Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Effect of mixed cultivation of naked barley with yellow and blue lupin on yielding and selected biometric component characters in ecological production system

Sadowska U., Żabiński A.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2017

|

Vol. 62, nr 2

104--108

EN

The conducted study aimed at the determination of the optimum share of the blue and yellow lupin in mixtures with the naked barley for the seed yielding on less productive land. An analysis of the component biometric characters and their yielding level constituted the basis for the determination of the optimum mixture for cultivation in specific soil conditions. The study was conducted on dusty soil belonging to the good rye soil complex. The experiment factor included a different share in the mixture (in % of pure sowing of the species) of naked barley (100, 60, 20, 0), yellow lupin (0, 40, 80, 100) and blue (01, 40, 80, 100). On the basis of the obtained results it was determined, that independently of the cultivation method, both yellow and blue lupin did not exhibit diversification in the number of pods per plant, as well as the number and weight of seeds from one plant. However, significant differences were observed for the weight of 1000 seeds. A significantly higher weight of one thousand seeds was exhibited by pure sown blue lupin and in the mixture with 20% share of barley, whereas in the case of yellow lupin only in the mixture with 60% share of barley. The blue lupin yielding was similar in pure sowing, as well as in the mixture with its 80% share. The highest yellow lupin yields were observed for the pure sowing, no statistical differences were observed for yielding of the species in the mixtures. Independently of the component species in the mixtures, higher yielding of barley at its 60% share, comparable to pure sowing was observed, which translated into the highest, total yields obtained from this cultivation variant within each of the used components.

PL

Podjęte badania miały na celu ustalenie optymalnego udziału łubinu wąskolistnego i żółtego w mieszankach z jęczmieniem nagoziarnistym pod względem plonowania nasion w warunkach gleb słabszych. Podstawą do określenia optymalnego składu mieszanki przy uprawie w konkretnych warunkach glebowych, była analiza cech biometrycznych komponentów oraz poziom ich plonowania. Badania przeprowadzono na glebie pyłowej należącej do kompleksu żytniego dobrego. Czynnikiem doświadczenia był różny udział w mieszance (w % siewu czystego gatunków) jęczmienia nagoziarnistego (100, 60, 20, 0) łubinu żółtego (0, 40, 80, 100), oraz łubinu wąskolistnego (0, 40, 80,100). Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, że niezależnie od sposobu uprawy, zarówno łubin żółty jak i wąskolistny nie wykazywał zróżnicowania pod względem ilości strąków na roślinie, jak też ilości i masy nasion z rośliny. Natomiast istotnie różnice zauważono pod względem masy tysiąca nasion. Istotnie wyższą MTN odznaczał się łubin wąskolistny z uprawy w siewie czystym oraz w mieszance z 20% udziałem jęczmienia, w przypadku łubinu żółtego dotyczy to tylko mieszanki z 60% udziałem jęczmienia. Plonowanie łubinu wąskolistnego było podobne w siewie czystym, jak również w mieszance z jego 80% udziałem. Najwyższe plony łubinu żółtego stwierdzono w siewie czystym, nie obserwowano statystycznych różnic w plonowaniu tego gatunku w mieszankach. Niezależnie od gatunku komponenta w mieszankach, zauważono wyższe i porównywalne do siewu czystego plonowanie jęczmienia przy jego 60% udziale, co przełożyło się na najwyższe, łączne plony uzyskane z takiego wariantu uprawy w obrębie każdego z zastosowanych komponentów.

2

Effect of modifications of lavandin convective drying on the course of the process and essential oil content

Sadowska U., Łapczyńska-Kordon B., Żabiński A.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2016

|

Vol. 61, nr 4

147--150

EN

The conducted study attempted to link the kinetics of convective drying of lavandin flowers with the quality of the obtained raw material determined by essential oil content, in order to optimize the process. The flowers were dried under natural convection conditions as well as in laboratory dryers with forced drying agent circulation under varying temperatures and periodical time of operation of the heating element in a continuous and intermittent mode. During the drying process, mass changes of the dried material were recorded. Essential oils content was determined using the hydrodistillation method with the use of Clevenger apparatus. For description of the kinetics of water content change, a model resulting from solution of a one-dimensional mass diffusion equation resulting from the Fick’s second law under preset initial and boundary conditions was used. A high matching coefficient of the model with the empirically obtained results was determined. Lavandin drying was conducted during the drying rate decrease stage in each of the established drying conditions. The highest amount of essential oils was observed in lavandin flowers dried under intermittent process conditions with initial temperature of 40°C, which was then decreased to 35°C, and with only cyclical provision of heat at 45-minute intervals.

