PL
 |
EN
Preferencje help
Polish version English version Język
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 14

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
1
Content available Research Into the Metal/Metalloid Movements in Soil and Groundwater in the Areas Surrounding the Coal Waste Dump Hałda Ruda (Upper Silesia, Poland)
Jabłońska-Czapla M., Rosik-Dulewska C., Szopa S., Zerzucha P.
Rocznik Ochrona Środowiska
|
2015
|
Tom 17, cz. 1
367--395
PL
Górny Śląsk to najbardziej przekształcone w wyniku działalności człowieka terytorium Polski. Celem pracy była optymalizacja i walidacja ilościowego oznaczania metali i metaloidów przy użyciu techniki EDXRF i ICP-MS do identyfikacji zanieczyszczeń na obszarach wokół składowiska odpadów pogórniczych, Hałda Ruda (Zabrze, Polska Południowa) oraz określenie sposobu, w jaki metale i niemetale przenoszą się w glebach i wodach gruntowych na omawianym obszarze. Stężenia 27 metali i metaloidów oznaczano w próbkach gleb za pomocą techniki EDXRF. Próbki wód gruntowych pobierano comiesięcznie między 2010 i 2012 i analizowano techniką ICP-MS. Uzyskane wyniki badań poddano analizie chemometrycznej, co pozwoliło na znalezienie transektów z największym stopniem dywersyfikacji obiektu. Analiza PCA potwierdziła istnienie pewnej grupy pierwiastków charakteryzujących się silną korelację pomiędzy ich zawartością w próbkach gleb. Hałda Ruda nadal jest źródłem zanieczyszczeń w środowisku wodnogruntowym, szczególnie na terenach leżących w kierunku spływu wód gruntowych oraz w obszarze pod wpływem dominujących wiatrów południowo-zachodnich. W próbkach wód pobieranych na spływie wód gruntowych stwierdzono najwyższe stężenia toksycznych metali przekraczające dopuszczalne normy. Szczególnie podwyższone stężenie obserwowano w przypadku ołowiu, arsenu, chromu i cynku. Badania stężenia metali i metaloidów w glebach z obszarów otaczających teren zwału, w porównaniu z wytycznymi jakości gleb, jasno wskazują, że tereny usytuowane na spływie wód gruntowych są znacznie bardziej zanieczyszczone, a ich wartości wielokrotnie przekraczają dopuszczalne normy. Stężenie ołowiu w glebie przekraczało nawet 2000 mg/kg. Zaobserwowano również ogromne przekroczenia poziomu dopuszczalnego stężenia miedzi, manganu, chromu lub cynku. Maksymalne stężenia Cu, Zn, Pb lub Cr w wierzchnich warstwach gleby przekraczały kilka tysięcy mg/kg.
2
Czy zawartość metali i metaloidów w rzekach Górnego Śląska stanowi zagrożenie?
Jabłońska-Czapla M.
Laboratorium - Przegląd Ogólnopolski
|
2015
|
nr 5-6
58--61
PL
W pracy spróbowano odpowiedzieć na pytanie, czy zawartość metali i metaloidów w rzekach Górnego Śląska stanowi zagrożenie. Jako przykład cieku przepływającego przez sam środek Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego (GOP) wybrano Kłodnicę. Przedstawiono wyniki badań oznaczania całkowitej zawartości metali i metaloidów (V, Mn, Co, Ni, Cu, Zn, As, Rb, Sr, Ag, Cd, Te, Ba, Tl, Pb, Fe, Ga, Mo, U, Cr, Sb) w próbkach wód zmierzonych przy użyciu spektrometru ICP-MS. Stężenia poszczególnych metali i metaloidów charakteryzowały się sezonową zmiennością. Uzyskane wyniki jasno wskazują, że najwyższe stężenie szkodliwych analitów, takich jak ołów czy chrom, znaleziono w punktach pobierania próbek usytuowanych w centrum GOP.
EN
The study has been attempted to answer the question whether the content of metals and metalloids of the Upper Silesia Rivers constitutes a threat? As an example of river flowing through the middle of the Upper Silesian Industrial Region (GOP) Kłodnica River has been selected. The study included determining the total content of metals and metalloids (V, Mn, Co, Ni, Cu, Zn, As, Rb, Sr, Ag, Cd, Te, Ba, Tl, Pb, Fe, Ga, Mo, U, Cr, sb) in water samples measured using ICP-MS spectrometer. The concentration of metals and metalloids were characterized by seasonal variability. The results clearly shows that the highest concentration of harmful analytes such as lead and chromium found in the sampling points are located in the center of the GOP.
