Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Strategic conditions for the future of brown coal mining in Poland

Kasztelewicz Z., Tajduś A., Cała M., Ptak M., Sikora M.

Polityka Energetyczna

|

2018

|

T. 21, z. 4

155--178

EN

The national power industry is based primarily on its own energy mineral resources such as hard and brown coal. Approximately 80% of electrical energy production from these minerals gives us complete energy independence and the cost of its production from coal is the lowest in comparison to other sources. Poland has, for many decades had vast resources of these minerals, the experience of their extraction and processing, the scientific-design facilities and technical factories manufacturing machines and equipment for own needs, as well as for export. Nowadays coal is and should be an important source of electrical energy and heat for the next 25–50 years, because it is one of the most reliable and price acceptable energy sources. This policy may be disturbed over the coming decades due to the depletion of active resources of hard and brown coal. The conditions for new mines development as well as for all coal mining sector development in Poland are very complicated in terms of legislation, environment, economy and image. The authors propose a set of strategic changes in the formal conditions for acquiring mining licenses. The article gives a signal to institutions responsible for national security that without proposed changes implementation in the legal and formal process it, will probably not be possible to build next brown coal, hard coal, zinc and lead ore or other minerals new mines.

PL

Krajowa energetyka oparta jest w głównej mierze na własnych surowcach energetycznych takich jak węgiel kamienny i brunatny. Produkcja ponad 80% energii elektrycznej z tych kopalin daje nam pełną niezależność energetyczną, a koszty produkcji energii z tych surowców są najmniejsze w stosunku do innych technologii. Polska posiada zasoby tych kopalin na wiele dziesiątków lat, doświadczenie związane z ich wydobyciem i przeróbką, zaplecze naukowo-projektowe oraz fabryki zaplecza technicznego produkujące maszyny i urządzenia na własne potrzeby, a także na eksport. Węgiel jest i winien pozostać przez najbliższe 25–50 lat istotnym źródłem zaopatrzenia w energię elektryczną i ciepło, gdyż stanowi jedno z najbardziej niezawodnych i przystępnych cenowo źródeł energii. Polityka ta w okresie następnych dekad może być zachwiana z powodu wyczerpywania się udostępnionych zasobów węgla. Uwarunkowania dla budowy nowych kopalń, a tym samym dla rozwoju górnictwa w Polsce są bardzo złożone zarówno pod względem prawnym, środowiskowym, ekonomicznym, jak i wizerunkowym. Autorzy proponują zmiany, które rozwiązywałyby problemy w przedmiocie uzyskiwania koncesji wydobywczych. Artykuł sygnalizuje instytucjom odpowiedzialnym za bezpieczeństwo Polski, że bez wprowadzenia zaproponowanych istotnych zmian w procesie formalnoprawnym jest mało prawdopodobne, aby wybudowano, tak potrzebne kopalnie węgla brunatnego, kamiennego, rud cynku i ołowiu czy innych kopalin.

2

Musimy zmienić sposób myślenia o budownictwie tunelowym

Tajduś A.

Mosty

|

2018

|

nr 3/4

20--21

3

Seismicity and rock burst hazard assessment in fault zones: a case study

Tajduś A., Cała M., Tajduś K.

Archives of Mining Sciences

|

2018

|

Vol. 63, no. 3

747--765

EN

The coal exploitation in the Upper Silesia region (along the Vistula River) triggers the strata seismic activity, characterized by very high energy, which can create mining damage of the surface objects, without any noticeable damages in the underground mining structures. It is assumed that the appearance of the high energy seismic events is the result of faults’ activation in the vicinity of the mining excavation. This paper presents the analysis of a case study of one coal mine, where during exploitation of the longwall panel no. 729, the high energy seismic events occurred in the faulty neighborhood. The authors had analyzed the cause of the presented seismic events, described the methods of energy decreasing and applied methods of prevention in the selected mining region. The analysis concluded that the cause of the high energy seismic events, during the exploitation of the longwall panel no. 729 was the rapid displacements on the fault surface. The fault’s movements arose in the overburden, about 250 m above the excavated longwall panel, and they were strictly connected to the cracking of the thick sandstone layer.

