PL
 |
EN
Preferencje help
Polish version English version Język
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 39

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
1
Content available Inne spojrzenie na regionalizację Wyżyny Śląsko-Krakowskiej
Nita J., Myga-Piątek U.
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
|
2017
|
nr 37
141--164
PL
W ostatnich latach podejmowane są badania nad aktualizacją podziału regionalnego Polski wykonanego przez J. Kondrackiego. Powstał ogólnopolski – międzyuczelniany zespół geografów, pracujący nad weryfikacją dotychczasowej regionalizacji fizycznogeograficznej. W wielu ośrodkach naukowych trwają także niezależne prace, mające na celu uwspółcześnienie podziałów poszczególnych jednostek regionalnych. Niniejszy artykuł jest jedną z takich prób, podjętych na poziomie podprowincji Wyżyna Śląsko-Krakowska. Zaproponowane uszczegółowienie, nie burzy uznanych za uniwersalne kryteriów delimitacji regionów, według zasady zachowania terytorialnej całości i wewnętrznej jedności oraz analizy pochodzenia rzeźby terenu i budowy geologicznej w skali regionalnej. Proponowany podział podprowincji Wyżyna Śląsko-Krakowska wydaje się jednak bardziej zgodny ze stanem współczesnej wiedzy geograficzno-geologicznej, a także z wynikami prowadzonych w tym obszarze różnorodnych badań fizycznogeograficznych.
EN
In recent years, research on updating the regional division of Poland made by J. Kondracki has been undertaken. The nationwide and intercollegiate team of geographers working at the verification of the current physicogeographical regionalization was created. Independently, work on updating the divisions of individual macroregions in many scientific centers are underway. This article is one of such attempts undertaken at the level of the sub-province of the Silesia-Kraków Upland. The proposed refinement does not change the regional range criteria considered as universal according to the principle of territorial integrity and internal unity as well as the analysis of the origin of the relief and geological structure on a regional scale. However, the proposed division of the sub-province of the Silesia-Krakow Upland seems to comply with the state of modern geographic-geological knowledge and the results of various physico-geographical studies in this area.
2
Content available Wyrobiska surowców skalnych – antropogenicznymi wyspami krajobrazu kulturowego
Nita J., Nita M.
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
|
2016
|
nr 33
53--65
PL
Przeanalizowano cechy charakterystyczne wyspy i wyspowości w ocenie krajobrazu. Sprecyzowano znaczenie wyżej wymienionych terminów. Określono rolę wyspowości i wyspy w badaniach krajobrazu, a w szczególności w klasyfikacji i jego ocenie. Omówiono pojęcie wyrobisk surowców skalnych jako dynamicznych wysp w krajobrazie. Uzasadniono potrzebę wprowadzenia wyspowości i wyspy do badań krajobrazu, w tym szczególnie objętego pracami górniczymi jako kategorii klasyfikacyjnych krajobrazów.
EN
We analyzed the characteristics of islands and inslarity in the evaluation of landscape. Clarifies the meaning of the above mentioned terms. Identified the role of islands in studies of landscape, especially in the classification and evluation. Disscused the meaning of excavations of rock raw materials as an example of a dynamic island in the landscape. The need of introduction for studies of landscape for islands and insularity were justified especially in case of areas covered by mining work as landscape category classification.
3
Content available Propozycja mikroregionalizacji województwa śląskiego – weryfikacja metody na wybranych mezoregionach
Nita J., Myga-Piątek U., Pukowiec-Kurda K.
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
|
2016
|
nr 31
43--56
PL
Artykuł porusza aktualny problem weryfikacji dotychczasowego podziału fizycznogeograficznego Polski (mikroregionalizacja) wybranych mezoregionów województwa śląskiego. Podejmowane próby wykonywania mikroregionalizacji są zawiązane z trwającymi pracami nad przygotowaniem audytów krajobrazowych województw. Autorzy diagnozują powody niedoskonałości dotychczasowej klasyfikacji jednostek fizycznogeograficznych, proponując kryteria i procedurę mikroregionalizacji. Próbą weryfikacji poprawności dotychczasowego podziału fizycznogeograficznego oraz testowaniem zaproponowanej metody jest wydzielenie mikroregionów w obrębie czterech wybranych mezoregionów (Obniżenie Górnej Warty, Wyżyna Częstochowska, Wyżyna Katowicka i Płaskowyż Rybnicki). Przedstawione wyniki ujawniają nieprecyzyjność dotychczasowego podziału regionalnego Polski i trudności interpretacyjne procesu mikroregionalizacji.
