Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 29

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
EN
In this paper, the problem related to transformation of ac voltage into DC voltage used in tram supply is considered. A variable component is always present in rectified voltage. Pulsation of rectified voltage is influenced by different factors. In a 12-pulse system, where two secondary transformer windings are used (one delta-connected and the other star-connected), an additional factor increasing the pulsation is the unbalance of the output voltages at these windings. Tap changer may be used and its setting is optimized here by applying the ant-colony algorithm. Different supply voltage variants have been considered. It is demonstrated that pulsation may be reduced by even 25%.
PL
Procedury optymalizacyjne są obecnie standardowo wykorzystywane w projektowaniu transformatorów, jak również do pewnych szczegółowych zagadnień związanych z konstrukcją i eksploatacją transformatorów. W artykule podano krótki przegląd najczęściej używanych procedur wraz z możliwościami ich zastosowania. Zaprezentowano również konkretny przykład zastosowania algorytmu z grupy populacyjnych (ACO-Ant Colony Optimization). Rozważano układ przetwarzania energii z transformatorem wielofazowym i prostownikami diodowymi, stosowany często w trakcji elektrycznej tramwajowej w Polsce. W układzie takim, przy zasilaniu transformatora napięciem odkształconym, rośnie pulsacja napięcia wyprostowanego i pojawiają się dodatkowe harmoniczne tego napięcia. Idea poprawy pulsacji bazuje na zastosowaniu podobciążeniowego przełącznika zaczepów na jednym z wtórnych uzwojeń transformatora dla ustawienia pewnego balansu napięć obu uzwojeń wtórnych. Do obliczenia nastawy przełącznika w konkretnych warunkach zasilania użyto algorytmu mrówkowego. Zaprezentowano porównanie spektrum harmonicznych w napięciu wyprostowanym i prądzie zasilania transformatora dla kilku różnych kształtów napięcia zasilania.
EN
Optimization procedures are nowadays a standard approach in overall transformer design, they also may be utilized for some detailed issues related toconstruction and operation of transformers. An overview of most useful procedures together with examples of their use is given in the paper. Example of applicati on of particle swarm optimization algorithm, namely Ant Colony Optimization is presented. We have discussed energy transformation circuit containing multi-phase transformer and diode rectifiers; this circuit is often used in tram traction substation in Poland. In this circuit, when supply voltage is distorted, pulsation of dc (rectified) voltage is increased and additional voltage higher harmonics start to appear. The concept of improving (i.e. lessening) pulsation in dc voltage is based upon used of on-load tap changer applied to one of transformer’s secondary windings in order to adjust voltage unbalance of secondary delta and wye windings. To calculate settings of tap changer under specified supply conditions we used ACO algorithm. Comparison of harmonic spectra in dc voltage and supply current for several different supply voltage waveforms is given
PL
W różnych obwodach elektrycznych wykorzystuje się napięcie stałe powstałe wskutek przetwarzania napięcia sinusoidalnego przemiennego dostarczanego przez sieć elektroenergetycznej. Są to układy różnych mocy, od pojedynczych W do MW. Zachodzi pytanie, jaki układ przetwarzania dobrać jako najefektywniejszy z technicznego i ekonomicznego punktu widzenia. W artykule skupiono się na układach przetwarzania 12- i 24-pulsowych, wykorzystujących wielouzwojeniowe transformatory prostowni-kowe. Przedyskutowano efektywność przetwarzania napięcia przy różnych wariantach napięcia zasilania i podano argumenty przemawiające za ograniczeniem się do przetwarzania 12-pulsowego.
EN
Different electric circuits use dc voltage created by transforming ac sinusoidal voltage supplied by the power grid. These are low- and high-power circuits, with power ranging from single watts to megawatts. The question arises what transforming system should be selected as the most efficient from technical and economical point of view. The authors have focused of 12- and 24-pulse systems utilizing multi-winding rectifier transformers. Effectivess of energy transformation has been discussed depending on the supply voltage variant. Authors have indicated that the 12-pulse system is in their opinion most advantageous.
