The paper contains the results of analysis of chemical, isotopic and trace metal composition of anomalous spring water in the Tatra Mts. Obtained data were the basis for an attempt to determine the origin of this hydrogeochemical anomaly. The spring is located in the Tomanowa Valley in the Western Tatra Mts. The spring water is characterized by the mineralization (TDS) above 500 mg/dm3. As regards the chemical composition of the water, Ca2+ ions show the highest concentration among cations, while HCO- among anions. The spring water has been assigned to the: SO —HCO—Ca-Mg hydrochemical type. Among trace metals, Sr, Ba, B, Li and Al. reveal The highest concentrations. The oxygen and hydrogen isotopic composition(δ18O and δ2H) indicates that this is infiltration water. Delta values of oxygen and sulphur isotopes (δ18OS and δ34S) of the sulphate ion indicate that SO4 of this spring water is likely derived from leaching of gypsum or anhydrite evaporites.
Spring-fed fens in Wardzyń represent the rare group of alkaline mires supplied by artesian groundwater. Using multidisciplinary methods (including sedimentological, hydrometric and hydrochemical, pollen, macrofossil, malacological, geochemical, radiocarbon dating, and stable oxygen and carbon isotope analyses) we have been able to (1) reconstruct the main phases of spring-fed fen development, and to (2) determine the cause of Neoholocene groundwater ascension responsible for the mire inception. These phases are characterized by cyclic organic (peat) and carbonate (tufa) sedimentation associated with the Holocene fluctuations in humidity and temperature. The beginning of the activation of hydrological systems (involving the flow of confined groundwater of the Cretaceous aquifer) at Wardzyń occurred in the Subboreal period of the Holocene, after a long episode of decreased humidity initiated ca. 4.2 ka cal BP.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W pracy zaprezentowano wyniki analiz składu izotopowego siarki w ok. 130 próbkach siarczków i 50 próbkach siarczanów, pobranych z różnych partii złoża eksploatowanego w kopalni Lubin. Proste siarczki miedzi mają izotopowo bardzo lekką siarkę. Dla digenitu średnią wartość δ34S określono na –35,9‰, a dla chalkozynu na –32,0‰. Również bornit ma niską wartość δ34S – średnio –31,7‰. Nieznacznie wyższe wartości stwierdzono dla chalkopirytu i covellinu – średnio –29,6 i –27,9‰. Najcięższą siarkę mają minerały szeregu tennantyt–tetraedryt: –9,3‰. Lekką izotopowo siarkę wykazuje także sfaleryt i galena – odpowiednio –27,1 i –25,4‰. Najlżejszy skład izotopowy siarki stwierdzono w pirycie i markasycie (–37,9‰). Wykazano systematycznie zaznaczające się różnice w składzie izotopowym siarczków, zależnie od ich wykształcenia i lokalizacji w złożu. Zgodnie z oczekiwaniem siarczany z kopalni Lubin cechują wyższe wartości δ34S, baryt – średnio 12,3‰, podobnie jak gips i anhydryt – 12,1‰. Gdy występują w żyłach z siarczkami mają one lżejszy skład od tego obserwowanego w żyłach płonnych. Najniższe wartości δ34S, zbliżone do składu siarczków miedzi, mają minerały wietrzeniowe – chalkantyt i epsomit.
EN
The paper presents the results of sulphur isotopic analyses conducted on 130 samples of sulphides and 50 samples of sulphates, collected in different parts of the Lubin mine. Simple copper sulphides contain isotopically very light sulphur. For digenite average value of δ34S was found to be –35,9‰, and for chalcocite –32,0‰. Bornite also has low value of δ34S, on average –31,7‰. Slightly higher values were found for chalcopyrite and covellite: –29,6 and –27,9‰ on average. The heaviest sulphur is in tennantite–tetrahedrite series: –9,3‰. Sphalerite and galena also have isotopically light sulphur, –27,1 and –25,4‰, respectively. The lightest isotopic composition of sulphur was found in pyrite and marcasite (–37,9‰). There were found consistent differences in the isotopic composition of sulphides depending on their formation and localization in the deposit. Barite from the Lubin mine is shows higher values of δ34S: 12,3‰ on average, similarly to gypsum and anhydrite: 12,1‰. All those minerals have lighter composition when they occur in veins with sulphides comparing those in barren veins. Weathering sulphates – chalcantite and epsomite have the lowest values of δ34S, similar to the composition of copper sulphides.