EN
This paper focuses on the current problem of revision and verification of the existing physicogeographical division of Poland through microregionalization of selected mesoregions of the Silesian Voivodship. Attempts made to carry out the microregionalization are related to the ongoing work on the preparation of landscape audits of voivodships. The authors diagnose the reasons behind the imperfections of the existing classification of the physicogeographical units while proposing the criteria and procedure for the microregionalization. Identifying microregions within four selected mesoregions (the Upper Warta Depression, Częstochowa Upland, Katowice Upland and Rybnik Plateau) is an attempt at verifying the accuracy of the existing physicogeographical division and a test of the proposed method The results reveal the vagueness of Poland's existing regional division and difficulties with interpretation of the microregionalization process.
4
Content available Znaczenie wyznaczników i wyróżników w badaniach krajobrazu
Nita J.
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
|
2015
|
nr 30
59--70
PL
Celem artykułu jest analiza i ocena roli cech charakterystycznych, wyróżników i wyznaczników w klasyfikacji krajobrazu. Sprecyzowano znaczenie w/w terminów. Określono rolę wyróżników i wyznaczników w badaniach krajobrazu, a w szczególności w klasyfikacji i jego ocenie. Uzasadniono potrzebę wprowadzenia wyróżników i wyznaczników do badań krajobrazu, jako kategorii klasyfikacyjnych krajobrazów. Na koniec zwrócono uwagę na znaczenie naukowe i praktyczne zagadnień zaprezentowanych w publikacji.
EN
The purpose of this article is to analyze and evaluate the role of characteristic features, discriminants and landscape determinants in classification. The meaning of above-mentioned terms was also specified. Defined the role of discriminants and determinants in the research landscape, particularly in the classification and assessment. It was justified by the need to introduce discriminants and determinants to study the landscape, as a category classification landscapes. Finally discussed was the importance of scientific and practical meaning of issues presented in the publication.
5
Content available Aktualność, generalizacja oraz interpretacja informacji na współczesnych mapach województwa śląskiego
Nita J., Nita M.
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
|
2015
|
nr 28
9--25
PL
Jest to próba refleksji nad podstawowymi materiałami kartograficznymi, na bazie których powstają szczegółowe opracowania tematyczne, związane z zagospodarowaniem przestrzennym, krajobrazem, infrastrukturą, pokryciem terenu itp. Powszechny dostęp do takich materiałów za pomocą Geoportalu po wprowadzeniu INSPIRE1 oraz coraz szersza cyfryzacja map rodzi pewne oczekiwania i wymagania co do ich aktualności. Po szczegółowej analizie dostępnych danych kartograficznych, w tym map topograficznych obszaru województwa śląskiego, potrzebnych do różnych opracowań tematycznych, można dojść do wniosku, że wszystkie dostępne mapy można uznać za „historyczne”. Stan zawartej na nich treści uzasadnia taką refleksję.
EN
It is an attempt to reflect upon the primary cartographic materials on the basis of which specific thematic studies associated with spatial development, landscape, infrastructure, land cover, etc. are developed. Universal access to such materials via the Geoportal after the introduction of INSPIRE and the ever increasing digitalization of maps raises certain expectations and requirements for the relevance of data. After a detailed analysis of the available cartographic data (topographic maps) for the Silesian Province area that is needed for various thematic studies, it can be concluded that all available maps can be considered as "historical". The status of their content justifies such reflection.
6
Content available Wyrobiska w krajobrazie Garbu Woźnickiego
Nita J., Nita M.
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
|
2014
|
nr 26
79--92
PL
Kiedy czynne wyrobisko surowców skalnych zmienia się w wyrobisko nieczynne, jego charakterystyczne cechy nabierają innego znaczenia. Autorzy uważają, że takie obiekty mają pozytywny wpływ na krajobraz i środowisko naturalne. Przedstawiono walory krajobrazowe, geologiczne oraz geoturystyczne związane z wyrobiskami na Garbie Woźnickim. Zestawiono mapę oceny walorów krajobrazowych związanych z wyrobiskami oraz model wysokościowy tego obszaru. Zwrócono uwagę na najciekawsze wyrobiska, a także walory geoturystyczne i potencjalne geostanowiska.
