oziąbel (Czarna Woda) river and the Wołczyński Strumień river in Wołczyn region. Hydrogeological mapping and modelling research covered the area of 238.9 km 2 . As a result of measurements performed in 2008-2009, flows were determined in major rivers and water table positions were measured at 26 points. In the major part of the area described, the water table, lying at the depth of 1.5-18.7 m, has unconfined character, and the aquifer is built of Neogene (Quaternary) sands and gravels. In the area under study, groundwaters are drawn from 6 wells with total withdrawal of 6133 m 3 /d. The numerical modelling was performed with the use of Visual Modflow 3.1.0 software. The area was partitioned by a discretization grid with a step size l = 250 m. The conceptual model of the hydrogeological system is based on hydrological data gathered over a period of one year, data from HYDRO bank database, cross-sections and maps. The boundaries of the modelled hydrogeological system were established on the watersheds of the Wołczyński Strumień river and the Oziąbel river, apart from the areas where they run together. The modelled area was extended (271.5 km 2 ) around the Wołczyński Strumień river catchment to achieve a more effective mapping of the anthropogenic impact on its balance and the hydrodynamic system of the catchment area. The structure is characterised by the occurrence of one or rarely two aquifers separated by a pack of Quaternary clays. The investigation produced a detailed water balance and its components.
11
Content available Model koncepcyjny systemu hydrogeologicznego obszaru oddziaływania Lubińsko-Głogowskiego Obszaru Miedzionośnego (LGOM)
Staśko S., Gurwin J., Wcisło M., Modelska M., Kryza H., Kryza J., Olichwer T., Buczyński S., Tarka R., Wąsik M., Becker R.
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
|
2012
|
nr 451 Hydrogeologia z. 13
203--210
PL
W Instytucie Nauk Geologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego opracowano numeryczny model hydrogeologiczny 3D (regionalny), uwzględniający strefę oddziaływania górnictwa rud miedzi LGOM. Stworzony i przetestowany szczegółowy model hydrogeologiczny obejmuje swym zasięgiem powierzchnię 3049 km2, w tym obszary górnicze KGHM Polska Miedź (650 km2). Zbudowany model ma za zadanie przeprowadzenie weryfikacji struktury hydrogeologicznej, rozpoznanie i ustalenie danych ilościowych systemu krążenia wód podziemnych, określenie zmian warunków przepływu wód podziemnych w trakcie prowadzonej eksploatacji złoża a w konsekwencji ustalenie bilansów wód podziemnych modelowanych poziomów wodonośnych oraz ocenę ilościową dopływów kopalnianych na podstawie uzyskanego odwzorowania hydrodynamiki systemu. W efekcie końcowym uaktualniany model posłuży do wykonania symulacji prognostycznych w nawiązaniu do przewidywanego rozwoju obszarów wyrobisk górniczych. W artykule przedstawiono model koncepcyjny systemu hydrogeologicznego badanego obszaru. Stanowił on zakończenie wstępnych etapów prac oraz podstawę przy konstruowaniu modelu numerycznego.
EN
3D numerical hydrogeological regional model has been developed in the Institute of Geological Sciences, University of Wrocław. The model takes into account the impact zone of copper ore mines Lubin-Głogów Ore District (LGOM). Detailed hydrogeological model has been created and tested covered area of 3049 km2 (in this the mining areas KGHM covered 650 km2). Built model is designed to verify hydrogeological structure, identification and determination of groundwater circulation system, to determine changes in groundwater flow during exploitation of the deposit. As a result developed model can determine groundwater balance and groundwater inflow to the mine based on the obtained image hydrodynamics of the system. In the end, updated model will be used to simulate the prognosis in relation to the anticipated development of mine workings.
12
Content available remote Charakterystyka krenologiczna masywów górskich Ziemi Kłodzkiej na podstawie bazy danych "Źródło"
Buczyński S., Staśko S., Modelska M., Olichwer T., Tarka R.
