Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Badanie wpływu kąta pochylenia powietrznego kolektora słonecznego na jego efektywność cieplną w warunkach konwekcji swobodnej

Fiuk J., Waligóra W.

Ciepłownictwo, Ogrzewnictwo, Wentylacja

|

2017

|

T. 48, nr 6

234--239

PL

W artykule przedstawiono wyniki badania wpływu kąta ustawienia powietrznego kolektora słonecznego względem poziomu na jego efektywność cieplną. Do badań wykorzystano ożebrowany, powietrzny kolektor słoneczny pracujący w warunkach konwekcji swobodnej. Badania wykonano w warunkach laboratoryjnych przy sztucznym źródle promieniowania cieplnego. Zmieniano kąt zawarty między kolektorem, a podłożem oraz wartość natężenia promieniowania. Wartość kąta ustawienia kolektora oraz natężenie promieniowania wynosiły odpowiednio: α = 45°- 90°, I = 0 W/m2-550 W/m2. W efekcie badań eksperymentalnych stwierdzono, że największą efektywność cieplną uzyskał kolektor ustawiony pod kątem 80° do podłoża.

EN

In the presented paper an experimental results of passive solar air collector is described. The collector is positioned at an varied angle towards incoming radiation, and its thermal efficiency is thus derived from measured data. For the research a finned absorber collector was used, which operates under natural Convection heat transfer regime. Artificial thermal radiation source was used in the laboratory. Angle between horizontal plane and collector was changed during experiment as well as irradiance value. The range of those parameters was: α = 45-90 deg; I=0-550 W/m2. The result of experimental research shows that highest thermal efficiency was obtained for collector at a 80 deg angle in regards to the floor.

2

Porównanie efektów borowania laserowego i dyfuzyjnego elementów z żeliwa sferoidalnego z wykorzystaniem spektroskopii elektronów Auger

Paczkowska M., Waligóra W.

Inżynieria Materiałowa

|

2010

|

Vol. 31, nr 1

30-33

PL

W artykule zaprezentowano wyniki badań dotyczących budowy warstw powierzchniowych otrzymanych dwiema metodami, umożliwiającymi wprowadzenie boru. Porównano efekty obróbki dyfuzyjnej przeprowadzonej w procesie borowania gazowego z efektami obróbki laserowej zrealizowanej za pomocą lasera molekularnego. Materiał do badań stanowiło żeliwo sferoidalne EN GJS-500-7 o osnowie ferrytyczno-perlitycznej. W obu naborowanych warstwach stwierdzono występowanie borków żelaza (w postaci gruboiglastej po obróbce dyfuzyjnej i w postaci drobnych, wielościennych wydzieleń po obróbce laserowej). Z wykonanych pomiarów metodą spektroskopii elektronów Auger wynika, iż za pomocą borowania dyfuzyjnego i laserowego możliwe jest uzyskanie podobnego średniego poziomu stężenia boru przy powierzchni. Średnia mikrotwardość obu stref przy powierzchni jest również porównywalna i wynosi ok. 1200 HV0,1. Jednakże charakter zmian stężenia boru i mikrotwardości dla obu warstw jest inny. W przeciwieństwie do warstwy przetopionej stężenie boru i mikrotwardość w warstwie dyfuzyjnej charakteryzuje się znacznym rozrzutem wyników. Można spodziewać się, że występowanie po obróbce laserowej na prze- kroju strefy naborowanej korzystnych zmian stężenia boru i mikrotwardości, a także zahartowanego podłoża, pozwoli uzyskać lepszą odporność na zużycie tak obrobionych elementów niż elementów po obróbce dyfuzyjnej.

