Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Kwas nitrylotrioctowy i jego sole. Metoda oznaczania w powietrzu na stanowiskach pracy z zastosowaniem wysokosprawnej chromatografii cieczowej z detekcją spektrofotometryczną

Brzeźnicki Sławomir, Bonczarowska Marzena

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2023

|

Nr 4 (118)

109-137

PL

Kwas nitrylotrioctowy (NTA), podobnie jak jego mono-, di- oraz trisodowe sole, w temperaturze pokojowej stanowi bezwonne, białe, krystaliczne ciało stałe. NTA w przeciwieństwie do swoich soli sodowych bardzo słabo rozpuszcza się w wodzie i jest nierozpuszczalny w większości rozpuszczalników organicznych. Stosuje się go jako środek zapobiegający osadzaniu kamienia kotłowego, jako środek kompleksujący jony metali podczas barwienia tkanin lub jako środek zapobiegający rozkładowi nadtlenków i wodorosiarczków w przemyśle papierniczym, jak również jako składnik detergentów i płynów czyszczących. NTA i jego sole sodowe zostały uznane za substancje potencjalnie rakotwórcze. Celem badań było opracowanie i walidacja metody oznaczania NTA i jego soli w środowisku pracy. Opracowana metoda oznaczania NTA i jego soli polega na zatrzymaniu pyłów lub aerozolu na filtrach z włókna szklanego, ekstrakcji badanych związków NaOH o stężeniu 0,2 mol/l i oznaczeniu NTA techniką wysokosprawnej chromatografii cieczowej z detekcją spektrofotometryczną (HPLC-UV-VIS). Ta metoda jest liniowa w zakresie stężeń 0,0135 ÷ 0,54 μg/ml, co odpowiada zakresowi 0,15 ÷ 6,0 mg/m3 dla próbki powietrza o objętości 180 l. Opracowana metoda analityczna umożliwia oznaczanie NTA i jego soli w powietrzu na stanowiskach pracy w obecności innych związków chelatujących, charakteryzuje się dobrą precyzją i dokładnością oraz spełnia wymagania normy PN-EN 482 dla procedur dotyczących oznaczania czynników chemicznych. Metoda została zapisana w postaci procedury analitycznej, którą zamieszczono w załączniku. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia dotyczące zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy, będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.

EN

Nitrilotriacetic acid and its mono-, di- and trisodium salts at room temperature, are white crystalline odorless solids. NTA is poorly (in opposite to its sodium salts) soluble in water. It is soluble with ethanol, however insoluble in most of organic solvents. NTA is used as an anti-limescale agent, as a chelating agent in fabric dyeing and agent preventing of decomposition of peroxides and hydrosulphides in paper processing. It is also used as a component of some detergents and cleaning fluids. NTA and its sodium salts are suspected to be carcinogenic to humans. The aim of the work was to develop and validate method of determination of NTA and its salts in workplace air. The developed method is based on an arrest of dusts or aerosols of these substances on glass fiber filters, extraction of the filters with a 0.2 M NaOH and analysis of the resulted solution by means of HPLC-UV-VIS technique. The developed method is linear in the concentration range of 0.0135-0.54 µg/ml, which corresponds to the range of 0.15–6.0 mg/m3 for a 180-L air sample. The analytical method described in this paper enables determination of NTA and its salts in air at workplaces in the presence of other chelating agents. The method is precise, accurate and it meets the criteria for procedure for determination of chemical agents listed in Standard No. PN-EN 482. Developed method of determination of NTA at workplaces has been recorded as an analytical procedure (see Appendix). This article discusses the problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.

2

5-Chloro-2-metylo-2H-izotiazol-3-on i 2-metylo-2H-izotiazol-3-on (mieszanina CIT/MIT). Metoda oznaczania w powietrzu na stanowiskach pracy z zastosowaniem wysokosprawnej chromatografii cieczowej z detekcją spektrofotometryczną

Bonczarowska Marzena, Brzeźnicki Sławomir

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2023

|

Nr 4 (118)

79-93

PL

Masa poreakcyjna 5-chloro-2-metylo-2H-izotiazol-3-onu i 2-metylo-2H-izotiazol-3-onu (3: 1), określana jako CIT/MIT, w temperaturze pokojowej jest jasnożółtym ciałem stałym o strukturze krystalicznej. CIT/MIT bardzo dobrze rozpuszcza się w wodzie (>3 kg/l), natomiast słabiej w takich rozpuszczalnikach organicznych, jak: metanol, octan etylu czy toluen. CIT/MIT jest powszechnie stosowany jako środek biobójczy w produktach konsumenckich. Występuje zarówno w kosmetykach, jak i środkach czyszczących, a także produktach detergentowych (np. w farbach). Szkodliwe działanie mieszaniny CIT/MIT manifestuje się podrażnieniem skóry oraz błon śluzowych oczu. Substancja ta może również działać uczulająco zwłaszcza w stężeniach wyższych niż 0,0015%. Celem prac badawczych było opracowanie i walidacja metody oznaczania mieszaniny CIT/MIT w środowisku pracy. Opracowana metoda oznaczania mieszaniny CIT/MIT polega na pochłanianiu par lub aerozolu na płuczki z wodą destylowaną i oznaczeniu składników mieszaniny techniką wysokosprawnej chromatografii cieczowej z detekcją spektrofotometryczną (HPLC-UV-VIS). Opracowana metoda jest liniowa w zakresie stężeń 0,2 ÷ 4 μg/ml, co odpowiada zakresowi 0,02 ÷ 0,4 mg/m3 dla próbki powietrza o objętości 100 l. Sporządzona metoda analityczna umożliwia oznaczanie mieszaniny CIT/MIT w powietrzu na stanowiskach pracy w obecności innych związków z grupy izotiazolanów. Metoda charakteryzuje się dobrą precyzją i dokładnością, spełnia wymagania normy PN-EN 482 dla procedur dotyczących oznaczania czynników chemicznych. Opracowana metoda oznaczania mieszaniny CIT/MIT w powietrzu na stanowiskach pracy została zapisana w postaci procedury analitycznej, którą zamieszczono w załączniku. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia dotyczące zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy, będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.

