Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wpływ nawadniania kroplowego na wzrost sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.) poddanej mikoryzacji w nasadzeniu na gruncie porolnym oraz na aktywność enzymatyczną gleb

Rolbiecki R., Rolbiecki S., Figas A., Siwik-Ziomek A., Kobierski M., Jagosz B., Stachowski P., Ptach W.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2018

|

Tom 20, cz. 2

1480--1497

PL

Uzyskanie materiału szkółkarskiego o wysokiej jakości możliwe jest na glebach o korzystnych właściwościach fizyczno-biologicznych i zasobnych w składniki pokarmowe. Ze względu na niedostateczne ilości opadów i nierównomierny ich rozkład jednym z najważniejszych zabiegów melioracyjnych w szkółkach leśnych jest nawadnianie, które umożliwia systematyczne uzupełnianie wody dawkami optymalnymi dla młodych roślin. Ekonomicznym rozwiązaniem jest zastosowanie systemu nawadniania kroplowego, dzięki któremu woda dostarczana jest bezpośrednio do strefy korzeniowej roślin. Ważnym wskaźnikiem biologicznej jakości gleby pod plantacjami leśnymi jest aktywność enzymatyczna. W pracy badano wpływ nawadniania kroplowego na wybrane parametry wzrostu roślin sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.) poddanej zabiegowi mikoryzacji oraz aktywność enzymów glebowych: dehydrogenaz i katalazy. Badania przeprowadzono w latach 2013-2016 na gruncie porolnym przeznaczonym pod zalesienie zlokalizowanym w Kruszynie Krajeńskim (53°04´53˝N, 17°51´52˝E) koło Bydgoszczy (województwo kujawsko-pomorskie – centralna Polska), zakwalifikowanym do V-VI klasy bonitacyjnej (czarna ziemia zdegradowana zaliczana do kompleksu żytniego słabego i żytniego bardzo słabego). Doświadczenie polowe założono i przeprowadzono jako jednoczynnikowe. Badanym czynnikiem, stanowiącym źródło zmienności było nawadnianie zastosowane w dwóch wariantach: 0 – bez nawadniania (kontrola), K – nawadnianie kroplowe. Eksperyment obejmował łącznie 8 poletek (2 x 4). Do nawodnień kroplowych używano linii kroplującej ‘Euro Drip’ z emiterami rozmieszczonymi co 20 cm. W badaniu wykorzystano 1 roczne sadzonki sosny z zakrytym systemem korzeniowym (produkcja kontenerowa). Sadzonki w trakcie produkcji były poddane połączonej mikoryzacji standardowej z zastosowaniem grzyba Hebeloma crustuliniforme oraz ściółkowaniu ektopróchnicą leśną. Mikoryzowane sadzonki sosny w czteroletnim okresie badań (2013-2016) charakteryzowały się 100% przeżywalnością zarówno na obiekcie nawadnianym kroplowo jak i kontrolnym (bez nawadniania). Nawadnianie kroplowe roślin sosny zwyczajnej istotnie zwiększyło wysokość części nadziemnej, średnicę pędu oraz długość pędu bocznego. Na podstawie pomiarów wykonanych w 2016 roku stwierdzono, iż nawadniane kroplowo sadzonki sosny były o 102% wyższe w porównaniu z kontrolą. Ponadto rośliny sosny uprawiane w warunkach nawadniania miały o 95% większą średnicę pędu od rosnących w warunkach naturalnego uwilgotnienia. Stwierdzono również wyższy o 58% średni przyrost pędu bocznego na ostatnim okółku. Doświadczenie wykazało, że nawadnianie wpływa na oksydreduktazy glebowe i stymuluje ich aktywność, zwłaszcza w głębszych warstwach profilu glebowego. Biorąc pod uwagę deficyt wody w obszarach leśnych Polski, poziom nawadniania przetestowany w tym badaniu jest wystarczający, aby utrzymać zarówno aktywność enzymatyczną gleb, jak i odpowiednią produkcję biomasy przez drzewa sosny zwyczajnej.

EN

High quality forest nursery material is obtained on soils with favorable physico-biological and nutrient-rich properties. Due to insufficient rainfall and uneven distribution, one of the most important melioration treatments in forest nurseries is irrigation, which makes it possible to systematically supplement water with optimum doses for young plants. The economical solution is to use a drip irrigation system, whereby water is delivered directly to the root zone of the plant. An important indicator of the biological quality of soil under forest plantations is enzymatic activity. The effect of drip irrigation of Scots pine (Pinus sylvestris L.) on growth parameters of undergoing mycorrhizal treatment and the activity of soil enzymes dehydrogenases and catalase were evaluated. The research was conducted 2013-2016 on the former land intended for afforestation located in Kruszyn Krajeński (53°04'53˝N, 17°51'52˝E) near Bydgoszcz (Kuyavian-Pomeranian Province, Central Poland), on the soil classified into a quality class V-VI (black-soil-type degraded belonging to very weak and weak-rye-soil-complexes). Irrigation was used in the two variants: 0 – without irrigation (control) and K – drip irrigation.The experiment included a total of 8 plots (2 x 4). Irrigation was done with the drip line “Euro Drip” where the distance between the dripers was 20 cm. In the research 1-year old Scots pine seedlings with covered root system (container production) was used. Seedlings during production were subjected to a standard combined with mycorrhiza fungus Hebeloma crustuliniforme mycorrhization and bedding based ectohumus forest. The Scots pine seedlings subjected to mycorrhizal colonization were characterized by 100% survival in the four-year study period (2013-2016). The drip irrigation of Scots pine (Pinus sylvestris L.) significantly increased the height of the above ground part, the diameter of the shoot, and the lateral shoot length. Also, drip irrigated plants were 102% higher compared to the control in 2016 years. Also, pine plants growing under irrigation conditions were 95% larger in shoot diameter than those grown under natural humidity. Drip irrigation resulted in the significant increase of a lateral shoot on the last circle by 58%. Experience shows that irrigation affects soil oxidase and stimulates their activity especially in the deeper layers of the soil profile. The level of irrigation tested in this study is sufficient to maintain both the enzymatic activity of soils and the appropriate production of biomass by pine trees.

