Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Adaptive controller design for electric drive with variable parameters by Reinforcement Learning method

Pajchrowski T., Siwek P., Wójcik A.

Bulletin of the Polish Academy of Sciences. Technical Sciences

|

2020

|

Vol. 68, nr 5

1019--1030

EN

The paper presents a method for designing a neural speed controller with use of Reinforcement Learning method. The controlled object is an electric drive with a synchronous motor with permanent magnets, having a complex mechanical structure and changeable parameters. Several research cases of the control system with a neural controller are presented, focusing on the change of object parameters. Also, the influence of the system critic behaviour is researched, where the critic is a function of control error and energy cost. It ensures long term performance stability without the need of switching off the adaptation algorithm. Numerous simulation tests were carried out and confirmed on a real stand.

2

Zgrzewanie tarciowe ultradrobnoziarnistej stali 316L

Skowrońska B., Siwek P., Chmielewski T., Golański D.

Przegląd Spawalnictwa

|

2018

|

R. 90, nr 5

151--154

PL

W artykule omówiono problematykę zgrzewalności metali o ultradrobnoziarnistej strukturze. Problem omówiono na przykładzie stali 316L o ultradrobnoziarnistej strukturze uzyskanej na drodze obróbki plastycznej hydrostatycznego wyciskania. Złącza uzyskano metodą zgrzewania tarciowego. Parametry zgrzewania dobierano wg kryterium najniższego stopnia rekrystalizacji obszaru złącza. Wykonano badania metalograficzne, scharakteryzowano wybrane obszary złącza zgrzewanego pod względem twardości i zasięgu zmiękczenia materiału. Wykonano próby statycznego rozciągania, porównano wytrzymałość na rozciąganie materiału rodzimego oraz złącza zgrzewanego.

EN

The article discusses the issues of weldability of metals with UFG (ultrafine grained) metals. The problem was discussed on the example of 316L steel with UFG structure obtained by metal forming method of hydrostatic extrusion. The joints were obtained by friction welding. Welding parameters were selected according to the criterion of the lowest degree of recrystallization of the joint area. Metallographic examinations were performed, selected areas of the joint welded in terms of hardness and range of softening of the material. Static tensile tests were carried out, the tensile strength of the parent material and the welded joint were compared.

3

Natryskiwanie łukowe powłok Fe-Al

Siwek P., Chmielewski T., Chmielewski M.

Przegląd Spawalnictwa

|

2018

|

R. 90, nr 3

62--67

PL

W artykule przedstawiono wstępne wyniki badań wytwarzania kompozytowych powłok z układu Fe-Al z udziałem faz międzymetalicznych in-situ za pomocą natryskiwania łukowego. Proces natryskiwania prowadzono poprzez jednoczesne topienie dwóch różnych drutów elektrodowych, aluminiowego i stalowego. Celem prowadzonych badań jest wytworzenie powłok ochronnych o kompozytowej strukturze ze znaczącym udziałem faz międzymetalicznych FexAly, których synteza zachodzi podczas procesu natryskiwania (in-situ). Otrzymane wyniki wykazały lokalne występowanie faz międzymetalicznych z układu Fe-Al, a dominujące składniki struktury to roztwory aluminium w żelazie i żelaza w aluminium. Udział faz międzymetalicznych w powłoce jest stosunkowo niski, lecz jego wpływ na właściwości materiału powłoki jest istotny.

EN

The paper presents preliminary results of research on the production of composite coatings from the Fe-Al system with participation of intermetallic phases in-situ using arc spraying. The spraying process was carried out by simultaneously melting two different electrode wires, aluminium and steel. The aim of the research is to create protective coatings with a composite structure with a significant participation of FexAly as a intermetallic phases reinforcement. The synthesis of intermetallic takes place during the (in-situ) spraying process. Currently most of coatings involving intermetallic phases are being manufactured by different thermal spraying methods using coating materials in form of prefabricated powders containing intermetallic phases. The obtained results showed that the local occurrence of intermetallic phases from the Fe-Al system, and the dominant components of the structure are two phases, aluminium solid solutions in iron and iron in aluminium. The participation of intermetallic phases in the coating is relatively low, but it’s effect on the properties of the coating material is significant.

