Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Działalność Międzyresortowej Komisji ds. Najwyższych Dopuszczalnych Stężeń i Natężeń Czynników Szkodliwych dla Zdrowia w Środowisku Pracy w 2023 r.

Skowroń Jolanta, Zapór Lidia, Miranowicz-Dzierżawska Katarzyna, Sawicka Dorota, Chojnacka-Puchta Luiza

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2024

|

Nr 1 (119)

127-135

PL

W ramach VI etapu programu wieloletniego pn. „Rządowy Program Poprawy Bezpieczeństwa i Warunków Pracy” w 2023 r. odbyły się trzy posiedzenia Międzyresortowej Komisji ds. NDS i NDN, na których rozpatrywano: osiem dokumentacji wartości dopuszczalnych poziomów narażenia zawodowego, stanowisko dotyczące przedłużenia o 3 lata okresu przejściowego dla wartości dopuszczalnego stężenia tlenku azotu w sektorze górnictwa podziemnego i budowy tuneli, stanowisko Cobalt Institute, Zespołu Ekspertów ds. Czynników Chemicznych i Pyłowych odnośnie do propozycji Komitetu ds. Oceny Ryzyka ECHA (RAC) wartości OEL dla kobaltu i jego związków nieorganicznych (w przeliczeniu na Co) oraz stanowisko Międzyresortowej Komisji ds. NDS i NDN odnośnie do wyłączeń dotyczących związków niklu i ołowiu zapisanych w załączniku do rozporządzenia w sprawie NDS i NDN z 2018 r. ze zm. Międzyresortowa Komisja ds. NDS i NDN przyjęła i przedłożyła ministrowi właściwemu ds. pracy trzy wnioski w sprawie zmiany wykazu NDS i NDN w następującym zakresie: wprowadzenia wartości dopuszczalnych stężeń dla pięciu nowych substancji chemicznych, pozostawienia obowiązującej wartości NDS dla frakcji wdychalnej glifosatu (herbicyd), przedłużenia o 3 lata okresu przejściowego dla wartości dopuszczalnego stężenia tlenku azotu w sektorze górnictwa podziemnego i budowy tuneli, tj. do 21 sierpnia 2026 r., usunięcia wyłączeń dotyczących związków niklu oraz ołowiu zapisanych w załączniku do rozporządzenia w sprawie NDS i NDN z 2018 r. (implementacja dyrektywy 2022/431/UE). Wyniki działalności Komisji w 2023 r. przedstawiono w trzech notatkach, komunikacie nr XVI, publikacji popularno-naukowej, na XXIII Sympozjum PTHP, w broszurze pt. „Czynniki szkodliwie w środowisku pracy – wartości dopuszczalne w odniesieniu do substancji rakotwórczych, mutagennych i reprotoksycznych” oraz podczas cyklicznych szkoleń bhp i studiów podyplomowych.

EN

In the sixth phase of the national programme “Governmental Programme for Improvement of Safety and Working Conditions” in 2023, three meetings of the Interdepartmental Commission for Maximum Admissible Concentrations and Intensities for Agents Harmful to Health in the Working Environment were considered, during which: eight documentations of the occupational exposure limit values, a position regarding the extension of the transitional period for the OEL for nitrogen oxide by 3 years for the underground mining and tunnel construction sector, the position of the Cobalt Institute, the Group Expert of Chemical and Dust Agents regarding the proposal of the ECHA Risk Assessment Committee (RAC) for OEL values for cobalt and its inorganic compounds (as Co) and the position of the regarding the exemption for nickel and lead compounds included in the annex to the Regulation of MAC and MAI of 2018. The Interdepartmental Commission for MAC and MAI adopted and submitted to the minister responsible for labour three proposals to amend the list of MAC and MAI in the following scope: introduction of occupational concentration values for five new chemical substances, leaving the current MAC value for the inhalable fraction of glyphosate (herbicide), extension by 3 years of the transitional period for the permissible concentration of nitrogen oxide in the underground mining and tunnel construction sector, i.e. until August 21, 2026, removal of exclusions regarding nickel and lead compounds included in the annex to the regulation on NDS and NDN of 2018 (implementation of Directive 2022/431/EU). The results of the Commission’s activities in 2023 were presented in three notes, communication No. XVI, a popular science publication, at the 23rd PTHP Symposium, and in a brochure entitled “Harmful factors in the work environment - limit values for carcinogenic/mutagenic, reprotoxic substances” as well as regular occupational health and safety training and in postgraduate studies.