PL

Eksploatacja pokładów węgla w rejonie nadwiślańskim Górnego Śląska wywołuje aktywność sejsmiczną górotworu przejawiającą się wstrząsami o bardzo wysokich energiach, które nie powodują szkód w wyrobiskach górniczych, lecz są silnie odczuwane na powierzchni terenu w postaci znacznych drgań powierzchni często prowadzących do uszkodzeń obiektów budowlanych. Prognozuje się, że występowanie wstrząsów o wysokich energiach jest wynikiem uaktywnienia się uskoków spowodowanych eksploatacją prowadzoną w ich pobliżu. Podczas eksploatacji ściany 729 w sąsiedztwie uskoku również wystąpiły wstrząsy o bardzo wysokich energiach. W artykule dokonano analizy przyczyn występowania tych wstrząsów, opisano sposoby zmniejszenia energii wstrząsów i zapobiegania wystąpieniu tąpnięcia w rejonie tej ściany. Z przeprowadzonych analiz wynika, że przyczyną występowania wstrząsów o bardzo wysokich energiach podczas eksploatacji ściany 729 są nagłe przemieszczenia na uskoku zachodzące w nadkładzie około 250 m nad eksploatowaną ścianą połączone z pękaniem grubej warstwy piaskowca.

4

Geomechanical numerical analysis as a guidance for preservation works of the “Wieliczka” Salt Mine site

d’Obyrn K., Tajduś A.

Studia Geotechnica et Mechanica

|

2017

|

Vol. 39, nr 2

25--34

EN

Salt was excavated at the “Wieliczka” Salt Mine for over 700 years. Underground mining operations terminated in 1996, by which time almost 2,400 chambers and 245 km of galleries had been created underground, situated on 9 levels and a few interlevels. In 1978, the mine was included in the UNESCO World Heritage List, which stated that parts of the mine with historical value had to be preserved for future generations. In order to preserve the most valuable chambers and galleries, activities aimed at establishing a protection pillar for excavations were conducted in the conservation area on Levels I–V. The need of large scope preserving works created the necessity to conduct a new and truly comprehensive geomechanical analysis. Such an analysis could only be done by means of advanced numerical modelling codes. Three-dimensional calculations were performed by means of FLAC 3D finite difference code. Rock mass stability assessment in the vicinity of excavations was carried out on the basis of the distribution and range of the so called failure zones. This comprehensive geomechanical analysis allows for verification and give the directions for future preservation and closure works in the “Wieliczka” mine.

5

Legnicki węgiel brunatny to skarb czy przekleństwo dla tej Ziemi? cz.II

Kasztelewicz Z., Tajduś A., Ptak M.

Przegląd Techniczny : Gazeta Inżynierska

|

2017

|

nr 11-12

11--15

PL

W artykule przedstawiono analizę obecnego i przyszłego stanu branży węgla brunatnego w Polsce z pokazaniem ewentualnych scenariuszy rozwoju w horyzoncie czasowym do 2050 r. Omówiono stan zasobów węgla brunatnego w rejonie Legnicy wraz z podaniem uwarunkowań co do jego przyszłościowego wykorzystania w energetyce i w zgazowaniu naziemnym. Autorzy zwracają się z apelem do stron odpowiedzialnych za ewentualne przyszłościowe decyzje co do zagospodarowania bardzo bogatych legnickich złóż węgla brunatnego, a w tym o racjonalną analizę problemu zbudowania „drugiej nogi biznesowej” dla KGHM Polska Miedź S.A. i Dolnego Śląska.

EN

The article presents an analysis of a current and future state of brown coal trade in Poland and possible scenarios of its development to 2050. It is a write-up of the state of brown coal deposits in the region of Legnica with information about factors of using it in the future in the power industry and in the ground gasification. The authors make an appeal to Sides responsible for future decisions concerning the development of very rich deposits of brown coal from Legnica and a rational analysis of the problem for building “the second business leg” for KGHM Polska Miedź S.A. and Lower Silesia.

6

Legnicki węgiel brunatny to skarb czy przekleństwo dla tej Ziemi? cz.I

Kasztelewicz Z., Tajduś A., Ptak M.