3
Badanie zawartości metali i metaloidów w Rawie
Jabłońska-Czapla M.
Laboratorium - Przegląd Ogólnopolski
|
2015
|
nr 11-12
59--61
PL
W pracy przedstawiono krótką historię Rawy oraz próbowano odpowiedzieć na pytanie, czy ten ciek płynący przez „serce” śląskiej aglomeracji to ściek czy rzeka. Wody Rawy badano na zawartość metali i metaloidów, wykorzystując spektrometrię ICP-MS.
EN
The paper presents a brief history of the Rawaa River and attempted answer the question whether the watercourse flowing through the „heart” of the Silesian agglomeration is a sewage or a river. Metal and metalloids content in Rawa River waters were determined using ICP-MS spectrometry.
4
Wykorzystanie techniki ICP-MS w analizie próbek krwi i osocza ludzkiego
Jabłońska-Czapla M.
Laboratorium - Przegląd Ogólnopolski
|
2014
|
nr 5-6
51--53
PL
Spektroskopia mas z plazmą wzbudzoną indukcyjnie często pomaga lekarzom w rozwiązywaniu wielu problemów natury medycznej. ICP-MS należy do grupy metod analitycznych umożliwiających szybką analizę wielopierwiastkową nawet niewielkiej ilości próbki, charakteryzuje się niską granicą wykrywalności i dużą liniowością w szerokim zakresie stężeń. Analizy metali w płynach ustrojowych takich jak krew, osocze, mocz są prowadzone od wielu lat, aby dostarczyć informacji na temat toksyczności, narażenia na ryzyko ekspozycji, wpływu odżywiania na stan organizmu, a także jako narzędzie w diagnostyce wielu schorzeń. W pracy przedstawiono kilka przykładów zastosowania tej techniki w próbkach pochodzenia biologicznego.
EN
Inductively coupled plasma mass spectrometry often helps doctors in solving many medical problems. ICP-MS belongs to the group of the analytical methods allowing rapid multielement analysis of a small amount of sample, a sufficiently low limit of detection, the ability to overcome interference associated with a complex matrix, a high linearity to the greatest possible range of measurements. Analysis of metals in body fluids such as blood, plasma, urine are conducted for many years to provide information on the toxicity, the risk of exposure, the impact of nutrition on body condition and as a tool in the diagnosis of many diseases. The paper presents several examples of this technique in samples of biological origin.
5
Wykorzystanie technik łączonych w analizie specjacyjnej próbek środowiskowych
Jabłońska-Czapla M.
Laboratorium - Przegląd Ogólnopolski
|
2014
|
nr 9-10
76--79
PL
Specjacja chemiczna jest ważna w dziedzinie ochrony środowiska, w badaniach toksykologicznych i analitycznych, dlatego że toksyczność, dostępność i reaktywność pierwiastków śladowych zależą od postaci chemicznej, w jakiej pierwiastek występuje. W ramach analityki specjacyjnej można wyróżnić oznaczanie substancji wytwarzanych przez ludzi i przez nich emitowanych do środowiska, a także analizę związków naturalnych, które powstają w wyniku przemian biochemicznych w organizmach żywych lub w środowisku.
EN
Chemical speciation is important in the environmental protection area, toxicological and analytical research because the toxicity, availability and reactivity of trace elements depends on the chemical form in which the element is present. As part of the speciation analysis can be distinguished the determination of substances produced by humans and their emitted into the environment, and the analysis of natural compounds that are formed as a result of biochemical changes in living organisms or in the environment.
6
Wykorzystanie spektrometrii ICP-MS w badaniach materiałowych
Jabłońska-Czapla M.
Laboratorium - Przegląd Ogólnopolski
|
2014
|
nr 3-4
49--51
PL
W pracy przedstawiono kilka przykładów zastosowania spektrometrii ICP-MS w badaniach materiałowych: w farmacji, medycynie, materiałach o wysokiej czystości, paliwie jądrowym, przemyśle przewodnikowym i półprzewodnikowym, materiałach wybuchowych, jak również nanotechnologii. Inżynieria materiałowa wykorzystuje w technice ICP-MS to, co w niej najlepsze, a mianowicie ekstremalnie niskie poziomy wykrywalności i oznaczalności. W niektórych przypadkach konieczne jest zastosowanie komór reakcyjnych czy kolizyjnych, które pozwalają na eliminację interferencji izobarycznych.
