Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Zabezpieczenie szyn zbiorczych w nowych i modernizowanych rozdzielniach 400 i 220 kV zbudowanych w układzie 3/2W

Fyda J.

Wiadomości Elektrotechniczne

|

2017

|

R. 85, nr 9

62--71

PL

W artykule przedstawiono zabezpieczenie szyn zbiorczych w rozdzielniach 400 i 220 kV zbudowanych w układzie 3/2W oraz przedstawiono propozycje możliwych rozwiązań z wykorzystaniem zabezpieczeń gałęzi.

EN

The article presents busbar protection of 400 and 220 kV switchgears with 3/2-breaker arrangement and possible solutions for using a branch protection.

2

Anaerobic Ciliates in Activated Sludge Communities

Babko R., Kuzmina T., Pliashechnik V., Łagód G., Fyda J.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2016

|

Tom 18, cz. 2

733--745

PL

Występowanie wielu gatunków orzęsków beztlenowych w osadzie czynnym oczyszczalni ścieków pracujących w warunkach aerobowych było do tej pory stosunkowo rzadkie. W przypadku orzęsków beztlenowych, ich obecność traktowano jako sygnał informujący o pogorszeniu jakości osadu czynnego lub występowanie sytuacji zagrożenia dla tlenowego procesu biologicznego oczyszczania ścieków. Rozwój technologii biologicznego oczyszczania ścieków w celu zapewnienia skutecznego usuwania związków węgla, azotu oraz fosforu, doprowadził do uruchomienia nowej generacji oczyszczalni z bioreaktorami pracującymi w naprzemiennych warunkach beztlenowych, niedotlenionych i tlenowych. Wraz ze zmianą technologii powstaje pytanie co do konieczności zmian w rozumieniu i interpretacji miejsca i znaczenia orzęsków anaerobowych w zespołach osadu czynnego oraz ich roli jako indykatorów procesów oczyszczania ścieków. Regularne występowanie w osadzie czynnym, pochodzącym ze zmodyfikowanych oczyszczalni, obligatoryjnych lub fakultatywnych gatunków orzęsków anaerobowych, może być ważnym wskaźnikiem bilansu oraz zrównoważenia kolejnych faz procesu oczyszczania ścieków. W oparciu o przeprowadzone badania osadu czynnego z 15 oczyszczalni zlokalizowanych w Polsce można stwierdzić, że częstotliwość występowania orzęsków anaerobowych jest niska. W sumie zidentyfikowano 10 obligatoryjnych i fakultatywnych gatunków anaerobowych. W zmieniających się warunkach tlenowych/ anoksycznych /anaerobowych najczęściej obserwowane były H. discolor, A. uncinata, A. cicada, C. polypinum, E. coronata, L. lamella, P. rouxi, V. aquadulcis, P. elongatа. Rozwój badań w zakresie ekologii orzęsków anaerobowych, występujących w oczyszczalniach ścieków oraz w różnych systemach laboratoryjnych, pozwoli rozszerzyć możliwości interpretacji ich roli podczas oczyszczania ścieków metodą osadu czynnego oraz określić ich potencjał jako indykatorów odnośnie występujących warunków procesowych w nowoczesnych oczyszczalniach do zintegrowanego usuwania węgla azotu i fosforu.

3

Wrotki : wielofunkcyjne biologiczne narzędzie w oczyszczalniach ścieków

Pajdak-Stós A., Fiałkowska E., Kocerba-Soroka W., Sobczyk M., Starzycka J., Fyda J.

Forum Eksploatatora

|

2016

|

Nr 6 (87)

18-20

PL

Wrotki to niewielkie bezkręgowce często występujące w osadzie czynnym. Ich pozytywna rola w procesie oczyszczania ścieków jest znana od lat [ 2000; Lapinski i Tunnacliffe 2003]. Wrotki uznawane są za wskaźniki zdrowego, ustabilizowane i dobrze funkcjonującego osadu. Odżywiają się zarówno bakteriami jak i zawieszonymi cząstkami materii organicznej. Dzięki temu przyczyniają się do lepszego kłaczkowania osadu, poprawiają jego właściwości sedymentacyjne, a tym samym wpływają na klarowność odpływu. Wrotki są w stanie zarówno odfiltrowywać bakterie rozproszone dzięki specjalnemu aparatowi wrotnemu, kierującemu strumień wody do aparatu gębowego, jak i zjadać bakterie z powierzchni kłaczków dzięki mastaksowi, czyli specjalnej wapiennej strukturze ułatwiającej chwytanie i miażdżenie pokarmu. To właśnie dzięki specyficznej budowie aparatu gębowego niektóre gatunki wrotków są w stanie odżywiać się bakteriami nitkowatymi, które są niejadalne dla niemal wszystkich pierwotniaków i pozostałych bezkręgowców. Po raz pierwszy ta unikatowa zdolność wrotków została opisana przez Fiałkowską i Pajdak-Stós [2008] w pracy, w której wykazano zdolność wrotków z gatunku Lecane inermis do ograniczania zagęszczenia Microthrix parvicella w osadzie czynnym. Możliwość wykorzystania wrotków przy kontroli puchnięcia osadu została objęta ochroną patentową w Polsce i kilku krajach europejskich.