2

Uwarunkowania produkcji rolniczej w województwie kujawsko-pomorskim w świetle uregulowań prawnych

Kobierski M., Ignaszak P., Kociniewska K.

Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich

|

2018

|

nr III/1

787--799

PL

Artykuł stanowi przegląd obowiązujących ustaw, aktów prawnych, zarządzeń i dokumentów, które regulują kwestie związane z ochroną gleb w Polsce, ponieważ należą one do najbardziej zagrożonych zasobów przyrodniczych, podlegając systematycznej degradacji oraz trwałemu przekształceniu w wyniku wyłączania ich z przyrodniczego użytkowania. Zapewnienie zrównoważonego użytkowania gleb pozwala podnieść poziom ich ochrony. Działaniem priorytetowym jest zahamowanie lub osłabienie niekorzystnych trendów oraz negatywnych zjawisk oddziałujących na środowisko glebowe. Zasoby glebowe użytków rolnych w Polsce systematycznie zmniejszają się i dotyczy to także gruntów w dobrej kulturze rolnej. Zgodnie z polityką ekologiczną prawidłowe użytkowanie zasobów glebowych i leśnych jest jednym z działań na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa ekologicznego. Polska znajdując się w strukturach Unii Europejskiej jest zobowiązana do wypracowania strategii, które uwzględniałyby działania dostosowane do aktualnego stanu środowiska glebowego oraz stopnia zagrożenia różnymi formami erozji. W artykule dokonano analizy uwarunkowań produkcji rolniczej w województwie kujawsko-pomorskim na tle kraju. Oceniono ponadto zmiany obszarowe pod wpływem działań mających na celu ochronę zasobów glebowych na podstawie danych statystycznych z ostatniego dziesięciolecia.

EN

The article introduces acts in force, legal acts, regulations and documents which regulate matters related to the protection of soils in Poland. The soils belong to one of the most endangered natural resources and they are a subject to systematic degradation and permanent transformation as a result of their exclusion from the natural use. Sustainable use of soils increases the level of their protection. The priority is to stop or weaken unfavorable trends and negative impacts on the soil environment. Soil resources of agricultural area in Poland are systematically decreasing and this also applies to lands in a good rural culture. According to an ecological policy, the proper use of soil and forest resources is one of the actions aimed at ensuring ecological security. Poland as a member of European Union is obligated to devise strategies taking into account the current condition of the soil environment and the degree of threat to various forms of erosion. The paper analyzes the determinants of agricultural production in the Kuyavia-Pomerania province against the background of the whole country. According to the statistical data from the last decade, estimated area changes were assessed under the influence of actions aimed at protecting soil resources.

3

Occurrence of oribatid mites (Acari: Oribatida) on the sites of a new species Hierochloë repens (Host) P.B. in Bydgoszcz area

Klimek A., Gęsiński K., Gackowski G., Kobierski M.

Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich

|

2017

|

nr IV/2

1713--1724

EN

The study was conducted within the Bydgoszcz limits and in the vicinity of city Bydgoszcz at seven different habitats of Hierochloë repens presence: city district Fordon - (1), (2), (3) and (4); city district Kapuściska - (5), and Białe Błota near Bydgoszcz - (6) and (7). Samples for acarological analyses were collected from the plots covered with Hierochloë repens in spring (27 May) and autumn (28 October) 2014. The density of oribatid mites on the sites with Hierochloë repens was highly variable. High density of these microarthropods was characteristic of plots (2) with Convolvulo-Brometum inermis, (5) with Arrhenatheretum elatioris and (7) covered with grassy herbaceous plants growing on fertile soils. Particularly low density of oribatid mites was observed for plot (3) with Koelerio-Corynephoretea and Festuco-Brometea communities and the lowest content of carbon and nitrogen in the soil. Depending on the site and sample collection time, four to 22 species of oribatid mites were identified. Statistical analysis (Mann-Whitney U test) of mean number of species per sample s identified two groups of plots for both sample collection terms characterized by either low (1.00-3.10) or high values (3.30-7.40) of this parameter. The first group included plots (1), (3) and (6), and the second (2), (4), (5) and (7). The following species of oribatid mites dominated on the plots covered with Hierochloë repens: Tectocepheus velatus - (1), (2) and (6); Scheloribates laevigatus - (3), Oppiella nova - (4), Eupelops occultus - (5), Liebstadia similis - (7).

