Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wpływ sposobu rozmieszczenia hydrożelu w substracie na zdolności retencyjne zielonych dachów

Deska I., Ociepa E., Mrowiec M., Cichecka E., Gmyrek K.

Proceedings of ECOpole

|

2018

|

Vol. 12, No. 1

139--147

PL

Na terenach zlewni zurbanizowanych, obok tradycyjnych systemów kanalizacyjnych, coraz częściej stosowane są zrównoważone systemy drenażu (ZSD, ang. SUDS - Sustainable Urban Drainage Systems), umożliwiające zagospodarowanie wód opadowych w miejscu wystąpienia opadu. Jednym z takich rozwiązań są zielone dachy. Artykuł prezentuje wstępne wyniki badań zdolności retencyjnych czterech modeli zielonych dachów. W przypadku modelu 1 zastosowano substrat dachowy ekstensywny bez domieszek. Modele 2 i 3 zawierały substrat ekstensywny z domieszką hydrożelu potasowego (usieciowanego poliakrylanu potasu). W przypadku modelu 2 dodatkowo zastosowano warstwę roślinności (rozchodnik ostry Sedum Acre). W modelu 4 zastosowano substrat ekstensywny z wkładkami z agrowłókniny wypełnionymi hydrożelem potasowym. Modele dachów 2, 3 i 4 zawierały taką samą dawkę hydrożelu (30 g). Badania były prowadzone w warunkach terenowych, w dwóch etapach. Wstępny etap obejmował pierwsze nasączenie modeli (wszystkie elementy w stanie powietrzno suchym) przy zastosowaniu opadu symulowanego. Drugi etap obejmował dalsze badania zdolności retencyjnych modeli, głównie z wykorzystaniem opadów naturalnych. Otrzymane wyniki wskazują, że podczas pierwszego, symulowanego opadu najlepsze zdolności retencyjne wykazywały modele 2 i 3 (z domieszką hydrożelu w stanie luźnym), natomiast najmniejsza objętość wody została zretencjonowana przez modele 1 (bez domieszki hydrożelu) i 4 (z wkładkami zawierającymi hydrożel). Wyniki drugiego etapu eksperymentu są zróżnicowane. W przypadku trzech analizowanych opadów naturalnych najlepsze zdolności retencyjne wykazywał model 2 z substratem zawierającym domieszkę hydrożelu, obsadzony roślinnością, ale w przypadku dwóch opadów większa objętość wody została zretencjonowana w warstwach modelu 4 z wkładkami z hydrożelu. Najsłabsze zdolności retencyjne, spośród modeli zawierających hydrożel w składzie substratu, wykazywał model 3 z hydrożelem w stanie luźnym, nieobsadzony roślinnością. Uzyskane wyniki wskazują na odmienne zachowanie się dodatku hydrożelu i inny przebieg cyklu pochłaniania i oddawania wody w zależności od tego, czy superabsorbent jest zastosowany w formie luźnej domieszki czy umieszczony we wkładkach. W celu dokładniejszego zbadania zachowania hydrożelu w substracie konieczne jest kontynuowanie badań, mających na celu określenie wpływu temperatury i wilgotności powietrza oraz warstwy roślinności na zachowanie dodatku hydrożelu.

EN

In urbanized areas, in addition to the traditional sewer systems, increasingly are used the sustainable urban drainage systems (SUDS), inter alia, the green roofs. The article presents the results of research of retention capacities of 4 green roof models. In these models were used: in model 1 - the typical extensive substrate, in models 2 and 3 - the above-mentioned extensive substrate with addition of hydrogel (cross-linked polyacrylate potassium), in model 4 - agrotextile inserts with hydrogel. Model 2 additionally contained the plants (Goldmoss Stonecrop Sedum Acre). Models 2, 3 and 4 contained the same portion of hydrogel (30 g). The field experiments were conducted in two stages under natural atmospheric conditions. The initial stage included the first simulated precipitation (all layers of green roof models were air-dry during these experiments). The second stage included the further investigations of the retention capacities of green roof models, predominantly with use of natural precipitations. The obtained results of initial stage of experiments show that during the first simulated precipitation the best retention capacities had models 2 and 3 (with hydrogel admixtures). The least amount of water was absorbed in model 1 (without hydrogel additive) and model 4 (containing agrotextile inserts with hydrogel). The results of the second stage of the experiment are equivocal. In the case of three natural precipitations, the best retention capacity was demonstrated by model 2, with the substrate containing hydrogel admixture planted with vegetation, but in the case of two rainfalls more water was stored in model 4, with hydrogel inserts. The least amount of water was absorbed in model 3, with hydrogel admixture, not planted with vegetation. The results show the different behavior of hydrogel and the differences in wetting-drying cycle, depending on whether the superabsorbent is used in the form of a loose admixture or placed in the inserts. Further research is needed to evaluate of influence of temperature and humidity and the presence of vegetation on behavior of hydrogel additive in the green roof substrate.

