Wykorzystanie lakazy do utleniania związków fenolowych w wodach odpadowych uznawane jest za metodę perspektywiczną. Z tego powodu w badaniach zastosowano enzym natywny i immobilizowany do utleniania p-anizydyny, co prowadzi do powstania rodników i ich spontanicznej polimeryzacji. Ułatwia to późniejszą sedymentację lub filtrację uzyskanych produktów. Wykazano, że lakaza jest stabilizowana w obecności 10% 2-propanoic Dodatkowo w tym układzie nie dochodzi do wytrącania produktów na powierzchni wyselekcjonowanego nośnika
EN
Applications of laccase in specialty wastewater treatment were recently increasingly reported. In this work native and immobilized laccase was used for p-anisidine oxidation to form polymerized phenolic compounds that can be easily removed by sedimentation or filtration. It was shown that 10% 2-propanol in the reaction mixture stabilized both forms of laccase, Additionally, it prevented strong sorption of oxidized products on the surface of selected enzymecarrier preparation.
2
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Posiadanie wiarygodnych danych dotyczących wielkości krajowego pogłowia zwierząt gospodarskich, jego produkcyjności oraz innych danych hodowlanych ma pierwszorzędne znaczenie nie tylko z punktu widzenia gospodarki żywnościowej. Jak wskazują liczne wyniki badań naukowych, a nawet wdrożone porozumienia międzynarodowe, dane takie są równie istotne z punktu widzenia lokalnej ochrony środowiska, przeciwdziałania transgranicznym zanieczyszczeniom powietrza, a nawet globalnym zmianom klimatycznym. Wobec istotnych braków w zakresie tak statystyki rolniczej, jak i pomiarów oraz szacowania oddziaływania produkcji zwierzęcej na zanieczyszczenie środowiska podjęto badania, których celem było przeprowadzenie inwentaryzacji źródeł i wolumenu jakim obciążają one środowisko w postaci depozycji związków azotu. Uzyskane dane mogą posłużyć nie tylko do szacowania ryzyka obciążenia w odniesieniu do gleby, ale również po uwzględnieniu danych glebowych i pogodowych, do wyznaczenia obszarów zlewni zagrożonych nadmiernym uwalnianiem azotynów i doprecyzowaniu w ten sposób miejsc monitoringu wód.
EN
National inventory of the impact of livestock manure as sources of N compds. in environment was made. The amt. of natural fertilizer with an av. concn. of N compds. from each group of animals and maintain systems was specified.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Wskutek prowadzonej polityki ograniczania zmian klimatycznych we Wspólnocie Europejskiej postanowiono wprowadzić Europejski System Handlu Emisjami (EU ETS). Jednakże podstawa jego funkcjonowania tzn. przydział uprawnień do emisji dla poszczególnych krajów, sektorów i zakładów niesie za soba określone skutki gospodarcze. W energetyce zwłaszcza zawodowej przydział ten powinien być poprzedzony analizą skutków społecznych – wzrostu cen energii elektrycznej i ciepła. W niniejszym artykule podjęto próbę bardzo uproszczonej analizy skutków w odniesieniu do cen energii elektrycznej.
EN
Participants of EU Emission Trading Scheme (EU ETS), especially from energy sector, have to consider the influence of the lack of allowances. However, it does not mean that the cost have to be born and that there is no possibility for decreasing it. The general aim of this analysis is trying to estimate the share in general electricity production cost of price for missing CO2 emission allowances, in the way suggested by the Commission Decision of 29/01/2004. Cost of CO2 emission from the power plant was estimated at the level 3,87 euro per 1 MWh. CDM or JI projects could be an alternative way for reducing the energy price increase due to CO2 emissions.
6
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The concentrations of the odór detection threshold Cu, for n-butanol in mixtures with indoor air were determined for individual assessors as well as for the whole sensory panel. 22 panelists that participated in the odór sensory assessment in more than two sessions were recognized as trained. The rest of the research participants constituted the so-called untrained panel. 684 results of the sensory determination of the Cth concentrations were statistically analyzed. The obtained results were categorized according to the gender, age and sensory assessing practice of the panelists. The dependencies show that the women in the trained panel are distinguished by a lower Cth concentration. The age of the panelists who assessed the odors was also important in determining the Cth, concentrations. The research participants were divided into two age groups. The first one consisted of assessors that were younger than 25 years of age, the second madę up people that were 25÷50 years of agę. In case of the latter group the Cth, concentrations were higher. It fias been also stated that most likely there is a way to train people to assess odors which enables to lower their Cth, concentrations. The presented results together with further research conceming other typical indoor air odor pollutants may explain why women morę often suffer from the negative effects connected with the so-called sick building syndrome - SBS. Moreover, they may indicate the way to select the sensory panels depending on the purpose of the building and the diversification of the people using it.