EN
When an excavation of rock raw materials changes from active to abandoned, its accompanying features change their importance. The authors consider these objects to have a positive impact on the landscape and natural envi-ronment. Presented landscape, geological and geotourist values associated with the rock raw materials excavations in the Garb Woźnicki area. Summarizes the map of landscape evaluation associated with the rock raw materials excavation and the model of altitude. Drew attention to the most interesting rock raw materials excavations, as well as advantages and potential geotouristic sites.
7
Content available Mining landscape as a type of cultural landscape
Nita J.
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
|
2014
|
nr 23
203--212
EN
Numerous inactive post-mining excavations left in the landscape do not introduce negative elements; quite contrary, they serve positive functions at present, so attributing the same negative impact to them is a misunderstanding. These are places of biodiversity, scenic diversity and geotourist or tourist attractiveness. Some of them are closely related to local history and create a peculiar form of cultural landscape, which is worth preserving.
PL
Liczne nieczynne wyrobiska pogórnicze pozostawione w krajobrazie nie wprowadzają do niego elementów negatywnych; wręcz przeciwnie, służą one podkreśleniu jego pozytywnej cech w chwili obecnej. Przypisując, więc ten sam wpływ negatywny zarówno czynnym jak i nieczynnym wyrobiskom jest nieporozumieniem. Są to miejsca, różnorodności biologicznej, geologicznej, geoturystycznej o dużej atrakcyjności turystycznej. Niektóre z nich są ściśle związane z lokalną historią i tworzyć swoistą formę krajobrazu kulturowego, które jest warte zachowania na równi z innymi.
8
Content available Zrównoważone zarządzanie obszarami eksploatacyjnymi
Nita J.
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
|
2013
|
nr 20
91--104
PL
Rozwój zrównoważony jest elementem globalnej strategii rozwoju państw i warunkiem postępu cywilizacyjnego, choć nie brak także krytycznych głosów odnoszących się do możliwości jego wdrożenia Działalność człowieka jest nierozerwalnie związana z przekształcaniem środowiska przyrodniczego. Największe przekształcenia środowiska są związane z eksploatacją surowców mineralnych i ich przetwarzaniem. Autor pragnie ocenić możliwości i skuteczność stosowania zasad zrównoważonego rozwoju w stosunku do obszarów intensywnej działalności górniczej. Eksploatacja surowców wywiera znaczący wpływ na środowisko naturalne oraz krajobraz. Zamierzeniem autora jest krytyczna analiza zasad zarządzania krajobrazem eksploatacyjnym i poeksploatacyjnym, kształtującym się w wyniku górnictwa odkrywkowego. Podstawowe zadanie dla polityki zrównoważonego rozwoju w górnictwie nie wiąże się z pytaniem czy prowadzić eksploatację, ale co zrobić z obszarem powstałym po jej zakończeniu. Idea zrównoważonego rozwoju wydaje się tu jak najbardziej pożądana pod warunkiem, że nie równoważymy tego, co zostało wyeksploatowane w złożu tylko rekompensujemy przyrodzie to, co zostało zniszczone.
EN
Sustainable development is an element of global development strategy of countries and a condition for civilizational progress, although there are also critical opinions regarding its possible implementation. Human activities are inseparably related to transformation of the natural environment. The largest transformation of the environment results from mining and processing of natural resources. The author aims to assess possible use, and its efficiency, of the sustainable development principles in areas of heavy mining activities. Mining of resources has a significant impact on the natural environment and landscape. The author intends to carry out critical analysis of the management principles of mining and post‐mining landscape developed as a result of open‐pit exploitation. The main task for the sustainable development policy is not related to whether to carry out mining operation, but what to do with the area left after ceased exploitation. The concept of sustainable development seems to be the most desirable, providing that we do not only sustain what has been mined in the deposit, but also reclaim what has been destroyed in the environment.
9
Content available Ocena fluktuacji składu mieszanki wysterowanej z cyklu na cykl w silniku z pośrednim wtryskiem benzyny
Nita J., Wołczyński Z.
