Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wybrane aspekty rekultywacji rolniczej gruntów pogórniczych Kopalń Węgla Brunatnego Konin i Adamów

Gilewska M., Otremba K.

Inżynieria Ekologiczna

|

2018

|

Vol. 19, nr 4

22--29

PL

Praca prezentuje wyniki 40-letnich badań nad rekultywacją rolniczą gruntów pogórniczych Konińsko-Tureckiego zagłębia węglowego. Rekultywacja prowadzona była zgodnie z koncepcją gatunków docelowych Bendera. Przedstawiono właściwości fizyczne i chemiczne gleb rozwijające się z gruntów pogórniczych zawartość składników chemicznych rozpuszczalnych w wodzie, formy fosforu i potasu ilość metali ciężkich i plonowanie roślin. Produktywność gleby powstającej w wyniku eksploatacji węgla brunatnego uzależniona jest od budowy geologicznej i czynnika antropogenicznego decydującego o doborze i stosowaniu zabiegów rekultywacyjnych. Za najważniejszy zabieg rekultywacyjny uznawana jest naprawa chemizmu uwzględniająca wymagania pokarmowe roślin.

EN

The paper presents the results of forty-years long of research on agricultural reclamation of post-mining areas of the Konin-Turkish coal basin. Reclamation was carried out in accordance with the concept of Bender’s target species. Physical and chemical properties of soils developing from post-mining soils, chemical content of water-soluble substances, forms of phosphorus and potassium, the amount of heavy metals and crop yielding were presented. The productivity of the soil resulting from lignite exploitation depends on the geological structure and the anthropogenic factor that determines the selection and application of reclamation treatments. The most important reclamation treatment is the repair of chemism that takes into account the nutritional requirements of plants.

2

Rekultywacja i rewitalizacja gruntów pogórniczych na przykładzie gminy Kleczew

Gilewska M., Otremba K.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2015

|

nr 159 (39)

15--21

PL

Gmina Kleczew położona jest we wschodniej części województwa wielko-polskiego w powiecie konińskim. Na terenie gminy od 1965 roku prowadzona jest eksploatacja węgla brunatnego przez KWB „Konin”, obecnie PAK KWB Konin S.A. Na powierzchni około 2000 ha (18 % obszaru gminy) uformowana została nowa rzeźba powierzchni, w tym najwyżej położony w gminie punkt (129 m n. p. m.) zwany wzgórzem Kleczewskim. Nowa pokrywa glebowa jest konglomeratem występujących w nadkładzie glin zwałowych, a głównie gliny zwałowej zlodowacenia Warty, piasków czwartorzędowych, sporadycznie iłów plioceńskich. Dominującym kierunkiem rekultywacji jest rekultywacja rolnicza. Zgodnie z oczekiwaniami społeczności lokalnej około 404 ha zwałowiska wewnętrznego Jóźwin II A przeznaczono pod rekultywację rekreacyjną. Centralnym punktem tego terenu miał być stok narciarski, o wysokości 70 m, zlokalizowany na wzgórzu Kleczewskim – Malta Bis. Obok uformowany został teren pod amfiteatr, tor motocrossowy pole golfowe, zbiornik wody. Na północnym obrzeżu miasta Kleczewa miał powstać na powierzchni około 50 ha park rekreacyjno-krajobrazowy „Zielone płuca”. Z planowanych przedsięwzięć rekultywacyjnych i rewitalizacyjnych, powstał „Park Rekreacji i Aktywności Fizycznej” o pow. 40,5 ha. Pozostała część terenu podlega wtórnej degradacji poprzez zabagnienie i inwazje rokitnika. Część została sprzedana i zmieniła przeznaczenie.

EN

Kleczew commune is located in the eastern part of Wielkopolska in the district of Konin. In the municipality since 1965 is conducted lignite mining by KWB "Konin", now PAK KWB Konin SA On the surface about 2 000 ha (18% of the municipalities) was formed new sculpture area, including the highest point in the village (+129 m a.s.l.) called the Hill Kleczew. New soil cover is a conglomerate found in the overburden tills, mainly glacial boulder clay Warta, Quaternary sands, clays occasionally Pliocene. The dominant direction is the rehabilitation of agricultural reclamation. As expected, the local community about 404 hectares of inner dumping ground Jóźwin II A earmarked for the remediation of recreation. The focal point of this area was to be a ski slope, hight of 70 m, located on a Hill Kleczew - Malta Bis. Beside formed a plot for an amphitheater, motorcross track a golf course, a water tank. On the northern edge of the town Kleczew was built on an area of about 50 hectares of park and recreation landscape "green lungs". With the planned reclamation and revitalization created "Park of Recreation and Physical Activity" of the area. 40.5 hectares. The remainder of the land is subject to secondary degrada-tion through poludification and invasion of sea buckthorn. Part was sold and changed its destiny.

