PL
 |
EN
Preferencje help
Polish version English version Język
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 30

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
1
Content available Opracowanie bazy danych o obiektach budowlanych posadowionych na terenie górniczym z wykorzystaniem wolnego oprogramowania
Sokoła-Szewioła V., Poniewiera M., Staniek I.
Przegląd Górniczy
|
2017
|
T. 73, nr 12
47--54
PL
W artykule przedstawiono możliwości wykorzystania wolnego i otwartego oprogramowania do przygotowania danych do zasilenia baz tworzonych w przedsiębiorstwach, prowadzących podziemną eksploatację węgla kamiennego, w ramach działających tam systemów klasy GIS. Możliwości te szczegółowo zaprezentowano na przykładzie programu Quantum GIS. Program zastosowano do opracowania bazy danych o obiektach budowlanych posadowionych na terenie górniczym kopalń, wchodzących w skład Polskiej Grupy Górniczej sp. z o.o. (PGG sp. z o.o.) Szczegółowo zaprezentowano sposób opracowania powyższej bazy, zgodnie z kilkoma wariantami procedur, uwzględniającymi stan bazy, funkcjonującej w ramach systemu GIS w PGG sp. z o.o. Omówiono sposób generowania dokumentów zawierających dane w zakresie przedmiotowej bazy, wymaganych w ramach przygotowania planu ruchu zakładu górniczego.
EN
This paper presents the possibilities of using free and open source software to prepare data for the supply of databases created in the enterprises conducting underground coal exploitation within the GIS systems operating there. These possibilities were presented in details on the example of the program Quantum GIS. The program was used to develop the database of building objects located in the coal mining areas, belonging to the Polish mining group Ltd. (PGG Ltd.). The method of the elaboration of the above database according to a few variants of procedures that take into account the state of a base operating within the framework of GIS system in PGG S.A has been presented in details. The manner of generating the documents which contain data on the subject base required in the preparation of the mining traffic plan was discussed.
2
Content available Analiza procesu transpozycji dyrektywy INSPIRE do przepisów krajowych ze szczególnym uwzględnieniem tematów danych przestrzennych w zakresie górnictwa : artykuł do dyskusji
Sokoła-Szewioła V., Zygmuniak A.
Przegląd Górniczy
|
2017
|
T. 73, nr 1
20--25
PL
Nadrzędnym celem wprowadzenia w życie Dyrektywy INSPIRE było stworzenie narzędzi do pełnego i kompleksowego zbierania informacji o środowisku naturalnym. Całość oparta została na idei interoperacyjności zbiorów danych, czyli możliwości płynnej ich wymiany pomiędzy zainteresowanymi podmiotami. Treść Dyrektywy podzielono na trzy załączniki grupujące poszczególne zakresy tematyczne. Za najbardziej istotne dla górnictwa można spośród nich uznać geologię, zasoby mineralne i zasoby energetyczne. Transpozycję INSPIRE stanowi ustawa z dnia 4 marca 2010 r. o infrastrukturze informacji przestrzennej. Wymusiła ona szereg zmian w innych aktach prawnych. Znowelizowano m.in. pięć ustaw, a ustawę z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze uchylono i zastąpiono ustawą z dnia 9 czerwca 2011 r. o takim samym tytule. W przypadku tematów INSPIRE związanych z zagadnieniami takimi, jak np. adresy czy systemy odniesień przestrzennych istnieje szereg wprowadzonych bądź znowelizowanych aktów prawnych, które w teorii odpowiednio dostosowały polskie przepisy. Nadal jednak można znaleźć obszary, które nie w pełni spełniają wymagania stawiane przez samą ideę INSPIRE, jak i przez wydane do niej przepisy wykonawcze. W zakresie ww. trzech tematów związanych z górnictwem Dyrektywa wprowadza narzędzia i rozwiązania pozwalające na możliwie pełne dokumentowanie złóż poprzez np. obliczanie ich zasobów, prowadzenie dokumentacji na temat ich wydobycia, czy też obliczanie energii potencjalnie zmagazynowanej w tego rodzaju zasobach. Przedmiotowe opracowanie skupia się na zbadaniu kwestii realizacji zapisów dotyczących właśnie tych tematów po stronie polskiej oraz narzędzi, jakie w tym celu zostały wprowadzone do stosowania.
EN
The primary goal of implementing the INSPIRE Directive was to create a toolkit aimed at gathering environmental data in a complete and comprehensive way. The whole idea was set up on the paradigm concerning interoperability of datasets, thus the ability of exchanging them between local and European partners. The content of the Directive is split up into three Annexes which group every theme. Geology and mineral as well as energy resources should be considered as the most important for mining industry. Equivalent to the Directive is its transposition – an act issued on the 4 March 2010 and named „Act on spatial data infrastructure” (pol. ustawa o infrastrukturze informacji przestrzennej). Thus, numerous amendments have been made to other Polish Legal Acts, as well as Law of geology and mining act issued on the 4 February 1994 was replaced by the new one issued on the 9 June 2011. In case of themes concerning such questions as e.g. addresses or spatial reference systems, several newly issued or amended acts can be found. Theoretically these caused Polish law to be consistent with the INSPIRE expectations. However, there are still some areas which do not fully comply with the INSPIRE Directive or relevant executive acts. When it comes to the three themes related to mining industry, the Directive provides tools and solutions which make it possible to e.g. prepare full documentation of deposits containing calculation of their resources as well as the information about how the deposit is, was or will be exploited. Also, information on the energy potential of the deposit can be provided. The present research paper focuses especially on a study performed to determine how accurate the Polish legal acts are when it comes to fulfilling the INSPIRE objectives concerning these three themes.
3
Content available Transformacja współrzędnych z układów stosowanych w kopalniach węgla kamiennego do układu państwowego na przykładzie PG „Silesia”
Sokoła-Szewioła V., Poniewiera M., Zygmuniak A.
Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture
|
2017
|
z. 64, nr 4/II
27--38
PL
Zgodnie z obecnym stanem prawnym dokumenty wchodzące w skład dokumentacji mierniczo-geologicznej tworzonej w przedsiębiorstwach górniczych w Polsce mogą być sporządzone w lokalnym układzie geodezyjnym, pod warunkiem, że przedsiębiorca dysponuje możliwością transformacji geodezyjnej tego układu do państwowego, o którym mowa w przepisach prawa geodezyjnego i kartograficznego. Kopalnie węgla kamiennego w Polsce stosują wiele lokalnych układów współrzędnych, m.in. Sucha Góra, Borowa Góra, GOP I, GOP II, GOP III czy ROW-SG. Istotnym więc zagadnieniem staje się zapewnienie odpowiedniej dokładności transformacji. W artykule przedstawiono algorytm oraz analizę dokładności transformacji współrzędnych z układu Borowa Góra do układu PL-2000 wykonanej dla obszaru PG Silesia. W opracowaniu szczegółowo omówiono problem wyznaczania parametrów transformacji optymalnych z punktu widzenia uzyskiwanych dokładności. Zagadnienie zaprezentowano z wykorzystaniem programu Geolisp, stosowanego w większości kopalń, do sporządzenia map w postaci numerycznej, umożliwiającego transformację współrzędnych pomiędzy różnymi układami. Program działa w środowisku systemów CAD. Zawiera on współczynniki transformacji wyznaczone dla większości śląskich kopalń i gmin. Skutki działania programu są następujące: wszystkie obiekty mapy w postaci numerycznej, również rastry, otrzymują nowe współrzędne, a równoległe do ramki teksty i bloki pozostają do niej równoległe. Jednostkowa skala bloków oraz wysokość napisów pozostają bez zmian. System zapewnia współpracę z oprogramowaniem opracowanym przez firmę Algores-Soft.
EN
In accordance to the existing legislation it is allowed that documents being part of a surveying and geological documentation provided by mining facilities in Poland use local coordinate systems. The condition is that there is a possibility to transform this system, by means of a geodetic calculations, to the one used officially and presented in the Geodetic and cartographic law (Prawo geodezyjne i kartograficzne). Hard coal mines in Poland utilize numerous local coordinate systems such as: Sucha Góra, Borowa Góra, GOP I, II and III or ROW-SG. It is then the important task to provide needed accuracy of the coordinate transformation process. The article presents an algorithm as well as an accuracy analysis processed for the transformation between Borowa Góra and PL-2000 systems carried out for the PG Silesia mine. The paper specifically describes a problem of determining proper coefficients optimal when considering the given results. Moreover, the article shows an application commonly adapted by most of the mines and used to provide maps in digital form – the Geolisp. It is because the application allows user, besides all other functionalities, to perform a coordinate transformation between many different coordinate systems. This software runs in a CAD environment and provides transformation coefficients determined for most of the Silesian communes and mines. As a result the application transforms coordinates of all objects a map consists of, as well as of connected raster images, and texts and object blocks previously parallel to a map section frame are still of such character. Unit scale of the blocks and the texts height remains unchanged. The Geolisp fully supports cooperation with the software provided by the Algores-Soft.
4
Content available Analiza uszkodzeń w obiektach budowlanych wskutek wstrząsów górniczych
Sokoła-Szewioła V., Żogała M.
Przegląd Górniczy
|
2016
|
T. 72, nr 12
19--24
PL
W artykule przedstawiono wyniki analizy uszkodzeń w obiektach budowlanych posadowionych na terenie górniczym powodowanych drganiami gruntu wywołanymi wstrząsami indukowanymi eksploatacją prowadzoną w jednej z kopalń ROW. Uwzględniono wstrząsy o energii sejsmicznej nie niższej od 107 J. Wartości maksymalnych amplitud wypadkowych poziomych składowych przyspieszeń (prędkości) drgań powierzchni terenu wykorzystano do oceny wpływu szkodliwości drgań na obiekty powierzchniowe. W artykule przedstawiono szczegółowo wyniki analizy uszkodzeń w obiektach, które wystąpiły wskutek wielokrotnego oddziaływania wstrząsów górniczych. Określone zgodnie z Górniczą Skalą Intensywności GSIGZWKW (GSIGZWKW-2012-V oraz GSIGZWKW-2012-A) skutki wystąpienia drgań powierzchni terenu porównano ze stwierdzonymi uszkodzeniami w obiektach.
EN
This paper presents the results of the analysis of damage to buildings situated in the mining area, caused by ground vibrations caused by the induced tremors of the operation conducted by one of the coal mine ROW. The included tremors of seismic energy are not less than 107J. The values of maximum amplitudes of the resultant of horizontal components of the acceleration (speed) of surface area vibrations were used to the assessment of the impact of the harmfulness of vibration on buildings. This paper presents in detail the results of the analysis of damages to the buildings that occurred as the result of repeated impact of mining tremors. The effects of surface vibrations' occurrence, determined in accordance with the Mining Scale of Intensity GSIGZWKW (GSIGZWKW -2012-V and GSIGZWKW -2012-A) were compared with the discovered building damages.
5
Content available The unification of the code lists provided within the data model originating from the INSPIRE technical guidelines and the ones provided for GESUT databases in the context of potential exploitation in the mining industry
Zygmuniak A., Sokoła-Szewioła V.
Management Systems in Production Engineering
|
2016
|
nr 3 (23)
178--182
EN
This study is aimed at exposing differences between two data models in case of code lists values provided there. The first of them is an obligatory one for managing Geodesic Register of Utility Networks databases in Poland [9] and the second is the model originating from the Technical Guidelines issued to the INSPIRE Directive. Since the second one mentioned is the basis for managing spatial databases among European parties, correlating these two data models has an effect in easing the way of harmonizing and, in consequence, exchanging spatial data. Therefore, the study presents the possibilities of increasing compatibility between the values of the code lists concerning attributes for objects provid- ed in both models. In practice, it could lead to an increase of the competitiveness of entities managing or processing such databases and to greater involvement in scientific or research projects when it comes to the mining industry. More- over, since utility networks located on mining areas are under particular protection, the ability of making them more fitted to their own needs will make it possible for mining plants to exchange spatial data in a more efficient way.