Przegląd Techniczny : Gazeta Inżynierska

|

2017

|

nr 9-10

29--33

PL

W artykule przedstawiono analizę obecnego i przyszłego stanu branży węgla brunatnego w Polsce z pokazaniem ewentualnych scenariuszy rozwoju w horyzoncie czasowym do 2050 r. Omówiono stan zasobów węgla brunatnego w rejonie Legnicy wraz z podaniem uwarunkowań co do jego przyszłościowego wykorzystania w energetyce i w zgazowaniu naziemnym. autorzy zwracają się z apelem do stron odpowiedzialnych za ewentualne przyszłościowe decyzje co do zagospodarowania bardzo bogatych legnickich złóż węgla brunatnego, a w tym o racjonalną analizę problemu zbudowania „drugiej nogi biznesowej” dla KGhM Polska Miedź S.a. i Dolnego Śląska.

EN

The article presents an analysis of a current and future state of brown coal trade in Poland and possible scenarios of its development to 2050. It is a write-up of the state of brown coal deposits in the region of Legnica with information about factors of using it in the future in the power industry and in the ground gasification. The authors make an appeal to Sides responsible for future decisions concerning the development of very rich deposits of brown coal from Legnica and a rational analysis of the problem for building “the second business leg” for KGhM Polska Miedź S.a. and Lower Silesia.

7

Węgiel brunatny to paliwo przyszłości czy przeszłości?

Kasztelewicz Z., Tajduś A., Słomka T.

Napędy i Sterowanie

|

2017

|

R. 19, nr 7/8

88--104

PL

W artykule przedstawiono stan energetyki na tle wyzwań polityki klimatycznej UE. Omówiono dotychczasowe osiągnięcia polskich kopalń węgla brunatnego i możliwe scenariusze rozwoju branży węgla brunatnego na I połowę XXI wieku. Autorzy zdefiniowali założenia krajowej doktryny górniczo-energetycznej oraz kroki milowe dla jej wdrożenia, podkreślając potrzebę zmiany wizerunku węgla poprzez przyspieszenie wdrażania tzw. „czystych technologii węglowych” oraz prac innowacyjnych tak w kopalniach, jak i w elektrowniach. Artykuł zakończono stwierdzeniem, że polska gospodarka otrzymała szansę zagospodarowania perspektywicznych złóż węgla brunatnego dla kontynuacji produkcji taniej i czystej energii elektrycznej oraz zapewnienia stabilnych miejsc pracy dla zagwarantowania bezpieczeństwa energetycznego kraju.

EN

The paper presents the current state of power engineering against the challenges of EU climate policy. It discussed current achievements of Polish lignite mines and possible development scenarios of lignite mining industry for the first half of 21-st century. Authors defined the assumptions of polish mining-energy doctrine and milestones for its implementation, highlighting the need of change the picture of lignite by fast implementation so-called ‘clean coal technology’ as well as innovative work in mines and power plants. The article ends by saying that the Polish economy has received a chance for development of perspective lignite deposits which can allow for continuation production of cheap and clean energy, ensuring stable workplace and guarantee energy security for the country.

8

Skarb... Czy legnicki węgiel brunatny to skarb czy przekleństwo dla tej ziemi cz. 2

Kasztelewicz Z., Tajduś A., Ptak M.

Energetyka Cieplna i Zawodowa

|

2017

|

Nr 4

72--77

PL

Informacje o występowaniu pokładów węgla brunatnego o znacznej miąższości w rejonie legnickim uzyskano w trakcie pierwszych wierceń poszukiwawczych rud miedzi w okolicy Lubina i Sieroszowic. W latach 1959-1961 na omawianym terenie przeprowadzono prace poszukiwawcze, wykonując między Lubinem a Ścinawą 121 otworów wiertniczych i udokumentowano duże złoże węgla brunatnego.

9

Brunatny, polski... Czy legnicki węgiel brunatny to skarb czy przekleństwo dla tej ziemi? cz. 1

Kasztelewicz Z., Tajduś A., Ptak M.

Energetyka Cieplna i Zawodowa

|

2017

|

Nr 3

65--73

PL

Polskie górnictwo węgla brunatnego reprezentuje światowy poziom. To jedna z kilku najlepszych specjalności gospodarczych, jakie ma Polska. Posiadamy jako jeden z nielicznych krajów na świecie, wszystkie atuty do kontynuacji wydobycia węgla, a w przypadku węgla brunatnego nawet do zwiększenia jego wydobycia w okresie następnych 30-40 lat.