EN

Post reaction mixture of 5-chloro-2-methyl-2H-isothiazol-3-one and 2-methyl-2H-isothiazol-3-one (3: 1) named as CIT/MIT in room temperature is a light yellow crystalline solid. CIT/MIT is highly soluble in water (>3 kg/l) and slightly soluble in such organic solvents, as methanol, ethyl acetate or toluene. CIT/MIT is used as biocide in consumer products like cosmetics, cleaning fluids or paints. CIT/MIT may cause side effects such as skin or eye irritation. It may also cause skin sensitization especially in concentrations higher than 0.0015%. The aim of the work was to develop and validate a method of determination of CIT/MIT in workplace air. The method is based on collection of the vapors or aerosol of these substances in water filed impingers, and analysis of the resulted solution by means of HPLC-UV-VIS technique. The developed method is linear in the concentration range of 0.2–4 µg/ml, which corresponds to the range of 0.02–0.4 mg/m3 for a 100-L air sample. The analytical method described in this paper enables determination of CIT/MIT mixture in air at workplaces in the presence of other isothiazolones. The method is precise, accurate and it meets the criteria for procedure for determination of chemical agents listed in Standard No. PN-EN 482. Developed method of determination of CIT/MIT at workplaces has been recorded as an analytical procedure (see Appendix). This article discusses the problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.

3

N-Metyloformamid. Metoda oznaczania w powietrzu na stanowiskach pracy metodą wysokosprawnej chromatografii cieczowej z detekcją spektrofotometryczną

Brzeźnicki Sławomir, Bonczarowska Marzena

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2022

|

Nr 2 (112)

143--157

PL

N-Metyloformamid (NMF) jest bezbarwną cieczą o słabym zapachu amoniaku i gęstości względnej zbliżonej do gęstości wody. NMF jest stosowany w syntezie środków owadobójczych, w produkcji izocyjanianu metylu oraz do ekstrakcji węglowodorów aromatycznych w procesie rafinacji ropy naftowej. Najistotniejszym negatywnym skutkiem zdrowotnym narażenia na NMF jest jego działanie hepatotoksyczne. Związek ten podejrzewany jest również o działanie embriotoksyczne i teratogenne. Celem prac badawczych było opracowanie i walidacja metody oznaczania NMF w powietrzu na stanowiskach pracy. Opracowana metoda oznaczania NMF polega na adsorpcji par tej substancji na żelu krzemionkowym, ekstrakcji przy użyciu 3-procentowego roztworu metanolu oraz analizie chromatograficznej tak otrzymanego roztworu. Do badań wykorzystano chromatograf cieczowy z detektorem spektrofotometrycznym. Metoda jest liniowa (r = 0,9994) w zakresie stężeń 1,65 ÷ 33 µg/ml, co odpowiada zakresowi 0,33 ÷ 6,6 mg/m³ dla próbki powietrza 10 l. Metoda charakteryzuje się dobrą precyzją i dokładnością i spełnia wymagania normy PN-EN 482 dla procedur dotyczących oznaczania czynników chemicznych. Opracowana metoda oznaczania NMF w powietrzu na stanowiskach pracy została zapisana w postaci procedury analitycznej zamieszczonej w załączniku. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.

EN

N-Methylformamide (NMF) is a colorless liquid with slight ammonia like odor and the specific gravity similar to water. NMF is chemical compound used in production of insecticides, methyl isocyanate and for extraction of aromatic hydrocarbons in an oil refining process. The most important adverse effect of NMF exposure is its hepatotoxicity. NMF is also suspected to be embriotoxic and teratogenic agent. The aim of this study was to develop and validate method for determining NMF in workplace air. The developed method is based on adsorption of NMF vapors on silica gel, extraction with a solution of 3% methanol and chromatographic analysis of the obtained solution. The study was performed with high performance liquid chromatography with spectrophotometric detection. The developed method is linear (r = 0.9994) in the concentration range of 1.65–33.0 µg/ml, which corresponds to the range of 0.33–66 mg/m³ for a 10-L air sample. The analytical method described in this paper is precise, accurate and it meets the criteria for procedure for determination of chemical agents listed in Standard No. PN-EN 482. The developed method of determination of NMF in workplace air has been recorded as an analytical procedure (see Appendix). This article discusses the problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.

4

Trietyloamina : metoda oznaczania w powietrzu na stanowiskach pracy z zastosowaniem chromatografii gazowej z detekcją płomieniowo-jonizacyjną

Brzeźnicki Sławomir, Bonczarowska Marzena

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2021

|

Nr 3 (109)

173--187

PL

Trietyloamina (TEA) jest trzeciorzędową aminą alifatyczną. Związek w temperaturze pokojowej występuje w postaci bezbarwnej, łatwopalnej cieczy o silnym (amoniakalnym) zapachu. Jest stosowany głównie jako: substrat do produkcji czwartorzędowych związków amonowych, katalizator w procesach polimeryzacji oraz środek emulgujący, np. dla barw-ników, pestycydów czy leków. Zawodowe narażenie na trietyloaminę może powodować podrażnienia: skóry, górnych dróg oddechowych i oczu, a także zaburzenia widzenia (widzenie zamglone, zamazane) lub zaburzenia widzenia barw (widzenie czerwono-niebieskie). Celem prac badawczych było opracowanie i walidacja metody oznaczania stężeń trietyloaminy w powietrzu na stanowiskach pracy. Opracowana metoda oznaczania związku polega na: pochłanianiu tej substancji na żelu krzemionkowym pokrytym kwasem solnym, ekstrakcji za pomocą mieszaniny metanolu i wody oraz chromatograficznej analizie otrzymanego roztworu. Do badań zastosowano chromatograf gazowy z detektorem płomie-niowo-jonizacyjnym (GC-FID), wyposażony w kolumnę DB-5ms. Opracowana metoda jest liniowa w zakresie stężeń 7,5 ÷150 μg/ml, co odpowiada zakresowi pomiarowemu 0,03 ÷ 6 mg/m³ dla próbki powietrza o objętości 100 l. Opracowana metoda umożliwia oznaczanie trietyloaminy w powietrzu na stanowiskach pracy w obecności substancji współwystępujących. Opisana metoda analityczna charakteryzuje się dobrą precyzją oraz dokładnością i spełnia wymagania zawarte w normie europejskiej PN-EN 482 dla procedur dotyczących oznaczania czynników chemicznych. Opracowana metoda oznaczania trietyloaminy w powietrzu na stanowiskach pracy została zapisana w postaci procedury analitycznej, którą zamieszczono w załączniku. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.