3

Water Reservoirs Under Construction as a Result of the Activities of “Konin” and “Adamów” Brown Coal Mines

Gilewska M., Otremba K.

Journal of Ecological Engineering

|

2015

|

Vol. 16, nr 5

138--143

EN

Post-exploitation opencast pits constitute a final stage of mining activities and turning them into public utility facilities is taking place now by their water reclamation. They constitute basins without outflows with the depth of 15 to 69 m and areas ranging from 2.5 to 692 ha. The bottoms of these basins are situated in pyrite-containing Miocene formations. Products of Fe2S weathering comprise sulphuric acid and iron compounds – sulphate II and sulphate III. This study presents the basic parameters of the reservoirs constructed in the final opencast pits of the “Konin” and “Adamów” brown coal mine,s as well as the properties of the formations making up the bottoms of two water reservoirs under construction: Lubstów and Władysławów. It is evident from the performed investigations that these formations are characterised by very acid reaction and very high exchangeable acidity. The total sulphur content ranges from 446 to 962 mg·kg -1 of the ground and that of sulphate sulphur – from 71 to 187 mg·kg -1 of the ground. The chemism of these grounds will exert influence on the quality of water accumulating in the opencast pits during the initial period of their spontaneous flooding. Together with the increase of the capacity of these reservoirs, the contact of waters with boulder clays of the Warta River glaciation abounding in calcium compounds will increase and concentrations of calcium ions in the waters of the reservoirs will also grow.

4

Osadnik wód brudnych Bogdałów jako obiekt ekohydrologiczny

Gilewska M., Otremba K., Spychalski W.

Inżynieria Ekologiczna

|

2015

|

Nr 45

150--155

PL

Osadniki wód kopalnianych to na ogół czasowe budowle hydrotechniczne związane z oczyszczaniem wód dołowych z zawiesiny mineralno-organicznej. Po zakończeniu eksploatacji węgla i odcięciu sztucznego zasilania podlegają, w zależności od uwarunkowań hydrologicznych i hydrotechnicznych, osuszeniu lub wykorzystywane są jako zbiorniki wodne. Osuszone osadniki podlegają najczęściej samoczynnej rekultywacji – renaturyzacji, stając się podobnie jak zbiorniki wodne obiektami ekohydrologicznymi. Z uwagi, że rolą osadników jest oczyszczanie wód brudnych za celowe uznano poznanie właściwości nagromadzonych w nim osadów i ich wpływu na kształtujące się zbiorowiska roślinne. Całą powierzchnię osadnika (16 ha) po dwóch latach od jego zamknięcia objęto badaniami gleboznawczymi i fitosocjologicznymi. Zróżnicowane warunki wilgotnościowe i glebowe powierzchni osadnika sprzyjały inwazji gatunków o różnych wymagania siedliskowych, kształtując nową jakość terenu poprzemysłowego i jego bioróżnorodność. Inwazja roślinności zielnej i drzewiastej wskazuje, że pomimo funkcji jaką pełnił osadnik w infrastrukturze kopalnianej, nagromadzony w nim materiał stanowi korzystne siedlisko dla rozwoju szaty roślinnej. Sądzić należy, że wynika to z dużej domieszki węgla brunatnego.

EN

Sediment traps of dirty waters are, generally speaking, temporary hydrotechnical constructions associated with the purification of mine waters from mineral-organic suspensions. Once coal mining is finished and artificial supplies are cut off, such sediment traps – depending on hydrological and hydrotechnical conditions – undergo drainage or are utilised as water reservoirs. Drained sediment traps most commonly go through a period of self-generated reclamation – renaturalisation and become, similarly to water reservoirs, eco-hydrological objects. Bearing in mind the fact that the role of sediment traps is cleaning dirty waters, it seemed advisable to recognise the properties of sediments accumulated in them and to assess their impact on the arising plant communities. Two years after its closure, the entire area of the sediment trap (16 ha) was subjected to soil science and phytosociological investigation. Differentiated moisture content and soil conditions of the sediment tank surface were favourable for the settlement of various species characterised by differing site requirements which conferred a completely new quality to this post-industrial land and its biodiversity. The invasion of herbaceous and woody plants indicates that despite the function of sediment tank played earlier in the brown coalmine infrastructure, the material which was accumulated in it provided a favourable habitat for the development of plant cover. It may be assumed that it can be attributed to a significant admixture of brown coal.