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
|
2011
|
nr 445 Hydrogeologia z. 12/1
17--26
PL
W artykule opisano bazę źródeł Sudetów Środkowych jako podstawę do ilościowej i jakościowej charakterystyki krenologicznej masywów górskich Ziemi Kłodzkiej. Głównym obiektem analizy były góry: Bardzkie, Złote, Bialskie, Bystrzyckie, Orlickie, Stołowe i Krowiarki oraz Masyw Śnieżnika. Szczegółowa analiza krenologiczna wykazała, że głównymi czynnikami wpływającymi na gęstość występowania źródeł oraz liczbę źródeł okresowych na obszarach charakteryzujących się zbliżonymi warunkami klimatycznymi i podobnym wykształceniem litologicznym, jest zróżnicowanie morfologiczne oraz pozycja źródła w polu hydrodynamicznym. Wykazano, że najwyższe wydajności źródeł oraz pH wód stwierdza się na obszarach występowania skał węglanowych, które dzięki określonym parametrom hydrogeologicznym stanowią uprzywilejowane systemy przepływu oraz znacznie modyfikują skład chemiczny wód infiltracyjnych i allochtonicznych.
EN
A spring database for the Central Sudetes was used for quantitative and qualitative spring hydrology characteristics of some massifs in the Kłodzko region. The main study area covered the Bardzkie, Złote, Bialskie, Bystrzyckie, Orlickie, Stołowe and Krowiarki Mountains and the Śnieżnik Massif. Detailed spring hydrology analysis in areas with the same lithology and climatic conditions shows that the main factors influencing on the spring density index and the amount of periodic springs is the relief and the position in the flow system. The greatest discharge of springs and pH values of groundwater were observed in areas of carbonate rocks which are preferential collectors. Additionally carbonate rocks considerably modify the chemical composition of infiltration and allochthonous water.
13
Content available Szacunkowa moc cieplna wód podziemnych z kenozoicznych poziomów wodonośnych na bloku przedsudeckim
Buczyński S.
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
|
2010
|
nr 440
15--24
PL
W artykule zaprezentowano metodę szacowania wartości mocy cieplnej wody, ze szczególnym uwzględnieniem wody wydobywanej z ujęć komunalnych. Podstawowy parametr dla uzyskanych wyników stanowiła policzona temperatura wody podziemnej, która posłużyła do stworzenia map hydrotermicznych. Zastosowanie tej metody zaprezentowano na przykładzie kenozoicznych poziomów wodonośnych na bloku przedsudeckim. Na podstawie hydrogeologicznych, policzono przybliżoną moc cieplną możliwą do uzyskania przy użyciu sprężarkowych pomp ciepła z płytkich (o głębokości nieprzekraczającej 360 m) wód podziemnych. Według szacunkowej oceny, ilość mocy cieplnej możliwa do uzyskania na tym terenie wynosi ponad 147 MW. Jednak zasoby te rozłożone są nierównomiernie, dlatego też w artykule wytypowano obszary szczególnie korzystne do pozyskania mocy cieplnej dla celów grzewczych, ekonomicznie opłacalnej głównie dla niewielkich inwestycji, jak osiedla, domy jednorodzinne, domy wczasowe, szpitale, budynki biurowe, szkoły itp.
EN
The temperature of groundwater was used to produce hydrothermal maps of the Cenozoic aquifer in the Fore-Sudetic Block and to evaluate water thermal energy with special emphasis on the municipal groundwater intake. Based on empiric equations and regional climate-hydrogeologic data the approximate thermal energy was determined for the compressor heat pumps extracting shallow groundwater from depths of < 360 m in this aquifer. Although the results suggest that the value of thermal energy may reach above 147 MW in the study area, the admissible volume of extracted groundwater appears to be spatially inhomogeneous. In order to select the areas with the most promising heating power, the water thermal energy was calculated for the individual municipal intakes such as residential and recreation areas, hospitals, offices and schools.
14
Content available remote Czy modelować małe zlewnie w terenach górskich?
Wcisło M., Staśko S., Buczyński S.