10

Budowa tunelu pomiędzy Naprawą a Skomielną Białą na drodze S7

Tajduś A., Tajduś K.

Budownictwo Górnicze i Tunelowe

|

2017

|

nr 3

1--11

PL

Do niedawna w Polsce, w odróżnieniu od innych rozwiniętych krajów świata, podczas budowy dróg i autostrad niechętnie korzystano z tuneli. Tymczasem w dłuższej perspektywie tunele umiejętnie połączone z estakadami są rozwiązaniem tańszym, bezpieczniejszym i zmniejszającym negatywny wpływ transportu na środowisko. Zalety tego rozwiązania powodują, że aktualna sytuacja w Polsce tej gałęzi budownictwa zaczyna się zmieniać. Od pewnego czasu obserwujemy w kraju zwiększające się zainteresowanie budową tuneli. Niedawno rozpoczęto drążenie dwóch tuneli o długości 2 058 m każdy, pomiędzy Naprawą a Skomielną Białą, na nowo budowanej drodze S7 prowadzącej z Krakowa w kierunku Zakopanego. Tunele te o dużej szerokości, wynoszącej w wyłomie prawie 18 m, rozdzielał będzie filar o szerokości 14 m. W artykule opisano warunki geologiczno-górnicze, jakie wystąpią podczas drążenia tych tuneli, omówiono metody ich drążenia, rodzaje stosowanej obudowy: wyprzedzającej, wstępnej, ostatecznej oraz wykonywane pomiary i badania. Ponieważ drążenie wykonywane jest we fliszu karpackim, omówiono również klasyfikacje fliszowego masywu skalnego, pomocne przy projektowaniu tych tuneli oraz ocenie doboru obudowy.

EN

Until recently in Poland, unlike in other developed countries of the world, tunnels were reluctantly used during the construction of roads and motorways. Whereas in the long run, tunnels skillfully combined with flyovers, are a solution that is cheaper, safer and reduces the negative impact of transport on the environment. The advantages of this solution mean that the current situation in Poland in this branch of construction industry is beginning to change. For some time now we have been witnessing a growing interest in the construction of tunnels. Recently two tunnels of 2,058 m each were started to be drilled between Naprawa and Skomielna Biała, on the newly built S7 road, leading from Krakow towards Zakopane. These tunnels, with a large width, reaching almost 18 m in the breakthrough, will be separated by a 14 m wide pillar. The article describes geological and mining conditions that will occur during the drilling of these tunnels, discusses the methods of their drilling, types of the support used: pre-drilling, preliminary, an final ones, as well as the executed measurements and research. Since drilling is carried out in the Carpathian Flysch, the article also discussed the classification of the flysch rock mass, helpful in designing of these tunnels and assessing of the support’s selection.

11

Long term analysis of deformations in salt mines: Kłodawa Salt Mine case study, central Poland

Cała M., Tajduś A., Andrusikiewicz W., Kowalski M., Kolano M., Stopkowicz A., Cyran K., Jakóbczyk J.