EN

In this paper research results of surface layer structure obtained with two kinds of methods which makes possible implementing boron were presented. Diffusive treatment effects carried out in gas process with laser treatment effects carried out with molecular laser were compared. EN GJS-500-7 nodular iron with ferrite-pearlite matrix was selected as a test material. In both cases boride irons were present (as coarse-grained needle-like after diffusive boronizing - Fig. 1, 2 and as a fine with polyhedral shape after laser boronizing - Fig. 3, 4). Comparable level of boron amount near the surface is possible to achieve by diffusive and laser boronizing as Auger electron spectroscopy research showed (Fig. 5). Average microhardness of both surface layer is also comparable (approx. 1200 HV0,1) - Fig. 7, 8. However the character of boron distribution as well as microhardness distribution for those cases is different entirely. As opposite to laser layer, diffusive layer is characterize by high scatter of boron amount (Fig. 5, 6) and microhardness values (Fig. 7). Surface layer created by laser boronizing is expected to have better wear resistance than surface layer created by diffusive boronizing because of presence of better boron amount and microhardness distributions with hardened base material under boronized zone. Hence laser treatment of machine elements seems to be good alternative for diffusive treatment.

3

Badania nad laserową obróbką cieplną żeliwnych pierścieni tłokowych

Krupa K., Kinal G., Waligóra W.

Inżynieria Materiałowa

|

2010

|

Vol. 31, nr 1

34-37

PL

W artykule przedstawiono wpływ tworzenia warstw powierzchniowych na trwałość i niezawodność eksploatowanych elementów, w tym także żeliwnych. Ukazano przykłady zastosowania wybranych rodzajów żeliw w budowie silników spalinowych w świetle stosunkowo nowej, do końca niezbadanej, laserowej technologii kształtowania warstw powierzchniowych. Przedstawiono wyniki badań obróbki laserowej pierścieni tłokowych z żeliwa sferoidalnego. Obróbkę laserową przeprowadzono za pomocą lasera molekularnego CO2 TRUMPF TLF 2600t o maksymalnej mocy wiązki równej 2600 W i rozkładzie gęstości mocy TEM01. Wykazano, że tworzone warstwy mogą osiągać grubość aż do około 1 mm. W artykule pokazano także możliwość występowania wad w takich warstwach oraz zaproponowano sposób ich uniknięcia przez wstępne ogrzanie elementu przed obróbką laserową.

EN

The article draws attention to the impact of the processes of surface layer creation on the durability and reliability of elements in operation, including cast iron elements. It presents the exemplary application of selected types of cast iron in the construction of internal-combustion engines in the light of the relatively new and still to be entirely examined laser technology of shaping surface layers. The article reports the results of a study of laser treatment conducted on ductile cast-iron piston rings, carried out with the CO2 TRUMPF TLF 2600t molecular laser with a maximal beam power equal to 2600 W and the distribution of power density TEM01. The study reveals that the formed layers may reach a thickness about 1 mm. It also demonstrates that defects are possible to emerge in the laser treated surface structure and develops a method to avoid the defects by means of pre-heating an element prior to laser treatment.

4

Zastosowanie teorii zbiorów przybliżonych do oceny wpływu właściwości materiałowych elementów ze stali 100Cr6 na ich powierzchniowa trwałość zmęczeniową

Libera M., Waligóra W.

Archiwum Technologii Maszyn i Automatyzacji

|

2010

|

Vol. 30, nr 2

183-190

PL

Powierzchniowa trwałość zmęczeniowa łożysk tocznych, kół zębatych i innych elementów maszyn pracujących w warunkach cyklicznie zmiennych naprężeń kontaktowych może być determinowana przez ogromną liczbę czynników, i to zarówno konstrukcyjnych, technologicznych, jak i eksploatacyjnych. W artykule przedstawiono procedurę, opartą na teorii zbiorów przybliżonych, pozwalającą na identyfikację właściwości materiałowych elementów pracujących w warunkach zmęczenia powierzchniowego, które są istotne ze względu na ich trwałość. W efekcie zastosowania teorii zbiorów przybliżonych do analizy wyników badań wałeczków łożyskowych ze stali 100Cr6 utworzono hierarchię właściwości materiałowych ze względu na ich wpływ na powierzchniową trwałość zmęczeniową. Spośród badanych właściwości najważniejsze okazały się: zawartość austenitu szczątkowego, stan naprężeń i dyspersja węglików.

EN

Fatigue wear is a kind of wear when the local loss of cohesion and subsequent material decrements are caused by material fatigue in the effect of cyclic action of contact stresses in surface layers of joint friction elements. Initiation, development and propagation of fatigue cracks (wear by pitting) take place in such surface layer. Typical machine parts being a subject of fatigue wear are rolling bearings and gear wheels. The surface fatigue life of these machine elements can be determined by a great number of design, technological and service factors. This paper presents the application of one of the machine learning methods for the analysis of tests results of the surface fatigue life, i.e. decision rules generated on the basis of the rough sets theory.