EN

Triethylamine (TEA) is a tertiary aliphatic amine. At room temperature it is a colourless liquid with a strong ammonia odor. TEA is used as a substrat in production of quaternary ammonium compound, as a catalyst in polymerization process, as a solvent in organic synthesis and as an emulsifier in the production of dyes and pesticides. Occupational exposure to TEA can cause many adverse effects like skin, respiratory tract or eye irritation. TEA may cause also vision disorder like blurred vision or red-blue vision. The aim of this study was to develop and validate a method for determining TEA in workplace air. The developed method is based on the collection of TEA on sorbent tube filed with two sections of silica gel coated with hydrochloric acid. Silica gel is extracted with methanol:water mixture and resulted solution is analysed with capillary gas chromatography with flame-ionization detector. The study was performed using gas chromatograph equipped with DB-5ms column. The developed method is linear in the concentration range of 7.5–150 µg/ml, which is equivalent to the range of 0.03–6 mg/m³ for 100-L air sample. The analytical method described in this paper makes it possible to determine TEA in workplace air in the presence of other substances. The method is precise, accurate and it meets the criteria for procedures for determining chemical agents listed in Standard No. PN-EN 482. The developed method for determining TEA in workplace air has been recorded as an analytical procedure (see Appendix). This article discusses the problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.

5

Nadtlenek wodoru : metoda oznaczania w powietrzu na stanowiskach pracy metodą spektrofotometryczną

Mysur Wioletta, Kucharska Nadia, Bonczarowska Marzena, Brzeźnicki Sławomir

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2021

|

Nr 3 (109)

161-171

PL

Nadtlenek wodoru w temperaturze pokojowej występuje w postaci bezbarwnej, przejrzystej cieczy, o słabym zapachu ozonu. Nadtlenek wodoru jest wykorzystywany jako wybielacz w przemyśle papierniczym, spożywczym i kosmetycznym oraz do produkcji paliwa rakietowego. Właściwości utleniające nadtlenku wodoru są wykorzystywane w procesie oczyszczania ścieków oraz w medycynie do odkażania ran (woda utleniona). W chemii analitycznej związek ten wykorzystywany jest w oznaczeniach śladowych ilości metali. Szkodliwe działanie nadtlenku wodoru polega na działaniu drażniącym na skórę, błony śluzowe oczu i górnych dróg oddechowych. Celem prac badawczych było opracowanie i walidacja metody oznaczania nadtlenku wodoru w powietrzu na stanowiskach pracy. Opracowana metoda oznaczania polega na pochłanianiu nadtlenku wodoru w wodzie, a następnie na spektrofotometrycznym oznaczeniu kompleksu oranżu ksylenolowego z utlenionymi przez nadtlenek wodoru jonami żelaza (Fe III). Do badań wykorzystano spektro¬fotometr UNICAM umożliwiający wykonanie oznaczeń przy długości fali 560 nm. Opracowana metoda jest liniowa w zakresie stężeń 0,02 ÷ 0,4 μg/ml, co odpowiada zakresowi 0,04 ÷ 0,8 mg/m³ dla próbki powietrza o objętości 10 l. Opracowana metoda umożliwia oznaczanie nadtlenku wodoru w powietrzu na stanowiskach pracy w obecności substancji współwystępujących. Metoda charakteryzuje się dobrą precyzją i dokładnością i spełnia wymagania normy PN-EN 482 dla procedur dotyczących oznaczania czynników chemicznych. Opracowana metoda oznaczania nadtlenku wodoru w powietrzu na stanowiskach pracy została zapisana w postaci procedury analitycznej, którą zamieszczono w załączniku. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.

EN

Hydrogen peroxide at room temperature is a colourless clear liquid with weak ozone like odour. It is used as a bleach in paper, food and cosmetics industry and in rocket fuel production. It is also used in waste water and waste gas treatment and as a disinfectant in wounds treatment. In analytical chemistry, hydrogen peroxide is used to determine trace amounts of metals. Hydrogen peroxide may cause irritation of eyes, skin, and respiratory tract. The goal of this research was to develop and validate a method for determining hydrogen peroxide in workplace air. Developed method is based on the collection of hydrogen peroxide with water filled bubbler and spectrophotometric determination of xylenol orange and ferrum (III) ions complex. Developed method is linear in the concentration range of 0.2-4.0 µg/ml, which corresponds to the range of 0.04-0.8 mg/m³ for 10-L air sample. The analytical method described in this paper makes it possible to determine hydrogen peroxide in workplace air in the presence of other substances. The method is precise, accurate and it meets the criteria for procedures for determining chemical agents listed in Standard No. PN-EN 482. The developed method of determining hydrogen peroxide in workplace air has been recorded as an analytical procedure (see Appendix). This article discusses the problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.