PL
W artykule przedstawiono dwie koncepcje silników piezoelektrycznych - o ruchu obrotowym i o ruchu liniowym. Oba silniki oparte są o elementy piezoceramiczne, silnik o ruchu obrotowym o element w kształcie pierścienia, silnik o ruchu liniowym o elementy płaskie. Opisano szczegółowo budowę przetwornika o ruchu obrotowym, który działa jako silnik o ruchu ciągłym przerywanym w sposób zbliżony do silnika skokowego. Pokazano również metodę generacji siły posuwu w przetworniku o ruchu liniowym. Dla obu maszyn podano charakterystyki ruchowe. Opisano również pewne zasadnicze cechy źródeł zasilania obu przetworników.
EN
Two concepts for piezoelectric motors are presented in the paper, one with rotating and the other with linear motion. The rotating motor contains ring-shaped element, while the linear motion motor utilizes flat elements. Piezoceramic elements are used in both cases. The design of rotating transducer has been described in detail. This transducer may rotate either continuously with motion interrupted at regular intervals in a manner similar to that similar of a stepper motor. The method of generating moving force in the transducer with linear motion has been described. The operating characteristics of both transducers have been given. Some principal features of supply sources for both transducers have also been presented.
PL
Transformatory z izolacją suchą są stosowane od ponad 30 lat w energoelektronicznych układach napędowych i pracują poprawnie. Transformatory olejowe z izolacją papierową są stosowane także w układach energoelektronicznych: w małej energetyce, a także w elektrotermii do zasilania pieców indukcyjnych. Izolacja papierowa w tych transformatorach ulega szybkiej degradacji. Powodem jest komutacja zaworów energoelektronicznych. Impulsy prądów komutacyjnych generują napięcia, między uzwojeniem i kadzią transformatora, o pochodnej ponad 100V/μs.
EN
Dry-type transformers have been successfully used for more than 30 years in power electronics ac and dc drives and they operate correctly. Oil-filled transformers with paper insulation are also used in power electronics circuits, for instance in small power plants, in electric heating (for furnace supply). The paper insulation in these transformers degrades quickly. This is due to commutation of power electronics elements, which is accompanied by overvoltages between transformer winding and tank, with voltage change rate greater than 100V/μs.
PL
W artykule przedstawiono problem przyspieszenia starzenia się izolacji w maszynie elektrycznej współpracującej z energoelektronicznym układem przekształtnikowym. Opisano metodę oceny stanu izolacji bazującej na generacji napięcia zmiennego przy przerwaniu obwodu zasilanego prądem stałym. Pokazano przykłady odpowiedzi różnych układów izolacyjnych przy zastosowaniu tej metody.
EN
The paper presents problem of accelerated insulation aging in electrical machine cooperating with power electronics converter. The method of assessing insulation’s condition based on generation of ac voltage during breaking dc current flowing through the circuit is described. Examples of ac voltage wave generated in different insulation systems are shown.
7
Content available remote Racjonalne przetwarzanie napięcia - czy budować układy 24-pulsowe?
PL
W rożnych układach zasilania, przykładowo w trakcji kolejowej i miejskiej w Polsce, wykorzystuje się napięcie stałe powstałe wskutek przetwarzania napięcia sinusoidalnego przemiennego sieci elektroenergetycznej. Zachodzi pytanie, jaki układ przetwarzania dobrać jako najefektywniejszy z technicznego i ekonomicznego punktu widzenia. W artykule porównano przetwarzania 12- i 24-pulsowe przy rożnych wariantach zasilania oraz podano argumenty przemawiające za ograniczeniem się do przetwarzania 12-pulsowego.
EN
Different supply systems, e.g. railway and city traction in Poland, utilize dc voltage produced by rectification of power grid tree-phase sinusoidal voltage. The question arises, what type of transformation circuit will be most effective from technical and economical point of view. Twelve and twenty-four pulse systems operating under diverse suppply conditions have been compared in the paper. The rationality of applying twelve-pulse system to the exclusion of twenty-four pulse system has been argued.
EN
Oil-filled transformers with paper insulation are used in power electronics circuits, in power engineering based upon renewable energy sources and in electric heating engineering. The paper insulation of these transformers deteriorates very rapidly, due to commutation of diodes, transistors and other power electronics elements. Impulses of commutation currents generate tank-to-phase voltages with voltage rise rates exceeding 100 V/μs.