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
|
2010
|
nr 442 Hydrogeologia z. 11
159--166
PL
W artykule zaprezentowano badania przeprowadzone na obszarze zlewni o zróżnicowanej morfologii i powierzchni nieprzekraczającej 15 km2. Poszukiwano odpowiedzi na pytanie, jakie dane i rozwiązania metodyczne mogą umożliwić otrzymanie wiarygodnych wyników badań modelowych w przypadku słabego rozpoznania otworami wiertniczymi. Analizie poddano metodykę przygotowania danych, sposób kalibracji, wiarygodność wyników oraz stabilność modeli numerycznych realizowanych w warunkach wąskiego zakresu danych wejściowych. Badania wykonane na obszarze Sudetów oraz fliszu karpackiego pozwoliły na wyciągnięcie istotnych wniosków co do zakresu ograniczeń metodycznych w zależności od celu badań, liczby danych i stopnia komplikacji warunków hydrogeologicznych. Modele w skali lokalnej okazały się bardziej stabilne, wpływając na redukcję błędu wysokości hydraulicznej i bilansu wodnego. Pozwoliły precyzyjniej odwzorować drogi uprzywilejowanego przepływu oraz ich wpływ na strukturę przestrzenną zasobów wód podziemnych. Opisywane zjawiska nie mogły być dotychczas skutecznie symulowane na modelach obejmujących powierzchnię kilkudziesięciu i kilkuset kilometrów kwadratowych. Słaby stopień rozpoznania otworami wiertniczymi i wykorzystywanie analogii z innych obszarów zazwyczaj pozwalają jedynie na ocenę potencjalnych zagrożeń i możliwości związanych z eksploatacją wód podziemnych, jednak przy spełnieniu określonych warunków możliwe jest uzyskanie wiarygodnych, szczegółowych prognoz symulacyjnych. Realizacja modeli szczegółowych (o małych powierzchniach) ma wiele korzyści, jednak modele wymagają znacznego nakładu prac włożonych w realizację czasochłonnych procedur ich konstrukcji, a także zbierania bardzo wielu danych.
EN
The paper describes research conducted in the river catchments in the mountainous region, the area less then 15 sq km. Authors are looking for the answers for question: what kind of data and methodological solutions are essential in case of poor recognition with boreholes. There were analyzed: methodology of field data preparing, ways of model calibration, outcomes accuracy and computing stability in conditions of limited range of available data. Investigation conducted in the Sudety Mts. and Carpathian area offer possibility to draw some important conclusions according to methodological limitations depending on goal, data range and complication of hydrogeological settings. Local-scale models appear to be more stable, what in fluence on water balance and head error reduction. It gave possibility to simulate with higher accuracy preferential flow paths and its in fluence on groundwater resources structure. This phenomena couldn’t be efficient simulated up to now on the regional-scale model. In more cases poor recognition with boreholes and use of analogy allows only for assessing potential risk and perspectives connected to groundwater exploitation. On the other side, by fulfilling some additional conditions –reasonable base for reliable prognosis and simulations is provided. Results of the research suggest, that local-scale models give many advantages, but require time-consuming procedures of model construction and gathering wide range of field data.
15
Content available remote Wodonośność trzeciorzędowych utworów bloku przedsudeckiego (w zlewni Bystrzycy)
Buczyński S.