5

Rozważania o rozrzucie powierzchniowej trwałości zmęczeniowej w świetle aktualnych teorii

Waligóra W., Libera M.

Tribologia

|

2009

|

nr 4

223-233

PL

Praktyka badawcza i eksploatacyjna pokazuje, że cechą charakterystyczną łożysk tocznych jest m.in. ogromny rozrzut ich powierzchniowej trwałości zmęczeniowej. Na rozrzut ten wpływają zarówno warunki eksploatacji łożysk, jak i technologia wykonania oraz ich konstrukcja. W wielu badaniach doświadczalnych przeprowadzanych w wyidealizowanych warunkach (przy powtarzalnym obciążeniu, takich samych warunkach smarowania, równej prędkości obrotowej, temperaturze itd.) okazuje się, że trwałość tych lementów maszyn może mieć rozrzut jak 1:40 i większy. Ustalenie przyczyn tego rozrzutu jest aktualnie głównym problemem badawczym ośrodków zajmujących się problemami trwałości łożysk tocznych. W prezentowanym artykule podjęto próbę odpowiedzi na pytanie czy można wyjaśnić przyczyny tego rozrzutu na gruncie uznanych teorii trwałości zmęczeniowej łożysk (Lundberga i Palmgrena oraz Ioannidesa i Harrisa). We własnej analizie informacji dotyczącej trwałości łożysk różnego rodzaju stwierdzono, że rozrzut ten prawdopodobnie nie zależy od kształtu powierzchni styku elementów łożysk tocznych. Wniosek taki nie zgadza się z konsekwencjami wynikającymi z analizy wspomnianych teorii, gdyż wynika z nich, iż w przypadku większej (np. eliptycznej) powierzchni styku rozrzut powinien być mniejszy niż w przypadku powierzchni kołowej.

EN

Research and maintenance practice shows that the rolling bearings are characterised by extensive spread of rolling contact fatigue life. This spread is determined by construction, technological and maintenance factors. Much research has been carried out for the same bearings in the same conditions (load, rotational speed, lubrication), given life spread 1:40. In this paper has presented an attempt to answer the question: Is it possible to explain the reason of life spread on the basis of Lundberg, Palmgren, Ioannides and Harris theories. In consequence, it was stated that in current theories of rolling contact fatigue improvement is required.

6

Formy niszczenia łożysk tocznych w maszynach rolniczych

Bak M., Libera M., Waligóra W.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2008

|

Vol. 53, nr 1

40-43

PL

Przedmiotem zainteresowania w tej pracy są łożyska toczne. W pracy wskazano na formy ich niszczenia szczególnie w odniesieniu do maszyn rolniczych. Dokonano charakterystyki rodzajów zużycia spotykanych w łożyskach tocznych wraz z uwzględnieniem dominujących form niszczenia.

EN

The subject of this work are rolling bearings. Their destruction forms, especially in according to agricultural machines, are pointed out. There were characterized kinds of wear met in bearings as well as their main destruction forms.

7

Wybrane problemy trwałości zmęczeniowej łożysk tocznych

Waligóra W., Libera M.

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Budowa Maszyn i Zarządzanie Produkcją

|

2007

|

Nr 6

151-163

PL

W artykule przedstawiono wybrane problemy powierzchniowej trwałości zmęczeniowej łożysk tocznych: problem rozrzutu powierzchniowej trwałości zmęczeniowej, mała precyzja modelu matematycznego, na którym oparta jest stosowana obecnie procedura doboru łożysk tocznych, nieuwzgledniająca początkowego okresu niezawodnej pracy, oraz brak metodyki analizy wyników badań eksploatacyjnych łożysk tocznych. Stwierdzono, że badania zmierzające do ustalenia wartości początkowego okresu niezawodnej pracy łożysk tocznych powinny doprowadzić do opracowania nowej procedury ich doboru. Jednak by propozycje zmian tej procedury oprzeć na silnych przesłankach, konieczna jest analiza danych o trwałości łożysk eksploatowanych w warunkach rzeczywistych. Pokazano, że zastosowanie metodyki analizy wyników badań skróconych do wyników wyrywkowych, pochodzących z serwisów, daje możliwość estymacji okresu niezawodnej pracy łożysk tocznych.