PL
Niniejsze opracowanie ma na celu ukazanie różnic występujących pomiędzy dwoma modelami danych w zakresie wartości ujętych w listy słownikowe. Mowa jest o modelu obowiązkowym do stosowania w przypadku baz danych Geodezyjnej Ewidencji Sieci Uzbrojenia Terenu [9] oraz o modelu wynikającym z Wytycznych Technicznych [1] wydanych do Dyrektywy INSPIRE [2]. Jako że drugi z wymienionych stanowi podstawę prowadzenia baz danych przestrzennych wśród unijnych partnerów, wzajemne ich doprowadzenie do większej zgodności skutkuje ułatwieniem procesu harmonizacji i wymiany danych. Dlatego też wykazano możliwości pozwalające na bardziej dokładne skorelowanie wartości występujących w listach słownikowych dla atrybutów obiektów przedstawionych w obu modelach danych. W praktyce może to zwiększyć konkurencyjność podmiotów prowadzących bądź przetwarzających bazy o takim charakterze, a w przypadku branży górniczej przełożyć się na większe zaangażowanie w projekty badawcze czy naukowe. Ponadto, jako że na terenach górniczych sieci uzbrojenia terenu podlegają szczególnej ochronie, sama możliwość dostosowania ich do własnych potrzeb poprzez odpowiednie modyfikacje struktury takiej bazy umożliwi zakładom górniczym bardziej sprawną wymianę danych o przedmiotowym charakterze.
6
Content available The adoption of the ArcGIS system to support the analyses of the influence of the mining tremors on the building object
Sokoła-Szewioła V., Żogała M.
Management Systems in Production Engineering
|
2016
|
nr 4 (24)
228--236
EN
Nowadays the mining companies use the Spatial Information System in order to facilitate data management, gathered during the mining activity. For these purposes various kinds of applications and software information are used. They allow for faster and easier data processing. In the paper there are presented the possibilities of using the ArcGIS system to support the tasks performed in the mining industry in the scope of the analysis of the influence of the mining tremors, induced by the longwall exploitation on the facilities construction sited on the surface area. These possibilities are presented by the example of the database developed for the coal mine KWK “Rydułtowy-Anna.” The developed database was created using ArcGIS software for Desktop 10. 1. It contains the values of parameters, specified for its implementation relevant to the analyses of the influence of the mining tremors on the surface structures.
PL
W obecnych czasach przedsiębiorstwa górnicze wykorzystują Systemy Informacji Przestrzennej w celu ułatwienia zarządzania danymi zgromadzonymi podczas działalności górniczej. Do tych celów wykorzystywane są różnego rodzaju aplikacje i oprogramowania informatyczne. Pozwalają one na szybsze i łatwiejsze przetwarzanie danych. W artykule przedstawiono możliwości wykorzystania systemu ArcGIS do wspomagana zadań realizowanych w przedsiębiorstwach górniczych w zakresie analiz wpływów wstrząsów górniczych indukowanych eksploatację ścianową na obiekty budowlane posadowione na powierzchni terenu. Możliwości te przedstawiono na przykładzie bazy danych opracowanej dla KWK „Rydułtowy-Anna”. Baza danych została stworzona przy wykorzystaniu oprogramowania ArcGIS for Desktop 10.1. Zawiera wartości wyspecyfikowanych w celu jej realizacji parametrów istotnych dla analiz wpływów wstrząsów na obiekty powierzchniowe.
7
Content available Zaburzenie w przebiegu przemieszczenia pionowego terenu jako prekursor wstrząsu górniczego
Sokoła-Szewioła V.
Przegląd Górniczy
|
2014
|
T. 70, nr 8
109--112
PL
Na podstawie dotychczasowych wyników badań czasowych zmian przemieszczeń pionowych terenu górniczego w okresie wystąpienia wstrząsu indukowanego eksploatacją ścianową przyjęto, że zaburzenie w przebiegu przemieszczenia może stanowić prekursor wstrząsu. Geneza i interpretacja zaburzenia związana jest z warunkami jego obserwowalności. W artykule przedstawiono wyznaczone zależności funkcyjne pomiędzy zaobserwowanym zaburzeniem w przebiegu przemieszczenia pionowego terenu w okresie poprzedzającym wystąpienie wstrząsu górniczego oraz energią sejsmiczną zarejestrowanego wstrząsu, czasem pomiędzy momentem stwierdzenia zaburzenia i wystąpieniem wstrząsu oraz odległością epicentralną. Zależności ustalono z wykorzystaniem metod analizy statystycznej. Wykorzystano wyniki ciągłych pomiarów przemieszczeń pionowych punktu obserwacyjnego zastabilizowanego w rejonie bezpośrednich wpływów eksploatacji ścianowej, prowadzonej w warunkach wysokiego zagrożenia sejsmicznego, w obszarze KWK „Rydułtowy-Anna”. Pomiary przemieszczeń wykonano z wykorzystaniem techniki GPS. Dane o zarejestrowanych wstrząsach pozyskano z archiwów Kopalnianej Stacji Geofizyki. Analizowano zaburzenia, procesie przemieszczeń pionowych w okresie wystąpienia wstrząsów o energii sejsmicznej nie mniejszej niż 1·10{5} J.