4

Effect of Agri-Environmental Conditionson the Degradation of Spunbonded Polypropylene Nonwoven with a Photoactivator in Mulched Organically Managed Zucchini

Bucki P., Siwek P., Domagała-Świątkiewicz I., Puchalski M.

Fibres & Textiles in Eastern Europe

|

2018

|

Vol. 26, no. 2 (128)

55--60

EN

An experiment with non-degradable and degradable soil mulching materials in zucchini cultivation was carried out in 2016 and 2017 in the organic field of the Vegetable Experimental Station, Agricultural University of Kraków. Two kinds of polypropylene (PP) nonwoven of 50 g m-2 were used: PP standard and PP with 0.1% photoactivator. The control treatment were plots without mulching. The marketable yield obtained in 2016 was 21% and 15% higher on the plots mulched with PP nonwoven and PP nonwoven with a photoactivator, respectively, in comparison with the non-covered plots. Mulching the soil with PP nonwoven increased the water resistance index of the soil structure in comparison with the Control and photodegradable PP nonwoven mulch. The progress of degradation over a two-month period showed a 40% reduction in the mass of the PP nonwoven with a photoactivator, and at the end of vegetation the mass of the PP nonwoven used was 52% lower than that of a new one. Tensile parameters of the PP nonwovens and their supramolecular structure were measured.

PL

W pracy zaprezentowano wyniki doświadczenia z degradowalnymi i niedegradowalnymi materiałami do ściółkowania gleby w uprawie cukinii, które zostało przeprowadzone w 2016 i 2017 roku na polu ekologicznym Warzywniczej Stacji Doświadczalnej Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie. Do badań wykorzystano dwa rodzaje polipropylenu o masie powierzchniowej 50 g m-2: PP Agro i PP z 0,1% fotodegradantem. Obiekt kontrolny stanowiły poletka bez ściółkowania. Uzyskany plon handlowy w 2016 roku był odpowiednio o 21% i 15% większy z poletek ściółkowanych PP i PP z fotodegradantem, w porównaniu do poletek nieosłanianych. Ściółkowanie gleby włókniną PP zwiększyło wskaźnik wodoodporności struktury gleby w porównaniu do obiektu kontrolnego i ze ściółką PP fotodegradowalną. Postęp degradacji włókniny z fotodegradantem oceniony po okresie 2 miesięcy stosowania wskazuje na 40% ubytek masy, a pod koniec sezonu masa użytej włókniny była mniejsza o 52% od masy nowej. Zmierzono także wytrzymałość na rozciąganie i określono zmiany w strukturze supramolekularnej włóknin.

5

Ochrona ujęcia wód podziemnych „Zawada” w aspekcie zagrożeń geogenicznych i antropogenicznych

Różkowski J., Jakóbczyk-Karpierz S., Rubin K., Sitek S., Siwek P.

Technologia Wody

|

2016

|

Nr 4 (48)