5

Some physical and chemical properties of soils developed on post-mining lands

Spychalski W., Mocek A., Gilewska M.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2014

|

Vol. 59, nr 4

72--76

EN

The paper contains the data on the physical-chemical properties of soils developed during the longterm experiment run on the post-mining grounds. In the experiment different combinations of the NPK fertilization was applied (N, P, NK, NP., K, PK, NPK and 0NPK). The samples were taken from two layers: 0-30 cm and 30-60 cm. The analyzed soils after 30 years showed homogeneity of grain size. The results obtained in grain size analyses with different methods were different, however the soil samples could have been classified to the same agronomic category of medium soils. The methods of texture analysis gave different contents of granulometric fractions which led to different PTG classification of soils. The analyzed soils showed 39.85-99.58 g CaCO3*kg-1 and basic pH. 30-year-long complex NPK fertilization resulted in doubling the organic carbon and total nitrogen contents in the surface layer of soils. The most pronounced increase in bioavailable forms of K and P was obtained due to NPK fertilization. The DL and CAL methods of extraction of bioavailable P and K produce strongly correlated results and can be recommended as complementary methods.

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczące właściwości fizyczno-chemicznych próbek glebowych pobranych z wieloletniego doświadczenia założonego na gruntach pogórniczych. Czynnikami doświadczenia były następujące kombinacje nawożenia mineralnego: N, P, NK, NP., K, PK, NPK oraz kontrola 0NPK. Próbki do badań pobrano z dwóch głębokości 0-30 oraz 30-60 cm. Analizowane gleby po przeszło trzydziestu latach prowadzenia doświadczenia charakteryzowały się wyrównanym uziarnieniem. Wyniki uziarnienia uzyskane za pomocą zastosowanych dwóch metod różniły się, jednak pozwoliły zaklasyfikować badane próbki glebowe do jednej kategorii agronomicznej - gleb średnich. Zastosowane w pracy metody uziarnienia dały zróżnicowaną zawartość analizowanych frakcji granulometrycznych, co w konsekwencji skutkowało zaklasyfikowaniem ich według kryteriów PTG do różnych grup granulometrycznych. Analizowane gleby zawierały od 39,85 do 99,58 g CaCO3*kg-1 i charakteryzowały się odczynem zasadowym oznaczonym zarówno w H2O, jak i KCl. Stosowne przez ponad 30 lat kompleksowe nawożenie w kombinacji NPK przyczyniło się do podwojenia zawartości węgla organicznego oraz azotu ogólnego w wierzchniej warstwie tworzących się gleb. Największy wzrost zasobności w przyswajalne formy fosforu i potasu stwierdzono po zastosowaniu nawożenia mineralnego w kombinacji nawożeniowej NPK. Użyte metody DL i CAL do ekstrakcji w celu oznaczenia zawartości przyswajalnych form fosforu i potasu były ściśle skorelowane i mogą być równorzędnie stosowane.

6

Skład mineralogiczny gruntów pogórniczych i gleb rozwijających się z tego materiału macierzystego

Otremba K., Gilewska M.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2013

|

nr 150 (30)

34--42

PL

Przedmiotem pracy był skład minerałów ilastych w gruntach pogórniczych KWB Konin i gleb rozwijających się z tego materiału macierzystego pod wpływem rekultywacji rolniczej. Przeprowadzone badania wykazały, że głównymi minerałami ilastymi w analizowanym materiale są smektyt i illit. Obok nich występują również minerały mieszanopakietowe illit- smektyt oraz kaolinit, chloryt, kalcyt, kwarc i skalenie. Ten skład jest zbliżony do składu minerałów ilastych w glinie zwałowej zlodowacenia Warty. Jest to skała, która stanowi główny składnik gruntów pogórniczych. W glebie rozwijającej się z gruntów pogórniczych większa jest ilość materii organicznej, która ponadto jest bardziej związana z minerałami ilastymi.

EN

The object of studies was the composition of clay minerals in post-mining groundsof the Konin Brown Coal Mine as well as of soils developing from this parent material under the influence of farming reclamation. The per-formed investigations revealed that the main clay minerals in the analysed materials included: smectite and illite with some other mixed-package minerals such as: illite-smectite, kaolinite, chlorite, calcite, quartz and feldspar. This composition is similar to clay minerals found in boulder clay of the Warta River glaciation. It is a formation which constitutes the main constituent of post-mining grounds. The soil developing from post-mining grounds contains greater quantities of organic matter which, in addition, is more associated with clay minerals.

7

Rewitalizacja terenów poeksploatacyjnych na obszarze miasta Konina

Gilewska M., Otremba M.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2013

|

nr 149 (29)

59--67

PL

Praca dotyczy rewitalizacji terenów poeksploatacyjnych po odkrywkach węgla brunatnego Niesłusz i Gosławice. Zlokalizowane są one w północnej części miasta Konina i zajmują około 15,6% jego powierzchni. W latach 60 i 70 XX wieku zostały zrekultywowane, głównie leśnie i rolniczo. Znaczna część tych terenów z biegiem lat uległa wtórnej degradacji i konieczna jest ich rewitalizacja, służąca rozwojowi społeczności lokalnej. Te tereny mogą wpisać się w strefę zieleni miejskiej wzbogaconej o tereny rekreacyjne i sportowe. Z uwagi na osiadanie, nieciągłość litologiczną w ograniczonym zakresie pełnić mogą funkcje terenów inwestycyjnych.

