Pierwsze koncepcje budowy szybkiej kolei na obszarze obecnej Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii pojawiły się jeszcze w latach 70. XX wieku. Zaprojektowana w kolejnej dekadzie Kolej Ruchu Regionalnego miała zastąpić mieszkańcom metro. Konsekwencją przemian społeczno-gospodarczych po 1989 roku był regres kolei, wiele linii zamknięto, a na pozostałych znacznie spadły przewozy pasażerskie. Próbą nowego spojrzenia na kolej była niedopracowana, zrealizowana jedynie częściowo, koncepcja szybkiej kolei na trasie Tychy–Katowice–Sosnowiec. Do pomysłów wzmocnienia roli kolei w systemie transportowym powrócono wraz z utworzeniem na mocy ustawy Górnośląsko- -Zagłębiowskiej Metropolii i dostępnością dodatkowych środków na transport publiczny. Celem artykułu jest ocena możliwości technicznych oraz szacunek potencjalnych kosztów realizacji projektu kolei metropolitalnej. Szczególną uwagę zwrócono na: uwarunkowania tworzenia kolejowego rozkładu jazdy, ograniczenia infrastrukturalne oraz możliwości zwiększenia przepustowości linii objętych projektem oraz na warunki integracji z komunikacją miejską.
EN
First concepts of the fast railway connection construction in the area of the current Upper Silesian-Zagłębie Metropolis appeared in the 1970s. Designed in the next decade Regional Railway was supposed to replace metro to local residents. A consequence of socio-economic changes after 1989 was railways regression, many lines were closed, and on the remaining ones passenger transport volumes significantly decreased. The attempt to look at railways at a different perspective by creating a fast connection & nbsp; Tychy–Katowice–Sosnowiec was underdeveloped and implemented only partially. The idea to strengthen the role of railway in the transport system & nbsp;have then returned together with creating an Upper-Silesian Metropolis and due to the availability of additional funds for public transport. The purpose of this article is to assess technical capabilities and estimate the potential costs of a metropolitan railway project. Particular attention was given to: timetable planning conditions, & nbsp; infrastructural limitations and the possibility of increasing lines capacity as well as integration with city transport.
Problem synchronizacji linii tramwajowej omówiono na przykładzie Zagłębia Dąbrowskiego, wschodniej części sieci łączącej 13 miast konurbacji katowickiej. Na tej części sieci linie kursują z różnymi modułami częstotliwości, co uniemożliwia dobrą koordynację. Dodatkową barierę stanowią odcinki jednotorowe z mijankami. Artykuł zawiera uproszczoną metodykę postępowania przy ocenie możliwości i kosztów remarszrutyzacji sieci tramwajowych. Opisane w nim zostały podstawowe zasady synchronizacji linii. W oparciu o przedstawioną metodykę przygotowano projekt nowej synchronizacji linii – odpowiedź na pytanie: czy dla tej części sieci korzystniejszy jest wariant modułów 15- i 20-minutowych, czy też jest możliwość techniczna i finansowa wprowadzenia w godzinach szczytu modułów 10-minutowych? Uwzględniając bariery infrastrukturalne, dla obydwu wariantów przeanalizowano: poziom i jakość oferty na głównych ciągach komunikacyjnych, wielkość pracy eksploatacyjnej w ujęciu tygodniowym, zapotrzebowanie na tabor i czas pracy kierujących oraz szacunkowe koszty reformy w podziale na jednostki administracyjne. Przedstawiono również tabele koordynacji linii w modułach 10-, 15- i 20-minutowych. Badania wykazały, że wprowadzenie w Zagłębiu Dąbrowskim jednolitych, przyjaznych pasażerowi częstotliwości kursowania tramwajów nie jest możliwe bez dodatkowych inwestycji infrastrukturalnych.