Combustion Engines
|
2013
|
R. 52, nr 3
1002--1010
PL
W publikacji przedstawiono wyniki badań nad fluktuacją wysterowanego składu mieszanki paliwowo-powietrznej w wolnossącym silniku o zapłonie iskrowym z wtryskiem pośrednim wielopunktowym benzyny. Skład mieszanki wysterowano według opracowanego we własnym zakresie algorytmu. Jego znamienną cechą jest konstytuowanie mieszanki w cylindrze o wymaganym składzie w trybie z cyklu na cykl. Ocenę fluktuacji tak wysterowanego składu mieszanki wykonano na bazie wyników z badań hamownianych silnika w wybranych stanach ustalonych i przejściowych. Otrzymane wyniki porównano z wynikami przedstawionymi w pracy [1], uzyskanymi dla fabrycznego sterowania w tym silniku. Analiza porównawcza wykazała obniżenie fluktuacji składu mieszanki wysterowanej opracowanym systemem. Badania wskazały ponadto kierunki dalszego doskonalenia opracowanego sposobu sterowania.
EN
The paper presents results of investigation on cycle-to-cycle variations of the air-fuel ratio in a naturally-aspirated spark ignition engine with an indirect multipoint fuel injection. The air-fuel ratio was controlled with the application of an algorithm developed by the authors. Its characteristic feature is the ability to adjust a required air-fuel ratio from cycle to cycle. Estimation of cycle-to-cycle variations was carried out on the basis of the engine test bed investigation under transient and steady operating conditions. The obtained results were compared to those presented in [1], obtained for manufacturer's parameters. The comparative analysis has revealed decreased variations of the air-fuel ratio controlled with the application of the developed system. Additionally, the results indicated further improvement directions of the developed control system.
10
Content available Niepowtarzalność z cyklu na cykl składu mieszanki spalanej w silniku GDI
Nita J.
Combustion Engines
|
2013
|
R. 52, nr 3
995--1001
PL
W pracy przedstawiono wybrane wyniki analizy zmienności z cyklu na cykl składu mieszanki spalanej w jednym z cylindrów silnika GDI. Dokonano identyfikacji algorytmu sterowania w wybranych stanach pracy silnika. Stwierdzono wysoką stabilność składu średniego w stanach silnika regulowanych systemem z dwustanową sondą lambda. Skład cyklowy oscyluje wokół stabilnej wartości średniej w szerokim zakresie. Oscylacje te są istotnie mniejsze w stanach pracy silnika bez tej regulacji. W stanach przejściowych o dużej dynamice uruchamiany jest system autonomicznego sterowania przepustnicą, korygujący niezależnie od jej zewnętrznego sterowania, napełniania cylindrów powietrzem. Jest to cecha znamienna tego systemu sterowania.
EN
The paper presents some results of the analysis of variation from cycle to cycle the mixture composition burned in one of the GDI engine cylinders. The control algorithm in the selected states of the engine have been identified. High stability of the average composition in the engine states governed by the system with two-state oxygen sensor were found. Cyclic composition fluctuates around a stable average value over a wide range. These oscillations are significantly lower in states without the engine control. In the highly dynamic transients autonomous throttle control system is being running, that corrects regardless of the external control of the air filling the cylinders. This is a characteristic of the control system.
11
Content available Rola GIS w ocenie historycznych opracowań kartograficznych na przykładzie Wyżyny Częstochowskiej
Nita J., Myga-Piątek U.
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
|
2012
|
nr 16
116--135
PL
W ostatnich latach oberwany jest wzrost zainteresowania problematyką badawczą z pogranicza geografii i historii, tzw. geohistoria. Przedmiotem analiz są m.in. zmiany użytkowania terenu, dynamika procesów przyrodniczych czy krajobrazowe następstwa hydro-meteorologicznych zjawisk ekstremalnych w czasach historycznych. Analiza map dawnych służy pozyskaniu informacji o rozwoju regionu, (infrastrukturalnym, urbanistycznym, osadniczym itd.). GIS historyczny (hGIS) wykorzystuje mapę jako podstawę informacji, natomiast jako narzędzie jej przetwarzania – specjalistyczne oprogramowanie komputerowe. Nie wszystkie mapy historyczne są jednakowo przydatne. Dlatego celem niniejszego opracowania jest analiza wiarygodności wybranych opracowań kartograficznych dotyczących ziem polskich. Przeprowadzono analizę 14 map Wyżyny Częstochowskiej i jej obrzeży z lat 1685-1984. Oceniano m.in.: dokładność treści map, zgodność czasu opracowania, poprawność historyczną treści mapy, ocenę wartości i wiarygodności.