PL
Transformatory olejowe z izolacją papierową są stosowane także w układach energoelektronicznych: w elektroenergetyce odnawialnej i w elektrotermii. Izolacja papierowa w tych transformatorach ulega szybkiej degradacji. Powodem jest komutacja zaworów energoelektronicznych. Impulsy prądów komutacyjnych generują napięcia, między uzwojeniem i kadzią transformatora, o pochodnej ponad 100V/μs.
PL
W sieci trakcyjnej tramwajowej w Polsce napięcie znamionowe jest napięciem stałym, uzyskiwanym poprzez transformację i prostowanie napięcia sieci przemysłowej za pomocą wielofazowych transformatorów i niesterowanych mostków prostownikowych. W takich układach prostowniczych otrzymuje się napięcie wyprostowane z zawartością wyższych harmonicznych. Harmoniczne te przenoszą się do prądu zasilania mostka. Zastosowanie wielopulsowych układów przetwarzania złożonych z dwóch sześciofazowych transformatorów (i prostowników) w miejsce jednego układu transformatora trójfazowego z odpowiednim prostownikiem powinno dać niższą zawartość harmonicznych zarówno w napięciu wyprostowanym, jak i w prądzie zasilania układu. Nie dzieje się tak, jeśli napięcie zasilania już jest odkształcone. W artykule podjęto problem zastosowania dławików katodowych, włączanych po stronie napięcia wyprostowanego i ich wpływu na wyższe harmoniczne napięcia i prądu. Przeanalizowano kilka opcji zasilania napięciem odkształconym, przy czym współczynnik THD napięcia zasilania nie był wyższy niż normatywne 8%; zmieniano jednak kąty fazowe 5. i 7. harmonicznej napięcia. Jako odniesienia użyto układu trójfazowego, 6-pulsowego. Analizowane układy 24-pulsowe były wyposażone w grupy prostownikowe łączone równolegle lub szeregowo-równolegle.
EN
Tram traction in Poland uses dc voltage obtained by transforming and rectifying ac power grid voltage with the help of multi-phase transformers and uncontrolled diode bridges. This voltage always contains higher harmonics. These harmonics are "transferred" to the supply current as well. Using multi-phase transformation circuits, consisting of two 6-phase transformers instead of one three-phase transformer should produce less harmonics in dc voltage and supply current. However, in case of distorted supply voltage this cannot be true. The paper deals with the problem, how introduction of cathode chokes into load circuit influences higher harmonics of dc voltage and ac supply current. Several supply voltage waveforms were analysed, with THD not higher than standardised 8%, but with different phase angles of 5th and 7th harmonics. 6-pulse system was used as a reference, and 24-pulse systems were investigated with rectifiers connected either in parallel or in mixed fashion (series-parallel).
10
Content available remote Modułowy hybrydowy układ napędowy samochodu
PL
W artykule opisano założenia wstępne projektu Hybrydowego Modułowego układu napędowego. Tego typu napęd wykorzystuje tradycyjną instalację elektryczną zawierającą akumulator rozruchowy, rozrusznik i alternator. System ten, odpowiednio przystosowany, na przykład przez zwiększenie mocy całkowitej i uzupełnienie przez nowoczesny układ sterowania może pracować podobnie do hybrydowego układu napędowego.
EN
The paper describes initial stages of designing Modular Hybrid drive system. This type of drive uses traditional electric unit consisting of battery, starter and alternator. This system, appropriately adapted for instance by increasing its overall rated power and supplementing it with novel energy control procedures, may operate in a manner similar to hybrid car drives.
EN
Dc voltage obtained by rectifying ac power grid voltage with the help od fiode bridges, always contains higher harmonics. These harmonics are "transferred" to the supply current as well. Using multi-phase transformation circuits, consisting of two 6-phase transformers instead of one three-phase transformers should produce less harmonics in dc voltage and supply current. However, in case of distorted supply voltage this cannot be true. The paper deals with the problem, how introduction of cathode chokes into load circuit influences higher harmonics of dc voltage and ac supply current. Several supply voltage waveforms were analysed, with THD not higher than standardised 8%, but with different phase angles of 5th and 7th harmonics. 6-pulse system was used as a reference, and 24-pulse systems were investigated with rectifiers connected either in parallel or in mixed fashion (series-parallel).