PL

W przeprowadzonych badaniach podjęto próbę powiązania kinetyki suszenia konwekcyjnego kwiatów lawendyny z jakością uzyskanego surowca, określoną zawartością olejków eterycznych, celem optymalizacji tego procesu. Kwiaty suszono zarówno w warunkach konwekcji naturalnej, jak i w suszarkach laboratoryjnych z wymuszonym obiegiem czynnika suszącego w zmiennych temperaturach i okresowym czasem pracy elementu grzewczego, w trybie ciągłym i okresowo zmiennym. W czasie procesu suszenia rejestrowano zmiany masy suszonego materiału. Zawartość olejków eterycznych określono metodą hydrodestylacji z wykorzystaniem aparataów Clevengera. Do opisu kinetyki zmian zawartości wody zastosowano model wynikający z rozwiązania jednowymiarowego równania dyfuzji masy wynikającego z II prawa Ficka przy zadanych warunkach początkowych i brzegowych. Stwierdzono wysoki współczynnik jego dopasowania z wynikami uzyskanymi empirycznie. Suszenie lawendyny zachodziło w okresie malejącej szybkości suszenia w każdych, założonych warunkach suszenia. Największą ilość olejków eterycznych odnotowano w kwiatach lawendyny suszonych w okresowo zmiennych warunkach procesowych z początkową temperaturą 40°C, a następnie obniżeniem jej do 35°C i tylko cyklicznym dostarczaniu ciepła w odstępach 45 minutowych.

3

Metodologia przygotowania planów zarządzania ryzykiem powodziowym

Tiukało A., Sadowska U.

Przegląd Komunalny

|

2015

|

nr 2

52--58

PL

Polska, podobnie jak pozostałe kraje unijne, zobowiązana jest do przygotowania do 22 grudnia 2015 r. Planów Zarządzania Ryzykiem Powodziowym. W związku z tym wszelkie działania związane z zarządzaniem ryzykiem powodziowym powinny być zgodne z propozycjami zawartymi w tych Planach, a także z aktualizowanymi Planami Gospodarowania Wodami oraz MasterPlanami. Prace muszą być skoordynowane z ramową dyrektywą wodną, co wynika wprost z dyrektywy powodziowej.

EN

The flood risk management plans constitute a strategic document in the scope of flood safety in Poland. During the preparation of the plans have been conducted a series of analyses, which resulted: determination of detailed key objectives and spatial analyses of the most endangered areas, specification of technical and non-technical measures and create planning variants. These variants were subjected to assessment and detailed multi-criteria analysis through hydraulic modelling, analysis of costs and benefits, analysis and assessment of compatibility of the accepted final variants of actions with legal and environmental requirements. This entire process was ultimately necessary to select the optimum variant.

4

Options of use of waste biomass from herbal production for energy purposes

Żabiński A., Sadowska U., Wcisło G.

Agricultural Engineering

|

2015

|

Vol. 19, No. 4

139--145

EN

The objective of the research was to determine and compare the value of the heat of combustion of waste biomass in the form of above-ground parts of the selected species of herbs. The research included leaved stalks of milk thistle, non-leaved stalks of thyme and garden sage and inflorescence axes of lavender and fennel. The heat of combustion of waste biomass was determined with the use of a calorimeter according to the applicable standard PN-EN ISO 9831:2005. Based on the obtained results it was stated, inter alia, that, from among the investigated species the lowest average value of the heat of combustion of 13.28 MJ·kg-1 was in case of biomass obtained from milk thistle. The heat of combustion of biomass of the remaining species was similar and it was at the average of 20.47 MJ·kg-1. Weight of ash after combustion was the highest in case of milk thistle and it was 0.23 g whereas in case of the remaining species it did not exceed 0.03 g.

PL

Celem podjętych badań było określenie i porównanie wartości ciepła spalania biomasy odpadowej, w postaci części nadziemnych, wybranych gatunków roślin zielarskich. Badaniami objęto ulistnione łodygi ostropestu plamistego, bezlistne łodygi tymianku i szałwii lekarskiej oraz osie kwiatostanowe lawendy i kopru włoskiego. Ciepło spalania biomasy odpadowej oznaczono za pomocą kalorymetru, zgodnie z obowiązującą normą PN-EN ISO 9831:2005. Na podstawie otrzymanych wyników stwierdzono m.in., że z pośród badanych gatunków najmniejszą średnią wartością ciepła spalania, wynoszącą 13,28 MJ·kg-1 charakteryzowała się biomasa ostropestu plamistego. Ciepło spalania biomasy pozostałych gatunków było zbliżone i wynosiło średnio 20,47 MJ·kg-1. Masa pozostałego po spaleniu popiołu była największa w przypadku ostropestu plamistego i wynosiła 0,23 g, natomiast u pozostałych gatunków nie przekraczała 0,03 g.

5

Effect of the peppermint (Mentha piperita L.) compaction process on the content of essential oils

Sadowska U., Żabiński A., Mudryk K.

