Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Fractionation of Selected Heavy Metals (Zn, Ni, Cu) in Municipal Sewage Sludges from Podlasie Province

Łukowski A.

Journal of Ecological Engineering

|

2017

|

Vol. 18, nr 3

133--139

EN

In the samples of fresh dehydrated sewage sludges from municipal treatment plants in Grajewo, Bielsk Podlaski, Sokółka, Dąbrowa Białostocka, Knyszyn, Mońki, Augustów, Suwałki, Sejny and Suchowola the following determinations were made: pH, pseudo-total content of Zn, Ni and Cu, organic matter and dry mass. The contents of the above-mentioned elements in fractions were evaluated using modified BCR method (four fractions: F1-acid soluble and exchangeable, F2-reducible, F3-oxidizable, F4-residual). The zinc content (mean values) in particular fractions can be arranged quantitatively in a sequence: F3 (60.8%) > F2 (20.0%) > F4 (19.9%) > F1 (3.9%), in the case of nickel: F3 ( 48.6%) > F2 (25.2%) > F4 (25.1%) > F1 (5.6%) and in the case of copper: F4 (66.3%) > F3 (35.3%) > F1 (4.2%) > F2 (3.0%). Cumulative content of zinc in mobile fractions (F1+F2+F3) ranged from 76.0 to 93.3%; for nickel from 56.3 to 89.6% and for copper from 28.8 to 53.3% of pseudo-total content.

2

Fractionation of Heavy Metals (Pb, Cr and Cd) In Municipal Sewage Sluges from Podlasie Province

Łukowski A.

Journal of Ecological Engineering

|

2017

|

Vol. 18, nr 1

132--138

EN

In the samples of fresh dehydrated sewage sludges from municipal treatment plants in Grajewo, Bielsk Podlaski, Sokółka, Dąbrowa Białostocka, Knyszyn, Mońki, Augustów, Suwałki, Sejny and Suchowola the following determinations were made: pH, pseudo-total content of Pb, Cd and Cr, organic matter and dry mass. The contents of the above-mentioned elements in fractions were evaluated using modified BCR method (four fractions: 1-acid soluble and exchangeable, 2-reducible, 3-oxidizable, 4-residual). The lead content (mean values) in particular fractions can be arranged quantitatively in a sequence: F4 (51.4%) > F2 (30.3%) > F3 (19.2%) > F1 (7.2%), in the case of cadmium: F4 (49.0%) > F2 (23.6%) > F3 (18.9%) > F1 (15.5%) and in the case of chromium: F4 (65.0%) > F3 (30.6%) > F2 (6.8%) > F1 (3.1%). Cumulative content of lead in mobile fractions (F1+F2+F3) ranged from 20.7% to 89.9%; for cadmium from 32.9% to 76.9% and for chromium from 27.5 to 58.6% of pseudo-total content.

3

Bioakumulacja metali ciężkich w trawach pastewnych

Łukowski A., Wiater J., Dymko A.

Inżynieria Ekologiczna

|

2017

|

Vol. 18, nr 1

149--158

PL

Celem badań było określenie bioakumulacji metali ciężkich (Pb, Ni, Cu, Zn, Cd) w trawach pastewnych z obszaru województwa podlaskiego na podstawie współczynnika bioakumulacji. W próbkach gleby oznaczono pH, pojemność sorpcyjną i zawartość węgla organicznego. Zawartość metali ciężkich w roślinach i glebach określono metodą atomowej spektrometrii absorpcyjnej z atomizacją w płomieniu. Gleby charakteryzowały się głównie kwaśnym odczynem, wysoką pojemnością sorpcyjną i zawartością węgla organicznego. Zawartość metali ciężkich w badanych trawach pastewnych nie przekraczała krytycznych zawartości metali w odniesieniu do roślin paszowych, z wyjątkiem siedmiu próbek traw w przypadku ołowiu. Współczynniki zmienności w przypadku zawartości metali ciężkich w badanych trawach pastewnych były następujące: Pb – 37%, Ni – 63%, Cu – 30%, Zn – 34%, Cd – 48%. Największy współczynnik bioakumulacji odnotowano w przypadku niklu i trawy z miejscowości Remieńkiń (11,54), a najmniejszy dla kadmu i trawy z miejscowości Jemieliste (0,04).