18--24

PL

Ujęcie pięciotorowe wód podziemnych „Zawada” GPW S.A. w Katowicach jest rozlokowane w Karchowicach, Zawadzie i Pyskowicach. Ujęcie eksploatuje wody serii węglanowej triasu w obrębie GZWP Gliwice (nr 330) w ilości ok. 2,5 mln m3/rok, przy zatwierdzonych w 2014 roku zasobach eksploatacyjnych ujęcia 625 m3/h i depresja zwierciadła wody w otworach 12-27 m. Analiza podatności użytkowych wód podziemnych na zanieczyszczenie z uwzględnieniem wyników badań modelowych, aktualnego zagospodarowania terenu oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, wskazują na zróżnicowanie stopnia potencjalnego zagrożenia wód podziemnych. W obszarze ograniczonym izochroną 25-letniego dopływu wody do studni Pyskowice I i II, ujmowany poziom wodonośny jest izolowany miąższą warstwą ilastych utworów miocenu, więc ustanowienie strefy ochronnej, rozumianej jako teren ochrony pośredniej, w tym obszarze jest bezprzedmiotowe. W obszarach ograniczonych izochroną 25-letniego dopływu wody do studni Zawada II i IV oraz Jelina stwierdzono brak dostatecznej izolacji poziomu wodonośnego (wychodnie i wychodnie podczwartorzędowe skał węglanowych triasu). Największym zagrożeniem dla studni Zawada II, IV, Jeliny są zagospodarowanie rolnicze, nieskanalizowane obszary zabudowy wiejskiej oraz wody rzeki Drama, która niesie ładunek związków TCE i PCE wypłukiwany z obszaru Tarnowskich Gór, gdzie były stosowane w przeszłości w procesach technologicznych jako rozpuszczalniki. Wody eksploatowane studniami Pyskowice I i II należą do I i II klasy jakości, podczas gdy podwyższone stężenia NO3 i TCE i PCE w wodzie (8-9ug/dm3) obniżają jakość wody z tych studni do klasy III. Dla zapewnienia ciągłej i bezpiecznej eksploatacji ujęcia wód podziemnych „Zawada” istnieje, uzasadniona warunkami geologicznymi i zagospodarowaniem terenu, potrzeba ustanowienia strefy ochronnej w rejonie studni Zawada III i IV oraz Jelina. Wystąpienie z wnioskiem o ustanowienie strefy ochronnej musi być poprzedzone wnikliwą analiza ekonomiczną, bowiem odkryty, szczelinowo-krasowy zbiornik wodonośny triasu może być odbiornikiem zanieczyszczeń łatwo migrujących zarówno pionowo, jak i lateralnie, bez możliwości samooczyszczenia.

EN

Groundwater well field. Zawada- about 2500000 m3 p.a. of water from the fractured -karst aquiferr Gliwice. Drinking; water is supplied for citizens of Zabrze, Gliw ice, Bytom and other nearby .smaller towns. Analysis of env ironmental conditions and land use revealed spatial differential of groundwater vulnerability to pollution. In the area of wells Pyskowice I and Pyskowice II the aquifer is covered by over a 50-m layer of Miocene clays. On thee other hand, scarce confinement was identified within the capture zones bounded by the isochrone of 25 years of groundwater flow to wells Zawada II, IV and .Jelina. Major threat to quality of groundwater abstracted by these wells is represented by agricultural activity, areas of rural housing without sewage system as well as water infiltrating from the river Drama, contaminated by TCE, and TCE, originating from industrial areas of Tarnowskie Góry town. Elevated concentration of NO3, TCE and PCE in the abstracted groundwater caused its deterioration - the groundwater was qualified lo the third class in accordance with polish regulations. The establishment of well field protection zone is problematic due to the presence of karst and specific character of human activities in the area.

6

Modelling the neural speed regulation system of PMSM motor in Matlab-Simulink

Siwek P.

Poznan University of Technology Academic Journals. Electrical Engineering

|

2016

|

No. 85

365--376

EN

To implement speed regulation algorithms of PMSM motor on real object the exact model encompassing imperfections of digital measurement and AC-DC-AC converter is required. The aim of the following paper is to present this kind of simulation model of the neural speed regulation system of PMSM motor in Matlab – Simulink. In the beginning the direct-quadrature transform and mathematical model of permanent magnet synchronous motor in dq coordinate system are shown. The paper shows speed measurement algorithm which ensure digital character of the output data. In the second section the neural speed controller trained on-line by backpropagation algorithm and the method for calculating gradient of error function are described. At the end of the paper simulation results validating proper behaviour of neural speed regulation system of PMSM motor are shown.

7

Effect of biodegradable mulching on soil quality in stenotermal vegetable crop production

Domagała-Świątkiewicz I., Siwek P.