6

4-Chloro-2-toliloamina : metoda oznaczania w powietrzu na stanowiskach pracy z zastosowaniem wysokosprawnej chromatografii cieczowej z detekcją spektrofotometryczną

Bonczarowska Marzena, Brzeźnicki Sławomir

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2021

|

Nr 3 (109)

147--159

PL

4-Chloro-2-toliloamina (4-CTA) jest ciałem stałym występującym w postaci szaro-białych, krystalicznych płatków. Jest dobrze rozpuszczalna w wodzie i etanolu, natomiast słabo rozpuszczalna w tetrachlorku węgla. Obecnie 4-chloro-2-toliloamina jest stosowana jako barwnik w immunochemii i biologii molekularnej, a także jako jeden z odczynników w kolorymetrycznej metodzie stosowanej do potwierdzania autentyczności leków. Związek może wywoływać takie niepożądane skutki, jak: działanie methemoglobinotwórcze, podrażnienia skóry i oczu, ostre krwotoczne zapalenie pęcherza moczowego. 4-Chloro-2-toliloamina wykazuje działanie mutagenne i genotoksyczne, jest również podejrzewana o działanie rakotwórcze (rak pęcherza moczowego). Celem prac badawczych było opracowa¬nie i walidacja metody oznaczania 4-chloro-2-toliloaminy w powietrzu na stanowiskach pracy. Opracowana metoda oznaczania 4-chloro-2-toliloaminy polega na pochłanianiu tej substancji na filtrze z włókna szklanego (nasączonego kwasem solnym) oraz na żelu krzemionkowym (pokrytym kwasem solnym), ekstrakcji za pomocą metanolu i chromatograficznej analizie otrzymanego roztworu. Do badań wykorzystano chromatograf cieczowy z detektorem spek-trofotometycznym (HPLC-UV-VIS), wyposażony w kolumnę Supelco Discovery wypełnioną złożem typu C-18. Opracowana metoda jest liniowa w zakresie stężeń 0,2 ÷ 4,0 μg/ml, co odpowiada zakresowi 0,002 ÷ 0,04 mg/m³ dla próbki powietrza o objętości 200 l. Opisana metoda analityczna umożliwia oznaczanie 4-chloro-2-toliloaminy w powietrzu na stanowiskach pracy w obecności substancji współwystępujących. Metoda charakteryzuje się dobrą precyzją oraz dokładnością i spełnia wymagania zawarte w normie europejskiej PN-EN 482 dla procedur dotyczących oznaczania czynników chemicznych. Opracowana metoda oznaczania 4-chloro-2-toliloaminy w powietrzu na stanowiskach pracy została zapisana w postaci procedury analitycznej, którą zamieszczono w załączniku. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.

EN

4-chloro-o-toluidine (4-CTA) at room temperature is a gray to white solid flakes with a weak fishy odor. It is soluble with water or ethanol, slightly soluble in carbon tetrachloride. Currently, it is used as a stain in immunochemistry and molecular biology or as a standard in colorimetric method for medicines identity. 4-CTA can cause many adverse effects like skin or eye irritation, methemoglobinemia and hematuria. 4-CTA indicates mutagenic and genotoxic effects and is suspected to be carcinogenic to humans (bladder cancer). The aim of this study was to develop and validate a method for determining 4-CTA in workplace air. The developed method for determining 4-CTA is based on the collection of 4-CTA on glass fiber filters impregnated with hydrochloric acid connected to sorbent tube filed with two sections of silica gel coated with hydrochloric acid. Filters and sorbent are extracted with methanol and resulted solution is analysed with high performance liquid chromatography with spectrophotometric detection. The study was performed using a liquid chromatograph equipped with Supelco Discovery C-18 column. The developed method is linear in the concentration range of 0.2-4.0 µg/ml, which is equivalent to the range of 0.002-0.04 mg/m³ for 200-L air sample. The analytical method described in this paper makes it possible to determine 4-CTA in workplace air in the presence of other substances. The method is precise, accurate and it meets the criteria for procedures for determining chemical agents listed in Standard No. PN-EN 482. The developed method of determining 4-CTA in workplace air has been recorded as an analytical procedure (see Appendix). This article discusses the problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.

7

Izocyjanian cykloheksylu : metoda oznaczania w powietrzu na stanowiskach pracy z zastosowaniem wysokosprawnej chromatografii cieczowej

Brzeźnicki Sławomir, Bonczarowska Marzena

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2020

|

Nr 2 (104)

79--94

PL

Izocyjanian cykloheksylu (ICH) powstaje w wyniku reakcji dehydratacji N-cykloheksyloformamidu. Związek ten występuje w postaci bezbarwnej lub lekko żółtawej cieczy o nieprzyjemnym ostrym zapachu. ICH stosowany jest głównie (jako produkt pośredni) w produkcji leków, pestycydów i innych związków karbaminowych. Stosowany jest również jako inicjator procesu polimeryzacji przy produkcji poliuretanów, gumy oraz mas plastycznych. Szkodliwe działanie tego związku wynika z jego silnych właściwości drażniących i uczulających. Jak inne izocyjaniany jest czynnikiem drażniącym skórę, błony śluzowe oczu i górnych dróg oddechowych. Zawodowe narażenie na pary ICH może powodować astmę. Celem pracy badawczych było opracowanie odpowiednio czułej metody oznaczania ICH w powietrzu na stanowiskach pracy umożliwiającej, zgodnie z wymaganiami PN-EN 482, oznaczanie stężeń tych związków w zakresie 1/10 ÷ 2 wartości NDS. Wszystkie badania wykonano przy zastosowaniu chromatografu cieczowego Waters Alliance wyposażonego w detektor spektrofluorymetryczny i kolumnę Ascentis Express RP-Amide 250 × 3 mm o uziarnieniu 5 µm. Metoda polega na: zatrzymaniu obecnego w powietrzu ICH na filtrze z włókna szklanego impregnowanego roztworem 1-(2-pyridylo)piperazyny (1,2-PP), ekstrakcji powstałej pochodnej za pomocą mieszaniny acetonitrylu i dimetylosulfotlenku, a następnie chromatograficznym oznaczeniu stężenia badanego związku. Średnia (dla trzech stężeń) wartość współczynnika odzysku pochodnej ICH z filtrów wynosi 0,97. Zależność wskazań detektora spektrofluorymetrycznego od analizowanych stężeń ICH ma charakter liniowy (r = 0,9991) w zakresie 0,27 ÷ 5,33 µg/ml (0,004 ÷ 0,08 mg/m³ dla próbki powietrza o objętości 200 l). Granica wykrywalności i oznaczalności wynosi odpowiednio 0,0056 i 0,019 µg/ml. Opisana metoda pozwala na selektywne oznaczanie ICH w obecności innych izocyjanianów. Metoda spełnia opisane w normie PN-EN 482 kryteria czułości oznaczeń, precyzji i dokładności. Metoda oznaczania ICH została przedstawiona w postaci procedury analitycznej, którą zamieszczono w załączniku. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.