Agricultural Engineering

|

2015

|

Vol. 19, No. 3

83--88

EN

Herbs have been of great interest in recent years. Peppermint is one of the most popular species in Poland used in the form of herbal tea. The objective of the research was to determine and compare the content of essential oils obtained from peppermint in a loose state and after producing agglomerate therefrom. The scope of the research covered compression of grated peppermint and fractions separated from it. Fractions were separated with the use of a sieve with 2.5 mm square meshes and compressed with a hydraulic press with a closed matrix under the pressure of 193.86 MPa. Before and after the agglomeration process, density of the investigated material and the content of essential oils were determined according to the pharmaceutical requirements by a distillation method on Clevenger's apparatuses. The lowest content of essential oils was in case of the fraction of grated peppermint which did not go through the sieve with 2.5 square meshes. Compression of this material to the level o 1.038 g·cm-3 resulted in the reduction of oil content by approximately 9%. In case of the remaining fractions, no losses of oil as a result of compression were reported.

PL

W ostatnich latach obserwuje się duże zainteresowanie roślinami zielarskimi. Jednym z popularniejszych gatunków w Polsce wykorzystywanych w postaci naparów jest mięta pieprzowa. Celem prowadzonych badań było określenie i porównanie zawartości olejków eterycznych pozyskiwanych z ziela mięty pieprzowej w stanie luźnym i po wytworzeniu z niego aglomeratu. Zakres prowadzonych badań obejmował zagęszczanie otartego ziela mięty oraz wydzielonych z niego frakcji. Frakcje wydzielono za pomocą sita o boku oczka kwadratowego 2,5 mm i zagęszczano za pomocą prasy hydraulicznej o matrycy zamkniętej pod ciśnieniem 193,86 MPa. Przed procesem aglomeracji, a także po jego zakończeniu ustalono gęstość badanego materiału oraz zawartość olejków eterycznych, zgodnie z wymaganiami farmaceutycznymi, metodą destylacji na aparatach Clevengera. Najmniejszą zawartością olejków eterycznych charakteryzowała się frakcja otartego ziela mięty pieprzowej nieprzesiewającego się przez sito o boku oczka kwadratowego 2,5 mm. Zagęszczenie tego materiału do poziomu 1,038 g·cm-3 spowodowało obniżenie zawartości olejku o około 9%. W przypadku pozostałych frakcji nie stwierdzono strat olejku w wyniku zagęszczania.

6

Values of the binding force of common seabuckthorn with a plant

Sadowska U., Żabiński A., Mudryk K.

Agricultural Engineering

|

2014

|

Vol. 18, No. 4

213--220

EN

The aim of the study was to determine the effect of selected operating parameters of the two types of orchard sprayers on vertical distribution (expressed as spray percentage share in 50-cm segments) and quantitative changes in the vertical distribution of spray measured on the vertical separator of drops. The study included measurements of the vertical distribution of spray for two different ways of nozzles setting, two types of nozzles and two fan rotation speeds. The vertical distribution of spray depended significantly on spray emission system, the configuration and the type of nozzles and in the slightest degree on the fan rotation speed. The smallest share of liquid fell on the edge segments (≤ 5.22%) and the largest on the middle ones – 29.33%. The change in the configuration of nozzles significantly affected the change in the spray vertical distribution (by the spray displacement between the 50-cm segments). The greatest changes in the vertical distribution of spray – as affected by nozzle configuration change – was observed for the sprayer with the horizontal spray emission with maximum change in one segment of 14.0% (an average of 7 segments: 5.38%).

PL

Rokitnik zwyczajny to krzewiasty gatunek rośliny z rodziny oliwkowatych o owocach zasobnych w składniki aktywne biologicznie. Jest wciąż mało rozpowszechniony w Polsce, co związane jest w dużym stopniu z trudnościami zbioru niewielkich i gęsto osadzonych owoców na ciernistych gałęziach. Celem pracy było wyznaczenie i porównanie wartości sił wiązania owoców z pędem dla dwóch odmian rokitnika zwyczajnego, Botaniczeskaja i Augustinka. Materiał badań pochodził z własnej plantacji doświadczalnej. Badania prowadzono na maszynie wytrzymałościowej MTS zrywając owoce z dwóch stref krzewów, środkowej i dolnej. Stwierdzono zależność statystyczną wartości sił wiązania owoców poszczególnych odmian od lat badań, a także umiejscowienia owoców na krzewie. Najsłabiej związane były owoce odmiany Botaniczeskaja zbierane w 2012 roku, charakteryzujące się średnią wartością siły wiązania wynoszącą 1,65 N. Mniejsze wartości sił wiązania dla tej odmiany obserwowano w przypadku owoców znajdujących się w dolnej części krzewu.

7

Impact of the variable level of potassium fertilization on fragility of a rachis of the selected spelt varieties

Żabiński A., Sadowska U., Mudryk K.

Agricultural Engineering

|

2014

|

Vol. 18, No. 4

253--260

EN

The objective of the research was to determine and compare values of forces necessary to separate a rachis of four selected varieties of spelt at the use of two levels of potassium fertilization. The tests were carried out with a testing machine MTS Insight 2. Measurements were carried out separately for upper, central and bottom zone of a rachis. Based on the obtained results, it was stated that the researched varieties of spelt show a considerable variability on account of rachis strength in particular rachis zones. In the upper zone, the level of the applied potassium fertilization did not influence the rachis strength. It was related to all the researched varieties and the force values, at which separation of the rachis segment occurred, were within 1.09 to 1.67 N in relation to the variety. In the lower zone of rachis, its strength in all varieties was the biggest regardless the applied potassium dose.