EN

Rolling contact fatigue is characterized by large scatter, which is a problem for designers and users of machinę elernents. Many factors can have an influence on roliing contact fatigue life scatter. The surface fatigue life can be dependent on constructional, technological and operational factors. Nowadays the procedurę used in a selection of bearings during machine-unil design is based on conventional liveZ10, that is on life, which get90% installed bearings. The conventional HfeZ-io is estimated with assumption. that durability of individual bearings arę described by two-parameters Weibull distribution. W. Weibull stated, that roller bearings life is described by three-parameters distribution which included threshold vame - life, which will get by all bearings. Moreover Weibull stated. that threshold value eąuals 0,05Z,]0. In effect the analysis of own investi-gation results and other researchers it was stated. that this value is bigger and it's worth take into account in the bearings selection procedurę.

8

Estymacja początkowego okresu niezawodnej pracy łożysk tocznych w pojazdach samochodowych na podstawie badań eksploatacyjnych.

Libera M., Waligóra W.

Zagadnienia Eksploatacji Maszyn

|

2007

|

Vol. 42, nr 2

109-119

PL

Celem przedstawionych w artykule rozważań jest pokazanie sposobu wyznaczania okresu niezawodnej pracy łożysk tocznych w pojazdach samochodowych w oparciu o informacje z serwisowych stacji obsługi. Aktualnie stosowany sposób doboru łożysk tocznych nie uwzględnia początkowego okresu niezawodnej pracy, którego istnienie wykazano w artykule na podstawie stanowiskowych badań trwałości łożysk tocznych i ich elementów. Stanowiskowe badania trwałości (pełne lub skrócone) nie dają informacji o rzeczywistym zachowaniu się łożysk w eksploatacji i tym samym wyniki ich analizy nie są dostateczną przesłanką do zmiany procedury doboru łożysk tocznych. Informację o rzeczywistym zachowaniu się łożysk w eksploatacji można uzyskiwać z serwisowych stacji obsługi. Tego rodzaju dane zawierają informacje o trwałości (przebiegu w km do wystąpienia pittingu) łożysk z konkretnej grupy samochodów bez znajomości liczności tej grupy (populacji). W artykule zaproponowano metodykę analizy danych, pozwalającą na estymację poczatkowego okresu niezawodnej pracy łożysk tocznych na podstawie wyrywkowych badań eksploatacyjnych.

EN

The aim of this paper is the presentation of the estimation method of the initial period of vehicles roller bearing reliable work on the basis service station information. The roller bearings choice procedure which don't takes into account this period is now applied, but in this paper it was shown that initial period of roller bearing reliable work exist. This conclusion was drawn on the basis of laboratory investigation of bearings and these elements. The laboratory investigation of bearing life (full or shorted) give any information about real behaviour of bearings during exploitation. In the consequence a effect of their analysis are insufficient premise to change of the roller bearings choice procedure. True information about vehicle bearing life give documentation of service station. This kind of data give information about life of bearings which were worked inside specified model car but don't give information about number of these cars. In this paper a proposal of estimation method of initial period of reliable work of the roll bearings on the basis of random exploitation investigation put forward.

9

Wykorzystanie badań skróconych do analizy statystycznej trwałości łożysk tocznych

Libera M., Waligóra W.

Tribologia

|

2007

|

nr 2

415-424

PL

Powierzchniowa trwałość zmęczeniowa cechuje się ogromnym rozrzutem, który jest poważnym problemem dla użytkowników elementów pracujących w warunkach obciążeń kontaktowych. Rozrzut powierzchniowej trwałości zmęczeniowej elementów maszyn uzależniony jest od wielu czynników i to zarówno konstrukcyjnych, technologicznych, jak i eksploatacyjnych. W pracy przedstawiono efekty analizy zmian rozrzutu trwałości łożysk w latach 1954-1989 opartej na uciętym rozkładzie Weibull'a, zastosowanym do opracowania wyników badań skróconych z Ośrodka Badawczego Łożysk Tocznych w Brnie (Republika Czeska). W konsekwencji nie stwierdzono, by wartość rozrzutu powierzchniowej trwałości zmęczeniowej w analizowanych 35 latach uległa zmniejszeniu. Nie odnotowano też istotnych różnic między rozrzutem trwałości różnych rodzajów łożysk tocznych.