PL
Zaprezentowano wyniki określania stężeń progowej wyczuwalności węchowej Spw dla n-butanolu w mieszaninach z powietrzem wewnętrznym. Stężenia te określono zarówno dla poszczególnych osób oceniających zapachy, jak i dla całego panelu testującego. Uzyskane wyniki, przedstawione w formie tabel i wykresów, skategoryzowano według płci i wieku oceniających, a także według tzw. stopnia wytrenowania. Za trenowane uznano 22 osoby uczestniczące w badaniach i oceniające zapach mieszanek n-butanolu i powietrza wewnętrznego na więcej niż dwóch sesjach pomiarowych. Pozostałe osoby uczestniczące w badaniach stanowiły tzw. panel nietrenowany. Zbiór wszystkich 684 wyników sensorycznego oznaczania stężeń Spw poddano statystycznej analizie. Uzyskane zależności pozwoliły stwierdzić, że w trenowanym panelu kobiety charakteryzują się niższym stężeniem Spw. Przy określaniu stężeń Spw istotny był również wiek osób oceniających zapachy. W pracy porównano te stężenia dla osób poniżej 25 roku życia i dla osób z przedziału wiekowego 25÷50 lat. Dla osób w wieku 25÷50 lat stężenia Spw były znacząco wyższe. Stwierdzono także, że istnieje realna możliwość trenowania osób oceniających zapachy, pozwalająca na obniżanie dla nich stężeń Spw. Wyniki zaprezentowane w pracy, poszerzone o wyniki badań dla innych typowych zanieczyszczeń zapachowych, obecnych w powietrzu wewnętrznym, mogą mieć szereg praktycznych implikacji. Mogą między innymi tłumaczyć częstsze wśród kobiet występowanie negatywnych skutków związanych z tzw. syndromem chorych budynków - SBS. Ponadto mogą wskazywać, w jaki sposób dobierać panele testujących w zależności od przeznaczenia pomieszczeń i zróżnicowania osób użytkujących te pomieszczenia.
Wskutek prowadzonej polityki ograniczania zmian klimatycznych we Wspólnocie Europejskiej postanowiono wprowadzić Europejski System Handlu Emisjami (EU ETS). Podstawa jego funkcjonowania, tzn. przydział uprawnień do emisji dla poszczególnych krajów, sektorów i zakładów, niesie za sobą określone skutki gospodarcze. W energetyce zwłaszcza zawodowej przydział ten powinien być poprzedzony analizą skutków społecznych - wzrostu cen energii elektrycznej i ciepła. Podjęto próbę bardzo uproszczonej analizy skutków w odniesieniu do cen energii elektrycznej.
EN
As a result of the cultivated in the UE climate changes limitation policy it was decided to implement the EU Emission Trading Scheme (UE ETS). Its main function i.e. authorization for the emission of CO2 for individual countries, sectors and plants brings definite economic consequences. In power industry such authorization should be preceded by an analysis of social effects - the increase of electric energy and heat prices. There is made an attempt to analyse these effects in a simple form with reference to electric energy prices.
W niniejszym artykule starano się przedstawić wybrane zagadnienia związane z emisjami dwutlenku węgla z procesów wypalania węglanów zawartych w surowcach wykorzystywanych w przemyśle ceramicznym. Zgodnie z decyzją Komisji Europejskiej i polskim rozporządzeniem emisję tą można wyliczyć dwoma metodami: na podstawie zawartości węglanów w surowcach lub ilości tlenków w produktach. Szczególnym problemem jest określenie składu węglanowego surowców, gdyż operatorzy nie mieli potrzeby oznaczania poszczególnych węglanów. Konsekwencją tej sytuacji są różne podejścia do tego zagadnienia, a co się z tym wiąże zupełnie rozbieżne wskaźniki emisji z analogicznych surowców. Pojawia się więc fundamentalne pytanie: czy emisja którą raportujemy jest emisją rzeczywistą?