PL

Celem podjętych badań było określenie i porównanie wartości sił potrzebnych do oddzielenia segmentu osadki kłosa czterech wybranych odmian orkiszu pszennego, przy zastosowanych dwóch poziomach nawożenia potasowego. Badania wykonano za pomocą maszyny wytrzymałościowej MTS Insight 2. Pomiary wykonywano oddzielnie dla górnej, środkowej i dolnej strefy kłosa. Na podstawie otrzymanych wyników stwierdzono że badane odmiany orkiszu wykazują znaczną zmienność pod względem wytrzymałości osadki w poszczególnych strefach kłosa. W strefie górnej poziom zastosowanego nawożenia potasowego nie miał wpływu na wytrzymałość osadki. Dotyczyło to wszystkich badanych odmian a wartości sił przy których następowało oddzielenie segmentu osadki kształtowały się w zależności od odmiany w zakresie od 1,09 do 1,67 N. W dolnej strefie kłosa wytrzymałość osadki wszystkich odmian była największa niezależnie od zastosowanej dawki potasu.

8

Ciepło spalania słomy jęczmienia uprawianego w warunkach zmiennego poziomu nawożenia potasowego

Żabiński A., Sadowska U.

Inżynieria Rolnicza

|

2013

|

R. 17, nr 3, t. 1

387--392

PL

Celem podjętych badań było określenie i porównanie wartości ciepła spalania słomy jęczmienia z uprawy przy dwóch poziomach nawożenia potasowego. Badania wykonano za pomocą kalorymetru zgodnie z obowiązującą normą PN-EN ISO 9831:2005. Na podstawie otrzymanych wyników stwierdzono, że na wartość ciepła spalania badanej słomy jęczmiennej wpływ miała zarówno jej wilgotność, jak też zastosowana podczas uprawy dawka potasu. Przy wilgotności 3,2 i 11,7% słoma jęczmienia nawożonego potasem w dawce 150 kg·ha-1 charakteryzowała się wyższą, w stosunku do drugiego zastosowanego wariantu nawożenia tym składnikiem, wartością ciepła spalania, wynoszącą odpowiednio 18,98 i 18,02 MJ·kg-1. W przypadku jęczmienia, który nawożono o połowę mniejszą dawką potasu, ciepło spalania jego słomy przy wilgotności 3,2% wynosiło 18,3 MJ·kg-1, natomiast 17,51 MJ·kg-1, gdy słoma miała wilgotność 11,7%.

EN

The objective of the research was to determine and compare values of the heat of combustion of barley straw from cultivation at two levels of potassium fertilization. The research were conducted using a calorimeter pursuant to the applicable standard PN-EN ISO 9831:2005. Based on the obtained results it was determined that moisture of barley straw and a dose of potassium used at the cultivation influenced the value of the heat of combustion of barley straw. At the moisture of 3.2 and 11.7% straw of barley which was fertilized with potassium with the dose of 150 kg·ha-1 was characterized by a higher value of the heat of combustion, in comparison to the the second variant of fertilization with this component, which amounted to respectively 18.98 and 18.02 MJ·kg-1. In case of barley, which was fertilized with a half lower dose of potassium, the heat of combustion of its straw, at the moisture of 3.2% was 18.3 MJ·kg-1 and 17.51MJ·kg-1 when the straw was of 11.7% moisture.

9

Ciepło spalania słomy i zgonin orkiszu pszennego nawożonego zróżnicowanymi dawkami potasu

Sadowska U., Żabiński A., Wcisło G.

Inżynieria Rolnicza

|

2013

|

R. 17, nr 3, t. 1

355--361

PL

Celem podjętych badań było określenie i porównanie wartości ciepła spalania słomy oraz zgonin orkiszu pszennego przy zróżnicowanej wilgotności badanego materiału i nawożeniu potasowym. Badania wykonano za pomocą kalorymetru zgodnie z obowiązującą normą PN-EN ISO 9831:2005. Zwiększone nawożenie potasowe powodowało spadek wartości ciepła spalania zarówno słomy, jak i zgonin przy wszystkich zastosowanych wariantach wilgotności. Największe wartości ciepła spalania zarejestrowano zarówno dla słomy, jak i zgonin o wilgotności 3,2% przy pojedynczej dawce potasu wynoszącej 75 kg·ha-1.

EN

The objective of the research was to determine and compare the value of the heat of combustion of straw and waste from wheat spelt at varied moisture of the researched material and potassium fertilization. The research was conducted by means of the calorimeter pursuant to the applicable standard PN-EN ISO 9831:2005. The increased potassium fertilization caused the decrease of the heat of combustion value of both straw and waste at all applied moisture variants. The highest values of the heat of combustion were registered for both straw and waste of 3.2% moisture at a single dose of potassium amounting to 75 kg·ha-1.