EN
The problem of synchronization of the tram line is discussed on the example of the Dąbrowski Basin, the eastern part of the network connecting 13 cities of the Katowice conurbation. On this part of the network lines run with different frequency modules, which prevents good coordination. An additional barrier is the one-lane ramp sections with turnouts. The article contains a simplified methodology for evaluating the possibilities and costs of rerouting of tram networks. The basic principles of line synchronization are described here. Based on the presented methodology, a new synchronization project has been prepared – the answer to the question: is this 15- and 20-minute module better for this part of the network, or are there technical and financial possibilities of introduction of 10-minute modules in peak hours? Taking into account the infrastructure barriers, both options analyzed the level and quality of the offer on major transport routes, the amount of weekly operating work, demand for rolling stock, working time of the managers and estimated costs of reform by administrative units. The tables for line coordination in 10-, 15-, and 20-minute modules are also presented. The research has shown that the introduction of uniform passenger-friendly frequencies in the Dąbrowski Basin is not possible without additional infrastructure investments.
Rozwój regionalnych, transgranicznych połączeń kolejowych w Europie Zachodniej stanowi istotny czynnik wzrostu ekonomicznego oraz ważny aspekt integracji europejskiej. Koleje regionalne łączące sąsiadujące państwa nie tylko stanowią dopełnienie głównego systemu transportowego kontynentu, ale stanowią istotny wkład w rozwój ekonomiczny obszarów nadgranicznych. Polska w okresie transformacji i integracji europejskiej po roku 1989 doświadczała bardzo wielu zmian w zakresie kolejowych połączeń transgranicznych. Znoszenie wiz do państw sąsiednich, likwidacja granicy celnej czy wreszcie przystąpienie do strefy Schengen walnie przekładały się na funkcjonowanie połączeń. Obecnie realny wpływ posiada regionalna i państwowa polityka transportowa, a także dążenia przewoźników do pozyskiwania nowych klientów. Główną barierą są przepisy odnośnie ruchu kolejowego. Nadal potencjał kolei w obsłudze połączeń transgranicznych nie jest w pełni wykorzystany. Znamienny jest fakt, że połączenia z krajami bałtyckimi, mimo politycznej wagi projektu Rail Baltica, nie funkcjonują dobrze. Artykuł prezentuje przemiany w zakresie regionalnych, kolejowych połączeń transgranicznych w latach 1990–2016, przedstawiając je w odniesieniu do połączeń dalekobieżnych.
EN
The development of regional, cross-border rail connections in Western Europe is an important factor in economic growth and brings a significant contribution to the European integration. Regional railways connecting the neighbouring states not only complement the main transport system of the continent, but stimulate local development of border areas. Since 1989, the begin of socio-economic transition, Poland has experienced many changes in the field of cross-border rail connections. The abolitions of visas for neighbouring countries, the access to common market (the abolition of custom border) and finally accession to the Schengen area has been instrumentally translated into functioning of the rail connections. At present, the real impact have regional and national transport policies as well as efforts of rail companies to acquiring new customers. Still, the potential of railways to operate cross-border connections is underestimated. However, the situation at the borders of countries with large tradition (Germany, the Czech Republic) rail is steadily improving. Significantly, the connection with the Baltic countries, despite the political importance of the project Rail Baltica, does not function well. The article presents changes in the field of regional, crossborder rail connections in the years 1990 - 2016, presenting them with regard to long-distance connections.
4
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule podjęto próbę scharakteryzowania transportu intermodalnego w Wielkopolsce, w szczególności w kontekście rynkowych uwarunkowań jego rozwoju. Przeprowadzone badania były realizowane metodą wywiadu z pytaniami otwartymi. Celem było przeanalizowanie możliwości rozwoju transportu intermodalnego przez pryzmat deklaracji podmiotów otoczenia gospodarczego, będących klientami systemu transportowego. Badania pozwoliły na wskazanie określonych prawidłowości w zakresie obsługi transportowej oczekiwanej przez podmioty otoczenia gospodarczego. Największe znaczenie mają czynniki związane z długoletnią współpracą ze sprawdzonymi przewoźnikami i zadowolenie z takiego stanu rzeczy. w powiązaniu z rozbudową układu drogowego pogarsza to pozycję konkurencyjną transportu intermodalnego, Wśród respondentów dominuje dążność do zachowania status quo i raczej bierna postawa w zakresie kształtowania transportu. Wyjątkiem są w tym względzie podmioty realizujące strategię społecznej odpowiedzialności korporacji, w których zrównoważony rozwój jest inkorporowany w siatkę celów firmy. Rozwój tej idei stanowi czynnik potencjalnego wzrostu znaczenia transportu intermodalnego.