EN
Recent years have seen increased interest in research areas overlapping geography and history, so-called geohistory. The subject matter for research includes changes in land use, dynamics of natural processes, or consequences of hydro-meteorological phenomena in the history on landscape. Analyses of historical maps make it possible to collect information regarding development of a region in terms of infrastructure, urban growth, settlement, etc. Historical GIS (hGIS) uses maps for basic information and specialist software as a tool for processing this information. Not all historical maps are equally useful, and that is why this paper aims to analyze reliability of selected cartographic materials regarding Polish territories. The analyses concerned 14 maps of the Częstochowa Upland and its peripheries from years 1685-1984. The factors that were assessed included accuracy of the map contents, correct creation date of the map, historical precision of the map contents, and assessment of its importance and reliability.
12
Content available Ocena walorów widokowych drogi S1 [E75] na odcinku Częstochowa-Sosnowiec
Nita J., Myga-Piątek U.
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
|
2012
|
nr 18
181--193
PL
Artykuł powstał jako reakcja na trwający w Polsce intensywny proces budowy nowych autostrad oraz remontu i modernizacji dotychczasowych połączeń drogowych. Wielkie inwestycje drogowe są poprzedzone analizą ekonomiczną, środowiskową i przestrzenną. W Polsce dotychczas pomijany był kontekst krajobrazowy tych inwestycji. Tymczasem doświadczenia europejskie i amerykańskie pokazują jak wielką rolę dla podróżujących mogą spełniać walory widokowe. Autorzy postulują projektowanie przebiegu nowych połączeń drogowych w sposób zharmonizowany z otoczeniem, tak aby szlaki te mogły eksponować a nie niszczyć i izolować walory krajobrazowe. Na poparcie tego postulatu przeprowadzono szczegółową ocenę walorów widokowych wybranego fragmentu Drogowego Paneuropejskiego Korytarza Transportowego, biegnącego przez Polskę z południa na północ – drogę S1 [E 75] w województwie śląskim na odcinku Sosnowiec-Częstochowa (67 km). Podstawą do przeprowadzenia analizy były mapy topograficzne (1:10 000) i ortofotomapa oraz numeryczny model terenu (NMT). Do analizy danych zastosowano metody GIS, kartograficzne, teledetekcyjne, geoinformatyki, w tym algebry mapy.
EN
The article was written as a response to the intense process of construction of new highways and reconstruction and modernization of existing routes in Poland. Economic, environmental and spatial analyses are carried out prior to large road investments. While the scenic context of such investments has been neglected in Poland so far, European and American experience shows how important part scenic values may play for travelers. The authors call for designing new routes in a way which would be harmonious with the environment, so that these routes could expose scenic values rather than destroy and isolate them. To support that suggestion, detailed assessment of scenic values was carried out for a selected section of the Pan-European Road Transport Corridor, which runs south-north through Poland – Route S1 [E 75] in the Silesian Province at the Sosnowiec-Częstochowa section (67 km). The analysis was based on topographic maps (1:10 000) and an orthophotomap, as well as a digital terrain model (DTM). Data analysis was carried out using GIS, cartographic, remote sensing, and geoinformatics methods, including map algebra.
13
Content available Krajobrazowe skutki wzrostu powierzchni leśnych na Wyżynie Częstochowskiej
Nita J., Myga-Piątek U.
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
|
2012
|
nr 16
191--207
PL
Celem niniejszego opracowania jest prześledzenie zmian zasięgu lasów na obszarze Wyżyn Częstochowskiej przeprowadzona na podstawie analiz kartograficznych z użyciem technik komputerowych. Do badań wybrano obszar Wyżyny Częstochowskiej cechujący się unikatowym w skali Polski krajobrazem kulturowym. Wybór regionu wynikał m.in. z faktu dobrego zobrazowania kartograficznego regionu oraz udokumentowania zmienności zasięgu lasów w czasach historycznych. Analizę prowadzono w zależności od przebiegu procesów osadniczych, gospodarczych, politycznych, a także współczesnej polityki ochrony przyrody. Dodatkowym motywem wyboru Wyżyny Częstochowskiej do badań był fakt, iż na tym obszarze lasy są obecnie uważane (w środowisku przyrodników i konserwatorów zabytków), za kontrowersyjny składnik krajobrazu. Nadmierny i niekontrolowany wzrost zalesienia zagraża bowiem istnieniu specyficznych gatunków flory i fauny a ponadto ogranicza możliwość podziwiania unikatowych obiektów przyrodniczych - ostańce skalne i historycznych – zamki i warownie jurajskie. Zatracanie tych regionalnych cech i zubożenie fizjonomii regionu ma dalsze negatywne konsekwencje m. in. dla ochrony krajobrazu, turystyki i krajoznawstwa.