EN
This article focuses on the problem of carbon dioxides emissions from calcinating of carbonates from raw materials used in ceramics industry. According to Commission Decision and Polish decree, operators should cal- a:e their emission using one of the two methods: amount of carbonates in raw materials (including additives) or amount of oxides in ceramic products and using the stoichiometric emissions factors to obtain the amount of carbon dioxides emissions. The most particular problem concerns the way of determining carbonates in raw material (alkali earth or alkali carbonates) as previously, operators were not obliged to do so. This situation leads to various approaches to this issue, what in consequence results in different emission factors from analogous raw materials. As a result of the above, a fundamental question should be asked: is the reported CO2emission a real one?
Od dnia 1 stycznia 2005 r. we Wspólnocie Europejskiej funkcjonuje system handlu uprawnieniami od emisji gazów cieplarnianych będący nowym instrumentem ekonomicznym w ochronie powietrza. Podstawę prawną tego rozwiązania stanowi dyrektywa 2003/87/WE z dnia 13 października 2003 r. ustanawiająca system handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych we Wspólnocie i zmieniającą dyrektywę 96/61/WE, transponowana do polskiego porządku prawnego za pomocą ustawy z dnia 22 grudnia 2004 r. o handlu uprawnieniami do emisji do powietrza gazów cieplarnianych i innych substancji (Dz U 2004 r. nr 281 poz. 2784). W Polsce do systemu zakwalifikowano 878 instalacji. Poniżej omówiono proces monitoringu i weryfikacji emisji stanowiące kolejny krok na drodze do czynnego udziału w handlu emisjami.
EN
Nowadays in Poland are a lot of serious problems with permission for the operators of installations which have to receive them to the end of March. This was the term from Polish and EU law. But this is the consequence of legislator's delay and lack of law in Poland until the 12 of January 2006 when the translation of the EU Monitoring and Reporting Guidelines - Commission Decision - 29/01/2004 - 2004/156/WE was published. This was the real start of CO2 monitoring system in Poland. The Operator starts to supplement their application or even prepare the correct monitoring protocols or internal procedures. From the first days of March the Competent Authorities started to publish the permissions. From this moment started the verification's process of the annual reports of emissions. Polish operators have a lot of problems with standard based on tier's 2a,2b,3a,3b for the solid fuel. This is connected with using in Polish energy sector complex systems of balancing deviations (based on PN-93/M-35500). These systems are used f.e. in Power Plants: Łaziska, Turów, Kozienice, Jaworzno, Połaniec. Power plants which used this system did not control their metering devices or mass balance (fuel purchased plus fuel stock at he beginning and the end of the reporting period) like is essential in MRG. They prefered balances based on TKE (technical control of exploitation) for the accountancy approach, too. In the year 2005 in Poland there are a lot of departure from the MRG standard. That is why the verification is a long lasting process.
Problemy środowiskowe, zwłaszcza zmiany klimatyczne spowodowały, że wciąż rośnie zainteresowanie wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii (OZE), w tym także biomasy. W grudniu 1997 roku Komisja Europejska przygotowała i przyjęła Białą Księgę "Energia dla przyszłości, odnawialne źródła energii". Jednocześnie uznano, że celem Wspólnoty jest osiągnięcie w roku 2010 udziału 12% energii brutto i 22,1% energii elektrycznej pochodzącej ze źródeł odnawialnych. Jednym ze sposobów sprostania tym założeniom jest wykorzystanie w procesach produkcji energii biomasy pochodzącej z upraw energetycznych. Niniejszy artykuł opisuje koszty eksploatacji tego typu plantacji w województwie opolskim.