Proceedings of ECOpole

|

2015

|

Vol. 9, No. 2

425--439

EN

Mulching with plastic materials that cover the soil creates a physical barrier to soil water evaporation, preserves good soil structure, controls weeds and protects plants from soil contamination. The removal and disposal of non-recyclable and non-degradable plastic wastes after harvest is difficult and expensive. Using alternative biodegradable polymers as covers has been of increasing concern in recent years. This paper provides a presentation of results concerning the physical and chemical properties of soil under biodegradable nonwoven covers. Biodegradable PLA (polylactide) and Bionolle (an aliphatic polyester of butylene glycol and succinic and adipic acid) films covering the soil on tomato and cucumber fields were evaluated to estimate the changes in several physical soil properties including bulk density, water field capacity, wet soil aggregate stability and chemical soil properties including soil acidity, EC, organic matter and soil mineral status. Favourable changes in the physical structure of soil can be achieved by mulching the soil surface of biodegradable polymers. The obtained results show that using covers with PLA and Bionolle biofilm significantly increased the amount of large aggregates and decreased the percentage of the smallest size aggregates in soils; however, the observed effects were strongly affected by weather conditions. Under wet conditions, mulching increased the soil bulk density and decreased soil water capacity. The results of soil chemical analyses demonstrated the low impact of treatments on macro- and microelement concentration measured after tomato and cucumber harvesting. Soils under PLA and Bionolle covers had smaller low ion concentrations in relation to bare soils.

PL

Mulcze z tworzyw sztucznych tworzą fizyczną barierę dla parowania wody, pozwalają zachować dobrą strukturę gleby, kontrować zachwaszczenie oraz chronią rośliny przed zanieczyszczeniami glebowymi. Usuwanie i unieszkodliwianie po zbiorach odpadów z tworzyw sztucznych nienadających się do recyklingu i niepodlegających degradacji jest trudne i kosztowne. W ostatnich latach stosowanie alternatywnych włóknin biodegradowalnych jako mulczy lub okryć w uprawie roślin cieszy się coraz większym zainteresowaniem. Praca jest prezentacją wyników dotyczących właściwości fizycznych i chemicznych gleb mulczowanych biodegradowalnymi włókninami. W badaniach oceniano zmiany niektórych fizycznych właściwości gleby, takich jak: gęstość objętościowa, pojemność wodna i wodoodporność agregatów glebowych po uprawie pomidora i ogórka. Do ściółkowania gleby wykorzystano włókninę PLA (polilaktyd) i Bionolle (poliester butylenu, alifatycznego glikolu, kwasu bursztynowego i adypinowego). Chemiczne właściwości gleby oceniano, oznaczając w nich odczyn, stężenie soli, zawartość węgla organicznego, dostępne dla roślin składniki pokarmowe oraz zawartość metali ciężkich. Okrywanie powierzchni gleby włókninami z polimerów biodegradowalnych wpłynęło korzystnie na strukturę gleby. Biowłókniny PLA i Bionolle zwiększały ilość makroagregatów wodoodpornych, a zmniejszały odsetek najmniejszych agregatów w glebie, jednak obserwowane zmiany były silnie modyfikowane poprzez warunki atmosferyczne w poszczególnych latach prowadzenia badań. W bardzo mokrym roku okrywanie gleby zwiększało jej gęstość objętościową oraz zmniejszało pojemność wodną. Mulczowanie gleby z użyciem biodegradowalnych włóknin nie wpływało znacząco na zawartość składników pokarmowych i metali ciężkich w glebie. Obserwowano nieznaczny spadek EC w glebach pod ściółkami w porównaniu do gleby nieokrywanej.

8

Pokayoke – obco brzmiące rozwiązanie doskonale znanych problemów

Siwek P.