EN
Basing on the existing results of the studies involving the vertical displacement changes of mining ground in time, during the occurrence of tremor induced by longwall mining, it was assumed that the disturbance in the run of the displacement could be viewed as the precursor of a tremor. The genesis and interpretation of the disturbance is connected with the conditions of its observability. This paper presents the determined function dependencies between the observed disturbance in the run of vertical displacement of the ground in the time period preceding the occurrence of the mining tremor and the seismic energy of the recorded tremor; the time between the moment when the disturbance was observed and the occurrence of the tremor and the epicentral distance. The dependencies were determined with the use of statistical analysis methods. We have used the results of continuous measurements of vertical displacements of the observed point stabilized in the area of direct impact of longwall mining carried out in the conditions of high seismic hazard in the area of “Rydułtowy-Anna” coal mine. The measurements of the displacements were carried out with the use of GPS technique. Data on the recorded tremors was collected from the archives of the Geophysics Station of the Coal Mine. The analysis involved the disturbances in the process of vertical displacements during the tremors of the seismic energy not lower than 1·10{5}J.
8
Content available remote Zastosowanie skaningu laserowego do opracowania przestrzennej cyfrowej reprezentacji kształtu podziemnego wyrobiska górniczego
Sokoła-Szewioła V., Wiatr J.
Przegląd Górniczy
|
2013
|
T. 69, nr 8
206--211
PL
Przedstawiono przestrzenną cyfrową reprezentację podziemnego wyrobiska górniczego, opracowaną na podstawie pomiarów wykonanych z wykorzystaniem technologii skanowania laserowego TLS. Skanowaniu poddano wyrobisko na głębokości około 700 m wykorzystywane obecnie jako dowierzchnia wentylacyjna, w jednej z kopalń węgla kamiennego w rejonie Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Pomiary wykonano fazowym skanerem laserowym FARO Focus 3D. Wskazano na możliwość zastosowania tej technologii do budowy trójwymiarowego modelu podziemnych wyrobisk górniczych oraz ich inwentaryzacji.
EN
This article presents a spatial digital representation of underground mining excavation elaborated on the basis of measurements taken by use of the scanning laser technology TLS. The scanning method was used for the investigation of an excavation located at the depth of about 700 m which currently serves as the ventilation raise in one of the hard coal mines in the region of the Upper Silesian Coal Basin. The measurements were conducted by use of the phase laser scanner FARO Focus 3D. Thus, the possibility of application of this technology to the 3D model of underground excavations and their inventory was indicated.
9
Content available remote Metoda prognozy wystąpienia wstrząsu górniczego na podstawie autoregresyjnego modelu zmian przemieszczeń pionowych
Sokoła-Szewioła V.
Przegląd Górniczy
|
2013
|
T. 69, nr 8
200--205
PL
W artykule przedstawiono metodę prognozy wystąpienia wstrząsu górniczego, opracowaną w wyniku realizacji badań czasowych zmian przemieszczeń pionowych terenu górniczego w okresie wstrząsu indukowanego eksploatacją ścianową. Prognoza wstrząsu wykonywana jest na podstawie, autoregresyjnego modelu zmian przemieszczeń pionowych punktu obserwacyjnego. Model wyznaczany jest na podstawie pomiarów, realizowanych w sposób ciągły na punkcie zastabilizowanym w obszarze bezpośrednich wpływów prowadzonej eksploatacji. W artykule przedstawiono algorytm metody. Zaprezentowano również wyniki obliczeń prognostycznych dla rejonu eksploatacji ścianowej prowadzonej w jednej z kopalń węgla kamiennego w rejonie Górnośląskiego Zagłębia Węglowego.
EN
This paper presents a method of forecasting a mining tremor occurrence worked out as the result of a research on the changes of vertical displacements of mining ground over time, during the period of a tremor induced by longwall mining. The forecast is performed on the basis of an autoregressive model of changes of the observation point vertical displacements. The model was determined on the basis of the measurements taken in continuous manner at the point stabilized in the area affected by direct influence of the ongoing mining works. This paper presents the algorithm of this method. Furthermore, it presents the results of forecast calculations for the area of longwall mining works performed in one of the hard coal mines located in Upper Silesian Coal Basin.
10
Content available remote Kompleksowa metoda wyznaczania parametrów modelu opisującego obniżenia terenu górniczego w czasie
Sokoła-Szewioła V., Kowalska-Kwiatek J.
Przegląd Górniczy
|
2013
|
T. 69, nr 3
142--148
PL
W artykule przedstawiono kompleksową metodę wyznaczania parametrów czasowych modelu opisującego nieustalone obniżenia terenu górniczego. W metodzie tej do wyznaczenia parametrów opisujących wpływy natychmiastowe i szybko ujawniające się wykorzystywane są ciągłe pomiary obniżeń, ograniczone do pojedynczego punktu, w krótkim przedziale czasu. Parametry charakteryzujące wpływy długotrwałe wyznaczane są na podstawie wyników pomiarów niwelacyjnych przeprowadzonych po zakończeniu biegu ściany. W artykule przedstawiono przykład wyznaczenia parametrów czasowych modelu dla obszaru objętego wpływami prowadzonej eksploatacji ścianowej. Wyniki obliczeń wykorzystano do określenia udziału poszczególnych rodzajów wpływów we wpływach całkowitych. Uzyskane rezultaty pracy mają istotne znaczenie praktyczne przy szacowaniu wartości przyrostu obniżeń i czasu trwania obniżeń po zakończeniu biegu ściany oraz pozwalają na oszacowanie wpływu zmian postępu frontu ścianowego na zmiany przebiegu obniżeń w czasie.
EN
This article presents a complex method of indication of time parameters of the model describing the undetermined mining depressions. In order to point out the parameters which describe the immediate and fast-revealing impacts in this method, it is necessary to constantly measure the depressions, restricted to a single point at short intervals. Parameters which describe the long-term impacts are indicated basing on the results of leveling measures performed at the end of the wall course. This article presents an example of indicating the time parameters in this model for the area influenced by longwall working. The following calculation results were employed to determine the ratio of the particular types of impact in total impacts. The obtained results are crucial for practical use during the evaluation of depression increment and the duration of depression at the end of the wall course. Besides, they allow to estimate the impact of the change in face advance rate on the depression course change in time.