EN

The aim of this study was estimation of bioaccumulation of heavy metals (Pb, Ni, Cu, Zn, Cd) in forage grasses from the area of Podlasie Province based on the bioaccumulation factor. In the soil samples the pH, organic carbon content and CEC were determined. Determination of heavy metals contents in plant and soil material was carried out by flame atomic absorption spectrometry. Soils were characterized mainly by acidic reaction, high cation exchange capacity and organic carbon content. The content of heavy metals in studied forage grasses did not exceed the polish regulations related to plant usage for feeding purposes, except the lead content in seven samples. Coefficients of variation for particular heavy metals content in studied forage grasses were as follows: Pb – 37%, Ni-63%, Cu – 30%, Zn – 34%, Cd – 48%. The highest bioaccumulation factor was found for nickel and grass from the village Remieńkiń (11.54), while the lowest for cadmium and grass from the village Jemieliste (0.04).

4

Content of zinc in plants depending on its fractional composition in soil and properties of soil

Wiater J., Łukowski A., Godlewska-Żyłkiewicz B.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2014

|

Vol. 21, nr 3

347-353

EN

Metals in soils occur in different forms, which are more or less mobile, which means bioavailable. The aim of this study was to assess the content of zinc in cultivated plants, depending on soil properties but also its content in soil and fractions in typical and unpolluted region, which is the Podlasie Province. The research material consisted of samples taken from arable soil in 81 points of Podlasie Province. Basic physicochemical properties and content of soil fraction < 0.02 mm in samples were determined. Pseudo-total content of zinc and its fractional composition in soil as well as zinc content in plants was evaluated. Correlation cśfficients between the content of zinc in plants and physicochemical properties of soil were calculated. It was found that examined soil contained natural amount of zinc, characteristic for uncontaminated soils. The most of zinc was associated with the organic matter fraction and the least with residual fraction. Among the analysed plants from light soils, the most of zinc was found in rye. Plants from medium-heavy soils contained similar amount of zinc, with the exception of maize. Correlation cśfficients do not confirm the significant relationship between soil properties and zinc in plants. Significant relationship was stated between bioaccumulation factors and the content of zinc in plants.

PL

Metale występują w glebie w różnych formach, które są bardziej lub mniej rozpuszczalne, a tym samym w różnym stopniu biodostępne. Celem pracy było określenie zawartości cynku w roślinach uprawnych w województwie podlaskim, w zależności od właściwości gleby oraz jego zawartości w glebie i w poszczególnych frakcjach. Materiał badawczy stanowiły próbki gleb i roślin uprawnych pobrane w 81 punktach woj. podlaskiego. W próbkach oznaczono podstawowe właściwości fizykochemiczne gleby, określono kategorię agronomiczną gleb i podzielono je na dwie grupy: gleby bardzo lekkie i lekkie oraz gleby średnie. Oznaczono zawartość cynku w roślinach oraz zbliżoną do ogólnej jego zawartość w glebie i skład frakcyjny. Obliczono współczynniki korelacji między zawartością cynku w roślinach a właściwościami fizykochemicznymi gleb i frakcjami cynku w glebie oraz jego współczynnikami bioakumulacji. Stwierdzono, że badane gleby zawierały naturalne ilości cynku, charakterystyczne dla gleb niezanieczyszczonych. Zawartość cynku w poszczególnych frakcjach układała się w następujący szereg: frakcja związana z substancją organiczną > frakcja związana z tlenkami i wodorotlenkami > frakcja wymienialna > frakcja rezydualna. Wśród analizowanych roślin uprawianych na glebach lekkich najwięcej cynku zawierało żyto. Rośliny uprawiane na glebach średnich, z wyjątkiem kukurydzy, zawierały zbliżone ilości cynku. Nie stwierdzono istotnych zależności pomiędzy zawartością cynku w roślinach a właściwościami gleb. Istotne zależności wystąpiły tylko w przypadku współczynnika bioakumulacji.