2

Zagrożenia związane ze stosowaniem chemicznych środków dezynfekcyjnych i maseczek chroniących przed zakażeniem podczas epidemii

Miranowicz-Dzierżawska Katarzyna, Zapór Lidia

Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka

|

2024

|

nr 9

13-18

PL

Działania zapobiegające rozprzestrzenianiu się drobnoustrojów chorobotwórczych nierozerwalnie wiążą się z działalnością medyczną i służbą zdrowia, są nieodzowne w działalności salonów kosmetycznych i fryzjerskich, w rolnictwie, produkcji żywności i hodowli zwierząt, przemyśle spożywczym, a w czasie epidemii lub pandemii dotyczą również ogółu społeczeństwa. Chociaż takie działania przynoszą korzyści dla zdrowia, trzeba zdawać sobie sprawę, że stosowanie środków chroniących przed zakażeniem może mieć także niekorzystne skutki dla osób, które je stosują. W artykule omówiono zagrożenia związane ze stosowaniem chemicznych środków dezynfekcyjnych i maseczek chroniących układ oddechowy przed wnikaniem wirusów.

EN

Actions to prevent the spread of pathogenic microorganisms are inextricably linked to medical activities and health services, they are indispensable in the activities of beauty and hairdressing salons, in agriculture, food production and animal breeding, the food industry, and during an epidemic or pandemic, they also apply to the general public. In addition to the benefits that such activities bring to health, one should be aware that the use of measures to protect against infection may also be associated with adverse effects for people who use them. The article discusses the risks associated with the use of chemical disinfectants and face masks protecting the respiratory system against the penetration of viruses.

3

Narażenie dermalne - ważny aspekt bezpieczeństwa pracy z nanomateriałami

Zapór Lidia, Miranowicz-Dzierżawska Katarzyna

Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka

|

2024

|

nr 6

17-21

PL

Ważnym aspektem w zapewnieniu bezpiecznych warunków pracy z nanomateriałami jest uwzględnienie narażenia dermalnego. Największe prawdopodobieństwo absorpcji (wchłaniania) przez skórę mogą stanowić kropki kwantowe oraz nanomateriały o większym wymiarze cząstek, metaliczne lub z komponentem metalicznym. Kluczowe znaczenie w procesie wchłaniania nanomateriałów przez skórę ma zaburzenie jej funkcji ochronnej, co może powodować zwiększone ryzyko penetracji i przenikania nanomateriałów do skóry właściwej i krwiobiegu człowieka.

EN

Taking into account dermal exposure is an important aspect in ensuring safe working conditions with nanomaterials. Quantum dots and nanomaterials with a larger particle size, metallic or with a metallic component, have the highest probability of absorption through the skin. A crucial factor in the process of absorption of nanomaterials through the skin is the disruption of its protective function, which may result in an increased risk of penetration and permeation of nanomaterials into the dermis and the human bloodstream.

4

Wpływ biopaliw na częstość występowania mikrojąder w komórkach CHO-9 i A5491

Skowroń Jolanta, Zapór Lidia, Miranowicz-Dzierżawska Katarzyna

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2023

|

Nr 1 (115)

27--43

PL

Biopaliwa mają wiele zalet, które czynią je atrakcyjnym źródłem energii, jednak ich wpływ na organizm człowieka nie został jeszcze w pełni poznany. W artykule przedstawiono wyniki badań przeprowadzonych różnymi metodami w warunkach in vitro nad działaniem genotoksycznym czterech biopaliw otrzymanych w procesie transestryfikacji tłuszczów odpadowych. Badania uszkodzeń DNA (badanie mikrojąder) powodowanych przez biopaliwa przeprowadzono na komórkach nabłonka płuc pochodzenia nowotworowego (A549) oraz komórkach jajnika chomika chińskiego (CHO-9). Badane biopaliwa powodowały statystycznie istotny wzrost częstości występowania mikrojąder w komórkach CHO-9 (p < 0,05) w zależności od zastosowanych stężeń. Nie powodowały one jednak statystycznie znaczącego wzrostu częstości występowania mikrojąder w komórkach A549. Wyniki przeglądu baz danych (głównie MEDLINE i EMBASE) pozwoliły wskazać cztery główne źródła zagrożeń dla zdrowia ludzkiego, które są związane ze stosowaniem biopaliw: ryzyko zawodowe, zanieczyszczenie wody/gleby, zanieczyszczenie powietrza związane z produkcją i stosowaniem biopaliw oraz wpływ na ceny żywności. Wyniki przedstawionych badań stanowią jedynie etap oceny toksykologicznej biopaliw, których wpływ na komórki zależy od ich składu chemicznego i od rodzaju komórek stosowanych do badań. Biopaliwo II, otrzymywane z tłuszczu zwierzęcego i zawierające największe stężenie estrów metylowych kwasów tłuszczowych, wykazało działanie genotoksyczne (częstość występowania mikrojąder) w komórkach jajnika chomika chińskiego CHO-9. Przedstawione wyniki badań pozwolą producentom i użytkownikom biopaliw zapoznać się z ryzykiem związanym z ich produkcją i stosowaniem. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu i inżynierii środowiska.