EN
The aim of this paper is to track back the changes in the forest range within the Częstochowa Upland, basing on the cartographic analyses using computer-aided technologies. The research covered the area of the Częstochowa Upland with cultural landscape which is unique in Poland. Among other factors, the choice of the region resulted from the fact that the region is well documented cartographically and the changes in forest ranges throughout the history are well recorded. The analysis was carried out in relation to the course of settlement, economic, and political processes, and also with regards to the contemporary policy of nature protection. Another argument for the choice of the Częstochowa Upland for the research was the fact that the forests in that area are considered (among environmentalists and historic buildings conservation officers) as a controversial component of the landscape. Excessive and uncontrolled increase in afforestation is a threat to existence of peculiar species of fauna and flora, and also makes it harder to admire the unique natural and historical-cultural components. These regional features vanish and the physiognomy of the region becomes poorer, which has negative consequences, e.g. for landscape protection, tourism and sightseeing.
14
Content available remote Niepowtarzalność cyklowego składu mieszanki w silniku GDI
Nita J.
Czasopismo Techniczne. Mechanika
|
2012
|
R. 109, z. 5-M
229--241
PL
Przedstawiono statystyczną ocenę odchylenia z cyklu na cykl składu mieszanki w silniku GDI, wysterowanego w oparciu o pomiar cyklowego napełnienia termoanemometrem własnej konstrukcji. Otrzymane wyniki porównano z uzyskanymi z tego samego silnika, wysterowanego systemem oryginalnym. Zastosowanie nowego sposobu sterowania poprawiło ponadczterokrotnie stabilność cyklowego składu mieszanki.
EN
The cycle by cycle variation of the mixture composition in GDI engine is presented in the paper. The engine was controlled by the signal from thermo-anemometer of the author’s own design. The results were compared with those received from the same engine controlled with original control system. Application of the new method of the engine control improved stability of the engine cycle by cycle mixture composition even by four times.
15
Content available Wyniki analizy pyłkowej osadów organicznych z Katowic-lokalna i regionalna stratygrafia pyłkowa (interglacjał mazowiecki)
Nita J.
Przegląd Geologiczny
|
2010
|
Vol. 58, nr 6
516-521
EN
The paper presents results of pollen analysis of organic sediments from the site Katowice 2. Six local pollen assemblage zones identified in the section represent the youngest part of Mazovian Interglacial. The pollen spectra of the basal part of the section display some changes indicative of intra-interglacial cooling, well recorded in many profiles of this interglacial in Poland. The forest landscape was subsequently dominated by hornbeam-fir communities which were replaced later by those of pine forests. In turn, taxa of thermophilous aquatic plants, represented by pollen Trapa and microsporangia Azolla filiculoides and Salvinia evidence of lacustrine environment. The results of pollen analysis of sediments from the Katowice site and those hitherto obtained from some other localities in western and central part of the Polish Uplands (Malice, Raków, Wielki Bór, Konieczki i Białe Ługi) became the basis for distinguishing seven regional pollen zones for this area. As compared to pollen succession from Podlasie and eastern Poland, the most significant differences concern the course of pollen curves of Carpinus and Abies and the sequence of their pollen culmination.
16
Content available Kamieniołom w krajobrazie i geoturystyce
Nita J.
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
|
2010
|
nr 14
243--251
PL
W Polsce jest około 590 złóż surowców, które są określane jako kamienie łamane i bloczne i które są eksploatawane w kamieniołomach. Z danych PIG (baza Midas) wynika, że na terenie naszego kraju występuje 730 kamieniołomów średniej i dużej wielkości. Dominują kamieniołomy, w których wydobywa się piaskowce, wapienie, granity, bazalty i dolomity. Największe z nich przekraczają powierzchnie 1 km2 w Polsce, na świecie nawet kilkanaście. Kamieniołom zaczyna funkcjonować w harmonii z krajobrazem, kiedy przestaje być czynnym zakładem górniczym i staje się obiektem poeksploatacyjnym. Wtedy pojawia się stan pewnej równowagi pomiędzy czynnikami biotycznymi i abiotycznymi. Funkcję krajobrazową kamieniołomu należy interpretować jako zbiór elementów, na które składają się skarpy, ściany, zwałowisko, poziom eksploatacyjny itp. Rozważania dotyczą wpływu kamieniołomu na krajobraz i jego potencjalną wartość dla geoturystyki.