EN

Wide application of the roller bearings and technological progress put before the producer bigger and bigger requirements concern the functional quality and life of bearing worked in the different using conditions. The consequence of the imposed by producers procedure of bearing selection is, that 90% roller bearings have the bigger life than planned by designer. Such roller bearings selection result from the fact, that bearings exploited in the same conditions can have the life differed even forty-times. The decrease of this life spread will give the possibility the decrease of the overall dimensions of bearings or extend the time between overhauls. But the analysis of reason of the bearings life spread have to be basis on credible method of life research. Two kind of surface fatigue life testing are conducted, namely full investigation and reduced test. In the full investigation all tested elements are working until appear pitting, thus for everyone the surface fatigue life is determined. The full test is the basic kind of investigations because makes possible the determination a reliability curve of tested elements from analyzed batch. In the case bearings it is assume, that batch size amount at least 20. The basic aim of second kind of investigation (reduced test) is the check if it is true, that 90% from among bearings achieve the conventional life L10. For the realization of reduced test it is required, that number of stands is equal at least 20 because at the same time all elements are tested. If on 3 from among 20 bearing appear pitting, the investigation can be brakes because the work time of second bearing should be bigger than conventional life. Applied in Czech Republic testing standard provides for the possibility extension of test until damage fifth or tenth bearing. It makes possible the more precise estimation of conventional life. The analysis of changes of life spread R value along with increase results number take into account to calculation seems that the necessary results number of reduced test permit on precise estimation amount to 8. In consequence analysis of investigation results it was stated that the production year and kind of bearings no influenced on life spread of roller bearings.

10

Ocena zużycia adhezyjnego modeli sworzni tłokowych ze stali niskowęglowej po obróbce laserowej

Buczma D., Waligóra W.

Tribologia

|

2007

|

nr 2

65-74

PL

W artykule zaprezentowano wyniki badań odporności na zużycie modeli sworzni tłokowych ze stali 16MnCr5. Badania prowadzono na testerze T-05. Węzeł tarcia stanowił model sworznia tłokowego, a przeciwpróbką był węglik spiekany G10. Celem badań było sprawdzenie możliwości poprawy odporności na zużycie sworzni tłokowych po nawęglaniu laserowym. Po badaniach stwierdzono, że nawęglanie laserowe znacząco zwiększa odporność na zużycie badanych modeli sworzni w stosunku do nawęglanych dyfuzyjnie i hartowanych objętościowo.

EN

The paper presents results of wear-resistant of models piston engine pins with 16MnCr5 steel. The tests were performed using T-05 testing machine. The friction pair consisted of model piston engine pin and sintered carbide G10. The aim of the research was to verification the betterment of wear-resistant of piston engine pins to after laser carbonizing. The test results indicate that the laser carbonizing significantly increases of wear-resistant of tested models piston engine pins in relation to diffusion carbonizing and by volume (oil) hardened.

11

Metoda AES w ocenie skuteczności czasowej ochrony elementów metalowych

Starkowski D., Pawełczyk K., Waligóra W., Zwierzycki W.

Tribologia

|

2007

|

nr 3-4

245-254

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań powierzchni elementów z zespołów w układzie napędowym po wykonaniu eksperymentu polegającym na czasowym ich zakonserwowaniu w olejach silnikowym i przekładniowym (w zależności od pochodzenia elementu w układzie napędowym samochodu ciężarowego). Badania polegały na określeniu składu chemicznego powierzchni elementów metalowych metodą spektroskopii elektronów Augera i na podstawie charakterystycznych parametrów widm otrzymanych podczas badań wnioskowano, czy powierzchnia poddana badaniu zawiera bądź nie zawiera tlenki żelaza będące składnikiem korozji. W części wstępnej krótko opisano istotę stosowanej metody pomiarowej.

