Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Safe working conditions in hot mine environment – the analysis of different indices

Drenda J., Pach G., Różański Z., Wrona P., Sułkowski J.

Archives of Mining Sciences

|

2018

|

Vol. 63, no. 1

111--124

EN

The article presents the discussion and practical examples relating to the interpretation of the notion of safe working areas in hot environment based on various indices (American Effective Temperature (ATE), climate equivalent temperature (tzk) and the Silesian temperature (TS)). The first, theoretical part includes an analysis of the allowable dry bulb temperatures in line with the threshold values for the specified indices in case of various relative humidity and airflow velocity values. Also, the variability of the studied allowable working areas was exhibited for hypothetical extreme cases (such as an airflow of 0 m/s or the relative humidity of φ = 0%) as well as for actual conditions registered in headings. The second part consisted in the analysis of the allowable full-time working conditions for two selected cases of driving roadways. The analysis was conducted for two indices applied in the first part and complemented with an appraisal considering the dry bulb temperature (ts) and the wet kata thermometer units (Kw). It has been exhibited that while regulating the airflow and the dry bulb temperature in the heading, significant differences in the interpretations (ranges) of safe working areas occur depending on the index that is being used. The conducted works indicate that by applying air cooling in the heading (decreasing the psychrometric temperatures considering the thermodynamic process corresponding to sensible air cooling) or by increasing the airflow, the requirements of the microclimate indices are fulfilled in the following order: ATE, tzk, TS.

PL

W artykule przedstawiono dyskusję oraz przykłady praktyczne dotyczące interpretacji obszarów pracy bezpiecznej w środowisku gorącym według różnych wskaźników (Amerykańska temperatura efektywna ATE, temperatura zastępcza klimatu tzk, temperatura śląska TS). W pierwszej, teoretycznej części dokonano analizy dopuszczalnych wartości temperatury suchej według wartości granicznych dla wymienionych wskaźników dla różnych przypadków wilgotności względnej i prędkości powietrza. Wykazano także zmienność badanych obszarów pracy dopuszczalnej dla hipotetycznych przypadków skrajnych (np. prędkość powietrza w = 0 m/s lub wilgotność względna φ = 0%) jak i rzeczywistych, odnotowanych w wyrobiskach górniczych. W drugiej części przeprowadzono analizę warunków pracy dopuszczalnej w pełnym wymiarze godzin dla dwóch wybranych przykładów, dotyczących drążonych wyrobisk korytarzowych. Analizę prowadzono dla wskaźników zastosowanych w części pierwszej i uzupełniono je o ocenę według temperatury suchej (ts) i katastopni wilgotnych (Kw). Przedstawiono, że przy regulacji zarówno prędkości powietrza jak i temperatury suchej w wyrobisku występują znaczne różnice w interpretacji (zakresie) obszarów pracy bezpiecznej w zależności od wykorzystanego wskaźnika. Z przeprowadzonych prac wynika, że stosując w wyrobisku schładzanie powietrza (zmniejszanie temperatur psychrometrycznych według przemiany termodynamicznej odpowiadającej chłodzeniu jawnemu powietrza) lub zwiększanie prędkości powietrza wymagania stawiane przez wskaźniki mikroklimatu spełniane są w następującej kolejności ATE, tzk, TS.

2

The development of the glass industry in central Vietnam

Mikoláš M., Drenda J., Pechar T., Tvrdý J., Mikoláš M., Mikušinec J., Abrahámovský J., Néč B.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2017

|

T. 33, z. 3

143--162

EN

A modern society is characterized by functional infrastructure and sufficient number and variety of materials in the form of various technical goods. All these civilization achievements are not only the result of human skills, but their material principles are based on industrial minerals. This group of materials includes a wide range of the natural raw materials which are used in many industries. This includes the raw materials for the manufacture of glass, ceramics or fillers. In 2014 was complete three-year international development aid project under the title “The Development of the Glass Industry in Central Vietnam”. The aim of the project was to find suitable sources of raw materials in formulations for glass production based on previously proven Phong Dien deposit of glass sand. Works carried out for the Czech Development Agency the GET Company from Czech Republic, Prague. In addition to the optimisation of the glass batch, detailed technological research was also implemented with the goal of achieving the full utilisation of Vietnamese raw materials for the manufacture of high quality glass. The production programme may be varied – focusing not only on the purest crystal type glass, but also on flat glass and container glass and even coloured glass.