EN
About 590 deposits of mineral resources referred to as natural building stones or quarry stones occur in Poland; they are exploited in stone pits (database MIDAS). As data from the Polish Geological Institute show, 730 medium-sized and large stone pits are located throughout the country. The prevailing quarries are those exploiting sandstone, limestone, granite, basalt and dolomite. The largest ones in Poland exceed 1 km2 in area, those in other countries might even reach more than 10 km2 . A stone pit begins its functioning in harmony with the landscape when it ceases to be an active mining plant and changes into a post-mining object. That is when the state of certain equilibrium occurs between biotic and abiotic factors. The scenic function of a stone pit should be interpreted as a set of elements, composed of escarpments, walls, waste heaps, the stage of exploitation, etc. The paper discusses the impact of a stone pit on the mindscape and its potential value for geotourism.
17
Content available Jednostki fizycznogeograficzne na tle Numerycznego Modelu Terenu i ortofotomapy na przykładzie Wyżyny Śląsko - Krakowskiej
Nita J.
Landform Analysis
|
2010
|
Vol. 13
77-82
PL
: Autor proponuje, aby w przypadku potrzeby szczegółowego wyznaczania granic jednostek geomorfologiczno-strukturalnych oraz fizycznogeograficznych wykorzystywać do tego celu rzeźbę terenu prezentowaną na NMT (Numerycznych Modelach Terenu) weryfikowaną na ortofotomapie. Prezentowane do tego celu metody badańoparte na NMT jednostek geomorfologiczno-strukturalnych z wykorzystaniem metod GIS, w tym wizualizacji przestrzennej, dają nowe możliwości wyróżniania dokładnych, a czasem nowych podziałów przestrzennych. Metody modelowania i wizualizacji za pomocą oprogramowania komputerowego umożliwiają poszukiwanie linii strukturalnych, zmian nachylenia terenu, linii brzegowych śledzonych zmian w obrębie rzeźby terenu. Pozwala to na znacznie precyzyjniejsze określenie granic zwłaszcza jednostek geomorfologiczno-strukturalnych, ale również fizycznogeograficznych. Problemy GIS-owskie związane ze współczesną zmianą dokładności granic jednostek geomorfologiczno-strukturalnych oraz fizycznogeograficznych analizowane są na przykładzie Wyżyny Śląsko-Krakowskiej.
EN
The author proposes that, in the case of need for detailed limit specification of geomorphologico-structural and physico-geographical units, the relief - as presented in the DTM (Digital Terrain Models) and verified with the orthophotomap - can be used. Investigation methods used to that end, based upon the DTM of geomorphologico-structural units with the application of GIS methods, including spatial visualisation, offer new possibilities for generation of exact, and - occasionally - new spatial divisions. Modelling and visualisation methods, implemented by means of computer software, offer major possibilities for seeking structural lines, changes to terrain sloping, shorelines, or monitored changes to relief. This provides enormous opportunities for considerably more precise limit specification, in particular of geomorphologico-structural units, but also of physico-geographical ones. GIS-related problems connected with contemporary change in precision of geomorphologico-structural and physico-geographical unit limits are analysed on the example of Silesia and Krakow Highland.
18
Content available Georóżnorodność i geoturystyka w terenach poeksploatacyjnych na przykładzie regionu chęcińsko-kieleckiego
Nita J., Myga-Piątek U.
Geoturystyka
|
2010
|
nr 3-4
51-58
PL
Artykuł omawia problematykę zagospodarowania terenów eksploatacyjnych surowców skalnych regionu chęcińsko-kieleckiego, które są obszarami chronionymi. Zmiany w rzeźbie powierzchni terenu i pozostałych komponentach przyrodniczych wywołane wydobyciem surowców są zwykłe traktowane w kategoriach wysokiego zagrożenia i utożsamiane z dewastacją krajobrazową. Autorzy poruszają kwestie potrzeby ochrony nie tylko środowiska geograficznego, ale także krajobrazu, szczególnie w terenach, gdzie formy pogórnicze nie zagrażają kondycji środowiska przyrodniczego. Artykuł ukazuje walory geologiczne i potrzebę ich ochrony w celu wzmocnienia wartości krajobrazowych obszaru oraz na potrzeby dydaktyki geologicznej i turystyki specjalistycznej.