11
Content available remote Krótkookresowa aproksymacja zaobserwowanych obniżeń punktu terenu górniczego
Białek J., Sokoła-Szewioła V.
Przegląd Górniczy
|
2012
|
T. 68, nr 8
148--153
PL
Przedstawiono autorski, uproszczony sposób aproksymacji (i wyznaczania parametrów opisu) zaobserwowanych obniżeń punktu terenu górniczego pozwalający na analizę natychmiastowych oraz szybko narastających wpływów eksploatacji górniczej. Umożliwia on uwzględnienie zmiennego postępu frontu ścianowego oraz własności reologicznych górotworu. Przyjęto, że w krótkim okresie pomiarowym potencjalnie możliwy przyrost obniżeń, jest proporcjonalny do postępu frontu ścianowego. Opis przebiegu obniżeń realizowany jest za pomocą równań liniowych, których parametry wyznaczane są metodą regresji liniowej. Sposób można zastosować do aproksymacji lokalnej pomiarów obniżeń pojedynczych punktów realizowanych z dużą częstością lub w sposób ciągły. Sposób wykorzystano w badaniach nad związkami deformacji terenu z sejsmicznością indukowaną eksploatacją górniczą.
EN
The article presents the elaborated by the authors simplified approximation method (and determination of description parameters) of the observed subsidence of a mining area point, which allows the analysis of immediate and fast increasing impacts of mining exploitation. It allows to take into account the changing longwall front advance and rheological properties of the rock mass. It has been assumed that over a short surveying period, the potentially possible increase of subsidences is proportional to the advance of the longwall front. The description of subsidence run is realized by means of linear equations, whereof parameters are determined using the linear regression method. The presented method can be applied for the local approximation of subsidence surveying of single points realized with high frequency or in the continuous mode. The said method has been applied in the research on the relationship of ground deformation and mining induced seismicity.
12
Content available remote Prace dyplomowe studentów Politechniki Śląskiej jako źródło zasilania państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego
Sokoła-Szewioła V., Pachół P.
Roczniki Geomatyki
|
2011
|
T. 9, z. 3
105-115
PL
Wszystkie zrealizowane przez studentów prace wykonane w ramach prac dyplomowych wynikały z potrzeb ośrodków. Zarówno PODGiK w Mikołowie jak i WODGiK w Katowicach nie posiadały baz KSIT w opracowanych przez studentów zakresach. Studenci, wykonując bazy danych w zakresie treści określonych w temacie pracy, przejmowali na siebie rolę wykonawców, którzy opracowywali bazę danych pod nadzorem i kierownictwem współautora referatu, pełniącego rolę ich opiekuna podczas odbywania praktyk dyplomowych. Opiekun praktyki starał się wybrać odpowiedni zakres i zasięg opracowania tak, aby temat był z jednej strony ambitny, z drugiej strony, aby nie był zbyt obszerny i skomplikowany do wykonania. Z punktu widzenia trzech podmiotów uczestniczących we współpracy zrealizowane zostały następujące cele: studenci mieli możliwość zetknięcia się z bieżącymi pracami związanymi z tworzeniem numerycznej wersji państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, a tym samym nauczenia się metodologii postępowania oraz typowych procesów technologicznych stosowanych w ODGIK. Korzystając z różnorodnych źródeł danych zaznajomili się praktycznie ze sposobami ich pozyskania i przekształcania, Uczelnia, kierując studentów do ośrodków dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej, miała możliwość zaoferowania im realizacji prac dyplomowych, których rezultaty wykorzystywane są w praktyce. Proces opracowania większości baz danych będących przedmiotem prac odbywał się w systemach narzędziowych powszechnie stosowanych w ODGIK, którymi uczelnia nie dysponowała, Ośrodki zaproponowały tematy wynikające z ich konkretnych potrzeb. Opracowania w postaci bazy danych wykonane w ramach prac dyplomowych, po przeprowadzonej kontroli, zostały włączone do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, dostępnego dla wszystkich potencjalnych użytkowników.
EN
The paper presents the results of cooperation between the Silesian University of Technology - Division of Surveying and Protection of Mining Areas and centers for geodetic and cartographic documentation: regional (WODGiK in Katowice) and district (PODGiK in Miko16w) in the field of conducting master theses of students in mining surveying. Twelve master theses, which themes resulted from the current needs of the centers of geodetic and cartographic documentation, were accomplished in years 2002 - 2011. From the perspective of three actors involved in the cooperation, the following objectives were carried out: Students had an opportunity to get acquianted with current jobs related to the creation of a digital version of state geodetic and cartographic resource, and thus they had the ability to learn the proceeding methodology and typical technological processes used in the centers. Thanks to a variety of data sources they were offered to use, the students were practically acquainted with the methods of their acquisition and conversion. directing students to the centers, the University had an opportunity to offer them realization of master theses, the results of which are used in practice. Elaboration of most databases, which were the result of their work, was peiformed in software systems commonly used in the centers, which unfortunately the university did not own. The centers suggested topics according to their specific needs. Database elaboration made in the master theses, were checked, and then incorporated into the state geodetic and cartographic resource that is available to all potential users.
13
Content available remote Przebieg zaobserwowanych przemieszczeń pionowych terenu górniczego w czasookresie związanym z wystąpieniem wstrząsu indukowanego eksploatacją ścianową
Sokoła-Szewioła V.
Górnictwo i Geologia
|
2011
|
T. 6, z. 3
158-168
PL
W artykule przedstawiono wyniki analiz zmian zaobserwowanych przemieszczeń pionowych punktu zastabilizowanego w obszarze bezpośrednich wpływów eksploatacji ścianą 183 w pokładzie 418 KWK "Pokój". Analizy przeprowadzono w wyodrębnionych przedziałach czasu obejmujących chwilę wystąpienia wstrząsów indukowanych tą eksploatacją. Przemieszczenia pionowe wyznaczono na podstawie wyników ciągłych pomiarów wykonanych z wykorzystaniem techniki GPS.
