Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Ochrona złóż kopalin – koncepcja waloryzacji i selekcji złóż o znaczeniu publicznym

Wołkowicz S., Kozłowska O., Andrzejewska-Kubrak K., Brzeziński D.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2018

|

nr 472

171--184

PL

W artykule przedstawiono propozycję nowych zasad selekcji złóż, które, z uwagi na swoją wartość, powinny być objęte ochroną jako Złoża Kopalin o Znaczeniu Publicznym (ZKoZP) szczebla krajowego. Przyjęto, że ochroną należy objąć tylko największe udokumentowane złoża pod względem zasobów, zlokalizowane w obszarach nie wykluczających eksploatacji. Złoża takie powinny spełniać łącznie dwa kryteria: sumaryczne zasoby największych złóż powinny obejmować co najmniej 50% krajowych geologicznych zasobów bilansowych i jednocześnie zasoby te powinny spełniać kryterium bezpieczeństwa dostaw danej kopaliny przez co najmniej 50 lat, przy średnim zapotrzebowaniu obliczonym na podstawie ostatnich 10 lat. Stosując powyższe kryteria, przeprowadzono analizę złóż gipsów i anhydrytów, bazaltów, granitów, granodiorytów, głazów narzutowych i sjenitów, dolomitów, margli, trawertynu, wapieni i wapieni dolomitycznych, kwarcytów, szarogłazów, piaskowców, piaskowców kwarcytowych, margli i wapieni dla przemysłu cementowego oraz wapieni i margli dla przemysłu wapienniczego. Łącznie analizie poddano 828 złóż, a założone kryteria wypełnia grupa 82 złóż. Wśród analizowanych złóż pod względem środowiskowym 6 z nich zaliczono do bardzo konfliktowych, 71 – do konfliktowych, a 5 – do mało konfliktowych. W przypadku kilku złóż bardzo konfliktowych podjęcie eksploatacji, z dużym prawdopodobieństwem, nie będzie możliwe, spełnienie stawianych kryteriów będzie wymagało wówczas poszerzenia listy o kolejnych 6 złóż. Zaproponowano przeprowadzanie weryfikacji waloryzacji złóż zaliczanych do ZKoZP okresowo – nie częściej niż co 5, ale nie rzadziej niż co 10 lat. Zadanie to powinno należeć do obowiązków służby geologicznej.

EN

The article presents a proposal for the new rules for the selection of deposits, which due to their value should be protected as Mineral Deposits of Public Importance (MDoPI) on national level. It was assumed that safeguarding should cover only the largest recognized deposits in terms of resources located in areas not excluding exploitation, which meet jointly two criteria: the total resources of the largest deposits should cover at least 50% of national geological resources and simultaneously they should meet the criterion of security of supply minerals for at least 50 years, with average demand calculated based on data from the last 10 years. Using the above criteria, analysis of the following deposits was performed: gypsum and anhydrite, basalt, granite, granodiorite, erratic boulder and syenite, dolomite, marl, travertine, limestone and dolomitic limestone, quartzite, greywacke, sandstone, quartzite sandstone, marl and limestone for the cement industry as well as limestone and marl for the lime industry. In total, 828 deposits were analyzed, and the assumed criteria were fulfilled in this group of deposits by a total number of 82 deposits. Among them, 6 deposits are very conflict, 71 – conflict, and 5 – partly conflict. In the case of several very conflict deposits, there is a high probability that their exploitation will not be possible, so meeting the criteria will require extending the list of deposits by 6 other ones. It was proposed that the verification of valorisation of deposits classified as MDoPI should be carried out periodically – not more often than every 5, but not less than every 10 years. This task should belong to the duties of the geological survey.

2

Niekoncesjonowana eksploatacja kruszyw żwirowo-piaskowych na Pomorzu

Kozłowska O., Sołomacha M., Walentek I.

Kruszywa : produkcja - transport - zastosowanie

|

2017

|

Nr 2

94--99

PL

Wraz ze wzrostem gospodarczym zapoczątkowanym wejściem Polski do Unii Europejskiej rozpoczął się proces rozwoju infrastruktury, który generuje wzrost zapotrzebowania na kruszywa naturalne piaskowo-żwirowe. Wraz z rosnącym zapotrzebowaniem na nie Państwowa Służba Geologiczna obserwuje tendencję wzrostową w zjawisku eksploatacji kopalin bez wymaganej koncesji. Prowadzona w PIG-PIB baza danych niekoncesjonowanej eksploatacji obrazuje skalę tego zjawiska.

EN

The accession of Poland to the European Union has resulted in the economic growth and boost in the infrastructure development, which has generated an increase in demand for sand and gravel aggregates. Together with rise in demand for them, Polish Geological Survey observes the increasing tendency in raw materials mining without required license. The scale of this phenomenon is represented in the database on places of unlicensed mining, which is run by the Polish Geological Institute–National Research Institute (PGI-NRI).

3

Dzikie wydobycie: problem niekoncesjonowanej eksploatacji kopalin w Polsce

Kozłowska O., Olejniczak K., Radwanek-Bąk B., Sołomacha M., Walentek I.