4

Cyfrowe zabezpieczenia szyn zbiorczych dla rozdzielni wysokich i najwyższych napięć

Opara A., Fyda J., Semla T.

Wiadomości Elektrotechniczne

|

2015

|

R. 83, nr 9

69--72

PL

Przedstawiono zabezpieczenia szyn zbiorczych rozdzielnic WN i NN, omówiono nowe cyfrowe algorytmy zaimplementowane w zabezpieczeniach TSL-9r oraz TSL-11.

EN

The paper presents busbar protections of HV and LV switchgears as well as new digital algorithms implemented in TSL-9r and TSL-11 protections.

5

The Toxicity of Aluminium Salts to Lecane Inermis Rotifers : Are Chemical and Biological Methods Used to Overcome Activated Sludge Bulking Mutually Exclusive?

Klimek B., Fiałkowska E., Fyda J., Kocerba-Soroka W., Pajdak-Stós A., Sobczyk Ł.

Archives of Environmental Protection

|

2013

|

Vol. 39, no. 3

127--138

EN

The aim of this study was to assess the effects of two flocculants that are often used to overcome activated sludge bulking problems - aluminium chloride, AlCl3, and aluminium sulphate, Al2(SO4)3 - on Lecaneinermis (Rotifera, Monogononta) at three different temperatures: 8, 15 and 20°C. The mean EC50 value (effective concentration, mg dm-3) calculated for the 24 h mortality test was 0.012 mg Al3+dm-3. Next, the effects of low concentrations of the Al-salts on the population development from single individuals (parthenogenetic females) were tested in a 21-day experiment. At concentrations as low as EC4.8 and EC0.48, both Al-salts affected rotifer population negatively. However, temperature was the most pronounced factor that modified the toxicity of the Al-salts to the rotifers. On the 12th day of the experiment, there were significant interactions between temperature and the Al-salts, indicating that the chemicals were more toxic to the rotifers at 20°C than at lower temperatures. The weaker rotifers sensitivity to Al-salts (especially to AlCl3) in temperatures below 15°C, when the biggest problems associated with sludge bulking occurs,may means use both rotifers and chemicals reasonable and effective.

PL

Sole glinu są powszechnie stosowanym fl okulantem, służącym zwalczaniu puchnięcia osadu czynnego w biologicznych oczyszczalniach ścieków. Nowa idea biologicznego zwalczania tego niekorzystnego dla prawidłowej pracy oczyszczalni zjawiska polega na zastosowaniu wrotków z gatunku z Lecaneinermis. Wrotki te naturalnie występują w osadzie czynnym i są w stanie zjadać bakterie nitkowate, jak Microthrixparvicella, sprawiające najwięcej problemów w eksploatacji oczyszczalni podczas miesięcy zimowych. Celem badań było porównanie toksyczności chlorku glinu AlCl3 oraz siarczanu glinu Al2(SO4)3 dla wrotków Lecaneinermis w trzech temperaturach: 8, 15 and 20°C. Średnią wartość EC50 (stężenie powodujące 50% efekt, mg dm-3) dla śmiertelności wrotków na podstawie 24-godzinnego testu ustalono na poziomie 0.012 mg Al3+ dm-3. Następnie, badano wpływ niskich stężeń soli glinu na tempo wzrostu populacji z pojedynczego osobnika (partenogenetyczna samica) w 21-dniowym eksperymencie. Ustalono, że stężenia na poziomie odpowiadającym EC4.8, a nawet EC0.48 wpływają negatywnie na tempo wzrostu populacji. Temperatura silnie wpływała na toksyczność glinu. W 12-tym dniu eksperymentu stwierdzono, że zachodzi istotna interakcja pomiędzy toksycznością glinu i temperaturą, wskazująca, że w 20°C glin jest bardziej toksyczny dla wrotków niż w niższych badanych temperaturach. Mniejsza wrażliwość wrotków na glin w temperaturze poniżej 15°C może oznaczać, że łączenie tych dwóch metod zwalczania puchnięcia osadu czynnego w miesiącach zimowych może być racjonalnym i efektywnym rozwiązaniem.