Technika Poszukiwań Geologicznych
|
2007
|
R. 46, nr 1
39-44
PL
Prezentowany artykuł zawiera próbę oceny wodonośności trzeciorzędowych warstw wodonośnych, stanowiących w obrębie bloku przedsudeckiego najważniejszy zbiornik wód podziemnych wysoko waloryzowany w rankingu Paczyńskiego. W tym celu przeanalizowano zmienność współczynnika filtracji, przewodności i wydajności jednostkowych studni wierconych ujmujących wodę z porowych trzeciorzędowych poziomów wodonośnych w zlewni Bystrzycy. Ocena ta oparta jest na analizie dużego zbioru (170 studni) próbnych pompowań wykonanych w warunkach ustalonego dopływu do studni. Wodonośność trzeciorzędowych utworów wodonośnych wykazała dużą zmienność parametrów hydrogeologicznych często ujawniającą się już w skali poszczególnych ujęć wód. Wartości współczynnika filtracji policzone wg wzorów Dupuita wyniosły od 9 x 10-7 m/s do 4 x 10-3 m/s. Wydajności jednostkowe studni wahają się w granicach od 0,05 do 25,4 m3/h/m, a przewodność warstwy wodonośnej od 0,061 do 25,1 m2/h. Uzyskane zależności współczynnika filtracji od głębokości zalegania warstw ujętych oraz od miąższości warstw wodonośnych nie pozwalają na wnioskowanie o istnieniu pionowej strefowości rozkładu parametrów hydrogeologicznych warstw wodonośnych. Nie zauważono również zależności pomiędzy głębokością zalegania warstw wodonośnych a ich przewodnością. Jednak na podstawie analizy rozkładu wskaźników wydajności jednostkowych studni wydzielono obszary charakteryzujące się średnią i wysoką przewodnością warstw.
EN
Water-bearing capacity of Tertiary aquifers has been presented in this paper. Water-bearing capacity were evaluated based on 170 wells pumping test results. This study and research showed large variability of hydrogeological parameters visible in locally scale often (in scale of single water intake). Evaluated value of the hydraulic conductivity carried out from 9 x 10[-7 m]/s to 4 x 10[-3 m]/s. Specific discharge of a well belongs to the range 0,05 to 25,4 [m3]/h/m, while transmissivities of the aquifer change from 0.061 to 25.1 m[2]/h.
16
Content available Zastosowanie analizy czynnikowej w badaniach hydrochemicznych wybranych zlewni sudeckich
Modelska M., Buczyński S.
Przegląd Geologiczny
|
2007
|
Vol. 55, nr 4
319--323
EN
The statistical principal components factor analysis have been carried out in 2002 and 2003 for groundwater and surface water of two small crystalline massifs of the Sudety Mts. [SW Poland], represented by Kamienica [Śnieżnik Massif] and Mała Bystrzyca [Bystrzyckie Mountains] river catchments. 12 chemical standardized parameters [pH, electrical conductivity, total hardness, concentrations of Mgexp.2+, SO4exp. 2–, Clexp.–, NO3exp.–, Caexp.2+, Mgexp.2+, Naexp.+, Kexp.+ and SiO2 [from 7 and 6 sampling series] have been used in the factor analysis transformation. The results indicate that in the Kamienica and Mała Bystrzyca river catchments: 1] concentrations of Clexp.– and NO3exp.– ions [10% of the chemical diversity] are controlled mainly by precipitation; 2) concentrations of SO4 2exp.–, Kexp.+ and SiO2 [from 28 to 46% of chemical diversity] are controlled by the local system of water flow [weathering cover zone]; and 3] concentrations of HCO3exp. –, Ca2+, Mgexp.2+ and Naexp.+ (20–39% of chemical diversity] are controlled by transient system of water flow [fractured stone zone]. The total mineralization and pH reaction of groundwater and surface water under study is probably also controlled by transient system of water flow. The results show the relative role of particular flow systems in the chemical composition of water. This may be used in research on resources of mountain areas.
17
Content available Wody podziemne bloku przedsudeckiego-tło hydrogeochemiczne i jakość
Buczyński S., Modelska M.