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2016

|

nr 3

49--53

PL

Niekoncesjonowana eksploatacja kopalin negatywnie wpływa na środowisko naturalne, obniża walory krajobrazowe oraz zmniejsza przychody Skarbu Państwa. Walka z tym procederem jest trudna. Tylko w nielicznych przypadkach wydawane są decyzje naliczające podwyższone opłaty eksploatacyjne, a większość spraw, po przedłużających się postępowaniach administracyjnych, kończy się ich umorzeniem.

4

Nowe dane o zasobach kruszyw piaskowo-żwirowych dla inwestycji drogowych i kubaturowych w Polsce

Kozłowska O., Sołomacha M., Walentek I.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2016

|

T. 32, z. 1

103--118

PL

Wraz ze wzrostem gospodarczym, który zapoczątkowany został wejściem Polski do Unii Europejskiej, rozpoczął się proces rozwoju polskiej infrastruktury, z którym wiąże się znaczny wzrost zapotrzebowania na surowce drogowe, głównie na kruszywa naturalne piaskowo-żwirowe. Wychodząc naprzeciw tym potrzebom Państwowy Instytut Geologiczny–Państwowy Instytut Badawczy, na zlecenie Ministra Środowiska, wykonał weryfikację wcześniej wyznaczonych perspektyw surowcowych tej kopaliny pod kątem wyznaczenia obszarów prognostycznych dla udokumentowania nowych złóż. PIG-PIB, w ramach realizacji tematu Mapa Geośrodowiskowa Polski w skali 1:50 000, prowadzi w tym celu prace, które uwzględniają zarówno konflikt z zagospodarowaniem terenu, obszary chronione przyrodniczo (w tym Natura 2000) i obiekty dziedzictwa kulturowego, uniemożliwiające lub utrudniające eksploatację złóż, ale także czynnik ekonomiczny związany z kosztem i opłacalnością transportu, jak i obowiązujące kryteria bilansowości dla złóż kopalin drogowych i budowlanych. [...]

EN

Upon accession to the European Union, economic growth became accelerated in Poland, resulting in a boost in infrastructure development. This led to a marked growth in demand for natural sand-gravel aggregates and other raw materials used in road construction. To meet the demand for suitable raw materials, the Ministry of Environment commissioned the Polish Geological Institute–National Research Institute to start a re-evaluation of earlier raw material prognoses assessments in order to delineate prognostic areas for development of new resources. The re-evaluation has been conducted by the PGI-NRI within the frame of the compilation of the Geoenvironmental Map of Poland at the scale of 1:50 000, making it possible to identify potential conflicts with land-use plans as well as already established NATURA 2000 and other natural heritage conservation designations and more or less continuous built up areas which preclude or at least impede exploitation of mineral raw materials. The analyses also covered economic factors related to costs of transport and the current economic criteria of mineral resources and reserves. At the first stage of the project (between 2008 and 2012) the re-evaluation was conducted in 432 prognostic areas with a total area of over 33 thousands of hectares. According to the current economic criteria of sand-gravel aggregate deposits there were estimated resources of over 5 mld tons, of which around 3 mld tons of aggregates were suitable for road investments and over 2 mld tons of aggregates were suitable for construction. [...]

5

Perspektywy dla kruszyw : nowe dane o surowcach budowlanych i drogowych w Mapie Geośrodowiskowej Polski

Kozłowska O., Sołomacha M., Walentek I.

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2015

|

nr 3

86-90

PL

Intensywnie rozwijająca się infrastruktura wielu sektorów polskiej gospodarki powoduje, że stale rośnie zapotrzebowanie na kruszywa naturalne piaskowo-żwirowe. Jako że baza zasobowa w udokumentowanych złożach nie pokrywa rosnącego zapotrzebowania na surowce budowlane, Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy (PIG-PIB), wykonał w ramach realizacji drugiej edycji Mapy Geośrodowiskowej Polski w skali 1:50 000 (MGśP) weryfikację wcześniej wyznaczonych perspektyw surowcowych kopalin piaskowo-żwirowych pod kątem wykorzystania w drogownictwie i budownictwie.

6

Mapa Geośrodowiskowa Polski dla racjonalnego zarządzania zasobami środowiska

Kozłowska O., Sołomacha M., Walentek I.

Przegląd Geologiczny

|

2015

|

Vol. 63, nr 12/1

1373--1380

EN

Strategies and programs compiled by the European Council for years 2020–2030 establish activities enhancing effectiveness of environmental resource management as a high priority. It is an essential condition for economic progress while maintaining principles of sustainable development. As an effect of European ordinances, Poland has implemented The National Reform Programme carrying out the European Council guidelines. It is very important for the authorities managing administrative units to have complete knowledge about up to date state of recognition and usage of natural resources, in order to use it rationally. That kind of approach is necessary to protect natural environment and provide efficient spatial planning processes. A useful tool to achieve these aims is The Geoenvironmental Map of Poland (GeMP) at scale 1 : 50 000 that has been compiled in The Polish Geological Institute – National Research Institute (PGI-NRI) since 1997. The map is prepared as a digital GIS database, which contains data concerning: distribution of raw materials, management of deposits, mining and mineral’s processing, hydrogeology and engineering geology, protection of environment and landscape, geochemical state of soil and surface water, urban elements. The map content is regularly updated. At present there are available data, which were compiled in the first edition of the map (2005–2012). Simultaneously geoenvironmental data are updated within next edition of The GeMP (2013–2019).