Napędy i Sterowanie

|

2015

|

R. 17, nr 10

18--20

PL

Pokayoke to dla większości społeczeństwa termin wyjątkowo egzotyczny. Nawet osoby na co dzień pracujące w przemyśle, zwrot „pokayoke” kojarzą bardziej z japońskimi kreskówkami niż z poważną filozofią usprawniania produkcji. Pokayoke jednak, w wolnym tłumaczeniu, oznacza „unikanie pomyłek” i jest jedną z najefektywniejszych technik doskonalenia produkcji przemysłowej.

9

Właściwa eksploatacja systemów wentylacji - sukcesem ekonomicznym

Wronkowski C., Siwek P.

Instal

|

2013

|

nr 1

31-31

10

Impact of PBSA (Bionolle) Biodegradation Products on the Soil Microbiological Structure

Lichocik M., Owczarek M., Miros P., Guzińska K., Gutowska A., Ciechańska D., Krucińska I., Siwek P.

Fibres & Textiles in Eastern Europe

|

2012

|

Vol. 20, no. 6B (96)

179--185

EN

An impact of the decomposition products of Poly(butylene succinate adipate) (PBSA) (Bionolle 3001) in the form of polymer chips and nonwovens made of the polymer upon the qualitative and quantitative microbiological profile of the soil in which samples of the materials were incubated was investigated. The mass loss of the polymer and nonwovens as a result of their biodegradation proceeding in the soil was compared. Two kinds of the soil were applied in the biodegradation tests: garden soil and an agriculture soil taken from the experimental field plots of the Agriculture University (AU) of Cracow. The AU soil despite low moisture content is fertile and holds a great amount of microorganisms. The garden soil does not offer favourable conditions for the biodegradation process, confirmed by a low mass loss in the incubated Bionolle#3001 samples.

PL

W ostatnich dekadach ważnym kierunkiem badań jest opracowanie takich materiałów, które będą ulegały całkowitemu rozkładowi w bardzo krótkim czasie, a produkty ich biodegradacji będą przyjazne środowisku. Gleba jest źródłem wielu mikroorganizmów charakteryzujących się różnymi właściwościami biochemicznymi. Enzymami odgrywającymi główną rolę w degradacji polimerów są esterazy i proteazy zasadowe wytwarzane przez laseczki z rodzaju Bacillus sp., grzyby z rodzaju Tritrachium sp., promieniowce z rodzaju Amycolatopsis sp., oraz Paenibacillus sp. Określono wpływ produktów rozkładu polimeru PBSA (Bionolle#3001) i włókniny otrzymanej z tego polimeru na skład jakościowy i ilościowy profilu mikrobiologicznego gleby, w której inkubowano próby polimeru i włókniny. Dokonano również porównania stopnia ubytku masy polimeru i włókniny w wyniku biorozkładu w glebie ogrodniczej i pochodzącej z pól doświadczalnych Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie.

11

Effect of Film Used in Low Tunnels and for Plant Shading on Nitrate Metabolism in Celery Stalks

Wojciechowska R., Siwek P.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2011

|

Vol. 18, nr 1

139-145

EN

The results of three-year studies (2005-2007) on the effect of various colours of film (transparent, white, and black) made of original and recycled materials used as tunnel covers and plant shades before harvest on the nitrate metabolism in celery, 'Tango' cv., have been presented. Nitrate content, nitrate reductase activity as well as ammonium ions and free amino acid content in celery stalks were estimated. In the first experiment celery plants were grown in tunnels since the day of planting, then the films were removed a month before harvest and in the second one - film shades of proper films were fixed on the low tunnels construction two weeks before harvest. The content of nitrate and its metabolism was more significantly modified in the second experiment; with the reducing PAR permeability of film, the significant decrease of nitrate activity in celery stalks was shown. In both experiments the lowest content of nitrates was estimated in stalks of the celery grown under transparent film. The highest content of free amino acids in celery stalks in black film application was observed. The film colour had greater effect on nitrate content and its metabolism than the material of the film.