5

Źródło zanieczyszczeń wód powierzchniowych i wybrane metody ich oczyszczania

Kiryluk A., Leszczyński J., Łukowski A., Miłaszewski R., Piekutin J., Siemieniuk A., Skorbiłowicz E., Skorbiłowicz M., Szczykowska J., Wiater J., Żebranowicz E.

Budownictwo i Inżynieria Środowiska

|

2014

|

Vol. 5, no. 2

49--57

PL

Celem pracy było określenie źródeł zanieczyszczeń wód powierzchniowych i wybranych metod ich usuwania. Wody powierzchniowe zanieczyszczane są poprzez substancje migrujące z gleb oraz poprzez spływ powierzchniowy i podpowierzchniowy. Źródłami antropogenicznymi są melioracje komunikacja, rolnictwo i inne. Jedną z metod oczyszczania wód z jonów amonowych jest stosowanie metody wymiany jonowej z użyciem zwietrzeliny bazaltowej. Natomiast związki ropopochodne skutecznie mogą być usuwane metodą ultrafiltracji.

EN

The aim of this study was to identify sources of pollution of surface water and some pollutant removal methods. Surface waters are contaminated by substances migrating from the soil and by surface flow and subsurface flow. There are other sources such as transport, land melioration, etc. One of the method of ammonium ion removal from the water is ion-exchange method using basaltic rock-mantłe. However oil-related compounds can be effectively removed by ultrafiltration.

6

Content and Fractional Composition of Nickel in Arable Soils Depending on Physicochemical Properties

Łukowski A., Wiater J., Leśniewska B.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2013

|

Vol. 20, nr 12

1431--1439

EN

The aim of this study was estimation of pseudo-total nickel content and its fractional composition in arable soils depending on their physicochemical properties.The research material consisted of samples taken from arable soil in 81 points of Podlasie Province. The content of pseudo-total nickel in soils and its fractional composition was determined with BCR method. The correlations between pseudo-total content of nickel, as well as its individual fractions and physicochemical properties of soils were evaluated. It was found, that pseudo-total content of nickel was typical for uncontaminated soils and ranged from 2.0 to 14.4 mg kg–1. The share of acid soluble and exchangeable fraction was above 20 %, as compared to pseudo-total content. Reducible fraction comprised 20–40 %. The most of nickel was bound to organic matter. The factors which influenced fractional composition of nickel were determined. For the light soils it was content of soil fraction < 0.02 mm, granulometric composition and pH, while for medium-heavy soils, organic carbon and magnesium content, granulometric composition and content of soil fraction < 0.02 mm. The factors related to the changes of Ni content in light soils in fraction II and IV and for medium-heavy soils in fraction I, were not determined.

PL

Celem niniejszej pracy było określenie całkowitej zawartości niklu i jego frakcji w glebach uprawnych Podlasia oraz określenie zależności między zawartością niklu i jego frakcji a własnościami fizykochemicznymi gleb. Materiał badawczy stanowiły próbki pobrane z gleb uprawnych w 81 punktach województwa podlaskiego. Oznaczono zbliżoną do ogólnej zawartość niklu i jego frakcji metodą BCR. Obliczono zależności korelacyjne między zawartością ogólną niklu i jego poszczególnych frakcji, a właściwościami fizykochemicznymi gleb. Stwierdzono, że zawartość niklu ogółem była typowa dla gleb uprawnych niezanieczyszczonych i wahała się w szerokich granicach od 2,0 do 14,4 mg kg–1. Udział frakcji wymiennej w ogólnej zawartości niklu w badanych glebach wynosił ponad 20 %. Frakcja redukowalna stanowiła 20–40 % zawartości ogólnej. Najwięcej niklu było związane z substancją organiczną. Wyodrębniono czynniki wpływające na udział niklu w poszczególnych frakcjach. Dla gleb lekkich był to skład granulometryczny, zawartość frakcji spławialnej i pH, a w przypadku gleb średnich zawartość węgla organicznego, skład granulometryczny, zawartość frakcji spławialnej i zawartość magnezu. Nie wyznaczono czynników warunkujących zawartość niklu w II i IV frakcji gleb lekkich, a w przypadku gleb średnich zawartość tego metalu we frakcji I.