EN

Biofuels have a number of advantages that make them an attractive source of energy. However, their effect on the human body has not been fully understood. The article presents the results of studies on the genotoxic effect of four biofuels obtained in the process of transesterification of waste fats with in vitro methods. DNA damage tests (micronucleus test) of biofuels were carried out on the cells of: neoplastic lung epithelium (A549) and Chinese hamster ovary (CHO-9). The tested biofuels caused a statistically significant increase in the frequency of micronuclei in CHO-9 cells (p < 0.05), depending on the concentrations used. However, they did not induce a statistically significant increase in the frequency of micronuclei in A549 cells. The results of the database review (mainly MEDLINE and EMBASE) identified four main sources of human health risks from biofuels: occupational hazards, water / soil contamination, air pollution from biofuel production and use, and the impact on food prices. The results of the presented studies are only a step in the toxicological assessment of biofuels, the effect of which on cells depends on their chemical composition and the type of cells used for the tests. Biofuel II, obtained from animal fat, containing the highest concentration of fatty acid methyl esters showed the strongest genotoxic effect (induced frequency of micronuclei) on CHO-9 Chinese hamster ovary cells. The presented research results could familiarize the producers and users of biofuels with the risks associated with their use. This article discusses the problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.

5

Ocena wpływu nanocząstek platyny na steroidogenezę na podstawie oznaczania poziomu testosteronu i 17β-estradiolu w komórkach Leydiga (R2C)

Zapór Lidia, Skowroń Jolanta, Miranowicz-Dzierżawska Katarzyna, Choknacka-Puchta Luiza, Sawicka Dorota

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2023

|

Nr 2 (116)

5--28

PL

Coraz popularniejsze zastosowanie nanocząstek platyny (Pt-NPs) powoduje, że mogą one systematycznie uwalniać się do środowiska, przede wszystkim do powietrza (w tym powietrza środowiska pracy), ale także do wody, ścieków i gleby, zarówno z procesów produkcyjnych, jak i podczas ich przetwarzania i stosowania oraz w wyniku utylizacji odpadów. Dane dotyczące toksyczności Pt-NPs są ograniczone. Biorąc pod uwagę zdolność Pt-NPs do bioakumulacji w organizmach żywych, ważne jest poznanie długotrwałych skutków narażenia, jakim jest wpływ na funkcje rozrodcze, w tym produkcję hormonów (testosteronu i 17β-estradiolu). Celem pracy była ocena wpływu Pt-NPs na sekrecję hormonów steroidowych w komórkach Leydiga. W komórkach Leydiga linii R2C pochodzących z jąder szczura oceniano działanie cytotoksyczne Pt-NPs <50 nm, badając ich wpływ na aktywność metaboliczną komórek (test MTT) oraz uszkodzenie błon komórkowych (test NRU). Zaburzenia steroidogenezy w komórkach oceniano poprzez oznaczanie sekrecji testosteronu (T) i 17β-estradiolu (E2), stosując kompetencyjny test ELISA. Pt-NPs działały cytotoksycznie na komórki R2C zależnie od stężenia, ale efekt ten był widoczny tylko w teście MTT (zmniejszenie przeżywalności komórek o 50% notowano przy stężeniach powyżej 250 μg/ml). Pt-NPs w stężeniach nie działających cytotoksycznie (8 ÷ 125 μg/ml) powodowały zwiększenie sekrecji T i E2 w porównaniu z kontrolą. Stężenie E2 utrzymywało się na poziomie porównywalnym z działaniem induktora (forskoliny). Uzyskane wyniki, chociaż mają charakter przesiewowy, mogą wskazywać na potencjalne działanie modulujące proces steroidogenezy w gonadach pod wpływem Pt-NPs.