PL

Przedstawiono wyniki trzyletnich badań (2005-2007) nad wpływem folii polietylenowej wykonanej z surowca oryginalnego i recyklingowego (bezbarwnej, białej i czarnej) wykorzystanej do pokrycia tuneli niskich oraz do cieniowania roślin przed zbiorem na metabolizm azotanów w ogonkach liściowych selera naciowego odmiany 'Tango'. Wykonano oznaczenia zawartości azotanów, aktywności reduktazy azotanowej, jak również zawartości jonów amonowych oraz wolnych aminokwasów. W pierwszym doświadczeniu rośliny selera rosły w tunelach od wysadzenia rozsady, po czym około miesiąc przed zbiorem zdejmowano folie, a w drugim - folie rozciągano na konstrukcji tuneli niskich na dwa tygodnie przed zbiorem. Zawartość i przemiany azotanów były bardziej modyfikowane w doświadczeniu drugim; wraz ze zmniejszaniem się przepuszczalności folii dla PAR stwierdzono znaczny spadek aktywności reduktazy azotanowej w ogonkach liściowych selera. W obu eksperymentach najniższy poziom azotanów odnotowano w ogonkach selera, zebranych spod folii bezbarwnych. Największa, zawartość wolnych aminokwasów obserwowano w kombinacjach z folią czarną. Większy wpływ na zawartość i przemiany azotanów miało zabarwienie użytych folii niż materiał, z którego je wykonano.

12

Zastosowanie biopolimerów w rolnictwie

Siwek P., Libik A., Twardowska-Shmidt K., Ciechańska D., Gryza I.

Polimery

|

2010

|

T. 55, nr 11-12

806-811

PL

Artykuł stanowi przegląd literaturowy dotyczący materiałów polimerowych wykorzystywanych w rolnictwie. Wymieniono rodzaje polimerów, postaci i sposoby ich użycia, a także szczegółowo omówiono polimery biodegradowalne, zwracając uwagę na czynniki wpływające na proces degradacji. Opisano zastosowanie takich biodegradowalnych materiałów, charakteryzując przy tym ich właściwości i wynikającą z nich przydatność w produkcji rolniczej. Osobny rozdział poświęcono polimerom termoplastycznym o właściwościach włóknotwórczych oraz biodegradowalnym materiałom włókninowym przeznaczonym do celów rolniczych.

EN

This paper constitutes a review of the literature of polymeric materials and their applications in agriculture. The various types of polymers, their structure and methods of application have been presented (Fig. 1). Moreover, a comprehensive analysis of biodegradable polymers with special emphasis on the factors influencing their degradation process was also done. The application of these biodegradable materials and the properties, on which their applicability in agricultural production depends was evaluated. A separate chapter was dedicated to thermoplastic polymers with fiber-producing properties and biodegradable fiber materials for agricultural applications.

13

Effect of Shading with Various Coloured Films on the Yield and Quality of Celery and Butterhead Lettuce

Siwek P., Wojciechowska R., Kalisz A., Libik A., Gryza I.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2010

|

Vol. 17, nr 12

1619-1627

EN

In 2005–2007 at the University of Agriculture in Krakow field experiments with shading with polyethylene films were carried out on medium-early celery ‘Tango’ cultivar and butterhead lettuce ‘Melodion’ cultivar. Shadings with transparent, white and black films made from original and recycled materials were fixed on low tunnel structures on 7 days before harvesting lettuce (from 23.05.2005. and 23.05.2006, respectively) and on 10–12 days before harvesting celery (from 29.06.2005, 1.07.2006 and 25.06.2007, respectively). The best elongation growth of celery was shown under white film which also slightly increased the yield of celery stalks. In relation to yielding of celery in 2005 best effect was obtained under white film, in the next year under transparent and white film and in the last year of the experiment the yield was even in all objects with small advantage under white film. Shading lettuce with transparent film for 7 days before harvest increased the yield and soluble sugars content in plants. With the decrease of PAR permeability through films dry matter, soluble sugars and ascorbic acid content decreased in celery and lettuce. No differences were shown in the growth, quality and yield of celery and lettuce grown under films made from original and recycled materials.