10

Wpływ sposobu suszenia lawendy i lawendyny na jakość surowca

Sadowska U.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2012

|

Vol. 57, nr 4

83-85

PL

Badano wpływ warunków suszenia lawendy i lawendyny na zawartość olejku eterycznego pozyskiwanego osobno zarówno z kwiatów jak i łodyg. Celem podjętych badań było określenie optymalnych warunków suszenia w celu otrzymania surowca wysokiej jakości. Zioła suszono do uzyskania stałej masy w warunkach naturalnych, w zacienionym i przewiewnym miejscu oraz w suszarce konwekcyjnej w temperaturze 35oC. Olejki eteryczne uzyskiwano metodą destylacji z parą wodną w aparacie Derynga, zgodnie z wymaganiami farmakopealnymi. Destylacji poddawano odrębnie same kwiaty, a również łodygi roślin. Więcej olejku w kwiatach miała lawendyna i to zarówno suszona w suszarce, jak i naturalnie. Między tymi sposobami suszenia nie odnotowano różnic statystycznie istotnych. Obserwowano natomiast różnice w zawartości olejku w kwiatach lawendy w zależności od sposobu suszenia. Zdecydowanie więcej posiadały go kwiaty suszone naturalnie. Podobną zależność obserwowano również w łodygach badanych gatunków, ze znacznie mniejszą zawartością olejków eterycznych w porównaniu do kwiatów. Tu jednak nie odnotowano różnic między badanymi gatunkami roślin.

EN

The influence of drying conditions of lavender and lavendine on the content of the essential oil acquired individually both from flowers and stalks was examined. The aim of examinations was to determine the optimum drying conditions in order to obtain a raw material of high quality. The herbs were drying for getting fixed mass in natural conditions, in the overshadowed and airy place and in the convection drier in the temperature of 35°C. Essential oils were obtained using the method of the steam distillation at Deryng apparatus, in accordance with the requirements of pharmacopeia. Samples of flowers and stalks were distillated. The highest oil content was observed in flowers of lavendine, in both methods of drying. No statistically significant differences were noticed between tested drying methods. However, the significant differences were observed in the essential oil content in flowers of lavender, depending on drying method. Flowers dried in natural condition were characterized by higher oil content. A similar relation was also observed in the stems of the tested species, with a lower content of essential oil if compared with the flowers. However, there were no differences between the investigated species.

11

Odporność na wyleganie wybranych odmian orkiszu pszennego Triticum aestivum ssp. spelta L.

Sadowska U., Żabiński A., Mudryk K.

Inżynieria Rolnicza

|

2012

|

R. 16, nr 2, t. 2

269-278

PL

Prowadzono mikropoletkowe doświadczenie polowe z wykorzystaniem czterech odmian ozimego orkiszu pszennego: Franckenkorn, Oberkulmer Rotkorn, Schwabenkorn oraz Ostro. Celem badań było poszukiwanie zależności między wyleganiem roślin określonym w warunkach polowych z właściwościami mechanicznymi źdźbeł, na tle czynników środowiskowych i agrotechnicznych. Lekkie pochylenie obserwowano jedynie dla odmiany Schwabenkorn. Dla badanych odmian wyznaczono moduł sprężystości przy zginaniu w poszczególnych międzywęźlach, mierząc średnicę źdźbła i grubość jego ścianki. Pochylona odmiana Schwabenkorn charakteryzowała się najwyższymi wartościami współczynnika sprężystości dla wszystkich badanych międzywęźli, mając jednocześnie źdźbła o małych średnicach i cienkich ściankach. Obserwowano ścisłą zależność wartości współczynników sprężystości od średnic zewnętrznych źdźbeł poszczególnych międzywęźli badanych odmian orkiszu pszennego.

EN

Microfield experiments with the use of four varieties of winter spelt were carried out: Franckenkorn, Oberkulmer Rotkorn, Schwabenkorn and Ostro. The objective of the research was to search for relations between lodging of plants determined in field conditions and mechanical properties of blades compared to environmental and agrotechnical factors. Slight inclination was reported only for Schwabenkorn variety. Coefficient of elasticity at bending in particular internodes was determined, measuring diameter of blades and the thickness of its wall. The inclined variety Schwabenkorn was characterised with the highest values of the coefficient of elasticity for all researched internodes having at the same time blades of low diameters and thin walls. Close relation of elasticity coefficients values to outer diameters of blades of particular internodes of the researched varieties of spelt was observed.

12

Ciepło spalania ziarniaków zbóż o obniżonych cechach jakościowych

Żabiński A., Sadowska U., Wcisło G.

