Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

The Children’s University Hospital in Cracow. History and architecture

Waszczyszyn E.

Technical Transactions

|

2017

|

Vol. 12(114)

63--80

EN

In the common consciousness, the heritage of architecture and urban planning from the period of the People’s Republic of Poland is perceived as a legacy of the totalitarian political system, and consequently underestimated and unprotected. One of the interesting buildings coming from this period, the beginnings of which reach back to the 1960s, is the Children’s University Hospital in Cracow. In the process of its construction innovative – at the time – architectural and material-related solutions were adopted. The spatial and aesthetic values of the hospital have been preserved to this day, despite its degradation, which has been progressing for some time now and which is to be stopped by renovation and modernisation works undertaken in the hospital. It testifies to its timeless cultural value, both in terms of its formal solutions and materials used, and in terms of its conceptual contents, which are the output of and testimony to the ‘difficult’ epoch when the hospital was erected.

PL

Dziedzictwo architektury i urbanistyki z okresu trwania Polskiej Republiki Ludowej w powszechnej świadomości postrzegane jest jako spuścizna totalitarnego systemu politycznego, a co za tym idzie jest często niedoceniane i nieobjęte ochroną. Do ciekawych obiektów, pochodzących z tego okresu, którego początki sięgają lat 60. XX wieku, należy Uniwersytecki Szpital Dziecięcy w Krakowie. W trakcie jego budowy zastosowane zostały nowatorskie, jak na ówczesne czasy, rozwiązania architektoniczne i materiałowe. Do dzisiaj zachowane zostały walory przestrzenne i estetyczne szpitala pomimo postępującej od pewnego czasu jego degradacji, której przeciwdziałać zaczęły podejmowane ostatnio na jego terenie prace renowacyjne i modernizacyjne. Dowodzi to jego ponadczasowej wartości kulturowej, tak w sensie formalno-materialnym, jak i treści ideowej, będącej dorobkiem i świadectwem „trudnej” epoki, w której szpital powstał.

2

Ochrona historycznej architektury obronnej w stanie ruiny

Krempa A., Wolnik M., Zawilińska M., Waszczyszyn E.

PUA Przestrzeń Urbanistyka Architektura

|

2017

|

Vol. 1

297--313

PL

Zgodnie z międzynarodowymi doktrynami konserwatorskimi najlepszą metodą ochrony zamków jest pozostawienie ich w stanie trwałej ruiny. Ciekawym i również poprawnym rozwiązaniem tego problemu jest uzupełnienie historycznej tkanki współczesnymi elementami. Jednakże coraz częściej mamy do czynienia z działaniami takimi jak rekonstrukcja, które budzą wiele wątpliwości i są niezgodne z wszelkimi dokumentami doktrynalnymi. W niniejszym artykule opisujemy różnorodne podejście do ochrony zabytków na przykładzie dziewięciu polskich zamków.

EN

According to the international doctrinal documents of restoration, the best method of protecting castles is leaving them in permanent ruin. Really interesting and correct solution of that problem is infilling historic buildings with new elements. Nevertheless, we have to deal with activities, such as reconstruction, which are open to doubt and inconsistent with any doctrinal documents. In this article we attempted to describe various approaches of protection of monuments in nine examples of Polish castles.

3

The changes in 19th century European hospital architecture. Selected examples

Waszczyszyn E.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2015

|

Y. 112, iss. 3-A

179--203

EN

In their long history, hospitals have undergone numerous transformations, both in terms of function and organization, as well as architecture and space. At first they served as shelters for pilgrims, the homeless and the ailing poor. It was not until the turn of the 18th century and 19th century that they began to be understood as organized public institutions devoted solely to the purpose of curing the sick. At the same time, first European clinics began to emerge, which combined the didactic function of universities of medicine with the medicinal function of an ordinary hospital. Until today, there have survived the majority of 19th century European hospital buildings. Many of them still boast a clear composition of spatial structure and valuable forms of architectural detail. Development in medicine, however, has brought about an evolution in health care and consequently functional and spatial programs of hospitals have also began to change. Today, many historical European hospitals experience substantial problems connected with the adaptation to new requirements in terms of equipment necessary in modern-day medicine. Is therefore the passing of historical hospital architecture unavoidable…?