Archives of Mining Sciences

|

2017

|

Vol. 62, no. 3

565--577

EN

Located in central Poland, the Kłodawa salt dome is 26 km long and about 2 km wide. Exploitation of the dome started in 1956, currently rock salt extraction is carried out in 7 mining fields and the 12 mining levels at the depth from 322 to 625 meters below sea level (m.b.s.l.). It is planned to maintain the mining activity till 2052 and extend rock salt extraction to deeper levels. The dome is characterised by complex geological structure resulted from halokinetic and tectonic processes. Projection of the 3D numerical analysis took into account the following factors: mine working distribution within the Kłodawa mine (about 1000 rooms, 350 km of galleries), complex geological structure of the salt dome, complicated structure and geometry of mine workings and distinction in rocks mechanical properties e.g. rock salt and anhydrite. Analysis of past mine workings deformation and prediction of future rock mass behaviour was divided into four stages: building of the 3D model (state of mine workings in year 2014), model extension of the future mine workings planned for extraction in years 2015-2052, the 3D model calibration and stability analysis of all mine workings. The 3D numerical model of Kłodawa salt mine included extracted and planned mine workings in 7 mining fields and 14 mining levels (about 2000 mine workings). The dimensions of the model were 4200 m × 4700 m × 1200 m what was simulated by 33 million elements. The 3D model was calibrated on the grounds of convergence measurements and laboratory tests. Stability assessment of mine workings was based on analysis of the strength/stress ratio and vertical stress. The strength/stress ratio analysis enabled to indicate endangered area in mine workings and can be defined as the factor of safety. Mine workings in state close to collapse are indicated by the strength/stress ratio equals 1. Analysis of the vertical stress in mine workings produced the estimation of current state of stress in comparison to initial (pre-mining) conditions. The long-term deformation analysis of the Kłodawa salt mine for year 2014 revealed that stability conditions were fulfilled. Local disturbances indicated in the numerical analysis were connected with high chambers included in the mining field no 1 and complex geological structure in the vicinity of mine workings located in the mining fields no 2 and 3. Moreover, numerical simulations that projected the future extraction progress (till year 2052) showed positive performance. Local weakness zones in the mining field no 7 are associated with occurrence of carnallite layers and intensive mining which are planned in the mining field no 6 at the end of rock salt extraction.

PL

Wydobycie soli kamiennej w Kopalni Soli Kłodawa prowadzone jest obecnie w 7 polach eksploatacyjnych na 12 poziomach kopalniach (głębokość 322 - 625 m p.p.m.). Planowane przedłużenie eksploatacji do roku 2052, wiąże się z udostępnieniem zasobów na kolejnych (niższych) poziomach kopalnianych. Kopalnia Soli Kłodawa eksploatuje sól kamienną w wysadzie solnym, który charakteryzuje się skomplikowaną budową geologiczną. W modelu numerycznym Kopalni Soli Kłodawa odwzorowano przestrzenny układ wyrobisk kopalnianych (około 1000 komór i 350 km wyrobisk chodnikowych), złożoną geometrię wyrobisk, skomplikowaną budowę geologiczną wysadu oraz uwzględniono zróżnicowanie własności mechanicznych skał. Analizę numeryczną deformacji wyrobisk kopalnianych (dotychczas wybranych i planowanych do wybrania) podzielono na 4 etapy, które obejmowały: budowę modelu 3D kopalni (za bazowy przyjęto stan wyrobisk w roku 2014), rozszerzenie modelu o wyrobiska planowane do wykonania w latach 2015-2052, kalibrację modelu 3D, analizę stateczności. Model numeryczny 3D obejmował wycinek górotworu o wymiarach 4200 m × 4700 m × 1200 m. Model buduje około 33 miliony elementów. Kalibrację modelu wykonano na podstawie pomiarów konwergencji (prowadzonych w kopalni) oraz wyników testów laboratoryjnych skał budujących złoże. Ocenę stateczności wyrobisk kopalnianych przedstawiono na podstawie analizy stanu wytężenia oraz analizy stanu naprężenia w górotworze. Wyniki przeprowadzonej analizy numerycznej wykazały, że warunek stateczności wyrobisk Kopalni Soli Kłodawa jest spełniony dla stanu na rok 2014. Lokalnie występujące strefy wytężenia związane są z wysokimi komorami w polu eksploatacyjnym nr 1 oraz złożoną budową geologiczną w otoczeniu wyrobisk zlokalizowanych w polach eksploatacyjnych nr 2 i 3. Prognoza dla projektowanego stanu wyrobisk w roku 2052 (zakończenie eksploatacji) wykazała pozytywne rezultaty. Lokalne strefy osłabienia, które zidentyfikowano w polu eksploatacyjnym nr 7, związane są z występowaniem warstw karnalitu oraz intensywnymi pracami górniczymi, które w ostatniej fazie eksploatacji będą skoncentrowane w polu eksploatacyjnym nr 6.

12

The influence of normal fault on initial state of stress in rock mass

Tajduś A., Cała M., Tajduś K.