Inżynieria Rolnicza

|

2012

|

R. 16, nr 2, t. 1

353-359

PL

Celem podjętych badań było określenie i porównanie wartości ciepła spalania ziarna jakościowego oraz porośniętego, gatunków zbóż z podrodziny wiechlinowatych. Badania wykonano za pomocą kalorymetru zgodnie z obowiązującą normą PN-EN ISO 9831:2005. Na podstawie otrzymanych wyników stwierdzono m.in., że największą średnią wartością ciepła spalania spośród badanych gatunków zbóż charakteryzują się ziarniaki owsa. Dotyczy to zarówno ziarna jakościowego jak i porośniętego tego gatunku, a otrzymane wartości to odpowiednio 18,62 i 18,02 MJ*kg-1. Najmniejsze wartości ciepła spalania zarejestrowano natomiast dla ziarniaków pszenicy i pszenżyta. Ciepło spalania ziarna jakościowego tych gatunków wynosiło odpowiednio 17,25 i 17,24 MJ*kg-1, porośniętego natomiast 17,07 i 17,01 MJ*kg-1 Porównując wartości ciepła spalania ziarna jakościowego z porośniętym w obrębie każdego z badanych gatunków stwierdzono istotne różnice pod tym względem tylko w przypadku żyta i owsa. Ziarno jakościowe tych gatunków charakteryzowało się istotnie wyższymi wartościami ciepła spalania w stosunku do porośniętego. Dla ziarna jakościowego żyta wartość ta wynosiła 17,68 MJ*kg-1, dla porośniętego 17,22 MJ*kg-1.

EN

The purpose of the research was to determine and compare values of the heat of combustion of the quality and the sprout seed, grain varieties belonging to a sub-variety of graminae. The research was conducted using the calorimeter pursuant to the applicable standard PN-EN ISO 9831:2005. Based on the obtained results it was stated, inter alia, that oat caryopses are characterised by the highest mean value of the heat of combustion among the examined grain varieties. It concerns both the quality seed as well as the sprout seed of this variety and the obtained values are respectively 18.62 and18.02 MJ*kg-1. Whereas, the lowest values of the heat of combustion were recorded for wheat and triticale caryopses. The heat of combustion of the quality seed of these varieties was respectively 17.25 and 17.24 MJ*kg-1, while the sprout seed was 17.07 and 17.01 MJ*kg-1. While comparing values of the heat of combustion of the quality seed with the sprout seed within each of the examined varieties, significant differences were noticed in case of rye and oat. The quality seed of these varieties was characterised by significantly higher values of the heat of combustion in relation to the sprout seed. For the quality seed of rye, this value was 17,68 MJ*kg-1, for the sprout seed 17,22 MJ*kg-1.

13

Wpływ siewu mieszanego łubinu żółtego z jęczmieniem nagoziarnistym na wybrane cechy fizyczne nasion

Sadowska U., Żabiński A.

Inżynieria Rolnicza

|

2011

|

R. 15, nr 6

187-195

PL

W pracy przedstawiono zmienność cech geometrycznych nasion łubinu żółtego i jęczmienia nagoziarnistego pochodzących z siewu czystego. Wyniki porównano do uzyskanych nasion z siewu mieszanego ze zróżnicowanym udziałem komponentów. Przeprowadzono ocenę możliwości rozdziału poomłotowej mieszaniny nasion badanych gatunków na sortownikach sitowych. Stwierdzono, statystycznie większą masę tysiąca ziaren jęczmienia pochodzących z mieszanki z łubinem o jego 40 i 80% udziale w stosunku do siewu czystego jęczmienia oraz wyższą masę tysiąca nasion łubinu w mieszankach o jego 20 i 40% udziale. Wykazano, możliwość rozdziału uzyskanego plonu na przesiewaczach o sitach płaskich z otworami podłużnymi.

EN

The paper presents fluctuation of geometric properties of yellow lupine seeds and gymnosperm barley, which come from clean sowing. The results were compared to the obtained seeds from mixed sowing with different participation of components. Assessment of division possibility of afterthreshing seeds mixture of the tested species on sieve trieurs. Statistically bigger mass of thousand barley seeds from the mixture with lupine at its 40 and 80 % contribution in relation to clean sowing of barley and higher mass of thousand seeds of lupine in mixtures at its 20 and 40% contribution were determined. The possibility of division of the obtained crop on a screening table with lengthwise meshes was proved.

14

Ciepło spalania ziarniaków zbóż z podrodziny wiechlinowatych

Żabiński A., Sadowska U., Wcisło G.

Inżynieria Rolnicza

|

2011

|

R. 15, nr 5

307-312

PL

Celem podjętych badań było określenie i porównanie wartości ciepła spalania ziarniaków zbóż przy różnym stopniu ich uwilgotnienia (11, 16, 18%). Badania wykonano za pomocą kalorymetru zgodnie z obowiązującą normą PN-EN ISO 9831:2005. Na podstawie otrzymanych wyników stwierdzono m.in. że największymi średnimi wartościami ciepła spalania przy wilgotności 11 i 18% charakteryzują się ziarniaki owsa i jęczmienia.