2

Methods of Flushing of Sewage Sludge Collected on the Bottom of a Retention Chamber

Malmur R., Mrowiec M.

Journal of Ecological Engineering

|

2018

|

Vol. 19, nr 5

200--209

EN

This paper presents new achievements in the field of designing the gravitation and gravitation-underpressure chamber for bottom flushing in the detention chamber immediately after its emptying from the accumulated sewage. Temporary accumulation of the sewage in the detention chamber of the reservoir causes partial sedimentation of the solids suspended in the liquid. The location of the flushing chamber at the maximal level of filling with sewage in the retention chamber substantially improves the effectiveness of flushing of the bottom of the retention chamber with the stream of sewage that is discharged from the flushing chamber. An opportunity for effective flushing of the sludge that remains on the bottom of a detention chamber represents an important operation which is essential for reliable functioning of retention reservoirs within sewerage systems.

3

Investigation of the influence of hydrogel amendment on the retention capacities of green roofs

Deska I., Mrowiec M., Ociepa E., Łacisz K.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2018

|

Vol. 25, nr 3

373--382

EN

Progressive economic development as well as urbanisation influence the characteristics of the stormwater runoff. Progressive sealing of drainage basin surface prompts the decrease of rainwater infiltration, thus increasing the runoff intensity. This results in an increase of flood risk. Thus, in urban areas the sustainable urban drainage systems (SUDS) are used in addition to the traditional sewer systems. The examples of SUDS strategy are, inter alia, the roofs covered with vegetation (the green roofs). The paper presents the results of research of retention capacities of 4 diverse green roof models with following growing media: (1) the typical green roof substrate without any additions, (2) the substrate with addition of about 1 % by weight of hydrogel (the cross-linked potassium polyacrylate), (3) the substrate with addition of about 0.25 % by weight of hydrogel, (4) the substrate with addition of expanded clay and perlite. The models did not have the vegetation layers in order to explore only the retention capacities of drainage layers and substrates. The aim of the first part of research was to investigate the retention capacities of green roof models after 1, 2, 6, 8 and 10 antecedent dry days. In the case of 1 and 2 antecedent dry days the best medium retention capacity had green roof model 2 (with substrate with addition of 1 % by weight of hydrogel), and the weakest medium retention capacity had green roof model 1 (without any additions). In the cases of precipitations which occurred after 6 as well as 8 and 10 antecedent dry days the best retention capacity had green roof model 3 (with addition of about 0.25 % by weight of hydrogel). The weakest retention capacity had in these cases green roof model 4 (with addition of expanded clay and perlite). The aim of the second part of research described in the paper was to investigate the retention capacities of green roof models during precipitations that occurred after long antecedent dry periods of time (34, 59 and 106 antecedent dry days). The substrates and drainage layers were air-dry directly before precipitations. The best retention capacity had in this case green roof model 3 (with the substrate with addition of about 0.25 % by weight of hydrogel). The second largest retention capacity had model 2 (with the substrate with addition of about 1 % by weight of hydrogel). The definitely weakest retention capacity had model 4 containing the substrate with addition of expanded clay and perlite. The results may indicate that the efficacy of hydrogel decreased over time probably due to its decay under the influence of solar radiation.

4

Ograniczenie odpływu wód opadowych w zabudowie jednorodzinnej

Mrowiec M., Suchanek E.

Wodociągi - Kanalizacja

|

2017

|

nr 5

22--25

5

Współrzędnościowa, bezdotykowa metoda pomiaru położenia i średnicy otworu w warunkach warsztatowych

Dutka P., Mrowiec M.

Pomiary Automatyka Robotyka

|

2017

|

R. 21, nr 2

31--38

PL

Artykuł prezentuje metodę bezdotykowego wyznaczania położenia środka otworu i pomiaru średnicy za pomocą triangulacyjnego czujnika pomiarowego zamontowanego na flanszy robota przemysłowego. Dla opracowania wyników pomiaru zastosowano arkusz kalkulacyjny oraz metodę obliczeniową korzystającą z uogólnionego, zredukowanego gradientu (GRG). Ponadto przedstawiono metodę kalibracji polegającą na wyznaczeniu systematycznego błędu występującego podczas wykrywania krawędzi mierzonego otworu. Zidentyfikowano składowe opóźnienia występujące w torze pomiarowym i ich wpływ na niepewność pomiaru otworu. Metodę zilustrowano przykładem pomiaru otworów wykonanych w odlewie głowicy cylindrów silnika spalinowego.

EN

The paper presents coordinate method of contactless measurement and evaluation of center and radius of a hole. The measurement process was done in workshop conditions by industrial robot with mounted triangulation distance sensor on robot arm. Estimation of measurement data was done using MS Excel spreadsheet program and using Generalized Reduce Gradient method (GRG method) offered by MS Solver analysis tool. The calibration method and setting down systematic error was shown. Furthermore, the components of signal time lag in measurement chain were identifying. The presented method was illustrated by measurement of glow plug holes in cylinder head of diesel engine.