Studia Geotechnica et Mechanica

|

2016

|

Vol. 38, nr 1

109--120

EN

Determination of original state of stress in rock mass is a very difficult task for rock mechanics. Yet, original state of stress in rock mass has fundamental influence on secondary state of stress, which occurs in the vicinity of mining headings. This, in turn, is the cause of the occurrence of a number of mining hazards, i.e., seismic events, rock bursts, gas and rock outbursts, falls of roof. From experience, it is known that original state of stress depends a lot on tectonic disturbances, i.e., faults and folds. In the area of faults, a great number of seismic events occur, often of high energies. These seismic events, in many cases, are the cause of rock bursts and damage to the constructions located inside the rock mass and on the surface of the ground. To estimate the influence of fault existence on the disturbance of original state of stress in rock mass, numerical calculations were done by means of Finite Element Method. In the calculations, it was tried to determine the influence of different factors on state of stress, which occurs in the vicinity of a normal fault, i.e., the influence of normal fault inclination, deformability of rock mass, values of friction coefficient on the fault contact. Critical value of friction coefficient was also determined, when mutual dislocation of rock mass part separated by a fault is impossible. The obtained results enabled formulation of a number of conclusions, which are important in the context of seismic events and rock bursts in the area of faults.

13

Możliwość wykonania metra w rejonie krakowskiej AGH

Ostrowski K., Tajduś A.

Przegląd Górniczy

|

2016

|

T. 72, nr 7

26--32

PL

Celem niniejszej pracy było przeprowadzenie analizy możliwości wykonania metra w rejonie Akademii Górniczo-Hutniczej. Przedstawiono w niej istotne informacje na temat warunków geotechnicznych w rozważanym obszarze, które stanowią podstawę do wykonania oceny masywu gruntowego, dzięki której możliwe jest poznanie zachowania się ośrodka podczas wykonywania wyrobisk. Co więcej, informacje te są fundamentem do przeprowadzenia wiarygodnej analizy numerycznej. Dokonano optymalnego wyboru warstwy geologicznej, w której powinny być wykonane tunele metra, głębokości ich posadowienia, metody drążenia oraz odległości pomiędzy nimi. Na podstawie analizy stwierdzono, iż wykonanie metra w Krakowie w rejonie AGH jest możliwe przy zastosowaniu się do zaleceń wskazanych we wnioskach pracy.

EN

The purpose of this paper was to analyse the feasibility to construct a subway in Cracow in AGH area. This article presents crucial information in the subject of geotechnical conditions in the area in question, which are the basis to classify the soil mass allowing to identify the behavior of environment during drilling. Moreover, thes facts are fundamental for performance of a reliable numerical analysis. This paper include also the features of geotechnical massif, where the tunnels should be driven, depth of foundation, selection of optimum drilling method and distance between them. The results of the analysis indicate that the performance of a subway in Krakow in AGH area is possible if recommendations shown in the results would be applied.

14

Budownictwo podziemne szansą rozwoju współczesnych miast

Tajduś A.

Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne

|

2016

|

Nr 3

48--53

PL

Kiedy kilkanaście tysięcy lat temu pojawiły się pierwsze budowle podziemne, zapewne nikt nie przypuszczał, że budownictwo podziemne tak się rozwinie i nie będą mogły bez niego funkcjonować współczesne społeczeństwa. Dzisiaj trudno sobie wyobrazić drogi szybkiego ruchu bez tuneli, dostarczanie czystej wody, energii, towarów oraz odstawy odpadów bez odpowiednich budowli podziemnych. Następuje przecież ciągły wzrost liczby ludności w świecie, przenoszenie się ludzi ze wsi do miast i związana z tym ich rozbudowa.

EN

This article has only outlined the problem of underground construction and its impact on modern cities. Among scientists involved in the development of urban infrastructure there is a widespread belief that correct urban development is impossible without development of underground space. As it was briefly put by one of the greatest scientists specialized in rock mechanics. Charles Fairhurst, chairman of the International Society for Rock mechanics: "We have to go underground to stay on the top!".

15

Some considerations on horizontal displacement and horizontal displacement coefficient B

Tajduś K., Tajduś A.