Przegląd Geologiczny
|
2007
|
Vol. 55, nr 2
145-145, 150
EN
The study area-the Bystrzyca River catchment extends over about 1500 kmexp.2 of the Sudety Mts foreland [SW Poland]. The chemical composition of groundwater collected in 2004 from 57 sampling wells within the Holocene-Pliocene and Miocene aquifers throughout the Bystrzyca River catchment was analyzed. The results served to study the hydrogoechemical background and quality of groundwater. Groundwater of both aquifers were usually dominated by HCO3- (with the background of 47–400 mg/l and 110-260 mg/l for Holocene-Pliocene and Miocene aquifers, respectively, SO4exp. 2- [9–200 mg/l; 6-82 mg/l], Caexp.2+[20-101 mg/l; 32-72 mg/l] and Mgexp.2+[4.8-20 mg/l; 7.2-16 mg/l] ions, but the quality of groundwater from theMiocene aquifer was relatively better. The similar chemical composition of the both aquifer’s groundwater shows that the Miocene aquifer was reinforced by water seepage from the upper Holocene-Pliocene aquifer. Thus, the water from the Holocene-Pliocene aquifer could have been the source of anthropogenic pollutions to the Miocene aquifer. However, groundwater from the Miocene aquifer contain more Fetot and Mnexp.2+ ions, attributed to geogenic influences. Concentration of toxic ions like NOexp.2- and probably anthropogenic NOexp.3- and Clexp.- ions in the studied groundwaters was low, not exceeding the limits for potable water [as defined by Polish standards; Official Journal. No. 203, item1718].
18
Zmiany w środowisku hydrochemicznym Sudetów Wschodnich na skutek redukcji zanieczyszczeń atmosferycznych - zlewnie Kamienicy i Małej Bystrzycy
Modelska M., Buczyński S.
Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Konferencje
|
2005
|
Vol. 110, nr 42
153-160
PL
W artykule przedstawiono wyniki badań hydrochemicznych (odczynu pH oraz stężeń jonów siarczanowych i azotanowych) prowadzonych w latach 2002 - 2003 w dwóch zlewniach górskich położonych w Masywie Śnieżnika i Górach Bystrzyckich w Sudetach Wschodnich. Wyniki porównano z badaniami przeprowadzonymi na tym samym obszarze w latach 80. i 90. Pozwoliło to stwierdzić wzrost wartości odczynu pH i spadek stężenia jonów siarczanowych w wodach podziemnych i powierzchniowych badanych obszarów. Świadczy to o powrocie stanu środowiska przyrodniczego Sudetów do równowagi przyrodniczej po okresie oddziaływania tzw. kwaśnych deszczy. Jednocześnie nie zaobserwowano spadku stężeń jonów azotanowych, co świadczy o tym, że spalanie paliw płynnych i stałych emitujące związki azotu nie uległo zmniejszeniu i może w przyszłości stać się poważnym problemem.
EN
Paper presents results of hydrogeochemical investigations (pH, sulfate and nitrate ions) that was made between 2002 - 2003 in two mountainous river catchments located in Śnieżnik Massif and Bystrzyckie Mts. in East Sudety Mts. Results of our work were compared to older ones (from 80. and 90.). It allowed to establish that during that period pH values has increased while sulfate and ions concentration decreased both in groundwater and surface water. It proves that state of environment reached equilibrium after harmful acid rains period. Simultaneously decrease in nitrate ions concentrations is not observed. That means that liquid and solid fuels combustion that emit nitrogen compounds has not decreased and may be a serius problem in near future.
19
Skład chemiczny wód podziemnych bloku przedsudeckiego na przykładzie zlewni Bystrzycy
Buczyński S., Modelska M.
Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Konferencje
|
2005
|
Vol. 110, nr 42
161-171
PL
W artykule przedstawiono wyniki badań hydrochemicznych wód podziemnych piętra kenozoicznego bloku przedsudeckiego w granicach zlewni rzeki Bystrzycy. Badania prowadzone były w latach 2003 - 2004 i obejmowały wykonanie pełnych analiz składu chemicznego wód w 57 punktach pomiarowych. Analiza podstawowych właściwości fizyko - chemicznych badanych wód pozwoliła zaobserwować pewne różnice hydrochemiczne pomiędzy piętrem czwartorzędowym a trzeciorzędowym. Stwierdzono też, że zaobserwowane różnice, szczególnie w składzie anionowym badanych wód, mogą być wynikiem zanieczyszczeń z powierzchni terenu bardziej na nie narażonego piętra czwartorzędowego. Charakter chemiczny wód obu badanych pięter wodonośnych wskazuje na ich bliski związek hydrauliczny co stwarza możliwość przedostawania się zanieczyszczeń z bardziej zmienionego antropogenicznie piętra czwartorzędowego do wód głębszych poziomów wodonośnych.