PL

Szpitale dawne, a szpitale współczesne to zupełnie odmienne budowle. Początkowo były miejscem schronienia pielgrzymów, bezdomnych oraz ubogich chorych. Jako zakłady publiczne poświęcone wyłącznie leczeniu zostały ukształtowane dopiero na przełomie XVIII i XIX w. W tym samym czasie zaczęły też powstawać pierwsze europejskie kliniki, które łączyły funkcję dydaktyczną szkoły uniwersyteckiej z funkcją leczniczą zwykłego szpitala. Do dzisiaj przetrwała większość XIX-wiecznych europejskich budowli szpitalnych. Nadal wiele z nich może wykazać się jasną kompozycją układu przestrzennego oraz pięknymi formami detalu architektonicznego. Rozwój medycyny powoduje jednak ewoluowanie poglądów na metody leczenia, a w konsekwencji zmianie ulegają również programy funkcjonalno-przestrzenne szpitali. Obecnie wiele europejskich historycznych szpitali ma w związku z tym duże problemy związane z adaptacją do wymogów współczesnej medycyny. Czy przemijanie architektury zdrowia jest więc nieuchronne…?

4

Examples of strategies of preservation activities in historic complexes of hospital architecture

Waszczyszyn E.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2015

|

Y. 112, iss. 6-A

251--272

EN

The paper is an introduction to a broader study, aimed to define the rules of procedure for taking preservation activities in historic hospital architecture. It has, among others, to facilitate the modernization of historic hospitals necessary to carry out in accordance with the requirements set by the legislature, the latest medical technologies and contemporary doctrines and principles of conservation. The article is based on the analysis of the latest solutions implemented in selected hospitals including the historic hospitals in Warsaw, Wroclaw and Lodz. The analysis of proven solutions in conjunction with the collected experiences from other selected projects are the starting material for the definition of a strategy of historic preservation activities in historic hospitals and the development of guidelines assisting in their implementation.

PL

Artykuł jest wstępem do szerszego opracowania, mającego na celu określenie zasad postępowania przy wyborze strategii działań konserwatorskich w obrębie zabytkowych zespołów architektury zdrowia. Wypracowanie norm postępowania ułatwia proces modernizacji historycznych szpitali zgodnie z wymogami stawianymi przez dzisiejszego ustawodawcę, najnowsze technologie medyczne oraz współczesne doktryny i pryncypia konserwatorskie. Tekst powstał na podstawie analizy najnowszych wdrażanych rozwiązań m.in. w Warszawie, Wrocławiu i Łodzi, które w powiązaniu z zebranymi doświadczeniami z innych wybranych realizacji stanowić będą materiał wyjściowy do określenia strategii działań konserwatorskich w zabytkowych obiektach szpitalnych i opracowania wytycznych pomocnych przy ich wdrażaniu.

5

Trwanie i przemijanie architektury zdrowia

Waszczyszyn E.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2011

|

R. 108, z. 4-A/2

441--445

PL

Architektura zdrowia, stojąc na pograniczu dyscyplin artystycznych i technicznych, nie istnieje bez swej rozbudowanej technologicznie użyteczności. Wraz z rozwojem medycyny zmienia się również użyteczność przestrzeni szpitala oraz potrzeby jej użytkowników. Czy przemijanie architektury zdrowia, która tak mocno związana jest z użytecznością, jest więc nieuchronne...?

EN

Health architecture, standing on the border between artistic and technical disciplines, there is no utility of its extensive technology. With the development of medicine also changed over the usefulness of the hospital and the needs of its users. Does the fleetingness of health architecture, which so strongly linked to the utility, is inevitable...?

6

XIX-wieczna Klinika Lekarska Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie Zarys problemów konserwatorskich w świetle wymogów współczesnego szpitala akademickiego