Studia Geotechnica et Mechanica

|

2015

|

Vol. 37, nr 4

75--82

EN

Mining-induced deformations of the ground surface and within the rock mass may pose danger not only for surface constructions but also for underground objects (e.g., tunnels, underground storages, garages), diverse types of pipelines, electric cables, etc. For a proper evaluation of hazard for surface and underground objects, such parameters as horizontal displacement and horizontal deformations, especially their maximum values, are of crucial importance. The paper is an attempt at a critical review of hitherto accomplished studies and state of the art of predicting horizontal displacement u, in particular the coefficient B, whose value allows determination of the value of maximum displacement if the value of maximum slope is known, or the value of maximum deformation if the value of maximum trough slope is recognized. Since the geodesic observations of fully developed subsidence troughs suggest that the value of the coefficient depends on the depth H, radius of main influences range r and properties of overburden rock, in particular the occurrence of sub-eras Paleogene and Neogene layers (old name: Quaternary and Tertiary) with low strength parameters, therefore a formula is provided in the present paper allowing for the estimation of the influence of those factors on the value of coefficient B.

16

Metro w Krakowie niezbędne i wcale nie tak drogie, jak się to przedstawia

Karpiński-Rzepa M., Miciak J., Tajduś A., Cała M.

Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne

|

2015

|

Nr 3

34--37

PL

Z prof. dr. hab. inż. ANTONIM TAJDUSIEM, rektorem AGH w latach 2005–2012, obecnie kierownikiem Katedry Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki na Wydziale Górnictwa i Geoinżynierii, przewodniczącym Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów w kadencji 2013–2016, oraz z dr. hab. inż. MARKIEM CAŁĄ, prof. AGH, sekretarzem Sekcji Mechaniki Górotworu PAN, członkiem International Society for Rock Mechanics, przewodniczącym małopolskiego oddziału Polskiego Komitetu Geotechniki, rozmawiają MARIUSZ KARPIŃSKI-RZEPA i JOANNA MICIAK, Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne

EN

Mariusz Karpiński-Rzepa, Joanna Miciak talk to Professor Antoni Tajduś, Rector of AGH (University of Science and Technology in Krakow) in 2005-2012, currently the head of the Chair of Georrtechanics, Civil Engineering and Geotechnics at the Faculty of Mining and Geoengineering, Chairman of the Central Commission for Academic Degrees and Titles during the term of 2013-2016, and to Professor Marek Cala, Secretary of the Section for Rock Mass Mechanics of the Polish Academy of Sciences, member of the International Society for Rock Mechanics.

17

Aktualne problemy budownictwa tunelowego

Tajduś A., Tajduś K.

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2015

|

nr 3

3--9

PL

W artykule przedstawiono aktualne problemy budownictwa tunelowego, szczególnie dotyczące drążenia tuneli w trudnych warunkach geologiczno-górniczych i technicznych (w obszarach zurbanizowanych, pod rzekami, w niespoistych, zawodnionych gruntach, fliszu karpackim itp.). Wiele z tych problemów napotykamy w budownictwie górniczym (przy drążeniu szybów, wyrobisk chodnikowych). W pracy pokazano możliwości wykorzystania doświadczeń budownictwa górniczego w budownictwie tunelowym. Omówiono również kilka awarii będących skutkiem niewłaściwego zaprojektowania i wykonywania tuneli.

EN

Article presents the current tunneling problems, especially in hard geological, mining and technical conditions (among the others: in the urban area, under rivers, in soft, moist-soils, Carpathian Flysch Belt etc.). Many of this problem are run up during mining excavations of shafts, galleries, gates, drifts. This article presents the possibility how to use the mining experience in tunneling. At the end of the article authors show a few tunnels failures caused by improper designs and tunnel construction.

18

Chciejmy nowoczesnego państwa

Karpiński-Rzepa M., Miciak J., Tajduś A.

Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne

|

2014

|

Nr 3

34--37

PL

Wywiad z prof. dr. hab. inż. Antonim Tajdusiem, kierownikiem Katedry Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki Wydziału Górnictwa i Geoinżynierii Akademii Górniczo-Hutniczej, przewodniczącym Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów w kadencji 2013–2016, przewodniczącym Rady Nadzorczej koncernu energetycznego Tauron Polska Energia SA.