PL

Współczesne społeczeństwo charakteryzuje się funkcjonalną infrastrukturą oraz wystarczającą liczbą i różnorodnością materiałów w postaci różnych technicznych dóbr. Te wszystkie osiągnięcia cywilizacyjne są nie tylko rezultatem ludzkich zdolności, ale również źródeł materialnych opartych na przemysłowych złożach minerałów. Ta grupa minerałów zawiera szeroki zakres naturalnych surowców, które są stosowane w wielu działach przemysłu. W ich skład wchodzą surowce stosowane do produkcji szkła, ceramiki lub wypełniaczy. W 2014 roku ukończono trzyletni międzynarodowy projekt badawczy zatytułowany: „Rozwój przemysłu szklarskiego w centralnej części Wietnamu”. Celem projektu było znalezienie odpowiednich źródeł surowców mineralnych niezbędnych do produkcji szkła na bazie wcześniej sprawdzonych złóż piasku szklanego Phong Dien. Prace wykonano dla Czeskiej Agencji Rozwoju przez firmę GET Company z Pragi. Oprócz przeprowadzonej optymalizacji gatunków szkła, wykonano również szczegółowe badania technologiczne w celu pełnego wykorzystania wietnamskich surowców do produkcji wysokiej jakości szkła. Program produkcji szkła może być wieloraki, skoncentrowany nie tylko na najczystszym szkle typu kryształ, ale również na szkle płaskim (szyby), szkle gospodarczym i nawet szkle kolorowym.

3

Determination of the metabolic rate and work arduousness class for workers in coal mines – the results of in situ research

Drenda J., Kułagowska E., Różański Z., Pach G., Wrona P., Karolak I.

Archives of Mining Sciences

|

2017

|

Vol. 62, no. 2

289--300

EN

Considering different duties and activities among miners working in underground coal mines, their work is connected with variable metabolic rate. Determination of this rate for different workplace was the aim of the research and was the base for set up the work arduousness classes for the workplace (according to the standard PN-EN 27243). The research covered 6 coal mines, 268 workers and 1164 series of measurements. Metabolic rate was established on the base of heart rate obtained from individual pulsometers (according to the standard PN-EN ISO 8996). Measurements were supplemented by poll surveys about worker and thermal environment parameters. The results showed significant variability of average heart rate (from 87 bmp to 100 bpm) with variance coefficient 14%. Mean values of metabolic rate were from 150 W/m2 to 207 W/m2. According to the results, the most common class of work arduousness was at moderate metabolic rate (class 2 - moderate work), however, more intense work was found in headings, especially at “ blind end” workplace.

PL

Ze względu na zakres obowiązków osób zatrudnionych w podziemnych wyrobiskach kopalń praca na różnych stanowiskach związana jest z różnym tempem metabolizmu pracowników. Jest to ważny czynnik wpływający na cieplne warunki pracy. Jego znajomość jest niezbędna do oceny komfortu lub dyskomfortu cieplnego pracowników. Celem pracy było określenie wydatku energetycznego (przyrostu metabolizmu) oraz ciężkości pracy pracowników zatrudnionych w podziemnych kopalniach węgla kamiennego. W celu określenia ciężkości pracy przeprowadzono pomiary tętna górników zatrudnionych na różnych stanowiskach w 6 kopalniach węgla kamiennego. Tętno mierzono w sposób ciągły podczas dniówki roboczej u 268 pracowników wykonujących swoje codzienne obowiązki na 10 różnych stanowiskach pracy. Łącznie przeprowadzono 1164 cykle pomiarowe. Na podstawie średnich wartości tętna zgodnie z normą PN-EN ISO 8996 określono wartości wydatku energetycznego pracowników. Posłużyły one do zaklasyfikowania pracy na poszczególnych stanowiskach do jednej z klas ciężkości zgodnie z klasyfikacją zawartą w normie PN-EN 27243. Przeprowadzone badania ankietowe pozwoliły uwzględnić wiek, wzrost, masę ciała badanych oraz podstawowe parametry mikroklimatu środowiska pracy. Przedstawione w pracy zakresy zmienności, wartości odchylenia standardowego pokazały, że występowały znaczące różnice w wartościach tętna pracowników. Obserwowane średnie wartości tętna pracowników na analizowanych stanowiskach mieściły się w przedziale od 87do 100 skurczów na minutę przy współczynnikach zmienności dochodzących do 14%. Średnie wartości wydatku energetycznego pracowników znajdowały się w przedziale od 150 do 207 W/m2. Z przeprowadzonych badań wynika, że najczęściej wykonywaną pracą na objętych badaniami stanowiskach była praca o umiarkowanej ciężkości. Praca w przodkach korytarzowych charakteryzowała się podwyższoną intensywnością, przede wszystkim na stanowisku – górnik w przodku.