EN

The study is concerned with the process of revitalisation of post-mining regions of Niesłusz and Gosławice brown coal open-cast mines. These areas are situated in the northern part of the town of Konin and occupy approximately 15,6% of its area. In 1960s and 1970s, they underwent restoration, mainly in the form of forest or agricultural reclamation. With the passage of time, considerable parts of these grounds underwent secondary degradation. Their revitalisation is essential as this would support development of local population because these areas could be turned into urban green land which would also comprise areas for recreation, extreme sports etc. Due to their mining subsidence and lithological discontinuity, they can also be used to a limited extent as investment parks.

8

Wpływ rolniczego użytkowania na wybrane właściwości gleby rozwijającej się z gruntów pogórniczych KWB Konin

Otremba K., Gilewska M., Owczarzak W.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2013

|

Tom 15, cz. 2

1738--1758

EN

An attempt was made in this investigation to determine the impact of the following four systems of soil agricultural use: not subjected to any reclamation treatment, fodder-cereal reclamation treatment, rape-cereal reclamation treatment and the so-called “conservation” treatment (permanent lucerne) on the properties of soils developing from post-mining grounds. A particular attention was paid to the properties of the humus layer of the developing soils, among them, their texture which belongs to the most important soil diagnostic features. Experiments were carried out in 2010 on the experimental field of the Department of Soil Science and Reclamation of the University of Life Sciences in Poznań. A combination without mineral fertilisation (0NPK) was established on each of the analysed use systems. In the case of the fodder-cereal and rape-cereal systems, additionally, two levels of mineral fertilisation: 1NPK – in rape-cereal system (rape: 200 kg N, 70 kg PO5, 90 kg K2O; wheat: 160 kg N, 40 kg P2O5, 80 kg K2O) and in fodder- cereal (lucerne: 170 kg N, 60 kg P2O5, 150 kg K2O; wheat: 160 kg N, 40 kg P2O5, 80 kg K2O) and 2NPK were applied. The control was post-mining ground which was not subjected to any reclamation treatment. The evaluation of changes in the selected, most important soil structure parameters was based on the original methodological solution elaborated at the Department of Soil Science and Reclamation of the University of Life Sciences in Poznań in which the basic element is a regular soil aggregate of 1 cm3 volume. The following parameters were determined for such aggregates cut out from two depths of the humus layer (7 and 15 cm): dynamic water resistance (SW), static water resistance (SW), secondary aggregation after dynamic and static water action, time of capillary rise (TKMIN), capillary minimal (VKMIN) and maximal (VKMAX) water capacity and compression strength (Rc). The above-mentioned properties were determined in 5 replications. Using methods commonly employed in soil science, the following parameters were determined: texture composition, solid phase density, bulk density and porosity, hygroscopic capacity and maximal hygroscopic capacity as well as soil reaction and carbonate, carbon and nitrogen contents. Reclamation treatments applied in the course of the past 32 years and soil-forming processes taking place under their influence led to distinct changes in the morphological structure of the examined profiles, primarily, in their surface layer. The smallest morphological changes were observed in the profile sampled from the plot with long-term lucerne cultivation (so-called “conservation”). The profiles representing the fodder-cereal use system exhibited a more advanced stadium of soil-forming processes. Their humus layer was more distinctive, with dark colour, its thickness ranged from 20 to 28 cm corresponding to the depth of the performed ploughing. Identical features and better homogeneity were observed in the case of the humus horizon developed in the rape-cereal system of agricultural use, although certain differences were recorded in profile morphology depending on the level of the applied mineral fertilisation (1NPK and 2NPK). Post-mining ground which was not subjected to any reclamation treatment was found to contain the smallest quantities of organic material – carbon and nitrogen (2.65-2.84 g kg-1). The amount of oxidisable carbon in the fodder-cereal system of agricultural use was 2.5 to 3 times higher (6.45-8.82 g kg -1) than in the untreated post-mining ground irrespective of the level of mineral fertilisation. On the other hand, the amount of carbon was more varied in the rape-cereal system of use. In the case of absence of fertilisation (0NPK), this quantity was by about 50% higher in comparison with the post-mining ground and amounted to 3.1 g.kg-1. Elevated fertilisation with 1NPK and 2NPK doses increased levels of carbon to values similar as in the fodder-cereal system. The highest quantity of carbon of about 12 g.kg-1 was recorded in the humus horizon developed on the surface representing permanent lucerne (so-called “conservation”). A distinct variability was also observed in the physical properties of soils from the examined systems of agricultural use. Untreated post-mining grounds were characterised by high bulk density (1.97–2.02 Mg m-3) and, consequently, by low general porosity (23.6 to 25.3%). In the fodder-cereal use system, soil density was found to be by about 0.30 Mg m-3 lower and porosity – by about 10% higher. In the case of the rape-cereal system of agricultural use, soil density was only by about 0.1 Mg m-3 higher and general porosity – by about 5% lower in comparison with the fodder-cereal system. Bulk density and general porosity in the so-called “conservation” system of use amounted to 1.35–1.51 Mg m-3 and 42.8–48.9%, respectively, in other words, exhibited the most advantageous values of these features from the point of view of agricultural usage. Recapitulating, it should be emphasised that widely distinguished two soil-forming factors, namely: time and human activity begin to play a dominant role in the formation of soils, especially in areas which undergo large industrial geomechanical transformations mainly as a result of open-cast mining of different minerals.