EN

Mariusz Karpiński-Rzepa and Joanna Miciak, talk to Professor Antoni Tajduś, Ph.D., Eng., Head of Department of Geomechanics, Construction and Geotechnics of the Faculty of Mining and Geoengineering at AGH University of Science and Technology.

19

Rockburst hazard assessment in bedded rock mass: laboratory tests of rock samples and numerical calculations

Tajduś A., Cieślik J., Tajduś K.

Archives of Mining Sciences

|

2014

|

Vol. 59, no. 3

591--608

EN

The paper presents the results of analyses on tendency of bedded rock mass towards rockburst, carried out on the basis of laboratory tests of rock samples and determined indices, as well as by means of numerical calculations. The first part of the paper discusses selected parameters evaluating the tendency of rocks towards burst, on the basis of which the analysis was carried out in order to assess rockburst hazard in selected complexes of strata in Upper Silesian Coal Basin. Rockburst hazard in bedded rock mass is also analyzed with the use of numerical methods and the results of calculations of rock damage development in the exploitation front during coal deposit extraction are presented. Burst hazard of rock mass is studied through the changes of intensiveness of damage process in the area of exploitation front.

PL

W artykule zaprezentowano wyniki analiz skłonności górotworu uwarstwionego do tąpań przeprowadzone na podstawie badań laboratoryjnych próbek skalnych i wyznaczonych na tej podstawie wskaźników oraz obliczeń numerycznych. W pierwszej części artykułu zaprezentowano wybrane wskaźniki służące do oceny skłonności skał do tąpań. Na podstawie wybranych wskaźników przeprowadzono analizę skłonności do tąpań wybranych kompleksów warstw skalnych GZW. Skłonność górotworu uwarstwionego do tąpań, analizowano również wykorzystując do tego celu obliczenia numeryczne. Zaprezentowano wyniki obliczeń rozwoju zniszczenia skał w przodku eksploatacyjnym podczas eksploatacji pokładu węgla. Skłonność górotworu do tąpań była analizowana poprzez zmiany intensywności procesu zniszczenia w otoczeniu przodka eksploatacyjnego.

20

Predictive regression models of monthly seismic energy emissions induced by longwall mining

Jakubowski J., Tajduś A.

Archives of Mining Sciences

|

2014

|

Vol. 59, no. 3

705--720

EN

This article presents the development and validation of predictive regression models of longwall mining-induced seismicity, based on observations in 63 longwalls, in 12 seams, in the Bielszowice colliery in the Upper Silesian Coal Basin, which took place between 1992 and 2012. A predicted variable is the logarithm of the monthly sum of seismic energy induced in a longwall area. The set of predictors include seven quantitative and qualitative variables describing some mining and geological conditions and earlier seismicity in longwalls. Two machine learning methods have been used to develop the models: boosted regression trees and neural networks. Two types of model validation have been applied: on a random validation sample and on a time-based validation sample. The set of a few selected variables enabled nonlinear regression models to be built which gave relatively small prediction errors, taking the complex and strongly stochastic nature of the phenomenon into account. The article presents both the models of periodic forecasting for the following month as well as long-term forecasting.

PL

W artykule przedstawiono budowę i walidację predykcyjnych modeli regresyjnych sejsmiczności indukowanej eksploatacją w ścianie, opartych na obserwacjach w 63 ścianach kopalni Bielszowice prowadzonych w 12 pokładach w latach 1992-2012. Zmienna prognozowaną jest logarytm miesięcznej sumy energii sejsmicznej wstrząsów w ścianie. Zestaw predyktorów składa się z siedmiu zmiennych ilościowych i jakościowych opisujących wybrane czynniki górnicze i geologiczne w ścianach. Do budowy modeli zastosowano dwie metody uczenia się maszyn: drzewa wzmacniane oraz sieci neuronowe. Zastosowano dwa rodzaje walidacji modeli: na losowej próbie walidacyjnej oraz na czasowej próbie walidacyjnej. Zestaw kilku wybranych zmiennych pozwolił na zbudowanie nieliniowych modeli regresyjnych, które, biorąc pod uwagę złożoną i silnie stochastyczną naturę zjawiska, dają względnie małe błędy pro gnozy. W artykule przedstawiono zarówno modele do prognozy okresowej na kolejny miesiąc jak i do prognozy długoterminowej.