The Zechstein Limestone of the Bonikowo 2 borehole is composed of limestone with varied dolomite content and is slightly thicker (3.4 m) than other supposed condensed sections in SW Poland. The microfacies (mostly bioclastic wackestones-packstones) are characteristic of open marine limestone deposited in deep shelf environments. The common occurrence of echinoids in all parts of the section, except close to its top, indicates no essential change in sea water salinity. However, the palaeotemperature interpretation of the highest δ18O value of calcite recorded in the Bonikowo 2 borehole (+0.32‰) indicates a temperature of 22.9°C when a δ18O of water = 2‰ is assumed. The δ13C and δ18O curves for calcite and dolomite are similar in shape, and their mean values are similar: +1.8 ±1.5‰ for calcite, respectively, and +1.9 ±2.3‰ and –4.3 ±2.4‰, –3.8 ±4.3‰ for dolomite. There is a recrystallized interval in the lower part of the section with both δ13C and δ18O values reduced. This may be regarded as an aerobic equivalent of the Kupferschiefer. The diversity and abundance of foraminifers is significant throughout the section studied; lagenids prevail, and this is considered to be due to the dysaerobic conditions throughout the duration of deposition of the Zechstein Limestone.
5
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The sulfide minerals from old mafic intrusion rocks from the Kola Peninsula were analyzed on stable sulfur isotopes. These samples were already dated by the Sm-Nd method. These sulfide samples were evaluated upon a geochemical composition by ICP-MS. The sulfide mineral samples were selected from the main ore-bearing rocks of the Monchetundra layered intrusion. The analyzed sulfides formed several generations of mineralization associated with primary and hydrothermal stage of formation of the deposits. Isotopic studies confirm a few consecutive stages of mineralization. These data were compared with the results of Sm-Nd dating of sulfide mineralization. The results of geochemical and geochronological studies indicate a complementarity in the context of determining the mineralization stages
6
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Przedstawiono wyniki badań zmian ilościowych i jakościowych rozpuszczonego węgla nieorganicznego oraz stosunków izotopowych ¹³C/¹²C w obiegu hydrologicznym w rejonie Wygnanowic (Wyżyna Lubelska). W badanych wodach wysokie stężenie CO₂(aq) miało źródło porowe drenujące utwory wieku czwartorzędowego. Znacznie niższe stężenie CO₂(aq) miały wody glebowe oraz wody głównego kredowego zbiornika wód podziemnych drenowane przez źródło szczelinowe i rzekę Giełczew. Wartości δ¹³C wskazują, że duże stężenie CO₂, w wodach źródła porowego może być wynikiem przemian biochemicznych zachodzących w torfach i glebach kopalnych. Wyniki badań udokumentowały wzrost zawartości ditlenku węgla podczas podziemnej fazy migracji wody poza współczesnym poziomem gleb.
EN
Groundwaters of the Wygnanowice area (Poland) were studied for dissolved inorg. C and ¹³C/¹²C isotope ratio in CO₂. The concns. of CO₂ in spring draining porous Quaternary rocks were higher than that in soil waters and water in solid rocks of Cretaceous aquifer, which are drained to the spring and the Giełczew river. The anal. of ¹³C isotope showed a high CO₂ concn. in the spring water because of biogenic processes in peats and/or fossil soils. The enrichment of water in CO₂ took place during infiltration below the level of soil.
The paper presents new results of stable isotope ratios (18O16O, 2H/1H and 37Cl/35Cl) in a few representative mineral waters of the Subcarpathian area. The observed temporal variability of 18O/16O and 2H/1H in waters has thrown a new light onto the origin of these waters. Analysis of 37Cl/35Cl in chlorine ion is indicative of its origin, at least it was possible to exclude a contamination by chloro-organic compounds. The possibility of tracing of migration of this pollution type by simultaneous analysis of chlorine and carbon isotopes is discussed. The results are discussed on the background of geological structures of the aquifers and their hydrogeological conditions.
8
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The concentration of carbon dioxide dissolved in water (CO2(aq)) was measured in consecutive phases of the hydrological cycle. Its potentially possible degassing from groundwaters to the atmosphere was also assessed. The research was conducted in the area of occurrence of carbonate rocks of the Lublin Upland and Roztocze (SE Poland). The results of the measurements of CO2(aq) concentration varied as follows (min-max/mean): precipitation waters < 1-3/2.6 mg · dm−3, soil waters 3-50/14.2 mg · dm−3, groundwaters 10-70/30.3 mg · dm−3, river waters < 1-21/7.6 mg · dm−3. The measure of degassing of carbon dioxide from groundwaters to the atmosphere was a decrease in CO2(aq) concentration in fluvial outflow. Based on the value of groundwater outflow from the Lublin Upland and Roztocze, the annual carbon dioxide emission from waters to the atmosphere was calculated at a level of 50 thousand Mg · year−1. This value constitutes approximately 1% of anthropogenic emission of carbon dioxide originating from environmentally harmful industrial plants in the Lublin province.