9

Seed quality of rapeseed plants obtained from cultivations on post-mining areas in the region of Konin

Gilewska M., Otremba K.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2013

|

Tom 15, cz. 1

505--514

PL

Rzepak odgrywa ważną rolę w żywieniu człowieka i zwierząt, a także w przemyśle technicznym. Jest jedną z nielicznych roślin zalecanych do rekultywacji gruntów pogórniczych w rejonie Konina. W pracy przedstawiono jakość nasion rzepaku uprawianego na gruntach pogórniczych użytkowanych rolniczo od 30 lat. Analizie poddano nasiona rzepaku uzyskane z trzech kombinacji nawozowych 0 NPK, 1 NPK i 2 NPK. Przeprowadzone badania wykazały, że skład kwasów tłuszczowych i ich profil ilościowy na badanych kombinacjach był zbliżony do nasion rzepaku uprawianego na glebach uprawnych. Ponad 90% stanowiły kwasy nienasycone o 18-stu atomach węgla. Najmniej korzystne warunki do zaolejenia wystąpiły na kombinacji 0 NPK. Na tej kombinacji stężenie składników w roztworze glebowym było najniższe. Nasiona rzepaku z kombinacji nawozowych 1 NPK i 2 NPK charakteryzowały się wyższą zawartością glukozynolanów niż kombinacji 0 NPK. Były to jednak wartości niższe od normy dla rzepaku dwuzerowego. Badania wykazały, że nasiona analizowanego rzepaku mogą być surowcem dla przemysłu spożywczego i technicznego.

10

Utlenianie plazmowe stopu magnezu AZ91D prądem impulsowym

Nawrat G., Wierzbińska M., Gilewska M., Wieczorek T., Nieużyła Ł., Maciej A., Krząkała A., Gnot W.

Ochrona przed Korozją

|

2013

|

nr 11

483--489

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań nad wytwarzaniem powłok konwersyjnych na stopie magnezu AZ91D przy zastosowaniu metody elektrolitycznego utleniania plazmowego (PEO) w alkalicznym roztworze krzemianu sodu z zastosowaniem prądu impulsowego. Przeprowadzone badania dotyczą wpływu dodatku czteroboranu sodu do kąpieli i częstotliwości prądu impulsowego na morfologię i chropowatość powierzchni, skład chemiczny i grubość powłok oraz na odporność korozyjną próbek stopu magnezu z nałożoną powłoką tlenkową określaną metodami elektrochemicznymi, w teście zanurzeniowym i w komorze solnej w środowisku chlorku sodu.

EN

In this work the results of investigations on conversion coating obtaining on AZ91D magnesium alloy by impulse current electrochemical plasma oxidation (PEO) in sodium silicate solution are presented. The influence of addition of sodium tetraborate to the bath and frequency of impulse current on morphology, roughness chemical composition and thickness of obtained layers was determined as well as on the corrosion resistance samples with oxide layer determined by electrochemical method, immersion test and salt spray chamber test in the environment of sodium chloride fog.

11

Wybrane aspekty odkrywkowej eksploatacji węgla brunatnego w rejonie Konina

Gilewska M., Otremba K.

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2011

|

nr 9

12-15

PL

Kopalnie węgla brunatnego Konin i Adamów należą do kopalń wieloodkrywkowych. Wymusza to konieczność ustawicznego zajmowania nowych terenów pod eksploatację oraz pokonywania barier finansowych i prawnych. Przykładem jest odkrywka Tomisławice, w przypadku której uzyskanie decyzji środowiskowych trwało 13 lat. Teren odkrywki położony jest poza obszarem Natura 2000, a na jej powierzchni występują grunty orne należące do 8 klas bonitacyjnych. Przeważają gleby IV klas bonitacyjnych. Na terenach pogórniczych KWB "Konin" dominuje rekultywacja rolnicza, a w strukturze zasiewów lucerna. Rekultywacja rolnicza, w odróżnieniu od rekultywacji leśnej i rekreacyjnej, jest intratna dla kopalni, umożliwiając sprzedaż zbędnych i obciążonych wysokimi podatkami gruntów pogórniczych.