EN

Cyclohexyl isocyanate (ICH) is produced in dehydratation reaction of N-cyclophosphorylamide. ICH is a colorless to pale yellow liquid with a sharp acrid odor. ICH is mainly used in manufacturing cyclohexyl carbamates or ureas for agricultural chemicals or pharmaceutical use. It is also used in polyurethane plastics, rubber or other plastics. Adverse effect of ICH is related to its irritant and sensitizing properties. As other isocyanates, it is irritating to the skin, mucous membranes, eyes and respiratory tract. Occupational exposure to ICH vapors can cause asthma. The aim of this study was to develop and validate a sensitive method for determining ICH concentrations in workplace air in the range from 1/10 to 2 MAC values, in accordance with the requirements of standard PN-EN 482. The study was performed using a liquid chromatograph equipped with spectrofluorometric detector (FLD). All chromatographic analysis were performed with Ascentis Express RP-Amide 250 × 3 mm analytical column, which was eluted with acetonitrile and water mixture. This method is based on the collection of ICH on glass fiber filter coated with 1-(2-pyridyl)piperazine solution, extraction of formed derivatives with mixture of acetonitrile with dimethylsulfoxide and chromatographic determination of resulted solution with HPLC technique. The average recovery of ICH from filters was 0.93. This method is linear (r = 0.9991) within the investigated working range of 0.27–5.33 μg/ml, which is equivalent to air concentrations from 0.004–0.08 mg/m³ for a 200-L air sample. Calculated limit of detection (LOD) and limit of quantification (LOQ) of ICH were 0.0056 and 0.019 μg/ml respectively. The method described in this paper makes it possible to selectively determine ICH in workplace air in the presence of other compounds at concentrations of 0.004 mg/m3 (< 1/10 MAC value). This method is precise, accurate and it meets the criteria for procedures for measuring chemical agents listed in standard PN EN 482. This method can be used for assessing occupational exposure to ICH and associated risk to workers’ health. The developed method of determining ICH has been recorded as an analytical procedure (see Appendix). This article discusses the problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.

8

Izocyjanian 3-izocyjanianometylo- -3,5,5-trimetylocykloheksylu : metoda oznaczania w powietrzu na stanowiskach pracy z zastosowaniem wysokosprawnej chromatografii cieczowej

Brzeźnicki Sławomir, Bonczarowska Marzena

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2020

|

Nr 2 (104)

95--110

PL

Izocyjanian 3-izocyjanianometylo-3,5,5-trimetylocykloheksylu (diizocyjanian izoforonu, DIF) występuje w postaci bezbarwnej lub lekko żółtawej cieczy. Związek jest stosowany głównie do produkcji poliuretanu o dużej odporności chemicznej i mechanicznej, a także do produkcji: farb, lakierów, powłok tkanin oraz usztywnień ortopedycznych (tzw. lekki gips). Narażenie zawodowe na DIF może powodować: silne podrażnienia błon śluzowych górnych i dolnych dróg oddechowych, oczu, a także ataki astmy oskrzelowej lub objawy alergicznego podrażnienia skóry. Celem prac badawczych było opracowanie odpowiednio czułej metody oznaczania DIF w powietrzu na stanowiskach pracy w zakresie od 1/10 ÷ 2 wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS), zgodnie z wymaganiami zawartymi w normie europejskiej PN-EN 482. Do badań wykorzystano chromatograf cieczowy Waters Alliance wyposażony w detektor spektrofluorymetryczny i kolumnę Ascentis Express RP-Amide o wymiarach 250 × 3 mm. Metoda polega na: zatrzymaniu obecnego w powietrzu DIF na filtrze z włókna szklanego impregnowanego roztworem 1-(2-pyridylo)piperazyny (1,2-PP), ekstrakcji powstałej pochodnej za pomocą mieszaniny acetonitrylu (ACN) i dimetylu sulfotlenku (DMSO) oraz chromatograficznej analizie tak uzyskanego roztworu. Średnia (dla trzech stężeń) wartość współczynnika odzysku pochodnej DIF z filtrów wynosi 0,94. Zależność wskazań detektora spektrofluorymetrycznego od analizowanych stężeń DIF ma charakter liniowy (r = 0,9992) w zakresie stężeń 0,27 ÷ 5,33 μg/ml (0,004 ÷ 0,08 mg/m³ dla próbki powietrza o objętości 200 l). Granica wykrywalności i oznaczalności tej metody wynosi odpowiednio 0,000322 i 0,001072 μg/ml. Metoda spełnia wymagania zawarte w normie europejskiej PN EN 482 pod kątem czułości oznaczeń, precyzji i dokładności. Metoda umożliwia selektywne oznaczanie izomerów DIF w obecności innych izocyjanianów. Opracowana metoda oznaczania DIF w powietrzu na stanowiskach pracy została zapisana w postaci procedury analitycznej, którą zamieszczono w załączniku. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.