EN

Due to the increasingly popular application of platinum nanoparticles (Pt-NPs), they can be continuously released to the environment, mainly to the air (including the air in the working environment), but also to water, wastewater and soil, both from production processes, during their processing and use, and as a result of waste disposal. Pt-NPs toxicity data are limited. Given the ability of Pt-NPs to bioaccumulate in living organisms, it is important to know the long-term effects of exposure, such as the impact on reproductive functions, including hormone (testosterone and 17β-estradiol) production. The aim of this study was to assess the effect of Pt-NPs on steroid hormone secretion in Leydig cells. Cytotoxicity of Pt-NPs < 50 nm was assessed in the R2C Leydig cell line derived from rat testicles by examining their effects on cellular metabolic activity (MTT assay) and cell membrane damage (NRU assay). Abnormalities of steroidogenesis in cells were evaluated by determination of testosterone (T) and 17β-estradiol (E2) secretion with the competitive ELISA test. Pt-NPs exerted a cytotoxic effect on R2C cells depending on the concentration, but this effect was seen only in the MTT assay (50% reduction in cell survival was noted at concentrations above 250 µg/ml). Pt-NPs at non-cytotoxic concentrations (8–125 µg/ml) increased the secretion of T and E2 as compared with control. The E2 concentration was maintained at a level comparable to the effect of an inducer (forskolin). The results, yet having a screening nature, may indicate a potential steroidogenesis-modulating effect of Pt-NPs in gonads.

6

Działalność Międzyresortowej Komisji ds. Najwyższych Dopuszczalnych Stężeń i Natężeń Czynników Szkodliwych dla Zdrowia w Środowisku Pracy w latach 2020-20221

Skowroń Jolanta, Zapór Lidia, Miranowicz-Dzierżawska Katarzyna

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2023

|

Nr 1 (115)

177--188

PL

W ramach V etapu programu wieloletniego „Poprawa bezpieczeństwa i warunków pracy” w latach 2020-2022 odbyło się 9 posiedzeń Międzyresortowej Komisji ds. NDS i NDN, na których rozpatrywano: 26 dokumentacji wartości dopuszczalnych poziomów narażenia zawodowego, zmiany w załączniku nr 2 do rozporządzenia w punkcie „Mikroklimat gorący”, aktualizację dyrektywy 2000/54/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 września 2000 r. oraz dostosowanie polskiego wykazu wartości NDS do dyrektywy 2019/1831/UE oraz dyrektyw: 2017/2398/UE, 2019/130/UE, 2019/983/UE i 2022/431/UE zmieniających dyrektywę 2004/37/WE. Międzyresortowa Komisja ds. NDS i NDN przyjęła i przedłożyła ministrowi właściwemu ds. pracy 9 wniosków w sprawie zmiany wykazu NDS i NDN w następującym zakresie: wprowadzenia wartości dopuszczalnych stężeń dla 15 nowych substancji chemicznych, zmianę obowiązujących wartości NDS/NDSCh dla 9 substancji chemicznych, zmian w zakresie mikroklimatu gorącego, usunięcia odnośnika „7)” z poz. 456 wykazu oraz zmiany jego brzmienia, zmiany zapisu w poz. 315 wykazu odnośnie do krzemionki krystalicznej oraz wprowadzenia dodatkowo dla substancji ujętych w załączniku do dyrektyw: 2017/164/UE, 2017/2398/UE oraz 2022/431/UE jednostki „ppm” do wykazu wartości NDS. W latach 2020-2022 ukazały się 2 rozporządzenia ministra właściwego ds. pracy: z dnia 9 stycznia 2020 r. (DzU 2020, poz. 61) oraz z dnia 8 lutego 2021 r. (DzU 2021, poz. 325). Wydano 12 numerów kwartalnika Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy, w których opublikowano: 14 artykułów problemowych, 23 monograficzne dokumentacje, 31 metod oznaczania stężenia w powietrzu środowiska pracy czynników szkodliwych dla zdrowia oraz 3 roczne sprawozdania z działalności Komisji. Wyniki działalności Komisji w latach 2020-2022 przedstawiono w 4 publikacjach, 9 materiałach informacyjnych i 5 komunikatach oraz zaprezentowano na 3 konferencjach krajowych.