6

Efektywność sieci kanalizacyjnej i jej jakość

Mrowiec M.

Wodociągi - Kanalizacja

|

2016

|

nr 10

52--54

7

Analiza efektywności systemów do gospodarczego wykorzystania wód deszczowych

Mrowiec M., Suchanek E.

Technologia Wody

|

2016

|

Nr 2 (46)

37--41

PL

W artykule przedstawiono analizę wpływu wód opadowych na działanie pompowni ścieków przeprowadzoną na podstawie analizy działania istniejących obiektów zlokalizowanych na terenie miasta Częstochowa. Analiza objęła kilkanaście obiektów, dla których zestawiono dane dotyczące czasu pracy pomp. objętości przepompowanych ścieków oraz wysokości opadów. Wyniki analiz. wykazały liniową zależność pomiędzy wysokością miesięcznych opadów a wzrostem objętości przepompowanych ścieków w zdecydowanej większości obiektów - tylko na jednej z pompowni brak było korelacji pomiędzy tymi wielkościami. Przeprowadzone obliczenia wykazały, że dla poszczególnych miesięcy objętość wód przypadkowych znacząco przewyższa wartości zakładane w dokumentacjach projektowych.

EN

The article presents an analysis of the impact of stormwaters on the sewage pumping stations based on the analysis of existing objects located in Czestochowa. The analysis includes several pumping stations characterized by total pumping time, volume of pumped wastewater and the precipitation depth (weekly. monthly). The results showed a linear relationship between monthly precipitation depth and the increase of pumped wastewater (only one pumping station there was no correlation between those values). The results showed the volumes of wastewaters incidental significantly exceeds the values assumed in the design documentation.

8

Gospodarka paliwowa jako ważny element logistyki w kopalnianym transporcie kolejkami z napędem spalinowym

Mrowiec M., Skóra T.

Przegląd Górniczy

|

2016

|

T. 72, nr 12

93--99

PL

Przeprowadzono przegląd wymagań prawnych związanych z transportem, dystrybucją i przechowywaniem oleju napędowego w podziemnych wyrobiskach górniczych. Na podstawie badań przeprowadzonych w wybranych zakładach górniczych zdefiniowano najistotniejsze problemy związane z gospodarką paliwami. Przedstawiono jedno z najnowszych rozwiązań dostępnych na rynku górniczych urządzeń do dystrybucji paliwa, wprowadzające nowe standardy w zakresie transportu, przechowywania i tankowania paliwa w podziemnych zakładach górniczych.

EN

All relevant legislative documents associated with transportation, distribution and storage of Diesel fuel in underground mining have been revised and analyzed. Basing on researches taken in selected mining operations, all crucial issues associated with management of fuel distribution have been identified. This paper also presents one of the most recent solution developed for fuel distribution, which introduces new standards in the field of fuel transportation, storage and fuel tilling in underground mines.

9

Straty wody w systemach dystrybucji - przyczyny, określanie, działania na rzecz ograniczania

Ociepa E., Mrowiec M., Deska I.

Proceedings of ECOpole

|

2016

|

Vol. 10, No. 1

247--255

PL

W artykule, na podstawie analizy badań krajowych i zagranicznych, przedstawiono różne sposoby określania strat wody. Przeanalizowano i wskazano możliwości ich stosowania. Obecnie zaleca się, aby stosowanie klasycznej metody obliczania wskaźnika procentowego strat uzupełniać o ujednoliconą metodykę proponowaną przez International Water Association (IWA). Podkreślono, że poważnym utrudnieniem w ocenie strat wody jest często ograniczona i niepewna ilość danych, którą dysponują zakłady, a są one niezbędne do obliczenia zalecanych wskaźników wskazujących na stan eksploatowanego systemu dystrybucji. Zaliczyć do nich należy częsty brak pomiarów ilości wody zużywanej na potrzeby własne wodociągu, trudności w szacowaniu nieuniknionych strat rzeczywistych oraz strat pozornych czy braki lub niedokładności inwentaryzacyjne sieci. Wskazano wielokierunkowe działania zakładów doprowadzające do ograniczenia strat. Podstawą działań jest przede wszystkim wdrożenie monitoringu przepływów i ciśnień w sieciach wodociągowych.

EN

In the article, on the base of national and international surveys analysis, various methods for water loss determination are described. Methods of their application were analyzed. Current, supplementation of the classical method of the loss percentage calculation with a standardized methodology, proposed by the International Water Association (IWA), is recommended. It was emphasized that a major difficulty in the water loss assessment is often limited and uncertain amount of data required to calculate the recommended rates of loss indicating the status of the distribution system operated. These include the frequent absence of water quantity consumed for own water supply, the difficulty in estimating the inevitable loss of real and apparent losses or deficiencies or inaccuracies in network inventory. Various activities leading to limit losses were indicated. The basis for actions is mainly the implementation of flows and pressures monitoring in water supply networks.