EN
This paper presents several examples of the ICP-S spectrometry use in material research: pharmacy, medicine, high purity materials, nuclear fuel, conductors and semiconductor industries, explosives and nanotechnology. Materials engineering technique utillizes in ICP-MS what’s the best – the extremely low detection and quantification limits. In some cases it is necessary to apply the reaction or collision cells, which allow for the elimination of isobaric interferences.
7
Content available LC-ICP-MS w analizie specjacyjnej antymonu w próbkach pochodzenia biologicznego
Jabłońska-Czapla M
LAB Laboratoria, Aparatura, Badania
|
2014
|
R. 19, nr 1
30--32, 80
PL
Analityka specjacyjna jest jedną z najprężniej rozwijających się gałęzi chemii analitycznej. Powodem, dla którego jest ona tak ważna jest fakt, iż nie całkowita zawartość danego pierwiastka ma wpływ na organizmy żywe, lecz forma jonowa, w jakiej on występuje. Z tego też powodu konieczny jest rozwój technik analitycznych, w tym technik łączonych takich jak LC-ICP-MS czy HPLC-ICP-MS. Antymon to pierwiastek, którego wpływ na organizmy biotyczne nie jest w pełni poznany, stąd budzi duże zainteresowanie chemików, biologów i genotoksykologów. W pracy zawarto szereg interesujących informacji dotyczących antymonu, jego organicznych i nieorganicznych form specjacyjnych. Przedstawiono szereg aplikacji techniki łączonej HPLC-ICP-MS w analityce specjacyjnej antymonu w próbkach pochodzenia biologicznego.
8
Content available Impact of Mining Dump on the Accumulation and Mobility of Metals in the Bytomka River Sediments
Jabłońska-Czapla M, Szopa S., Rosik-Dulewska Cz.
Archives of Environmental Protection
|
2014
|
Vol. 40, no. 2
3--19
EN
The research aim was to determine the long-term impact of the mine waste stored at the coal waste dump Hałda Ruda on the content of heavy metals in the bottom sediments of the Bytomka River. It is a watercourse flowing along this coal waste dump and has been under its influence for over fifty years. The research also attempted to determine the seasonality of changes (2 years) and mobility of selected elements. The article presents total contents of Cr, Mn, Ni, Cu, Zn, As, Cd and Pb in the bottom sediments collected from the Bytomka River. It also focuses on the distribution of these elements in particular geochemical fractions determined with the Tessier’s sequential chemical extraction procedure. Total element contents were determined with an EDPXRF (Energy Dispersive X-ray Fluorescence) technique. The extractants of particular Tessier’s fractions were determined quantitatively with an ICP-MS (Inductively Coupled Plasma Mass Spectrometry) spectrometer. The research results show that the stored waste significantly influences the contents of heavy metals in the Bytomka River bottom sediments. The lowest concentration of heavy metals was observed at the B1 spot (above the dump), while the highest one was measured at the B3 spot (below the dump). Sequential chemical extraction of the bottom sediments indicates that the Zn content in the ion-exchange and carbonate fractions diminished within a year. Nevertheless, Zn bound to Fe and Mn oxides acted in the opposite way. Mn, Zn and Pb are the most dangerous elements from the viewpoint of environmental hazards, as their total concentrations were high. Moreover, their high contents were observed in the most mobile (ion-exchange and carbonate) fractions. Extremely toxic Cd was bound to the oxide fraction to the largest extent. Cu was mainly bound to the organic fraction while environmentally hazardous Cr was bound to the residual fraction.