PL
Napięcie zasilania tramwajowej sieci trakcyjnej uzyskuje się przez prostowanie napięcia sieci energetycznej. W zależności od użytego transformatora i prostownika można uzyskać różne kształty napięcia wyprostowanego. W napięciu tym zawsze obecna jest składowa przemienna, której zawartość można oszacować np. za pomocą współczynnika THD. W artykule zaprezentowano dwa odmienne systemy prostownikowe 24-pulsowe, zbudowane na bazie dwóch różnych transformatorów (2(Y[z]yd) i Yd[6]y[6]), zaś wyniki obliczeń z 6 6 odniesiono do systemu 6-pulsowego. Przeanalizowano również wpływ odkształcenia napięcia zasilania na napięcie wyprostowane. Współczynnik THD w napięciu zasilającym wynika z wartości skutecznych czy też amplitud poszczególnych harmonicznych, ale wzięliśmy również pod uwagę różne przesunięcia fazowe pomiędzy najbardziej istotnymi harmonicznymi (rząd 5 i 70). Cztery przypadki skrajne zostały przedstawione i przeanalizowane. Stwierdziliśmy, że największą zaletą systemu Yd[6]y[6] jest mniejsza wrażliwość na odkształcenia napięcia zasilania.
EN
Tram supply networks are supplied with dc voltage, obtained by rectifying power grid voltage. Depending on type of transformer used and rectifier connection used, different dc waveform shapes can be achieved. The ever-present ac content of rectified voltage may be evaluated with, for instance, THD factor. The paper presents different methods of rectifying ac voltage, using 24-pulse systems, built on basis of two different transformers (2(Y[z]yd) i Yd[6]y[6]), with reference to basic 6-pulse system. Since ac voltage is seldom ideal, we have analysed also the influence of supply distortion on resulting dc voltage. Apart from analysing the usual THD factor in ac voltage, which takes into account amplitudes (RMS-values) of different harmonics, we have also taken into account possible phase shifts between decisive harmonics (of 5th and 7th order). Four extreme cases are presented in the paper. After detailed analysis, we have concluded, that the greatest advantage of Yd[6]y[6] system is lower sensitivity as far as distortion of supply voltage is concerned.
EN
To obtain rectified voltage needed for d.c. traction networks, different types of energy transformation circuits may be used. This paper deals with 6- and 24-pulse transformer-rectified set operation under different supply conditions. Commutation issues have been investigated for Yd transformer supplied with sinusoidal and distorted voltage. It has been shown that supply voltage THD factor affecting rectified voltage quality is not sufficient to examine voltage transformation extensively; phase angles of the harmonics have been researched as well and their impact on commutation processes presented. For 24-pulse system it has been shown that transformer windings connection scheme giving the desired phase shifts between secondary side voltages is not sufficient to achieve 24 pulses in rectified voltage. Due to commutation, this system produces 6 pulse output voltage only. In order to modernise traction substation, simple switchover from 3-phase to 12- phase transformer with presented windings connection is not, therefore, possible.
EN
The paper describes initial stages of designing Modul Hybrid drive system. This type of drive uses traditional electric unit consisting of battery, starter and alternator. This system, appropriately adapted, for instance by increasing its overall rated power and supplementing it with novel energy control procedures, may operate in a manner similar to hybrid car drives. A supercapacitor will be introduced as a new component, its role is to operate as energy accumulator for IC engine start-ups. Automobile Stop & Go System in Modul Hybrid Drive makes it possible to switch off IC engine automatically when vehicle stops (e.g. at red light or in traffic hold-ups) and then to switch it on quickly again. This action makes it possible to decrease fuel consumption and carbon dioxide emission, particularly in towns. Results of supercapacitor performance during IC engine start-ups are presented in this paper. Energy consumption at start-up has been calculated together with start-up time. Magnetti Marelli-Denso E80E car starter used in Fiat Palio has been used in tests, this starter is rated at 12 V 1,0 kW. Several tens of IC engines start-ups were conducted, with starter supplied from traditional standard lead-acid battery (Centra Futura 055 290, C20 = 55Ah); next, similar tests were run using supercapacitor (MAXWELL BPAK 15V 58F.).