4

Badanie wpływu długości fal świetlnych na widoczność w sztucznym zadymieniu

Drenda J., Koch N.

Wiadomości Górnicze

|

2016

|

R. 67, nr 12

683--686

PL

W artykule poruszono problem poprawy widoczności w środowisku zadymionym. Przedstawione zostały wybrane wstępne badania dotyczące wpływu długości fal świetlnych widzialnych dla oka ludzkiego na widoczność w zadymieniu. W tym celu wzięto pod uwagę pięć podstawowych długości fal (kolorów): ultrafiolet, niebieski, zielony, bursztynowy, czerwony. Pomiary natężenia światła poszczególnych fal wykonano pięciokrotnie w sześciu stanach pomiarowych, uśredniono oraz obliczono transmitancję.

EN

The article discusses the problem of visibility in a smoky environment. Selected, preliminary studies on the impact of light wavelengths visibly by the human eye on the visibility in smokiness were presented. In order to do this five basic wavelengths (colors) were taken into account: ultraviolet, blue, green, amber, red. Measurements of light intensity of each individual wave were performed five times in six measurement states, and the transmittance was averaged and calculated.

5

Bezpieczeństwo pracy górników i ratowników w warunkach mikroklimatu kopalń podziemnych

Drenda J.

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2016

|

nr 10

7--16

PL

W artykule przedstawiono analizę zmian temperatury rektalnej i ubytku wody z organizmu ludzkiego, w zależności od wskaźników klimatu, takich jak: temperatura zastępcza śląska, temperatura zastępcza klimatu i temperatura efektywna amerykańska, oraz od wskaźnika dyskomfortu cieplnego. Dla wartości wskaźników klimatu w artykule wprowadzono kryterium bezpieczeństwa klimatycznego ustalone na 30°C, określono podział stanowisk pracy na dwa stopnie zagrożenia klimatycznego oraz podano najnowsze tabele wyznaczonych średnich wydatków energetycznych dla różnych pełnionych funkcji zawodowych górników, a także opory cieplne różnych zestawów odzieży górniczej. Przedstawiono również propozycje górniczych przepisów klimatycznych.

EN

The relation between change rectal temperature and loss of water from a body and climate indices (substitute Silesian temperature, substitute climate temperature, American Effective Temperature, thermal discomfort index) was analyzed in the article. The analysis was carried out with application of PHS method, according to the standard PN-EN ISO 7933:2005. The criterion of safety value 30°C for the indices was introduced as the result. Considering Silesian substitute temperature, work stands were divided into two categories of climate hazard. In addition, brand new tables including average metabolic rates for different works of the miners and thermal insulation of different sets of clothes (wet and dry) were presented. The proposition of mining climatic standard was given.

6

Two stage assessment of thermal hazard in an underground mine

Drenda J., Sułkowski J., Pach G., Różański Z., Wrona P.

Archives of Mining Sciences

|

2016

|

Vol. 61, no. 2

309--322

EN

The results of research into the application of selected thermal indices of men’s work and climate indices in a two stage assessment of climatic work conditions in underground mines have been presented in this article. The difference between these two kinds of indices was pointed out during the project entitled “The recruiting requirements for miners working in hot underground mine environments”. The project was coordinated by The Institute of Mining Technologies at Silesian University of Technology. It was a part of a Polish strategic project: “Improvement of safety in mines” being financed by the National Centre of Research and Development. Climate indices are based only on physical parameters of air and their measurements. Thermal indices include additional factors which are strictly connected with work, e.g. thermal resistance of clothing, kind of work etc. Special emphasis has been put on the following indices - substitute Silesian temperature (TS) which is considered as the climatic index, and the thermal discomfort index (δ) which belongs to the thermal indices group. The possibility of the two stage application of these indices has been taken into consideration (preliminary and detailed estimation). Based on the examples it was proved that by the application of thermal hazard (detailed estimation) it is possible to avoid the use of additional technical solutions which would be necessary to reduce thermal hazard in particular work places according to the climate index. The threshold limit value for TS has been set, based on these results. It was shown that below TS = 24°C it is not necessary to perform detailed estimation.