EN
The paper attempts to characterize an intermodal transport in Wielkopolska, in particular in the context of market conditions for its development. The studies were conducted by an interview with open questions. The aim was to examine the possibility of development of intermodal transport by survey with stakeholders and customers. The study allowed us to identify certain regularity in terms of transport service operators expected by stakeholders. The most important are factors associated with long-term cooperation with reliable transport companies. The expansion of road system diminishes the competitive position of intermodal transport. Among the respondents dominates the desire to maintain the status quo rather passive attitude in shaping the model of transport. Only entities implementing the strategy of corporate social responsibility, where sustainability is incorporated into their objectives have contrary attitude. The development of this idea is a factor in a potential increase in the importance of intermodal transport.
Artykuł stanowi wieloaspektowy przegląd sytuacji finansowej przedsiębiorstw miejskiego transportu elektrycznego na Ukrainie. Jego celem jest analiza oraz krytyczna ocena wykorzystywanych obecnie form wsparcia finansowego działalności tych przedsiębiorstw. Wprowadzeniem do badań jest krótki opis bieżącej sytuacji miejskiego transportu elektrycznego (metro, tramwaje, trolejbusy) na Ukrainie. W dalszej części artykułu omówione zostały szczegółowo wady i zalety poszczególnych form finansowania badanych przedsiębiorstw, czyli: finansowania ze środków własnych, kredytowania oraz finansowania ze środków budżetu państwa. Na przykładzie konkretnych przedsiębiorstw szczegółowo opisano specyfikę i praktyczne mechanizmy stosowania określonych rozwiązań finansowych, wraz z uzasadnieniem przyczyny braku możliwości zastosowania innych. W rezultacie przeprowadzonych badań stwierdzono, że każda z przedstawionych form finansowania ma swoje niedostatki w praktyce jej stosowania w ukraińskich przedsiębiorstwach transportowych. Istotną uwagę zwrócono na mechanizm wyliczania kompensacji z budżetu państwa z tytułu przewozu pasażerów uprawnionych do bezpłatnych i ulgowych przejazdów. Na koniec zaproponowano proste rozwiązania, doraźnie usprawniające mechanizm finansowania z budżetu państwa. Przeprowadzone badania dowiodły, że obecna koncepcja funkcjonowania miejskiego transportu elektrycznego znacząco hamuje ich normalny rozwój. Włączenie do struktury taryf planowanych zysków i potrzeb inwestycyjnych nie daje możliwości pokrycia kosztów działalności przychodami. Ważnym źródłem finansowania są dotacje z budżetu państwa, ale sposób ich rozdzielenia pozbawia przedsiębiorstwa motywacji do podwyższenia wskaźników efektywności swojej działalności, a ciągłe korzystanie z kredytów znacznie pogarsza ich finansowe położenie, zwiększając ryzyko bankructwa.
EN
The article is a multifaceted review of the financial situation of urban electric transport in Ukraine. The main aim of this article is an analysis and critical evaluation of currently used forms of financial support activities of these companies. The introduction to these studies is a short description of current situation of urban electric transport (metro, trams, trolleybuses) in Ukraine. In the further part of article there is detailed description of advantages and disadvantages of each financing form of studied companies: internal financing, credit and government financing. Also detailed description of specification and practical mechanism of use of different financial measures illustrated on specific companies is presented in the article. The authors are giving an explanation about reason of inapplicability of other solutions. As a result of this studies, it is appeared that each of presented forms of financing has scarcities in practical aspects of application them in Ukrainian transport companies. An attention is paid to the mechanism of compensation calculating from the state budget for the carriage of passengers eligible for free and reduced fare. At the end of this article, simple solutions to improve government financing are proposed. The studies showed that current conception of functioning urban electric transport restrains its normal development. Incorporation to tariff structure planned profits and investment needs does not allow to cover operational costs with revenues. Important source of funding are subsidies from the state budget, but the way of their distribution deprives companies of motivation to increase effective indicators of their operation. Permanent crediting of everyday operating results with impairment of their financial situation and increasing risk of bankruptcy.