EN

3-Isocyanatomethyl-3,5,5-trimethylcyclohexyl isocyanate (isophorone diisocyanate, DIF) is a colorless to pale yellow liquid. It is commonly used in the manufacturing of polyurethane of high chemical and mechanical resistance. It is also used in the production of paints, lacquers, fabric coatings and so called lightweight gypsum. Occupational exposure to DIF can cause severe irritant effects on mucous membranes, the respiratory tract and the eyes, and an acute attacks of an asthma. The aim of this study was to develop and validate a sensitive method for the determination of DIF concentrations in workplace air in the range from 1/10 to 2 MAC values, in accordance with the requirements of standard PN-EN 482.The study was performed using a liquid chromatograph equipped with a spectrofluorimetric detector (FLD). All chromatographic analyses were carried out using an Ascentis Express RP-Amide 250 x 3 mm analytical column. The described method is based on the collection of DIF on a glass fiber filter impregnated with 1-(2-pyridyl)piperazine solution, extraction of formed derivative with mixture of acetonitrile: dimethylsulfoxide and chromatographic analysis of resulted solution by means of HPLC technique. The average recovery of DIF from filters amounted to 0.94. The method is linear (r = 0.9992) within the investigated working range 0.027–5.33 μg/ml, which is equivalent to air concentrations from 0.004–0.08 mg/m3 for a 200-L air sample. The calculated limit of detection (LOD) and limit of quantification (LOQ) of DIF amounted to 0.00032 and 0.0017 μg/ml respectively. The described method enables selective determination of DIF in workplace atmosphere in the presence of other compounds at concentrations from 0.004 mg/m³ (1/10 MAC value). The method is characterized by good precision and accuracy and meets the criteria for the performance of procedures for the measurement of chemical agents, listed in EN 482. The method may be used for the assessment of occupational exposure to and the associated risk to workers’ health. The method for determining DIF has been recorded in the form of an analytical procedure (see appendix). This article discusses the problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.

9

5-Fluorouracyl – frakcja wdychalna : metoda oznaczania w powietrzu na stanowiskach pracy

Bonczarowska Marzena, Brzeźnicki Sławomir

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2020

|

Nr 2 (104)

63--77

PL

5-Fluorouracyl (5-FU) w temperaturze pokojowej występuje w postaci białego lub bezwonnego proszku. 5-FU jest jednym z najczęściej stosowanych cytostatyków, wykazującym silne działanie w przypadkach nowotworów układu pokarmowego, a zwłaszcza w przypadku raka jelita grubego. Zawodowe narażenie na 5-FU (przez skórę lub drogą inhalacyjną) dotyczy głównie pracowników służby zdrowia oraz osób zatrudnionych przy produkcji tego leku. Narażenie na 5-FU tymi drogami może skutkować uszkodzeniem szpiku kostnego, negatywnym wpływem na układ sercowo-naczyniowy oraz w przypadku kontaktu ze skórą podrażnieniami skóry i reakcjami alergicznymi. Celem prac badawczych było opracowanie i walidacja metody oznaczania stężeń 5-fluorouracylu w powietrzu na stanowiskach pracy w zakresie 1/10 ÷ 2 zaproponowanej wartości NDS, zgodnie z wymaganiami normy europejskiej PN-EN 482. Do badań wykorzystano zestaw do wysokosprawnej chromatografii cieczowej z detekcją spektrofotometryczną. Rozdziałów chromatograficznych dokonywano przy użyciu kolumny analitycznej XTerra C-18 o wymiarach 150 × 2,1 mm, o uziarnieniu 3,5 µm, którą wymywano mieszaniną acetonitrylu i wody z dodatkiem kwasu mrówkowego. Metoda polega na zatrzymaniu obecnego w powietrzu fluorouracylu na filtrze z włókna szklanego, ekstrakcji filtra za pomocą mieszaniny acetonitryl: woda z dodatkiem 0,1-procentowego kwasu mrówkowego i chromatograficznej analizie otrzymanego roztworu. Zaproponowany sposób ekstrakcji 5-FU z filtrów umożliwia wysoki odzysk analitu. Średnia (dla trzech stężeń) wartość współczynnika odzysku wynosi 0,93. Zależność wskazań detektora UV-VIS w funkcji stężeń 5-FU ma charakter liniowy (r = 0,999) w zakresie stężeń 0,052 ÷ 2,6 μg/ml. Obliczone granice wykrywalności i oznaczania ilościowego wynoszą odpowiednio 0,007 i 0,022 µg/ml. Zastosowanie w oznaczeniach detektora UV-VIS oraz kolumny XTerra pozwala na selektywne i specyficzne oznaczenie 5-FU w obecności innych leków cytostatycznych. Metoda zapewnia możliwość oznaczenia 5-FU na poziomie 0,00014 mg/m³, tj. na poziomie 1/25 obowiązującej wartości NDS. Opisana w załączniku w formie przepisu analitycznego metoda spełnia wymagania normy PN-EN 482 stawiane procedurom oznaczania czynników chemicznych. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.

EN

5-Fluorouracil (5-FU) at room temperature is a fine white crystalline odorless powder. 5-FU is one of the most widely used cytotoxic drug and has a strong antitumor activity in gastrointestinal tract cancer, especially of colorectal cancer. Occupational exposure to 5-fluorouracile (mainly via skin contact or via inhalation route) may occur among group of healthcare workers or workers employed in the production of this drug. Exposure to 5-FU can cause suppression of bone marrow function, cardiotoxicity and in the case of skin contact, skin irritation or allergic skin reactions. The aim of this study was to develop and validate a sensitive method for determining the concentration of 5-fluorouracil in workplace air in the range from 1/10 to 2 MAC values, in accordance with the requirements of standard PN-EN 482. The study was performed using a liquid chromatograph with spectrophotometric detection (HPLC-UV-VIS). All chromatographic analysis were performed with XTerra C-18 150 × 2.1 mm × 3.5 mm analytical column, which was eluted with mixture of acetonitrile and water with 0.1% of formic acid. This method is based on the collection of 5-FU on glass fiber filter, extraction with mixture of acetonitrile:water with addition of formic acid (0.1%), and chromatographic determination of resulted solution with HPLC-UV-VIS. The average recovery factor of 5-FU from filters was 0.93. The method is linear (r = 0.999) within the investigated working range of 0.052–2,6 µg/ml. The calculated limit of detection (LOD) and limit of quantification (LOQ) were 0.007 and 0.022 μg/ml, respectively. The analytical method described in this paper, thanks to the UV-VIS detection technique and Xterra analytical column, makes it possible to selectively determine 5-FU in workplace air in the presence of other compounds at concentrations from 0.00014 mg/m³ (1/25 MAC value). The method is precise, accurate and it meets the criteria for procedures for measuring chemical agents listed in standard EN 482. This method can be used for assessing occupational exposure to 5-FU and associated risk to workers’ health. The developed method of determining 5-FU has been recorded as an analytical procedure (see appendix). This article discussess the problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.