PL
W pracy przedstawiono wyniki badań zawartości rozpuszczonego ditlenku węgla w wodzie (CO2(aq)) na poszczególnych etapach obiegu hydrologicznego zlewni rzecznej oraz oceniono jego potencjalne możliwości degazacji z wód podziemnych do atmosfery. Badania prowadzono na przykładzie wybranych obiektów hydrograficznych w obszarze skał węglanowych Wyżyny Lubelskiej i Roztocza, SE Polska. Zawartość CO2(aq) w wodach opadowych kształtowała się na poziomie < 1-3 mg · dm–3, w wodach glebowych od 3-50 mg · dm–3, wodach podziemnych 10-70 mg · dm–3, a w wodach rzecznych od < 1 do 21 mg · dm–3. Zebrany materiał wskazuje, że emisja ditlenku węgla z wód węglanowych Wyżyny Lubelskiej i Roztocza kształtuje się na poziomie 50 tys. Mg · rok–1. Wartość ta stanowi około 1% emisji antropogenicznej ditlenku węgla pochodzącego ze spalania paliw stałych na badanym obszarze.
9
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
In this paper has been derived the most relevant propagation of error formula in the case when argon peaks are measured. The most frequently cited formula published by Cox and Dalrymple deals with the isotope ratios, instead of isotope peaks heights, considered as independent variables.
Przedmiotem analizy są skały z doliny znajdującej się w sąsiedztwie kamieniołomu Pieriewał w miejscowości Sludianka, w górach Chamar-Daban. Badania przeprowadzono przy użyciu mikroskopu optycznego i elektronowego z wykorzystaniem metody rentgenografii strukturalnej (XRD). W odsłonięciach, w zboczach doliny, występują łupki krystaliczne, marmury oraz żyły granitoidowe. Znajdują się tam też kalcyfiry bogate we flogopit, apatyt i diopsyd. Kompleks skał metamorficznych został przeobrażony w warunkach facji kordierytowo-biotytowo-almadynowej. Protolitem tych skał były prawdopodobnie osady piaskowcowo-mułowcowe. W utworach tych występują liczne skały węglanowe: diopsydowo-apatytowe kalcyfiry. W procesie odmładzania tektonicznego tego obszaru doszło do deformacji kompleksu skalnego oraz dźwigania go, a także do tworzenia licznych intruzji żyłowych.
EN
Rocks from the Slyudyanka valley (Khamar-Daban Mountain), near the Pierieval quarry, were analysed for petrographic characteristics. Rocks samples have been investigated with the use of optical and electron microscopes as well as XRD methods. The outcrops on the valley slopes reveal the presence of crystalline schists and marbles with granitoid veins. There are also calciphyres, rich in phlogopite, apatite and diopside. This complex was metamorphosed under the cordierite-biotite-almandine facies. In this rock complex, carbonate-diopside-apatite calciphyres are also present. The complex was deformed, uplifted and intruded by numerous granitoid veins during the process of tectonic rejuvenation of this area.
We present fifteen new K/Ar ages on amphibole phenocrysts of Neogene volcaniclastic rocks from the Styrian Basin, Austria. The westernmost sub-basin of the Pannonian Basin is the Styrian Basin, which hosts a large number of phreatomagmatic tuff occurrences beside Middle Miocene shield volcanoes and Pliocene effusive alkaline volcanic rocks. The investigated tuffs contain the well-known mantle xenoliths and frequent amphibole and pyroxene phenocrysts. The new K/Ar ages indicate that the Late Miocene phreatomagmatic volcanism started in Pontian (7.51 Ma) and ended in Romanian (2.73 Ma) times. The complete interval of the youngest volcanism in the Styrian Basin covers 5.8 Ma, similar to the volcanism of the western part of the Pannonian Basin and the Nógrád/Novohrad area (West Carpathians). The dated volcanic occurrences display NNW–SSE oriented arrays which are approximately parallel to the Auersbach basinal high zone. The new data indicate that the Late Miocene to Pliocene volcanism of the Styrian Basin is synchronous with the onset of a regional compressional event and eastward tilting of the Styrian basin fill.