EN
Polish trams are supplied with dc 600 V voltage. Tram network is supplied from traction substation, where transformation of power grid 3-phase, 15- or 20 kV ac voltage takes place. The transformation is achieved with transformer-rectifier sets. Rectified voltage is characterised by voltage ripple, due to transformation method. Number of pulses of ac component in rectifier voltage depends on rectifier-transformer set used and it may vary from 6 to 24. Older Polish substations operate with 6-pulse systems, the others with 12- pulse systems, sometimes 24-pulse systems are used. When substation electrical equipment is modernised, 6- pulse systems are exchanged for more modern systems. Increasing number of pulses in the rectified voltage should result in bettering of dc voltage quality. However, transformer design is usually more complex and, in addition, number of rectifier diodes and amount of wiring goes up. Increased number of transformer windings means an increase in transformer weight, including windings, core, insulation and chassis weight. At the same time, while the design power of the transformer is kept unchanged, the power losses will go up. This paper presents methodology of weight and power losses calculation for several different rectifier transformer types together with calculation results. The authors have tried to show how to select the most advantageous design of rectifier transformer, keeping in view enhancement of dc voltage quality as well as transformer investment costs due to increase in material (copper and iron) consumption.
16
Content available remote Dobór transformatorów prostownikowych podstacji trakcyjnych
PL
Badanie efektywności rozwiązań różnych typów transformatorów prostownikowych tramwajowych podstacji trakcyjnych obejmują takie zagadnienia jak masa transformatorów, moc znamionowa, sprawność i jakość napięcia sieci trakcyjnej. Użytkownik musi się zdecydować na użycie jednego konkretnego systemu transformacji. W użyciu są systemy wielofazowe (6-, 12-, 18- lub 24-pulsowe), przy instalacji nowego systemu zwykle zwiększa się liczbą pulsów. gdyż oczekuje się poprawy jakości napięcia sieci trakcyjnej. W artykule porównano różne systemy 24-pulsowe i ich pracę w odbiegających od idealnych warunkach zasilania. Wskazano, że masa transformatora może być najbardziej znaczącym kryterium wyboru systemy, gdyż jakość napięcia wyprostowanego przy zasilaniu rzeczywistym w różnych systemach jest porównywalna.
EN
Investigation of effectiveness of different designs of rectifier transformers of tram traction substations covers issues such as transformer weight, rated power and efficiency and traction line voltage quality. The end user must decide, which transformer-rectifier system to adopt. Multi-phase systems with 6, 12, 18 or 24 pulses in de rectified voltage are known and used. When installing new systems, number of pulses is usually increased in relation to existing systems, since it is considered to improve rectified voltage quality. This paper gives a short comparison of dc voltage quality for different 24-pulse systems under non-ideal supply conditions and this takes as a starting point for further investigation. Analysis of transformer power losses and weight is carried out, the procedure is defined and examples given. It is pointed out that transformer weight may constitute the most significant criterion for system selection, since under non-ideal supply conditions rectified voltage quality is comparable for different transformer types.
17
Content available remote Traction substations rectifier transformers -different designs
EN
Dc traction power network is supplied from traction substations, where three-phase voltage is transformed into dc voltage by means of transformer-rectifier sets. Transformers and rectifiers of different designs may be used, the resulting rectified voltage is of 6-pulse, 12-pulse, 18-pulse or even 24-pulse character. In case of multi-pulse voltage the transformers may employ different numbers of windings and differing connection systems. In order to analyse the advantages of one system or another, the most commonly available and used designs have been defined in this paper and mathematical model of 6- and 12-pulse system has been formulated.
PL
Sieć trakcyjna jest zasilana napięciem stałym z podstacji trakcyjnych. W podstacji trakcyjnej napięcie z sieci przemysłowej (trójfazowe) jest transformowane na napięcie stałe za pomocą transformatorów prostownikowych. Obecnie używa się głównie układów trójfazowych (sześciopulsowych), ale można konstruować również układy 12-, 18- lub 24-pulsowe. W przypadku układów wielopulsowych można użyć transformatorów lub zestawów transformatorów o różnie budowanych uzwojeniach i różnych układach połączeń. By przeanalizować własności i zalety różnych systemów, w artykule opisano najpowszechniej występujące układy przetwarzania energii i sformułowano model matematyczny dla układów 6- i 12-pulsowych.