10

Badanie wpływu hydrożelu na zdolności retencyjne zielonych dachów

Deska I., Ociepa E., Mrowiec M., Łacisz K.

Proceedings of ECOpole

|

2016

|

Vol. 10, No. 2

625--632

PL

Postępujący rozwój i urbanizacja wpływają na kształtowanie odpływu wód opadowych ze zlewni. Wzrost stopnia uszczelnienia powierzchni powoduje zwiększanie natężenia spływu powierzchniowego, co często przyczynia się do podwyższenia zagrożenia powodziowego. W związku z tym na terenach silnie zurbanizowanych, obok tradycyjnych systemów kanalizacji deszczowej, coraz częściej stosuje się rozwiązania mające na celu zagospodarowanie wód deszczowych w miejscu wystąpienia opadu. Rozwiązania te noszą nazwę zrównoważonych systemów drenażu. Jednym z takich rozwiązań są zielone dachy. W artykule przedstawiono wyniki badań zdolności retencyjnych czterech modeli zielonych dachów, na których zastosowano zróżnicowane substraty dachowe. Jedno podłoże glebowe stanowił tradycyjny substrat dachowy bez domieszek, dwa podłoża stanowiły substraty z domieszkami hydrożelu, odpowiednio wynoszącymi około 1 i 0,25% wagowych. Jako czwarte podłoże zastosowano substrat dachowy z domieszką keramzytu i perlitu ogrodniczego. Na modelach zielonych dachów nie zastosowano roślinności, aby badania dotyczyły wyłącznie zdolności retencyjnych zastosowanych substratów. Pierwsza część eksperymentu opisanego w artykule polegała na badaniu zdolności retencyjnych substratów dachowych podczas pierwszego symulowanego opadu oraz opadu występującego po długim okresie bezdeszczowym (substrat i inne elementy modelu zielonego dachu w stanie powietrzno suchym). W tym przypadku najlepsze zdolności retencyjne wykazał substrat z zawartością ok. 1% hydrożelu. Drugą co do wartości pojemnością retencyjną odznaczał się substrat zawierający ok. 0,25% wag. hydrożelu. Z kolei najsłabsze zdolności retencyjne posiadał substrat z dodatkiem materiałów silnie porowatych (keramzytu i perlitu ogrodniczego). Druga część eksperymentu polegała na badaniu zdolności retencyjnych substratów podczas opadu, jaki wystąpił po okresie bezdeszczowym, wynoszącym 4 doby. Otrzymane wyniki wskazują, że w tym przypadku najlepsze zdolności retencyjne wykazał substrat zawierający ok. 0,25% hydrożelu, drugą co do wartości chłonność posiadał substrat z dodatkiem i keramzytu, i perlitu ogrodniczego, trzecią co do wartości chłonność wykazywał substrat bez żadnych dodatków. Najsłabszą chłonność w tym przypadku posiadał substrat z dodatkiem około 1% hydrożelu.

EN

Progressive economic development and urbanisation influence the characteristics of the stormwater runoff. Persistent sealing of drainage basin surface prompts the rise of runoff intensity. This results in a rise of threat of flood. Therefore, in urbanized areas in addition to the traditional sewer systems are used the ecological sustainable urban drainage systems (SUDS). One of these solutions are the green roofs. The paper presents the results of investigation of retention capacities of 4 green roof models with following substrates: the typical green roof substrate, the substrate with addition of about 1% of hydrogel, the substrate with addition of about 0.25% of hydrogel, the substrate with addition of expanded clay and perlite. In the models weren’t applied the vegetation layers in order to explore only the retention capacities of substrates and drainage layers. The objective of the first part of experiment described in the paper was to investigate the retention capacities of roof substrates during the first rain and the rain that occurred after long antecedent dry period of time (the substrates and drainage layers Badanie wpływu hydrożelu na zdolności retencyjne zielonych dachów 633 were air-dry). The best retention capacity had in this case the substrate with addition of about 1% of hydrogel. The second largest retention capacity had the substrate with addition of about 0.25% of hydrogel. The weakest retention capacity had the substrate with addition of expanded clay and perlite. The objective of second part of experiment was to investigate the retention capacities of green roof substrates after 4 antecedent dry days. In this case the best retention capacity had the substrate with addition of about 0.25% of hydrogel. The second largest retention capacity had the substrate with addition of expanded clay and perlite. The weakest retention capacity had the substrate with addition of about 1% of hydrogel.

11

Sustainable Urban Drainage Infrastructure Sustainable Urban Drainage

Mrowiec M.