PL

W latach 2005–2007 wykonano w Uniwersytecie Rolniczym w Krakowie doświadczenia polowe z cieniowaniem folią polietylenową roślin selerów naciowych odm. ‘Tango’ i sałaty masłowej odm. ‘Melodion’. Cieniowanie folią bezbarwną, białą i czarną, wyprodukowaną z surowców oryginalnych i recyklingowych w przypadku sałaty wykonywano na tydzień przed zbiorem (odpowiednio od 23.05.2005 r. i 23.05.2006 r.), a w przypadku selerów 10–12 dni przed zbiorem (odpowiednio od 29.06.2005 r., 1.07.2006 r. i 25.06.2007 r.). Wzrost elongacyjny selera naciowego był najsilniejszy pod folią białą, która powodowała także nieznaczne zwiększenie plonu ogonków liściowych. Pod względem plonowania w 2005 r. najlepszy wynik uzyskano pod folią białą, w kolejnym pod bezbarwną i białą, a w ostatnim plon był wyrównany we wszystkich obiektach, z niewielką przewagą obiektów, w których stosowano folię białą. Cieniowanie roślin sałaty bezbarwną folią na tydzień przed zbiorem spowodowało wzrost plonu oraz zawartości cukrów rozpuszczalnych. Wraz ze zmniejszaniem przepuszczalności folii dla promieniowania fotosyntetycznie czynnego, zawartość suchej masy, cukrów i kwasu askorbinowego w selerach i sałacie zmniejszała się. Rodzaj surowca stosowanego do produkcji folii nie miał wpływu na wzrost, plonowanie i jakość selerów i sałaty.

14

Czynniki kształtujące ujemną anomalię hydrochemiczną w utworach karbonu produktywnego w północno-wschodniej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego

Różkowski A., Siwek P.

Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska

|

2008

|

z. 285

249-257

PL

W zasięgu basenu węglowego Górnośląskiego Zagłębia Węglowego (GZW) występuje normalna strefowość hydrochemiczna zaburzona lokalnie obecnością anomalii hydrochemicznych. W pracy przedstawiono charakterystykę i warunki formowania się ujemnej anomalii hydrochemicznej występującej w NE części GZW wywołanej czynnikami geogenicznymi i górniczymi.

EN

Within range of the USCB the normal hydrochemical zonation exists, locally disturbed by hydrochemical anomalies. In the paper characteristics and forming conditions of the negative hydrochemical anomaly occurring in the NE part of the USCB caused by geogenic and mining factors is presented.

15

Wpływ nakładu na kształtowanie się mineralizacji wód kopalnianych w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym

Różkowski A., Siwek P.

Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska

|

2005

|

z. 267

259-267

PL

Skład chemiczny i mineralizację wód kopalnianych w GZW kształtują czynniki geologiczne i antropogeniczne. Wśród czynników geogenicznych podstawowe znaczenie ma przepuszczalność utworów nadkładu karbonu produktywnego. Przeprowadzone badania hydrogeologiczne umożliwiły wydzielenie w zasięgu zagłębia siedmiu rejonów hydrochemicznych o zróżnicowanych warunkach hydrogeologicznych i górniczo-technicznych kształtujących chemizm wód kopalnianych.

EN

Chemical composition and mineralization of mine waters in the USCB are lormed by geologie and anthropogenic factors. Among geogenic factors permeability of the productive Carboniferous cover is of the basie importance. Hydrogeologic investigations carried out within the USCB made possible to separate seven hydrochemical regions of differentiated hydrogeologie and mine-technical conditions influencing mine waters chemical compositions.

16

Tło bromkowe jodkowe piętra wodonośnego karbonu południowej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego

Miotliński K., Siwek P.

Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska

|

2003

|

z. 256

155-161

PL

Podwyższone stężenia bromu i jodu są charakterystyczne dla południowej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Zróżnicowanie stężeń tych jonów determinowane jest przykryciem utworów karbonu słabo przepuszczalnymi osadami trzeciorzędu. Ujemne anomalie stężeń jonów bromkowego i jodkowego pokrywają się z obszarami wzmożonej infiltracji opadów oraz intensywnego drenażu górnictwa węglowego. Dodatnie anomalie są charakterystyczne dla terenów o dużej miąższości izolującej pokrywy trzeciorzędowej.

EN

The general increase of the concentrations of the bromine and iodine is particularly apparent in the southern part of the Upper Silesian Coal Basin. The internal diversifications are caused by the cover of the impermeable Tertiary sediments. The negative anomalies of the bromide and iodide ions concentrations are due to the infiltration of the meteoric waters and the intensive drainage of the coal mining. The positive ones are characteristic of the thick Tertiarial overburden.

17

Skład chemiczny wód w utworach karbonu górnośląskiego w świetle obliczeń statystycznych

Siwek P., Różkowski A.

Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska

|

2003

|

z. 256

203-208

PL

W artykule scharakteryzowano skład chemiczny wód w utworach karbonu górnośląskiego na podstawie wyników przeprowadzonych obliczeń statystycznych. Obliczeniami objęto 2382 analiz chemicznych wód kopalnianych, podrzędnie opróbowanych z otworów wiertniczych. Wyniki analizy statystycznej potwierdziły i liczbowo udokumentowały trend wzrostu mineralizacji oraz zmiany składu jonowego wód z głębokością charakterystyczne dla basenów sedymentacyjnych.

EN

Groundwater chemistry of the Upper Carboniferous of the Upper Silesia Coal Basin is presented in the paper on the base of statistic calculations. 2382 results of mine water chemical analyses were taken into account, Some of waters were sampled from boreholes. Results of statistical analysis confirmed and numerically documented tendency of mineralization growth and changes of water ionic composition with growing depth of water sampling, characteristic for sedimentation basins.

18

Możliwości wykorzystania wód potencjalnie leczniczych jako elementu rozwoju regionalnego w południowo-zachodniej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego

Labus K., Siwek P.

Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska

|

2002

|

z. 254

93-100

PL

W południowo-zachodniej części GZW istnieją nadal warunki do rozwoju uzdrowisk w oparciu o zasoby miejscowych solanek jodo-bromowych. Rozwój górnictwa spowodował jednak częściową degradację złóż tych surowców. Dziś, kiedy zamykane są kolejne kopalnie, być może jest możliwy powrót do dawnych funkcji tych terenów.

EN

Capabilities of health resorts development, basing on local iodine-bromide waters resources existed in the past South-Western part of the Upper Silesian Coal Basin (USCB). Coal mining caused however partial degradation of these waters resources. Nowadays, when consequent mines are being in closure, a come back to the former functions of the area might be possible.

19

Regionalny monitoring wód podziemnych - od koncepcji do decyzji

Siwek P.

Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska

|

2001

|

z. 248

197-204

PL

Na przykładzie zrealizowanego w latach 1991-1996 regionalnego monitoringu wód podziemnych zbiornika Gliwice przedstawiono proces od powstania koncepcji, poprzez tworzenie sieci, realizację badań, do ich interpretacji i wnioskowania, które powinno stać się podstawą decyzji administracyjno-gospodarczych. Podano szereg uwag praktycznych związanych z każdą fazą realizacji monitoringu. Zwrócono uwagę na problemy pojawiające się w trakcie wieloletnich badań i spowodowane przez nie ograniczenia w interpretacji wyników.

EN

On the basis of regional monitoring of groundwater from Gliwice reservoir, constructed in years 1991-1996, the whole process was presented starting from a conception, through creating a network and proceeding with examinations, to their interpretation and conclusions, which should become the basis for administrative-economic decision. Many practical remarks, connected with each stage of monitoring performance, were given attention was paid to problems appearing in the course of long lasting research and caused by it - resolutions in interpreting results.