Celem artykułu jest przybliżenie najważniejszych zasad organizacji i funkcjonowania systemu komunikacji miejskiej i regionalnej w kraju morawsko-śląskim. W wielu aspektach system ten istotnie różni się od rozwiązań funkcjonujących w Polsce, jednocześnie jest to tematyka niezbyt często podejmowana w polskiej literaturze przedmiotu. W artykule przedstawiono najistotniejsze zagadnienia związane z organizacją komunikacji miejskiej oraz regionalnej na tym obszarze – podstawy prawne, organizatorzy, przewoźnicy, zasady finansowania, a w oparciu o regionalny plan transportowy – najważniejsze problemy tego systemu transportowego. Mając na uwadze aplikacyjny charakter prowadzonych badań, szczególną uwagę zwrócono na funkcjonujące na obszarze kraju morawsko-śląskiego rozwiązania dotyczące integracji taryfowej oraz samej informacji pasażerskiej. W artykule zaprezentowano również podstawowe cechy systemu komunikacyjnego, a w oparciu o rozkłady jazdy przeanalizowano częstotliwości kursowania linii komunikacji miejskiej i regionalnej. Przeprowadzone badania pokazały, że w procesie tworzenia i funkcjonowania jednolitego regionalnego systemu transportu pasażerskiego powinny uczestniczyć i współpracować ze sobą wszystkie jednostki administracyjne różnych szczebli. Proces integracji nie będzie jednak zachodzić samodzielnie, niezbędne jest wskazanie koordynatora. Dobry mechanizm integracji będzie zachęcać do przystąpienia do wspólnego systemu kolejne podmioty (gminy, przewoźników). Ważnym fundamentem jest dostępna dla wszystkich pasażerów w różnych formach, przejrzysta i wyczerpująca informacja pasażerska. Wnioski z badań stanowią cenne wskazówki dla tworzenia i udoskonalania już istniejących zintegrowanych systemów transportowych na obszarze Polski, wskazując na możliwe do zaimplementowania rozwiązania.
EN
The aim of this article is to present the most important rules of organization and operation of urban and regional public transport in the Moravia – Silesian region of the Czech Republic. The article describes main issues related to organization of public mass transport in this area – basic rules of law, organizers, carriers, rules of funding and, basing on the regional transportation plan, the most important problems of this transportation system. Due to practical character of these researches, particular attention is paid to issues related to passenger information system and integrated tariff of Moravia-Silesian region. The study has proved that in the creating and operating process of uniform regional transportation passenger system, all different levels administrative units should participate and cooperate with one another,. Integration process will not occur independently, coordinator is necessary to participate. The good integration mechanism will encourage to take part in common system additional objects (e.g. communes, carriers). Accessibility for all passengers to transparent and comprehensive passenger information presented in different forms is necessary. The conclusions of these studies are valuable tips for creating and improving integrated transportation systems in Poland.