7

Charakterystyka geochemiczna wód rzeki Wieprz

Bojakowska I., Gliwicz T., Kozłowska O., Szyborska-Kaszycka J.

Górnictwo i Geologia

|

2010

|

T. 5, z. 4

51-62

PL

W próbkach wody, pobranych z rzeki Wieprz, wzdłuż jej biegu, co ok. 10 km oraz z większości jego dopływów oznaczono zawartość Ag, As, Ba, Ca, Cd, Co, Cr, Cu, Hg, K, Mo, Mg, Na, Ni, P, Pb, Sb, Sn, Sr, Ti, V i Zn, metodami ICP-MS, ICP-OES i CV-AAS oraz stężenie Cl¯, NO3, SO4²¯, metodą HPLC. Wraz z biegiem rzeki stwierdzono wzrost przewodności i stężenia Na, K, Cl¯ i SO4² oraz występowanie w wodach Wieprza podwyższonych zawartości wapnia i strontu. Badania wykazały obecność podwyższonych zawartości substancji w wodach niektórych dopływów, m.in. Bystrzycy (Co, Cu, Mo, Pb, Cd, Zn, Cl¯, N03¯), Świnki (Ba, Na, Cl¯, N03\ S04²) i Siennicy (Ba, Co, Ca, Fe, Mn, K, Na, Mg, P, Cl¯, S04²).

EN

In water samples taken from the river Wieprz, along its course, using about 10 km interval, and most of its tributaries the contents of Ag, As, Ba, Ca, Cd, Co, Cr, Cu, Hg, K, Mo, Mg, Na, Ni, P, Pb, Sb, Sn, Sr, Ti, V and Zn were determined by means of ICP-MS, ICP-OES and CV-AAS and the concentration of Cl¯, N03¯, S04² were determined by HPLC. An increase of conductivity and concentrations of Na, K, Cl² and SO4² along the river course and the presence in the Wieprz river waters elevated calcium and strontium contents were observed. Research has shown the presence of elevated levels of components in the waters of some tributaries, e.g.: Bystrzyca (Co, Cu, Mo, Pb, Cd, Zn, Cl¯, N03¯), Świnka (Ba, Na, Cl¯, N03¯, SO4²) and Siennica (Ba, Co, Ca, Fe, Mn, K, Na, Mg, P, Cl¯, SO42).

8

Charakterystyka geochemiczna osadów wodnych Sanu i jego dopływów - badania monitoringowe

Bojakowska I., Kozłowska O., Gliwicz T.

Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska

|

2008

|

z. 285

17-30

PL

Badania osadów dennych Sanu i jego dopływów wykonywane są w ramach programu Państwowego Monitoringu Środowiska. W zlewni Sanu monitorowanych jest 14 punktów obserwacyjnych: 6 punktów znajduje się na Sanie - w Sanoku, Przemyślu, Nielepkowicach, Krzeszowie, Brandwicach i Wrzawach, a osiem punktów na dopływach - po jednym na Lubaczówce, Wiszni, Tanwi, Trzebośnicy, Wiarze oraz trzy punkty na Wisłoku. Prowadzone badania wykazały, że osady gromadzące się w Sanie i w większości jego dopływów są osadami niezanieczyszczonymi, które nie stanowią zagrożenia dla organizmów w nich bytujących. W osadach tych średnie zawartości As, Ba, Cd i Zn są niższe lub równe wartości ich tła geochemicznego, zaś Cr, Co, Cu, Mn, Mg, Ni i V są nieznacznie naturalnie podwyższone i są uwarunkowane litologią tego obszaru. Spośród sześciu dopływów Sanu jedynie osady gromadzące się w Wisłoku poniżej Rzeszowa są osadami zanieczyszczonymi przez Cd, Cu, Ni, Hg, Pb i Zn.

EN

Studies of the bottom sediments of the San river and its tributaries (Poprad and Biała) are conducted within the project of the State Monitoring of the Environment. In the area of the San river and its tributaries, 14 observation points are localized. Six of them are on San in Sanok, Przemyśl, Nielepkowice, Krzeszów, Brandwice and Wrzawa. Eight points are situated on triburaries: three points are placed on the Wisłok river, five are localized near mouths of the Lubaczówka, Wisznia, Tanew, Trzebośnica and Wiar rivers. The observations have shown, that sediments of the San river and majority of the tributaries are unpolluted sediments and they do not create dangers for organisms living in them. Average As, Ba, Cd and Zn contents in the studied sediments are low and correspond to the values of their geochemical background. The average Cr, Co, Cu, Mn, Mg, Ni and V contents are naturally increased and dependent on the lithology of this area. From six tributaries of the San river