EN

In the fifth phase of the National Programme “Improvement of safety and working conditions”, 9 meetings of the Commission took place, during which the following items were discussed: 26 documentation of proposed values of occupational exposure limits (OELs), changes in Annex No. 2 to the Regulation on MAC and MAI point C.1: “Hot microclimate”, updating Directive 2000/54/EC,adapting the Polish list of MAC values to Directive 2019/1831/EU and to the following directives: 2017/2398/ EU, 2019/130/EU, 2019/983/EU and 2022/431/EU amending Directive 2004/37/EC. The Commission suggested to the Minister of Family and Social Policy the following changes of MAC and MAI values: adding 15 new chemical substances to the list of MAC, changing current values for 9 chemical substances, changing in Annex 2 regarding to the hot microclimate, deletion of reference “7)” from pos. 456 of the MAC list and changing its wording, changing in pos. 315 “Crystalline silica” and introduction of the “ppm” unit for substances included in the annex to the Directives: 2017/164/EU, 2017/2398/EU and 2022/431/EU to the list of MAC. Two ordinances of the Minister responsible for work were prepared and issued in 2020-2022. The results of the Commission’s work in 2020-2022 were propagated in 12 issues of Principles and Methods of Assessing the Working Environment, in which was published: 14 articles, 23 documents of occupational exposure levels for chemicals, 31 methods for determining the concentrations of chemicals in the working environment, and annual reports on the activities of the Commission. The results of the Commission’s activities in 2020-2022 were presented in 4 publications, 9 information materials, 5 communications and 3 national conferences.

7

Działalność Międzyresortowej Komisji ds. Najwyższych Dopuszczalnych Stężeń i Natężeń Czynników Szkodliwych dla Zdrowia w Środowisku Pracy w 2021 r. oraz plan pracy w 2022 r.

Skowroń Jolanta, Zapór Lidia, Miranowicz-Dzierżawska Katarzyna

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2022

|

Nr 1 (111)

5--22

PL

Międzyresortowa Komisja ds. Najwyższych Dopuszczalnych Stężeń i Natężeń Czynników Szkodliwych dla Zdrowia w Środowisku Pracy w 2021 r. spotykała się trzy razy. Na posiedzeniach rozpatrywano: 7 dokumentacji wartości dopuszczalnych poziomów narażenia zawodowego, analizę właściwości fizykochemicznych i toksycznych wybranych ftalanów w świetle obowiązujących uregulowań prawnych oraz wniosek Międzyresortowej Komisji ds. NDS i NDN o usunięcie z pozycji 456 wykazu NDS odnośnika „7) Obowiązuje jednoczesne oznaczanie frakcji respirabilnej krystalicznej krzemionki” ujętego w rozporządzeniu MRPiPS z dnia 12 czerwca 2018 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy oraz zmianę zapisu odnośnika w brzmieniu „7) Obowiązuje oznaczanie frakcji respirabilnej krystalicznej krzemionki” przypisanego do następujących pozycji wykazu NDS: 27, 79, 198, 305, 466, 538, 539, 541. Międzyresortowa Komisja przyjęła i przedłożyła ministrowi właściwemu ds. pracy trzy wnioski w sprawie zmiany wykazu najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy w następującym zakresie: wprowadzenia wartości dopuszczalnych stężeń dla 4 nowych substancji chemicznych, tj.: dekan-1-olu i jego izomerów, 2-metoksypropan-1-olu, 2,6-di-tert-butylo-4-metylofenolu oraz 5-chloro-2-metylo-2H-izotiazol-3-onu i 2-metylo-2H-izotiazol-3-onu; zmiany obowiązujących wartości dla 3 substancji chemicznych: 1-naftyloaminy, ftalanu dibutylu i ftalanu bis(2-etyloheksylu) oraz usunięcia odnośnika „7)” z poz. 456 wykazu NDS oraz pozostawienie go w brzmieniu „7) Obowiązuje oznaczanie frakcji respirabilnej krystalicznej krzemionki”. W 2021 r. wydano XXXVII rocznik kwartalnika Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy, w którym opublikowano 24 artykuły oraz sprawozdanie z działalności Międzyresortowej Komisji ds. NDS i NDN w 2020 r. W 2022 r. są planowane trzy posiedzenia Międzyresortowej Komisji ds. NDS i NDN, na których będą ustalane wartości NDS/NDSCh dla około 10 substancji chemicznych. Zadania te wpisują się w kierunki działania Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy.