EN

In this paper results of surface elements units in driving system are presented. Reserch consised on those elements presevation in engine or in automatuic gear oils (in dependance of elements origin in truck power unit). Chemical composition of metal surface by AES methode evalution was made. On the basis of spectrums typical parameters was concluded if ferrous oxygens on the surface exists. At the begining of article essence of measuring methode was described. This research allow to state it is possible to detect corrosion at the very beging of corrosion proces. Presented method makes possible qualitative changing analisys occuring during long-term samples with olis contact.

12

The application of the rough sets theory for the analysis of factors influencing the surface fatigue life.

Libera M., Waligóra W.

Zagadnienia Eksploatacji Maszyn

|

2006

|

Vol. 41, nr 2

95-105

EN

The rough sets theory is at present one of the most modern tools used for the analysis of tests results being specially loaded with considerable errors. The tests results of the surface fatigue life both the machines elements (e.g. rolling bearings) and their parts or specially made samples can be regarded as such results. The presented paper includes the analysis of the influence of different parameters of the surface layer of cylindrical rolling elements on their surface fatigue life spread. The analysis was made with the use of the rough sets theory.

PL

Teoria zbiorów przybliżonych jest aktualnie jednym z najnowocześniejszych narzędzi służących do analizy wyników badań szczególnie obarczonych znacznymi błędami. Do takich wyników zaliczyć należy rezultaty badań powierzchniowej trwałości zmęczeniowej zarówno elementów maszyn (np. łożysk tocznych), jak i ich części składowych czy specjalnie wykonywanych próbek. W prezentowanym artykule zamieszczono analizę wpływu różnych parametrów warstwy wierzchniej walcowych elementów tocznych na rozrzut ich powierzchniowej trwałości zmęczeniowej. Analizy dokonano z wykorzystaniem teorii zbiorów przybliżonych.

13

Nieciągłości w strukturze stref powstałych w elementach żeliwnych po obróbce laserowej oraz sposób ich eliminacji

Kinal G., Waligóra W., Buczma D.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2006

|

Vol. 51, nr 4

17-20

PL

Przedstawiono wyniki badań powierzchniowej obróbki laserowej przeprowadzonej na trzech różnych rodzajach żeliw (szare, sferoidalne i stopowe). Badania wykazały możliwość powstawania licznych wad w strukturze warstwy powierzchniowej tworzonej w wyniku obróbki laserowej. Zeprezentowano również wyniki badań obróbki laserowej przeprowadzonej dla żeliwa sferoidalnego, w których warunki obróbki pozwaliby uniknąć wad w postaci pęknięć.

EN

The paper presents findings of surface laser treatment of three different kinds of cast iron (gray, ductile and alloy). Research revealed appearance of numerous defects of surface layer structure created by means of laser treatment. Results of studies over ductile cast iron laser treatment with processing conditions allowing to avoid defects in the form of cracks have been also shown.

14

Wady w warstwie powierzchniowej żeliw po obróbce laserowej wraz z możliwością ich uniknięcia

Kinal G., Waligóra W.

Inżynieria Materiałowa

|

2006

|

Vol. 27, nr 3

428-431

PL

Przedstawiono wyniki badań powierzchniowej obróbki laserowej przeprowadzonej na trzech różnych rodzajach żeliw (szare, sferoidalne i stopowe). Badania wykazały możliwość powstawania licznych wad w strukturze warstwy powierzchniowej tworzonej w wyniku obróbki laserowej. Zeprezentowano również wyniki badań obróbki laserowej przeprowadzonej dla żeliwa sferoidalnego, w których warunki obróbki pozwoliły uniknąć wad w postaci pęknięć.

EN

The paper presents findings of surface laser treatment of three different kinds of cast iron (gray, ductile and alloy). Research revealed appearance of numerous defects of surface layer structure created by means of leaser treatment. Results of studies over ductile cast iron laser treatment with processing conditions allowing to avoid defects in shape of crack have been shown also.

15

Ocena wpływu szybkości chłodzenia na efekty borowania laserowego żeliwa sferoidalnego

Paczkowska M., Waligóra W.