6

Ograniczenie puchnięcia osadu czynnego w oczyszczalniach ścieków z zastosowaniem wrotków (Rotifera) - podsumowanie dotychczasowych wyników badań

Sobczyk M., Fiałkowska E., Klimek B., Kocerba-Soroka W., Pajdak-Stós A., Fyda J.

Forum Eksploatatora

|

2012

|

Nr 6 (63)

44-45

PL

Celem realizowanego projektu unijnego: "Ograniczenie puchnięcia osadu czynnego w oczyszczalniach ścieków z zastosowaniem wrotków (Rotifera)" jest opracowanie odpowiednich procedur, które pozwolą na zastosowanie biologicznej metody ograniczenia puchnięcia osadu czynnego w oczyszczalniach ścieków. Opracowywana metoda polega na introdukowaniu dużego zagęszczenia wrotków z gatunku Lecane inermis bezpośrednio do komór reaktorów biologicznych oczyszczalni. Doświadczenia przeprowadzone w laboratoriach potwierdzają, że wrotki Lecane inermis, wyjadając bakterie nitkowate z osadu czynnego, przyczyniają się do poprawy jego właściwości sedymentacyjnych. Introdukowane wrotki nie wpływają negatywnie na parametry fizykochemiczne oczyszczanych ścieków jak również nie wywołują zmian ilościowych i jakościowych w zespole pozostałych mikroorganizmów osadu czynnego.

EN

The aim of our project: "Activated sludge bulking control in wastewater treatment plants with usage of rotifers {Rotifera)" is to work out appropriate procedures which would enable plant operators to use biological method for activated sludge bulking control in wastewater treatment plants. Our method is based on the introduction of high density of rotifers Lecane inermis diretly into the aeration tanks in treatment plants. Laboratory experiments shows that tecane inermis can improve sedimentation of activated sludge through feeding on some types of filamentous bacteria. It was also proved that introduction of rotifers did not Iow the quality of effluent and did not cause significant changes in the activated sludge microorganisms community.

7

Układy półtorawyłącznikowe - problem selektywnego zabezpieczenia mostka środkowego

Fyda J., Flasza G.

Automatyka Elektroenergetyczna

|

2011

|

nr 4 (73)

21-24

PL

W artykule omówiono problem selektywnego zabezpieczenia mostka środkowego w rozdzielniach najwyższych napięć o półtorawyłącznikowym układzie pracy (3/2W), z punktu widzenia rozwiązań zabezpieczenia szyn zbiorczych dla rozdzielni najwyższych napięć.

EN

The article discusses the solutions concerning bus-bar protections meant for the 3/2 breaker configuration substations.

8

Rola pierwotniaków i organizmów wielokomórkowych w osadzie czynnym

Fyda J.

Forum Eksploatatora

|

2010

|

Nr 4 (49)

28-30

PL

Osad czynny oczyszczalni ścieków jest ekstremalnym środowiskiem zamieszkiwanym przez różnorodną biocenozę, której elementy są w różny sposób ze sobą powiązane (rys.1). Najliczniejsze są zwykle pierwotniaki (Protozoa), do których zalicza się między innym ameby (Rhizopoda), wiciowce (Flagellata) i orzeski (Ciliata, Ciliophora). Spośród wymienionych, orzęski stanowią najbardziej różnorodną i najbardziej istotną grupę pierwotniaków w osadzie czynnym. W prawidłowo pracującej oczyszczalni mogą występować w komorze napowietrzania w zagęszczeniach dochodzących do 105-106 komórek na mililitr i stanowić około 5% suchej masy zawieszonej. Klasyczne już dzisiaj wyniki eksperymentów wykazały, że obecność orzęsków znacznie poprawia parametry odpływu w laboratoryjnych systemach symulujących procesy biologicznego oczyszczania, powodując nawet kilkunastokrotne zmniejszenie wartości BZT5, ChZT5, liczebnośći żywych bakterii, stężenia azotu organicznego i wielu innych parametrów ścieku (tab. 1).

9

Jeszcze o nitryfikacji oczami biologa. Sukcesja nitryfikatorów w nowo otwartej oczyszczalni ścieków

Pajdak-Stós A., Fiałkowska E., Fyda J.