EN
The article discusses the matters of management of post-exploitation areas of the Chęciny-Kielce region. Changes in surface features and other elements of the natural environment, caused by mineral exploitation of resources, are usually recognized in terms of high threat and associated with landscape devastation. The author deal with the issues of necessary protection not only of the geographical environment, but also of the landscape, especially in areas where post-mining forms do not threaten the condition of the natural environment. It presents geological values and the need to protect them in order to increase the scenic values and for the purposes of geological didactics and specialist tourism.
19
Content available The evaluation of cycle by cycle mixture composition in an indirect injection engine
Nita J., Wołczyński Z.
Silniki Spalinowe
|
2009
|
R. 48, nr 4
12-21
EN
The investigations on an indirect injection unsupercharged engine fitted with a two state oxygen sensor have shown a particularly high fluctuation of mixture composition in transient states of the engine, represented by the rev up and rev down of the engine without a load and with a steady load. The spread of the maximum and average cycle by cycle mixture compositions in these states determined by a method developed by the authors (this method shall be a subject of a separate publication) is larger if the engine load is lower. It has been proved that the biggest fluctuation of the mixture composition occurs in the first part of the rev down phase i.e. in the phase of stepwise throttle closing when the injectors are still activated. In steady states represented by typical operating states of the engine the highest fluctuation of the mixture composition occurs at high engine speeds and low engine loads, and the lowest at low engine speeds and high engine loads. It has been confirmed that the fluctuation of the cycle by cycle mixture composition in the transient states is almost one order of magnitude larger than in the steady states. The investigations have been performed on a 1.6l Euro 3 engine fitted with a control unit made by a reputable manufacturer.
PL
Badania silnika wolnossącego z wtryskiem pośrednim benzyny z dwustanową sondą lambda wykazały szczególnie wysoką fluktuację składu mieszanki w stanach przejściowych w silniku, reprezentowanych przez rozbieg i wybieg silnikabez obciążenia i ze stałym obciążeniem. Rozrzuty maksymalny i średni cyklowego składu mieszanki w tych stanach wyznaczone opracowaną we własnym zakresie metodą (będzie to przedmiotem odrębnej publikacji) są tym większe, im obciążenie silnika jest mniejsze. Wykazano, że największa fluktuacja składu ma miejsce w pierwszej części fazy wybiegu, tj. w fazie skokowego zamykania przepustnicy, kiedy wtryskiwacze nie są jeszcze wyłączone. W stanach ustalonych reprezentowanych przez typowe stany eksploatacyjne silnika najwyższa fluktuacja składu występuje na wysokich obrotach silnika z niskim obciążeniem, a najmniejsza w silniku wysokoobciążonym na niskich obrotach. Stwierdzono, że fluktuacja składu cyklowego mieszanki w stanach przejściowych jest prawie o jeden rząd większa niż w stanach pracy ustalonej. Badania wykonano na silniku o pojemności 1.6l z ważną homologacją Euro 3, wyposażonym w system sterowania znanej światowej firmy.
20
Regulacja ekstremalna składu mieszanki paliwowo-powietrznej w silniku iskrowym
Nita J.
Logistyka
|
2009
|
nr 6
CD-CD
PL
Przedstawiono zmodyfikowaną funkcję celu w procesie sterowania składem mieszanki w silniku iskrowym. Modyfikacja dotyczy sterowania procesu spalania w silnikach akceptujących tzw. mieszanki ubogie. Odniesieniem dla tej modyfikacji jest sterowanie spalaniem w silnikach konwencjonalnych, w których optymalizacja sterowania podporządkowana jest wymogom testu homologacyjnego ECE-15 R.83. Przeprowadzono analizę sposobów ekstremalnego sterowania składem mieszanki wskazując na ich najważniejsze wady i zalety. W oparciu o badania obce i własne wykazano, że szczególnie interesujące ze względu na możliwość praktycznego wykorzystania wyników badań są warianty z chwilowo stałym wydatkiem paliwa i chwilowo stałym ciśnieniem spalania.
EN
The paper presents a modified objective function in the process of air-fuel mixture composition control in a spark-ignition engine. The modification concerns the process of combustion in engines that accept so-called lean mixtures. Reference to such modification is combustion in conventional engines, where control optimisation is subjected to the requirements of ECE-15 R.83 homologation test. It was carried out an analysis of exemplification solutions of the mixture control in engines that combust lean mixtures and also the main benefits and drawbacks were pointed. It was demonstrated on the basis of results obtained by the author and other investigators, that further research and development investigation may take into consideration, mainly from practical reasons, an extreme adjustment for variants with temporary constant fuel consumption or combustion pressure.
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.