7

Pomiar czułości włókien mikrostruturalnych przy wykorzystaniu interferometru Macha-Zehndera

Murawski M., Szymański M., Hołdyński Z., Tenderenda T., Ostrowski T., Pawlik K., Łukowski A., Krisch H., Marć P., Jaroszewicz L., R., Nasiłowski T.

Elektronika : konstrukcje, technologie, zastosowania

|

2012

|

Vol. 53, nr 11

52-54

PL

Właściwości włókien mikrostrukutralnych takie jak: jednomodowe prowadzenie światła w szerokim zakresie spektralnym (od ultrafioletu do podczerwieni), bardzo wysoka dwójłomność, bardzo duże lub bardzo małe pole modu są przedmiotem badań wielu zespołów naukowych na świecie. Właściwości te wynikają przede wszystkim z rozmiaru, kształtu oraz lokalizacji otworów powietrznych w strukturze włókna mikrostrukturalnego. Zmiana tych parametrów pozwala na zastosowania takich włókien do różnych aplikacji. Sprawia to rosnące zainteresowanie włóknami mikrostrukturalnymi które widoczne jest w powstających czujnikach opartych na ich bazie - m. in. Czujniki interferometryczne do detekcji rozmaitych parametrów fizycznych. Jednym z takich czujników jest światłowodowy interferometr Macha-Zehndera wykorzystujący jako gałąź czujnikową włókno mikrostrukturalne. Interferometr ten jest jednym z układów który nie został opisany w fachowej literaturze. Czujnik zbudowany w oparciu o taki interferometr może być użyty do pomiarów wibracji, dynamicznego lub statycznego nacisku, rozciągania lub skręcania. W pracy tej przedstawione zostało porównanie czułości temperaturowej oraz mechanicznej włókien mikrostrukturalnych ze standardowymi włóknami jednomodowymi. Do tego celu wykorzystaliśmy interferometr Macha- Zehndera z wymiennym ramieniem czujnikowym. Zastosowanie takiego rozwiązania pozwoliło na zbadanie wielu światłowodów w jednym układzie pomiarowym. Czułość temperaturowa jest najistotniejszym czynnikiem przy projektowaniu czujników. Włókna mikrostrukturalne zbudowane są z czystego szkła krzemiankowego z heksagonalną macierzą otworów powietrznych co powoduje brak naprężeń termicznych pomiędzy płaszczem a rdzeniem jak w przypadku włókien z domieszkowanym rdzeniem.

EN

Microstructured fibres (MSFs) reveal unique properties including endlessly single-mode operation from ultraviolet to infrared wavelengths, very high birefringence or nonlinearity, very large or very small effective mode field area, and many others. The size, shape and the location of the air holes allow for tailoring MSF parameters in a very wide range, way beyond the classical fibres, what opens up the possibilities for various applications. Due to their advantages MSFs obtain growing attention for their perspectives in sensing applications. Different MSF sensors have already been investigated, including interferometrie transducers for diverse physical parameters. Until now, there have not been any publications reporting on the sensing applications of MSF Mach-Zehnder interferometers, targeting the mechanical measurements of vibrations, dynamic or static pressure, strain, bending and lateral force. Moreover, a critical feature opening the prospective of optical fibre transducer to successfully accomplish a particular sensing task remains its cross-sensitivity to temperature. Studied MSF is made of pure silica glass in the entire cross-section with a hexagonal structure of the holes. Consequently, there is no thermal stress induced by the difference in thermal expansion coefficients between the doped core region and the pure silica glass cladding, in contrast to standard fibres.