Forum Eksploatatora

|

2010

|

Nr 6 (51)

32-35

PL

Monitorowano sukcesję bakterii nitryfikacyjnych w początkowej fazie rozruchu oczyszczalni ścieków. Od momentu pierwszego wyraźnego spadku stężenia azotu ogólnego w odpływie przez okres pięciu tygodni badano liczebność, wielkość i morfologię kolonii bakterii nitryfikacyjnych w oparciu o metodę fluorescencyjnej hybrydyzacji in situ (FISH). Kolonie bakterii utleniających amoniak (AOB) po barwieniu i wzbudzeniu światłem zielonym były widoczne jako czerwone, a bakterii utleniających azotyny (NOB) po wzbudzeniu światłem niebieskim jako zielone. Jednocześnie monitorowano zespoły orzęsków. Orzęski podzielono na cztery grupy funkcjonalne: drapieżne, wolnożyjące bakteriożerne, pełzające bakteriożerne i osiadłe. Badania wykazały, że w momencie pierwszego gwałtownego spadku stężenia azotu ogólnego w odpływie monokolonie zarówno AOB jak i NOB były bardzo drobne i liczne. Z czasem populacje nitryfikatorów utleniających amoniak do azotynów zostały zdominowane przez bakterie występujące w dużych, ale nielicznych koloniach. Podobny, jednak mniej wyraźny trend zaobserwowano w przypadku bakterii utleniających azotyny do azotanów. Zaobserwowano wyraźny związek pomiędzy wielkością i liczebnością kolonii, a zagęszczeniem bakteriożernych orzęsków pełzających, wśród których wyraźnie dominowały orzęski z rodzaju Aspidisca. Zmiana struktury wielkości i liczebności kolonii z licznych, niekiedy kilkukomórkowych w stronę kolonii dużych i nielicznych może być interpretowana jako wynik presji selekcyjnej bakteriożernych orzęsków pełzających na kłaczkach, dla których dostępne są tylko bardzo drobne kolonie. Bardzo silna presja ze strony orzęsków zdolnych do odżywiania się bakteriami nitryfikacyjnymi nie wpłynęła negatywnie na efektywność usuwania N-NH4+.

10

Wiciowce roślinne

Fyda J.

Forum Eksploatatora

|

2009

|

Nr 5 (44)

24-24

11

Wiciowce heterotroficzne (Flagellata<20µ

Fyda J.

Forum Eksploatatora

|

2009

|

Nr 6 (45)

32-32

12

Euglypha, Trinema

Fyda J.

Forum Eksploatatora

|

2009

|

Nr 2 (41)

19-19

13

Arcella, Pyxidicula

Fyda J.

Forum Eksploatatora

|

2009

|

Nr 1 (40)

18-18

14

Ameby nagie (Gymnamoebae)

Fyda J.

Forum Eksploatatora

|

2009

|

Nr 4 (43)

39-39

15

Metopus

Fyda J.

Forum Eksploatatora

|

2008

|

Nr 4 (37)

22-22

16

Drepanomonas

Fyda J.

Forum Eksploatatora

|

2008

|

Nr 3 (36)

58-58

17

Caenomorpha, Saprodinium

Fyda J.

Forum Eksploatatora

|

2008

|

Nr 5 (38)

18-18

18

Blepharisma

Fyda J.

Forum Eksploatatora

|

2008

|

Nr 6 (39)

20-20

19

Prosty klucz do oznaczania orzęsków osiadłych (Peritrichia) najczęściej występujących w osadzie czynnym

Fyda J., Babko R.

Forum Eksploatatora

|

2007

|

Nr 4 (31)

27-30

PL

Prawidłowo funkcjonujący osad czynny jest oprócz powszechnie występujących w nim różnych rodzajów bakterii, biocenozą „mikroorganizmów” należących do różnych grup taksonomicznych. Najczęściej spotykane są orzęski, korzenionóżki (ameby „nagie” i „domkowe”), wiciowce, a także wrotki, niesporczaki, nicienie, skąposzczety i sporadycznie przedstawiciele innych grup zwierząt wielokomórkowych. Istotną rolę w „zdrowym” i stabilnym osadzie czynnym odgrywają osiadłe orzęski bakteriożerne, które współwystępują zwykle z bakteriożernymi orzęskami pełzającymi. Obecność obu tych grup orzęsków w osadzie jest możliwa i pożądana, ponieważ nie konkurują one ze sobą o pokarm. Orzęski osiadłe odżywiają się przede wszystkim bakteriami zawieszonymi i rozproszonymi w ścieku, podczas gdy orzęski pełzające zjadają bakterie występującymi na kłaczkach lub między nimi.

20

Plagiocampa

Fyda J.

Forum Eksploatatora

|

2007

|

Nr 5 (32)

16