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań nad stosowaniem wybranych wskaźników cieplnych pracy człowieka i wskaźników klimatu w dwustopniowej ocenie klimatycznych warunków pracy w kopalniach podziemnych. Różnicę pomiędzy tymi wskaźnikami wykazano podczas realizacji zadania kierowanego przez Instytut Eksploatacji Złóż Politechniki Śląskiej pt. „Opracowanie zasad zatrudniania pracowników w warunkach zagrożenia klimatycznego w podziemnych zakładach górniczych”. Zadanie było częścią projektu strategicznego „Poprawa bezpieczeństwa pracy w kopalniach” finansowanego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju. Wskaźniki klimatu oparte są jedynie na pomiarach parametrów fizycznych powietrza, natomiast wskaźniki cieplne dodatkowo uwzględniają inne czynniki związane z wykonywaną pracą, np. rodzaj odzieży oraz ciężkość wykonywanej pracy. Podczas realizacji projektu pod szczególną uwagę wzięto dwa wskaźniki, temperaturę śląską (TS), która należy do grupy wskaźników klimatycznych oraz wskaźnik dyskomfortu cieplnego (δ), należącego do wskaźników cieplnych pracy człowieka. Pod dyskusję poddano możliwość dwustopniowego stosowania tych wskaźników (ocena podstawowa i szczegółowa), a także wykazano na przykładach, że za pomocą stosowania wskaźnika cieplnego (jako oceny szczegółowej) można uniknąć wprowadzania dodatkowych środków technicznych i organizacyjnych by zmniejszyć zagrożenie cieplne w danym miejscu pracy. Na podstawie wyników badań ustalono także graniczną wartość wskaźnika TS = 24°C poniżej, której nie ma konieczności stosowania szczegółowego stopnia oceny zagrożenia klimatycznego.

7

Odzież ochronna górników pracujących w gorącym środowisku podziemnym

Drenda J.

Wiadomości Górnicze

|

2014

|

R. 65, nr 12

624--628

PL

W artykule rozpatrzono problem zapewnienia bezpieczeństwa klimatycznego górników pracujących w gorących środowiskach kopalń w zależności od ich ubioru. Klimatyczne warunki pracy i bezpieczeństwo klimatyczne pracowników należy określać na podstawie wartości wskaźnika dyskomfortu cieplnego. Zamieszczono pakiet nomogramów do wyznaczania wskaźnika dyskomfortu cieplnego "&delta" do ubioru o oporze cieplnym 0,5 clo. Stwierdzono, że jeżeli wskaźnik "δ" na górniczych stanowiskach pracy, dla górników ubranych w lekką odzież roboczą o oporze cieplnym Icl = 0,5 clo, osiągnie wartość 1, to w tych stanowiskach występują niebezpieczne klimatyczne warunki pracy i praca powinna być przerwana.

EN

The article examined the problem of ensuring the climatic safety of miners working in hot environments of the mine, depending on their clothing. The climatic conditions of work and climatic safety of the mine's employees should be determined on the basis of the index value of thermal discomfort. A package of nomograms was included for determination of thermal discomfort index "&delta" for clothing with thermal resistance of 0.5 clo. It was found that if the value of "&delta" at the mine's workplaces for miners dressed in light work clothing with a thermal resistance of Icl = 0.5 clo, reaches a value of 1, then dangerous climatic conditions of work occur at these workplaces and the work should be stopped.

8

Uniwersalne cechy temperatury śląskiej „TŚ” w normowaniu czasu pracy i bezpieczeństwa cieplnego górników w środowiskach pracy kopalń głębokich.

Drenda J.

Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa

|

2013

|

R. 51, nr 5

5--10

PL

W artykule przeprowadzono analizę czterech wskaźników klimatu, efektywnej temperatury amerykańskiej, temperatury zastępczej klimatu, „cooling power” i temperatury śląskiej, pod kątem ich przydatności do wykorzystania w normowaniu czasu i bezpieczeństwa pracy w kopalniach. W układzie współrzędnych (ts; tw) temperatura termometru suchego i temperatura termometru wilgotnego, wyznaczono izolinie wymienionych wskaźników. Podano propozycję normy klimatycznej dla górnictwa opartej na wartościach temperatury śląskiej „TŚ”, określającej bezpieczne dla zdrowia parametry klimatu i czas pracy górnika. TŚ < 26 stopni Celsjusza – nieograniczony czas pracy (8 godzin), 26 stopni Celsjusza =< TŚ < 30 stopni Celsjusza – 6-ciogodzinny czas pracy, TŚ >= 30 stopni Celsjusza – praca zabroniona z wyjątkiem prowadzenia akcji ratowniczych. Udowodniono, że propozycja powyższej górniczej normy klimatycznej opartej na temperaturze śląskiej „TŚ” posiada znaczenie uniwersalne, ponieważ może być stosowana w kopalniach węgla, rud i soli.