EN

The purpose of the research was to determine and compare the value of the heat of combustion of wheat grains with a different degree of humidity (11, 16, 18%). The researches were conducted using the calorimeter pursuant to the applicable standard PN-EN ISO 9831:2005. On the basis of the obtained results it was stated, among others, that oat and barley grains are characterised by the highest values of the heat of combustion with the humidity of 11 and 18%.

15

Wybrane właściwości fizyczne ziarna orkiszu pszennego

Żabiński A., Sadowska U., Pużyńska K.

Inżynieria Rolnicza

|

2010

|

R. 14, nr 4

309-317

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczących wybranych cech fizycznych ziarna orkiszu pszennego. Określono masę tysiąca ziaren, ich masę właściwą, a także cechy geometryczne, wyliczając na tej podstawie współczynniki kształtu oraz pole powierzchni i objętość pojedynczych ziaren. Badane odmiany orkiszu pszennego wykazywały potwierdzone statystycznie zróżnicowanie pod względem masy tysiąca ziaren, która była największa w przypadku odmian Oberkulmer Rotkorn i Ostro. Istotne statystycznie różnice międzyodmianowe dotyczyły także cech geometrycznych ziaren, jak też współczynników kształtu, objętości i pola powierzchni.

EN

The work presents results of tests concerning selected physical characteristics of the spelt grain. The weight of one thousand grains, their mass density and geometrical features were determined and shape coefficients and the area and the volume of individual seeds were calculated on that basis. The tested varieties of spelt showed differentiation in the weight of one thousand grains, which was also confirmed statistically; the biggest weight was recorded in the case of Oberkulmer Rotkorn and Ostro varieties. Significant statistical differences between varieties referred also to geometrical features of grains as welln as their shape coefficients, volume and area.

16

Niektóre właściwości mechaniczne źdźbeł oraz kłosów orkiszu pszennego

Sadowska U., Żabiński A., Mudryk K., Pużyńska K.

Inżynieria Rolnicza

|

2010

|

R. 14, nr 4

189-197

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczących niektórych cech mechanicznych źdźbeł i kłosów orkiszu pszennego. Wyznaczono metodą statyczną dla badanych odmian orkiszu współczynnik sprężystości dolnych międzywęźli źdźbeł, mierząc również ich średnicę i grubość ścianek. Określano także wytrzymałość osadki kłosowej, dokonując wcześniej pomiarów morfologii badanych kłosów. Stwierdzono, że źdźbła odmiany Oberkulmer Rotkorn odznaczają się największą wartością współczynnika sprężystości, natomiast odmiany Schwabenspelz najniższą. Największą wartością siły zerwania segmentu osadki kłosa charakteryzowała się odmiana Franckenkorn, ponadto jej kłosy były najkrótsze oraz odznaczały się największą zbitością.

EN

The work presents results of tests concerning certain mechanical characteristics of stalks and ears of spelt. The coefficient of elasticity of bottom stalk interstitial sites was determined for tested varieties of spelt using the static method; the diameter of stalks and the thickness of walls were also measured. The strength of the ear rachis was also determined by measuring the morphology of tested stalks at an earlier date. It was found out that the value of the coefficient of elasticity is the highest for stalks of the Oberkulmer Rotkorn variety and the smallest for stalks of the Schwabenspelz variety. The Franckenkorn variety was characterised by the highest value of the rupture strength of the ear rachis segment; apart from that, her ears were the shortest and the most compact.

17

Niektóre właściwości fizyczne ziarniaków jęczmienia nagoziarnistego uprawianego w mieszance z soczewicą jadalną

Sadowska U., Żabiński A.

Inżynieria Rolnicza

|

2009

|

R. 13, nr 6

229-236

PL

Celem podjętych badań było określenie wpływu uprawy mieszanej jęczmienia nagoziarnistego z soczewicą jadalną na cechy fizyczne ziarniaków jęczmienia. Zakres badań obejmował określenie masy tysiąca ziarniaków, pomiar ich cech geometrycznych, obliczenie objętości, powierzchni zewnętrznej oraz współczynników kształtu Z przeprowadzonych badań wynika, że ziarniaki pochodzące z siewu mieszanego jęczmienia z soczewicą odznaczają się istotnie większą masą w stosunku do siewu czystego. Sposób uprawy jęczmienia ponadto w istotny sposób wpływa na podstawowe wymiary ziarniaków.

EN

The purpose of the research was to determine the influence of gymnosperm barley crop mixed with edible lentil on physical properties of barley seeds. The scope of the research included determining the mass of one thousand seeds, measuring their geometrical features, and computing the volume, outside surface and shape factors. Completed tests show that seeds originating from sowing of barley mixed with lentil are characterised by significantly higher mass compared to that of pure sowing. Moreover, barley growing method has considerable effect on basic dimensions of seeds.

18

Cechy morfologiczne źdźbeł różnych odmian jęczmienia nagoziarnistego warunkujące odporność na wyleganie

Sadowska U.