Problemy Ekorozwoju

|

2016

|

Vol. 11, nr 2

113--118

EN

Water is one of the most important resources, essential for all life forms. From the perspective of sustainable development there are three important challenges: water availability, water purity, and infrastructure, especially in cities. In this last case the problem is not only with water supply, but also with water runoff. Conventional pipe and curb systems, with their efficient ability to convey runoff rapidly to receiving waters, do not take into consideration these effects and new approaches have been developed in recent years to address these concerns. There is a growing trend towards managing water in a more sustainable way by activating its natural behaviors and process in the urban environment. Control and management near the source is now being promoted intensively and it is viewed in many countries as comprising an appropriate suite of techniques facilitating the similarity of natural processes and minimizing the hydrologic impacts. Such solutions rely on local treatment, retention, reuse, infiltration and conveyance of water runoff in urban areas and thus are in better agreement with sustainable development programme. The paper presents discussion about perspective development of urban drainage systems and a case study of successful implementation of decentralized stormwater system in Augustenborg (Malmö).

PL

Woda stanowi jeden z najważniejszych zasobów, kluczowy dla wszystkich form życia. Z perspektywy rozwoju zrównoważonego występują trzy problemy: dostępność wody, czystość wody i infrastruktura, szczególnie w miastach. W tym ostatnim przypadku wyzwaniem będzie nie tylko pozyskanie wody, ale także jej odpływ. Tradycyjne systemy odwodnienia umożliwiają szybkie odprowadzenie ścieków opadowych do odbiorników rzecznych, nie uwzględniając negatywnego oddziaływania w zakresie jakości wód, co było powodem opracowania nowego podejścia. W ostatnich latach obserwowany jest trend do gospodarowania wodami w bardziej zrównoważony sposób, poprzez odtwarzanie warunków naturalnych w środowisku miejskim. Koncepcja zagospodarowanie wód deszczowych u źródła ich opadu jest obecnie promowana w wielu krajach poprzez stosowanie rozwiązań technicznych, ułatwiających zachowanie naturalnych procesów hydrologicznych i minimalizowanie negatywnych oddziaływań ilościowych i jakościowych. Do tych rozwiązań należy zaliczyć lokalne oczyszczanie ścieków, retencję, gospodarcze wykorzystanie wód, infiltrację oraz transport powierzchniowy wód opadowych. Wdrożenie koncepcji zrównoważonego rozwoju wymaga zaangażowania lokalnej społeczności oraz władz samorządowych. W artykule omówiono przyszłe kierunki rozwoju infrastruktury odwodnienia miast oraz zaprezentowano przykład udanej implementacji koncepcji ich zrównoważonego rozwoju w dzielnicy Augustenborg (Malmö).

12

Retention capacity of extensive green roofs

Sobczyk M., Mrowiec M.

Journal of Water and Land Development

|

2016

|

no. 30

113--117

EN

Climate change causes a more frequent occurrence of extreme events. The result of these phenomena is the occurrence of floods and flooding, and periods of drought. Particularly unfavorable is intensive rainfall over the urban catchments. To prevent the negative consequences of these phenomena, unconventional solutions should be used. The use of green roofs in urban areas will serve the sustainable development of cities and the impact on local ecological changes. The study was performed at two green roof platforms 1.2×1.2×0.1 m each. An analysis was performed at different intensities given for precipitation. 20 min for the rain to stop was observed from 68 to 100% precipitation. The study was divided into two parts. The first part of the study has been performed in the dry period. In contrast, another round of tests was repeated in other conditions after rainfall. The amount of water at two experimental green roofs platforms before the test was 11.0 dm3. The research relates to the impact of green roofs on local hydrological changes. Development of technologies for green roofs had a positive impact on mitigating the effects of climate change associated with the occurrence of flooding the city.