EN

The article features the analysis of four climate indexes (American Effective Temperature (ATE), Substitute Climate Temperature (tzk), Cooling Power (CP) and Silesian Temperature (TŚ)) with respect to their application in the standardization of working time and safety in mines. The isolines of the mentioned indexes were drawn in the ts; tw coordinates system (dry and wet temperature). A proposal of a climate standard was given. It is based on TŚ values which give limits for safe working time for miners. TŚ < 26 degrees of Celsius – unlimited time (8 hours), 26 degrees of Celsius =< TŚ < 30 degrees of Celsius – 6 hours working time, TŚ >= 30 degrees of Celsius – work forbidden except rescue operations. It was proven that this proposal, based on TŚ, has universal significance because it can be applied in underground coal-, ore- and salt mines.

9

Ocena warunków klimatycznych na wybranych stanowiskach pracy w oddziałach przygotowawczych kopalń węgla kamiennego

Drenda J., Domagała L., Pach G., Różański Z., Wrona P.

Górnictwo i Geologia

|

2013

|

T. 8, z. 3

19--33

PL

Zagrożenie cieplne w podziemnych kopalniach jest jednym z zagrożeń, które stało się szczególnie uciążliwe dla pracowników wykonujących prace przygotowawcze w drążonych wyrobiskach korytarzowych. W artykule przedstawiono strukturę zatrudnienia w oddziałach przygotowawczych kopalń węgla kamiennego z równoczesnym wskazaniem ciężkości pracy na poszczególnych stanowiskach. Dokonano oceny zagrożenia cieplnego w tych oddziałach na podstawie wartości wybranych wskaźników wyznaczonych na podstawie pomiarów parametrów fizycznych powietrza oraz założonych czynników związanych z rodzajem odzieży i z aktywnością fizyczną pracowników zatrudnionych na określonych stanowiskach pracy. Wskazano stanowiska, w których występuje zagrożenie klimatyczne.

EN

Thermal hazard in underground mines is one of the risks that has become particularly heavy for workers carrying out work in preparatory workings in roadway heading in the coal bed. The paper presents the structure of employment in the preparatory departments development districts of coal mines with focus on intensity of work in work places. An assessment of thermal hazard in these units was undertaken. It was based on selected indexes determined by measurements of the physical parameters of air and on assumed factors related to the type of clothing and physical activity of employees in certain positions. Points where there thermal hazard were indicated.

10

Ocena klimatycznych warunków pracy górników w polskich kopalniach węgla kamiennego i rudy miedzi

Drenda J.

Górnictwo i Geologia

|

2012

|

T. 7, z. 3

19--35

PL

W artykule podano zasady oceny klimatycznych warunków pracy górników w kopalniach węgla kamiennego i rud miedzi opierając się na wskaźniku dyskomfortu cieplnego „d”. Zdefiniowano stan i stopnie niebezpieczeństwa klimatycznego górników pracujących w danych środowiskach kopalń. Zwrócono uwagę na konieczność opracowania nowych górniczych, polskich norm klimatycznych, regulujących czas pracy w środowiskach gorących kopalń węgla, rud. Na podstawie izolinii wskaźników klimatu, efektywnej temperatury amerykańskiej, temperatury zastępczej klimatu i temperatury śląskiej udowodniono wybór temperatury śląskiej jako najwłaściwszego wskaźnika klimatu, który powinien być uwzględniony w nowych, polskich, górniczych przepisach klimatycznych.

EN

The article covers the methods of analysis of the climatic conditions in coal and copper ore mines based on the Thermal Discomfort Coefficient „d”. Thermal hazard for miners has been analysed and categorised by its severity. The article also identifies the necessity for introducing a new set of climatic conditions based working hours regulatins for coal, coper ore, and salt mines charcterised by high temperatures. Based on analysis of climatic conditions isolines, silesian temperature was identified as the appropriate measure ofclimatic conditions (over American temperature and replacement climat temperature).

11

Eksploatacja i mozliwości zagospodarowania centralnego zwałowiska odpadów powęglowych Przezchlebie w gminie Zbrosławice

Drenda J., Domagała L., Różański Z., Poloczek M., Bujok A.

Górnictwo i Geologia

|

2011

|

T. 6, z. 2

25-37

PL

W artykule przedstawiono stosowane i planowane kierunki wykorzystania odpadów ulokowanych na centralnym zwałowisku Przezchlebie w gminie Zbrosławice. Opisano najważniejsze aspekty technologii eksploatacji materiału odpadowego, z uwzględnieniem zagrożenia pożarowego i zapylenia powietrza. Zaprezentowano koncepcję zagospodarowania terenu zwałowiska po zakończeniu eksploatacji.