EN
The chemical composition of groundwaters (in 57 sampling points) of the Bystrzyca River catchment in 2004 was analysed. The study area is located in the Sudety Mts. foreground and occupies about 1500 km2. The pH of groundwater are between 6.83 and 8.34 (for quaternary aquifer) and 6.39 - 7.99 (for tertiary aquifer). Total dissolved solids are between 180.3 and 947.4 mg/dm3 (quaternary aquifer), and between 173.5 - 615.8 (for tertiary aquifer). Among microelements concentration of Fetot, (max. 42.1 mg/dm3) and Mn2+ (max. 2 mg/dm3) is significant and important. In groundwater (of both aquifers) usually predominate HCO3-, SO42-, Ca2+ and Mg2+ ions, but the quality of tertiary aquifer's groundwater is relatively better. The similar chemical composition of the both aquifer's groundwater show that the tertiary aquifer is reinforced through the water's seepage from the upper quaternary aquifer. Therefore water from quaternary aquifer could be the source of anthropogenic pollutions to tertiary aquifer.
20
Content available remote Wody w otoczeniu Jaskini Radochowskiej (Góry Złote, Sudety)
Rzonca B., Buczyński S., Okraj K., Tytłak G.
Przegląd Geologiczny
|
2004
|
Vol. 52, nr 8/1
675-–682
EN
The presented paper concerns the geochemistry of spring waters in the crystallinemountain region of south-west Poland (fig.1). The research group has mapped all surface waters existing in the 4 km2 study area. The resulting map (fig. 1) includes springs, wetlands and watercourses. Some points on the map represent entire spring zones (fig. 1: points 5, 11 and 13). The spring waters as well as waters from the Jaskiniec stream (fig. 1: point D ) were sampled and sent for laboratory chemical analysis (results are presented in Table 1). In addition, the waters of Radochowska Cave (fig. 2) were also sampled (at points 20 and 21). The physical, field parameters of the investigated waters were checked in the field. The chemical analyses of the 11 samples (8 spring water samples, 2 consisted of cave water samples and 1 water sample from the Jaskiniec stream) divided our samples to two groups (Table 1). The first group were slightly mineralized (M 100 mg/L) waters, strongly dominated by sulfate anions. Their cation composition showed magnesium and calcium are in similar equivalent concentrations (fig. 3). The waters are slightly acidic (pH 5,55– 6,76). This water type was named the „sulfate waters” (springs 1, 5a, 5b, 13a, 13b i 19). The second group, „bicarbonate waters” were higher mineralized (over 200 mg/L), strongly dominated by bicarbonates and calcium (fig. 3), and with a neutral pH. Waters from the springs 11a and 11b and the sampled cave waters were of this type. The chemical compositions of the investigated sulfate and bicarbonate waters are very different when considering equivalent proportions (fig. 4). However, in terms of absolute values (mg/L), only the calcium and bicarbonates concentrations differentiate the types (Table 1). All the other ions have similar concentrations in both types of waters (including sulfate). As shown in figure 5, the waters of the investigated area are always related to local marble outcrops. We believe that the sulfate waters, acidic and slightly mineralized, migrate down the natural groundwater flow gradient and then penetrate the marble lens. This aggressive water then dissolves the carbonates, and saturates with the products of this solution process: bicarbonates and calcium. The study of the chemical compositions of the spring and cave waters resulted in an understanding of the water circulation system in the entire rock massif. Until now, it was reported that spring waters in hard rocks of the mountainous areas of the Sudety resulted from very shallow and low residence circulating waters. If this were the case, the various waters chemical types would not be representative of the host rock mineralogy.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.