PL

Zmiany klimatyczne powodują coraz częstsze występowanie zjawisk ekstremalnych. Szczególnie niekorzystne ze względów hydrologicznych jest występowanie na terenach zurbanizowanych gwałtownych burz czy też długotrwałych opadów. Skutkiem tych zjawisk jest występowanie powodzi czy podtopień. Nadmierne uszczelnienie obszarów miejskich powoduje podczas nawalnego deszczu podtopienie terenu związane z niewydolnym systemem kanalizacyjnym. Z kolei długotrwałe okresy bezdeszczowe powodują susze. Aby zapobiegać u źródła negatywnym następstwom tych zjawisk należy stosować niekonwencjonalne rozwiązania. Wprowadzenie zielonych dachów na terenach zurbanizowanych będzie służyło zrównoważonemu rozwojowi miast oraz pozytywnie wpłynie na lokalne zmiany ekologiczne. Ekstensywne zielone dachy to konstrukcje składające się z warstwy drenażowej, filtracyjnej, substratu i roślinności. Struktura zielonych dachów ma wpływ na ilość zgromadzonej wody deszczowej we wszystkich warstwach w trakcie opadu. W przypadku nawalnych deszczów taki dach może zatrzymać czasowo pierwszą fale deszczu. W zależności od zastosowanego rodzaju dachu – ekstensywnego bądź intensywnego woda deszczowa może zostać zmagazynowana nawet w całości. W sytuacji niedoboru opadów w przyrodzie zgromadzona woda w warstwach zielonego dachu będzie zasilała rośliny oraz poprawi wilgotność powietrza. Badania wykonano na dwóch stanowiskach doświadczalnych o wymiarach 1,2×1,2×0,1 m każde. Analizy przeprowadzono, przyjmując różną intensywność opadu. W przypadku deszczu trwającego 20 min zaobserwowano zatrzymanie od 68% do 100% opadu. Badania były podzielone na dwie części. Pierwsza część badań została wykonana w okresie bezdeszczowym, natomiast kolejną turę badań wykonano w innych warunkach, po opadzie deszczu. Ilość zgromadzonej wody na stanowisku przed badaniem wynosiła 11,0 dm3. Prace badawcze dotyczą wpływu zielonych dachów na lokalne zmiany hydrologiczne. Konstrukcja zielonych dachów jest rozwiązaniem, które umożliwia zagospodarowanie wód opadowych w obrębie nieruchomości oraz ogranicza odprowadzenie ich do kanalizacji deszczowej. Tym samym stosowanie takiego budownictwa będzie łagodzić skutki występowania gwałtownych czy długotrwałych opadów na terenach zurbanizowanych, których następstwem są podtopienia miejskie.

13

Analiza zmienności parametrów jakościowych wody pitnej w układzie dystrybucji

Mrowiec M., Herczyk T., Kuliński E.

Inżynieria i Ochrona Środowiska

|

2016

|

T. 19, nr 1

27--35

PL

Niniejszy artykuł jest próbą opisania zależności pomiędzy zmiennością parametrów jakościowych wody a czasem retencji wodnej. Przedstawione w artykule wyniki badań są rezultatem doświadczenia przeprowadzonego na dwóch odcinkach sieci wodociągowej zaopatrującej ludność w wodę pitną w rejonie Częstochowy. Na podstawie próbek wody pobranych dwoma metodami oznaczono parametry fizykochemiczne, takie jak: mętność, zawartość żelaza ogólnego oraz przewodność elektryczną. W zakresie badań określono również ogólną liczbę mikroorganizmów. Powyższe wyniki powiązano z prędkością przepływu wody oraz czasem jej retencji. Do obliczeń wykorzystano dane z monitoringu sieci, które określiły początkowe parametry pracy układu. Wyznaczone punkty poboru próbek podzieliły wytypowane rurociągi na krótsze odcinki, dla których metodą analityczną wyznaczono prędkości przepływu. W pracy wykorzystano system GIS, dzięki któremu ustalono liczbę przyłączy wodociągowych obsługiwanych przez dany fragment sieci, co przy uwzględnieniu średniego jednostkowego zużycia wody na przyłącze pozwoliło wyliczyć czas retencji wodnej w rurociągach sieci wodociągowej. W niniejszym artykule opisano pierwszy etap prac, dalsze etapy zostaną zaprezentowane w kolejnych publikacjach.

EN

The quality of water in distribution system varies under the influence of many factors. Treated water forced into the water-pipe network is secondarily contaminated due to, among other things, its contact with the inner pipeline surface and the duration of its holding. The present paper is an attempt to describe the relationship between the variability of water quality parameters and the water retention time. The investigation results presented in the paper are the outcome of an experiment carried out on two sections of the water-pipe network that supplies water to the public in the Czestochowa area. Based on water samples taken by two methods, physicochemical parameters, such as turbidity, overall iron content and electric conductivity, were determined. Within the investigation scope, the total microorganism count was also determined. The above-mentioned results were related to the water flow velocity and water retention time. Network monitoring data, which defined the initial system operation parameters, were used for calculation. The assigned sampling points divided the pipelines into shorter sections, for which the velocity of flow was determined by the analytical method. GIS system was utilized in the study, whereby the number of water service pipes supplied by a specific network fragment was determined, which, considering the average water consumption per service pipe, allowed the determination of the time of water retention in the water-pipe network pipelines. This study should be considered the first stage. Within the next stage, a hydraulic model will be developed for a larger waterpipe network extent to determine the points characterized by the longest water retention time. The target of the study is to make the correction to the system work, involving, inter alia, changing the extent of zones or their combination, and estimating the effect of water retention time on the quality of water supplied to the consumers, especially at the most unfavourable points of the network. The number of so-called terminals in the system under consideration is augmented in view of the division of the water-pipe network due to considerable differences in altitude in the area, reaching up to 170 m between the lowest and the highest points of the system. The above considerations have created the need for designing 37 pressure zones, the consequence of which is the division of the ring-shaped supply system in a considerable number of nodes. The tool implemented based on the study will make it possible to estimate the influence of the flow rate and age of water on the adverse quality changes of the water. The acquired knowledge will be used at the stage of agreements concerning either the development or redevelopment of the water pipes in the system of a total length of nearly 2400 km.