4

Activity of phosphomonoesterases and the content of phosphorus in the eroded Luvisols of orchard and arable soils

Kobierski M., Lemanowicz J.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2016

|

Vol. 25, No. 3

323--332

EN

An irrevocable effect of the process of tillage erosion is truncation of the surface horizon and the translocation and accumulation of the eroded soil material at the foot of the slope. It concerns mostly fine soil fractions, humus and nutrients (C, N, P). The rate of that process depends on the original morphology of soil profiles and the susceptibility to erosion, the amount and intensity of precipitation, but mostly on the method and period of soil use. The aim of the paper was to determine the effect of the use of eroded Luvisols on the content of available phosphorus and the activity of phosphomonoesterases against the physico-chemical properties selected. Based on the analysis of variance, there was found a significant effect of the use of soils on the activity of phosphatases in the surface horizons of the analysed soils. There was found a significantly higher activity of alkaline phosphatase (0.094–1.896 mM pNP·kg–1·h–1) and acid phosphatase (0.152–2.905 mM pNP·kg–1·h–1) in the soil material sampled from the herbicide strips of 30-year apple tree orchards, as compared with the activity of those enzymes in arable soils, with a similar soil profile morphology (without Et horizon), grain size composition and the properties of the parent material. Activity of phosphatases in the soil surface horizon of the herbicide strips was positively and significantly correlated with organic matter. There was reported no significant effect of the use of the eroded Luvisols on the content of available phosphorus in surface horizons.

PL

Nieodwracalnym skutkiem procesu erozji uprawowej jest spłycanie poziomu powierzchniowego oraz translokacja i akumulacja zerodowanego materiału glebowego u podnóża stoku. Dotyczy to głównie drobnych frakcji glebowych, próchnicy oraz składników pokarmowych (C, N, P). Tempo tego procesu zależy od pierwotnej budowy profilu glebowego i podatności na erozję, ilości i natężenia opadów atmosferycznych, ale przede wszystkim od sposobu i okresu użytkowania gleb. Celem pracy było określenie wpływu sposobu użytkowania zerodowanych gleb płowych na zawartość fosforu przyswajalnego i aktywność fosfomonoesteraz na tle wybranych właściwości fizyko-chemicznych. Na podstawie analizy wariancji stwierdzono istotny wpływ sposobu użytkowania na aktywność fosfataz w poziomie powierzchniowym badanych gleb. Stwierdzono istotnie dużą aktywność fosfatazy alkalicznej (0,094–1,896 mM pNP·kg–1·h–1) i fosfatazy kwaśnej (0,152–2,905 mM pNP·kg–1·h–1) w profilach glebowych pobranych z pasów herbicydowych 30-letnich sadów jabłoniowych w porównaniu do aktywności tych enzymów w glebie użytkowanej rolniczo o podobnej budowie morfologicznej (bez poziomu Et), składzie granulometrycznym i właściwościach skały macierzystej. Aktywność fosfataz w glebie poziomów powierzchniowych pasów herbicydowych była istotnie dodatnio skorelowana z zawartością materii organicznej. Stwierdzono brak istotnego wpływu sposobu użytkowania zerodowanych gleb płowych gleb na zawartość fosforu dostępnego dla roślin w poziomach powierzchniowych.

5

Evaluation of the content of heavy metals in Fluvisols of floodplain area depending on the type of land use

Kobierski M.

Journal of Ecological Engineering

|

2015

|

Vol. 16, nr 1

23--31

EN

The aim of the research was the evaluation of the potential contamination with heavy metals in Fluvisols, used as grasslands and arable soils of Vistula River floodplain in the area of the Chełmiński and Nadwiślański Complex of Landscape Parks. The indicators proposed by Håkanson allow to evaluate the potential ecological risk of the contamination with heavy metals associated with the accumulation of one metal or a combination of multiple metals. The mean total content of Cd, Pb, Ni Cu, Zn, Mn, as well as Fe in Fluvisols at the depth of 120–150 cm was assumed as the content of the local geochemical background and it was: 1.0 mg·kg-1, 22.8 mg·kg-1, 26.9 mg·kg-1, 1.4 mg·kg-1, 60.8 mg·kg-1, 591 mg·kg-1, and 17.6 g·kg-1, respectively. The values of the indicators such as contamination factor (CF), enrichment factor (EF) revealed higher levels of the accumulation of heavy metals in the soils of grasslands, which shows that the method of their use has a significant effect on the total metal content. Contamination with heavy metals in the surface layer of the investigated Fluvisols was found, and in terms of the content with cadmium a moderate and considerable potential ecological risk was reported. Due to the fact that no unfavourable effect of trace elements on the riverside environment was proved and that the floodplain areas are under agricultural use, to evaluate the contamination with metals, the limit values for the soils of agricultural land were assumed as stipulated in the Regulation of Minister of the Environment of September 9, 2002. According to that criterion, the soils studied do not qualify as contaminated with metals. Only in one of the soil sampling points the total content of zinc was higher than the one determined as the maximum for agricultural land soils, namely 350 mg·kg-1. A significantly positive correlation was noted between the content of C org and the total content of metals as well as very numerous interactions between metals. The results of cluster analysis confirm that the method of use determines the concentration of metals in the surface layer of the Fluvisols studied.

6

The influence of litho- and pedogenic processes on Luvisols formation of selected area of Vistula Glaciation

Jaworska H., Dąbkowska-Naskręt H., Kobierski M.