Inżynieria Materiałowa

|

2006

|

Vol. 27, nr 3

498-501

PL

Artykuł dotyczy obróbek laserowych żeliw. Przedstawiono wpływ różnych parametrów obróbki laserowej determinujących różne szybkości chłodzenia strefy przetopionej na uzyskane efekty strukturalne w warstwie powierzchniowej badanego żeliwa sferoidalnego. Na podstawie wykonanych badań wykazano, że wraz ze wzrostem szybkości chłodzenia strefy przetopionej zwierającej bor uzyskanej bo borowaniu laserowym żeliwa sferoidalnego do wartości 3x103 stop. C/s następuje wzrost mikrotwardości strefy. Powyżej tej wartości szybkość chłodzenia strefy przetopionej nie ma wpływu na uzyskaną mikrotwardość. W badaniach wykorzystano metodę spektroskopii elektronów Auger (AES) i dyfrakcji rentgenowskiej.

EN

This paper refers to cast irons laser treatments. Laser treatment different parameters (which determinate different cooling rates) effect on nodular iron surface layer structures is presented. It was showed created after laser boronizing melted zone (with boron) microhardness increases with cooling rate to critical value of 3x103 degree C/s. There is no cooling rate of melted zone influence above this value. In presented research Auger Electron Spectroscopy AES and X-ray diffraction methods were used.

16

Struktura stref warstwy powierzchniowej żeliwa sferoidalnego EN-GJS-500 po borowaniu laserowym

Paczkowska M., Waligóra W.

Archiwum Technologii Maszyn i Automatyzacji

|

2006

|

Vol. 26, nr 1

157-166

PL

W artykule omówiono wpływ borowania laserowego na strukturę warstw powierzchniowych żeliwa sferoidalnego. Stwierdzono, że po borowaniu laserowym od powierzchni w głąb można wyróżnić następujące strefy: przetopioną, przejściową i zahartowaną. Mikrotwardość w strefie przetopionej jest 4-6-krotnie większa od twardości rdzenia. Odnotowano również, że im mniejsze są rozmiary strefy przetopionej, tym większa jest twardość tej strefy. Wykazano ponadto równomierne stężenie boru w strefie przetopionej od powierzchni w głąb nagrzewanej próbki. Dokonano także analizy struktury i twardości strefy przejściowej i zahartowanej, stwierdzając występowanie wokół kulek grafitu otoczek martenzytycznych i ledeburytycznych w strefie przejściowej oraz otoczek martenzytycznych w strefie zahartowanej. Zaobserwowano zmniejszanie się grubości otoczek wraz z odległością od strefy przejściowej.

EN

In this paper laser boronizing effect on the nodular iron surface layers structure has been studied. It has been stated three different zones from the surface could be distinguished: melted, transition and hardened. Microhardness of melted zone is 4-6 times higher than the core hardness. It has been noticed also the smaller melted zone thickness the higher microhardness is. Moreover, stable boron distribution in melted zone on the section from the surface of heating material has been observed. Structure and microhardness of transition and hardened zones have been analyzed, as well. Martensite shells around graphite nodules in these both zones have been observed and it has been found their sizes are decreased with the distance from the surface. Additionally, ledeburite shells around graphite nodules in transition zone have been occurred.

17

Wpływ warunków pracy elementów poddawanych cyklicznym obciążeniom stykowym na rozrzut powierzchniowej trwałości zmęczeniowej

Libera M., Piekoszewski W., Waligóra W.

Tribologia

|

2005

|

nr 3

205-215

PL

W prezentowanej pracy zawarto wstępne wyniki badań zmierzających do ustalenia wpływu warunków pracy elementów poddawanych cyklicznym obciążeniom stykowym na rozrzut ich trwałości. Oceny tego wpływu dokonano poprzez analizę wyników badań trwałości wałeczków współpracujących z trzema pierścieniami łożyska walcowego oraz kulek na aparacie czterokulowym. W pierwszym z tych przypadków między współpracującymi elementami występowało tarcie płynne, natomiast w drugim tarcie mieszane. W rezultacie analizy wyników badań stwierdzono, że zwiększanie oporów tarcia powoduje zmniejszenie rozrzutu powierzchniowej trwałości zmęczeniowej.