14

Zbiornik retencyjno-przerzutowy jako system odprowadzania wody opadowej

Malmur R., Mrowiec M.

Inżynieria Ekologiczna

|

2016

|

Nr 48

153--160

PL

Intensywne opady deszczu, a także szybkie topnienie śniegu, powodują często podtapianie terenów chronionych i przepełnianie istniejących sieci kanalizacyjnych. Sytuacje takie są uciążliwe dla mieszkańców, a także powodują znaczne straty materialne. Jednym z możliwych rozwiązań technicznych zapewniającym niezawodny odpływ ścieków do odbiornika jest przedstawiony w artykule zbiornik retencyjno-przerzutowy. Zbiornik ten ma za zadanie gromadzić odpowiednią ilość ścieków, a następnie przerzucić je do odbiorników wodnych, w przypadku, gdy nie możliwy jest ich odpływ grawitacyjny. Natomiast grawitacyjne odprowadzanie ścieków do odbiornika realizowane jest przez ich tranzytowy przepływ przez komory zbiornika.

EN

Intensive rainfalls and snow melting often cause floods in protected areas and overflow the existing sewage systems. Such cases are particularly burdensome for the inhabitants and cause considerable physical losses. One of the possible constructional solutions to ensure the effective outflow of stormwater are transfer reservoirs located between the draining system and a receiver set discussed in this paper. If gravity outflow of sewage is impossible, the initial part of sewage volume is accumulated in the transfer reservoir and then it is transferred into the water receiver set. However, gravity discharge of sewage to the water receiver set occurs through transfer chambers in the transfer reservoir.

15

Analiza wpływu wód opadowych na działanie pompowni ściekowych

Mrowiec M., Lange Ł.

Gaz, Woda i Technika Sanitarna

|

2016

|

Nr 7

244--248

PL

W artykule przedstawiono analizę wpływu wód opadowych na działanie pompowni ścieków bytowo-gospodarczych, w oparciu o dane zarejestrowane na 15 obiektach zlokalizowanych w rejonie miasta Częstochowa. W pierwszym etapie analizowano zależność pomiędzy objętością pompowanych ścieków a sumami miesięcznymi opadów, natomiast w drugim etapie badań uwzględniono sumy tygodniowe. Wielkość dopływu wód opadowych w stosunku do transportowanych ścieków bytowo-gospodarczych można szacować średnio na 20÷35% w ujęciu miesięcznym. Maksymalne wartości uzyskane w bilansie miesięcznym (35÷50%) odpowiadały minimalnym wartościom w bilansie tygodniowym. W okresach intensywnych opadów tygodniowa ilość pompowanych ścieków wzrasta od 50% do nawet 300% procent.

EN

The paper presents an analysis of the impact of rainwater on the operation of sewage pumping stations, based on data recorded on 15 objects located in the area of Czestochowa. In the first stage the relationship between volume of the pumped wastewaters and the sums monthly rainfall depth (April-September 2013) were analyzed, while the second stage of the study included the weekly rainfall depth. The contribution of rainwaters in total volume of pumped municipal wastewaters can be estimated on average from 20% to 35% in wet months. Maximum values obtained in the monthly balance (35÷50%) corresponded to the minimum values on a weekly balance. In periods of intense rainfall weekly amount of pumped wastewaters increases from 50% to even 300% percent in comparison to a dry weather conditions.

16

The methods of evaluating storage volume for single-chamber reservoir in urban catchments

Szeląg B., Mrowiec M.

Archives of Environmental Protection

|

2016

|

Vol. 42, no. 2

20--25

EN

The article presents a method of designing single-chamber rectangular detention reservoirs based on nomographs connecting the parameters and the shape of the inflow with the reservoir hydrograph (triangular, described by the power function and described by the gamma distribution) as well as the hydraulic characteristics of the accumulation chamber and the orifice. The preparation of nomographs involved using the SWMM (Storm Water Management Model) program with the application of numerical calculations’ results of a differential equation for the stormwater volume balance. The performed analyses confirm a high level of similarity between the results of calculating the reservoir volume obtained by using the above mentioned program and using the developed nomographs. The examples of calculations presented in the paper confirm the application aspects of the discussed method of designing the detention reservoir. Moreover, based on the conducted analyses it was concluded that the inflow hydrograph described by the gamma distribution has the greatest impact on the reservoir’s storage volume, whereas the hydrograph whose shape in the rise and recession phases is described by the power function has the smallest effect.