Geological Quarterly

|

2014

|

Vol. 58, No. 4

685--694

EN

The objective of the study was to determine the effect of litho- and pedogenic processes on soils of the selected area of Vistula Glaciation, based on profile distribution of unweathered components such as titanium, zirconium and silica in relation to their morphology, mineralogy, micromorphology and physicochemical properties. The predominant type of soilin the study area are Luvisols. Analysis of texture allowed to classify the investigated soils to sandy silts with loamy material as their subsoil. In the bulk soil silica dominates and its content was in the range 71.4 to 88.6%. The content of TiO2 within the profiles is fairy similar, without clear patterns in the profile distribution. The total content of zirconium in the samples was in range of 95.13 to 212.15 mg x kg-1. In the profile distribution of zirconium higher content of Zr was observed in the upper horizons compared to the top layerin all of theanalysed profiles, indicating different origin of soil material. Statistical analysis showed positive correla- tion between the total content of zirconium and the content of fraction 0 0.05-0.002 mm (correlation coefficient value: 0.692384; significance level - p < 0.05) and negative correlation between zirconium and clay content (correlation coefficient: -0.668157; p < 0.05). The lithologic discontinu i ty within profiles of the investigated soils has been additionally has proved by X-ray analysis of the clay fraction. The micromorphological analysis confirmed the complex genesis of the studied soils. The results of the study clearly showed an overall inhomogeneity and stratification of the soils. Studied Luvisols did not form as weath- ering product of homogeneous bedrock. Changes in granulometric and chemlcal composition within soil profiles are the consequence of translocation of clay fraction during lessivage as well as lithologic discontinul ty of the solum.

7

Wpływ nawożenia popiołem ze słomy jęczmienia, pszenicy i rzepaku na zawartość manganu i żelaza w glebie lekkiej

Piekarczyk M., Kobierski M., Kotwica K., Szulc P. M.

Ekologia i Technika

|

2014

|

R. 22, nr 1

18--23

PL

Popiół ze spalenia słomy zbóż i rzepaku może być wykorzystany w nawożeniu gleb, ponieważ jest źródłem łatwo dostępnych dla roślin makro- i mikropierwiastków. W wyniku zastosowania wysokich dawek popiołu istotnie wzrosła w glebie całkowita zawartość manganu i żelaza oraz ich form ekstrahowanych roztworem DTPA. Zawartość fitodostępnych form manganu i żelaza w badanych glebach była optymalna do prawidłowego rozwoju roślin. Aplikacja kilku ton popiołu na hektar gleby piaszczystej efektywnie zmniejsza jej zakwaszenie.

EN

The cereal crops and oilseed rape straw combustion ash can be used for soil fertilisation since it is a source of macro- and microelements easily available to plants. A high rate of ash significantly in- creased the total content of manganese and iron and their DTPA-extractable forms in soil. The content of phyto- available forms of manganese and iron in the soils analysed was optimal for the adequate plant development. The application of a few tons of straw ash per hectare of sandy soil reduces its acidity effectively.

8

Wpływ metali ciężkich w glebie na zawartość glukozynolanów w nasionach rzepaku jarego

Szulc P. M., Kobierski M., Piekarczyk M., Kondratowicz-Maciejewska K.

Ekologia i Technika

|

2014

|

R. 22, nr 3

87--92

PL

Glukozynolany są ważnymi metabolitami wtórnymi rzepaku. Związki te uczestniczą w funkcji obronnej przed patogenami i szkodnikami, wpływają na wigor i zdolność regeneracyjną roślin oraz są prekursorami auksyn. Brak jest udokumentowanych danych opisujących wpływ wysokiej koncentracji metali ciężkich w glebie na zawartość glukozynolanów w nasionach rzepaku jarego, dlatego też wykonano doświadczenie wazonowe, na podstawie którego określono wpływ wysokich stężeń cynku, miedzi, ołowiu i kadmu w glebie na ich zawartość. Doświadczenie założono w hali wegetacyjnej UTP w Bydgoszczy, w układzie całkowicie losowym, w czterech powtórzeniach na glebie o składzie granulometrycznym gliny lekkiej. Nawożenie NPK i Mg zastosowano przedsiewnie w marcu razem z dawkami metali ciężkich, wynoszące 300 i 600 mg Zn•kg-l gleby, 80 i 160 mg Cu-•kg-1 gleby, 400 i 1600 mg Pb•kg-l gleby oraz 2 i 6 mg Cd•kg-l gleby. Zawartość glukozynolanów w nasionach określono metodą wysokosprawnej chromatografii cieczowej (HPLC). W przeprowadzonym doświadczeniu wykazano wpływ zastosowanych metali i ich dawek na zawartość glukozynolanów w nasionach rzepaku jarego. Istotnie najwyższą zawartość sumy glukozynolanów stwierdzono w nasionach roślin rosnących w wazonach, do których zaaplikowano 300 mg Zn • kg-1 gleby. Uzyskane wyniki badań wskazują, że rzepak jary, pomimo iż nie jest hiperakumulatorem metali ciężkich, może być wykorzystywany w fitoremediacji gleb terenów zanieczyszczonych pierwiastkami śladowymi. Podwyższona zawartość glukozynolanów w nasionach rzepaku jarego może ograniczać wykorzystanie białka paszowego pochodzącego ze śruty lub makuchów, a uzyskany olej należałoby przeznaczyć do produkcji oleju technicznego lub biopaliwa.