EN
Plants for energy sector especially Salix Vinimalis is very popular in our region. A lot of farmers are interested in production plants for power plants. For them it makes possibilities for diversification of profits and become independent from changing groceries market. To make a plantation of these plants essential is to have a guarantee of selling and price. Energy sector is interested to have a long term agreements of delivery biomass. But between seller and buyer there are some very serious problems connected with the date of delivery and quality of biomass. For energy sector calorific value, the kind, size of biomass and date of delivery is the most important issues. When the farmer has to guarantee in agreement the date and amount of delivery he has to be sure his production and possibilities of transport. For him to commit himself to delivery this amount on time make a high cost of logistics and is very risky because of unknown kind of weather in future. The other problem is productivity in min. 20 years period and technical equipment essential for this kind of cultivation. The costs of buying this equipment are too high for most farmers and there is a need of making producer's groups. In this article authors try to find the opitimal price for the farmers and possible for the buyers with guarantee of quality and the terms of deliveries.
Europejski System Handlu Emisjami stwarza korzystne warunki dla rozwoju energetyki wykorzystującej paliwa odnawialne, w tym szeroko rozumianą biomasę. Jednakże wykorzystanie biomasy w energetyce zwłaszcza zawodowej powinno być poprzedzone analizą skutków środowiskowych wynikających z naturalnej konieczności dywersyfikacji źródeł pozyskania tego paliwa. W niniejszym artykule podjęto próbę takiej analizy w odniesieniu do dostaw biomasy dla Elektrowni Opole.
EN
In EU Emission Trading Scheme (EU ETS) some materials are considered biomass and shall be weighted with emission factor of 0 [t CO2 /TJ or t or m3]. But it does not mean that the cultivation and delivery emission of CO2 does not exist. In different processes described in this article emission from burning fossil fuels appears. The general aim of this analysis is to try estimating the emissions from different stages biomass production on plantation Salix Vinimalis in the way suggested by the Commission Decision of 29/01/2004. The emission from production of equipment was not taken into consideration. Emission of CO2 from these processes was estimated in general in transport processes on the level 95 kg per 100 km and from processes connected with cultivation - 22 kg per 1 ton of fresh biomass. These factors can claim that combustion of biomass is beneficial to environment and for the members of EU ETS who thanks to biomass can sell their allowances.
13
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Rok 2005 był pierwszym okresem rozliczeniowym w ramach Europejskiego Systemu Handlu Emisjami. Pojawiły się pytania dotyczące interpretacji zapisów prawa, zarówno polskiego, jak i unijnego oraz konieczność systemowego podejścia do procesów powodujących emisje CO2. Praktyka pokazała, iż dla operatorów niektórych instalacji niejednoznaczność przepisów stanowi poważny problem, szczególnie na szczeblu decyzji inwestycyjnych. W niniejszym artykule omówiono wybrane zagadnienia, których weryfikacja emisji CO2 dotyczy i może spowodować straty finansowe dla operatorów instalacji. Większość problemów występujących w praktyce, na szczęście dla procesu weryfikacji emisji, daje się jednoznacznie zinterpretować na gruncie przepisów. Istnieją jednakże i takie, które wymagają interpretacji szczegółowej, wykraczającej poza to, co jest zapisane w prawie. Jak założono na wstępie, przepisy te będą wymagać doskonalenia w różnych aspektach, także dotyczących samego procesu obliczania emisji, o czym świadczą przedstawione przykłady. Niezależnie od zmian zasadniczych, dotyczących polityki w zakresie handlu emisjami, przepisy mające charakter techniczny powinny być udoskonalone.
EN
Year 2005 was the first reporting year within European Emissions Trading Scheme. Some questions arose around interpretation of regulations, both European Community and Polish ones, and a need for a system approach to processes resulting in CO2 emission. Reality has shown that discrepancies in interpretation of regulations for operators of some installations constitute a serious problem, especially at the level of investment decisions. In this article some issues have been discussed, which relate to verification of CO2 emissions and can cause financial implications to the operators. Most of the problems we can come across, luckily for the verification process can be easily interpreted according to legislation on force. However, there are some, which require a detailed interpretation, extending beyond what can be find in regulations. Like emphasized at the start, those regulations will require improvements in various areas, also relating to calculations, which can be seen in the examples above. Notwithstanding the need to general changes, in relation to emissions trading, there should also be a place and time for improvements to more technical aspects of regulations.
In a few last years the Polish law saw a lot of fundamental changes introduced in it, which opened a new road to thinking in the sphere of environmental protection. Communes in Poland have come to face new challenges connected with planning and programming environmental protection, especially waste disposal. In the Region of Silesia, the model called REMAS (Regional Environmental Management System), based on ISO 14001 and 14031, was developed as a means to achieve a sustainable development on a regional scale.