PL

W artykule przedstawiono metodę projektowania jednokomorowych prostopadłościennych zbiorników retencyjnych opierającą się o nomogramy wiążące parametry i kształt hydrogramu dopływu (trójkątny, potęgowy i opisany rozkładem gamma) do zbiornika oraz charakterystyki hydrauliczne komory akumulacyjnej i spustu. Do opracowania nomogramów tych wykorzystano wyniki obliczeń numerycznych równania różniczkowego bilansu objętości ścieków deszczowych w programie SWMM (Storm Water Management Model). Wykonane analizy potwierdzają wysoką zgodność wyników obliczeń pojemności zbiorników przeprowadzonych w powyższym programie oraz przy pomocy opracowanych nomogramów. Zamieszczone w pracy przykłady obliczeniowe potwierdzają aspekty aplikacyjne przedstawionej metody projektowania zbiornika retencyjnego. Ponadto, na podstawie przeprowadzonych analiz stwierdzono, że największy wpływ na pojemność akumulacyjną zbiornika ma hydrogram dopływu opisany rozkładem gamma a najmniejszy hydrogram, którego kształt w fazie przyboru i opadania jest wyrażony funkcją potęgową.

17

Ocena błędów pomiarów wodomierzy

Mrowiec M., Olawa M., Binek P.

Wodociągi - Kanalizacja

|

2015

|

nr 5

70--71, 74

18

Mikroretencja na terenach zurbanizowanych

Mrowiec M.

Wodociągi - Kanalizacja

|

2015

|

nr 9

28--30

19

Pokrywa śnieżna jako ośrodek depozycji zanieczyszczeń

Ociepa E., Mrowiec M., Deska I., Okoniewska E.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2015

|

Tom 17, cz. 1

560--575

EN

The paper presents the results of snow contamination collected from roadsides and parks of Czestochowa in these areas which are out of the impact of a transport. The study was conducted within 2009–2011, in which 120 samples were tested in general. In snowmelt and rain waters that are brought to the sewer or land there are the following pollutants such as: suspended solids, hydrocarbons, heavy metals, biogenic compounds, and even bacteriological contamination. The scope of the research included: pH, total suspended solids, COD and heavy metals in waste water coming into the sewer. On the basis of the survey and analysis of the literature data it is possible to admit the high variation in pollutant concentrations in snow cover, mainly related to the place of sampling. It should also be noted that the other factors, such as: the length of snow cover, the outside temperature, the duration of test runs, the direction of the winds, in the case of the particular type of a substance thawing roads, have affected the results of measurements substantially as evidenced by their differentiation to the point for further measurements. The samples of snow from the sides of roads and parking areas have been characterized by a high content of suspended solids falling within the broad range from 165 to 1325 mg/dm3, COD values ranged from 89.0 to 825.0 mg O2/dm3. The pH of the snow stood at the level of 4.75–6.50. The analysis of the results has shown that the vast majority of the samples has been characterized by a natural or light acidity. The pH value was associated with a place and time of sampling. Most of the snow samples, collected from roadsides with heavy traffic and parking spaces, pointed to their acidic or slightly acidic character. The average content of heavy metals: Cd, Pb, Zn, Cu and Ni within the snow was generally low, which could be due to the fact that the tests were performed within metals concentration in water after the filtration of a suspension. It should be pointed out, however, that the snow from these areas that are exposed to the direct impact of transport, contained more metals for several times, compared with the periphery of busy roads or parking lots. On this basis it can be concluded that the main source of pollution of snow cover was, as analyzed, the catchment traffic, much less air pollution from the other sources. Therefore, the concentration of pollutants in snow cover areas directly adjacent to roads and parking spaces, due to the high concentration of pollutions, ought to be monitored. It should be paid attention to the need to standardize the procedures within sampling the snow.

20

Zastosowanie metody wymiarowania niecek infiltracyjno-retencyjnych do zagospodarowania wód opadowych

Suchanek E., Mrowiec M.

Inżynieria Ekologiczna

|

2015

|

Nr 41

160--165

PL

Najprostszym sposobem „wykorzystania” wód opadowych jest ich zatrzymanie w miejscu opadu i skierowanie do gruntu. Systemy do wykorzystania wody deszczowej mogą być realizowane w różnych wariantach. W najprostszym układzie jest to zbiornik, do którego trafia odpływ z dachu. Instalowanie takiego zbiornika (niecki) przyczynia się do gospodarowania wodami deszczowymi. W artykule przedstawiono zastosowanie metody wymiarowania niecek infiltracyjnych polegającej na wykonaniu obliczeń, dzięki którym można określić zmiany wymiarów niecki w odniesieniu do zmiany warunków gruntowych z zachowaniem tego samego napełnienia.

EN

The easiest way to “use” rainwater is its detention in places where it falls, and referral to the ground. Systems of rainwater utilization system can be implemented in different variants. In the simplest configuration it is a tank, with a runoff from the roof. The principle of operation of the tank (basin) is a method for rain water management. The article presents a practical application of methods of dimensioning infiltration basins by performing calculations showing how to alter the dimensions of the basin when changing the ground conditions while maintaining the same filling.