EN

Konin and Adamów lignite mines are multi-strip mines. Therefore, the areas for mining are expanded continuously and financial while legal obstacles have to be overcome. The example can be the open-pit mine in Tomisławice where it took 13 years to obtain environmental approvals. The mine is located outside of the Natura 2000 area and it is overlaid by arabie land included in eight soil valuation classes, from class II to class VI Rz. The majority of soils (43.56 per cent) are of average quality and included to class IV of the soil valuation classes. Due to soil conditions, it is not justified by nature or economy reasons to selectively remove the humus layer to be used to improve the usable value of the soils of lower soil valuation classes and to reconstruct soils in the post-mining areas. In the Konin post-mining areas, agricultural reclamation prevails and it covers 29.8-49.0 per cent of the dumping ground surface. Predominantly, the crops structure includes lucerne (79.3 per cent) that has become the basis for the fodder and crop system of using the areas. Unlike forest and recreational reclamation, the agricultural reclamation is profitable for mines as it allows them to sell unnecessary post-mining areas that are additionally burdened with high taxes.

12

Wpływ techniki sadzenia na efekty rekultywacji składowiska popiołów elektrownianych

Gilewska M., Otremba K.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2010

|

Nr 137 (17)

86-93

PL

Praca dotyczy badań nad rekultywacją biologiczną składowiska popiołów elektrowni Adamów. Wyniki wskazują, że wykorzystanie gliny zwałowej szarej zlodowacenia środkowopolskiego i osadów ściekowych tylko do zaprawiania dołków wykopanych w skale popiołowej jest skuteczną techniką sadzenia. Jest metodą znacznie tańszą niż pokrywanie całej powierzchni warstwą tych materiałów.

EN

The paper considers the researches of biological reclamation of incineration ash disposal site of Adamów power station. The results indicates that application of gray boulder clay of Middle Poland glaciation and sewage sludge to dressing of holes dug in ash rock is an effective method. The more so this method is much cheaper than covering all of the area by these materials.

13

Rekultywacja leśna terenów pogórniczych Konińsko-Tureckiego Zagłębia Węgla Brunatnego

Gilewska M.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2010

|

Nr 137 (17)

94-101

PL

Praca dotyczy efektywności rekultywacji leśnej realizowanej w oparciu o zasady koncepcji gatunków docelowych. Ważną czynnością hodowlaną w rekultywacji leśnej obok doboru gatunków drzew i krzewów jest naprawa chemizmu gruntu realizowana poprzez nawożenie mineralne. Badania wykazały, że na gruntach pogórniczych zbudowanych z glin zwałowych kształtuje się siedlisko lasu świeżego z domieszką modrzewia. Tworzy go drzewostan mieszany. Główne gatunki lasotwórcze to dąb szypułkowy (Quercus pedunculata Ehrh.), klon jawor (Acer pseudoplatanus L.), buk pospolity (Fagus sylvatica L.), modrzew europejski (Larix decidua Mill). Gatunki domieszkowe stanowią lipa drobnolistna (Tilia cordata Mill.), grab pospolity (Carpinus betulus L.), klon zwyczajny (Acer plantanoides L.)

EN

This work concerns the effectiveness of forest reclamation which was based on the principles of destination sorts concept. The important plant breeding activity in the forest reclamation next to selection of species of trees and bushes is the repair of chemistry of soil which was carried out through mineral fertilizer. The research pointed out that fresh forest habitat with admixture of European larch was shaping on the post mining grounds built from clay heap. It is formed of mixed tree stand. The main forest forming species are: oak (Quercus pedunculata Ehrh.), sycamore maple (Acer pseudoplatanus L.), European beech (Fagus sylvatica L.), European larch (Larix deciduas Mill). The other admixture species are: small leaved lime (Tilia cordata Mill.), European hornbeam (Carpinus betulus L.), Norway maple (Acer platanoides L.).

14

Ocena właściwości końcowego fragmentu zwałowiska wewnętrznego KWB "Adamów" -odkrywka Władysławów i wybór kierunku rekultywacji

Gilewska M., Otremba K.

Górnictwo i Geologia

|

2009

|

T. 4, z. 4

43-51

PL

Końcowa część zwałowiska wewnętrznego odkrywki Władysławów (KWB "Adamów") zbudowana jest głównie z utworów piaszczystych. Ich odczyn jest zasadowy. Ubogie są w wodę i składniki pokarmowe dla roślin. Zasobne są w związki siarki. Możliwa jest jednak w tych warunkach realizacja rekultywacji rolniczej. Plony uprawianych roślin będą bardzo niskie. Znacznie korzystniejsze będzie przeznaczenie tej powierzchni pod rekultywację rekreacyjną.

EN

The properties of post mining area which builds the final part of inner dump opencast Władysławów indicates the possibility of agricultural use of this area. The agricultural reclamation will not be sufficiently effective and the area will be abandoned by farmers. Realization of recreational reclamation of that area will prevent wasteland from coming into existence and the area will be more attractive.