EN

Glucosinolates are important secondary metabolites of rapeseed. The compounds defend from pathogens and pests, affect the vigour and regeneration capacity of the plants and they are auxin precursors. Documented data describing the effect of a high content of heavy metals in soil on the content of glucosinolates in spring rapeseed are missing. With that in mind, there has been performed a pot experiment which facilitated defining the effect of high contents of zinc, copper, lead and cadmium in soil on their content. The experiment was set up in the vegetation hall of the University of Technology and Life Sciences in Bydgoszcz, in completely randomised design, in four reps, in the soil with the texture of sandy loam. The NPK and Mg fertilisation was applied pre-sowing in March together with the rates of heavy metals; 300 and 600 mg Znxkg-1 of soil, 80 and 160 mg Cmxkg-1 of soil, 400 and 1600 mg Pbxkg-1 of soil as well as 2 and 6 mg Cdxkg-1 of soil. The content of glucosinolates in seeds was determined using the High Performance Liquid Chromatography (HPLC) method. The present experiment showed the effect of the metals and their rates on the content of glucosinolates in spring rapeseed since significantly highest content of total glucosinolates was noted in the seeds of the plants growing in pots, to which 300 mg Znxkg-1 of soil was applied. The research results show that the spring rape plant, despite not being a hyperaccumulator of heavy metals, can be used in soil phytoremediation in the areas polluted with trace elements. An elevated content of glucosinolates in seeds is determined by their method of use; as a product for the production of technical oil or biofuel. The present research has been co-financed from the Kujawy and Pomorze Province budget funds as part of the Regional Research and Implementation Fund; agreement no IG.I.3020-UDOT-765/2007.

9

Zróżnicowanie zawartości N-ogółem oraz aktywności enzymów przemian azotu w glebie płowej i czarnej ziemi regionu Pomorza i Kujaw

Piotrowska-Długosz A., Długosz J., Kobierski M., Wilczewski E.

Proceedings of ECOpole

|

2013

|

Vol. 7, No. 1

229--235

PL

Celem badań było określenie zróżnicowania zawartości N-ogółem (NOG) oraz aktywności ureazy (UR), nitroreduktazy (NR) i poziomu amonifikacji argininy (ADA) w poziomie powierzchniowym gleby płowej oraz czarnej ziemi regionu Pomorza i Kujaw. W tym celu w kwietniu 2007 roku z obu obszarów pobrano po 50 próbek glebowych z punktów zlokalizowanych w sztywnej siatce kwadratów (10m x 10m). Wyniki badań opracowano metodami statystycznymi, a zmienność przestrzenną wybranych parametrów określono za pomocą map rastrowych oraz korelogramów, przedstawiających korelacje przestrzenne badanych zmiennych. Średnia zawartość N-ogółem w glebie płowej wynosiła 0,80 g•kg–1, natomiast w czarnej ziemi 1,80 g•kg–1. Aktywność ureazy mieściła się w zakresie 7,30-19,3 mg NH4 +•kg–1•h–1 w czarnej ziemi oraz 0,16-0,68 mg NH4 +•kg–1•h–1 w glebie płowej, natomiast poziom amonifikacji argininy wynosił średnio 4,09 mg NH4 +•kg–1•h–1 w czarnej ziemi oraz 1,31 mg NH4 +•kg–1•h–1 w glebie płowej. Aktywność nitroreduktazy była zbliżona w obu typach badanych gleb. Wyniki aktywności NR cechowały się wysokim zróżnicowaniem, co potwierdziły współczynniki zmienności wynoszące CV = 41,9% w glebie płowej oraz CV = 106,2% w czarnej ziemi, natomiast aktywność UR i ADA oraz zawartość N-ogółem wykazywała średnie zróżnicowanie (CV od 16 do 35%). Większość badanych zmiennych miała skośność dodatnią, a jedynie wyniki zawartości NOG w czarnej ziemi oraz aktywności UR w glebie płowej wykazywały ujemne wartości skośności. Kurtoza mieściła się w zakresie od –1,369 do 8,909 i dla większość badanych cech była ona dodatnia, co świadczy o większej koncentracji wyników wokół średniej w porównaniu do rozkładu normalnego. W obu badanych glebach najwyższe współczynniki korelacji prostej uzyskano pomiędzy zawartością CORG i NOG. Korelogramy wykazały, że badane zmienne charakteryzowały się zróżnicowaną korelacją przestrzenną, a największą korelację wykazywała aktywność NR w próbkach czarnej ziemi. Mapy przestrzennego rozmieszczenia wyników badanych zmiennych wykazały, że rozmieszczenie wartości każdej z nich wykazywało inny kierunek. Ponadto wartości danej cechy były odmiennie rozmieszczone w obu typach gleb.

EN

The objective of this study was to evaluate and compare the spatial differentiation of total-N content and urease (UR), nitrate reductase (NR) and arginine deaminase (ADA) activities in the surface horizon of Luvisol and Phaeozem of the Pomorze and Kujawy region. 50 soil samples from both study areas were collected in April 2007 in a square sampling grid (90 m x 40 m). The results were evaluated with the use of classic statistical and modern geostatistical methods. Spatial variability of the investigated parameters was evaluated by using empirical semivariograms with adjusted theoretical mathematical model of variograms. Raster maps of the studied properties were drawn. Mean value of total-N content in Luvisol samples was 0.80 g•kg–1, while in case of Phaeozem it amounted to 1.80 g•kg–1. Urease activity ranged 7.30-19.3 mg NH4•kg–1•h–1, while arginine deaminase activity was 4.09 mg NH4•kg–1•h–1 in Phaeozem and 1.31 mg NH4•kg–1•h–1 in Luvisol. The nitrate reductase activity was similar in samples of both types of soils. Differentiation of NR activity was very high, what was confirmed by coefficients of variation values (CV%) amounting for 41.9% in Luvisol and 106.2% in Phaeozem, while UR, ADA activity and total-N content showed a moderate variability (CV = 16-35%). The kurtosis ranged from –1.369 to 8.909 and most of variables studied shown the positive values of this parameter, suggesting higher concentration of the data around the average value compared with the normal distribution. In both soil studied the highest positive correlation coefficients were found between CORG and NTOT content. Correlograms displayed various spatial correlation of properties determined and the highest spatial correlation was calculated for NR activity in Phaeozem. The raster maps showed that the distribution of each variable had the different direction in the area studied and the same variable was distributed diversely in both topsoils.

