Prace laboratoryjne, podczas których dochodzi do kontaktu ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi, stanowią potencjalne zagrożenie dla pracowników i środowiska. Bezpieczna praca w laboratorium mikrobiologicznym opiera się na połączeniu takich elementów, jak: prawidłowo przeprowadzona ocena ryzyka zawodowego, odpowiednio zaplanowane pomieszczenia (wyposażone w prawidłowo funkcjonujące aparaturę i sprzęt), adekwatne kwalifikacje personelu, właściwie dobrane i użytkowane środki ochrony indywidualnej oraz przestrzeganie zasad bezpiecznej pracy z mikroorganizmami, będącymi potencjalnym źródłem zakażenia.
EN
Laboratory work involving contact with harmful biological agents is a potential threat to both workers and the environment. Safe work in a microbiological laboratory is based on a combination of such elements as: properly conducted occupational risk assessment, correctly designed lab spaces (equipped with functioning apparatus and equipment), appropriate personnel qualifications, well selected personal protective equipment, and compliance with the principles of safe work with microorganisms that are a potential source of infection.
Legislacja w obszarze ochrony pracowników przed ryzykiem związanym z narażeniem na szkodliwe czynniki biologiczne (SCB) wymaga stałego nowelizowania. Pandemia COVID-19 wymusiła kolejne zmiany w tym zakresie. W 2020 r. opublikowano dyrektywę Komisji (UE) 2020/739 zmieniającą m.in. załącznik III do dyrektywy 2000/54/WE w odniesieniu do włączenia SARS-CoV-2 do wykazu czynników biologicznych o znanej zakaźności dla ludzi. W tym samym roku w Polsce ukazało się znowelizowane rozporządzenie Ministra Zdrowia (Dz.U. poz. 2234) zmieniające rozporządzenie w sprawie SCB dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki. W artykule omówiono prawne wymogi kontroli SCB w świetle ostatnich zmian legislacyjnych oraz scharakteryzowano problemy z tego obszaru, które wciąż wymagają rozwiązania zarówno na poziomie krajowym, jak i europejskim.
EN
Legislation in the area of protection of workers against the risks related to harmful biological agents (HBA) exposure requires constant revision. The COVID-19 pandemic has forced further changes in this regard. In 2020, Commission Directive (EU) 2020/739 was published, amending among others Annex III to Directive 2000/54/EC as regards the inclusion of SARS-CoV-2 in the list of biological agents known to infect to humans. In the same year in Poland, a revised Ordinance of the Minister of Health was published, amending the regulation on HBA for health in the work environment and protection of the health of workers professionally exposed to these agents. This article discusses the legal requirements of HBA control in the light of the latest legislative changes and characterizes the problems in this area that still need to be solved at both the national and European level.
Najskuteczniejszą metodą profilaktyki w zwalczaniu chorób zakaźnych są szczepienia ochronne. Szczepienia dają możliwość kontrolowania rozwoju chorób, a w wielu przypadkach pozwalają je całkowicie wyeliminować. W artykule przybliżono czytelnikowi wiedzę z zakresu historii szczepień, rodzajów odporności organizmu oraz typów szczepionek. Przeanalizowano ponadto uregulowania prawne z zakresu szczepień obowiązkowych i zalecanych w Polsce.
EN
Vaccinations are the most effective prophylactic method in control of infectious diseases. Vaccination allows both the supervision of infectious diseases’ dissemination and, in many cases, their eradication. This paper introduces the reader to the knowledge of the history of vaccination, types of immunity and vaccines. The legal regulations concerning mandatory and recommended vaccinations in Poland were also analyzed.