15

Jakość biomasy uzyskanej na glebie rozwijającej się z gruntów pogórniczych

Gilewska M., Otremba K.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2007

|

nr 133 (13)

110-115

PL

Badania dotyczyły wpływu dwu kombinacji 0 NPK i 1 NPK na wybrane parametry jakościowe nasion rzepaku ozimego i ziarniaków pszenicy ozimej. Badania wykazały, że nawożenie mineralne wpływa na wielkość i jakość plonów obu gatunków roślin. Wyższe plony i lepszą ich jakość uzyskano na kombinacji z nawożeniem mineralnym. Ziarniaki pszenicy ozimej nie spełniały wymogów ziarna technologicznego.

EN

The investigations concerned the influence two combinations 0 NPK and 1 NPK on some qualitative parameters of the seeds winter rape and grain winter wheat. Investigations show that mineral fertilization influenced on size and quality of crops both plants' species. Higher crops and better their quality were got on combination from fertilization mineral. The grain did not it fulfill the requirements of technological grain.

16

Jakość biomasy uzyskanej na glebie rozwijającej się z gruntów pogórniczych

Gilewska M., Otremba K.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2007

|

nr 135 (15)

29-36

PL

Badania dotyczyły wpływu dwu kombinacji 0 NPK i 1 NPK na wybrane parametry jakościowe nasion rzepaku ozimego i ziarniaków pszenicy ozimej. Badania wykazały, że nawożenie mineralne wpływa na wielkość i jakość plonów obu gatunków roślin. Wyższe plony i lepszą ich jakość uzyskano na kombinacji z nawożeniem mineralnym. Ziarniaki pszenicy ozimej nie spełniały wymogów ziarna technologicznego.

EN

The investigations concerned the influence two combinations 0 NPK and 1 NPK on some qualitative parameters of the seeds winter rape and grain winter wheat. Investigations show that mineral fertilization influenced on size and quality of crops both plants' species. Higher crops and better their quality were got on combination from fertilization mineral. The grain did not it fulfill the requirements of technological grain.

17

Aktywność fosfatazy zasadowej w glebach rozwijających się z gruntów pogórniczych

Gilewska M., Płóciniczak A.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2007

|

nr 133 (13)

116-122

PL

Najbardziej dynamiczny rozkład organicznych połączeń fosforu, mierzony aktywnością fosfatazy zasadowej, zachodzi w glebie objętej paszowozbożowym systemem użytkowania, którego podstawą jest uprawa lucerny. Aktywność fosfatazy kształtowała się, w zależności od poziomu nawożenia w przedziale 87 do 132 mmol PNPkg[-1]h[-1]. Znacznie wolniej przebiegał rozkład organicznych związków fosforu w glebie, na której przemiennie uprawiano rzepak i pszenice. Różnice były istotne. Badania wykazały pozytywny wpływ nawożenia mineralnego na aktywność fosfatazy. Wystąpił jednak brak zależności pomiędzy aktywnością fosfatazy, a zawartością przyswajalnych form fosforu [r=0,21]. Zasadowy odczyn i duża ilość węglanów modyfikują gospodarkę fosforem. Fosfor w takich glebach ulega procesom retrogradacji.

EN

The most dynamic decomposition of phosphorus organic combination measured by the activity of phosphates base takes place in the soil which undergoes fodder-cereal usage system and Lucerne is the basis for cultivation. The phosphates activity varied depending on the level of fertilization from 87-132 mmol PNP kg[-1] soil ha[-1]. The decomposition of phosphorus components in the soil on which rape and wheat was cultivated alternately was considerably slower. The differences were substantial. The research showed the positive influence of mineral fertilization on phosphates activity. But, however, there was lack of relationship between phosphates activity and the contents of assimilate forms of phosphorus (r=0,21). Alkaline reaction and large amount of carbohydrate modify the phosphorus economy. Phosphorus undergoes gradation processes in such soils.

18

Aktywność fosfatazy zasadowej w glebach rozwijających się z gruntów po górniczych

Gilewska M., Płóciniczak A.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2007

|

nr 135 (15)

37-45

PL

Najbardziej dynamiczny rozkład organicznych połączeń fosforu, mierzony aktywnością fosfatazy zasadowej, zachodzi w glebie objętej paszowo-zbożowym systemem użytkowania, którego podstawą jest uprawa lucerny. Aktywność fosfatazy kształtowała się, w zależności od poziomu nawożenia, w przedziale 87 do 132 mmol PNP kg-1h-1. Znacznie wolniej przebiegał rozkład organicznych związków fosforu w glebie, na której przemiennie uprawiano rzepak i pszenicę. Różnice były istotne. Badania wykazały pozytywny wpływ nawożenia mineralnego na aktywność fosfatazy. Wystąpił jednak brak zależności pomiędzy aktywnością fosfatazy, a zawartością przyswajalnych form fosforu (r=0,21). Zasadowy odczyn i duża ilość węglanów modyfikują gospodarkę fosforem. Fosfor w takich glebach ulega procesom retrogradacji.