Inżynieria Rolnicza

|

2009

|

R. 13, nr 6

223-228

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań, których celem była ocena zmienności analizowanych cech morfologicznych źdźbeł starych odmian jęczmienia nagiego (orkiszy), mających wpływ na wyleganie roślin, oraz wstępne wyodrębnienie genotypów o pożądanych cechach, które mogłyby być wykorzystane w pracach hodowlanych. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono najsilniejszą zależność wylegania od długości dolnych międzywęźli. Nietypowa okazała się czterorzędowa odmiana P7, która mimo ciężkich kłosów i długim pierwszym międzywęźlu odznaczała się przeciętną podatnością na wyleganie, jednocześnie największą średnicą zewnętrzną źdźbła. Wyodrębniono 7 odmian odznaczających się niewielką podatnością na wyleganie, oraz wysoką masą kłosa.

EN

The paper presents results of the research aimed to assess variability of analysed morphological features of stalks belonging to old gymnosperm barley varieties (spelts) that affect plant lodging, and preliminary separation of genotypes with desired characteristics which could be used in breeding operations. Completed research confirmed strongest dependence between lodging and length of lower interstitial sites. The P7 four-row variety proved to be untypical - in spite of heavy ears and long first interstitial site it was characterised by average susceptibility to lodging, and at the same time highest stalk outside diameter. The researchers separated 7 varieties characterised by low susceptibility to lodging and high ear mass.

19

Zależność strat jakościowych ziarna jęczmienia nagoziarnistego od parametrów regulacyjnych kombajnu

Sadowska U.

Inżynieria Rolnicza

|

2008

|

R. 12, nr 10(108)

215-220

PL

W pracy dokonano analizy wpływu zmiennych parametrów regulacyjnych zespołu młócącego kombajnu zbożowego na wielkość powierzchni uszkodzeń ziarniaków jęczmienia nagoziarnistego. Nie stwierdzono wpływu zmian wielkości szczeliny roboczej na powierzchnię uszkodzeń ziarniaków jęczmienia nagoziarnistego. Minimalną powierzchnią uszkodzeń wynoszącą średnio 20,63 cm2 na 100 g ziarna odznaczały się ziarniaki pochodzące ze zbioru przy 750 obrźmin-1 bębna młócącego i przy 8 oraz 10mm szczelinie roboczej. Największe uszkodzenia ziarniaków stwierdzono przy 950 obrźmin-1 bębna młócącego dla wszystkich zastosowanych w doświadczeniu wielkości szczeliny roboczej (8, 9, 10 mm). Średnia ich powierzchnia wyniosła 45,52 cm2 w 100 g próbach.

EN

The paper contains an analysis of the impact of variable control parameters in combine harvester threshing unit on the size of damage area in gymnosperm barley seeds. The research proved no impact of working gap size changes on damage area in gymnosperm barley seeds. Minimum damage area of 20.63 cm2 per 100 g of seeds on average was observed for seeds originating from crop carried out at threshing drum speed 750 rpm, and at working gap sized 8 and 10mm. Largest seed damage was observed at threshing drum speed 950 rpm for all working gap sizes used in the experiment (8, 9, 10 mm). Average damage area reached 45.52 cm2 in 100g samples.

20

Wartości siły związania ziarniaków z osadką kłosową jęczmienia nago i okrytoziarnistego

Sadowska U.

Inżynieria Rolnicza

|

2007

|

R. 11, nr 9 (97)

197-202

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań wielkości siły wiązania ziarniaków z osadką kłosową jęczmienia nagoziarnistego w porównaniu z okrytoziarnistym w zróżnicowanych gęstościach wysiewu: 200, 350 i 500 nasion na 1 m2. Materiał badawczy pozyskano ze ścisłego dwuczynnikowego doświadczenia polowego. Zastosowano nagoziarnistą odmianę Rastik, oraz tradycyjną okrytoziarnistą odmianę Bies charakteryzującą się podobnym tempem rozwoju. Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, że odmianę nagoziarnistą cechuje mniejsza siła wiązania ziarniaków z osadką kłosową w porównaniu z oplewioną. Uzyskane wyniki siły wiązania ziarniaków z osadką kłosową skorelowano z wysokością niedomłotów zebranych po zbiorze kombajnowym. Otrzymano wysoki współczynnik korelacji dla tej zależności r = 0,94.

EN

The paper presents results of research on the value of force binding potatoes with ear rachis in gymnospermous barley, as compared to that in angiospermous barley, for diversified seeding densities: 200, 350 and 500 seeds per 1 m2. The test material was obtained through a precise twoelement field experiment. The following barley varieties were used: gymnospermous Rastik and conventional angiospermous Bies characterised by similar growth rate. Obtained results allowed to determine that gymnospermous variety is characterised by smaller force binding potatoes with ear rachis, as compared to the other one. Obtained results concerning the force binding potatoes with ear rachis were correlated with the amount of not threshed material picked after combine harvester crop. The researchers obtained high correlation coefficient for this relation: r = 0.94.