We consider the so-called critical trajectory of an electron in cylindrical capacitor immersed in a homogeneous magnetic field of strength 8 parallel to the axis of the cylinder. The trajectory is calculated by computer simulation of electron motion. We demonstrate that the proper formula for m/e determination from the critical condition is [formula] cathode-anode voltage, b is the radius of anode and θ is a factor dependent on a/b (a is cathode radius) ratio. This factor is close to unity for a/b < 0.25, but rises rapidly for larger a/b values.
PL
W pracy rozpatrujemy tzw. Trajektorię krytyczną elektronu poruszającego się wewnątrz kondensatora cylindrycznego umieszczonego w jednorodnym polu magnetycznym o natężeniu ? równoległym do osi cylindra. Trajektoria jest obliczana metodą symulacji komputerowej z równań ruchu elektronu. Wykazaliśmy, że prawidłowy wzór na m/e wynikający z warunku krytycznego (odcięcie prądu elektronowego do cylindrycznej anody) ma [wzór] gdzie U jest napięciem krytycznym między katodą a anodą, b jest promieniem anody, a θ jest czynnikiem zależnym od stosunku a/b (a jest promieniem katody). Czynnik ten jest bliski jedności dla a/b < 0,25, lecz szybko rośnie dla większych wartości a/b.
Several decades ago during exploration for additional resources of tap water a saline water deposit (Cl-Na, J, Fe, B type) has been discovered in the area of Rzeszów hospital park. Nowadays this water is exploited for balneological purposes. In the frame-work of this study for the first time the following stable isotopes: (δ18 i δD, δ13C, δ37Cl) and radiocarbon were determined in order to elucidate the origin of water, its mineralization and quality. Oxygen and hydrogen isotope data leads to conclusion that these waters were formed in a warm pre-Pleistocene period or they are mixture of Miocene seawater with Pleistocene infiltration waters. Carbon isotopic composition (b13= –8.65‰) of bicarbonate is characteristic for deep pore waters occurring in sedimentary rocks, whereas distinctly positive and negative δ37 Cl value rather excludes origin of chlorine ion from an open sea basin. Absence of radiocarbon (in Rzeszów well) indicates no admixture of recent infiltration waters, hence these waters are well preserved from anthropogenic pollution. This is further confirmed by very low concentration of nitrate.
14
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W przedstawionej recenzji książki Jerzego Przystawy "Odkryj Smak Fizyki" podkreślono rolę jaką może ona spełnić w uprzystępnianiu fizyki jak najszerszemu kręgowi czytelników, zwłaszcza tych zrażonych nieumiejętnym nauczaniem w szkole. Omówiono liczne zalety książki.
EN
In the presented review of the book "Odkryj Smak Fizykf" ("Discover the Taste of Physics") by Jerzy Przystawa, its impact on making physics accessible for a wide spectrum of readers, especially those repelled by unskillful teaching at school, is underlined. Numerous merits of the book are discussed.
15
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The paper presents the results of interdisciplinary (multi-proxy) palaeoenvironmental studies of peat – calcareous tufa depositional sequences of spring mire from Radzików site (east Poland). Analyses of three biotic proxies (plant macrofossils, pollen, molluscs) were supplemented with sedi-mentological, geochemical, oxygen and carbon stable isotopes analyses and radiocarbon dating and used for reconstruction of environmental changes in Late Glacial and Holocene. The obtained results enable us to (1) reconstruct main phases of mire development and (2) determine environmental fac-tors influencing changes of water supply. The object started to develop in Allerød. The Late Glacial and Early Holocene deposit sequence is relatively thick (about 1.0 m), with good palaeoecological record. The boundary between Younger Dryas and Preboreal is especially well confirmed by palynological and malacological analyses as well as radiocarbon dating. The Mesoholocene deposits are considerably worse preserved. Mire develop-ment was evaluated in terms of general mire ecology.
16
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
In this paper I try to explain why the potassium-argon dating method was developed much later than other radiometric methods (like U-He and U-Pb), which were established at the beginning of the 20th century. In fact the pioneering paper by Aldrich and Nier (1948) was published 50 years after the discovery of polonium and radium, when nearly all the details concerning potassium isotopes and radioactivity of potassium-40 had been investigated. The role of Marie Curie’s concept of the na-ture of radioactivity in the discovery of the radioactivity of potassium is emphasized.