EN

The most dynamic decomposition of phosphorus organic combination measured by the activity of phosphates base takes place in the soil which undergoes fodder-cereal usage system and Lucerne is the basis for cultivation. The phosphates activity varied depending on the level of fertilization from 87-132 mmol PNP kg-1 soil ha-1. The decomposition of phosphorus components in the soil on which rape and wheat was cultivated alternately was considerably slower. The differences were substantial. The research showed the positive influence of mineral fertilization on phosphates activity. But, however, there was lack of relationship between phosphates activity and the contents of assimilate forms of phosphorus (r=0,21). Alkaline reaction and large amount of carbohydrate modify the phosphorus economy. Phosphorus undergoes gradation processes in such soils.

19

Grunty pogórnicze Kopalni Węgla Brunatnego 'Konin" jako materiał macierzysty gleb

Gilewska M., Otremba K.

WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie

|

2007

|

nr 6

19-21

PL

Praca dotyczy właściwości gruntów pogómiczych Kopalni Węgla Brunatnego "Konin" jako skaty glebotwórczej. Jakość pokrywy^glebowej powstającej w wyniku eksploatacji odkrywkowej węgla brunatnego jest uzależniona od czynnika antropogenicznego decydującego o doborze i stosowaniu zabiegów rekultywacyjnych. Jakość powstającej w procesie rekultywacji gleby jest wyższa niż gleb zalegających na tym terenie przed eksploatacją.

EN

The thesis concerns properties of the post mining areas of the Brown Coal Mine "Konin" and forming out of this soil parent rock of the soils. The quality of the soil cover made as a result of the post mining of the brown coal is depended on the an anthropogenical factor deciding about the selection and applying of the reclamation treatments. The quality of soil forming in the reclamation process is higher than behindhand ones on this area before the reclamation.

20

Wykorzystanie osadów ściekowych w biologicznej rekultywacji składowisk odpadów popielnych

Wróbel M., Pacewicz K., Stankowski S., Gilewska M.

Prace Instytutu Nafty i Gazu

|

2007

|

nr 145

101-106

PL

Charakterystyka cech biometrycznych wybranych gatunków drzew i krzewów, rosnących na składowisku mokrego odpopielania elektrowni "Adamów" w Turku, pod kątem ich przydatności w biologicznej rekultywacji składowisk odpadów popielnych, była celem niniejszej pracy. Na 17 powierzchniach eksperymentalnych skałę popiołową pokryto warstwą osadu ściekowego lub gliny zwałowej o różnej grubości oraz zastosowano naprawę chemizmu podłoża poprzez kompleksowe nawożenie NPK lub nawożenie azotowe. Pomiary biometryczne obejmowały wysokość, liczbę pni, ich średnicę oraz wielkość rocznych przyrostów pędów. Gatunkami drzew, które rosły najszybciej wytwarzając najwięcej pni o najgrubszej średnicy i najdłuższych rocznych przyrostach pędów były drzewa robinii akacjowej (Robinia pseudoacacia) i oliwnika wąskolistnego (Eleagnus angustifolius). Gatunkami krzewów charakteryzującymi się najlepszymi parametrami wzrostu były: karagana syberyjska (Caragana arborescens) i rokitnik zwyczajny (Hippophae rhamnoides). Wszystkie analizowane gatunki drzew i krzewów osiągały istotnie lepsze parametry badanych cech na podłożach, które wzbogacono nadkładem gliny, natomiast nawożenie mineralne "oddziaływało" w sposób niejednoznaczny na badane cechy biometryczne.

EN

The growth evaluation of selected tree and shrub species used for biological reclamation of the disposal site was the aim of research which were carried out on wet ash disposal site of "Adamów" power plant in Turek. The ash rock on 17 experimental plots were covered by overlayer of sludge or bulder clay in different combination and the chemistry of substratum was improved by additional fertilizing. Biometrical measurements of analysed shrub species included the height of trees and shrubs, number of stems and their diameters as well as the length of annual increaments on all variants of substratum. Tree species which distinguished the best growth parameters were Robinia pseudoacacia and Eleagnus angustifloius. Their height was the biggest as well as their stems had the biggest diameters and they produced the longest annual increaments. Shrub species which distinguished the best growth parameters were Caragana arborescens and Hippophae rhamnoides. Their height was the biggest and they produced the most of all shoots and the longest annual increaments. All surveyed tree and shrub species achieved significantly better parameters of measured features on these variants of substratum which were suplemented by the overlayer of bulder clay. The mineral fertilization had undefined influence on measured biometrical features.