EN
In the study results of analyses of changes of observed vertical displacements of a point located in the area of direct influence of exploitation of the longwall 183 in Coal-Mine "Pokój" is presented. Analyses were conducted in time period included the occurrence of tremors induced by this exploitation. Vertical displacements were determined on the base of results of continuous measurements using GPS technique.
14
Content available remote Prognoza energii sejsmicznej indukowanej eksploatacją ścianową na podstawie obserwowanych zmian obniżeń terenu górniczego
Sokoła-Szewioła V.
Przegląd Górniczy
|
2010
|
T. 66, nr 7-8
18--24
PL
Zaprezentowano metodę prognozowania sumarycznej energii sejsmicznej indukowanej prowadzoną eksploatacją ścianową na podstawie obserwowanych zmian obniżeń terenu górniczego. W metodzie obniżenia terenu górniczego opisano powierzchnią poprzecznego przekroju niecki obniżeniowej Pw wzdłuż linii obserwacyjnej usytuowanej zgodnie z kierunkiem postępującego frontu ścianowego w przybliżeniu w osi pola ścianowego. Prognoza wykonywana jest na podstawie wyznaczonego modelu regresji liniowej zarejestrowanej sumarycznej narastającej energii sejsmicznej względem zaobserwowanego pola powierzchni Pw w rejonie prowadzonej eksploatacji. Powierzchnię Pw ustala się na podstawie wyników realizowanych okresowych pomiarów geodezyjnych dla rejonu prowadzonej eksploatacji ścianowej. Sumaryczną energię sejsmiczną ustala się na podstawie danych o energii sejsmicznej zarejestrowanych wstrząsów indukowanych tą eksploatacją. W pracy przedstawiono szczegółowo algorytm metody oraz ocenę jej zdolności predykcyjnych dla obszaru eksploatacji ścianowej prowadzonej w rejonie jednej z kopalń węgla kamiennego w obszarze GZW. Metodę można zastosować do prognozowania sumarycznej energii sejsmicznej wstrząsów w rejonie obejmującym obszar bezpośrednio związany z prowadzoną eksploatacją.
EN
The method of forecasting of total seismic energy induced by carried longwall mining, on the basis of mining area subsidence changes observed, is presented. Subsidence of the mining area has been described by the cross section of the subsidence trough Pw along the observation line situated according to the advancing longwall front direction, approximately in the axis of longwall field. The forecast is worked out on the basis of the determined model of linear regression of registered total growing seismic energy as regards observed surface field Pw in the region of mining. The surface Pw one establishes on the basis of results of realised periodical surveys for the region of longwall mining. The total seismic energy one establishes on the basis of data about seismic energy of registered tremors induced by this mining. The method algorithm as well as its predicting ability for the area of longwall mining in the region of one of the hard coal mines in the Upper Silesian Coal Basin are presented in details. The method can be used for forecasting of total seismic energy of tremors in the region including the area directly connected with carried out exploitation.
15
Content available remote Dokładność ciągłego monitoringu przemieszczeń pionowych terenu górniczego z wykorzystaniem techniki GPS
Sokoła-Szewioła V., Siejka Z.
Przegląd Górniczy
|
2009
|
T. 65, nr 7-8
30-37
PL
Przedstawiono wyniki ciągłych pomiarów przemieszczeń pionowych wykonanych z wykorzystaniem techniki satelitarnej GPS, na punkcie obserwacyjnym zastabilizowanym w rejonie wpływów prowadzonej eksploatacji górniczej. Pomiary zrealizowano szybką metodą statyczną (Fast Static). Podstawowe opracowanie wykonano uzyskując współrzędne kartezjańskie WGS-84 (XYZ) dla metody szybkiej statycznej w następujących po sobie 10-minutowych sesjach, Alternatywne opracowanie wyników obserwacji wykonano metodą statyczną w następujących po sobie jednogodzinnych, dwugodzinnych i trzygodzinnych sesjach pomiarowych. Dane GPS opracowano opierając się na rozwiązaniu w postprocessingu. Wyznaczono błędy współrzędnej Z - m[z] oraz wartości średnie i ekstremalne błędu oraz odchylenie standardowe błędu. Błędy poddano szczegółowej analizie.
EN
The results of the vertical displacement continuous measurements performed using the GPS satellite technique on the observation point stabilized in the region of mining exploitation influence are presented. The measurements have been realized by means of the Fast Static Method The basic elaboration has been made achieving Cartesian coordinates WGS - 84 (XYZ) for the Fast Static Method in the sequent 10 minutes sessions. The alternative observation results elaboration has been made for the static method in the successive one hour, two hours and three hours measurement sessions. The GPS data have been worked out basing on the solution in the post-processing. The coordinate Z - mz errors as well as average and maximum values of the error and the standard error deviation have been determined. The errors have been analysed in detail.
16
Content available remote Zaobserwowane i prognozowane zmiany obniżeń terenu górniczego w rejonie aktywnym sejsmicznie
Sokoła-Szewioła V.
Górnictwo i Geologia
|
2009
|
T. 4, z. 1
79-90
PL
Przedstawiono wyniki przeprowadzonych analiz zaobserwowanych i prognozowanych zmian obniżeń punktów powierzchni terenu w rejonie eksploatacji prowadzonej w warunkach występowania aktywności sejsmicznej górotworu. Pomiary obniżeń wykonano w rejonie eksploatacji prowadzonej systemem ścianowym z zawałem w obszarze górniczym KWK "Halemba".
EN
The main results of conducted analyses of observed and predicted changes of ground points subsidences in the area of mining conducted in seismic activity condition of rock-mass were presented. Measurements were realised in the region of longwall exploitation with fall of roof performed in the mining area of Coal-Mine "Halemba".
17
Content available remote Method of prediction the probability of a strong tremor on the basis of observed changes of mining ground subsidences
Sokoła-Szewioła V.