EN

Applied and planed the utilization directions of wastes placed on the Przezchlebie dump in Zbrosławice district were presented in the paper. The most important aspects of coal waste exploitation technology taking into consideration fire hazard and air dustiness were described. The project of dump site management after finished exploitation was presented.

12

Wyznaczenie stopni i stref zagrożenia klimatycznego pracowników w przodkach kopalń głębinowych

Drenda J.

Przegląd Górniczy

|

2010

|

T. 66, nr 12

41-49

PL

W artykule przedstawiono sposób oceny warunków klimatycznych górników w rejonach wentylacyjnych, w których prowadzone są roboty eksploatacyjne, przez wyznaczenie wskaźników dyskomfortu cieplnego [delta]. Zamieszczono nomogramy pozwalające odczytać te wskaźniki. Opierając się na wartościach wskaźników dyskomfortu cieplnego, odnoszących się do pracowników nieubranych, zaaklimatyzowanych, wykonujących prace o trzech średnich wydatkach energetycznych M (praca ciężka M=230 W/m2; praca umiarkowana M=165 W/m2 i praca lekka M=100 W/m2), zdefiniowano trzy stopnie zagrożenia klimatycznego górników w środowisku pracy. Przypisując danym miejscom pracy stopnie zagrożenia klimatycznego utworzono w rejonie eksploatacyjnym strefy zagrożenia klimatycznego pracowników.

EN

Determination of ["delta"] index, as the method of climate conditions estimation for miners working in ventilation areas, where mining operation take place, is given. Detailed nomograms are placed. Basing on these nomograms and on the assumptions that the worker is naked, is acclimatized, he works at three different intensity levels - described by value "M" (hard work M=230 W/m2, average work M=165 W/m2 and light work M=100 W/m2) - three levels of climate hazard have been defined for miners in their work environment. Levels of climate hazard have been assigned to the different work places, what allowed to create climate hazard zones for workers in mining district.

13

Ongoing monitoring of climatic conditions in face and gallery stalls

Drenda J.

Górnictwo i Geologia

|

2009

|

T. 4, z. 3

51-57

EN

The articles covers monitoring of climatic conditions of work in mines using the thermal discomfort coefficient d. A method of ongoing monitoring of climatic conditions of work using a measurement CLIMACOND apparatus is analysed. This device analyses the climatic conditions of work and displays the current conditions and warns of hazardous situations through colour lighting signals.

PL

W artykule przedstawiono problem oceny warunków klimatycznych w kopalniach na podstawie wskaźnika dyskomfortu cieplnego d. Zaproponowano sposób ciągłej kontroli klimatycznych warunków pracy górników przez zbudowanie przyrządu pomiarowego, zwanego klimatomierzem. Przyrząd ten przez układ trójkolorowych świateł (świecących okienek) wskazywałby na bezpieczeństwo i niebezpieczeństwo klimatyczne dla górników.

14

Ocena stanu kultury bezpieczeństwa pracy pracowników kopalni węgla kamiennego

Drenda J., Morcinek A.

Przegląd Górniczy

|

2008

|

T. 64, nr 9-10

27-34

PL

W artykule przedstawiono badania dotyczące kultury bezpieczeństwa pracy pracowników jednej z kopalń węgla kamiennego. Przeprowadzono je na podstawie prostego narzędzia badawczego jakim jest ankieta. Badania objęły reprezentacyjną, losowo wybraną grupę ludzi, w skład której wchodziły zarówno osoby z dozoru jak i robotnicy. Ankieta miała formę wielokrotnego wyboru, a jej rezultaty pozwolą na ustalenie hierarchii wartości autotelicznych i wartości pracy pracowników, postaw wobec formalnych norm bezpieczeństwa, jak również stosunku do ryzyka i ryzykownych zachowań oraz zagrożeń występujących w górnictwie.

EN

Research referring to work safety of workers of one of the hard coal mines is presented. It has been performed using the simple research tool what is a poll. The poll included a at random selected group of people including as well mining officers as miners. The poll had the form of multiple selection, and its results allow to determine hierarchy of autotelic values and workers work value, attitude towards the formal safety standards as well as attitude towards the risk and risky behaviours and hazards occurring in mining.

15

Ocena scenariuszy rozwoju technologicznego w polskim górnictwie węgla kamiennego

Drenda J., Probierz K.

Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa

|

2008

|

R. 46, nr 6

64-76

PL

W artykule, opracowanym na podstawie prowadzonego w latach 2006-2008 projektu celowego typu foresight pt. "Scenariusze rozwoju technologicznego przemysłu wydobywczego węgla kamiennego", przedstawiono w tabelarycznej formie wyniki ankietyzacji według metody Delphi, dotyczące oceny ważności i hierarchizacji innowacyjnych technologii górniczych i scenariuszy ich dalszego rozwoju. Na wstępie przedstawiono ocenę bazy zasobowej węgla kamiennego w Polsce, zwracając uwagę na gospodarkę zasobami w ciągu ostatnich 18 lat. Dokonano podziału scenariuszy rozwoju branży węgla kamiennego na technologiczne, ekonomiczne i społeczne. Na podstawie oceny respondentów biorących udział w ankietyzacji, przedstawiono i dokonano hierarchizacji celów polskiego górnictwa węgla kamiennego, celów strategicznych, cząstkowych i szczegółowych. Dokonano podziału opracowanych scenariuszy rozwoju wybranych innowacyjnych technologii górniczych na scenariusze optymistyczne, zrównoważone i pesymistyczne. Podano również, w ustalonej przez respondentów hierarchii ważności, wykaz kierunków badawczych niezbędnych dla rozwoju technologicznego branży węgla kamiennego. Uwzględniono ważną rolę Państwa w rozwoju polskiego górnictwa. Podano 5 podstawowych warunków, od których uzależniony jest postęp i rozwój górnictwa wraz z ich charakterystyką.

EN

The paper has been written on the basis of a targeted foresight project carried out in the years 2006-2008 entitled "Scenarios of technological development of the hard coal mining industry". There have been presented in tabular form the results of inquire made according to Delphi method relating to assessment of significance and hierarchisation of innovative mining technologies and scenarios of their future development. As an introduction there has been presented the assessment of hard coal reserves in Poland and special attention has been paid to resources economy in the last 18 years. The scenarios of development of the hard coal mining industry have been divided into technological, economic and social ones. On the basis of evaluations made by people who conducted surveys, there have been presented and hierarchized the aims of the Polish hard coal mining industry i.e. the strategic, fragmentary and detailed aims. The scenarios of development of chosen innovative mining technologies have been divided into optimistic, sustainable and pessimistic ones. Furthermore according to hierarchy of importance given by respondents, there have been given research trends to be necessary for technological development in the hard coal mining industry. The important role of the State in development of the Polish mining has been taken into account. There have been given 5 main conditions including their characteristics on which a progress and development of the mining depend.

16

Noticed in mining areas, environmental hazard connected with outflow of gases from abandoned mines and with spontaneous ignition of coal waste dumps

Sułkowski J., Drenda J., Różański Z., Wrona P.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2008

|

T. 24, z. 3/1

319-333

EN

Abandoning the mining does not solve some aspects connected with negative impact of the mines on environment. Problem of CO2 emission from closed-down mine to the surface of Zabrze and Ruda Slaska cities has been discussed in the article. Inaccurately abandoned shafts can be a source of CO2 emission to the atmosphere, therefore they must be considered in programs of air protection. However, they mostly create a hazard for public safety what should be avoided by proper prevention. Coal waste dumps are the next negative consequence of coal mining. Fire hazard is caused by: contests of combustible components, used methods of storage and insufficient fire prevention. Negative influence of this process on the atmosphere has been discussed. Fire prevention and fighting methods applied in Poland have been presented.

PL

Zakończenie eksploatacji górniczej nie rozwiązuje niektórych aspektów związanych z negatywnym wpływem kopalń na środowisko. W opracowaniu omówiono problem emisji CO2 z zamkniętych kopalń na powierzchnię miast Zabrza i Rudy Śląskiej. Niedokładnie zamknięte szyby mogą być źródłem emisji CO2 do atmosfery, z tego względu muszą być uwzględnione w programach ochrony powietrza. Jednak stanowią one zagrożenie bezpieczeństwa publicznego, należy więc właściwie zapobiegać powstawaniu takich sytuacji. Wysypiska odpadów węglowych są kolejnym negatywnym skutkiem górnictwa węgla. Zagrożenie pożarowe wynika z: zawartości składników palnych, stosowanych metod składowania i niedostatecznego zapobiegania pożarom. Omówiony został negatywny wpływ tego procesu na atmosferę. Przedstawiono metody zapobiegania pożarom i ich zwalczania stosowane w Polsce.

17

Obliczanie wskaźnika dyskomfortu cieplnego za pomocą programu Z.K.S. Delta

Słota K., Słota Z., Drenda J., Różański Z.

Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska

|

2007

|

z. 279

271-281

PL

W artykule opisano wskaźnik dyskomfortu cieplnego. Na podstawie wykresów, nomogramów i równań matematycznych stworzono odpowiedni algorytm obliczeniowy. Algorytm posłużył do napisania programu komputerowego Z.K.S. DELTA. Wynikami generowanymi przez program komputerowy są wartości wskaźnika dyskomfortu cieplnego oraz opis warunków klimatycznych. Otrzymane wyniki pomocne są przy określaniu poziomu bezpieczeństwa termicznego górników.

EN

A indicator of thermal discomfort was described in the article. On the base of graphs, nomograms and mathematical equations were created appropriate algorithm. The algorithm served for writing a computer program Z.K.S. DELTA. Value of the indicator of thermal discomfort and the description of climatic conditions are results generated by a computer program. It is possible on the base of received conclusions to describe the level of the thermal safety miners.

18

Metody poprawy warunków klimatycznych pracy górników w głębokich kopalniach węgla kamiennego i rud metali - analiza propozycji rozwiązań ukraińskich i polskich

Aleksiejenko S., Drenda J., Słota K., Słota Z.

Przegląd Górniczy

|

2007

|

T. 63, nr 5

26-31

PL

W pracy przedstawiono dwie wybrane propozycje rozwiązań ukraińskich i polskich, dotyczących poprawy warunków klimatycznych pracy górników w głębokich kopalniach węgla kamiennego i rud metali. Pierwsza dotyczy odpoczynku i relaksacji pracowników w komorze chłodzącej, druga obniżenia średniej temperatury promieniowania otoczenia w przodku. Wskazano na różnice w tych propozycjach, pokazano zalety i wady tych rozwiązań.

EN

Two selected Ukrainian and Polish solution proposals applied to improvement of work climatic conditions of miners in deep hard coal and metal ores mines are presented. The first one concerns rest and relaxation of workers in a cooling chamber, the second one reduction of the average temperature of environment radiation in the face. Differences of the both proposals are pointed out. Advantages and disadvantages of them are shown.

19

Badanie kultury bezpieczeństwa pracy pracowników KWK "X"

Drenda J., Morcinek-Pokrywka A.

Górnictwo i Geologia

|

2007

|

T. 2, z. 2

51-64

PL

W artykule przedstawiono badania dotyczące kultury bezpieczeństwa pracy pracowników jednej z kopalń węgla kamiennego. Przeprowadzono je na podstawie prostego narzędzia badawczego, jakim jest ankieta. Badania objęły reprezentacyjną, losowo wybraną grupę ludzi, w skład której wchodziły zarówno osoby z dozoru, jak i robotnicy. Ankieta zawierała siedem podstawowych pytań, a jej rezultaty pozwoliły na ustalenie hierarchii wartości autotelicznych i wartości pracy pracowników, postaw wobec formalnych norm bezpieczeństwa, jak również stosunku do ryzyka i ryzykownych zachowań oraz zagrożeń występujących w górnictwie.

EN

The examination of the culture of the job security of workers was conducted in a hard bituminous coal mine, on the bases of a simple research tool in the form of a questionnaire. The examination involved a formal, randomly chosen group of people, consisting of supervision staff and shop floor workers. The Questionnaire contained seven basic questions and its results reveal a hierarchy of existential values and the value of work, attitudes towards formal safety regulations, and the attitude to risk and risky behaviour as well as threats occurring in coal mines.

20

Zagrożenie pożarowe na zwałowiskach odpadów powęglowych

Drenda J., Różański Z., Słota K., Wrona P.

Górnictwo i Geoinżynieria

|

2007

|

R. 31, z. 3/1

149-157

PL

Znaczna zawartość substancji skłonnych do utleniania się jest przyczyną występowania zagrożenia pożarowego na obiektach gromadzących odpady powęglowe. W artykule przedstawiono przyczyny oraz czynniki wpływające na powstawanie pożarów na zwałowiskach odpadów powęglowych. Omówiono wpływ tego zjawiska na atmosferę w najbliższym otoczeniu aktywnych termicznie zwałowisk. Przedstawiono stosowane w kraju metody profilaktyki i zwalczania zagrożenia pożarowego na zwałowiskach oraz podkreślono znaczenie systematycznego monitoringu tych obiektów.

EN

The reason of the fire hazard at the coal waste dumps is huge contents of inflammable substances in material located at them. In the paper the causes and factors influencing the fire arise of coal waste dumps has been presented. The influence of fires on the atmosphere in the nearest vicinity of burning dumps has been described. The methods of fire prevention and extinguishing applied it the coal waste dumps in Poland has been presented and importance of periodic monitoring to fast detection of fires, has been underlined.