PL
Celem pracy było określenie długoterminowego wpływu odpadów pogórniczych składowanych na zwale pogórniczym Hałda Ruda na zawartość metali ciężkich w osadach dennych rzeki Bytomki płynącej wzdłuż tego zwału, na którą przez ponad pół wieku hałda wywierała wpływ, ponadto określenie sezonowości (2 lata) tych zmian oraz mobilności wybranych pierwiastków. W pracy przedstawiono zawartość całkowitą pierwiastków: Cr, Mn, Ni, Cu, Zn, As, Cd, Pb w osadach dennych pobranych z rzeki Bytomki, jak również ich dystrybucję w poszczególnych frakcjach geochemicznych z wykorzystaniem sekwencyjnej ekstrakcji chemicznej według Tessiera. Całkowitą zawartość pierwiastków określono wykorzystując technikę EDPXRF natomiast analizy poszczególnych frakcji Tessiera oznaczano ilościowo za pomocą spektrometru ICP-MS. Próbki do badań pobierano comiesięcznie w okresie od grudnia 2009 do listopada 2010, w trzech punktach przed (B1), na wysokości (B2) oraz za zwałowiskiem (B3). Wyniki badań wskazują, że składowane odpady w znacznym stopniu wpływają na wzrost zawartości metali ciężkich w osadach dennych rzeki Bytomki. Najniższe stężenie metali ciężkich zaobserwowano w punkcie pobierania przed zwałem – B1, a najwyższe w punkcie pobierania za zwałem – B3. Należy również zwrócić uwagę na fakt, że wody rzeki Bytomki są bardzo zanieczyszczone, stąd już w punkcie pobierania B1 (przed zwałem) obserwuje się znaczne zawartości metali w osadzie dennym. Sekwencyjna ekstrakcja chemiczna osadów dennych pozwoliła stwierdzić, że stężenie cynku w frakcji jonowymiennej i węglanowej ulegała zmniejszeniu w ciągu roku, odwrotnie zachowywał się cynk związany z tlenkami żelaza i manganu. Z punktu widzenia zagrożenia dla środowiska najbardziej niebezpieczne są Mn, Zn, i Pb, gdyż oprócz wysokiego stężenia całkowitego, zaobserwowano wysoki ich udział w najbardziej mobilnych frakcjach: jonowymiennej i węglanowej. Silnie toksyczny kadm związany był w największym stopniu z frakcją tlenkową. Miedź związana jest głównie z frakcją organiczną, a niebezpieczny dla środowiska chrom z frakcją rezydualną. Oznaczane metale w próbkach osadów dennych w punkcie B3 (za zwałem) były w większym stopniu związane w frakcji rezydualnej, niż w przypadku punktów B1 i B2.
9
Odpady pogórnicze – wpływ na wybrane pierwiastki w osadach dennych rzeki
Jabłońska-Czapla M.
Laboratorium - Przegląd Ogólnopolski
|
2013
|
nr 7-8
72--75
PL
W pracy przedstawiono wyniki badań nad zawartością wybranych pierwiastków w osadach dennych pobranych z rzeki Bytomki płynącej wzdłuż zwału odpadów pogórniczych Hałda Ruda w Zabrzu, jak również ich dystrybucję w poszczególnych frakcjach geochemicznych z wykorzystaniem sekwencyjnej ekstrakcji chemicznej według Tessiera. Całkowitą zawartość pierwiastków określono, wykorzystując technikę EDXRF, natomiast ekstrahenty poszczególnych frakcji Tessiera oznaczano ilościowo za pomocą spektrometru ICP-MS.
EN
The paper presents the results of the research on the content of selected elements in sediments collected from Bytomka River flowing along postmining heap Hałda Ruda in Zabrze, as well as their distribution in the various geochemical fractions by sequential chemical extraction by Tessier. The total content of elements determined using the EDXRF technique and the extractants Tessier individual fractions was quantified by ICP-MS spectrometer.
10
Mobilność metali/metaloidów w środowisku gruntowym – tereny pogórnicze
Jabłońska-Czapla M.
Laboratorium - Przegląd Ogólnopolski
|
2013
|
nr 5-6
62-64
PL
W artykule przedstawiono wyniki badań gleb przeprowadzanych na terenach wokół nieczynnego zwałowiska odpadów pogórniczych 1/R w Zabrzu. W badaniach wykonywano oznaczenia wybranych metali, wykorzystując spektrometr EDXRF. Przeprowadzono badania, które pozwoliły odpowiedzieć na pytanie, w jaki sposób składowane przez wiele lat na zwałowiskach odpady wpływają na zmianę zasolenia oraz stężenia metali ciężkich w glebach w zależności od odległości od zwału.
EN
This paper presents the results of soil research carried out in the areas around the disused mining waste dump 1/R in Zabrze. The studies of selected metals were performed using for the determination EDXRF spectrometer. Conducted research that allowed to answer the question: how stored for many years waste dumps, influence on salinity and heavy metals concentrations in soils, depending on the distance from the heap.
11
Metoda EDXRF w badaniu składu chemicznego gleby – cz. II
Jabłońska-Czapla M., Szopa S.