10

Pentachlorofenol : metoda oznaczania w powietrzu na stanowiskach pracy z zastosowaniem wysokosprawnej chromatografii cieczowej

Brzeźnicki Sławomir, Bonczarowska Marzena

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2019

|

Nr 1 (99)

77--92

PL

W temperaturze pokojowej pentachlorofenol (PCF) jest krystalicznym ciałem stałym o zapachu fenolu. Jest substancją bardzo dobrze rozpuszczalną w rozpuszczalnikach organicznych (eterze dietylowym, acetonie, tetrachlorku węgla i metanolu). Słabo rozpuszcza się w wodzie. Pentachlorofenol jest wykorzystywany jako: fungicyd, insektycyd oraz jako nieselektywny herbicyd (defoliant) w uprawach bawełny oraz jako środek bakteriostatyczny w przemyśle: skórzanym, tekstylnym i papierniczym. Był również stosowany jako trwały środek konserwujący do drewna i stosowanych w budownictwie wyrobów drewnianych. Narażenie zawodowe może powodować: podrażnienia błon śluzowych górnych dróg oddechowych i oczu, zmiany skórne, zmiany ze strony układu nerwowego (bezsenność, bóle i zawroty głowy, neurastenię i depresję). Ostre zatrucie pentachlorofenolem może wywołać: obrzęk płuc, niewydolność krążeniowo-oddechową a nawet zgon. Podejrzewa się także, że pentachlorofenol ma działanie rakotwórcze. Celem pracy było opracowanie odpowiednio czułej i selektywnej metody oznaczania pentachlorofenolu w powietrzu na stanowiskach pracy, spełniającej wymagania normy PN-EN 482 i umożliwiającej pomiary jego stężeń, a następnie pozwalającej na dokonanie oceny narażenia zawodowego. Zasada metody polega na: zatrzymaniu obecnego w powietrzu pentachlorofenolu na adsorbencie zawartym w rurce sorpcyjnej (żywicy XAD 7) poprzedzonym filtrem z włókna szklanego, ekstrakcji pentachlorofenolu metanolem i chromatograficznym oznaczeniu stężeń tego związku techniką wysokosprawnej chromatografii cieczowej z detekcją spektrofotometryczną. Zastosowanie do oznaczania pentachlorofenolu kolumny analitycznej wypełnionej modyfikowanym (CN) żelem krzemionkowym, eluowanej mieszaniną 0,1-procentowego kwasu fosforowego w acetonitrylu i 0,1-procentowego kwasu fosforowego w wodzie (6:4 v/v), zapewnia możliwość selektywnego oznaczenia pentachlorofenolu w obecności innych związków należących do grupy nitro- i chlorofenoli. Metoda jest liniowa (r = 0,9997) w zakresie stężeń 0,625 ÷ 12,5 μg/ml, co odpowiada zakresowi 0,05 ÷ 1,0 mg/m3 dla próbki powietrza o objętości 25 l. Wydajność ekstrakcji pentachlorofenolu z filtrów wynosi 95%, a pobrane próbki przechowywane w chłodziarce zachowują trwałość przez 14 dni. Opracowana metoda charakteryzuje się dobrą precyzją oraz dokładnością i spełnia wymagania normy PN-EN 482. Metoda oznaczania pentachlorofenolu została zapisana w postaci procedury analitycznej, którą zamieszczono w załączniku. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.

EN

Pentachlorophenol (PCF) in room temperature is a crystalline solid with phenol-like odor. It is soluble in most organic solvents (diethyl ether, acetone, carbon tetrachloride, methanol). It is slightly soluble in water. Pentachlorophenol is used as a fungicide, insecticide and as non-selective herbicide (defoliant) in cotton crops. It is also used as antimicrobial agent in leather, paper and textile industry. It has been widely used as wood preservative in wood and construction industry. Occupational exposure to pentachlorophenol may cause irritation of mucous membranes of the eyes and the upper respiratory tract and skin lesions. It may also lead to changes in the central nervous system like headache, insomnia, vertigo and depression. Acute poisoning may cause pulmonary edema, cardio-respiratory disorder and even death. Pentachlorophenol is also suspected to be carcinogenic to humans. The aim of this study was to develop and validate a sensitive method for determining pentachlorophenol concentrations in workplace air in the range from 1/10 to 2 MAC values, in accordance with the requirements of Standard No. PN-EN 482. The study was performed using a liquid chromatograph with spectrophotometric detection. All chromatographic analysis were performed with Zorbax SB-CN 250 × 4.6 mm analytical column, which was eluted with mixture of 0.1% phosphoric acid in acetonitrile and 0.1% phosphoric acid in water (6:4 v/v). The method is based on the collection of pentachlorophenol on XAD 7 resin preceded by a glass fiber filter, extraction with methanol and chromatographic determination of resulted solution with HPLC technique. The method is linear (r = 0.9997) within the investigated working range 0.625–12.5 μg/ml (0.05–1.0 mg/m3 for a 25-L air sample). The calculated limit of detection (LOD) and limit of quantification (LOQ) were 0.014 μg/ml and 0.048 μg/ml, respectively. The average extraction efficiency of pentachlorophenol from filter and XAD 7 amounted to 95% and samples stored in refrigerator are stable for 14 days. The analytical method described in this paper enables determination of pentachlorophenol in workplace air. The method is precise, accurate and it meets the criteria for procedures for measuring chemical agents listed in Standard No. PN-EN 482. The method can be used for assessing occupational exposure to pentachlorophenol and associated risk to workers’ health. The developed method of determining pentachlorophenol has been recorded as an analytical procedure (see Appendix). This article discusses the problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.