10

Spatial Differentiation of Total Nitrogen Content and the Activity of n-transforming Enzymes in a Soil

Piotrowska-Długosz A., Rybacki M., Długosz J., Kobierski M., Wilczewski E.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2013

|

Vol. 20, nr 6

663--674

EN

The objective of this study was to evaluate and compare the spatial differentiation of total N (NTOT) content and urease (UR), nitrate reductase (NR) and arginine deaminase (ADA) activities in the surface horizon of Luvisol and Phaeozem of the Pomerania and Cuiavia region. 50 soil samples from both study areas were collected in April 2007 in a square sampling grid (90 × 40 m). The results were evaluated with the use of geostatistical methods. Spatial variability of the investigated parameters was evaluated by using empirical semivariograms with adjusted theoretical mathematical model of variograms. Raster maps of the studied properties were drawn. The concentration of chemical properties (TN, TOC, pHKCl) and the activity of UR and ADA was significantly higher in Phaeozem compared to Luvisol. Only the nitrate reductase activity was similar in samples of both types of soils. To characterise the spatial variability of the properties studied, spherical or mixed (spherical/linear) models with or without the nugget effect (only NR activity in Luvisol), were fitted to the calculated semivariograms. Total N content, NR activity in Phaeozem and ADA activity in Luvisol were in the strong variability class (the nugget effect < 25 %), while UR activity in both soil types and ADA activity in Phaeozem were situated in the moderate variability class (the nugget effect between 25 and 75 %). The ranges of influence calculated for properties studied ranged from 9.0 to 17 m. The raster maps showed that the distribution of each variable had a different pattern on the area studied. A specific variable was distributed in both topsoils in a different way.

PL

Celem badań było określenie zmienności przestrzennej zawartości N-ogółem (TN) oraz aktywności ureazy (UR), nitroreduktazy (NR) i poziomu deaminacji argininy (ADA) w poziomie powierzchniowym gleby płowej oraz czarnej ziemi regionu Pomorza i Kujaw. W kwietniu 2007 r. z obu obszarów pobrano po 50 próbek glebowych z punktów zlokalizowanych w sztywnej siatce kwadratów (90 × 40 m). Wyniki zmienności przestrzennej badanych parametrów określono za pomocą empirycznych variogramów oraz map rastrowych. Zawartość parametrów chemicznych (TN, TOC, pHKCl) oraz aktywność UR i ADA były większe w czarnej ziemi w porównaniu do gleby płowej. Jedynie aktywność nitroreduktazy była zbliżona w obu typach badanych gleb. Zmienność przestrzenną badanych parametrów przedstawiono za pomocą sferycznych lub mieszanych (sferyczno-liniowych) modeli semivariogamów. Zawartość N ogółem, aktywność NR w czarnej ziemi oraz ADA w glebie płowej znajdowały się w niskiej klasie zmienności (wariancja samorodka < 25 %) natomiast aktywność UR w obu typach gleb oraz ADA w czarnej ziemi zaliczono do średniej klasy zmienności. Zakresy autokorelacji badanych zmiennych wynosiły od 9 do 17 m. Mapy przestrzennego rozmieszczenia wyników badanych zmiennych wykazały, że rozmieszczenie wartości każdej z nich wykazywało inny kierunek. Ponadto wartości danej cechy były odmiennie rozmieszczone w obu typach gleb.

11

Akumulacja cynku i miedzi w organach wegetatywnych Brassica napus na podstawie doświadczenia wegetacyjnego

Szulc P., Kobierski M., Gaca J., Nnuji U.

Ekologia i Technika

|

2010

|

R. 18, nr 2

78-82

PL

Badano wpływ dawki cynku i miedzi zastosowanej w nawożeniu na zawartość metali w liściach, łodygach i korzeniach rzepaku. Podstawowe nawożenie wykonano na wiosnę przed siewem roślin. Metale ciężkie Zn i Cu dodano w postaci wodnych roztworów soli Zn(CH3COO)2 o 2 H2O i CuSO4-5H2O, które dokładnie wymieszano z glebą. Dodano do gleby odpowiednio: Zn - 2,0, 10,0, 60,0 mg-kg-1 i Cu - 2,0, 7,0, 20,0 mg-kg-1. Doświadczenie wazonowe przeprowadzono w czasie jednego sezonu wegetacyjnego. Wyraźny wzrost zawartości cynku i miedzi w roślinach zaobserwowano wraz ze wzrastającymi dawkami metali zastosowanymi w nawożeniu. Najwyższe zawartości Zn i Cu stwierdzono w korzeniach roślin niezależnie od zastosowanej dawki nawożenia.

EN

The experimental material was the plant organs of Brassica napus from a pot experiment, carried out during one vegetative season. The effect of increase level of zinc and copper fertilization in the content of metals in leafs, steams, and roots of rape were tested. Basic fertilization was applied once before the growing period, in the spring. Heavy metals (Zn and Cu) were added of the aqueous solution salts: Zn(CH3COO)2- 2 H2O, and CuSO4- 5H2O mixed with the soil. The doses of metals added to the soil were: 2.0, 10.0, 60.0 mg Zn- kg-1 and 2.0, 7.0, 20.0 mg Cu- kg-1. Significant increase of zinc and copper content in plants were observed with increasing doses of metals. The highest content of zinc and copper were observed in roots.