EN

In 2021 the Commission met at three sessions, in which 7 documentations for recommended exposure limits of chemical substances were discussed. Moreover, the Commission discussed: the frequency of tests and measurements in relation to works in which the respirable fraction of crystalline silica is produced, changes in Annex 2 to the Regulation on MAC and MAI, point C.1: “Hot microclimate” and updating Directive 2020/739/EC based on the Standard No. PN-EN ISO 7243: 2018-01. The Commission suggested to the Minister of Family and Social Policy the following changes in the list of MAC and MAI values: adding 4 substances to the list of MAC values [decan-1-ol and its isomers, 2-methoxypropan-1-ol, 2,6-ditert-butyl-4-methylphenol (BHT) and 5- chloro-2-methyl-2H-isothiazol-3-one and 2-methyl-2H-isothiazol-3-one (postreaction mass 3: 1, CIT / MIT)], changing current values for 3 chemical substances: 1-naphthylamine and two substances toxic to reproduction: dibutyl phthalate and bis (2-ethylhexyl) phthalate and deletion of the reference “7)” from item 456 of the MAC (NDS) list (Dusts not classified due to toxicity) and keeping it in the list entries: 27, 79, 198, 305, 466, 538, 539, 541 with the wording “7) The respirable crystalline silica fraction must be determined”. Three sessions of the Interdepartmental Commission for MAC and MAI are planned for 2022. During the meetings, the MAC/MAC-STEL values for about 10 chemicals will be discussed. These tasks are in line with the activities of the European Agency for Safety and Health at Work.

8

Działalność Międzyresortowej Komisji ds. Najwyższych Dopuszczalnych Stężeń i Natężeń Czynników Szkodliwych dla Zdrowia w Środowisku Pracy w 2020 r. oraz plan pracy w 2021

Koradecka Danuta, Skowroń Jolanta, Zapór Lidia, Miranowicz-Dzierżawska Katarzyna

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2021

|

Nr 1 (107)

117--135

PL

Międzyresortowa Komisja ds. Najwyższych Dopuszczalnych Stężeń i Natężeń Czynników Szkodliwych dla Zdrowia w Środowisku Pracy w 2020 r. spotykała się trzy razy. Na posiedzeniach rozpatrywano: 9 dokumentacji proponowanych wartości dopuszczalnych poziomów narażenia zawodowego przygotowanych przez Zespół Ekspertów ds. Czynników Chemicznych, stanowisko Międzyresortowej Komisji ds. NDS i NDN w sprawie częstotliwości wykonywania badań i pomiarów w odniesieniu do prac, w których powstaje frakcja respirabilna krzemionki krystalicznej, wprowadzenie zmiany w załączniku nr 2 do rozporządzenia w sprawie NDS i NDN pkt. C.1: „Mikroklimat gorący” na podstawie normy PN-EN ISO 7243:2018-01. Międzyresortowa Komisja przyjęła i przedłożyła ministrowi właściwemu ds. pracy trzy wnioski w sprawie zmiany wykazu najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (DzU 2018, poz. 1286, zm. DzU 2020, poz. 61) w następującym zakresie: wprowadzenia zmian w wykazie wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń chemicznych czynników szkodliwych dla zdrowia dla 5 nowych substancji chemicznych, tj.: 4-chloro-2-toliloaminy i jej chlorowodoru, czerwieni zasadowej 9, furanu, kwasu nitrylotrioctowego i jego soli, N-metyloformamidu oraz zmiany obowiązujących wartości dla 3 substancji chemicznych, dostosowując polski wykaz wartości NDS do dyrektywy 2017/2398/UE – pyły drewna oraz związki chromu(VI) i 4. projektu dyrektywy zmieniającej dyrektywę 2004/37/WE (akrylonitryl). Wnioskowano także zmiany w załączniku nr 2 do rozporządzenia w zakresie mikroklimatu gorącego. Międzyresortowa Komisja ds. NDS i NDN poparła ponadto wniosek Zespołu Ekspertów ds. Czynników Biologicznych o umieszczenie koronawirusa SARS-CoV-2 w wykazie stanowiącym załącznik nr 1 do rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki, co wdraża do prawa polskiego dyrektywę Komisji (UE) 2020/739 z dnia 3 czerwca 2020 r. W 2020 r. wydano XXXVI rocznik kwartalnika Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy, w którym opublikowano: artykuł problemowy dotyczący koronawirusów, 10 monograficznych dokumentacji na temat szkodliwego oddziaływania określonych czynników chemicznych na organizm człowieka w środowisku pracy wraz z uzasadnieniem zaproponowanych wartości najwyższych dopusz-czalnych stężeń (NDS) i najwyższych dopuszczalnych natężeń (NDN) tych czynników, 9 metod oznaczania stężeń substancji chemicznych w powietrzu środowiska pracy, w tym metodę oznaczania węgla elementarnego w spalinach emitowanych z silników Diesla, a także sprawozdanie z działalności Międzyresortowej Komisji ds. NDS i NDN w latach 2017-2019. W 2021 r. planowane są trzy posiedzenia Międzyresortowej Komisji ds. NDS i NDN, na których będą dyskutowane i ustalane wartości NDS/NDSCh dla około 10 substancji chemicznych. W Komisji oraz zespołach Komisji będą kontynuowane prace nad dostosowaniem krajowych przepisów do propozycji wartości wiążących dla substancji chemicznych o działaniu: rakotwórczym, mutagennym lub działających szkodliwie na rozrodczość, opracowanych przez Komitet ds. Oceny Ryzyka (RAC). Zadania te wpisują się także w kierunki działania Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy.