Laboratorium - Przegląd Ogólnopolski
|
2013
|
nr 3-4
84--87
PL
EDXRF jest tanią, niedestrukcyjną metodą. Zastosowanie tej techniki nie wymaga roztworzenia próbki do roztworu, jak w przypadku technik ASA czy ICP-MS. Najczęstszym sposobem przygotowywania próbek środowiskowych, takich jak: gleby, osady denne czy odpady, jest pastylkowanie z dodatkiem lepiszcza oraz stapianie w perły. W artykule przedstawiono krótki zarys tej techniki oraz sposobu przygotowania próbek w postaci pereł.
EN
EDXRF is an inexpensive, non-destructive method. This technique does not require dissolution of the sample as ASA or ICP-MS techniques. The most common method of preparation of environmental samples such as soil, sediments or waste is pelletizing with the binder addition and fusion to fused beads. The article presents a brief overview of the technique and the preparation of samples in the form of fused beads.
12
LC-ICP-MS w analizie specjacyjnej arsenu
Jabłońska-Czapla M.
Laboratorium - Przegląd Ogólnopolski
|
2013
|
nr 11-12
61--63
PL
Arsen jest toksycznym metaloidem, szeroko rozpowszechnionym w różnych systemach biologicznych i środowisku. Toksyczność arsenu zależy od jego formy chemicznej, jednak nieorganiczne formy specjacyjne arsenu są 100 razy bardziej toksyczne niż organiczne. W artykule przedstawiono przykłady zastosowania techniki łączonej LC-ICP-MS w analizie specjacyjnej arsenu w próbkach pochodzenia biologicznego, jak również procedur postępowania z tego typu próbkami.
EN
Arsenic is a toxic metalloid widely used in a variety of biological systems and the environment. Toxicity of arsenic depends on its chemical form, but the inorganic forms of arsenic speciation are 100 times more toxic as organic. The paper presents application examples of arsenic speciation analysis using hyphenated technique LC-ICP-MS in biological samples as well as procedures for dealing with this type of samples.
13
Formy specjacyjne manganu – ich rola i znaczenie dla środowiska
Jabłońska-Czapla M.
Laboratorium - Przegląd Ogólnopolski
|
2013
|
nr 9-10
85--87
PL
Mangan jest pierwiastkiem bardzo rozpowszechnionym w skorupie ziemskiej, znajduje się w wielu minerałach, występując w postaci tlenków, węglanów i krzemianów. W warunkach naturalnych mangan jest oksyfilny i występuje najczęściej na trzech stopniach utlenienia: +2, +3, +4. Chemizm manganu i jego związków jest złożony i pozostaje w dużej mierze pod wpływem warunków pH-Eh. Mangan jest używany w przemyśle hutniczym, chemicznym, ceramicznym, włókienniczym i wielu innych. Mobilność i dostępność biologiczna metali śladowych, w tym manganu, zależą nie tylko od całkowitego stężenia, ale również od form fizykochemicznych, w których występują. U człowieka przewlekłe przedawkowanie może powodować tzw. manganizm, co z kolei może prowadzić do wielu chorób.
EN
Manganese is highly prevalent element in the earth’s crust, is found in many minerals, appearing in the form of oxides, carbonates and silicates. Under natural conditions, the manganese is oxyphilic and usually occurs in three oxidation states +2, +3, +4. The chemistry of manganese and its compounds is complex and remains largely under the influence of the pH-Eh. Manganese is used in metallurgy, chemical, ceramic, textile and many others. Mobility and bioavailability of trace metals including manganese depends not only on the total concentration, but also on the physicochemical form in which they occur. In humans, due to its chronic overdose can cause the so-called manganism which in turn can cause a variety of diseases.
14
Metoda EDXRF w badaniu składu chemicznego gleby - cz. I
Jabłońska-Czapla M., Szopa S.
Laboratorium - Przegląd Ogólnopolski
|
2012
|
nr 11-12
63--66
PL
EDXRF jest tanią, niedestrukcyjną metodą. Zastosowanie tej techniki nie wymaga roztworzenia próbki do roztworu, jak w przypadku technik ASA czy ICP-MS. Najczęstszym sposobem przygotowywania próbek środowiskowych, takich jak gleby, osady denne czy odpady, jest pastylkowanie z dodatkiem lepiszcza oraz stapianie w perły. W artykule przedstawiono krótki zarys podstawowych zagadnień związanych z techniką EDXRF.
EN
EDXRF is an inexpensive, non-destructive method. This technique does not require dissolution of the sample as ASA or ICP-MS techniques. The most common method of preparation of environmental samples such as soil, sediments or waste is a pelletizing with the binder addition and fusion to fused beads. The article presents a brief overview of the technique and the preparation of samples in the form of fused beads.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.