12

Nikiel, chrom i ołów w glebach aluwialnych w obrębie wałów przeciwpowodziowych Basenu Unisławskiego.

Kobierski M., Piekarczyk M., Malczyk P.

Ekologia i Technika

|

2008

|

R. 16, nr 5

205-210

PL

Badaniami dotyczącymi oceny profilowej dystrybucji niklu, chromu i ołowiu w uprawnych glebach aluwialnych objęto obszar równiny zalewowej dolnej Wisły w okolicy Unisławia koło Bydgoszczy. Badane gleby znajdują się na terenach okresowo zalewanych przez Wisłę, a procesy korytowe na tym odcinku rzeki ograniczają się do jednorazowego lub dwukrotnego zalewu w ciągu roku. Badane mady charakteryzowały się zróżnicowanym uziarnieniem w obrębie profili, a ich odczyn w większości profili był obojętny lub zasadowy. Najwyższe zawartości poszczególnych metali stwierdzono w powierzchniowych warstwach glebowych większości profili. Analiza statystyczna wyników wykazała, że istotnie dodatni wpływ na koncentrację i profilową dystrybucję badanych metali miały zwartość iłu koloidalnego i C-org. Całkowita zawartość niklu mieściła się w granicach od 12,5 do 44,2 mgkg-1; chromu od 26,2 do 111,7 mgkg-1 oraz ołowiu od 6,6 do 44,7 mg-kg-1. Najwyższą całkowitą zawartość metali stwierdzono w profilach zlokalizowanych 200 m od Wisły. Były to zwartości wyższe od tych, jakie uznano za naturalne w glebach regionu, jednakże na podstawie obowiązującego w Polsce zarządzenia [9], nie przekraczały zawartości określonych dla gleb nie zanieczyszczonych tymi metalami. W badanych glebach stwierdzono antropogeniczne nagromadzenie pierwiastków śladowych, które wiązać można z działalnością akumulacyjną wód powodziowych. W trakcie długotrwałych opadów lub wiosennych roztopów transportowane na znaczne odległości zawiesina wraz osadami dennymi zawierać mogły znaczne zawartości pierwiastków śladowych, zanieczyszczających powierzchniowe warstwy gleb badanego regionu. Stwierdzona w miejscach poboru podwyższona całkowita zawartość, niklu, chromu i ołowiu nie stanowi przeciwwskazań do prowadzenia produkcji rolniczej. W najbliższym czasie podjęte będą badania dotyczące oceny zawartości pierwiastków śladowych w osadach dennych na tym odcinku Wisły.

EN

The most extensive area of Fluvisols in Poland occurs along the Vistula river. These soils developed in recent river sediments are very important agriculturally reason. Floodplain deposits reflect diversity of mechanisms by which sediment is transported and deposited. These include transfer from the channel during overbank flow, by slope wash from terraces and valley sides on distal parts of a floodplant. In addition to naturally Increased heavy metal contents due to the specific parent material composition, there are generally two Important sources of antropogenic contamination: several river floods that delivered water contaminated by heavy metal and atmospheric emission of smelting plants. Flooding could also potentially increase the amount of chemicals. Hazards may be greater when industrial or agricultural land adjoining residential land Is affected. The aim of the study was to examine the effect of land use and soil parameters on the distribution of Ni, Cr and Pb within 8 profiles of a fluvisols from the Vistula River Valley (Unisław Basin, Poland). The alluvial soils in this area are recurrently flooded by the river once or twice a year what changes their physicochemical and biological properties. The investigated soil samples varied in texture and clay fraction content ranged from 6 to 31 %. Total organic carbon content ranged from 2.67 to 21.0 g- kg-1. This is very characteristic for the Fluvisols formed from the river sediments. The soils were from slightly acid to alkaline, with the pH in KC1 ranging from 5.60 to 7.62. The total contents of Ni ranged from 12.5 to 44.2 mg- kg-1, Cr from 26.2 to 111.7 mg- kg-1 and Pb from 6.6 to 44.7 mg- kg-1. Niekel, chromium and lead concentration in layers of analyzed Fluvisols was correlated with the content of clay fraction and organic matter. These contents of analyzed heavy metals did not exceed environmental quality standards for the arable soils in Poland. However elevated concentrations of metals were observed in profiles near the bank of Vistula (50 m - profiles M2 and 200 m - profiles M3, M4).

13

Pozyskiwanie białka paszowego w trakcie podczyszczania metodą koagulacyjną wysoko obciążonych ścieków technologicznych z drożdżowni

Kobierski M., Wieczorek S., Stężała S.

Problemy Inżynierii Rolniczej

|

2007

|

R. 15, nr 3

75-81

PL

Dokonano z pozytywnym rezultatem próby opracowania prostej, dotychczas niestosowanej metody podczyszczania technologicznych ścieków powstających w drożdżowniach. Wyznaczono optymalne parametry procesu reakcji koagulacji, tj. stężenie koagulantu i wapna gaszonego, pH roztworu w czasie reakcji, prędkość mieszania, czas koagulacji i czas sedymentacji. Ustalono zakres zawartości zawiesiny i stężenia białka w ścieku, w granicach których można stosować metodę, przy których osiągnięta zostaje zadowalająca wydajność reakcji i zależny od niej stopień oczyszczania ścieku oraz ilość wydzielonego białka. W trakcie podczyszczania zostaje ze ścieku wyizolowane białko, które może być wykorzystane jako dodatek do pasz inwentarskich lub jako nawóz organiczno-mineralny. Podczyszczony ściek, o znacznie obniżonym ChZT, BZT5 i wielokrotnie zmniejszonej zawartości zawiesiny jako nisko obciążony, może być odprowadzony do lokalnych, nawet wiejskich lub osiedlowych ujęć ścieków komunalnych.