EN

In 2020, the Commission met at three sessions, in which 9 documentations for recommended exposure limits of chemical substances were discussed. Moreover, the Commission discussed: the frequency of tests and measurements in relation to works in which the respirable fraction of crystalline silica is produced, changes in Annex 2 to the Regulation on MAC and MAI, point C.1: “Hot microclimate” and updating Directive 2020/739/EC based on the Standard No. PN-EN ISO 7243: 2018-01. The Commission suggestes to the Minister of Labour and Social Policy the following changes in the list of MAC and MAI values: adding 5 substances to the list of MAC values (4-chloro-2-tolylamine and its hydrochloride, basic red 9, furan, nitrilotriacetic acid and its salts, N-methylformamide), changing current values for 3 chemical substances and adaptation of the Polish list of OEL (MAC) values to the directives: 2017/2398/EU [wood dust, chromium (VI) compounds] and the fourth draft directive amending Directive 2004/37/EC (acrylonitrile). The Commission also proposed changes to Annex 2 to the hot microclimate. The Interdepartmental Commission for MAC and MAI supported the request of the Group of Experts on Biological Agents to include the SARS-CoV-2 coronavirus in Annex 1 to the Regulation of the Minister of Health on harmful biological agents for health in the work environment and health protection of workers professionally exposed to these factors that implement into Polish law the Commission Directive (EU) 2020/739 of June 3, 2020. Four issues of the quarterly Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy were published in 2020. The following were published: article on coronaviruses, 10 monographic documentations with justification of proposed values and their maximum allowable concentrations (NDS, NDSCh), 9 methods for assessing the concentration of harmful factors in the working environment, including the method of determining elemental carbon in exhaust gases emitted from diesel engines and report on the activities of the Interdepartmental Committee for MAC and MAI in 2017-2019. Three sessions of the Interdepartmental Commission for MAC and MAI are planned in 2021. During the meetings, the MAC/MAC-STEL values for about 10 chemicals will be discussed and work will be continued on the adaptation to national regulations the proposed binding values for chemicals with carcinogenic, mutagenic or reprotoxic effects prepared by the Risk Assessment Committee (RAC). These tasks are also in line with the activities of the European Agency for Safety and Health at Work.

9

Zaburzenia funkcjonowania układu hormonalnego człowieka powodowane przez nanomateriały

Zapór Lidia

Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka

|

2021

|

nr 1

11-13

PL

Postępy, jakie dokonały się w ostatnich latach w dziedzinie nanotechnologii, doprowadziły do opracowania wielu rodzajów nanostruktur, których oddziaływanie na zdrowie człowieka i środowisko jest dopiero badane. Obszarem, który jest praktycznie mało rozpoznany w badaniach naukowych, jest działanie nanomateriałów na układ hormonalny człowieka. W artykule przestawiono wyniki niektórych badań wskazujące na potencjalne działanie nanomateriałów jako substancji mogących zakłócać homeostazę i mechanizmy regulacyjne układu hormonalnego.

