Problem wyboru modelu systemu ekonomicznego nie jest nowy. Dyskusja toczy się najczęściej wokół pytania, który jego wariant jest bardziej efektywny dla rozwoju gospodarki. Próba rozstrzygnięcia tego problemu wymaga określenia istoty celu i rezultatów procesu rozwoju. Jeśli przyjąć, że rozwój nosi znamiona trwałości, służy realizacji interesów i wartości społecznych, to okazuje się, że tylko połączenie mechanizmu rynkowego z regulacją państwową może stanowić właściwe rozwiązanie. Istotnym źródłem kontrowersji wokół zasadności i zasad regulacji państwowej jest pomijanie realnych cech systemu społecznego, politycznego i ekonomicznego w poszczególnych krajach i próby budowy uniwersalnego modelu. Tymczasem fundament stanowi system społeczny, wartości, normy i zasady postępowania, na których jest zbudowany i które w sprzyjających warunkach ekonomicznych ujawniają się jako interesy jednostek i grup społecznych. Dla ukształtowania systemu pozwalającego na trwały rozwój gospodarczy konieczna jest budowa spójnego systemu instytucjonalnego, w którym instytucje formalne zostaną oparte na nieformalnych zasadach i normach, władza państwowa zyska legitymizację poprzez działania na rzecz wolności, sprawiedliwości, bezpieczeństwa i odpowiedzialności.
EN
Numerous discussions on the legitimacy and sources of weaknesses of market mechanism and state regulations do not always satisfactorily resolve these is-sues. More than a decade of experience of post-communist countries undergoing the process of a system transformation has intensified discussions on this issue. Their premises comprise controversies over achievements of the transformation process, its social costs, threats to the basic social values, tensions and conflicts in the political, economic and social spheres. A multitude of development models accepted by different countries allows for a comparison of achievements, an analysis of their diversity, generalization and possible adaptation to the needs of the chosen countries. However, there is no one universal model of functioning of economy because its foundation is based on values which may vary between countries. Therefore, the realization of social objectives depends on the construction of a cohesive institutional system in which a combination of competitive mechanism in economy, democracy in politics, as well as a social dialogue in the social sphere, will take place. Consequently, there is a need for a state which will ensure socially effective functioning of such systems by creating suitable formal institutions, based on informal principles, norms and behavior models.
2
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Polska, włączając się w system gospodarki światowej, potrzebuje przygotowanych kadr ekonomistów i menedżerów. Tempo zmian dokonujących się w systemie gospodarczym i społecznym wymaga szybkich działań i procesów dostosowawczych kształcenia w zakresie ekonomii i zarządzania. Nieodwracalność dokonujących się przeobrażeń i narastające współzależności w różnych dziedzinach społecznego procesu gospodarowania stanowią ogromne wyzwanie dla instytucji edukacyjnych, których sukcesy są uwarunkowane umiejętnością doskonalenia jakości kształcenia liderów na miarę przyszłych potrzeb.
EN
The polish economy including in world economic system and this economy to need of the best managers, economists and leaders. This rate of changes of world economic and social systems is requiring of fast actions and adjustment processes in education system in economic and management spheres. This social processes are unchecked and interdependence between every branches of social economic process increase. This dependence and mutability of management and economic process to need the best education institutions in economic science. In this circumstances, in the education process the most important factor is perfecting of quality of business leaders.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W pierwszej części opracowania uwaga skupia się wokół koncepcji rozwoju cechujących gospodarki znajdujące się w początkowych fazach procesu uprzemysłowienia. W następnej autor próbuje się dokonać identyfikacji uporządkowania determinant rozwoju cechujących gospodarki zaawansowane w procesie uprzemysłowienia, określane jako wysoko rozwinięte.
EN
Economic development is treated as the main economic problem due to its implications for the shaping of material conditions of life. The concepts of development determinants result from the basic assumptions of economic theories, actual problems of different countries or areas and exposed inadequacy of successive proposals of theory and resulting practice. From simple concepts of amount and productivity of the applied production factors and interpretation of mechanisms of structural changes effects through the concepts of the influence of properties of the system of functioning of sectors and economies they evolved towards the proposals accounting for multiplicity and diversity of determinants of other than economic nature. We may assume that in the future the analyses and interpretation of such determinants will be based on an interdisciplinary approach requiring that qualitative features of economic, social and political conditions be taken into account for different economies and areas.
4
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W koncepcji trwałego i zrównoważonego rozwoju na plan pierwszy wysuwa się wymóg zachowania właściwych proporcji między zmianami w poszczególnych składnikach makro systemu. Wypaczeniem jego idei byłoby sugerowanie dominacji jednego z nich, a w ślad za tym przyznawanie nadrzędności wybranej wiązce celów: ekonomicznych, środowiskowych lub społecznych. Wymiar ekonomiczny, społeczny i środowiskowy nie wyczerpują jednakże całokształtu procesu rozwoju. Zdaniem autorki bardziej zasadne wydaje się rozpatrywanie co najmniej czterech wymiarów procesu rozwoju: ekonomicznego, społecznego, środowiskowego i politycznego.
EN
The subject matter of the studies conducted under sustainable development concept should include not only characteristics, types and mechanisms of changes in various types of capital but also certain regularities of the institutional structure evolution. It results from the need to preserve the relation between the components of economic capital (material, human and natural), social capital and political capital and corresponding institutional network. The achievements of macrosystems as regards development depend in the long run on the ability to balance all components of capital with institutional network. From the point of view of search for welfare the role of institutions of political, economical and social nature is in the long run the same. The ideal situation would be the situation where institutional structure is internally cohesive and complete.
5
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W początkowym okresie uprzemysłowienia jednym z istotnych problemów jest pozyskiwanie środków finansowych (także dewiz) na cele rozwojowe. Budowa sektora eksportowego opartego na relacjach zasobów czynników produkcji w wielu obszarach prowadziła do stymulowania eksportu rolnego. Kształtowanie się warunów wewnętrznych oraz zewnętrznych sprzyjało narastaniu dysproporcji między poziomem rozwoju eksportowej części sektora rolniczego i tej zaopatrującej rynek krajowy oraz między pozostałymi rodzajami działalności gospodarczej. Oczekiwania co do zadań sektora rolniczego w stymulowaniu rozwoju pozostałych sektorów okazały się nadmierne w stosunku do możliwości. Proces zmian w gospodarce, czy to podejmującej uprzemysłowienie, czy też podlegającej zasadniczej transformacji (np. : gospodarka Polski po 1989 roku) winien obejmować wszystkie dziedziny działalności przy porównywalnym sposobie podejścia do przemian każdej z nich.
EN
In the early industrializing stage one of the most important problems is finding financial resources (including foreign currency) for development purpose. The process of creating export sector based on production resources in many countries leads to promoting of agricultural export. The formation of internal and external conditions was conductive to increasing discrepancy between the development levels of different parts of agricultural sector (for example, the one exporting its products and the one supplying domestic market) and the remaining industries. The expectations concerning stimulating role of agricultural sector have proved to be excessive in relation to its potentialities. The process of changes in economy irrespective of the type of transformation (like in Polish economy after 1989) should include all sectors of economy, devoting each sector comparable extent of changes.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.