EN

Rolling contact fatigue is characterized by large spread (scatter), which is a problem for designers and users of machine elements. Many factors can have an influence on rolling contact fatigue life spread. The surface fatigue life can be dependent on constructional, technological and operational factors. In this paper were presented preliminary results of investigation aim at finding the influence of operational conditions on rolling contact fatigue life scatter of machine elements. The estimation this influence on the basis of investigation results of rollers and balls bearing carried out. Bearing rollers were tested on special stand when one roller work with three inner ring. Balls were tested on four-ball tester. In the consequence it was stated that the lubrication conditions influences on rolling contact fatigue life spread - increase frictional resistance produces decrease spread.

18

Wpływ borowania laserowego na strukturę warstwy powierzchniowej elementów z żeliwa sferoidalnego. Cześć 1: Porównanie struktury po borowaniu dyfuzyjnym i laserowym

Paczkowska M., Waligóra W.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2005

|

Vol. 50, nr 2

59-64

PL

Praca dotyczy problematyki obróbek laserowych żeliw. Przedstawiono przykłady elementów maszyn rolniczych, które mogą być poddane borowaniu laserowemu. Analizowano strukturą żeliwa sferoidalnego po borowaniu laserowym, w porównaniu ze strukturą po borowaniu dyfuzyjnym. Szczególnie zwrócono uwagą na połączenie strefy zawierającej bor z podłożem w przypadku obu tych obróbek powierzchniowych. Wykazano równomierny rozkład boru w strefie przetopionej po borowaniu laserowym. W badaniach wykorzystano metodą spektroskopii elektronów Auger (AES). Stwierdzono występowanie zależności mikrotwardości (o znacznych wartościach ) od grubości stref naborowanych, czyli od stężenia w nich boru.

EN

This paper refers to cast irons laser treatments. Examples of agricultural machine parts which could be modified by laser treatment were presented. Laser and diffusion boronizing structural effects on nodular iron were compared. Boron zone with the basis connection in case both surface treatments was investigated particularly. Steady boron distribution in melted zone after laser boronizing was found. In this research Auger Electron Spectroscopy (AES) method was applied. Correlation between microhardness (high values) and boron zone thickness (thus boron concentration in them) was observed.

19

Badania efektów borowania laserowego elementów z żeliwa szarego

Kinal G., Waligóra W.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2005

|

Vol. 50, nr 2

54-58

PL

W pracy przedstawiono badania zmierzające do opanowania technologii borowania laserowego elementów wykonanych z żeliwa szarego. Warstwy powierzchniowe wykonane tą technologią cechują się znaczną mikrotwardością i tym samym dużą odpornością na zużycie tribologiczne.

EN

This paper presents the research on establishing a laser boronizing technology of machine elements made of gray cast iron. Significant microhardness and following high tribological resistance are characteristic for surface layers created with the use of this technology.

20

Nawęglanie laserowe sworzni tłokowych

Buczma D., Waligóra W.

Inżynieria Materiałowa

|

2005

|

Vol. 26, nr 5

310-313

PL

Przedmiotem prezentowanych badan były sworznie silników tłokowych wykonanych ze stali 14MnCr5. Stosowane w tłokach sworznie są nawęglane dyfuzyjnie, a więc w głąb ich warstwy wierzchniej silnie maleje zawartość węgla i tym samym mikrotwardość. Wprowadzenie węgla w warstwę powierzchniową sworzni tłokowych poprzez stopowanie laserowe może doprowadzić do równomiernego stężenia węgla w przetopionej warstwie. W pracy przedstawiono wyniki badań potwierdzające to założenie, a także zaprezentowano zależności efektów stopowania laserowego od warunków jego realizacji.

EN

Piston engine pins made with 14 MnCr5 steel have been the subject matter of presented investigation. Diffusive carbonization method is used in piston pins case usually. Thus carbon amount is decreasing with distance from the surface (hardness is decreasing as well). Steady carbon concentration in melted zone could be achieved by carbon implantation with laser alloying method. Investigation results confirmed this statement have been presented in this article. Additionally correlation between laser alloying effects and conditions of this process has been showed.