Zastosowanie techniki LCA - ekologicznej oceny cyklu życia produktu może pomóc w identyfikacji procesów szczególnie uciążliwych dla środowiska podczas wytwarzania, w trakcie i po zakończeniu eksploatacji produktu a tym samym we wskazaniu możliwości poprawy aspektów środowiskowych tych procesów. Jest niezbędnym narzędziem wspomagającym proces podejmowania strategicznych decyzji na poziomie projektowania wyrobu czy wprowadzania technologicznych zmian do procesów produkcyjnych mających ograniczyć ich wpływ na otaczającą przyrodę i człowieka. Zalety LCA i innych metod bilansowania zysków i strat środowiskowych opartych na tej technice determinują konieczność wprowadzenia i szeroko zakrojonego stosowania ich również przez polski przemysł, ponieważ stan środowiska naturalnego zależy od powszechnego stosowania działań zmierzających do zrównoważonego rozwoju i zachowania środowiska w stanie niezmienionym dla następnych pokoleń.
EN
Use of LCA technique - The ecological lifecycle product appraisal can help in the identification of arduous processes on the environment during both its production and also after its time of usage has expired. Its essential instrument auxiliary process of making strategically based decisions is aimed at project manufacturing and also the introduction of technological innovations to the production process designed to limit their influence on nature and humankind. The advantages of LCA and other methods of environmental Profit and Loss Accounts determine the necessity of their implementation and widespread usage within the Polish Industrial sector, because the preserved balance of the environment depends on everyday actions which will in turn lead to a well-balanced development and treatment of the environment in a relatively unchanged condition for the next generation. In article one introduced methodologies, The Eco-indicator 99 suggested by the Dutch company Pre Consultants with reference to sources of producing electrical energy and heat.
W artykule przedstawiona jest jedna z możliwych metod oceny efektu ekologicznego oparta o użycie egzergii - wykorzystanie surowców nieodnawialnych. Opisany jest także sposób zestawienia i sugerowany zakres elementów wejściowych do tworzenia procedur ekologicznych. Celowym jest włączenie procedur ekologicznych w komputerowy, zintegrowany system zarządzania przedsiębiorstwem.
EN
The paper presents one of many possible methods based on energy consumption and enabling to estimate an ecological effect - using on unrenewable resources. There is also described a recommended combination and range of input elements necessary to create ecological procedures. It is purposeful to include these procedures in a computer integrated system of an enterprise.
17
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Environmental management is a crucial part of every enterprise activity. Reasons for these are new, more strict and more effectively enforced environmental regulations and growing demands on environmental conscious market as well. Therefore more and more enterprises in Poland and abroad undertake voluntary, extra measures to decrease their negative impact on environment. They tend to be more organizational and systematic approach toward better environmental effectiveness. An independent certificate, which proves that implemented environmental management system fulfils the requirements of ISO 14001 or EMAS standards, is an additional advantage.
18
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Zarządzanie środowiskiem jest bardzo istotnym elementem działalności każdego przedsiębiorstwa. Powodem tego są nowe, bardziej surowe i efektywniej egzekwowane przepisy ochrony środowiska, jak również rosnące wymagania na coraz bardziej ekologicznie świadomym rynku. Dlatego coraz więcej przedsiębiorstw w Polsce i za granicą podejmuje dobrowolne, dodatkowe kroki mające na celu zmniejszenie negatywnego oddziaływania na środowisko. Obecnie zmierzają one bardziej w kierunku organizacji i systematyzowania działań poprawiających skuteczność środowiskową. Ich dodatkowym atutem jest możliwość otrzymania niezależnego certyfikatu potwierdzającego zgodność wdrożonego systemu zarządzania środowiskowego z wymogami standardów ISO 14001 lub EMAS.
EN
Environmental management is a crucial part of every enterprise activity. Reasons for these are new, more strict and more effectively enforced environmental regulations and growing demands on environmental conscious market as well. Therefore more and more enterprises in Poland and abroad undertake voluntary, extra measures to decrease their negative impact on environment. They tend to be more organisational and systematic approach toward better environmental effectiveness. An independent certificate, which proves that implemented environmental management system fulfils the requirements of ISO 14001 or EMAS standards, is an additional advantage.