We report the results of high-precision (±0.05‰) oxygen isotope analysis of phosphates in 6 teeth of fossil sharks from the Mangyshlak peninsula. This precision was achieved by the offline preparation of CO2 which was then analyzed on a dual-inlet and triple-collector IRMS. The teeth samples were separated from Middle- and Late Bartonian sediments cropping out in two locations, Usak and Kuilus. Seawater temperatures calculated from the δ18O data vary from 23–41oC. However, these temperatures are probably overestimated due to freshwater inflow. The data point at higher temperature in the Late Bartonian than in the Middle Bartonian and suggest differences in the depth habitats of the shark species studied.
Pracę wyjścia stopu 75W25Re zmierzono metodą termoemisji wspomaganą komputerową symulacją żarzenia katody wykonanej z drutu badanego stopu. Otrzymane wartości zależały od temperatury metalu, co związane było z uwalnianiem się zaadsorbowanych atomów tlenu z powierzchni, które zwiększały pracę wyjścia. Najniższą wartość 4,7 eV otrzymano dla najwyższej temperatury 2550K. Obliczona na podstawie modelu sił zwierciadlanych wartość pracy wyjścia wynosi 4,65 eV. Dodatkowo dla badanego stopu otrzymano zależność oporu właściwego od temperatury, która była niezbędna do wyznaczenia pracy wyjścia.
EN
Work function of 75W25Re alloy has been determined by the thermionic emission method aided by computer simulation of resistance heating of a cathode made of a piece of the alloy wire. The obtained values were temperature dependent, which was due to desorption of oxygen atoms which enhanced work function. The lowest value of 4,7 eV was obtained for the highest temperature of 2550K. The calculated value on the basis of image force model is 4,65 eV. In addition the resistivity as a function of temperature, knowledge of which was necessary for work function determination, has been determined for this alloy.
Artykuł przedstawia metodę wydzielania litu z roztworów wodnych na kolumnie kationowymiennej oraz wyniki pomiarów stosunku izotopowego litu ⁷Li/⁶Li w uzyskanych próbkach metodą TIMS (Thermal Ionisation Mass Spectrometry). Według tej metody zostały przebadane próbki wody morskiej pochodzącej z Morza Śródziemnego, próbki wody mineralnej pochodzącej z odwiertów Zuber I i Zuber II w Krynicy Zdroju oraz próbka osadu z wody Zuber I. Wartości σ⁷Li dla badanych próbek uzyskane zostały z powtarzalnością rzędu jednego promila.
EN
The paper presents the method of lithium extraction from water solutions on cation exchange column and the determination of its isotope ratio by thermal ionization mass spectrometry. According to this method the following samples have been investigated: seawater from Mediterranean Sea, mineral water from Zuber I and Zuber II boreholes in Krynica Spa, and a sediment sample from Zuber I water. The values of σ⁷Li for all the investigated samples were achieved with reproducibility of order of 1 ‰.
Badania izotopowe są cennym uzupełnieniem wielu badań wód antykliny iwonickiej. W celu potwierdzenia hipotez dotyczących pochodzenia tych wód, w ramach niniejszego artykułu wykonano badania izotopowe δ13C wodorowęglanów. Do identyfikacji pochodzenia azotanów w wodach Iwonicza-Zdroju wykorzystano metody izotopowe z zastosowaniem podwójnego markera, jakim jest δ15N i δ18O w jonach NO3-. Ponieważ azotany pochodzące z różnych źródeł mają zróżnicowane składy izotopowe, można dzięki temu monitorować stan jakości wód oraz śledzić procesy przemian związków azotu zachodzące w warstwie wodonośnej. Badania składu izotopowego azotanów w wybranych wodach Podkarpacia wykonano po raz pierwszy na potrzeby niniejszej pracy. Oceniono również panujące w warstwie wodonośnej warunki redukcyjno-utleniające ze względu na ich istotny wpływ na przebieg procesów hydrogeochemicznych i migrację pierwiastków.
EN
Isotope studies are a very important supplement to various studies of the Iwonicz Anticline waters. Isotope studies of bicarbonate ion δ13C were conducted to prove the hypotheses about the origin of the waters. On the other hand, isotope methods with double markers (δ15N and δ18O in NO3- ion) were used to identify the origin of nitrates in the Iwonicz-Zdrój waters. Because nitrates from different sources have different isotope compositions, it is possible to test the quality of water and to identify alteration processes of nitrate compounds in the aquifer. For these purposes, the studies of nitrates isotope composition were conducted for the first time in selected waters of Podkarpackie Province. The authors have also identified reducing-oxidizing conditions in the aquifer because they influence hydrogeochemical processes and migration of elements.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.