11

Hydrazyna : metoda oznaczania w powietrzu na stanowiskach pracy z zastosowaniem wysokosprawnej chromatografii cieczowej

Bonczarowska Marzena, Piątek Patryk, Brzeźnicki Sławomir

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2019

|

Nr 1 (99)

61--76

PL

Bezwodna hydrazyna w temperaturze pokojowej jest bezbarwną, oleistą i dymiącą cieczą o zapachu przypominającym amoniak. Substancja jest związkiem chemicznym stosowanym w wielu gałęziach przemysłu jako materiał do galwanicznej obróbki szkła i tworzyw sztucznych oraz półprodukt do produkcji: pestycydów i insektycydów, leków i barwników włókienniczych. Hydrazyna jest również używana w energetyce jako substancja do uzdatniania wody, a także jako: inhibitor korozji, materiał wybuchowy lub paliwo rakietowe. Długotrwałe narażenie na hydrazynę zwiększa ryzyko wystąpienia zmian na skórze i powstawania reakcji alergicznych. Rozcieńczone wodne roztwory tego związku mogą działać drażniąco na skórę, a także na błony śluzowe oczu i górnych dróg oddechowych. Na podstawie wyników przeprowadzonych badań wykazano, że długotrwałe zawodowe narażenie na hydrazynę zwiększa ryzyko wystąpienia raka. Unia Europejska zakwalifikowała hydrazynę do grupy substancji rakotwórczych (kategoria zagrożenia 1B), natomiast Międzynarodowa Grupa Ekspertów ds. Badań nad Rakiem (IARC) do grupy 2A, tj. do grupy czynników przypuszczalnie rakotwórczych dla ludzi (IARC 2018). Z powodu zmniejszenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) dla hydrazyny konieczne było opracowanie i walidacja czułej metody umożliwiającej oznaczenie stężeń tego związku na poziomie 1/10 NDS, zgodnie z wymaganiami zawartymi w normie europejskiej PN-EN 482. Do badań wykorzystano zestaw do wysokosprawnej chromatografii cieczowej z detekcją spektrofotometryczną (HPLC-UV-VIS). Wszystkie analizy chromatograficzne wykonano przy zastosowaniu kolumny Discovery LC-18 (150 × 2,1 mm, 5 μm) eluowanej mieszaniną acetonitrylu i wody (6:4 v/v). Zasada metody polega na: zatrzymaniu hydrazyny na filtrach z włókna szklanego nasączonych kwasem siarkowym, ekstrakcji hydrazyny mieszaniną diwodorofosforanu sodu i EDTA, przeprowadzeniu wyekstrahowanej hydrazyny w barwną pochodną w reakcji z aldehydem benzoesowym i chromatograficznym oznaczeniu powstałego związku. Metoda jest liniowa (r = 0,9989) w zakresie stężeń 0,15 ÷ 3,5 μg/ml, co odpowiada stężeniom 0,00125 ÷ 0,029 mg/m3 dla próbki powietrza o objętości 240 l. Wydajność ekstrakcji hydrazyny z filtrów wynosi 97%. Pobrane próbki przechowywane w chłodziarce zachowują trwałość przez czternaście dni. Opracowana metoda oznaczania charakteryzuje się dobrą precyzją oraz dokładnością i spełnia wymagania zawarte w normie PN-EN 482. Opracowaną metodę oznaczania hydrazyny w powietrzu na stanowiskach pracy zapisano w postaci procedury analitycznej, którą zamieszczono w załączniku. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.

EN

Anhydrous hydrazine in room temperature is colorless fuming oily liquid with ammonia-like odor. It is used in various industries for electrolytic plating of metals on glass and plastics, as a chemical intermediate for the synthesis of pesticides, insecticides, medicines and days. It is used also as water treatment agent in energy industry (corrosion inhibitor), rocket propellant and as explosives material. Long term exposure to hydrazine may cause to skin irritation and allergic reactions. Diluted aqueous solutions of hydrazine may be irritating for skin, eye and respiratory tract. Epidemiologic studies shows that chronic exposure to hydrazine may cause cancer. In European Union hydrazine is classified as a carcinogenic substance (cat. 1B). Experts from International Agency for Research on Cancer (IARC) have classified hydrazine as a compound probably carcinogenic to humans (Group 2A). Due to decreasing of MAC value for hydrazine in Poland it was necessary to develop and validate a sensitive method for determining hydrazine concentrations in the workplace air in the range from 1/10 to 2 MAC values, in accordance with the requirements of Standard No. PN-EN 482. The study was performed using a liquid chromatograph with spectrophotometric detection. All chromatographic analysis were performed with Discovery LC-18 150 × 2,1 mm analytical column, which was eluted with mixture of acetonitrile and water (6:4 v/v). The method is based on the collection of hydrazine on glass fiber filter impregnated with sulfuric acid, extraction with mixture of sodium dihydrogen phosphate and EDTA, derivatization of extracted compound with benzaldehyde and chromatographic determination of resulted solution with HPLC technique. The method is linear (r = 0.9989) within the investigated working range 0.15–3.5 μg/ml (0.00125–0.029 mg/m3 for a 240-L air sample). Calculated limit of detection (LOD) and limit of quantification (LOQ) were 0.0007 μg/ml and 0.0023 μg/ml, respectively. The average extraction efficiency of hydrazine from filters was 97% and samples stored in refrigerator are stable for 14 days. The analytical method described in this paper enables determination of hydrazine in workplace air. The method is precise, accurate and it meets the criteria for procedures for measuring chemical agents listed in Standard No. PN-EN 482. The method can be used for assessing occupational exposure to hydrazine and associated risk to workers’ health. The developed method of determining hydrazine has been recorded as an analytical procedure (see appendix). This article discusses the problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.