Archives of Mining Sciences
|
2009
|
Vol. 54, no 4
725-737
EN
The method of prediction the probability of a strong tremor on the basis of the observed changes In the size of the mining subsidences was presented. The method uses the logit model, on the basis of which the probability of a strong tremor in time T with the energy exceeding some limit is calculated. The indices used for the description of the seismicity of a rock mass are the number of tremors N recorded in a given period of time and total seismic energy E recorded in this period in a specific region. Observed changes in mining ground subsidences are characterized in the present method cross-section area of the subsiding trough Pw along the observation line parallel to the situated advancing longwall front. The work show the algorithm of the method and the examples of its use in practice in the region of conducted in the conditions of high seismic activity of the exploited longwall.
PL
Zagrożenie sejsmiczne jako jedno z najważniejszych występujących w polskim górnictwie stanowi wciąż temat licznych badań. Ich wyniki mają doprowadzić do jego zmniejszenia i jednocześnie do ograniczenia niekorzystnych skutków zjawisk sejsmicznych. Ograniczenie to jest możliwe dzięki wykorzystaniu możliwości prognozowania potencjalnego zagrożenia sejsmicznego. W pracy przedstawiono propozycję metody predykcji prawdopodobieństwa wystąpienia silnego wstrząsu na podstawie obserwowanych zmian obniżeń terenu górniczego wykorzystującej model logitowy. Metodę opracowano na podstawie wyników badań zależności pomiędzy wielkościami powierzchni terenu oraz aktywnością sejsmiczną górotworu, które zrealizowano w latach 2004-2007 w Instytucie Eksploatacji Złóż Politechniki Śląskiej. Istotnym rezultatem badań było wprowadzenie nowego wskaźnika Pw charakteryzującego zmiany obniżeń terenu górniczego. Wskaźnik ten jest powierzchnią poprzecznego przekroju niecki obniżeniowej wzdłuż linii obserwacyjnej usytuowanej zgodnie z kierunkiem postępującego frontu ścianowego (Rys. 1). Założono, że powierzchnia ta lepiej opisuje rzeczywiste ruchy górotworu niż objętość pustki tworzącej się w górotworze wskutek prowadzonej eksploatacji. Wskaźnik wykorzystano do opisu zmian obniżeń terenu w prezentowanej metodzie. Poziom sejsmiczności indukowanej przyjęto charakteryzować za pomocą liczby wstrząsów zarejestrowanych w danym przedziale czasu (N) oraz sumarycznej energii sejsmicznej wstrząsów zarejestrowanych w danym przedziale czasu (E).
18
Content available remote Jakościowe oraz ilościowe zależności pomiędzy sejsmicznością indukowaną a prędkościami obniżeń punktów obserwacyjnych na terenie górniczym
Sokoła-Szewioła V.
Przegląd Górniczy
|
2008
|
T. 64, nr 11-12
32-37
PL
Przedstawiono ustalone w oparciu wyniki pomiarów zależności jakościowe oraz ilościowe pomiędzy zarejestrowaną aktywnością sejsmiczną górotworu i pomierzonymi prędkościami obniżeń punktów powierzchni w rejonie eksploatacji ścianowej. Badania wykonywano w obszarze eksploatacji prowadzonej w zagrożonym sejsmicznie rejonie. Prędkości obniżeń ustalono w oparciu o wyniki okresowych pomiarów wysokościowych wykonanych metodami geodezyjnymi.
EN
Qualitative and quantitative relationships between registered seismic activity of rock mass and measured surface points depression velocity in the region of longwall working, determined basing on measurements results, are presented. Research has been executed in the area of working in seismic hazardous region. Depression velocities have been determined basing on results of periodic height measurements executed by means of geodesic methods.
19
Content available remote Models of dependences between induced seismic activity and observed deformations of surface in the area of the conducted longwall expoitation
Sokoła-Szewioła V.
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
|
2008
|
T. 24, z. 3/1
159-172
EN
This paper presents models of dependences between seismic activity (of the N number and seismic energy of tremors E) induced by conducted longwall exploitation and observed quantities of ground surface deformations. In the models, the observed quantities of ground surface deformations have been described with subsidence through cross-section areas Pw along observation line parallel to the advancing longwall face. Linear models of regression with a single independent variable have been adopted. Dependences between accrued quantities of the total number (N), and total seismic energy of tremors (E) and increasing quantities Pw were determined. The article presents verification of models for longwall exploitation conducted in the area of Upper Silesia Coal Basin by the hard-coal mine KWK 'Halemba'. The surface Pw has been determined basing on the results of geodetic measurements (levelling and angle-linear measurements) carried out on an observation network implemented in the area of exploitation. Measurements carried out at the observation line located approximately within the symmetry axis of the longwall field perpendicular to the face of the longwall were applied. The data concerning the induced seismic activity was obtained from the Mining Geophysics Station. Verification of the models was carried out for increasing quantities of E, N and Pw in time periods of realized cycles of geodetic measurements. For a determined regressional dependence of E in relation to Pw at the significance level of p < 0.05, it has been found that there is significant influence of the variable Pw on E. The value of the determination coefficient R2 equalled 0.9772. For the determined regressional dependence of N in relation to Pw, the value of the determination coefficient R2 equalled 0.9905 The regression coefficient b and the correlation coefficient are significantly different from 0 (zero) at the significance level of p < 0.05. The analysis of remainder variables in the time function, assorted values and an independent variable excluded any reservations regarding adequacy of the considered models. The models proposed in this paper may be used for development of a method for seismic risk forecasting.