EN

An attempt to develop a simple, innovative method of purifying technological waste from the yeast production plant has proved to be successful. The optimum parameters for coagulation reaction were determined, such as the concentration of coagulant and slaked lime, pH of the mixture during reaction, mixing rate, coagulation and sedimentation time. A range of suspension content and protein concentration in sewage were defined, within the bounds of which the method may be used, ensuring satisfactory reaction efficiency and dependent on it degree of sewage purification as well as the amount of recovered protein. The protein isolated from the sewage during cleaning may be used as a supplement of animal feeds or as an organic fertilizer. Processed sewage of much lower ChZT, BZT5 and several times smaller suspension content - as lightly burdened - may be discharged into local sewerage systems.

14

Właściwości sorpcyjne i skład kationów wymiennych intensywnie użytkowanych rolniczo gleb w regionie Równiny Inowrocławskiej

Kobierski M., Dąbkowska-Naskręt H., Jaworska H.

Inżynieria Ekologiczna

|

2005

|

Nr 12

285-286

15

Porównanie właściwości gleb brunatnych różnie użytkowanych

Kobierski M., Wojtasik M., Jaworska H.

Ekologia i Technika

|

2005

|

R. 13, nr 6

240-246

PL

Zmienność pokrywy glebowej jest powodowana naturalnym różnicowaniem się czynników glebotwórczych i procesów glebowych. W ostatnich latach na kierunek i tempo zmian właściwości gleb w zoraz większym stopniu wpływa człowiek. Charakter i zakres tych zmian jest zagadnieniem związanym z ochroną zasobów glebowych. Szczególnie pożyteczna jest ocena skutków uprawy i użytkowania gleb. Dobrym wkaźnikiem funkcjonalności gleb, zwłaszcza w zakresie wody dostępnej dla roślin i powietrza, jest gęstość objętościowa gleb. Nieznay powszechnie parametr - gęstość naturalna gleby z powiązaniu z wielkościami gęstości aktualnej wyraźnie obrazuje skutki uprawy i działania roślin na gleby. W pracy przedstawiono właściwości podobnie uziarnionych gleb brunatnych, wytworzonych z glin zwałowych, pod różnymi roślinami. Szczególnie znamienne są skutki oddziaływania na gleby korzeni 27-30 letnich jabłoni.

EN

Changeability of soil cover caused natural differentiation of soil- forming factors and soil processes. In last years onto direction and pace of changes of properties of soils is man influences lager degree more and more. Character and range of this changes it is connected question with protection of soil resources. Particulary useful opinion of results of tillage and uses of soils is. Best coefficient of functionality of soils, especially in range of available water for plants and air, bulk density of soil is. Unknown broadly parametr natural bulk density of soil in connection with sizes of actual bulk density it illustrates results of agricultural activity and working of plants clearly onto soil. In this study properties of brown soils were introduced about similar granulometric composition, developed from boulder loams, under different plants. Particulary characteristic results of influence are onto soil of roots 27- 30 yearly apple- tree.

16

Technologia oczyszczania ścieków pestycydowych na uaktywnionym pyle lotnym

Kobierski M.

Problemy Inżynierii Rolniczej

|

1998

|

R. 6, nr 1

157-164

PL

Opracowano i sprawdzono na pilotowej instalacji w skali technicznej metodę oczyszczania ścieków pestycydowych pochodzących z mycia aparatury ochrony roślin na uaktywnionym chemicznie pyle lotnym. Oczyszczalnia pracuje w obiegu zamkniętym - oczyszczona woda jest używana do ponownego mycia sprzętu agrochemicznego lub przyrządzania nowych roztworów roboczych. Pozytywne wyniki testów biologicznych pozwalają na rolnicze wykorzystanie mieszaniny osadu poreakcyjnego z wapnem nawozowym.

EN

Paper present the method of pesticide effluents treatment on activated chemical fly-ash filter. Developed method provided for purifying the wastes from plant protection equipment washer was tested on technical scale in a pilot plant. The sewage treatment plant works in closed cycle: the purified water is being used for washing agrochemical equipment again or for the preparation of new working liquid solutions. The satisfactory results of biological tests enable agricultural util

17

Oczyszczanie i regeneracja ścieków alkaliczno-olejowych w procesach naprawczych w obiegu zamkniętym

Kobierski M.

Problemy Inżynierii Rolniczej

|

1998

|

R. 6, nr 2

105-112

PL

Opracowano metodę oczyszczania ścieków alkaliczno-olejowych oraz ich regeneracji. Skuteczność oczyszczania roztworu myjącego z zanieczyszczeń olejowych i zawiesiny stałej, jak i możliwości regeneracji ubytku środków myjących oraz własności myjących takiego roztworu sprawdzono na prototypowym stanowisku w ZNMR Słupsk w skali technicznej.

EN

Method of alkaline sewage purification and regeneration was developed. The method eliminates the necessity of continuous sewage disposal by discharging on barren land or to the surface water intakes, thus it reduce the environment pollution. The only by - product of that method - insoluble calcium salts - does not penetrate to the groun