Koronawirusy są przyczyną wielu chorób ludzi i zwierząt. Od momentu pierwszych obserwacji Beaudette’a i Hudsona w 1933 r., opisujących „zadyszkę kurczaków” jako śmiertelną chorobę układu oddechowego (Beaudette, Hudson 1933; 1937), aż po czasy współczesne zdominowane informacjami o światowej pandemii COVID-19, znaczenie tej grupy drobnoustrojów dla zdrowia i bezpieczeństwa zarówno populacji generalnej, jak i pracujących nabiera coraz większego znaczenia. Stosowane dziś nowoczesne metody analizy molekularnej oraz coraz bardziej precyzyjne rozpoznanie reakcji immunologicznych związanych z działaniem patogenów z tej grupy pozwala nie tylko na pełniejsze zrozumienie biologii koronawirusów, ale i na poznanie patogenezy wywoływanych przez nie chorób. W artykule opisano systematykę rodziny Coronaviridae, scharakteryzowano budowę wirionu i sposoby jego namnażania się, przedstawiono metodykę badań próbek klinicznych i środowiskowych na obecność w nich koronawirusów oraz opisano patogenność tej grupy drobnoustrojów wraz z krótką charakterystyką największych epidemii, których przyczyną były wirusy SARS i MERS. W artykule szczególną uwagę poświęcono wirusowi SARS-CoV-2, który jest odpowiedzialny za mającą obecnie miejsce światową pandemię, zapoznając czytelnika nie tylko ze skutkami zdrowotnymi zakażenia wywołanego przez ten koronawirus, ale i opisując działania stosowane w profilaktyce przeciwwirusowej, przedstawiając prace związane z opracowywaniem szczepionek przeciw temu koronawirusowi i charakteryzując zagrożenia wywołane jego obecnością w najbardziej narażonych sektorach gospodarki.
EN
Coronaviruses are causative agent of many human and animal diseases. Since the first observations made by Beaudette and Hudson in 1933, describing “gasping disease” of chickens as a deadly respiratory disease, to modern times dominated by information about the global COVID-19 pandemic, the importance of this group of pathogens for the health and safety of both the general and the working populations has been constantly growing. Nowadays, the modern methods of molecular analysis and precise recognition of immunological reactions related to the activity of pathogens from this group allow not only a more complete understanding of the biology of coronaviruses, but also the pathogenesis of the diseases caused by them. This article describes the taxonomy of Coronaviridae family, characterizes the structure of the virion and methods of its multiplication, presents the methodology of clinical and environmental samples testing used to confirm the presence of coronaviruses, and describes the pathogenicity of this group of microorganisms along with a brief description of the largest epidemics caused by SARS and MERS coronaviruses. A special emphasis in this paper is given to SARS-CoV-2 coronavirus, which is responsible for the currently observed global pandemic, familiarizing the potential readers with the health effects of infection caused by this virus, activities used in antiviral prophylaxis, works related to the development of vaccines and the risk caused by its presence in the most vulnerable sectors of the economy.
Transport drogowy jest w Polsce najbardziej powszechnym sposobem przemieszczania się ludzi i przewożenia towarów. W celu zwiększenia komfortu użytkowania, samochody wyposażane są w instalacje klimatyzacyjne. W miarę wydłużenia się okresu eksploatacji, samochodowe instalacje klimatyzacyjne mogą ulegać zanieczyszczeniu i stanowić źródło mikrobiologicznego skażenia powietrza wewnątrz pojazdów. Zmniejszeniu narażenia użytkowników pojazdów służy właściwe użytkowanie oraz systematycznie serwisowanie klimatyzacji.
EN
The road transport is the most common means of communication in Poland. To improve the comfort, the cars are equipped with air conditioning installation. As the service life increases, automobile air-conditioning systems can become polluted and be a source of microbiological contamination of inside vehicles. In order to reduce the exposure of vehicle users, the car air conditioning system should be properly used and regularly serviced.
The basis for the proper management of the medical waste (especially at work) is done through their appropriate segregation and disposal. It is estimated that in Poland medical waste is generated by approximately 40 thousand business entities. The article shows the current classification of medical waste, as well as characterizes sources of its creation and means of their collection and storage. It also introduces the readers to the knowledge about the handling of medical waste in the light of the applicable Polish and European laws, including, among other things, transportation and disposal.