PL
Niniejszy artykuł przedstawia zależności pomiędzy aktywnością sejsmiczną (liczby N oraz energii sejsmicznej wstrząsów podziemnych E) wywołaną eksploatacją przodka ścianowego a ilością zaobserwowanych odkształceń powierzchni. W modelach, ilość zaobserwowanych odkształceń terenu została opisana za pomocą osiadania przez pole przekroju poprzecznego Pw wzdłuż linii obserwacyjnej równoległej do posuwu czoła przodka ścianowego. Przyjęto linearne modele regresji z pojedynczą zmienną. Określone zostały zależności pomiędzy całkowitą liczbą (N) narastających wstrząsów a ich wartością całkowitej energii sejsmicznej (E) i powiększającą się Pw. Artykuł przedstawia weryfikację modeli eksploatacji przodka węglowego przeprowadzanej w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym w kopalni węgla kamiennego KWK 'Halemba'. Powierzchnia Pw została określona na podstawie wyników pomiarów geodezyjnych (pomiarów niwelacyjnych oraz kątowo-liniowych) wykonanych na siatce obserwacyjnej użytej na obszarze eksploatacji. Wykorzystano pomiary wykonane na linii obserwacyjnej w obrębie osi symetrii pola przodka ścianowego prostopadłej do czoła przodka. Dane dotyczące wywołanej aktywności sejsmicznej uzyskane zostały od Stacji Geofizyki Górniczej. Weryfikacja modeli przeprowadzona została dla wzrastających wartości E, N, Pw w okresach czasu zrealizowanych cykli pomiarów geodezyjnych. W przypadku określonej zależności regresji E w stosunku do Pw na poziomie istotności p < 0,05 odkryto, że zmienna Pw wywiera znaczący wpływ na E. Wartość współczynnika określenia R2 wyniosła 0,9772. Dla określonej zależności regresji N w stosunku do Pw wartość współczynnika określenia R2 wyniosła 0,9905. Współczynnik regresji b oraz współczynnik korelacji różnią się znacząco od 0 na poziomie istotności p < 0,05. Analiza pozostałych zmiennych w funkcji czasu, dobranych wartości oraz niezależnych zmiennych wykluczyła jakiekolwiek zastrzeżenia co do poprawności rozpatrywanych modeli. Modele przedstawione w niniejszym artykule mogą zostać wykorzystane do prac nad metodą prognozowania zagrożenia sejsmicznego.
20
Content available remote Method of evaluating the probability of a strong tremor
Sokoła-Szewioła V.
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
|
2008
|
T. 24, z. 3/1
41-49
EN
The method of evaluating the probability of a strong tremor using the relationship between the size of the ground surface deformation and recorded seismic activity of a rock mass. Seismicity induced by conducted mining was characterized by total seismic energy of the tremors E and the number of tremors N. The assumption was made that there is a relationship between the volume of the subsiding through created on the surface and observed seismicity of a rock mass. The cross-section area Pw of the subsiding through along the observation line situated parallel to the direction of an advancing wall front was assumed as an index of the deformation of the ground surface in the model. The method described uses a logit model. The total seismic energy Ei recorded in time-periods of realized geodesic surveying was used in the model, on the basis of the results, in which the Pw was determined. It was assumed that the seismic energy which should be released is proportional to the increasing area Pw. The aim of the evaluation is to determine the probability of a strong tremor occurrence on the basis of the increasing area Pw and Ei (total seismic energy released in i time-period of realized periodical geodesic levelling surveying). It was assumed that the relationship will be searched that will allow us to calculation the probability of a strong tremor with the energy of the order of above 5ź104 [J] on the basis of the determined logit model. The relationship between the occurring frequency of particular values of the dependent variable and the selected independent variables was described in the model. The method was applied for the set of observations obtained as a result of the research project 4T12A 032 26. The functional relation between Ei, Pw and L (logit) was determined. The calculated multiple correlation coefficient R = 0.528 is on the level p < 0.05 significantly different from zero. The model can be used for forecasting the probabilities of strong tremors occurrence.
PL
Metoda szacowania prawdopodobieństwa wystąpienia silnego wstrząsu podziemnego wykorzystująca zależność pomiędzy odkształceniem powierzchni i zarejestrowaną aktywnością sejsmiczną górotworu. Aktywność sejsmiczna wywołana przez górnictwo określona została jako całkowita energia sejsmiczna wstrząsów E, a ilość wstrząsów jako N. Założona została zależność pomiędzy objętością koryta osiadającej na powierzchni a zaobserwowaną aktywnością sejsmiczną. Za wskaźnik modelowej deformacji powierzchni przyjęto powierzchnię przekroju Pw osiadającej synkliny wzdłuż linii obserwacyjnej usytuowanej równolegle do posuwającego się przodka ścianowego. Opisana metoda wykorzystuje model logitowy. Na podstawie wyników, w których określono Pw, w modelu wykorzystano całkowitą energię sejsmiczną Ei zarejestrowaną w poszczególnych okresach czasu pomiarów geodezyjnych. Przyjęto założenie, że energia sejsmiczna, która powinna zostać uwolniona jest proporcjonalna do wzrastającej powierzchni Pw. Szacunki mają na celu określenie prawdopodobieństwa wystąpienia silnego wstrząsu na podstawie powiększającej się powierzchni Pw oraz Ei (całkowitej energii sejsmicznej uwolnionej w okresie czasu i przeprowadzonych okresowych geodezyjnych pomiarów niwelacyjnych). Przyjęto założenie, że znaleziona zostanie zależność, która pozwoli na obliczenie prawdopodobieństwa wystąpienia silnego wstrząsu podziemnego posiadającego energię rzędu ponad 5.104 [J] na podstawie modelu logitowego. W modelu opisano zależność pomiędzy występującą częstotliwością określonych wartości zależnych zmiennych oraz wybranych niezależnych zmiennych. Metodę zastosowano dla szeregu obserwacji uzyskanych w wyniku projektu badawczego 4T12A 032 26. Określono funkcjonalną zależność pomiędzy Ei, Pw oraz L (logit). Obliczony współczynnik korelacji wielokrotnej R = 0,528 znajduje się na poziomie p <0,05, różniącym się znacząco od 0. Model może zostać wykorzystany do prognozowania prawdopodobieństw występowania silnych wstrząsów podziemnych.
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.