Czynnikiem pierwotnie kształtującym krajobraz kulturowy wschodnich dzielnic Sosnowca było rolnictwo. W II połowie XIX w. dołączył drugi kolejny – górnictwo węgla kamiennego. Brak komunikacji powodował samodzielny rozwój osad. Pomimo, iż w XIX w. do części z nich doprowadzono linie kolejowe, w połączeniach lokalnych nie odgrywały one istotnej roli. Sytuację zmieniła wybudowana w latach pięćdziesiątych linia tramwajowa – dzisiejsze wschodnie dzielnice miasta zyskały dogodne połączenie komunikacyjne z Sosnowcem. Tramwaj stał się swoistym „oknem na świat”, co ukształtowało obecną jego pozycję w świadomości mieszkańców i znaczenie dla tożsamości lokalnej. W wyniku tego procesu linia tramwajowa stała się trwałym elementem tego krajobrazu. Sprzyjały temu: specyficzny układ osadniczy – „wyspowość” osiedli, odpowiedni moment historyczny powstania linii, wytworzenie w świadomości mieszkańców roli istotnej roli tramwaju dla poprawy warunków bytowych i przebieg transformacji w latach dziewięćdziesiątych.
EN
Primarily factor of forming the cultural landscape of eastern districts of Sosnowiec was agriculture. In the second half of the twentieth century, there was also another factor – coal mining. There was lack of the public transport, settlements were expanding as independent ones. Although in the nineteenth century for some of the settlements, the railway lines were brought but in the local connections it did not play the significant role. The situation changed in fifties, when the tram line was built. Today’s eastern districts of the city have gained easy access to the city of Sosnowiec. Tramway has become a kind of “window on the world”, what has a big influence on current position of tram lines in the minds of people and the importance of local identity. As a result, tram line has become the permanent element of this landscape thanks to: specific kind of settlement system – insularity of settlements, proper historical moment for building tram line, formation (creation) in the resident’s minds the importance of the role of the tram for improving their living conditions and the process of the transformation in the nineties.
Methodical aspect of reconstruction of tram line in the centre of Będzin and line towards Wojkowice, on the basis of landscape changes (in urban space), is the subject of the research. The research aims at indicating and describing the most important methods used in geographical – historical researches on functioning of the urban rail transportation. The history of tram transport in Będzin begins in 1926 with the building of the first tram depot. By launching the lines to Sosnowiec and Dąbrowa in 1928 and to Czeladź in 1929 the “Będzin tram junction”, the subject of the research, was created and then a few times rebuilt. The building of the line to Wojkowice via Grodziec in the 50s revealed inefficiency of the system existing since the 20s. Thus six-year reconstruction process, however uncompleted, has been started. Next changes in the system of lines in the centre of Będzin took place in the 70s in connection with the rebuilding of the road net and building of the new depot. The routes had been launched a few years before having been liquidated. Since that time the spatial tram net system hasn’t changed significantly however in 2006 the traffic on the route to Wojkowice was closed. While assessing the current state of researches it is necessary to claim that many issues were treated fragmentarily and source material as well as publications on its basis are not complete and raise many doubts. Therefore additional researches on the basis of existing materials were necessary. Due to the remains of the previous routes of tram lines in the urban space in the form of disused elements of infrastructure, which help to specify data included in historical materials, the field method has been chosen. The description of researches carried out in urban space includes: method of carrying out the field researches, conditions necessary for carrying them out, scope of information possible to obtain, ways of result verification, advantages and disadvantages of the method. Dependence of the method on many factors is its significant feature. The state of source materials enabling to organize the work in the area and determine the state of transformations is one of the most significant factors. Such analysis was carried out on the basis of centre of Będzin and line to Wojkowice. During the researches disused elements of tram system infrastructure, which became the remains in the urban landscape after the historical transformations, were listed. The results of the researches were presented in the cartographical and photographical form. In conclusion part the application aspect (the amount of the new knowledge the researches bring in) as well as methodical aspect (the usefulness of the method and indicating methods helpful in carrying out researches connected with the history of urban rail transport) were assessed.
10
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Pozytywne i negatywne aspekty wprowadzonych zmian tymczasowych w organizacji ruchu na przykładzie szeroko zakrojonej przebudowy centrum Katowic. Oddziaływanie inwestycji na komunikację zbiorową.
EN
Positive and negative aspects of temporary changes in traffic organisation on case of wide-ranging reconstruction at the city of Katowice. Influence of investments on public transport.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.