Waszczyszyn E.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2010

|

Nr 27

51-66

PL

W drugiej połowie XIX i na początku XX w., wśród licznych założeń ogrodowych oraz bogatej zieleni ulicznej, na terenie dawnego przedmieścia Wesoła w Krakowie utworzony został niezwykle wartościowy zespół monumentalnych klinik Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Od początku swego istnienia był odzwierciedleniem swojej epoki - jej osiągnięć technicznych oraz poglądów estetycznych na sposób kształtowania architektury szpitalnej. W swojej ponad dwuwiekowej historii przeszedł wiele zmian, stopniowo rozbudowując strukturę oraz zasięg działalności. Do dzisiaj przetrwała większość zabytkowych budynków, które nadal współtworzą działający na tym terenie krakowski Szpital Uniwersytecki. Mogą wykazać się jasną kompozycją układu przestrzennego oraz pięknymi formami detalu architektonicznego. Objęte ochroną konserwatorską, stanowią jeden z bardziej interesujących zespołów architektoniczno-urbanistycznych położonych w centrum Krakowa, nadający tożsamość temu miejscu i utrwalający jego szpitalny charakter. Rozwój medycyny powoduje jednak ewoluowanie poglądów na metody leczenia, a w konsekwencji zmianie ulegają również programy funkcjonalno-przestrzenne szpitali. W dniu dzisiejszym wiele krakowskich klinik ma w związku z tym duże problemy związane z adaptacją do wymogów współczesnego szpitala akademickiego.

EN

In the second half of the 19th and at the beginning of the 20th century, an unusually valuable complex of monumental clinics of Collegium Medicum of the Jagiellonian University was created among numerous garden complexes and lush street greenery, in the area belonging to the former Wesoła suburb in Krakow. Since the very beginning it reflected its epoch - its technical achievements and aesthetic views on the way of shaping hospital architecture. During the two centuries of its history, it has undergone many alterations, gradually expanding both its structure and the range of its activity. The majority of historical buildings, which still constitute the Krakow University Hospital functioning in this area, have survived until the present day. They can display clear composition of spatial layout and beautiful architectural detail. They are under conservation protection as they constitute one of the most interesting architectural and urban complexes, situated in the centre of Krakow, adding identity and preserving the hospital character of the place. However, the advance in medicine triggers evolution of opinions concerning methods of treatment, and consequently the functional and spatial programmes in hospitals also have to change. Nowadays, many clinics in Kraków have to cope with serious problems connected with their adaptation to satisfy the requirements of a modern university hospital.

7

Rozwój poglądów na projektowanie XIX-wiecznych szpitali akademickich i jego wpływ na powstanie I Kliniki Chirurgicznej UJ w Krakowie

Waszczyszyn E.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2007

|

Nr 22

47--55

PL

Klinika z naukowego uważana stanowiska, dalszych zaiste sięga celów nad zamiary pospolitych szpitali. Wyższe i liczniejsze niesie pożytki i dlatego też rozmaitych wymaga warunków, bez których nominalną tylko posiada wartość i próżnym chyba pyszni się tytułem. W szeregu nauk lekarskich instytucje kliniczne ostatni zajmują szczebel, do którego dążą wszystkie poprzednie dyscypliny teoretyczne.

EN

Department of scientific regarded position, further indeed reaches the purpose of the common intentions hospitals. Higher and carries numerous benefits and therefore requires different conditions, without which only has a nominal value and vain unless the proud title. In a series of clinical medical sciences institutions occupy the last rung pursued by all previous theoretical discipline.

8

Ze studiów nad historią i architekturą średniowiecznych szpitali Krakowa

Waszczyszyn E.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2003

|

R. 100, z. 9-A

284--297

EN

The work is a historical and architectural study of medieval hospitals of Kraków. Their individual spatial expression is analysed as well as their architectural details that were used. It comprises the hospitals built from about the 12th to about the 16th centuries, the ways of managing them, typical localisation and internal structure. The building of the first Polish hospitals ran in a way similar to originating this type of centres all over Europe at that time. In those times under the term hospital what was understood was not solely institutions as we call them today. Only in the 19th century the term hospital was consolidated, to describe public institutions aiming at trating the sick. The exact number of medieval Kraków hospitals is not known, presumably there were little more than ten of them. Medieval Krakow hospitals were often ordinary shelters providing the place to stay to poor travelers, orphans and foundlings, the infirm, elderly and sick. The notion of today's hospitals as curative institutions was true only in reference to medieval institutions aimed for the pregnant women, infectiously and mentally ill. Till our times none of the medieval Krakow hospitals have been preserved. This was due to: undurable building materials, unsatisfactory conservation of the buildings, frequent changes of their purpose, various calamities and decisions of municipal authorities. Hospitals, especially those of the shelter character, were usually foundations of celical or lay magnates they remained to some extent under the management of convents, constituting in a way church institutions. The entrance to the hospital usually led through the church or chapel, onto which overlooked the windows of the sick people's rooms, which made it easier for them to take part in religious ceremonies. The hospitals themselves often constituted a group of buildings, alongside with the church or chapel, which was dedicated to one of the saints.