8

Mobility of Lead in Conditions of Acid Soils of Podlasie Region

Wiater J., Łukowski A.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2010

|

Vol. 17, nr 8

1027-1032

EN

The researches were conducted in three districts of Podlasie Region. The rcsearch coyered the determination of total content of lead and its two fractions: l (lead in soil solution, exchangeable) and l (lead bound with oxides and hydroxtdes of Fe and Mn). There was determined also pH of soils, the content of organic carbon in them, base exchange capaciry and hydrolytic acidity. It was found that the content of carbon in analyzed soils was Iow and typical for slightly contaminated soils. The content of both mobile fractions of lead was also Iow, but the percentage in total content was high and ranged between 12.8 and 36 %.

PL

Przeprowadzono badania gleb w trzech gminach Podlasia. W glebach oznaczono ogólną zawartość ołowiu i dwie jego frakcje I (ołów w roztworze glebowym oraz wymienny) i II (ołów związany z tlenkami oraz wodorotlenkami Fe i Mn). Oznaczono także pil gleb, zawartość w nich węgla organicznego, sumę zasad wymiennych i kwasowość hydrolityczną. Stwierdzono, że zawartość ołowiu w badanych glebach była bardzo mała, typowa dla gleb lekkich niezanieczyszczonych. Również zawartość obu mobilnych frakcji ołowiu była mała, ale ich udział w zawartości ogólnej był znaczny i wahał się od 12,8 do 36 %.

9

Coal output and unit costs of mechanical treatment of particular coal grades

Głodzik S., Magda R., Woźny T., Jasiewicz J., Łukowski A.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2009

|

T. 25, z. 4

51-59

EN

This study investigates the costs control of mechanical treatment of coal in a selected Polish colliery producing steam coal. Coal production data and coal treatment costs are compiled for the period of six subsequent months. The mechanical treatment plant in the investigated colliery is capable of handling more than ten types of graded coal, differing also in their calorific value. As not all grades need to be produced each month, the compilation covers the entire grade groups: coarse, medium and fine grade, as well as the total coal output. The analysis of costs of mechanical treatment in subsequent months and the amounts of produced coal yields the unit cost of treatment of an average tonne of coal each month. The data covering the mass of particular coal grades help us calculate the unit costs of mechanical treatment of each group of graded coal. The entire coal treatment costs each month have to be broken into particular coal grades. Nearly all grades in each group undergo identical processes (links) involved in the mechanical treatment (chain). Each subsequent link is ascribed a corresponding cost item. When more than one grade group passes through the process line, the treatment costs are divided according to the output mass of particular coal grades. If only one grade group is handled, the treatment costs are ascribed to the entire group. Summing the subsequent cost data for each grade group yields the total costs of mechanical treatment per a given grade group. Dividing by the number of tonnes of graded coal produced each month gives the unit costs of mechanical treatment for the entire group. Calculation data are summarised in a tabular and graphic form to reveal their variability intervals and to highlight the relationship between the unit costs of coal treatment and the production level in the given grade group.