PL
Podstawą właściwego zarządzania gospodarką odpadami medycznymi (zwłaszcza w miejscu pracy), jest ich odpowiednia segregacja oraz unieszkodliwianie. Szacuje się, że w Polsce odpady medyczne wytwarzane są przez ok. 40 tys. podmiotów gospodarczych. W artykule podano obecnie obowiązującą klasyfikację odpadów medycznych, opisano źródła ich powstawania, a także sposoby ich gromadzenia oraz magazynowania. Przybliżono również czytelnikom wiedzę na temat postępowania z odpadami medycznymi w świetle obowiązujących przepisów prawa, uwzględniając m.in. ich transport oraz unieszkodliwianie.
7
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Wirusy są, prostymi strukturami nieposiadającymi budowy komórkowej. W skład pojedynczej, aktywnej cząstki wirusa, czyli tzw. wirionu, wchodzi kwas nukleinowy (jedno- lub dwuniciowy RNA lub DNA) otoczony przez płaszcz białkowy (kapsyd) oraz - jeśli występuje - otoczkę fosfolipidową. Wirusy nie wykazują cech organizmów żywych, tzn. nie podlegają podziałom poza komórką gospodarza, nie syntetyzują samodzielnie białek, ani nie replikują samodzielnie swojego genomu. Leczenie infekcji wirusowych jest trudne z uwagi na to, że wirusy nie mają własnego metabolizmu, który można byłoby zablokować, tak jak jest to możliwe w przypadku bakterii za pomocą antybiotyków. W związku z tym większość metod leczenia polega jedynie na ograniczeniu dalszego rozwoju infekcji w organizmie chorego.
To ensure the proper quality of the air and simultaneously improve the comfort of professional drivers or travellers, the cars are fit with air-conditioning (AC) systems. The AC installations, however, quite often create suitable conditions for the development of microbiological agents and become an active emission source of harmful bioaerosols. This study was carried out in 6 municipal buses in large city located in central Poland. In studied vehicles, ozonisation or manual application of chemical disinfectant in a spray form were used for disinfection of AC bus systems. The concentrations of bacteria and fungi in the air collected in buses before the service of their AC installations were 4.3×102 CFU/m3 and 2.4×102 CFU/m3, respectively. After AC service using both tested disinfection methods, the decrease in microbial concentrations in the air of municipal buses was observed. The highest effectiveness of AC cleaning was noted when the chemical disinfectant in a spray form was used. This study revealed that to eliminate microbiological contamination and, by that, decrease the exposure of both drivers and passengers to harmful microbial contaminants, the chemical disinfection of bus AC system should be performed at regular basis.
Zakłucia i zranienia ostrymi narzędziami medycznymi pracowników służby zdrowia stanowią poważne zagrożenie transmisji patogenów krwiopochodnych (HBV, HCV i HIV) pochodzących od zakażonych pacjentów do personelu medycznego. Odpowiednie regulacje prawne, zastosowanie bezpiecznego, łatwego w użytkowaniu sprzętu medycznego, szkolenia oraz procedury poekspozycyjnej po narażeniu na HBV, HCV, HIV oraz inne czynniki zakaźne, mogą przyczynić się do poważnego ograniczenia narażenia pracowników sektora opieki zdrowotnej na mikroorganizmy przenoszone przez krew.
EN
Healthcare workers' punctures and cuts with sharp tools may pose a serious risk of transmission of blood-borne pathogens (HBV Hepatitis B Virus, HCV Hepatitis C Virus and HIV) from infected patients. Appropriate legal regulations, the use of safe and easy-to-use medical equipment, training and post-exposure management procedures coming into effect after the contact with HBV, HCV, HIV as well as other infectious diseases, can greatly reduce the level of occupational risk of healthcare workers.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.