EN
Tram lines in Poland are supplied from the power grid via transformer-rectifier sets, with primary three-phase transformer windings wye- or delta-connected, and secondary side windings connected in accordance with desired number of phases. The number of pulses in rectified dc voltage depends on transformer used. Supply voltage may be either purely sinusoidal and symmetrical, or it may be distorted, or asymmetrical, or both. The paper presents several different transformer types, which are used or may be used in energy transformation and shows the results of investigating dc traction voltage quality and power grid current quality depending on transformer-rectifier set used and quality of supply voltage. The transformer types analysed are 9-phase, 2x6-phase, 12-phase and, for comparison purposes, 6-phase. The resulting dc waveforms are shown together with results of calculations covering THD vector value for different supply conditions. Results of laboratory tests are presented as well. Interesting effect of 24-pulse system changing into 6-pulse system is marked.
19
Content available remote Wielofazowe transformatory prostownikowe podstacji trakcyjnych
PL
Istnieją różne rozwiązania transformatorów prostownikowych podstacji trakcyjnych, np. 6-fazowe (12-pulsowe) czy 12-fazowe (24-pulsowe), gdzie liczba pulsów odnosi się do kształtu napięcia wyprostowanego. Wpływ asymetrycznego napięcia zasilania na pracę takich układów jest tematem niniejszego artykułu. Asymetrię zdefiniowano tutaj jako zawartość procentową składowej symetrycznej przeciwnej w napięciu zasilającym. Skonstruowano modele symulacyjne układów 12- i 24-pulsowych oraz przeprowadzono badania symulacyjne, otrzymując przebiegi prądów i napięć transformatorów, a także napięcia i prądu trakcyjnego (obciążenie rezystancyjne). Przeprowadzono również analizę harmonicznych. Otrzymane wyniki wskazują, że wartość średnia napięcia wyprostowanego nie jest zależna od asymetrii napięcia zasilającego. Wartości i kształt prądów są jednak różne dla różnych faz transformatora, podobnie jak czasy przewodzenia diod w mostkach prostownikowych. Prowadzi to do obniżenia dopuszczalnej wartości prądu uzwojeń transformatora oraz dopuszczalnej mocy obciążenia transformatora.
EN
Traction substations rectifier transformers may be designed in different ways. e.g. as 6-phase 12-pulse or 12-phase 24-pulse devices, where number of pulses relates to d.c. output voltage waveforms. The impact of asymmetrical supply voltage, and asymmetry here is defined as percentage of negative phase sequence component has been investigated in the paper. Simulation models of 12- and 24-pulse transformers have been constructed on the basis of standard transformer equivalent scheme. Appropriate simulations have been run, giving waveforms of currents and voltages for the d.c. output loaded with resistive load. The harmonic analysis has been accordingly done. The results show that the average value of rectified voltage is not influenced by asymmetrical supply. However, current values and waveforms differ greatly from phase to phase and conducting times for different diodes in bridge rectifier are also different. This in turn leads to lowering allowable current value in transformer windings and drop in transformer's capacity.
PL
W artykule porównano pięć różnego typu silników stosowanych w układach napędowych o regulowanej prędkości obrotowej: silnik prądu stałego z komutatorem mechanicznym i wzbudzeniem elektromagnetycznym, taki sam silnik ale ze wzbudzeniem od magnesów trwałych, silnik indukcyjny klatkowy, silnik indukcyjny pierścieniowy w kaskadzie asynchronicznej z przemiennikiem częstotliwości i silnik prądu stałego bezszczotkowy z komutatorem elektronicznym i wzbudzeniem od magnesów trwałych. Silniki te były stosowane jako silniki napędu głównego (jazdy) tramwaju cichobieżnego typu 105N i wszystkie były porównywane przy identycznych wymiarach gabarytowych i systemie wentylacji. Podstawowymi kryteriami oceny była moc znamionowa i sprawność silnika.
EN
This paper compares five different motor types, used in variable speed drives: dc motor with mechanical commutator and with electromagnetic or permanent magnets excitation, cage induction motor, asynchronous cascade with slip-ring motor and brushless motor with PM excitation. These motors are to be used in tram drives and they should all be characterised by identical external dimensions and cooling system. Rated power and efficiency are the principal comparison criteria.
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.