PL

Artykuł dotyczy zagadnienia kształtowania się kosztów przeróbki mechanicznej w wybranej, polskiej kopalni węgla kamiennego wydobywającej węgiel energetyczny. Za okres kolejnych sześciu miesięcy zebrano dane dotyczące kosztów przeróbki mechanicznej oraz ilości produkowanego węgla. W badanej kopalni zakład przeróbki mechanicznej może produkować do kilkunastu gatunków węgla handlowego w różnych sortymentach i klasach opałowych. Ponieważ nie w każdym miesiącu produkowano wszystkie gatunki, dlatego w zestawieniach połączono je, uwzględniając grupy sortymentów: grubych, średnich i miałowych oraz całą produkcję łącznie. Posiadając dane dotyczące kosztów przeróbki mechanicznej w kolejnych miesiącach oraz ilości produkowanego węgla, można obliczyć jednostkowy koszt przeróbki statystycznej tony węgla w każdym miesiącu. Z kolei dane zawierające masy produkowanych grup sortymentowych stwarzają możliwość wyliczenia jednostkowych kosztów przeróbki mechanicznej dla każdej grupy sortymentowej. Wymaga to uprzedniego rozdzielenia w każdym kolejnym miesiącu całej kwoty kosztów przeróbki na poszczególne grupy sortymentów. Praktycznie wszystkie sortymenty w każdej grupie przechodzą przez identyczne ogniwa w łańcuchu technologicznym przeróbki mechanicznej, a dla każdego kolejnego ogniwa przyporządkowane jest w kopalni odpowiednie stanowisko kosztów. O ile przez dane stanowisko przechodzi więcej niż jedna grupa sortymentowa, koszt tego stanowiska rozdziela się na poszczególne grupy proporcjonalnie do masy wychodów sortymentowych, jeśli zaś przechodzi tylko jedna grupa, cały koszt danego stanowiska przypisuje się tej grupie. Sumując kolejne pozycje stanowisk kosztów dla danej grupy sortymentowej uzyskuje się całkowity koszt przeróbki mechanicznej poniesiony na daną grupę i wobec tego po podzieleniu przez ilość ton wyprodukowanej w danym miesiącu grupy sortymentowej, uzyskuje się wielkość jednostkowego kosztu przeróbki mechanicznej dla danej grupy. Wyliczone wielkości zestawiono w tabeli i przedstawiono w formie rysunkowej, co pozwala łatwo prześledzić ich przedziały zmienności oraz zależność kosztów jednostkowych przeróbki od wielkości produkcji danej grupy sortymentowej.

10

Wstępne badania aplikacyjne granulowanych nawozów organiczno-mineralnych na bazie osadów ściekowych

Wiater J., Łukowski A., Fitko H., Stelmach S., Sobolewski A., Figa J.

Zeszyty Naukowe Politechniki Białostockiej. Inżynieria Środowiska

|

2003

|

Z. 16, t. 2

233-237

PL

W doświadczeniu polowym na glebie średniej stosowano w dwu dawkach granulat wytworzony z osadów + KNO3. Celem porównania stosowano osad ścieków komunalnych. Po zbiorze roślin określono zawartość form mineralnych azotu na trzech głębokościach gleby do 90 cm. Stwierdzono, że migracja azotu z granulatu była znacznie mniejsza, niż z osadu ściekowego. W warstwach wierzchnich gleby było w tych obiektach więcej azotu amonowego, niż azotanowego.

EN

In the field experiment on medium-heavy soil a granulate made from sewage sludgies + KNO3 was applied in two doses. For comparison a municipal sewage sludge was used. After harvest the content of mineral forms of nitrogen on three depths of soil (up to 90cm) was determined. It was found, that migration of nitrogen from granulate was considerably smaller, than from sewage sludge. In these objects, in a top layers of the soil it was more ammonium nitrogen, than nitrate nitrogen.

11

Wpływ działalności rolniczej i bytowej na zasolenie płytkich wód podziemnych

Skorbiłowicz E., Kiryluk A., Łukowski A.

Zeszyty Naukowe Politechniki Białostockiej. Inżynieria Środowiska

|

2003

|

Z. 16, t. 1

290--294

PL

Badania przeprowadzono w 10 miejscowościach pobierając próbki wody z 253 studni. W wodach oznaczono zawartość wapnia, magnezu, potasu i sodu oraz zmierzono przewodność elektryczną. Stwierdzono, w większości badanych próbek, ponadnormatywną zawartość potasu, magnezu, sodu i wapnia. Źródłem tych pierwiastków w wodach były zanieczyszczenia z substancji organicznej w obrębie zagrody oraz migracja z gleb, na których usytuowane były studnie.

EN

The investigations of water samples from 253 wells in 10 localities were conducted. The content of calcium, magnesium, potassium and sodium in waters was determined, electric conduction was measured as well. In most of studied samples an above-average content of potassium, magnesium, sodu and calcium was found. The source of those elements were pollutants from organic matter in farmstead area, as well as migration from soils, on which wells were located.