EN

The progress made in recent years in the field of nanotechnology has led to the development of many types of nanostructures whose impact on human health and the environment is still being studied. An area that is practically little recognized in scientific research is the effect of nanomaterials on the human endocrine system. The article presents the results of some studies indicating the potential effects of the engineering nanomaterials as substances that may interfere with homeostasis and the regulatory mechanisms of the endocrine system.

10

Oddziaływanie nanomateriałów na organizm człowieka

Zapór Lidia

Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka

|

2020

|

nr 11

18-22

PL

W artykule dokonano analizy najnowszych doniesień piśmiennictwa naukowego, dotyczących problematyki narażenia zawodowego człowieka na kontakt z nanomateriałami a także skutków, jakie owo narażenie może nieść dla zdrowia i życia. Omówiono takie problemy, jak wpływ narażenia na nanomateriały w środowisku pracy i ewentualne następstwa dla niektórych układów w organizmie człowieka, jak np. układ oddechowy, układ sercowo-naczyniowy, czy układ rozrodczy. Przytoczono też wyniki badań epidemiologicznych.

EN

The article presents an analysis of the reasonable new scientific literature findings on the issue of occupational exposure to nanomaterials as well as the results it brings up both towards health and mortality. The issues such as an impact of the exposure to nanomaterials in work environment and its outcome towards selected systems of human organism, such as respiratory, cardiovascular or reproductive systems-has been presented. The result; of epidemiological studies has been also presented.

11

Cytotoxicity Elicited by Molybdenum Disulphide in Different Size of Particles in Human Airway Cells

Zapór Lidia

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2019

|

Tom 21, cz. 2

794--809

EN

The present investigation was aimed to study the cytotoxic response induced by molybdenum disulfide in nano- (MoS2-NPs) and micro- (MoS2-MPs) size of particle in human bronchial (BEAS-2B) and alveolar (A549) cells. The cells were exposed with different particle size of MoS2 in concentrations range 1-200 μg/mL for 24, 48, and 72 h, and then the cytotoxicity assays (MTT and NRU) was performed. Afterwards, long-term toxicity was assessed by colony forming efficiency assay (CFEA) during 10 days exposure of the cells. Both MoS2-NPs and MoS2-MPs showed similar, weak cytotoxic effects on BEAS-2B and A549 cells assessed by MTT assay, that is reduction of cell viability to approx. 60-70% at concentrations of 2.5 and 5 μg/mL. The percentage viability remained relatively constant at this level across all concentrations above 5 μg/mL. In long-term exposure, both MoS2 inhibited colony formation in a wider range of concentrations to 200 μg/mL. MoS2-NPs were slightly more cytotoxic than MoS2-MPs. The data suggest the low potential hazardous nature of both MoS2 tested with an indication of higher toxicity of MoS2-NPs.

PL

Celem badań była ocena cytotoksycznego działania nano- (MoS2-NPs) i mikrometrycznego (MoS2-MPs) disiarczku molibdenu na ludzkie komórki nabłonka oskrzelików (BEAS-2B) i pęcherzyków (A549) płuc. Komórki narażano na różnej wielkości cząstki MoS2 w zakresie stężeń 1-200 μg/ml przez 24, 48 i 72 h. Badano wpływ obu rodzaju cząstek MoS2 na integralność błon komórkowych (test NRU) oraz aktywność metaboliczną komórek (test MTT). Oceniano również zdolność komórek do proliferacji po długotrwałym (10 dni) narażeniu na podstawie testu efektywności formowania kolonii (CFEA). Oba MoS2 powodowały podobne, słabe działanie cytotoksyczne na komórki oceniane testem MTT, tj. obniżenie przeżywalności komórek do ok. 60-70% w stężeniach of 2,5 and 5 μg/mL po 24 h, które w niewielkim stopniu nasilało się z czasem narażenia, natomiast nie obserwowano wzrostu cytotoksyczności ze wzrostem stężenia. Po długotrwałej ekspozycji (10 dni) oba MoS2 hamowały zdolność tworzenia kolonii w szerszym zakresie stężeń tj. do 200 μg/mL, przy czym MoS2-NPs wykazywały silniejsze działanie ograniczające zdolność komórek do proliferacji niż MoS2-MPs. Dane wskazują na niski potencjał toksyczny obu badanych MoS2 ze wskazaniem wyższej toksyczności MoS2-NP.